COMMISSIEVOORSTEL Opiniërend
BIJ ZAAKNUMMER: 2019043562
Voorstel voor de vergadering van de Commissie Ruimte op 3 september 2019
Agendanummer: 06
Onderwerp: Beleidsnotitie beleidsregels arbeidsmigranten Opsteller: G.H. Groenen, Team Ruimte
Portefeuillehouder: de heer H.A.M. van Moorsel
Datum: 20 augustus 2019
Voorstel: Wensen en bedenkingen meegeven aan college van burgemeester en wethouders over de Notitie beleid arbeidsmigranten gemeente Asten 2019.
Presentatie: Nee
Bijlage(n)/ter inzage 1. 2019047356 Notitie beleid arbeidsmigranten gemeente Asten 2019
2. 2019047357 Resultaten bijeenkomsten Heusden, Asten en Ommel
3. 2019047358 Rapportage Huisvesting Arbeidsmigranten (enquête)
4. 2019047360 Overzicht aantal arbeidsmigranten in de gemeente Asten
5. 2019047362 SNF-normering
6. 2019047363 Toelichting op het taalakkoord
Samenvatting
In 2009 werd door de raad de Beleidsnotitie “huisvesting arbeidsmigranten gemeente Asten 2009” vastgesteld. Aangezien de ontwikkelingen rond arbeidsmigratie sindsdien niet hebben stil gestaan is dit beleid toe aan heroverweging. In bijgaande Notitie beleid arbeidsmigranten Gemeente Asten 2019 is nieuw beleid vastgelegd. Naast huisvesting wordt in de notitie ook aandacht besteed aan de aspecten integratie en handhaving.
Inleiding
Ten tijde van het de vaststelling van het huidige beleid (2009) werd arbeidsmigratie nog gezien als een fenomeen van tijdelijke aard, dat zich vooral in de agrarische sector voordeed. De laatste jaren wordt echter steeds meer duidelijk dat arbeidsmigratie in diverse sectoren voor langere tijd nodig is om economisch goed te kunnen blijven functioneren en de economische groei op peil te houden. Op landelijk, provinciaal en regionaal niveau zijn rapporten verschenen waarin het economisch belang van
arbeidsmigratie wordt onderschreven. Het aantal arbeidsmigranten dat in Nederland en ook in Asten verblijft is dan ook flink toegenomen en naar verwachting zal dit aantal de komende jaren nog verder groeien. Derhalve is het huidige beleid toe aan
heroverweging.
Alvorens over te gaan tot het opstellen van nieuw beleid is het kader van het programma Vitale Democratie de mening over dit onderwerp gepeild van de Astense bevolking. Dit is
2/3 gedaan via een drietal publieksbijeenkomsten en een enquête uitgevoerd door TOP- onderzoek. De opgehaalde input vormt de basis voor het nieuwe beleid dit is opgenomen in de Notitie Beleid Arbeidsmigranten gemeente Asten 2019.
In de beleidsnotitie wordt ingegaan op drie belangrijke aspecten van arbeidsmigratie, die op lokaal niveau van belang zijn, te weten huisvesting, integratie en handhaving.
Huisvesting
Gebleken is dat er een grote behoefte is huisvestingsmogelijkheden voor
arbeidsmigranten. Inzet van het nieuwe beleid is om voor wat betreft geclusterde huisvesting te komen tot permanente voorzieningen van goede kwaliteit. Uitgangspunt hierbij is dat wordt uitgegaan van het benutten van kansen. Dit is de reden waarom ervoor is gekozen om in het nieuwe beleid niet vooraf alles dicht te timmeren. Hierdoor ontstaat ruimte voor initiatiefnemers om mogelijkheden voor huisvesting nader te onderzoeken en te onderbouwen. Vervolgens kan de gemeente beoordelen of en zo ja onder welke voorwaarden medewerking kan worden verleend.
Teneinde initiatiefnemers richting te geven bij het onderzoeken van en eventueel verder ontwikkelen van plannen is in de beleidsnotitie een aantal zaken geformuleerd die de gemeente belangrijk acht om te komen tot voldoende huisvestingsmogelijkheden van goede kwaliteit.
Hiervoor kan worden gewezen op de volgende zaken:
- Aangegeven zijn locaties waar huisvesting van arbeidsmigranten niet wenselijk is;
- Teneinde de effecten op de omgeving zoveel mogelijk te beperken worden vergaande eisen gesteld aan het beheer van locaties waar huisvesting van arbeidsmigranten plaats vindt;
- In gevallen van geclusterde huisvesting worden eisen gesteld aan de wijze waarop communicatie met de omgeving plaats moet vinden.
Deze vorm van beleid sluit aan bij hetgeen de Omgevingswet in de toekomst nastreeft.
Integratie
Voor wat betreft integratie wordt in de notitie aandacht besteed aan een viertal onderwerpen, te weten taal, wegwijs in Nederland, samen-leven en kinderen van arbeidsmigranten. Het zal duidelijk zijn dat integratie belangrijker is naarmate
arbeidsmigranten langer in Nederland verblijven. Er wordt in de notitie vanuit gegaan dat de rol van de gemeente op dit gebied vooral initiërend en faciliterend is. Naast de
gemeente is bij integratie een belangrijke rol weggelegd voor werkgevers in samenwerking met maatschappelijke organisaties.
Handhaving
Een van de belangrijkste doelstellingen van het nieuwe beleid is dat er kwalitatieve goede huisvesting voor arbeidsmigranten wordt gerealiseerd op hiervoor geschikte locaties. Om dit bereiken is het noodzakelijk dat de huisvesting op bestaande locaties die hieraan niet voldoen worden beëindigd en dat nieuwe locaties voldoen aan de gestelde eisen. Het voorgestelde beleid op het gebied van handhaving zet hierop in. Tevens kan door adequate handhaving worden voorkomen dat zich misstanden als onveilige
huisvesting, uitbuiting of andere sociale misstanden voordoen.
Wat willen we bereiken
Zoals in het vorenstaande is de inzet van het beleid in eerste instantie het scheppen van voldoende mogelijkheden voor huisvesting van arbeidsmigranten op hiervoor geschikte locaties en van goede kwaliteit. Hierbij wordt als onderdeel van huisvesting van goede kwaliteit gezien het beheer van locaties waar arbeidsmigranten zijn gehuisvest en de communicatie met de omgeving.
Daarom zijn in het voorgestelde beleid hiervoor specifieke eisen opgenomen.
3/3 Voor wat betreft integratie zet het beleid op een gedeelde verantwoordelijkheid van de gemeente, maatschappelijke organisaties en andere betrokken partijen als werkgevers en huisvesters. De rol van de gemeente is hierbij vooral initiërend en faciliterend. De daadwerkelijke uitvoering van integratie van arbeidsmigranten moet vooral liggen bij de andere genoemde partijen.
Voor wat betreft handhaving wordt ernaar gestreefd om bestaande illegale situaties die niet passen binnen het voorgestelde beleid te beëindigen en nieuwe illegale situaties te voorkomen. Tevens willen we door een adequate handhaving bereiken dat de locaties waar arbeidsmigranten zijn of worden gehuisvest voldoen aan de kwaliteitseisen zoals in het beleid is opgenomen.
Wat gaan we daarvoor doen
In de notitie is in hoofdstuk 5 opgenomen hoe het beleid zal worden geïmplementeerd.
Mogelijke alternatieven
Voor wat betreft huisvesting is ervoor gekozen om niet vooraf alle mogelijkheden voor huisvesting dicht te timmeren. Gelet op de grote vraag naar huisvestingsmogelijkheden voor arbeidsmigranten is het noodzakelijk om kansen die zich aandienen ook te kunnen benutten. Een beleid waarin alles vooraf is vastgelegd kan hierbij belemmerend werken.
Voor wat betreft integratie wordt ingezet op een initiërende en faciliterende rol van de gemeente. Gekozen kan worden voor een meer actieve rol van de gemeente op dit gebied. Dit zal echter aanzienlijke kosten met zich meebrengen. Gelet op vooral het economisch belang van arbeidsmigratie is voor wat betreft integratie een belangrijke rol weggelegd voor andere partijen zoals werkgevers. Pas als blijkt dat deze partijen hun rol niet oppakken is mogelijk een meer actieve rol van de overheid noodzakelijk.
Handhaving is bij uitstek een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Met het voorgestelde beleid op dit gebied neemt de gemeente deze verantwoordelijkheid. Een mogelijk alternatief is er dan ook niet.
Risico’s
Door te kiezen voor een beleid, waarin niet vooraf alle mogelijkheden zijn
dichtgetimmerd is het risico van een aantrekkende werking niet uitgesloten. Door voorwaarden te stellen aan kwaliteit, omvang, beheer en communicatie is het risico hiervan beperkt. Omdat de huisvesting van arbeidsmigranten in de toekomst steeds een vergunning/ontheffing gebonden is kan steeds de afweging worden gemaakt wat
aanvaardbaar is.
Het voorgestelde beleid heeft tot gevolg dat op meerdere gebieden extra inzet nodig is.
De mogelijkheden hiertoe zijn afhankelijk van de beschikbare capaciteit. Of en in hoeverre voldoende (personele) capaciteit beschikbaar is zal bij verdere implementatie van het beleid moeten blijken. Dit houdt het risico in dat bij een noodzakelijke
belangenafweging prioriteiten elders komen te liggen. Dit kan tot gevolg hebben dat het voorgestelde beleid trager of niet tot uitvoering kan worden gebracht.
Wat mag het kosten
Vooralsnog in nog een beperkt bedrag (ca. € 12.000,=) beschikbaar voor verdere implementatie van het voorgestelde beleid. Of en in hoeverre meer middelen nodig zijn zal bij verder besluitvorming moeten blijken.
Opsteller: g.groenen@asten.nl
