Probleemgebieden volgens ouders
8. Anonimiteit bij instanties 48%
9. In groepsverband 31%
10. Niet gratis 26%
Deelvraag 2: Wat is de behoefte van ouders met betrekking tot opvoed en opgroei ondersteuning?
16
7.3 INTERVIEWS
Tijdens deze fase van het onderzoek zijn in open gesprekken met ouders de verschillende thema‟s besproken, zoals ze ook in de enquête zijn behandeld. De ouders gaven ons een breder inzicht in de behoefte van ouders, maar ook in de beperkingen die er kunnen zijn en ouders kunnen weerhouden om hun vraag te stellen.
In deze fase zijn ook verschillende professionals ondervraagd. Met hen zijn onderwerpen besproken als wat hun rol is in het opvoeden van het kind, en hoe zouden moeilijk bereikbare groepen het beste benaderd kunnen worden?
In dit hoofdstuk komen per onderzoeksvraag de verschillende groepen van geïnterviewden aan bod met hun antwoord op de vraag.
Personen en beroepen waar ouders hun vragen stellen
Interviews met ouders
Ouders gaven aan hun vragen en/of zorgen meestal te bespreken met vrienden en familie. Ook de moeders aan het hek van school worden benaderd. Daarna wordt veelal de leraar aangesproken, of indien meer van toepassing, de medewerker van de kinderopvang/ peuterspeelzaal.
Wanneer ouders problemen bespreken die van toepassing zijn op het kind, gaat dit merendeel over gedrag en/of leer- en emotionele ontwikkeling.
Belangrijk is dat ouders aangeven dat zij meestal met name behoefte hebben aan „gehoord te worden‟ ..zonder daarbij overigens beoordeeld of onderwezen te worden, wat volgens deze ouders vaak gebeurt.
Verder geven de moeders aan dat ze het idee hebben dan het CJG een verlengstuk is van Jeugdzorg waardoor de bereidheid om naar het CJG te gaan, klein is. De ouders hebben geen of geen realistisch beeld, van wat ze van het CJG kunnen verwachten.
“Maar belangrijk is te weten wat houdt het voor het kind en voor het gezin in om die begeleiding te krijgen” (moeder)
Interviews met professionals basisscholen
De IB‟ers2 en een enkele locatie directeur gaven aan dat ouders veel bespreken met de leraar en/of
IB‟ers. Het Pontus noemt daarbij dat de school voldoende kennis in huis heeft om de vragen te kunnen beantwoorden. Dit omdat de IB‟er een diploma heeft als orthopedagoge. Wel geeft ze als wens aan dat het fijn zou zijn als er soms een specialist geconsulteerd zou kunnen worden voor een casus.
Interview met professionals CJG
Het CJG geeft aan dat de toestroom naar het CJG groot is en vind dan ook het bereik van het CJG erg sterk. Het CJG erkent dat ouders graag naar de directe omgeving stapt voor advies en zorg, maar wil wanneer dit niet voldoende is klaar staan om te voldoen aan de vraag behoefte. Interview met manager Brede school
Ouders bespreken het liefst hun moeilijkheden en vragen met mensen die ze reeds kennen, meestal zijn dat vrienden of familieleden. Ook geeft de coördinator brede school aan hoe groot het belang is van een goed wijkteam dat zelf veel kennis heeft van de inwoners en dat ook voor de inwoners een bekend gezicht heeft.
Interview met consulent Advies Peuterontwikkeling
Ouders bespreken veel met de medewerkers van de kinderopvang en peuterspeelzaal. Dit vooral op de momenten dat ze de kinderen brengen of halen. Ouders hebben vragen over de algemene ontwikkeling van hun baby of peuter.
Deelvraag 2: Wat is de behoefte van ouders met betrekking tot opvoed en opgroei ondersteuning?
17
De consulente Advies Peuterontwikkeling geeft daarbij advies aan medewerkers van de
kinderopvang of peuterspeelzaal wanneer dit nodig is, zij fungeert daar vaak als coach. Vaak gaat het daarbij om specifieke gevallen waar het gedrag van het kind een specifieke aanpak vereist.
Welke activiteiten sluiten aan bij de behoefte van ouders?
Interviews met ouders
De ouders die wij gesproken hebben gaven aan behoefte te hebben aan meer inzicht te krijgen in wie en wat het CJG is, waarbij belangrijk is het hele traject uit te leggen zodat ouders weten wat hen te wachten staat. De onbekendheid die er nu is, samen met de spookverhalen rondom jeugdzorg, maken dat ouders de stap naar het CJG niet zetten.
De geïnterviewde ouders gaven ook suggesties voor activiteiten:
Inloop spreekuur op school: hierdoor gaan ouders makkelijk even langs wanneer ze een gesprek hebben gehad met de leraar, of gewoon vraag of advies nodig hebben.
Kennismaking CJG bij start van het schooljaar: dit in het kader van een helder en realistisch beeld krijgen van het CJG. Dit moet worden gedaan door iemand die niet van het CJG is, en met humor.
Hulpmoeders op schoolplein: laagdrempelig een andere moeder om advies kunnen vragen wanneer ouders met een vraag zitten. Deze moeders kunnen worden opgeleid door het CJG.
“Ik denk wel dat je van tevoren een introductie moet hebben waarbij wordt uitgelegd wat het CJG is en dat je aangeeft wanneer je er zit.” (moeder)
Themabijeenkomsten worden door de ouders niet aangeraden omdat de opkomst vaak erg laag is en de mensen die komen zijn vaak niet degene die hulp het hardst nodig hebben. Wel gaf een enkele moeder aan dat zijzelf graag een informatiebijeenkomst zou bijwonen over autisme. Interviews met professionals basisscholen
De professionals van de basisscholen gaven met name aan dat het bekend worden en zijn met het CJG de grootste behoefte is van ouders. Het CJG moet dan ook een manier vinden hoe dit kan worden bereikt. Een “informatiestand” aan het begin van een schooljaar wordt als een positieve mogelijkheid gezien. Verder gaven de scholen aan dat de belangrijkste onderwerpen waar ouders vragen over hebben, scheiding, tijdsbesteding en machtsverhouding zoon en moeder (met name bij de Turkse, Marokkaanse gemeenschap) zijn.
Interview met professionals CJG
Het CJG zou meer activiteiten als themabijeenkomsten en cursussen willen geven. Interview met manager Brede school
De manager Brede Scholen geeft aan dat er al initiatieven zijn vanuit ouders in het opzetten van speelgroepen of lotgenotengroepen. Daarbij gaan gezelligheid en gesprekken over opvoeding goed samen. De manager Brede Scholen denkt dat dit veel breder kan worden uitgezet, maar dat dit met name vanuit de mensen zelf moet worden geïnitieerd omdat het dan vanzelfsprekend aansluit bij de leefwereld van de doelgroep. Een tweede argument voor eigen initiatief is dat het
laagdrempelig is, omdat er geen naam van een instantie boven hangt. Wel zou het goed zijn als het CJG soms aansluit bij de groepjes voor opvoed advies (of om specifieke onderwerpen aan bod te laten komen) en om vragen te beantwoorden.
Wat is de beste locatie voor het stellen van vragen en/of het bijwonen van activiteiten?
School, peuterspeelzaal en de kinderopvang wordt door ouders en professionals als de plek gezien waar het CJG en ouders elkaar kunnen treffen. Scholen geven hier wel bij aan dan de
organisatorische aspecten dan niet op het bestuur (of leraren) van school moet liggen vanwege werkdruk.
Deelvraag 2: Wat is de behoefte van ouders met betrekking tot opvoed en opgroei ondersteuning?
18
7.4 CONCLUSIE DEELVRAAG 2
Hebben ouders opvoedvragen en/of problemen
Uit de literatuur en geraadpleegde onderzoeken kwam sterk naar voren dat ouders zeker opvoedvragen hebben maar dat deze vragen niet zo zeer op een probleem zijn gebaseerd. 62% Van de ouders in Etten-Leur ervaart geen problemen, de overige 38% ervaart één of meerdere problemen met betrekking tot het opvoeden of de ontwikkeling van hun kind(eren). De
probleemgebieden waar ouders met name mee zitten zijn; scheidingen, het stellen van regels, gedragsproblemen en de balans tussen betaald werk en opvoeding. Deze probleemgebieden in combinatie met algemene zorgen/vragen omtrent ontwikkeling en opvoeding van kinderen zijn de gebieden waar ouders graag informatie en advies willen ontvangen.
Personen en beroepen waar ouders hun vragen stellen
Uit het literatuur onderzoek en de interviews is gebleken dat ouders vaak met zorgen en vragen rondlopen. De zorgen en vragen worden veroorzaakt door opvoedonzekerheid en de ervaren opvoedbelasting. Ouders zoeken vervolgens hulp bij hun partner, bij vrienden en familie of andere ouders uit de directe omgeving. Vaak is dit voldoende.
Wanneer het aanhalen van deze wegen niet afdoende is voor het oplossen van een probleem, of het wegnemen van zorgen, zoeken ouders professionele hulp bij mensen waar ze bekend mee zijn, de eerste personen zijn vaak de leraar, medewerker kinderopvang/peuterspeelzaal of de huisarts. Internet wordt ook vaak geraadpleegd maar geeft vaak onvoldoende antwoord op de vraag of vergroot de opvoedonzekerheid. Het CJG wordt door een groot aantal ouders al bezocht, echter er blijft een grote groep over die dit niet nodig heeft of de weg naar het CJG nog niet vindt. Wanneer ouders niet naar het CJG gaan ligt dit vaak aan het negatieve beeld dat het CJG heeft (dat het een hulpverlening instantie zou zijn zoals, of gelinkt is aan Jeugdzorg).
Welke activiteiten sluiten aan bij de behoefte van ouders?
Ouders zouden graag zien dat het CJG aanwezig en zichtbaar is op de basisschool, dit zou aan het begin van het jaar worden vormgegeven door middel van een presentatie en vervolgens de
mogelijkheid dat ouders individueel in gesprek gaan met het CJG of informatie meekrijgen. Daarbij werd gesuggereerd door ouders dat de presentatie niet door het CJG zelf wordt gegeven omdat het sterker zou overkomen als het CJG wordt geïntroduceerd door bijvoorbeeld een schooldirecteur. Echter een andere moeder stapte juist naar het CJG omdat zij het gezicht zag van de professional en zo het vertrouwen kreeg om haar gezin in diens handen te leggen. Een aantal ouders gaven tevens het advies om CJG spreekuren te houden op school, met een vrije inloop.
Verder was er vanuit de gesproken ouders de behoeften om vragen te kunnen stellen aan
ervaringsdeskundigen, bijvoorbeeld een ouder op het schoolplein die je even snel kan aanspreken. Deze moeder zou dan een training vanuit het CJG kunnen hebben gedaan.
Uit de enquete komt naar voren dat ouders de grootste voorkeur geven aan individuele
gesprekken, in de eerste plaats thuis. Daarna komen school en de locatie van het CJG naar voren. Hierna staan themabijeenkomsten bovenaan als het gaat om geschikte activiteiten.
Wat zijn de beperkingen of criteria die de keuze van ouders beïnvloeden als het gaat om het stellen van opvoedvragen en/of het uiten van opvoed zorgen?
Ouders:
- Laagdrempelig
- Ook zonder aanmelding (anoniem bij het eerste gesprek) - Ervaringsdeskundige of professional
- Op school
- Vrije inloop mogelijk en de mogelijkheid een afspraak te maken.
- De hulpvraag niet problematiseren, “je verhaal (vrijblijvend) kwijt kunnen” - Het moet duidelijk zijn wat er gebeurt wanneer je “aanklopt” bij het CJG
Deelvraag 2: Wat is de behoefte van ouders met betrekking tot opvoed en opgroei ondersteuning?
19
Professionals:
- Het moet geen extra werkdruk bij leraren/medewerkers of bestuur geven - Het CJG moet ook bereikbaar en inzichtelijk zijn voor minderheidsgroepen - Het moet aansluiten bij de behoeften van ouders
- De activiteit moet bijdragen aan het vergroten van de zelfredzaamheid van ouders De belangrijkst conclusie is dat de activiteiten moeten aansluiten bij de belevingswereld van de ouder. Daarbij is het van belang dat er niet direct advies wordt gegeven als het gaat om
opvoedingonzekerheid. Deze onzekerheid kan namelijk al worden weggenomen of verkleind door simpelweg te luisteren en de zorg te erkennen. Daarbij is het ook van belang dat het CJG
bereikbaar is voor ouders en dat het CJG bekender wordt.
De volgende deel- en onderzoeksvragen zijn tot nu toe beantwoord:
1. Wat is het aanbod van het CJG in Etten-Leur?
2. Welk aanbod is er in andere CJG’s aan opvoed- en opgroeiondersteuning?