Agency tegenover mannen in relaties

Er komen vier duidelijke situaties naar voren die het gedrag van mannen en vaders in relaties met de vrouw naar voren brengen. Het gaat hier om de man als vrouwenveroveraar en het hebben van buitenvrouwen, het gebruik van drugs en alcohol, geweld en dominantie, het overheersen van de vrouw en ten slotte het achterlaten van vrouw en kind(eren). In deze paragraaf zal ik analyseren hoe dit gedrag van mannen in relaties met vrouwen beoordeeld wordt en hoe zij hiermee omgaan. Ik ga dieper in op de rol van agency in hun relaties met mannen en hoe vrouwen door middel van agency invloed uitoefenen op hun situatie. 4.2.1. Vrouwenveroveraar onacceptabel

Het hebben van (seksuele) relaties met andere vrouwen, de buitenvrouwen, wordt gezien als de essentie van het machismo fenomeen en macho gedrag van mannen. Zij kunnen hiermee hun status als man vergroten. Het was een terugkomend aspect van de relaties die de vrouwen in het verleden hebben gehad met mannen, vaak de vader van hun kind of kinderen. Zij

vertelden hun reactie hierop en hoe zij hiermee omgingen. Zo lieten Sharisma, Cindy, Alessia, Corinne, Marilyn en Nella allen weten dat hun man of vriend een andere vrouw of vrouwen had tijdens hun relatie.

Ten eerste accepteert niet één vrouw dat hun man een relatie of relaties heeft met een andere vrouw of vrouwen en waren sommigen hier meer uitgesproken over dan anderen. Zo vertelt Sharisma: ‘Hij deed dingen, dingen waar ik niet van houd. Hij heeft veel mensen

daarzo. …. Mensen, meisjes. Ik houd er niet van. Dat kan toch niet?! Eén is genoeg.’ Als ik

haar vraag of ze dit gezegd heeft tegen haar vriend zegt ze het volgende: ‘Ja, maar ja. Ik kan

niets doen.’ Ik vraag door naar wat ze heeft gedaan toen ze erachter kwam dat hij andere

vrouwen had. ‘Gewoon, ik ben alleen verder gegaan. Dat is goed, alleen. Je moet niets

denken. Alleen voor mijn kinderen.’ Hier is te zien dat ze in eerste instantie aangeeft niets te

kunnen doen aan het feit dat haar man met andere vrouwen gaat, maar door de agency, wat gezien kan worden als een vorm van actie, ze in deze situatie toch besluit om alleen verder te gaan en te kiezen voor zichzelf en haar kinderen. Hiermee oefent ze invloed uit op haar eigen leven, ondanks het vertoonde macho gedrag van haar man en kiest zij ervoor dit niet te accepteren.

Ook Marilyn geeft aan dat, naast zichzelf, haar kinderen een belangrijke rol spelen in het weggaan bij haar vriend, vanwege zijn gedrag en het “hebben” van andere meisjes. ‘Hij

52 had meisjes en problemen en daar kon niet ik tegen, met al die meisjes. … Ik heb zoiets laat me maar alleen met de kinderen en ga maar met die anderen.’ Het alleen zijn met haar

kinderen was voor haar voldoende om afscheid te nemen van haar vriend en van Nederland en terug te gaan naar Curaçao, maar geeft daarnaast ook aan dat zijzelf een belangrijke reden is geweest in deze beslissing. Haar vriend is haar en hun kinderen achterna gekomen naar

Curaçao, om bij ze te zijn en het nog een keer te proberen. Ze geeft aan dat het niet meer ging. ‘Ik zag geen verandering, dus waarom zou ik blijven proberen? Ik heb toen voor mezelf

gekozen.’ Ze had hier de keuze door te gaan en het nog een keer te proberen met haar vriend

en daarmee meer zekerheid te hebben in de steun bij het opvoeden van haar kinderen, maar het hebben van andere vrouwen en de dominante rol die hij aannam in de relatie heeft haar doen beslissen alleen verder te gaan. Zijn dominante rol kwam naar voren in het feit dat dingen op zijn manier moest gebeuren en zij geen mogelijkheid had hem hier op aan te spreken of hier inbreng in had.

Nadat Nella haar vriend betrapt had met een andere vrouw, heeft ze geprobeerd met hem te praten. ‘Ik heb het met hem besproken. En hij zegt niets. Niets niets niets niets niets. Ik

zeg: “Ok, ik ben klaar met jou. Ik wil niets meer horen”. Hij weet dat hij fout is. … Ga met het meisje als je wil, maar ik hoef niets meer.’ In eerste instantie probeert Nella het gesprek

met haar vriend aan te gaan. Nadat dit geen verandering teweegbracht, koos zij er ook voor bij hem weg te gaan. Het verschil met Nella en Marilyn is het feit dat de man van Nella niet meewerkte aan het zoeken naar een oplossing en de vriend van Marilyn juist het initiatief hierin nam.

Voor allen is het belangrijk dat zij voor zichzelf en hun kinderen kiezen en daarmee niet in een relatie blijven waarin de man ontrouw is of is geweest. Dit samen met het niet goedkeuren van het gedrag, heeft ervoor doen zorgen dat zij er allemaal voor hebben gekozen weg te gaan bij hun man en alleen, samen met hun kinderen, verder te gaan. De agency biedt hen de mogelijkheid om te gaan met de situatie en het gedrag van de man en kunnen de vrouwen er onder andere voor kiezen om bij de man te blijven. De vrouw kan in deze situatie soms rekenen op financiële ondersteuning in de opvoeding van het kind of de kinderen, maar daar is, zoals terugkomt in het verhaal van Cindy, niet altijd sprake van. Ook biedt agency de mogelijkheid voor actie door het verlaten van hun man, wat voor veel vrouwen resulteert in het gebrek aan financiële en emotionele ondersteuning in het opvoeden van de kinderen en het uit beeld raken van de man in het leven van de vrouwen en kinderen. De consequentie hiervan is de ‘hard time’, wat eerder in dit hoofdstuk naar voren komt.

53

4.2.2. Drank & Drugs, Geweld & Dominantie

Het gebruik van drugs en drank werd door Corinne, Sayenne, zoals in hoofdstuk drie naar voren komt, niet getolereerd binnen hun relatie. Binnen deze relatie hebben de vrouwen tot op zekere hoogte mogelijkheden om hun agency te laten zien, door ervoor te kiezen weg te gaan bij de man en het gedrag van mannen niet te tolereren.

Corinne vertelt over haar man, de vader van haar kinderen, en het feit dat ze het niet eens was met zijn gedrag. Zij wees hem hierop, door te zeggen dat het slecht voor zichzelf en voor hun kinderen was. ‘Maar hij wilde het niet horen. Nee. Dan zeg ik: “Ik ga verder met

mijn leven, en pak mijn spullen en ga naar Curaçao”.’ Hier komt naar voren dat zij

geprobeerd heeft om met haar man te praten over het alcoholgebruik en zij dit als een probleem zag wanneer hij hiermee doorging. Erover praten en het proberen te stoppen lukte haar niet, waardoor zij besloten heeft weg te gaan bij hem en met haar kinderen alleen verder te gaan op Curaçao. Corinne’s vertrek naar Curaçao heeft tot gevolg dat de vader niet weet waar ze zijn, zij ook geen contact meer heeft gehad met hem sindsdien en zijn locatie ook voor haar en de kinderen onbekend is. Haar keuze om terug te gaan naar Curaçao betekent dat zij kiest voor zichzelf en voor haar kinderen, maar tegelijkertijd betekent dit uitsluiting van de vader binnen de opvoeding. Ze is daarmee een alleenstaande vrouw met kinderen en draagt alleen de verantwoordelijkheid voor de zorg van haar kinderen. Corinne gaf aan dat de vader haar weinig hulp bood in de periode dat ze nog samen waren en zijn verantwoordelijkheid en vaderrol niet vervulde zoals zij van hem verwachtte. Op dat gebied is er na haar vertrek weinig voor haar veranderd.

Ook Sayenne geeft aan haar vriend te hebben verlaten vanwege zijn overmatige drankgebruik en zij haar kinderen niet binnen deze omgeving wilde laten opgroeien.

De relatie kon niet doorgaan, want hij drinkt. Hij dronk veel. Als hij drinkt dan wordt hij echt vervelend. Hier houd ik niet van. Ik heb veel keren geprobeerd om met hem erover te praten. Of hij naar een instelling wilt gaan om af te kicken. Hij zegt nee. Ik kan niets doen.

Ook hier komt naar voren dat zij binnen de situatie niet veel verandering kan aanbrengen, terwijl zij dit wel geprobeerd heeft. Ook zij laat agency zien door weg te gaan bij haar man en daarmee invloed heeft op haar situatie en haar leven met haar kinderen. Daarmee komt ook zij terecht in een leven waarin zij grotendeels alleen de verantwoordelijkheid draagt voor haar kinderen. Het idee wat ze uitstraalt over mannen wordt versterkt tijdens een volgende korte ontmoeting wanneer ze zegt: ‘Mannen helpen je met niets. Je moet het

54 allemaal zelf doen’.

Ten slotte is er bij het gedrag van mannen binnen de relaties soms sprake van geweld en dominantie. Dit komt duidelijk naar voren in het leven van Sonia en haar overleden man, waarmee ze op haar 23e getrouwd is. Ze waren ongehuwd op het moment dat ze zwanger werd, waarna haar vader zei dat ze moest trouwen. Na een aantal jaren huwelijk veranderde het gedrag van haar man van goed naar geweld en dominantie. Totaal zijn ze bijna dertig jaar getrouwd geweest en Sonia gaf aan dat zij, terwijl hij haar niet goed behandelde, ze er bewust voor heeft gekozen bij hem te blijven. ‘Ik doe alles wat een nette

mevrouw doet die getrouwd is. Ik heb gezegd: “Wij zijn getrouwd tot de dood ons

scheidt”.’ Het gedrag van haar man heeft ervoor gezorgd dat zij bij een psycholoog terecht

kwam. Zij heeft meerdere malen geprobeerd hem duidelijk te maken niet bij hem weg te gaan, maar dit heeft geen verandering gebracht in hun relatie. Een verklaring voor het feit dat dit macho gedrag alleen bij Sonia naar voren komt en zij ondanks dit bij haar man gebleven is, kan liggen in de leeftijd en de ideeën die er bij de oudere Curaçaose vrouw bestaat over mannen, het huwelijk en bepaalde soorten gedrag binnen deze relaties. Zij werd door haar vader verplicht te trouwen op het moment dat er sprake was van een zwangerschap, wat niet terug komt bij andere vrouwen en hun dochters in het onderzoek. Zij zocht een manier om het gedrag van haar man te kunnen verdragen, zoals over

gesproken wordt in het machismo en marianismo. Zij besloot bij haar man te blijven. Er is een verschuiving te zien in de manieren van omgang van vrouwen met mannen, gebaseerd op leeftijd, wat verder in dit hoofdstuk naar voren komt door te kijken naar hoe de vrouwen omgaan met het gedrag van de vaders van hun kinderen.