‘de leerling als leraar’: een mini-spreekbeurt met als slogan: ‘kom naar mijn land, omdat...’. In plaats van leraar kan de opdracht zijn dat de leerling een medewerker van een reisbureau is.
Leerlingen die het willen, mogen voor het bord komen en een aantal minuten vertellen over hun land of hun cultuur. Vraag of ze leuke dingen kunnen vertellen. daarvoor mogen ze hun foto’s laten zien.
de ervaring leert dat leerlingen, ook als er naar leuke dingen gevraagd wordt, kunnen zeggen dat er oorlog is of dat er andere problemen zijn. Voorbeelden hoe hier op ingegaan kan worden zijn:
• de leerling vragen of hij of zij daar wel iets over wil vertellen en benadrukken dat niets willen vertellen ook goed is.
• de leerling laten vertellen en hem of haar prijzen voor de moed om dit te vertellen.
• maar de vraag kan ook omgebogen worden. Vraag over het land van voor de oorlog te ver-tellen of hoe het eruit zou zien als de oorlog voorbij zou zijn.
de keuze om een leerling daar wel of niet op in te laten gaan, maken veel leerkrachten intuïtief en op basis van ervaring (zie ook hoofdstuk 4 Vluchtelingenjongeren en hun achtergrond).
Leerlingen mogen het bord gebruiken om op te schrijven, te tekenen enzovoort. de andere leer-lingen mogen vragen stellen. Vraag, nadat ze hebben verteld over hun land, wat hetzelfde en wat anders is in vergelijking met België en de Belgische cultuur.
zie erop toe dat deze ‘spreekbeurten’ kort en bondig blijven en dat de vragen van de leerlingen zo gericht mogelijk zijn. Help eventueel de ‘leraren’ door moeilijke begrippen zelf uit te leggen of op het bord te tekenen. de ‘leraren’ vertellen steeds iets over elke afbeelding, geven aan wat ze belangrijk vinden in hun cultuur. de andere leerlingen luisteren en stellen eventueel vragen.
Als afsluiting van elke spreekbeurt is er applaus voor de leerling (‘Applaus voor leraar mustafa!’)..
Materiaal Werkblad Les 5: Anders of hetzelfde? – eten.
Werkblad Les 5: Anders of hetzelfde?
Werkblad Les 5: Anders of hetzelfde? – top 3
50
WeLkOm OP SCHOOL · LeS 5 · AnderS OF HetzeLFde?Welcome to school · Lesson x · Footer text
Bord Cultuur: godsdienst, feesten, eten, muziek, kleding, regels en tradities.
Duur 30 tot 40 minuten.
3. Eten
Werkvorm Interview in duo’s
Leerkracht Vraag de leerlingen om met hun buurman/buurvrouw te praten over eten
ze gaan elkaar interviewen over eten. Wat vinden ze het lekkerste gerecht uit hun eigen land?
en wat vinden ze het lekkerste gerecht in België? kunnen ze het recept geven?
★
Jullie gaan zo dadelijk elkaar in tweetallen interviewen over eten.De interviewer mag vragen stellen als:
• Wat is je favoriete eten uit je land?
• kun je het recept geven van dit gerecht?
• een gerecht is eten dat is gemaakt. een recept is opschrijven hoe je een gerecht maakt en wat je allemaal nodig hebt.
Vraag daarna:
• kan je dit gerecht ook hier in België maken?
• Wat is je favoriete eten uit België?
• kun je het recept geven van dit gerecht?
• maak je dit ook thuis?
• Wie maakt dit thuis?
• Hoe eet je dit gerecht?
• eet je dit met mes en vork of met je handen?
• eet je dit aan tafel of op de grond?
• eten vrouwen en mannen apart?
na een tijdje draai je de rollen om: de ander vertelt en jij stelt de vragen.
Loop door het lokaal en begeleid de interviews als dat nodig is: stimuleer de leerlingen om in-formatie en ervaringen uit te wisselen, naar elkaar te luisteren en in gesprek te gaan met elkaar.
Materiaal Papier Bord eten
Toelichting
eten en drinken is meestal wat de leerlingen zelf als een van de grootste veranderingen aan-geven als ze eenmaal in België zijn. Hoewel ze in België veel nieuwe gerechten zijn gaan waar-deren, missen leerlingen het eten uit hun eigen land en het met alle familieleden samen eten.
Welcome to school · Lesson x · Footer text
ze vinden het vaak prettig om hierover te vertellen. Het zijn redelijk ‘veilige’ onderwerpen en ze geven de leerlingen de kans om ervaringen en gevoelens te delen. Wanneer er veel recepten genoemd worden, kan er (later) samen een receptenboek gemaakt worden.
Duur 25 tot 30 minuten.
4. Afronding
Werkvorm kringgesprek
Leerkracht Praat met de leerlingen na over de les en herhaal de verschillende onderwerpen. Ga in op de drie manieren van omgaan met verschillende culturen: helemaal aanpassen aan België, van verschillende culturen het beste kiezen en je eigen cultuur het allerbelangrijkst vinden. Vraag vervolgens wie wil zeggen wat hij of zij vond van de les en geef opdracht om één van de drie gezichtjes te omcirkelen.
Materiaal Werkblad Les 5: Anders of hetzelfde? – evaluatie Duur 10 tot 20 minuten.
Voorbeeld uit de praktijk
nadat ik alle leerlingenboeken op de tafel heb opengeslagen, wijst Harinet uit eritrea meteen een foto aan en roept enthousiast: ‘mijn land!’ ze wijst daarbij op een foto van een persoon voor de ingang van een grot. Aan de kleding te zien een religieus persoon. ze legt uit dat deze mensen in haar land als kluizenaars in grotten wonen: ‘Beetje eten, beetje slapen, veel bidden.’
Ook de andere foto’s blijken een bron van herkenning. Somalische leerlingen vergelijken foto’s van vluchtelingenkampen met die van hun Syrische klasgenoten.
Leerlingen herkennen veel gewoonten en rituelen uit elkaars culturen. zo blijken er behalve de ramadan meerdere leerlingen in hun land ook moederdag te kennen. eén ding dat alle leerlin-gen noemen omdat het anders is, is de omgang met volwassenen. ze vinden dat nederlandse kinderen te weinig respect hebben voor hun ouders. dat jongens en meisjes veel met elkaar praten, wat hier ook anders is, vinden ze zelf intussen leuk. maar ze hebben daar wel erg aan moeten wennen. meerdere leerlingen geven aan dat in hun land jongens en meisjes, mannen en vrouwen, allen hun eigen gescheiden terreinen hebben. de Somalische jongen Abukar vertelt dat in de plaats waar hij nu woont jongens en meisjes samen korfballen. Hij vindt dat nog steeds gek. er ontstaat een pittige discussie over voor- en nadelen van een samenleving waar jongens en meisjes samen optrekken. de leerlingen komen erachter dat ze niet de enige zijn die dingen in nederland vreemd vinden. Ook zijn er veel dingen die ze juist waarderen aan nederland en de nederlanders. twee Afghaanse meisjes zeggen heel blij te zijn dat ze hier misschien wel naar een universiteit kunnen. dat konden ze in Afghanistan niet.