Een bijzondere actor in grensoverschrijdende afstemming
6.4 Afsluiting: grenzenloos? Tot op heden bestaan de uitdagingen in de samenwerking nog steeds uit het harmoniseren
van verschillen tussen Nederland en Duitsland (culturele-, institutionele- en politieke verschillen), zowel op bestuurlijk als op ambtelijk niveau. Tegelijkertijd geven respondenten aan dat de basis voor een grensoverschrijdende uitvoering gelegd is en zij klaar zijn voor een meer uitvoeringsgerichte aanpak. Dit onderzoek illustreert de gevoeligheid en complexiteit van een grensoverschrijdende samenwerking (zoals actoren wisselingen). Om deze complexiteit te structuren zijn grensoverschrijdende verbinders nodig. De rol van grensoverschrijdende verbinders zal naar verwachting in de toekomst gaan toenemen om projecten succesvol te voltooien, zeker in de beleidsimplementatiefase waarbij institutionele/culturele/politieke verschillen in de praktijk tot uiting komen. Kortom is de grens ondanks de veel gezette stappen nog steeds voelbaar in de Vecht waardoor een grenzenloze rivier nog steeds een uitdaging voor de toekomst vormt.
Abma, T (1996). Responsief evalueren. Discoursen, controversen en allianties in het postmoderne. Delft: Eburon.
Abma, T. (2014). Responsieve evaluatie: onderzoek dat niet wil controleren maar leren. Geraadpleegd van https://www.socialevraagstukken.nl/responsieve-evaluatie-onderzoek- dat-niet-wil-controleren-maar-leren/
AtelierOverijssel (2007). Levende Vecht. Zwolle: AtelierOverijssel.
Beek, R. van & Brinkkemper, O. (2011). Cultuurhistorische atlas van de Vecht. Zwolle: Uitgeverij WBOOKS.
Birkland, T. (2011). Policy implementation, failure and learning. An introduction to the policy process: theories, concepts and models of public policy making. Armonk: Sharpe.
Boezeman, D., Ganzevoort, W., Lier, M. van & Louwers, P. (2014). De klimaatbestendige stad. Geraadpleegd van https://geografie.nl/artikel/de-klimaatbestendige-stad
Bos, E. (2017). Dutch-German transboundary collaboration in the Deltarhine East area: a focus on river restoration and tourism (Stagerapport Radboud Universiteit).
Bressers, J.Th.A, & Hoogerwerf, A. (1991). Beleidsevaluatie. Enschede: Samson H.D. Tjeenk Willink.
Bressers, H., O’Toole, L., and Richardson, J. (2005). Networks as models of analysis: Water policy in comparative perspective. Networks for water policy: A comparative perspective (pp. 1-23). London: Frank Cass.
BTE Tourismus- und Regionalberatung (2018). Tourismus-Leitbild Grafschaft Bentheim Tourismuskonzept 2018. Hannover: BTE Tourismus- und Regionalberatung.
Bundesgesetzblatt (1963). Teil II. Geraadpleegd van https://www.bgbl.de/xaver/bgbl/start. xav?start=%2F%2F*%5B%40attr_id%3D%27bgbl163012.pdf%27%5D
BUMNR (2001). DER WASSERSEKTOR IN DEUTSCHLAND - METHODEN UND ERFAHRUNGEN. Geraadpleegd van https://www.umweltbundesamt.de/sites/default/files/medien/ publikation/long/2751.pdf CBS (2018). Overzicht waterschappen. Geraadpleegd van https://webcache. googleusercontent.com/search?q=cache:inJcm2sJBZUJ:https://www.cbs. nl/-/media/_pdf/2018/07/overzicht%2520populatie%2520waterschappen. pdf+&cd=3&hl=nl&ct=clnk&gl=nl
Crabbé, A. & Leroy, P. (2008). Handbook of Environmental Policy Evaluation. Londen: Earthscan.
De Koppel (2018). Organisatie en projecten. Geraadpleegd van http://www.dekoppel.com/ pagina/organisatie_missie_1
DeLeon, P. (1999). The missing link revisited. Review of Policy Research, 16 (3), 311-338. DeVecht.eu (2008). Bestandsaufnahme Grenzüberschreitende Vechtetal-Strategie März 2008. Geraadpleegd van http://devecht.eu/assets/uploads/files/Bestandsaufnahme_ Grenz%C3%BCberschreitende_Vechtetalstrategie_M%C3%A4rz_2008.pdf
DeVecht.eu (2018). Nieuwe ronde voor de Vecht. http://devecht.eu/actueel/nieuws/nieuwe- ronde-vecht/
DHV & NWP (2009). Grensoverschrijdende Vechtvisie – een halfnatuurlijke, grenzeloze rivier. Geraadpleegd van http://devecht.eu/nl/vechtvisie/downloads-documenten/
Dijk, J. van (2001). Gemeentelijk gezondheidsbeleid: omvang en doelgerichtheid. ULG: Groningen.
Dombrowsky, I. (2008). Institutional design and regime effectiveness in transboundary river management – the Elbe water quality regime. Hydrol. Earth Syst. Sci., 12 (1), 223–238. Doorewaard, H. &. Verschuren, P. (2007). Het ontwerpen van een onderzoek. Den Haag: Boom Lemma uitgevers.
Earle, A., Jägerskog, A. & Öjendal, J. (2010). TRANSBOUNDARY WATER MANAGEMENT: Principles and Practice. Londen: Earthscan.
Edwards, G. (1980). Implementing public policy. Washington DC: Congressional Quarterly Press.
Fall, J. (2009). Beyond handshakes: rethinking cooperation in transboundary protected areas as a process of individual and collective identity construction. Journal of alpine research, 97 (2), 73-84.
Gemeente Hardenberg (2010). Structuurvisie Vechtpark Hardenberg. Geraadpleegd van https://www.hardenberg.nl/inwoners/bouwen/ruimtelijke-plannen/structuurvisies/index. php?eID=tx_
Gemeente Ommen (2013). Gemeentelijk Omgevingsplan Ommen. Geraadpleegd van https:// www.ommen.nl/inwoners/bouwen/ruimtelijke-plannen/structuurvisies/index.php?eID=tx_
Gemeente Zwolle (2008). Structuurplan 2020. Geraadpleegd van https://www.zwolle.nl/ sites/default/files/structuurplan_2020.pdf
Gilissen, H. (2010). Naar (in)formele samenwerkingsstructuren: uitdagingen in het regionale grensoverschrijdende waterbeheer. Geraadpleegd van https://www.helpdeskwater.nl/ publish/pages/.../bijdrage_h_k_gilissen_26-01-2010.pdf
GPRW.eu (2018). Achtergrond informatie GPRW & partners. Geraadpleegd van, https:// gprw.eu/nl/partner-2/doelen
Grafschaft Bentheim (2010). Hochwasser in der Grafschaft [persbericht]. Geraadpleegd van https://www.grafschaft-bentheim.de/magazin/artikel. php?menuid=325&topmenu=246&artikel=1601
Grafschaft Bentheim Tourismus (2013). Touristische Leitbild 2013. Geraadpleegd van https://www.grafschaft-bentheim-tourismus.de/fileadmin/Mediendatenbank/Bilder/ Grafschaft_Bentheim/Service_und_Kontakt/UEber_uns/Geschaeftsbericht_2013-2014.pdf Guba, E. & Lincoln, Y. (1986). Research evaluation and policy-analysis: heuristics for disciplined inquiry. Policy Studies review 3 (5), 546-565.
Hakman, G. & Siegersma, E. (2014). Dijkring 42 zoekt grensoverschrijdende samenwerking (Bachelorthesis Hogeschool van Hall Larenstein). Geraadpleegd van http://edepot.wur. nl/326949
Heemskerk, W. (1985). ‘Waterrecht en Waterschapsrecht. Het grenswater de Roer’. Echt: Uitgever onbekend.
Hill, H. (2003). Understanding implementation: street-level bureaucrats’ resources for reform. Journal of Public Administration Research and Theory, 13 (3), 265-282. Hill, M. & Hupe, P. (2014). Implementing Public Policy. Londen: SAGE.
Hjern, B. & Porter, D. (1981). Implementation Structures: A New Unit of Administrative Analysis. Organization Studies, 1 (2), 211-227.
Hoesel, van de (2005). Beleidsonderzoek in Nederland kennis voor beleid: ontwikkeling van een professie. Gorinchem: Gorcum B.V., Koninklijke van Gorcum.
Hogwood, B. & Gunn, L. (1984). Policy analysis for the real world. Oxford: Oxford University Press.
Hoogerwerf, A. & Herweijer, M. (2003). Overheidsbeleid; een inleiding in de beleidswetenschap. Alphen aan den Rijn: Kluwer.
IKSR (2018). Verdrag inzake bescherming Rijn. Geraadpleegd van https://www.iksr.org/nl/ internationale-samenwerking/juridische-basis/verdrag/
Imperial, M. (2005). Using collaboration as a governance strategy. Lessons from six watershed management programs. Administration & Society, 3 (37), 281-320.
IRBM Rhine (2009). International River Basin Management Plan Deltarhine 2009–2015. Geraadpleegd van http://www.helpdeskwater.nl.
IPCC (2013). Summary for Policymakers. Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Geraadpleegd van https://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ ar5/wg1/WGIAR5_SPM_brochure_en.pdf
Jann, W. & Wegrich, K. (2007). Theories of the policy cycle. F. Fischer, G.J. Miller, & M.S. Sidney (Eds.), Handbook of public policy analysis. Theory, politics and methods, (pp. 43-62). Boca Raton: CRC Press/Taylor & Francis.
John, P. (1998). Analysing public policy. Londen: Pinter.
Keessen, A., Vink, M., Wiering, M, Boezeman, D., Ernst, W. Mees, H., van Broekhoven, S., van Eerd, M. (2016) Solidarity in water management. Ecology and Society, 21 (4), 1-10. Keetman, W. (2007). Het nut van goede bestuurlijke netwerken in de stroomgebieden. H20, 10, 18-19. Geraadpleegd van http://edepot.wur.nl/343208
Kliot, N., Shmueli, D. & Shamir, U. (2001). Institutions for management of transboundary water resources: their nature, characteristics and shortcomings. Water Policy, 3 (3), 229- 255.
Knaap, van der, P. (2006) Theorie-gerichte beleidsevaluatie. Responsieve rationaliteit: niets zo praktisch als een goede theorie. Vrij bestuurskunde 4, 78-87.
Korsten, A. (2013). Wat er van terecht komt – Zicht op beleidsevaluatie. Geraadpleegd van: http://www.arnokorsten.nl/PDF/Onderzoek/ABC%20van%20beleidsevaluatie.pdf.
Kuiper, H. & Oudejans, L. (2009). Rust en drukte in het Vechtdal – nieuwe kansen voor natuur en recreatie. Geraadpleegd van https://docplayer.nl/17547041-Rust-en-drukte-in- het-vechtdal.html
Kuks, S. (2000). Waterketen verankeren in het watersysteem: een beschouwing van de publieke taak in de watersector en de implicaties van marktwerking en ketengerichte samenwerking. In Van Duivenboden, H., Van Twist, M., Veldhuizen, M., In ’t Veld, R. (Eds.) Ketenmanagement in de publieke sector. Utrecht: Uitgeverij LEMMA BV.
Kuks, S. (2004). The evolution of the national water regime in the Netherlands. Report of the EUWARENESS project (European water regimes and the notion of a sustainable status). Enschede: University of Twente. Kuks, S. (2017). Hoe kunnen wij (nog) succesvoller samenwerken? Bijdrage aan het Symposium waterkwaliteit, Münster. Geraadpleegd van http://www.bezirksregierung- muenster.de/de/presse/2017/2017-09-04_gute_gewaesser/_reden/Prof_-Dr_-Stefan-Kuks- --Symposium-4_9_2017-Muenster.pdf Leussen, W. van, Slobbe E. van, & Meiners, G. (2007). Transboundary Governance and the Problem of Scale for the Implementation of the European Water Framework Directive at the Dutch-German Border. Bijdrage aan het ‘International conference on adaptive and integrated water management’. Basel.
Ligthart, S. (2007). Natuurbeleid met kwaliteit. Het Milieu- en Natuurplanbureau en natuurbeleidsevaluatie in de periode 1998-2006. Geraadpleegd van http://edepot.wur. nl/43357.
Lipsky, M. (1971). Street-Level Bureaucracy and the Analysis of Urban Reform. Urban Affairs Review 6 (4), 391-409.
LWG (1995). Bekanntmachung der Neufassung des Wassergesetzes für das Land Nordrhein-Westfalen (Landeswassergesetz - LWG -) vom 25.06.1995. Geraadpleegd van https://recht.nrw.de/lmi/owa/br_bes_detail?sg=0&menu=1&bes_id=3766&anw_ nr=2&aufgehoben=N&det_id=366580
Maarse, J. (1998). De uitvoering van overheidsbeleid. In A. Hoogerwerf, & M., Herweijer (Eds.), Overheidsbeleid. Een inleiding in de beleidswetenschap (p. 99-117). Alphen aan den Rijn: SamsomMatland.
Matland, R. (1995). Synthesizing the implementation literature: the ambiguity-conflict model of policy implementation. Journal of Public Administration Research and Theory, 5 (2), 145-174.
Mazmanian, D. & Sabatier, P. (1983). Implementation and Public Policy. Lanham: University Press of America.
Meijerink, S. & Renner, T. (2018). Policy entrepreneurs in international river basins—getting climate adaptation on the cross-border water policy agenda. Regional Environmental Change, 18, (5), 1287–1298.
Van Meter, D. & Van Horn, C. (1975). The Policy Implementation Proces: a Conceptual Framework. Administration and Society, 4 (6), 445-488.
Mintzberg, H. & McHugh, A. (1985). Strategy Formation in an Adhocracy. Administrative Science Quarterly 30 (2),160-197.
Molen, J. (2011). Crossing borders: een kader voor het tot ontwikkeling brengen van grensoverschrijdende samenwerking in watermanagement (Proefschrift Universiteit Twente). Geraadpleegd van https://ris.utwente.nl/ws/portalfiles/portal/6066368/thesis_J_ van_der_Molen.pdf
NDS (2017). Landes-Raumordnungsprogramm. Geraadpleegd van https://www. ml.niedersachsen.de/landesraumordnungsprogramm/
NLWKN (2013). Maßnahmenkonzept für Vechte und Dinkel in Niedersachsen. Meppen: NLWKN.
NLWKN (2015). Hochwasserrisikomanagementplan 2015-2021 für den niedersächsischen Teil der Flussgebietseinheit Rhein gemäß § 75 WHG. Meppen: NLWKN.
NLWKN (2018). Betriebsstelle Meppen. Geraadpleegd van https://www.nlwkn.
niedersachsen.de/wir_ueber_uns/betriebsstellen/meppen/betriebsstelle-meppen-43965. html
Notulen GSG/GPT (z.d.). Bijeenkomsten GPT & GSG 2009-2018. Almelo: Waterschap Vechtstromen.
NRW (2016). Landesentwicklungsplan. Geraadpleegd van https://www.wirtschaft.nrw/sites/ default/files/asset/document/lep_nrw_14-12-16.pdf
NWG (2010). Niedersächsisches Wassergesetz artikel 38, 39, 40, 61, 67, 105. Geraadpleegd van http://www.nds-voris.de/jportal/?quelle=jlink&query=WasG+ND&psml=bsvorisprod. psml&max=true&aiz=true
O’Toole, L. (1986). Policy recommendations for multi-actor implementation: an assessment of the field. Journal of Public Policy, 6 (2), 181-210.
O’Toole, L. (2000). Research on policy implementation: assessment and prospects. Journal of Public Administration Research and Theory, 10 (2), 263-288.
Pahl-Wostl, C., Tàbara, D., Bouwen, R. Craps, M., Dewulf, A., Mostert, E., Ridder, D. & Taillieu, T. (2008). The importance of social learning and culture for sustainable water management. Ecological Economics, 64 (3), 484-496.
Paudel, N. (2009). A critical account of policy implementation theories: status and reconsideration. Nepalese Journal of Public Policy and Governanc, 25 (2), 36-54.
De Peuter B., De Smedt J. & Bouckaert, G. (2007). Handleiding beleidsevaluatie Deel 1-4. Leuven: Steunpunt Bestuurlijke Organisatie, Spoor Beleid en Monitoring.
Pressmann, J. & Wildavsky, A. (1973). ‘How great expectations in Washington are dashed in Oakland: Or, Why it’s amazing that Federal programs work at all, this being a saga of the Economic Development Administration as told by two sympathetic observers who seek to build morals on a foundation of ruined hopes’. Berkley: University of California.
Projectbureau Grensoverschrijdende Vechtvisie (2009). Uitvoeringsprogramma Vecht en Vechtdal 2009-2013. Geraadpleegd van http://devecht.eu/nl/vechtvisie/downloads- documenten/
Provincie Overijssel (2009). Ruimte voor de Vecht. Geraapleegd van
Provincie Overijssel (2013). Het Vechtdal groeit – bewonersonderzoek Vechtdal 2013. Zwolle: Provincie Overijssel.
Provincie Overijssel (2016). Uitvoeringsprogramma 2016-2018. Zwolle: Provincie Overijssel. Provincie Overijssel (2017a). Monitor Programma Ruimte voor de Vecht. Zwolle: Provincie Overijssel.
Provincie Overijssel (2017b). Natura 2000 beheerplan Vecht- en Beneden Reggegebied. Zwolle: Provincie Overijssel.
Richardson, J. (1982). Policy styles in Western Europe. Londen: Allen and Unwin.
Rijksoverheid (2016). Nationaal Waterplan 2. Geraadpleegd van https://www.rijksoverheid. nl/documenten/beleidsnota-s/2015/12/14/nationaal-waterplan-2016-2021
Rijksoverheid (2018a). Waterbeheer in Nederland. Geraadpleegd van https://www. rijksoverheid.nl/onderwerpen/water/waterbeheer-in-nederland
Rossi, P., Lipsey, M., & Freeman, H. (2004). Evaluation: A systematic approach. Londen: SAGE.
RTVoost (2014). Hoogwater in de Vecht; zandzakken in Dalfsen [persbericht]. Geraadpleegd van https://www.rtvoost.nl/nieuws/190792/hoogwater-in-de-vecht-zandzakken-in-dalfsen RTVoost (2017). Diepgang rivier Vecht blijft punt van discussie [persbericht]. Graadpleegd van https://www.rtvoost.nl/nieuws/224717/diepgang-van-rivier-de-vecht-blijft-punt-van- discussie
Saetren, H. (2014). Implementing the third generation research paradigm in policy
implementation research: an empirical assessment. Public policy and administration, 29 (2), 84-105.
Saunders, M., Lewis, P. & Thornhill, A. (2008). Methoden en technieken van onderzoek. Amsterdam: Pearson Education Benelux bv.
Schneider, A. (1982). Studying policy implementation: a conceptual framework. Evaluation Review, 6 (6), 715-730.
Schofield, J. (2001). Time for a revival? Public policy implementation: a review of the literature and an agenda for future research. International Journal of Management Reviews, 3 (3), 245-263.
Simonis, J. (1983). Uitvoering van beleid als probleem. Amsterdam: Kobra.
Stadt Nordorn (2005). Leitbild Nordhorn. Geraadpleegd van https://www.nordhorn.de/pics/ medien/1_1285168542/Leitbild.pdf
Stinckens, M. (2016). Op zoek naar innovatie in het beleidsimplementatieonderzoek: de meerwaarde van ‘Qualitative Comparative Analysis’. Geraadpleegd van https://tijdschriften. boombestuurskunde.nl/tijdschrift/bso/2016/2/BO_2213-3550_2016_000_002_001/ fullscreen
Swanborn, P. (1999). Evalueren: het ontwerpen, begeleiden en evalueren van interventies: een methodische basis voor evaluatie-onderzoek. Amsterdam: Uitgeverij Boom Lemma.
Timmerman, J., & Langhaas, S. (2005). Water information—what is it good for? On the use of information in transboundary water management. Regional Environmental Change, 5 (4),177–187.
Traktaat (1974). Overeenkomst tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het ‘Land’ Nedersaksen in zake de Vecht en enig zijtakken. Tractatenblad van het Koninkrijk der Nederlanden, jaargang 1974, nr. 62.
VechtdalOverijssel (2015). Fotowedstrijd Vechtegeschichten - Vechtverhalen [foto’s]. Geraadpleegd van https://vechte-nl.jimdo.com/
VechtdalOverijssel (2018). Algemene informatie over Vechtdal Marketing. Geraadpleegd van https://www.vechtdaloverijssel.nl/Vechtdal-Marketing/
Udink, R. (2018). De implementatie van de Kaderrichtlijn Water en Nitraatrichtlijn: de Vecht, de Dinkel en de Buurserbeek. Zwolle: NHL Stenden.
Uilenkamp, M. (2009). De Duits-Nederlandse visie op de toekomst van de Vecht. Geraadpleegd van http://edepot.wur.nl/340467
UvW (2007). Grensoverschrijdend waterbeheer in Nederland. Geraadpleegd van https://www.uvw.nl/wp-content/files/Grensoverschrijdend%20waterbeheer%20in%20 Nederland%20ACW.pdf
WHG (2009). Gesetz zur Ordnung des Wasserhaushalts (Wasserhaushaltsgesetz - WHG). Geraadpleegd van http://www.gesetze-im-internet.de/whg_2009/WHG.pdf
Waterschap Vechtstromen (2016). Ingediende Subsidie Aanvraag LIVING Vecht-Dinkel. Almelo: Waterschap Vechtstromen.
Waterschap Vechtstromen (2018). Uitgebreide evaluatie project: Vecht Grensmeander [conceptversie]. Almelo: Waterschap Vechtstromen.
WGH (2009). Gesetz zur Ordnung des Wasserhaushalts (Wasserhaushaltsgesetz - WHG). Geraadpleegd van http://www.gesetze-im-internet.de/whg_2009/WHG.pdf
Wiering, M., Verwijmeren, J., Lulofs, K. & Feld, C. (2009). Experiences in Regional Cross Border Co-operation in River Management. Comparing Three Cases at the Dutch–German Border. Water Resource Management, 24 (11), p. 2647-2672.
Wiering, M. & Verwijmeren, J. (2012). Limits and Borders: Stages of Transboundary Water Management. Journal of Borderland Studies, 27 (3), 257-272.
Winter, S. (2012). Implementation. In B. G. Peters & J. Pierre (Eds.), The Sage Handbook of Public Administration (p. 255-263). Londen: Sage.
Yin, R. (2003). Case Study Research: Design & Methods. Londen: SAGE.