Hoofdstuk 5: Conclusie
5.5 Aanbevelingen voor vervolgonderzoek
Een multidisciplinair onderzoek op het gebied van recht, economie en beleid zou gepast zijn voor vervolgonderzoek. Een empirische invalshoek die de effectiviteit van verschillende regelgeving in een model zou kunnen vertalen, zou een uitkomst zijn voor de Europese regelgever. Het blijft een moeilijk vraagstuk om het belang van cultuur en culturele diversiteit uit te meten in cijfers. De cijfers zouden wel een overtuigend middel zijn om eventuele critici te overtuigen van het belang van culturele diversiteit en de rol van de Europese filmindustrie erin.
Bijlagen
EVRM
ARTIKEL 8 Recht op eerbiediging van privé-, familie- en gezinsleven
1. Een ieder heeft recht op respect voor zijn privé leven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie.
2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit recht, dan voor zover bij de wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het economisch welzijn van het land, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.
ARTIKEL 9 Vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst
1. Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen, zowel in het openbaar als privé zijn godsdienst te belijden of overtuiging tot uitdrukking te brengen in erediensten, in onderricht, in praktische toepassing ervan en in het onderhouden van geboden en voorschriften.
2. De vrijheid zijn godsdienst te belijden of overtuiging tot uiting te brengen kan aan geen andere beperkingen worden onderworpen dan die bij de wet zijn voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de openbare veiligheid, voor de bescherming van de openbare orde, gezondheid of goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.
ARTIKEL 10 Vrijheid van meningsuiting
1. Een ieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid een mening te koesteren en de vrijheid om inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of te verstrekken, zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen. Dit artikel belet Staten niet radio- omroep-, bioscoop of televisieondernemingen te onderwerpen aan een systeem van vergunningen.
2. Daar de uitoefening van deze vrijheden plichten en verantwoordelijkheden met zich brengt, kan zij worden onderworpen aan bepaalde formaliteiten, voorwaarden, beperkingen of
sancties, die bij de wet zijn voorzien en die in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de nationale veiligheid, territoriale integriteit of openbare veiligheid, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen, om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen te voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke macht te waarborgen.
ARTIKEL 11 Vrijheid van vergadering en vereniging
1. Een ieder heeft recht op vrijheid van vreedzame vergadering en op vrijheid van vereniging, met inbegrip van het recht met anderen vakverenigingen op te richten en zich bij vakverenigingen aan te sluiten voor de bescherming van zijn belangen.
2. De uitoefening van deze rechten mag aan geen andere beperkingen worden onderworpen dan die, die bij de wet zijn voorzien en die in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, voor de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen. Dit artikel verbiedt niet dat rechtmatige beperkingen worden gesteld aan de uitoefening van deze rechten door leden van de krijgsmacht, van de politie of van het ambtelijk apparaat van de Staat.
ARTIKEL 17 Verbod van misbruik van recht
Geen der bepalingen van dit Verdrag mag worden uitgelegd als zou zij voor een Staat, een groep of een persoon een recht inhouden enige activiteit aan de dag te leggen of enige daad te verrichten met als doel de rechten of vrijheden die in dit Verdrag zijn vermeld teniet te doen of deze verdergaand te beperken dan bij dit Verdrag is voorzien.
ARTIKEL 2 Recht op onderwijs
Niemand mag het recht op onderwijs worden ontzegd. Bij de uitoefening van alle functies die de Staat in verband met de opvoeding en het onderwijs op zich neemt, eerbiedigt de Staat het recht van ouders om zich van die opvoeding en van dat onderwijs te verzekeren, die overeenstemmen met hun eigen godsdienstige en filosofische overtuigingen.
AVMD-Richtlijn
Overweging 69 van de AVMD-richtlijn
gedeeltelijk te vervangen. Derhalve moeten zij, waar dit uitvoerbaar is, de vervaardiging en verspreiding van Europese producties promoten om aldus een actieve bijdrage te leveren aan
de bevordering van de culturele verscheidenheid.
Artikel 1n AVMD-richtlijn
i) producties die afkomstig zijn uit lidstaten
ii) producties die afkomstig zijn uit derde Europese staten die partij zijn bij het Europese Verdrag inzake grens overschrijdende televisie van de Raad van Europa
en die voldoen aan de voorwaarden van lid 3;
iii) coproducties die zijn vervaardigd in het kader van tussen de Unie en derde landen gesloten overeenkomsten met betrekking tot de audiovisuele sector en die vol
doen aan de voorwaarden van de betrokken overeenkomsten.
VEU
TITEL II. HET VRIJ VERKEER VAN GOEDEREN
Artikel 34 Kwantitatieve invoerbeperkingen en alle maatregelen van gelijke werking zijn
tussen de lidstaten verboden.
VWEU
Artikel 167 VWEU 253
1. De Unie draagt bij tot de ontplooiing van de culturen van de lidstaten onder eerbiediging van de nationale en regionale verscheidenheid van die culturen, maar tegelijk ook de nadruk
leggend op het gemeenschappelijk cultureel erfgoed.
2. Het optreden van de Unie is erop gericht de samenwerking tussen de lidstaten aan te moedigen en zo nodig hun activiteiten op de volgende gebieden te ondersteunen en aan te
vullen:
– verbetering van de kennis en verbreiding van de cultuur en de geschiedenis van de Europese volkeren,
– instandhouding en bescherming van het cultureel erfgoed van Europees belang, 253 Voorheen artikel 151 Verdrag Europese Gemeenschap, sinds 2009 artikel 167 VWEU
– culturele uitwisseling op niet-commerciële basis,
– scheppend werk op artistiek en literair gebied, mede in de audiovisuele sector. 3. De Unie en de lidstaten bevorderen de samenwerking met derde landen en met de inzake
cultuur bevoegde internationale organisaties, met name met de Raad van Europa. 4. De Unie houdt bij haar optreden uit hoofde van andere bepalingen van de Verdragen rekening met de culturele aspecten, met name om de culturele verscheidenheid te eerbiedigen
en te bevorderen.
5. Om bij te dragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van dit artikel: – nemen het Europees Parlement en de Raad, volgens de gewone wetgevingsprocedure en na raadpleging van het Comité van de Regio’s, stimuleringsmaatregelen aan, met uitsluiting van
harmonisatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen van de lidstaten; – neemt de Raad, op voorstel van de Commissie, aanbevelingen aan.
UNESCO-verdrag
Article 4 (1)
‘“Cultural diversity” refers to the manifold ways in which the cultures of groups and societies find expression. These expressions are passed on within and among groups and societies. Cultural diversity is made manifest not only through the varied ways in which the cultural heritage of humanity is expressed, augmented and transmitted through the variety of cultural
expressions, but also through diverse modes of artistic creation, production, dissemination, distribution and enjoyment, whatever the means and technologies used.
Woordenlijst
Audiovisuele sector
De audiovisuele sector omvat de filmindustrie, omroepen (televisie en radio) video en multimedia-industrieën. De definitie is smaller dan de definitie van de creatieve en culturele industrieën. De audiovisuele sector is van grote culturele, sociale en economische betekenis. Hij vormt identiteiten, projecteert waarden en kan de Europese integratie aanjagen door een bijdrage te leveren aan onze gezamenlijke Europese identiteit.254
Creatieve culturele industrieën255
In het UNESCO-verdrag worden de culturele industrieën als volgt gedefinieerd: ‘’Industrieën die de creatie, productie en commercialisatie van creatieve content combineren. Ontastbaar en cultureel van aard is en ‘’over het algemeen print, uitgeven en multimedia, audiovisueel en fonografische en cinematografische producties zowel als ambachten en design omvatten”.256
De term ‘’ anderen betrokken in het creatieve proces’’ slaat op de culturele industrieën, namelijk de industrieën die culturele goederen en diensten produceren en distribueren.257
Europees model
In het Europese model wordt de culturele missie van de culturele en creatieve industrieën benadrukt. Er wordt verder gefocust op maatschappelijke integratie (inclusiviteit) en het behalen van gemeenschappelijk cultureel voordeel.258
Amerikaans model
In het Amerikaanse model is een duidelijke verdeling in het denken en berekenen van kunst en cultuur aan de ene kant en aan de andere kant de entertainment- en de auteursrechten industrieën. Het grootste deel van de beleidsmaatregelen en initiatieven zijn lokaal gericht. De theorie van Richard Florida259 heeft zijn weerslag gehad, maar het systeem van federale
staten is ook een reden van de lokale focus voor culturele beleid. 260
254 Mededeling Commissie, 2014, p.2
255 Terry Flew, 2012, Origins of Creative Industry Policy, p. 33 256 Artikel 4 lid 4 en 5
257 expliciet genoemd in artikel 4.5 van het UNESCO verdrag. 258 Terry Flew, 2012, Origins of Creative Industry Policy, p. 33.
259 In het boek ‘’The Rise of the Creative Class’’ stelt Richard Florida dat steden met veel cultuur en creatievelingen, meer economische groei en innovatie hebben. Steden in de wereld hebben dit opgepikt en proberen kunst en cultuur op lokaal niveau te stimuleren.
Culturele Goederen en diensten
Culturele goederen en diensten hebben naast belangrijke economische waarde ook maatschappelijke waarde omdat zij dragers zijn van identiteiten, waarden en betekenissen.261
Economische kant Banen, omzetten, bron van innovatie en duurzame economische groei Culturele kant Dragers van identiteit & waarden, het bevorderen van inclusiviteit en het
gevoel van ergens horen. Economisch &
Cultureel
Combinatie goed als kracht voor sociale en economische duurzaamheid, als een motor om mensenrechten en fundamentele vrijheden aan te moedigen en te promoten.262
Intercultureel dialoog
Het jaar 2008 was het jaar van de interculturele dialoog.263 Intercultureel dialoog staat voor
het gelijkwaardige gesprek tussen mensen van verschillende culturen. Om een intercultureel dialoog te voeren is een open en onderzoekende houding vereist. Eigen referentiekaders en gedachtegangen moeten kritisch bekeken worden en er moet nagedacht worden wat de termen die gebruikt worden, betekenen voor de andere partij. 264 Het belang van het
intercultureel dialoog is dat er deelgenomen wordt aan creatieve ontmoetingen die mensen verbinden en helpen te bouwen aan een meer samenhangende en open maatschappij.265
Artikel 1c, zegt dat het doel is om dialoog aan te moedigen tussen culturen en om bredere en meer gebalanceerde cultuur uitwisselingen in de wereld in het belang van intercultureel respect en een cultuur van vrede.266 Culturele diversiteit is de allereerste voorwaarde voor een
interculturele dialoog, en visa versa. Zonder waarachtige dialoog wordt de dynamiek van verandering (die de werkelijke essentie is van culturele diversiteit) niet ondersteund en gaat de diversiteit verloren of vermindert zij, omdat men zichzelf af gaat sluiten. Dialoog, waartoe ook de interreligieuze dialoog behoort (die opgevat wordt als dialoog tussen alle spirituele en intellectuele tradities) betekent niet dat we van onze overtuigingen afstappen, maar simpelweg dat wij open van geest blijven. De interculturele dialoog moet gezien worden als een complex en doorgaand proces dat nooit eindigt. 267
261 Artikel 1g UNESCO-verdrag 262 UNESCO, 2015, p.3. 263 Raad van Europa,2008, p.8 264 UNESCO, 2009, p. 11 265 Raad van Europa,2008, p. 4,8 266 Artikel 1c UNESCO-verdrag 267 UNESCO 2009 p.31
Audiovisuele diversiteit
Naast culturele diversiteit is er ook audiovisuele diversiteit. Wanneer er gekeken wordt naar de filmindustrie kan je de diversiteit in drie onderdelen uitsplitsen.268
Diversiteit van bronnen. Denk hier aan diversiteit van de producenten en distributeurs. Hier grote dominantie van de Amerikaanse markt.
Diversiteit van en in speelfilms. Denk hier aan diversiteit van de genres van film, diversiteit van de hoofdpersonen en diversiteit van perspectieven. Hier verdringen Engelstalige blockbusters met beroemde acteurs de meer diverse films.
Diversiteit van het bereik van publiek en consumptie. Er valt nog veel terrein te winnen in de distributie van kleinere en meer diverse films.
Bibliografie
Internationaal
Verenigde Naties, 1948
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, New York, 1948 (UVRM) Verenigde Naties, 1966
Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten, New York, 1966 (IVBPR) Unesco, 2001
Universele Verklaring betreffende Culturele Diversiteit, New York, 2001 (UVCD) Unesco, 2005
Verdrag betreffende de bescherming en de bevordering van de diversiteit van cultuuruitingen, New York, 2005 (Unesco-verdrag)
Europees
Richtlijn Televisie zonder Grenzen, 1989
Richtlijn 89/552/EEG van de Raad van 3 oktober 1989 betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de Lidstaten inzake de uitoefening van televisieomroepactiviteiten. (Richtlijn Televisie zonder Grenzen)
Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten, 2010
Richtlijn 2010/13/EU van het Europees Parlement en de Raad van 10 maart 2010 betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de lidstaten inzake het aanbieden van audiovisuele mediadiensten (Richtlijn audiovisuele mediadiensten)
Richtlijn Voorstel voor Richtlijn, 2016
Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de tot wijziging van Richtlijn 2010/13/EU betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de lidstaten inzake het aanbieden van audiovisuele mediadiensten in het licht van een veranderende marktsituatie (25 mei 2016)
Verordening (EU) Nr. 1295/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 tot vaststelling van het programma Creatief Europa (2014 - 2020) en tot intrekking van de Besluiten nr. 1718/2006/EG, nr. 1855/2006/EG en nr. 1041/2009/EG
Raad van Europa
Europees Verdrag inzake Grensoverschrijdende Televisie, 1989
Raad van Europa, Europees Verdrag inzake Grensoverschrijdende Televisie , No. 132, Straatsburg, 1989
Verdrag Coproductie, 1992
Raad van Europa, Europees Verdrag inzake Cinematografische Coproductie, Straatsburg, 1992 Verdrag Coproductie, 2016
Raad van Europa, Europees Verdrag inzake Cinematografische Coproductie, Straatsburg, 1992 Raad van Europa, 2000
Raad van Europa, 2000, Verklaring inzake Culturele Diversiteit (aangenomen door het Comité van Ministers bij de 733e vergadering op 7 december 2000)
Raad van Europa, 2001a
Raad van Europa, European Convention for the Protection of the Audiovisual Heritage,
Strasbourg, 08/11/2001
Raad van Europa, 2001b
Raad van Europa, Protocol to the European Convention for the Protection of the Audiovisual
Heritage, on the Protection of Television Productions Strasbourg, 08/11/2001
Jurisprudentie EHRM
Chapman v. VK, 2001
Chapman v. the United Kingdom (application no. 27238/95), 18 january 2001 Izzetin Dogan v. Turkije, 2016
Ulusoy v. Turkije, 2007
Ulusoy and Others .o v. Turkey*, no. 34797/03, 3 May 2007 Sidiropoulos v Griekenland, 1998
Sidiropoulos And Others v. Greece (57/1997/841/1047) 10 July 1998 Gorzelik v. Polen, 2004
Gorzelik and Others V. Poland (Application no. 44158/98) 17 February 2004 HVJEU
Las v. PSA Antwerp, 2013
Anton Las v PSA Antwerp NV, Zaak C-202/11, 16 april 2013 Vardyn & Wardyn v. Polen, 2011
Malgožata Runevič-Vardyn and Łukasz Paweł Wardyn v Vilniaus miesto savivaldybės administracija and Others Case C-391/0912 May 2011.
Commissie v. Italië, 1968
Commission v. Italy 7/68, Commission v. Italy [1968] ECR 423. Sacchi, 1974
Sacchi, 155/73, EU:C:1974:40, Cassis de Dijon, 1979
Rewe-Zentral AG v Bundesmonopolverwaltung für Branntwein (1979) Case 120/78, Centro v. Finanzamt, 2006
Case C-386/04, Centro di Musicologia Walter Stauffer v. Finanzamt Minchen ffir K6rperschaften, 2006 E.C.R. 1-8203.
Impala v. Commissie, 2006
Case T-464/04, IMPALA v. Commission, 2006 E.C.R. 11-2289. UTECA, 2009
Unión de Televisiones Comerciales Asociadas (UTECA) c. Administración General del Estado. 5 March 2009,
Rapporten
Raad van Europa, 2015
Raad van Europa / EHRM Cultural rights in the case-law of the European Court of Human Rights. 2015, pp 1-42
Centre for Media Pluralism and Freedom, 2013
Centre for Media Pluralism and Freedom, European Union competencies in respect of media pluralism and media freedom, 2013
CCPR, 1994
CCPR General Comment No. 23: Article 27 (Rights of Minorities) Adopted at the Fiftieth Session of the Human Rights Committee, on 8 April 1994 CCPR/C/21/Rev.1/Add.5, General Comment No. 23. (General Comments)
CvM, 2008
Councel of Ministers, White paper on intercultural dialogue ‘’Living Together as equals in dignity’’, 2008, pp. 1-61
EY, 2014
EY, Creating Growth Measuring Cultural and Creative Markets in the European Union, pp., 1-98 European Audiovisual Observatory, 2015
Gilles Fontaine and Christian Grece, On-Demand Audiovisual Markets in the European Union – Developments 2014 and 2015, publication of the European Audiovisual Observatory, November 2015, pp., 1-258
Europese Commissie, 2010
European Commission, Green Paper on unlocking the potential of cultural and creative industries. 2010 pp. 1-22
Europese Commissie, 2012
European Commission, Quadrennial periodic report on behalf of the European Union on measures to protect and promote the diversity of cultural expressions in the framework of the 2005 UNESCO Convention, accompanying the document Report from the Commission on measures to protect and
promote the diversity of cultural expressions in the framework of the 2005 UNESCO Convention, 2012, pp. 1-110
Europese Commissie, 2013a
European Commission, Screening Literacy, 2013, pp. 1-24 Europese Commissie, 2013b
European Commission, Green paper, ‘Preparing for a fully converged audiovisual world: Growth, creation and values’, COM(2013) 231, 2013, pp. 1-17
Europese Commissie, 2014
European Commission, A profile of current and future audiovisual audience. 2014, pp. 1-856 Group of Member State Experts, 2014
Group of Member States Experts, Report on the role of public arts and cultural institutions in the promotion of cultural diversity and intercultural dialogue, 2014, pp., 1-110
Mededeling Commissie, 2014
Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, De Raad, Het Europees Economisch En Sociaal Comité en het Comité van de regio's - De Europese film in het digitale tijdperk - Een brug slaan tussen culturele diversiteit en concurrentievermogen, oktober 2014, pp., 1-27
Unesco, 2009
Unesco, Investeren in culturele diversiteit en de Interculturele dialoog, wereldrapport n.2 van Unesco, 2009, blz 1-40,
Unesco, 2007
Unesco, Media pluralism and the promotion of cultural diversity. 2007, pp.1-26 Unesco, 2015
Unesco, A Decade Promoting the Diversity of Cultural Expressions for Development. 2015, pp. 1-247 United Nations, 2009
UN Committee on Economic, Social and Cultural Rights (CESCR), General comment no. 21, Right of everyone to take part in cultural life (art. 15, para. 1a of the Covenant on Economic, Social and Cultural Rights), 21 December 2009
Wetenschappelijke literatuur Albornoz, 2016
Luis Albornoz, Diversity and the film industry. An analysis of the 2014 UIS Survey on Feature Film Statistics, 2016, pp. 1-39
Avocats, 2010
Germann Avocats (2010) and multidisciplinary research team 1, Implementing the UNESCO Convention of 2005 in the European Union, 2010, pp.1-317
Bondebjerg & Novrup Redvall et all, 2015,
Ib Bondebjerg, Eva Novrup Redvall et al, European Cinema and Television. Cultural Policy and Everyday Life, Palgrave European Film and Media Studies, 2015, pp. 1-256
Bernier & Ruiz-Fabri, 2006
Ivan Bernier & Hélène Ruiz Fabri. Implementing the UNESCO Convention on the Protection and Promotion of the Diversity of Cultural Expressions, 2006, pp. 1-29
Burri-Nenova, 2009
Mira Burri-Nenova, Cultural Diversity and the EC Audiovisual Media Services Directive: Beyond the Handsome Rhetoric, Rochester, NY: Social Science Research Network. 2009, pp. 1-27
Burri-Nenova, 2010,
Mira Burri-Nenova, The European Union, the World Trade Organization and Cultural Diversity. 2010, pp. 195-209
Burri-Nenova, 2013
Mira Burri-Nenova, The UNESCO Convention on Cultural Diversity: An Appraisal Five Years after Its Entry into Force, International Journal of Cultural Property 2013, pp. 357– 380
Cabrera-Blazquez, J. F., Cappello, M., Grece, C., & Valais, S. (2016). VOD, platforms and OTT: which promotion obligations for European Works, 2016, pp. 1-84
Craufurd-Smith, 2007
Rachael Craufurd Smith, The UNESCO Convention on the Protection and Promotion of the Diversity of Cultural Expressions: Building a New World Information and Communication Order? International Journal of Communication, 1, 2007, pp. 24–55.
Craufurd-Smith, 2008
Rachael Craufurd Smith, ‘Balancing culture and competition: State support for film and television in European Community law’, 10 Cambridge Yearbook of European Legal Studies, 2008, pp. 35–66. Craufurd-Smith, 2015
Rachael Craufurd-Smith, The Cultural Logic of Economic Integration, 2015, pp. 7-23 Crusafon, 2016
Carmina Crusafon, The European Audiovisual Space: How EuropeanMedia Policy Has Set the Pace of Its Development, 2016, pp. 81-102
De Vinck, 2011
Sophie de Vinck "Revolutionary Road? Looking back at the position of the European film sector and the results of European-level film support in view of their digital future. A critical assessment.”