en op welk moment. Uit de berekeningen kwam voort dat er gemiddeld tussen de frequentie van eens per jaar en eens in de vijf jaar een overstroming moest plaatsvinden. Tevens was dit nog afhankelijk van het gewas dat op dat moment geteeld werd. Op dit moment is deze systematiek deels vertaald in het beleid van het waterschap Aa en Maas. Hierin staat opgenomen dat percelen of gronden die vaker dan eens per jaar overstromen zullen worden aangekocht wanneer dit mogelijk is. Op percelen waar de overstromingen minder frequent voorkomen wordt de ‘schadevergoeding op basis van taxatie’ toegepast (Limpt, van, & Oomen, persoonlijke communicatie, 16-11-2011).
Voordelen en nadelen
Evenals in voorgaande case, case 1: Waterbergingsgebied Ham – Havelt, heerst er bij het waterschap Aa en Maas het gevoel dat er met de ‘schadevergoeding op basis van taxatie’ niet veel mis is. Echter blijkt wederom dat de manier waarop de schade wordt veroorzaakt, dus door gestuurde waterberging, niet wordt geaccepteerd. Tijdens bijeenkomsten om grondeigenaren kennis te laten maken met de plannen voor het waterbergingsgebied Diesdonk en de ‘schadevergoeding op basis van taxatie’ kwamen dan ook negatieve reacties. (Limpt, van, & Oomen, persoonlijke communicatie, 16-11- 2011).
Vanwege het feit dat het waterbergingsgebied Diesdonk toch ingezet diende te worden, werd het beleidsinstrument ‘schadevergoeding op basis van taxatie’ van toepassing om zo opgelopen schades van de grondeigenaren te vergoeden. De afhandeling van de schade werd door grondeigenaren als zeer positief ervaren (Berlo, van, persoonlijke communicatie, 16-11-2011). “De regeling zoals deze nu dus wordt aangeboden is acceptabel. Ook andere agrariërs uit het gebied staan hier positief tegenover” (Berlo, van, persoonlijke communicatie, 16-11-2011). De manier waarop te werk is gegaan door het waterschap Aa en Maas, wordt door van Berlo (2011) als volgt omschreven. “Ongeveer een jaar geleden, 11 november 2010, werd door het waterschap aangegeven dat er verschillende agrarische gronden in het waterbergingsgebied Diesdonk onder water zouden komen te staan. Op 13 november 2011 was dit dan ook het geval. Nadat na enkele dagen het water weer weggetrokken was uit gebied, kon de schade worden opgemaakt. Natuurlijk werd dit in eerste instantie door mijzelf bekeken en ook door de andere agrariërs uit het gebied. Vervolgens werd de schade door het waterschap geïnventariseerd en gezamenlijk met de grondeigenaren besproken. Ook werden er afspraken gemaakt met betrekking tot de afhandeling van de opgelopen schade. Voor mij was er alleen wat natschade op graslanden, maar voor enkele andere agrariërs was de schade groter. Volledige oogsten waren verdronken. Op basis van vastgestelde normen voor de gewassen werd een vergoeding berekend door het waterschap. Deze vergoeding werd enkele weken later, 2 februari, ontvangen. Voor mij bedroeg dit een bedrag van 1.175, 99 Euro. Dit bedrag bestond uit de compensatie voor de ondergelopen stukken grond, de extra behandelingskosten dat het onderlopen van het perceel met zich mee bracht en overige schade. Onder de overige schade valt onder andere het opnieuw inzaaien van het land met graszaad”.
Ook het waterschap spreekt positief over het proces van afhandeling van de schade. “De gesprekken die gevoerd zijn met de agrariërs waren niet altijd even gemakkelijk, maar over het
71
algemeen waren de reacties na afhandeling, positief” (Limpt, van, & Oomen, persoonlijkecommunicatie, 16-11-2011).
Het totale bedrag dat is uitgekeerd voor de afwikkeling van de schade doordat waterberging is ingezet, is net onder de 30.000 euro gebleven. Het ging hier om vooral graslandpercelen die getroffen waren, maar ook delen maïsland, aardappelen en suikerbieten. Voor aardappelen was veruit de duurste vergoeding noodzakelijk. Uiteindelijk waren de suikerbieten heel goedkoop, deze waren nadat het water weer weggetrokken was, nog van goede kwaliteit en nog te rooien. De aller- goedkoopste vergoedingen waren die voor percelen waarop maïs stond. De maïs was in dit geval al van het land. De schade is dan nihil. Het bedrag dat voor deze percelen was uitgekeerd bedroeg ongeveer 45 euro per hectare (Limpt, van, & Oomen, persoonlijke communicatie, 16-11-2011).
Zowel voor het waterschap Aa en Maas als voor de grondeigenaren is het belangrijk geweest dat het besef van inzet van het waterbergingsgebied Diesdonk aanwezig is. Het waterschap Aa en Maas is opgelucht dat vanuit de grondeigenaren wordt ingezien dat het noodzakelijk is dat andere gebieden zoals het kassencomplex en het industriegebied van Helmond beschermd moeten worden tegen hoog water (Limpt, van, & Oomen, persoonlijke communicatie, 16-11-2011; Berlo, van, persoonlijke communicatie, 16-11-2011). “Het gebied leent zich uitermate goed voor waterberging doordat het lager gelegen is, daarbij zijn er natuurlijke beschermwallen aanwezig” (Berlo, van, persoonlijke communicatie, 16-11-2011).
Uit eerder onderzoek naar het beleidsinstrument ‘schadevergoeding op basis van taxatie’ zijn een aantal voor- en nadelen van het beleidsinstrument opgesteld. Het volgende schema, ontleend aan Hoekstra, Gorter & Boland (2002) geeft een overzicht van deze voor- en nadelen.6
Tabel 17: Overzicht voor- en nadelen schadevergoeding op basis van taxatie
Overzicht voor- en nadelen schadevergoeding op basis van taxatie
Voordelen Nadelen
Grond- eigenaar
Bij goede regelingen schept dit duidelijkheid.
Geeft dekking van de risico`s. Ondernemingsrisico blijft bij de
boer.
Vaststelling van de normen is discutabel.
Trage afhandeling / betaling. Taxaties leveren onenigheid op. Loopt een bepaald risico.
Vervolgschade wordt niet gedekt. Bewijslast ligt bij de landbouw. Twijfels over betrouwbaarheid van
overheid. Water-
Beheerders
Kunnen zich flexibel opstellen. Differentiatie is mogelijk vanwege
specifieke situaties die zich voordoen.
Kan het instrument inzetten
Brengt tijdrovende procedures met zich mee.
Geen prikkel aanwezig tot
medewerking van de
grondeigenaren.