• No results found

Nieuwe verkiezingen eind dit jaar?

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Nieuwe verkiezingen eind dit jaar?"

Copied!
16
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

€ 2,50

75ste jaargang • nummer 33 • donderdag 15 augustus 2019 Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...

Dat Vlaams informateur Bart De Wever een tijdlang met sp.a gespro- ken heeft, was dus vooral om druk te zetten op CD&V en Open Vld.

Bij het afsluiten van deze rubriek – maandagmiddag - zag het ernaar uit dat de Vlaamse coalitie een ‘re- make’ zou worden van de Zweedse ploeg van N-VA, Open Vld en CD&V.

Dezelfde coalitie die Vlaanderen tussen 2014 en 2019 leidde. En die zwaar werd afgestraft. Even werd gedacht aan een Bourgondische coalitie zoals in Antwerpen, maar een meerderheid in het Vlaams Par- lement met N-VA, Open Vld en sp.a was te krap. In theorie is het moge- lijk en wellicht heeft Bart De Wever met sp.a-voorzitter John Crombez gepraat om ervoor te zorgen dat de andere partijen niet teveel eisen zouden stellen.

We zullen de komende dagen of weken merken of die aanpak ge- slaagd is. Misschien was een onder- deel van de afspraak met CD&V en Open Vld dat die partijen federaal niet in een regering zonder de N-VA stappen. Waarbij meteen de vraag rijst hoe Bart De Wever daarvoor de nodige garanties heeft gekregen.

Wat is het woord van CD&V-voor- zitter Wouter Beke waard na de sa- botage in de vorige legislatuur? En wie zegt dat de immer ambitieuze Gwendolyn Rutten of Alexander De Croo niet hun kar keren?

Een ‘depannage’ van de Zweedse coalitie

Paarsgroen - zonder N-VA dus - was federaal daadwerkelijk een op- tie voor de liberalen op zoek naar postjes. Desnoods de Wetstraat 16.

Rutten en De Croo hoopten premier te worden in zo’n coalitie, maar nu lijkt de paarsgroene piste verla- ten. Zeker na de spanningen tus- sen Open Vld en de partijen in de Brusselse regering, die altijd heb- ben geweigerd om de Franstalige liberalen van de MR op te nemen in

de coalitie. De jongste tijd ontstond de indruk dat er federaal vooral gewerkt werd aan een Bourgondi- sche formule. Vorige week leken daar een paar politieke openingen te ontstaan. Indien de sp.a in de Vlaamse regering stapt, dan zou de Vlaamse coalitie de opstap zijn naar de federale ploeg met aan Fransta- lige kant de PS en de MR. Want in de Waalse regering is de plaats van Ecolo niet verzekerd.

Alleen, een Zweedse coalitie in Vlaanderen ondergraaft dit alles.

Men zou kunnen werken aan afspie- gelingscoalities met de ‘Zweedse’

partijen aan Vlaamse kant en ander- zijds de PS en MR. Alleen, zo’n fe- derale regering zou eigenlijk neer- komen op het depanneren van de regering Michel I, die sinds de ver- kiezingen geen meerderheid meer heeft. En dan nog wel een ‘depanna- ge’ door de PS. Politieke zelfmoord voor Elio Di Rupo en Paul Magnette.

Begonnen met te werken aan een linkse coalitie, zouden de Waalse socialisten uiteindelijk terecht ko- men in een regering met enkel - in hun ogen - rechtse partijen.

Vandaar dat er de jongste dagen een piste opduikt die al kort na de verkiezingen werd geopperd: in- dien men er op federaal niveau niet uit komt, dan moeten er tegen december of januari maar nieuwe federale verkiezingen worden ge- houden. Een optie die al bijna een maand geleden in N-VA-kringen werd opgevangen.

Gebruik maken van artikel 35

Vraag is of nieuwe federale ver- kiezingen en de daarbij horende uitslag veel zoden aan de dijk zet- ten. De kans is in elk geval reëel dat het gewicht van de V-partijen nog toeneemt. Er wordt vooral gedacht aan een nieuwe overwinning voor het Vlaams Belang. En wellicht een kleine achteruitgang voor N-VA.

Het lijkt dan toch een Vlaamse Zweedse coalitie bis te worden. Met Jan Jambon als mi- nister-president. Indien dit bewaarheid wordt, dan zitten de federale onderhandelingen meer dan ooit op slot. En eerlijk gezegd, dat geldt ook voor elke andere Vlaamse coalitie.

Ook de Bourgondische van de sp.a. De kloof tussen N-VA en PS blijft enorm. Eigenlijk moeten we stilaan beginnen denken aan wat sommigen al eind mei vertelden: nieuwe federale verkiezingen. Om daarna werk te maken van confederalisme. Op zijn minst.

Maar als de V-partijen in de federa- le Kamer een Vlaamse meerderheid halen, is dat een game changer.

Dan kan de N-VA, die ondertussen de leiding heeft van de Vlaamse regering, druk zetten om stappen te nemen richting confederalisme.

Men kan gebruik maken van artikel 35, waarbij Vlamingen en Fransta- ligen afspreken wat ze nog samen doen. De PS zou in zo’n situatie klem worden gezet. Men rekent er bij de V-partijen op dat de Waalse soci- alisten nog meer stemmen zullen verliezen aan PTB/PVDA.

Veel andere opties dan richting confederalisme werken zouden er niet zijn. De vraag die na 26 mei immers gesteld werd, zal over vijf tot zes maanden nog altijd gelden:

hoe kunnen de sociaaleconomische standpunten van PS en N-VA (maar ook Open Vld) met elkaar verzoend worden? De N-VA zal nooit aanvaar- den dat het beleid met de schuch- tere hervormingen onder Michel I, zoals de taxshift en de hervorming van de vennootschapsbelasting, ongedaan worden gemaakt. En de PS zal nooit een centrumrechts economisch beleid aanvaarden. De patstelling die er nu is, zal altijd be- staan.

En dus is de stap richting confe- deralisme het absolute minimum.

Al blijft het de vraag wie dat Vlaams front eventueel zal vormen. Zal het de Vlaamse regering zijn met de

‘Zweedse partijen’? Of de V-partijen Vlaams Belang en N-VA? De twee- de piste is de meest logische, maar tijdens de Vlaamse informatieronde zijn er misschien teveel wonden ge- slagen tussen de twee partijen. Dat het Vlaams Belang Vlaams afvalt, steekt aan het Madouplein. En bij de N-VA hebben ze het gehad met de virulente campagnes van het Vlaams Belang op sociale media.

Deze benden zijn goed geor- ganiseerd en, volgens een strikte hiërarchie, met veroordeelde terro- risten in de leidende functies. Eén trapje lager staan de misdadigers die Arabisch spreken en de koran kunnen reciteren. Gevangenen die weigeren zich te bekeren zijn ner- gens meer veilig, zelfs niet als zij overgeplaatst worden naar andere

“high security prisons”. Ook daar worden ze opgewacht door leden van dezelfde terreurgroepen. Dit rapport bevestigt en versterkt een rapport van The Sun uit 2016 over

de strafinrichting HMP Gartree in Leicestershire, waar de moslims enkele afdelingen hebben uitge- bouwd tot “no-go zones”. Allemaal onder de neus van de autoriteiten.

Nu blijkt ook dat het ministerie van Justitie in 2018 de publicatie had te- gengehouden van een rapport van dezelfde strekking. In Groot-Brit- tannië wonen officieel 5 procent moslims, maar in de gevangenissen zijn ze een veel grotere groep van 20 procent. In Frankrijk is het nog erger: 8 procent moslims, maar 70 procent islamitische gevangenen.

Islamitische overname

Nieuwe verkiezingen eind dit jaar?

De Britse gevangenissen worden geteisterd door islamitische ben- den die gedetineerde dwingen zich tot de islam te bekeren en de reli- gieuze regels inzake voeding en gebed na te leven. Dat blijkt uit een rapport van het Ministerie van Justitie, gebaseerd op getuigenissen van 83 gevangenen en 73 bewakers en personeelsleden van drie van de acht superbeveiligde gevangenissen, zogenaamde “high-security prisons” voor terroristen en extreem gevaarlijke criminelen.

Lees het volledige interview met Peter Vyncke, co-CEO Vyncke, op blz. 4-5

“Traditie is niet het

bewaren van de as, maar het doorgeven van het vuur.”

Vyncke nv uit Harelbeke, onderneming van het jaar 2016, bouwt wereldwijd goede energiecentrales en kan mooie cijfers

voorleggen. Vyncke is Vlaamsgezind, koestert opinies en heeft eigen nor-

men en waarden. Vader Dirk en de zonen Peter en Dieter zijn ‘de drievuldigheid’ van de nv. Co-CEO

Peter Vyncke is welbe- spraakt en jongleert met

meningen

die knetteren.

(2)

Actueel 15 augustus 2019

2

Het laatste rapport van Myria is “Migratie in cijfers en rechten 2019”. In het rapport neemt topman ad interim Koen Dewulf duidelijk stelling: “Vandaag zoekt de over- heid doelbewust de grenzen op van de mogelijkheden om het recht op gezinsleven in te perken, wat het belang van de rechtspraak dan weer opdrijft. Toch heeft de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen in zaken betreffende het recht op ge- zinsleven een vrij beperkte rechts- macht, wat Myria betreurt. Boven- dien wordt het parlementaire debat nauwelijks gevoed door gedegen en volledig onderzoek naar de evoluties van huwelijken, partner- vorming en verblijfsstrategieën en drijven de schaarse debatten op ex-

Myria is het Federaal Migratiecentrum. Sinds 15 maart 2014 vervult het als autonome openbare instelling drie complementaire wettelijke opdrachten: informeren over de aard en de omvang van de migratiestromen, de strijd tegen mensenhandel en mensensmokkel stimuleren, en waken over de grondrechten van vreemdelingen.

trapolaties van individuele dossiers of situaties.” Dat is forse kritiek.

Uitbreiding gezinshereniging

In het rapport worden door het

‘onafhankelijke’ Myria nog scherpe- re - linkse - posities ingenomen. My- ria is sinds 2017 partner van UNHCR inzake gezinshereniging van erken- de vluchtelingen en subsidiair be- schermden. “Zij (de vluchtelingen) zouden de mogelijkheid moeten hebben om de aanvraag tot gezins- hereniging voor hun familieleden zelf in te dienen in België.” Myria beveelt ook aan de gezinshereni- ging uit te breiden naar bepaalde familieleden die behoren tot de ge- zinseenheid en ten laste zijn van de

begunstigde van internationale be- scherming. Myria wil ook een wijzi- ging van de wet. “Zowel in het kader van gezinshereniging met een Belg als met een derdelander evalueert DVZ (Dienst Vreemdelingenzaken) de bestaansmiddelen van de per- soon in België die de aanvrager wil vervoegen. Myria pleit voor die wetswijziging opdat tegemoetko- mingen voor personen met een han- dicap en de inkomensgarantie voor ouderen verplicht mee in rekening worden gebracht bij die beoorde- ling. Zo verkrijgen die personen rechtszekerheid en worden ze niet gediscrimineerd in hun recht op een gezinsleven.”

Vraag tot wetswijziging

Tot slot blijft Myria zich verzetten tegen het principe dat gezinnen met kinderen in detentie kunnen worden geplaatst. Myria drukt erop dat de overheden de bestaande alterna- tieven sterk moeten verbeteren en ook nieuwe alternatieven moeten ontwikkelen, niet alleen voor gezin- nen met kinderen, maar ook voor volwassenen zonder kinderen. Die alternatieven lopen volgens Myria uiteen: regelmatige aanmeldingen, afgifte van identiteitspapieren, fi- nanciële garanties, keuze van een garant, toewijzing van een verblijf- plaats of gemeenschappelijk wonen.

Dat zijn alle (linkse) politieke standpunten. De vraag om de wet te wijzigen, is daar een zeer duidelijke illustratie van. Myria mag informe- ren, maar een wetswijziging komt voor zover geweten van de regering (ontwerp) of het parlement (voor- stel), niet van een openbare instel- ling. Misschien moet de volgende federale regering maar eens na- denken over de kerntaken van die instelling. THIERRY DEBELS

Myria neemt (linkse) politieke standpunten in

Redactie & beheer:

Uitgeverij ’t Pallieterke Cuperusstraat 41,

2018 Antwerpen Tel. : 03-232 14 17 Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland

3 maanden: 32,50 euro 6 maanden: 65,00 euro 1 jaar: 130,00 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres:

BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Lees nu ook digitaal op www.pallieterke.net Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Stichter 1945-1955: Bruno de Winter Hoofdredacteur 1955-2000: Jan Nuyts Hoofdredacteur 2000-2010: Leo Custers Hoofdredacteur 2010-heden: Karl Van Camp Verantw. uitgever: Karl Van Camp

Abonnement buitenland:

Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.

Dubbelzinnige pleidooien van de banken

ING-topman Eric Van Den Eynden pleitte begin deze maand voor het afschaffen van het minimumrendement op het spaarboekje. De reden is dat dat geld kost aan banken door het nulrentebeleid van de Europese Centrale Bank. Daarnaast deed KBC-topman Johan Thijs een oproep voor een uitbreiding van de vrijstelling van roerende voorheffing op het spaarboekje naar andere financiële producten. De twee uitspraken lijken weinig met elkaar te maken te hebben, maar schijn bedriegt.

0,11 procent. Dat is de wettelijke minimumrente op Belgische spaar- boekjes. Drie keer niets dus. Het ge- volg van het lagerentebeleid van de Europese Centrale Bank. De com- merciële banken in België zijn niet altijd gelukkig met dat lagerentebe- leid. De Belgische langetermijnren- te (OLO) werd aan het begin van de zomer voor het eerst in de geschie- denis negatief. Daarnaast hanteert de ECB een depositorente van -0,40 procent. Dat wil zeggen dat banken als KBC, BNP Paribas Fortis, Belfi- us, ING en ook alle andere moeten betalen als ze geld parkeren bij de Europese Centrale Bank (ECB) in plaats van het in de economie te pompen. Het is een manier om ban- ken ertoe aan te zetten meer kredie- ten te verlenen aan bedrijven en ge- zinnen om zo de groei en de inflatie aan te jagen.

Spaarreserve strategisch belangrijk

Alleen, door de negatieve rente bij de ECB en de 0,11 procent mi- nimumrente op Belgische spaar- boekjes, verliezen de banken geld.

Vandaar dat ING-topman Eric Van Den Eynden een oproep deed om die minimumrente te laten vallen.

Dat zou de banken 300 miljoen euro opleveren. De minimumrente op spaarboekjes zal echter niet direct worden afgeschaft. Ook al verliezen de eigenaars van een spaarboek- je elk jaar geld omdat de inflatie hoger ligt dan het rendement, het

spaarboekje is onaantastbaar. Ook voor politici. Er staat 270 miljard euro op de spaarboekjes. Voor veel mensen is dat een deel van hun la- ter pensioen. En voor de regering is die spaarreserve een argument dat gebruikt wordt tegenover beleg- gers die in Belgische staatsschuld willen investeren.

Dat België aan een zeer lage ren- te - quasi nul - kan lenen op de fi- nanciële markten met een schuld van 100 procent van het bbp, komt doordat het spaargeld als een soort van onderpand wordt gezien. En via hogere belastingen kan worden aangesproken.

Met zijn pleidooi heeft de ING-topman eigenlijk in de woes- tijn geroepen. De andere bankiers - Marc Raisière van Belfius en Johan Thijs van KBC - hebben vorige week bij de voorstelling van de halfjaar- resultaten niet opgeroepen om het minimumrendement af te schaffen.

Wel sprak Johan Thijs zijn ergernis uit over de vele bankentaksen die vooral op spaarboekjes worden geheven. In totaal zou het over 491 miljoen euro gaan. Onaanvaard- baar voor Johan Thijs, aangezien het spaarboekje een verlieslatend product is.

Vrijstelling

beleggingsinkomsten?

Wel lanceerde hij een ander voorstel: de fiscale vrijstelling voor het spaarboekje moet worden uit- gebreid tot andere beleggings-

producten. Dat zit zo: momenteel bestaat een vrijstelling van roe- rende voorheffing op het geregle- menteerde spaarboekje uit tot 980 euro renteopbrengsten. Daarboven zit je snel aan 30 procent roerende voorheffing. Zoals opbrengsten van fondsen en dividenden allerhande belast worden.

Een vrijstelling voor de beleg- gingsopbrengsten zou meer geld van de spaarboekjes naar de fond- sen en aandelen loodsen. Een ca- deau voor de spaarder en belegger, maar eigenlijk vooral een bonus voor de banken. Wie inschrijft voor zo’n fonds, moet immers ook instap- kosten betalen, wat pure winst is voor de bank. Het pleidooi van de KBC-bankier is dan ook niet inge- geven door filantropie. Het is een dubbelzinnig discours.

De banken zijn ondanks miljoe- nenwinsten nog altijd zoek naar extra rendement en dat is eigenlijk de enige reden waarom de toplui van de banken met allerlei voor- stellen komen over rentevoeten en beleggingen. Waarbij ze dus niet vertellen dat hun winstmarges niet onder druk staan, integendeel. Be- leggingen brengen veel op. En de rente op spaarboekjes mag de ban- ken wel geld kosten, dat wordt ge- compenseerd door hogere marges op de woonkredieten. Daar ligt de rente van 1,6 procent - inderdaad zeer laag - toch nog altijd boven de marktrente.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

KARL VAN CAMP HOOFDREDACTEUR

De lage-emissiezone is er gekomen om in het stadscentrum min- der fijn stof te creëren. Antwerpen was de eerste stad die zo’n be- perking invoerde, daarna volgde Brussel en binnenkort mag het evenmin in Gent. Wie Antwerpen toch binnenrijdt, krijgt een fikse boete. Het is een melkkoe die de stad Antwerpen inmiddels meer dan 20 miljoen euro aan boetes heeft opgeleverd.

Cruiseschepen zijn vervuilend door de uitstoot van zwaveldioxi- de, en als ze aan de wal liggen, moeten zware dieselgeneratoren continu voor de stroomvoorziening zorgen. Ik vind het ludieke pro- test dus meer dan gerechtvaardigd: het is hypocriet om een ver- bod op te leggen aan de gewone burger om met een dieselwagen de stad binnen te rijden, terwijl er alles aan gedaan wordt om toe- risten en cruiseschepen te lokken. Men zou die cruiseschepen ook kunnen laten aanleggen in een dok in de haven, zonder veel be- woning in de onmiddellijke omgeving, maar dat is natuurlijk niet leuk voor de opvarenden. Antwerpen is zowat de enige stad waar cruiseschepen pal aan het historische centrum kunnen aanleggen.

Enkele lezers vonden dat Jürgen Ceder en ik een beetje overdrij- ven als het over klimaat en milieu gaat. Zijn we niet naïef door alles en nog wat te bekritiseren en te minimaliseren?

Wel, beste lezer: we zijn ons wel degelijk bewust van de pro- blemen die ons omringen. Maar laat ons vooral realistisch blijven.

Ons wordt nu gevraagd minder vlees te eten (want te belastend voor het milieu), maar ondertussen groeit de bevolking in Afrika.

Binnen vijftig jaar verwacht men daar een verdubbeling van het aantal inwoners. Die moeten allemaal eten en drinken, en daar- voor zullen duizenden vierkante kilometers savanne en regen- woud moeten sneuvelen. En de wagens die Antwerpen, Brussel en

Gent niet meer binnen mogen, worden tweede- hands verkocht en naar Afrika verscheept,

waar ze nog ten eeuwigen dage blijven rondrijden. Daar mogen ze blijkbaar dan

wel fijn stof blijven uitstoten…Waar zit de logica?

Verleden week werd ons erop ge- wezen dat 25 procent van ons voedsel verspild wordt. Lees: weggesmeten. Ui- teraard is dat te vermijden. Maar de bes- te uitvinding ooit om voedselverspilling tegen te gaan, waren de plastic potjes van Tupperware… Sic. Wordt u soms ook ture-

luurs van wat mag en niet mag?

Voorbije zondag voerden een veertigtal mensen actie in Antwerpen tijdens het aanmeren van een zoveelste cruiseschip. Hun protest is vooral gericht tegen de hy- pocrisie van het Antwerpse stadsbestuur: terwijl oude dieselwagens het stadscentrum niet meer binnen mo- gen, mogen zwaar vervuilende cruiseschepen pal in het centrum aanmeren.

Tureluurs

ECONOMISCHE ZAKEN

(3)

Actueel

15 augustus 2019 3

Afgevaardigd bestuurder

Mijnheer de

begrafenisondernemer?

Het is dus zover. De coalitie van de ver- liezers wordt gewoon voortgezet. On- danks het feit dat de Vlaamse burger jul- lie allemaal een flinke buis had gegeven, nemen jullie zonder verpinken de draad weer op alsof er op 26 mei niks gebeurd is. Gij moogt niet alleen Geert Bourgeois vervangen als minister-president – die af- geserveerd is naar Europa om er met de anti-Catalanen fractie te gaan vormen -, maar gij hebt ook de zegen gekregen van de Leider-naast-God om in zijn plaats - als een soort afgevaardigd-bestuurder – de teugels van het Vlaams gouvernement in handen te nemen.

Het zijn vreemde weken geweest. Er werd getreuzeld, mist- en rookgordijnen werden opgetrokken, er werd gezwegen en geheimzinnig gedaan, er werd zelfs een aantal keer door de formateur gesproken met de overwinnaar van de verkiezingen, geregeld werd beslist om nog niets te be- slissen en er werden Zweedse, Boergon- dische en raketformules tegen het licht gehouden. Binnen uw partij werd diep na- gedacht en gekeken naar de diverse stel- lingen in eigen rangen, want daar zit niet iedereen op dezelfde golflengte. Er zijn er zelfs die naast de genoemde coalities het liefst met het Vlaams Belang in zee willen, gedwongen aangevuld met blauwen of tsjeven. En als dat niet kan, willen zij dat uw partij tegen al de anderen zegt om het dan maar zelf te doen. Eerlijk gezegd vind ik dat nog het beste. Het had iedereen het mes op de keel gezet en tot toegevingen moeten dwingen om in Vlaanderen te doen wat de kiezer uitdrukkelijk had gezegd. Het heeft echter niet mogen zijn, want gij gaat met de Vlaamse partijen die in de vorige Belgische regering voor het Marrakesh- pact kozen verder regeren. Ik maak hierbij twee bedenkingen, een op Vlaams en een op Belgisch niveau. Volg even mee.

De ene kant van de medaille toont dat dit alles eigenlijk geen goede zaak is voor Vlaanderen, dat gij altijd zo zelfstandig mogelijk hebt willen zien en zelfs flink wat rechtser dan voorheen. Het zal trekken en duwen worden met linkselende tsjeven en het door een kakelende en ministerpost- geile brilsmurf aangevoerde en ver naar de progressiviteit opgeschoven blauwe clubje. Bovendien was de sfeer tussen uw partij en CD&V danig verzuurd geraakt dat dat niet op een-twee-drie weer onder de mat zal geveegd zijn. En het zal nog moei- lijker worden als de herrezen Belangers een niets ontziende oppositie gaan voe- ren met het oog op 2024 om ‘de Zweden’

dan de genadeslag toe te dienen en blauw en oranje richting kiesdrempel te drijven.

Het zou wel eens kunnen! Ge zult al heel wat punten van hen in uw regeerakkoord moeten opnemen om hen tegemoet te ko- men om toch nog iets van ‘het signaal ven de kiezer’ overeind te houden en hen tot kalmte te doen bewegen. Vergeet niet dat die partij zich aan het reorganiseren is en haar sterk groeiende personeels- en ver- Jambon mag de Vlaamse formatiege-

sprekken op gang trekken, en dat zou wel eens snel kunnen resulteren in een nieu- we Vlaamse regering. Een startnota is nog geen regeerakkoord. Wat erin staat geeft wel aan welke richting het ongeveer zal uit- gaan. Vermoedelijk is dat in de luwte vol- doende doorgesproken.

Wat staat erin? Kort samengevat: de af- schaffing van de woonbonus, de creatie van 120.000 extra jobs en een (nog) hogere Vlaamse tewerkstellingsgraad binnen de vijf jaar, de afschaffing van de provincies, een strengere inburgering (later kinder- geld, richtlijnen sociale woningen), minder migratie via hogere drempels voor nieuw- komers (uitstel kinderbijslagrecht), een sterker maar “selectiever” sociaal beleid, groen licht voor een weer iets meer tradi- tioneel onderwijs (afschaffing sociale mix, behoud richtingen ASO/TSO/BSO), meer groen...

Sneller

Vast staat dat we in Vlaanderen wellicht sneller onze politieke marsrichting zullen bepalen. Di Rupo staat daar nu met zijn mo- lentjes te draaien. Geen PTB, geen duo-job met Ecolo, en straks alleen nog met de libe- ralen van de MR als potentiële bondgenoot.

Het geweeklaag over de trage regerings- vorming kan nu ophouden. Tijd voor ander speelgoed. Het was bij momenten meelij- wekkend. Professor Carl Devos ging in De Morgen fel te keer tegen al die verhaaltjes waarmee “journalisten en analisten zich als krolse loopjongens op pad lieten sturen”.

We werden de hele vakantie door be- stormd met ‘strategisch theater’ over ver- schrikkelijk politiek onweer. Over het einde van traditionele partijen en hun voorzitters, over de traagheid van de infor- mateurs en de politici (vooral de Vlaamse dan, zo wil het de zelfbevlekking), over de interne verdeeldheid binnen de partijen.

Maar vooral over de hoogdringendheid waarmee onze welvaart door daadkracht moest worden gered. Is er ergens iets aan het zinken? We hebben er weinig van ge- merkt.

“Als zoveel brolberichten opgeblazen worden, moet de discretie wel goed wer- ken”, signaleert Devos. In die zomerse speculaties was De Wever doorgaans de pineut. Vooral zijn gesprekken met Vlaams Belang werden hem kwalijk genomen. De meest commentatoren onderscheidden zich als vuurspuwers tegen de Vlaams-na- tionalistische partijen. Tiens, zou er over de openbare omroep iets staan in de startnota van De Wever? Neen, dus.

Kort

Misschien is een sobere analyse van de voorbije weken niet zo moeilijk. En ze kan kort zijn:

• “Het signaal van de kiezer” is een slaapverwekkend en vrij gemakzuchtig gegeven. De winst van het VB was groot ge- noeg om er op z’n minst een tijd lang mee te praten.

• Het VB was verdeeld genoeg (radi- caal rechts versus extreem rechts) om voor zichzelf de deur naar regeringsdeelname gesloten te houden. Sommigen beseffen er niet dat een democratie ook grote of win- nende partijen in de oppositie kan houden.

De ontgoocheling van Van Grieken is be- grijpelijk. Hij fulmineert tegen de “loser- liga”, maar ligt binnen zijn partij zelf aan de ketting.

• Vanaf dag 1 was duidelijk dat De We- ver in een sterke positie zat, en met zijn tactisch talent zou schaken tot hij partners vond die zijn partij ook op federaal niveau niet zouden lossen. De federale knoop ligt er nog.

• De beste grap van de voorbije zomer was de hersenbloeding bij Groen, waar de best sympathieke Bjorn Rzoska voor zijn partij plots moest solliciteren om als win-

naar “vanzelfsprekend” mee te mogen re- geren. Wie koopt er voor Groen eens een telraam (géén 10 procent in Vlaanderen)?

• Het belangrijkste nieuws van de dag misschien: Het koninkrijk België zit omwil- le van de politieke kloof in dit land met een probleem. De enige oplossing zou kunnen bestaan in wat meer bevoegdheden voor Vlaanderen, in ruil voor alweer een nieuw pakket Vlaamse transfers voor Wallonië (en Brussel). Maar daar zijn we nog lang niet.

Strategie

Meteen na de verkiezingen was ook dui- delijk dat De Wever maar drie opties had:

Zweeds doorgaan, Bourgondisch (zoals in Antwerpen, zonder CD&V) of het opzij duwen van de liberalen (de raketcoalitie).

Zinloos was die laatste niet, maar in het bollenkraam van de compleet verdeelde socialisten kwam die bal verkeerd terecht.

De socialisten van Brabant en van de groot- ste steden, die zingen nog heetbloedig de Internationale.

In zo’n situatie had De Wever de drie tra- ditionele partijen in zijn tang. En dat maak- te hen bang. Al wie dat niet springt, van het schaakbord. De socialisten hebben dat spel verloren.

Nu dat Vlaams probleem voor een stuk is uitgeklaard, wordt het uitkijken naar dat in Wallonië. Balorig extreem links stapte zelf naar de uitgang (PTB), waardoor ra- dicaal links (PS + Ecolo) plots besefte dat het de onthoofde MR toch nodig had om een meerderheid te vormen. Als de slim- me jongens en meisjes van Ecolo de N-VA blijven criminaliseren, blijft voor Di Rupo in Wallonië alleen de MR over.

Belang

Ondertussen staat het VB weer op de Vlaamse kaart. Maar één ding moet men er toch eens beseffen: zelfs al haalt de partij bij volgende verkiezingen een kwart van de stemmen, dan is dit geen garantie op succes. In 2004 heeft Frank Vanhecke dat ondervonden.

De VB-kiezer mag de komende jaren niet mee in de bakkerij, maar hij zal wel mee de smaak van het brood hebben bepaald. De Vlaamse regering zal meer investeren in inburgering, maar tegelijk ook maatrege- len nemen tegen de hypermigratie.

De kiezers van CD&V en Open Vld zul- len ook wel hun portie zoetigheid krijgen.

Ze kunnen nu uitkijken naar het gekrakeel binnen de eigen partij. Daar heeft De We- ver weinig last van. De kans is niet klein dat de meer conservatieve fracties van zijn twee partnerpartijen hun posities zullen versterken.

N-VA-kiezers ten slotte zullen vermoe- delijk snel zeggen dat De Wever het maxi- male uit de Vlaamse kan heeft gehaald. Het partijapparaat zal maar lichtjes worden verzwakt.

Federaal

De komende dagen en weken zullen we vaststellen dat het federale systeem vier- kant draait. Het combineren van Vlaams Zweeds met Waals paars, wie houdt dat nog voor mogelijk? De Wever heeft zijn zaken wat meer op orde, Di Rupo een stuk minder.

Hoeveel dagen zal sire straks moeten geven, en aan wie? De Wever heeft over de taalgrens geen partner, Di Rupo even- min. Maar De Wever heeft bondgenoten, Di Rupo niet.

In zo’n situatie zitten we onbetwistbaar een stap dichter bij het logische besluit dat we het Belgische boeltje maar beter zo- veel mogelijk verdelen. Daar zal het voor- spelbare geweeklaag van de progressieve commentatoren (kiezersbedrog, “redelijk”

rechts, enz.) weinig aan veranderen. En het gekreun van de economische spelverde- lers (VBO en co) evenmin.

ANJA PIETERS

De Wever heeft het handig gespeeld

Dat Jan Jambon door zijn partij naar Vlaanderen wordt gestuurd, is geen verrassing. Zonder ongelukken wordt hij Vlaams minister-pre- sident. Geen slecht idee, want hij zat federaal mogelijks wel op een zinkend vlot. De Wever en Jambon hebben Di Rupo in een lastige po- sitie gemanoeuvreerd. Die noemt een federale regering met Vlaams Zweeds meteen een “utopie”. Zijn vaderland wordt geconfronteerd met naderend onheil, terwijl Vlaanderen bestuurbaar blijft.

BRIEFJE AAN JAN JAMBON

Hoofdzetel:

Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen

Splits zelf

de sociale zekerheid!

Voor een Vlaamse

sociale zekerheid!

Bel gratis 0800 179 75 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be

Word lid van het VNZ

kozenenploeg maximaal zal inzetten in

‘oorlogsmodus’. Aan de andere kant van de medaille daarentegen wordt niet naar Vlaanderen, maar naar België gekeken, zo blijkt. En dat geeft een andere dimen- sie die niet zozeer nog iets te maken heeft met verkiezingsuitslagen, maar wel met

‘een spel stratego’ tegen de Franstaligen en hun zo geliefde België. Gij en de uwen hebt altijd gezegd dat er met jullie enkel nog federaal kan bestuurd worden als er aan Vlaamse zijde ook een meerderheid is. Die is er met ‘de Zweden’. En daarmee willen jullie duidelijk de PS en zelfs de MR onder druk zetten. Meer en meer wordt er klaarblijkelijk aan een ‘afspiegelingsrege- ring’ gedacht, die een vertaling is van de werkelijkheden aan beide zijden van de taalgrens. Dus: N-VA, CD&V en Open Vld in Vlaanderen, en MR en PS (eventueel nog met Ecolo) aan Waalse kant. Alleen is het maar de vraag of de PS dit zal aandurven.

Die kans is erg klein en ik maak mij sterk dat jullie precies daarop rekenen om na- dien te kunnen zeggen: “Rien ne va plus!

C’est fini avec la Belgique.” Om dan het confederalisme op tafel te leggen en aan de invulling van artikel 35 van de Grond- wet (wat doen we nog samen en wat niet) te beginnen. Of nieuwe verkiezingen uit te schrijven met de voorspelbare gevol- gen die alleen maar kunnen leiden tot een Vlaams-nationalistische regering in Vlaan- deren, zonder Gwendolyn en Wouter.

Gij hebt de voorbije jaren het Belgische establishment goed leren kennen en in de schoot van de regering-Michel een pak er- varing opgedaan. Gij hebt als een van de weinige Vlaams-nationale politici de ge- voeligheden bij Franstalige politici kunnen en leren aanvoelen om goed te weten waar hun psychologische en politieke grenzen liggen. Als chef van de Vlaamse regering kunt gij in ieder geval uw ploeg sturen, als antennebureau naar het federale niveau.

Het is een nieuwe strategie, maar er is wel wat voor te zeggen. En als dat allemaal uiteindelijk tot doel zou hebben dit onza- lige land een majeure staatsbegrafenis te bezorgen, dan zou ik zeggen: hou u niet in. Het kan er voor een rechts en Vlaams Vlaanderen alleen maar beter op worden.

(4)

Op de praatstoel 15 augustus 2019

4

De fabriek heeft letterlijk een groene rug- gengraat en dat hoort zo, want Vyncke bouwt wereldwijd installaties om schone energie op te wekken met biologisch afval, voornamelijk hout en vezels. In de voorbije decennia wer- den achter de werkplaatsen inlandse bomen aangeplant, op een terrein van 14 hectare, met wandelpaden, een joggingpiste, een be- zinningsplek, fruitbomen, een wijngaard en meer van dat moois. Voor de werknemers.

Vyncke haalt geconsolideerd een omzet van 110 miljoen euro en telt 335 medewerkers,

‘Vynckeneers’ in het bedrijfsidioom.

Boven Vyncke nv waait een kloeke leeuwen- vlag. De familieleden zijn niet alleen onderne- mers, maar ook, wat apart blijft, flaminganten van de romantische tot de economische vari- ant. Vyncke senior, Dirk, is elk jaar aanwezig op het Zangfeest en de IJzerwake. Zijn twee zonen, Peter en Dieter, de co-CEO, vertellen dat niet alleen, ze gebruiken hetzelfde visi- tekaartje en vinken aan van wie je het krijgt.

Normen en waarden smeren reeds meer dan honderd jaar de zaken van Vyncke.

‘t Pallieterke: geld speelt een rol, maar is niet alles?

Peter Vyncke: Van vader op zoon is het hier de traditie om ethisch te werken en te hande- len. Dieter en ik zijn de vierde generatie. Wij zijn geboren als blanco bladen. Lui of vinnig zijn heeft te maken met opvoeding. Ik ben een kind van thuis, maar evenzeer van de jezuïe- ten, en zo kweek je een goede mentaliteit. Er was het voorbeeld van vader, die hard werkte en de wereld afreisde, er was de school en er was de jeugdbeweging. Ik ben de oudste van vier kinderen en was een druk ventje. Nu krijg je rilatine, toen kreeg je een draai om de oren.

Mijn thuis kiest de school en ik vloog naar de jezuïeten in Aalst, van maandag tot en met vrijdag. Daar begon het Vernieuwd Secundair Onderwijs een jaar later dan in West-Vlaande- ren. Aalst had het klassieke systeem, wat va- der in de gaten had. (lacht) Dat VSO heeft het niet lang volgehouden. Ik had de tijd van mijn leven in Aalst, met een grote vrijheid. Stel je voor, wij mochten roken op onze kamer in die jaren. Bij de jezuïeten zijn de grenzen ruim, maar o wee als je die overschrijdt. Tijdens het weekeinde, na de drukke werkweek in Harel- beke, was ik bij de KSA van Lo, waar het gezin woonde,. Aan de KU Leuven werd ik preses en ik wilde samen met anderen een steen ver- leggen. Vader was mij daarin voorgegaan; hij heeft altijd stevig contact gehouden met zijn universiteit. Wij zijn Vlaams opgevoed, roman- tisch, maar ik ben eerder een flamingant met een economische inslag.

Hoe groeide Vyncke van een smidse uit tot een fabriek met stoomketels voor de vlasindustrie?

Mijn overgrootvader begon in 1912 als smid en werd later ketelbouwer. Toen de vlasteelt verdween langs de Leie, werd energievoor- ziening stilaan de nieuwe hoofdtak. Dat bete- kende al snel stappen zetten over de grenzen.

Vader wilde de wereld zien, alle landen. Zo ontstond de context voor Vyncke om te groei- en, om een internationale onderneming te zijn. Na de feiten, en een feit was zijn reisdrift,

Vyncke nv uit Harelbeke, onderneming van het jaar 2016, bouwt wereld- wijd groene energiecentrales en kan mooie cijfers voorleggen. Vyncke is Vlaamsgezind, koestert opinies en heeft eigen normen en waarden. Vader Dirk en de zonen Peter en Dieter zijn ‘de drievuldigheid’ van de nv. CEO Peter Vyncke is welbespraakt en jongleert met meningen die knetteren.

wordt dat gerationaliseerd als een bewuste keuze. Dat ligt genuanceerder.

Zit de interesse in het

wereldgebeuren in uw genen?

Ik verhuis volgend jaar met mijn vrouw en zes kinderen naar Singapore, om sterker te groeien in China, Japan en Zuid-Korea. Bij on- derhandelingen daar wil de lokale etiquette dat, als ik aan tafel zit, de tegenpartij ook de CEO meebrengt, en zo bereik je sneller over- eenkomsten.

Hebben ondernemingen een breder oogmerk dan alleen omzet en winst?

Alle Vynckeneers horen vanaf de eerste dag: “Wij vertrouwen u.” Dát is onze meest authentieke en traditionele waarde. Statistisch gezien zijn er meer mensen die je kan ver- trouwen dan mensen die je moet wantrouwen.

Iemand vertrouwen geven is besmettelijk, het is omgekeerde engineering. Bij ons krijg je onmiddellijk verantwoordelijkheid, met een senior die stilzwijgend meekijkt. In de mees- te ondernemingen is er nul vertrouwen. De tweede waarde is ambitie en verbondenheid is nummer drie. Dat zat er in vanaf dat vader werkte met 30 mensen. Het algemene begin- sel is dat je je bij Vyncke moet ‘jeunen’, en dat West-Vlaamse woord is niet, zoals meest- al wordt gedacht, in de eerste plaats plezier maken. Neen, het is vooral een synoniem van

‘gunnen’, en daarvoor moet je minstens met twee zijn. Je ‘jeunen’ is ‘s avonds gelukzalig in bed liggen en denken: “Ik heb iets gedaan, samen met anderen, met een eigen bijdrage.”

Wij leggen overal uit wat jeunen is. De authen- ticiteit is een hoofdwaarde en die geldt in Ha- relbeke, in Antwerpen, in Gent, in Thailand, in Tsjechië, in China, overal waar Vyncke is. Heb- ben wij dat uit boekjes geleerd? Neen, eerder door na te denken, door te doen. Vyncke heeft een eigen stijl en een eigen woordenschat.

U tooit zich met de Vlaamse Leeuw, pal boven de fabriek!

De allergrootste Vlaamse Leeuw in West-Vlaanderen, 4 op 6 meter, wappert op ons bedrijfsterrein. (lacht) Het is een leeuw met zwarte klauwen, een guitenstreek. Ik zie op mijn buitenlandse reizen overal fabrieken waar het nationale dundoek trots wappert, waarom dan hier niet? Dat is mijn uitgangs- punt. Heeft dat flamingantisme ons parten ge- speeld? Soms dachten wij van wel, maar onze grootste klant in Wallonië verscheen op het eeuwfeest van Vyncke in 2012 met een Vlaam- se Leeuw.

Flamingantisme,

u gaat daar niet voor opzij?

Een zin uit het lied “Gebed voor het Vader- land” die mij nauw aan het hart ligt, is: “Niet ondergaan in haat, in broedertwist en schan- de.” De Vlaamse zaak en de communautaire twisten zijn voor mij al lang geen taalkwestie meer. In België leven twee groepen van bur- gers, met elk een andere visie, een andere weg, een andere richting. De Belgische zaken bekijk ik door de bril van een ondernemer.

Stel u voor dat Vyncke drie bbusinessunits

zou hebben die zonder overleg en zonder co- ordinatie hun eigen zin doordrijven. Dat zou voor geen meter werken en naar het einde leiden.

Broedertwist en schande, zegt u?

Op mijn 14e zond ik een handgeschreven brief naar Vic Anciaux van de VU en Karel Dil- len van het Vlaams Blok, om hen aan te porren hun twisten stil te leggen en samen te streven naar het gemeenschappelijke doel, meer Vlaamse macht verwerven. De reactie van beide heren was, en ik bezit nog steeds hun brieven: “Onze ideologische verschillen zijn te groot.” Dat was 35 jaar geleden, en vandaag blijven wij onze kracht verdelen, dus afbreken.

Open Vld, CD&V en sp.a marginaliseren zien- derogen. De Walen beginnen te vrezen voor de gevolgen van de aflopende financierings- wet in 2024. Zij zijn de facto een minderheid maar worden even de facto een meerderheid, want zij sluiten de rangen. De Vlamingen niet.

Vlaams Belang mag in een regering, of in een gemeentebestuur?

Als de regeringsvorming blijft aanslepen en er komen volgend jaar nieuwe verkiezin-

De staatsveiligheid kent u?

In 2016 was Vyncke de “Onderneming van het Jaar” en werd hier een colloquium geor- ganiseerd over duurzame ontwikkeling in de context van de oogmerken van de Verenigde Naties. Op voorstel en vraag van Alexander De Croo, de minister van Ontwikkelingssa- menwerking, zou koningin Mathilde aanwezig zijn bij een rondetafelbijeenkomst met acht Vlaamse, acht Waalse en vier Brusselse on- dernemers. Ik zeg altijd ‘ja’ op de vraag om Vyncke te bezoeken. De staatsveiligheid ar- riveerde hier, met een dikke map met onder meer krantenknipsels over mijn Leuvense jaren, en hoe ik toen opgepakt werd door de politie.

Leuven is een ankerplaats van de familie…

In Leuven werden vader, een kleindochter die daar nu studeert en ik ontvangen in de rectorale salons. Vader heeft nadien het eerste uur een cantus geleid en advocaat Jef Dauwe, wat een talent, hield een spectaculaire speech over Leuven Vlaams. Ja, dus, wij hebben ons hart verloren in Leuven, een knappe stad met een knappe unief.

Peter Vyncke (onderneming van het jaar 2016)

“Traditie is niet

het bewaren van de as, maar het doorgeven

van het vuur.”

gen, dan hoop ik dat N-VA en VB samen de meerderheid halen in Vlaanderen. Als N-VA ditmaal niet federaal gaat, dan staat de partij tegen de volgende ronde sterk. Het is dus gek dat de overige partijen N-VA willen bannen uit de federale regering, want zij bewapenen zo hun tegenstrever.

Wat te doen?

Bart De Wever en Elio Di Rupo zouden in stilte, in de luwte, naar Brno moeten trekken om daar te overleggen over de toekomst van België. In Brno zijn Tsjechische en Slovaakse politici in alle discretie tot het besluit en de beslissing gekomen om uit mekaar te gaan.

Nieuwe staten, ze blijven ontstaan.

Een goede zaak?

Carles Puigdemont zat een paar jaar terug op jouw stoel. Wij kopen onder de rook van Barcelona een bedrijf in Catalonië en de pa- tron liet twee jaar geleden gratis de stembil- jetten drukken voor de volksraadpleging over de onafhankelijkheid. Madrid houdt absoluut geen rekening met Catalonië. Spanje is het laatste naziregime van Europa. De franquisten delen nog steeds de lakens uit, waarbij CD&V die franquisten steunt via de Europese Volks- partij.

Schrikt een verdergaande decentralisering u niet af?

Kortrijk is met zijn dertien randgemeenten en 300.000 inwoners een stadsgewest. De pro- vincies mogen weg. Organiseer Vlaanderen volgens twintig stadsgewesten. Dat kan een Vlaamse volksstaat worden, zoals de volks- staat Catalonië en deelgebieden van bijvoor- beeld Nederland en Italië, met telkens één tot vijf miljoen mensen.

De deuren van Vyncke staan open, zonder een cordon sanitaire?

Gerolf Annemans, Tom Van Grieken en Bar- bara Pas waren hier op bezoek. Met Bruno Tobback heb ik voor De Tijd 24 uur gepraat en nagedacht in Poupehan. Ik heb vrienden en kennissen in alle partijen. De PVDA is hier nog niet geweest, want die partij heeft nog niks gevraagd, maar zij is welkom. Als ik mor- gen in de politiek zou stappen, dan wordt het waarschijnlijk N-VA. Ik sta wel achter het ba- sisprogramma van Open Vld, maar de mot zit erin. Vincent Van Quickenborne kwam voor de Kortrijkse gemeenteraadsverkiezingen op met een Lijst van de Burgemeester. Veelzeg- gend.

Wat ziet u in de Belgische politiek?

De Belgische politiek is zo bot, zo gemeen en zo vijandig. Barbara Pas verloor haar man en bleef achter met twee kleine kinderen. Nie- mand, buiten enkelingen van CD&V en N-VA, wilde of durfde haar condoleren. Meryem Al- maci ziet Gerolf Annemans op een nieuwjaars- receptie, steekt haar hand uit voor een wens en trekt zich plots terug, want ze ziet journa- listen en cameralui achter zich aankomen. Wat een contrast met vijfendertig jaar geleden.

Louis Tobback, Herman De Croo en Jean-Luc Dehaene kenden mekaars privénummer en gingen bij mekaar lunchen. Dat bekvechten in de Kamer en de Senaat is onbeleefd en grof. Zo wil ik niet bestuurd worden. Ik ben tegen het cordon sanitaire. Twee à drie pro- cent communisten in de Kamer is oké, maar ik wil geen Cubaanse of Venezolaanse toestan- den. Ik wil wel luisteren naar hun recepten en voorstellen. De marxistische analyses zijn niet allemaal quatsch. Raoul Hedebouw van PVDA hoor ik graag bezig, en gelijkheid voor ieder-

“Het zou toch knap zijn, een regering van N-VA

en VB samen?”

(5)

15 augustus 2019 5

een is als uitgangspunt niet gek. Ik weet ook dat erfenissen de ongelijkheid vergroten; ik verdien in feite niet dat er van bij mijn ge- boorte zoveel in mijn schoot is geworpen. An- derzijds, de erfenissen aan de staat laten, dat zal de mensen remmen om te werken, want dat is onpersoonlijk en afstandelijk.

Een regering hoeft er niet morgen te zijn, beter eerst een goede ploeg en een goed programma. Juist?

Met de voorlopige twaalfden kan het poli- tieke beleid financieel verder. Ik verzet mij tegen de paniekzaaierij van Pieter Timmer- mans van het VBO en Hans Maertens van Voka. Zij doen dat zogenaamd in naam van de ondernemers, maar welke achterban hebben zij geraadpleegd? Daar weet ik niks van. Het land draait verder. De deelstaten functione- ren vooralsnog alle drie. Trouwens, ik hoop dat Vlaams Belang alsnog in de Vlaamse re- gering geraakt. Het zou toch knap zijn, een regering van N-VA en VB samen?

Uw liefde voor Kris Peeters is zwak, of zie ik dat verkeerd?

In West-Vlaanderen zetelen straffe CD&V-burgemeesters, en die vinden, als je hen onder vier ogen spreekt, dat Kris Pee- ters hun partij belachelijk maakt. Hij teistert te pas en te onpas de televisiekanalen. Voor de partij liet hij zich slachtofferen in Antwer- pen, en de compensatie, ook ondanks de catastrofe op 26 mei, zal geld kosten. Steven Van Ackere zit in een vergelijkbare situatie.

Hij werd vicegouverneur van de Nationa- le Bank à rato van 340.000 euro per jaar, als genoegdoening voor geleverde inspannin- gen die niet opnieuw hebben geleid tot een ministersfunctie. Wij, de belastingbetalers, financieren die overbodige job. Ik begrijp Kris Peeters niet. Ik vraag mij soms af of hij ziek is in het hoofd, of dement. CD&V, alstu- blieft, schuif die man nu eindelijk aan de kant.

In het oudemannenhuis vol gesjeesde politici dat het Europees Parlement is, ook vandaag, verprutst hij zijn tijd en verknoeit hij de repu- tatie van zijn partij. Guy Verhofstadt was ooit beloftevol, met zijn liberale manifesten in de nationale politiek, maar werd clownesk als lid van het Europees Parlement, vooral met zijn opruiend gedrag op het Maidanplein in Kiev in 2014, en als ophitser tegen de Brexiteers in het Verenigd Koninkrijk.

Hebben we de Europese Unie nodig?

De euro, onze wereldmunt, is een zegen voor het bedrijfsleven en onze welvaart en helpt de Europeanen op de wereldmarkt. Nog belangrijker is, dat Europa tweeduizend jaar oorlog heeft gekend. De Eerste en Tweede Wereldoorlog zullen later door historici als één worden beschouwd, en de Vijftigjarige Oorlog worden genoemd. De erfvijanden slo- ten na 1945 een confederale alliantie om hun kolen- en staalindustrie samen te brengen.

Die soevereine staten hebben macht overge- heveld eerst naar de EGKS en later de EU. De Europese Unie is een vredesunie en ik zeg daar niet neen tegen, ondanks de honderden uitwassen. (lacht) De Kirschberg in Luxem- burg en haar Europees Gerechtshof draaien op een energiecentrale van Vyncke. Een con- flict voor het Europees Gerechtshof brengen, dempt de oorlogszucht en tegen dat er een uitspraak is, is het probleem vergeten of heeft

het zichzelf opgelost. De 2.000 vertalers daar zijn, in mijn ogen, fijner dan 20.000 soldaten om een aanvaring gewapend te beslechten.

Mijn generatie heeft geen oorlog gekend en onderschat het belang van onze vredesunie.

U zou graag een Europees leger gevormd zien worden?

Vandaag heeft bij wijze van spreken elk land één fregat en twee helikopters. Een Eu- ropees leger, in synergie, zou ons veel ver- der brengen. In proportie met de bevolking zouden de ledenlanden mensen en middelen moeten ten dienste stellen van het Europe- se leger. Er komt een tijd van nergens meer oorlog. Wij in Europa kennen dat al meer dan zeventig jaar. Latijns-Amerika heeft geen (re- guliere) oorlog, en Afrika evenmin. Noord-Ko- rea stuurt atleten naar de Olympische Spelen, met Zuid-Korea. De Chinezen en de Ameri- kanen ruziën, maar ze weten dat zij mekaar nodig hebben.

De Brexit, kan u daarmee leven?

(zucht) Voor de Brexit is Europa mee ver- antwoordelijk. De overwonnene wordt ge- treiterd, gejend. Respecteer in godsnaam Londen en praat met zijn politici zonder het te duwen naar gezichtsverlies, want dat ver- sterkt enkel het kamp van de Leavers. Als de Brexit doorgaat, zal ik de Britten missen als kritische stem naast de Fransen en de Duit- sers.

Zware belastingen, u zegt niet neen?

Herverdeling is wijs. Je hoort mij niet kla- gen over de helft van wat ik verdien die naar de belastingen gaat. Ik financier mee de ge- zondheid, de vrede, het onderwijs, en ik heb veel ontvangen, onder meer gezondheid. Als ik blind geboren zou zijn, was ik geen CEO van Vyncke geworden. Solidaire mensen staan ver van het dierenrijk. In de VS worden met Obamacare slechts de eerste stapjes gezet als voorzorgsysteem, en de Europea- nen staan verder dan zij van het dierenrijk.

Afrika telt miljoenen vlijtige vrouwen, maar die moeten eerst kansen krijgen en midde- len. Tegen luiaards moet je hard optreden. In Henegouwen, op 10 kilometer van Harelbe- ke, is de werkloosheidsgraad 17 procent, in Kortrijk is dat 0 procent. Elke dag werken hier 100.000 Fransen op een lokale bevolking van 300.000 zielen, en zij steken daarvoor twee grenzen over, die van een ander land en die van een andere taal, om onze economie in gang te houden. Walen die naar Vlaanderen zouden trekken, moeten slechts één grens over, een taalgrens, en zij doen dat niet.

Zijn de Walen te passief?

Nu, ik beschuldig niet enkel de Walen van immobiliteit. Tussen Limburg en West-Vlaan- deren is er zelfs geen taalgrens en tussen Ie- per en Kortrijk geen dialectgrens. Toch ver- huist een werkloze Limburger niet naar de Leie en krijg je een werkloze Ieperling geen twintig kilometer verder. Je kan dat maar wijzigen door de werkloosheidsvergoeding in de tijd af te bouwen. Als iemand maande- lijks 3000 euro bruto verdient, geef dan zes maanden hetzelfde bedrag na verlies van werk. Zes maanden is een redelijke termijn om nieuw werk te vinden. Zak tussen zes en twaalf maanden naar 70 procent van de oor- spronkelijke wedde en zo verminder je de som geleidelijk, als prikkel om serieus rond te kijken. En een hoog diploma mag geen

rem zijn om bij de pakken te blijven zitten en de neus op te halen voor wat zich aandient.

Ik ben voor de splitsing van de sociale ze- kerheid om optimaler systemen voor Vlaan- deren en Wallonië uit te bouwen. (lacht) Ik heb trouwens mijn sociale zekerheid zelf al gesplitst, door over te stappen van de Chris- telijke Mutualiteit naar het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.

Ondernemers zijn noodzakelijk en nuttig, maar soms zo ijdel…

Ondernemers kunnen arrogant zijn en handelen als aristocraten verheven boven de mensen. Wat is dat nu voor praat als een Marc Coucke stelt dat hij geen belastingen betaalt en zelf wel zal bepalen voor wat hij geld geeft.

Is hij beter dan de overheid? Tja.

U ziet alom verzuiling?

België is een gedrocht met verzuilde vak- bonden en ziekenfondsen. Als je kanker hebt, dan trekt die ziekte zich niks aan van het feit dat jij bij CM bent, of de Bond Moyson. Breng die aparte entiteiten samen. Maak er een sterkere dienstenonderneming van.

Verzwakt het veiligheidsgevoel bij veel mensen?

Rond mijn huis staat geen omheining. Mijn collega’s in São Paulo en New Delhi leven in kleine burchten, in fortificaties. Ik ben abso- luut tegen de doodstraf en voorstander van proportioneel geweld van de ordehandha- vers. Dus geen rubberkogels afschieten op betogers die enkele ruiten breken. In Sin- gapore worden overtredingen bestraft met stokslagen. Plastic in open lucht verbranden mag daar niet. Een kennis, een ondernemer, deed het toch achter zijn bedrijf. Hij werd op- gepakt en veroordeeld tot drie stokslagen, in aanwezigheid van een gerechtsdokter. Daar zal niet veel plasticafval meer worden opge- stookt. Ik erger mij wel aan onnozelheden. Ik rijd naar Brugge voor de verjaardag van mijn moeder en wordt gestopt door een rijkswach- ter, die mij bekeurt omdat ik over de B van mijn nummerplaat een VL heb geplakt. Een boete van 160 euro is mijn deel. Dat is toch waanzin! Dan zou Marc Dutroux, als alles in verhouding moet, veroordeeld moeten wor- den tot vierendeling. Na die episode heb ik thuis opnieuw een VL over de B gekleefd.

Groenland achter Vyncke

De fabriek in Harelbeke heeft achterliggend 14 hectare land met 14.000 inlandse bomen (geplant door zes gehandicapten), een boom- gaard en een veld met duizend wijnstokken. De broers Peter en Dieter Vyncke hebben er hun huis, en voor vader Dirk is een boerderij van driehonderd jaar oud in heropbouw, van de eerste tot de laatste steen.

Van de vijftien kleinkinderen wonen er negen op de site. Zij horen en zien dag en nacht de fabriek en de Vynckeneers.

Het bos van Vyncke is open voor de medewerkers, die er kunnen joggen op een piste van houtsnippers, wandelen of rusten op zitbanken. Verscholen tussen de bomen is er een

‘boma’, een hut met een vuurpot in Zuid-Afrikaanse trant, waar kan gepraat worden over leven, werk, dromen en miserie.

De traditie van Vyncke wordt in leven gehouden op een familiale herdenkingsplek in de groene zone, in de oude tabaksdrogerij. De stoffelijke resten van overgrootvader Louis en zijn echtgenote, de stichters, rusten er onder een gedenksteen. In De Smisse, eveneens op dat terrein van 14 hectare, een boerendoening met geel-blauwe luiken en deuren, de tweede smidse van Louis Vyncke, wordt de geschiedenis van het bedrijf verteld aan de hand van foto’s en teksten, en alaam zoals ovens en machines. Waarom? Peter Vyncke: “Traditie is niet het bewaren van de as, maar het doorgeven van het vuur.”

Allen voor de fabriek!

In de 19de eeuw gold “allen voor de fa- briek en de fabriek voor allen”, met gedwon- gen nering in de fabriekswinkel. Dat is pater- nalisme, en zo zijn wij niet. Vijfentwintig jaar geleden bedachten de personeelsgoeroes de work-life-balans. Bij Vyncke brengen de medewerkers het mooiste dagdeel door, dat tussen 8 en 17 uur, tijdens het grootste deel van hun leven. Ik zie niks in een tegenstelling oppompen tussen leven en werken, tussen het polariseren van leven en werken. Het ene en het andere zijn verbonden, en dat doe je in samenwerking met anderen, op de werkplek.

Sedert mijn studententijd sta ik achter het tweede categorische imperatief van Immanu- el Kant: “Behandel de andere niet als middel, wel als doel.” Je werkt voor den brode, maar het is ook zingeving. Wij, Vynckeneers koes- teren de leuze “Live at Work” in een eigen ecosysteem.

Blijft het kapitaal binnen de familie?

Alle aandelen zitten bij de familie. Dieter en ik bezitten allebei 50 procent. Via bonus- sen verdelen wij een deel van onze winst onder de medewerkers, wat beter is dan het toekennen van winstdeelbewijzen of aande- len. Wij zijn nederig en wassen symbolisch de voeten van onze medewerkers volgens een evangelische traditie. Voor de sociale verkiezingen om de vier jaar zijn er hier geen kandidaten.

De vakbonden, die kunnen toch beter?

De syndicaten in België hebben vandaag een negatieve impact. Rudy De Leeuw was het rolmodel, met zijn middeleeuws discours.

Hij en zijn medestanders willen het schis- ma tussen arbeid en kapitaal vereeuwigen.

Langs de zijde van de werkgevers is een lob- by van de ondernemingen de toekomst. De ondernemingen zijn de sociale zekerheid van onze economie. De Wetstraat kreunt onder het gewicht van de juristen, en wij moeten regelmatig naar ginder om die mensen soci- aal-economische nuchterheid bij te brengen.

Dat kan mits een koepelorganisatie van VBO, Voka, Agoria, Etion. Begrijpe wie begrijpen kan: in de huidige Groep van Tien, hét sociale overleg, zit zelfs geen Voka. FRANS CROLS

(6)

De irrelevantie van Olivier Maingain

Défi-voorzitter Olivier Maingain wordt “verbindingsofficier” tussen Brussel en Wallonië. Het is een postje dat speciaal voor hem in het le- ven werd geroepen. De kritiek van Vlaamse en Franstalige kant op deze aanstelling kwam snel. De vrees voor een soort van een anti-Vlaams orgaan dat uit de benoeming voorkomt, moet echter niet overdreven worden. De banden tussen Brussel en Wallonië zijn steeds losser. En Maingain is aan het einde van zijn loopbaan.

“Verbindingsofficier”. Die in essentie mi- litaire term werd door de zeer linkse Brussel- se regering van socialisten, groenen, Open Vld en Défi (het voormalige FDF) bedacht voor een nieuwe functie die Défi-voorzitter Olivier Maingain zou gaan opnemen. Het komt er concreet op neer dat hij de banden moet aanhalen tussen het Brussels en het Waals Gewest, en de Franse Gemeenschap.

Niemand wist iets over die functie, en tijdens de bekendmaking van het Brussel- se regeerakkoord werd er ook niets over gezegd. De aanstelling zou volgens minis- ter-president Rudi Vervoort (PS) nog niet definitief zijn, maar dat belette niet dat er al veel kritiek kwam op die functie van “ver- bindingsofficier”. Zowel de Vlaamse als de Franstalige oppositie schoot met scherp.

Postjes

Zij het om uiteenlopende redenen. De MR, opnieuw voor vijf jaar in de Brusselse oppositie, heeft het niet begrepen op de oude politieke cultuur waarbij nieuwe post- jes worden gecreëerd. Dat de functie Olivier Maingain toekomt, zou geen toeval zijn. Hij stopt weldra, na 23 jaar als partijvoorzitter, en moet blijkbaar een nieuwe bezigheid hebben.

Bij de Vlaamse partijen – N-VA, Vlaams Be- lang, CD&V – begrijpt met niet dat deze ra- biate Vlamingenhater zo’n functie krijgt. Het is de oude FDF-droom die de man blijkbaar wenst te realiseren: een hechte francofone Waals-Brusselse band tegen de ‘fascisten’

uit Vlaanderen. Dat Francofonië was de fata morgana van Maingains voorgangers bij het

FDF, zoals Lucien Outers en André Lagasse.

Is de functie van “verbindingsofficier” geen voorafname van een fusie tussen Wallonië, de Franse Gemeenschap en Brussel? Wallo- brux dus? Of komt er straks geen nieuw an- ti-Vlaams orgaan?

Grenzen

Dat daarmee de grenzen van de wette- lijkheid worden opgezocht, zal niemand verbazen. Olivier Maingain flirt altijd met de constitutionele limieten. In zijn gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe wordt de bedie- ning van de Nederlandstaligen altijd tot een minimum beperkt.

Zal de “verbindingsofficier” de Vlaams-Franstalige verhoudingen verder oppoken? Zal hij keet schoppen in de Vlaam- se Rand rond Brussel? Het zou straf zijn als de Vlaamse partijen in de Brusselse rege- ring aan dat plannetje meewerken.

In elk geval is waakzaamheid geboden, maar is er ook geen reden tot ongerustheid.

In Vlaanderen mispakt men zich wel eens aan het francofone vocabularium dat Walen en Brusselaars één front moeten vormen.

De relatie tussen Walen en Brusselaars is al

Dwars door Vlaanderen 15 augustus 2019

6

jaren aan het verslechteren. Meer en meer Walen willen lossere banden met Brussel.

De pleidooien van een aantal Waalse PS’ers (Collignon, Dermagne, Marcourt) maar ook van Waals MR-minister Jean-Luc Crucke zijn duidelijk. De Franse Gemeenschap moet ontmanteld worden en Wallonië moet be- voegd worden voor onderwijs en cultuur.

Dat is voor het FDF altijd een nachtmerrie geweest, en het is voor Défi niet anders. Van- daar dat de functie van “verbindingsofficier”

wellicht in het leven is geroepen om die ontmanteling van de Franse Gemeenschap tegen te gaan. Al lijkt dat proces onafwend- baar. En Olivier Maingain lijkt zijn eigen ir- relevantie aan te tonen.

Straks vertrekt hij dus als Défi-voorzitter.

Zijn enige verdienste is dat hij zijn partij meermaals in de Brusselse regering heeft gekregen. Dat is het dan zowat. Want de elec- torale realiteit heeft aangetoond dat er een kloof is tussen Brussel en Namen. Maingain probeerde zijn Défi meermaals in Wallonië te verankeren, en dat is steevast mislukt.

SALAN

BRUSSEL

Straatvechter Jambon

Ook het Anti-Fascistisch Front heeft een Facebookpagina. Altijd interessant om daar de bagger te lezen die gepubli- ceerd wordt tegen N-VA en VB. Interessant vonden we de commentaar op een artikel over Jan Jambon. Ene Claudio Corbanese uit Houthalen reageert alzo: “Ze moesten u afmaken, fascist. Wij zijn veel te braaf, maar eens zal de bom ontploffen, wees daar maar zeker van en dan ben ik erbij. Ik maak u af, fascist.” Claudio tiert: “Jullie zijn de grootste vuiligheid die op onze wereld rondlopen. N-VA & VB: no passaran.”

En Ronnie Bracke schrijft: “Van straat- vechter tot minister-president. Ge moet het maar kunnen. Of beter: mogen.” Tot zover de vredelievende berichten op de Facebookpagina van het Anti-Fascistisch Front. Nu kennen we Jan Jambon al enkele jaren. We zijn zelfs samen met hem in de- zelfde betogingen opgestapt. We hebben Jan nooit zien vechten, noch met de politie, noch met tegenbetogers. Maar stel u even voor dat een rechtse knaap het bericht “ik maak u af”, op Facebook zou posten…

Johan Sauwens

Johan Sauwens (Trots op Bilzen) is de nieuwe burgemeester van Bilzen. “Dit voelt als een eerherstel”, zei Sauwens bij de beëdiging. “In 2012 en 2018 zijn we als winnaar van de verkiezingen tweemaal in de oppositie beland en dat vonden vele Bilzenaren niet correct.” Zijn vroegere wapenzuster Frieda Brepoels (N-VA) was de architecte die Sauwens in 2012 uit het bestuur van de stad hield. Brepoels had reeds afscheid genomen van de gemeen- tepolitiek, maar keert nu terug om op een constructieve manier aan oppositie te doen. Vele Bilzenaren zijn er niet gerust in;

tante Frieda kan met de glimlach zelfs een straatsteen in tweeën splijten.

Adviesraden

In Herk-De-Stad hebben de opposi- tiepartijen NIEUW en Onafhankelijken samen een klacht bij de gouverneur in- gediend omdat de gemeenteraadsleden geen deel (meer) kunnen uitmaken van de officiële adviesraden van de stad.

Blijkbaar is oppositie voeren in de ge- meenteraad te weinig motiverend voor deze gekozenen des volks. Deze advies- raden worden nu bevolkt door afgevaar- digden van diverse verenigingen in de jeugd-, sport-, mina-, landbouw-, dieren- welzijn-, middenstand-, erfgoed-, wereld- raad- en bibliotheeksector. Idem dito in de cultuurraad-, gemeenschapscentrum-, centrumraad-, dienstencentrum-, senio- renraad- en gehandicaptenadviesraad.

Eindelijk!

Wandelaars of natuurliefhebbers die domeinen van Natuurpunt betreden, kun- nen er steevast op rekenen dat ze in een goedverzorgde ontvangstruimte welkom geheten worden... Niet in Damme, echter.

Voorlopig toch niet. Wat al lang op het verlanglijstje stond - de eerste aankoop dateert van 1982 - is eindelijk verwezen- lijkt, of toch bijna. Er werd een voorak- koord afgesloten voor de aankoop van een boerderij met gronden in de onmid- dellijke omgeving van de Stadswallen.

In het voormalige woongedeelte zouden een kantoor, een vergaderruimte, een keuken en sanitair komen. De schuur kan gebruikt worden voor de opslag van ma- teriaal en waarschijnlijk ook als cafetaria.

In samenspraak met het stadsbestuur van Damme, dat reeds bezig is met verbe- teringswerken aan de betrokken Dam- mesteenweg, kan eveneens de langver- wachte randparking aangelegd worden.

Meerdere vliegen in één klap.

Citaat van de week > Yves Leterme

Niet geheel onverwacht maakt Yves Leterme, gewezen premier, een snoeiharde analyse - in De Tijd van 10 augustus - van de huidige politieke toestand. Het is niet de eerste keer dat hij vrank en vrij zijn gedacht zegt en zich geen barst aantrekt van wat er in zijn partij gedacht en gezegd wordt. “België is een schip dat wil aanmeren, maar dat blijft deinen op de golven die tegen de kade klotsen. Het lukt gewoon niet meer. We botsen tegen de grenzen van ons federale model. Dat zei ik al in 2008, toen ik zelf premier was. Maar het is nog erger dan toen.”

“We zullen weleens landen, ooit en ergens,” zegt hij bovendien over de coalitievormingen.

“Maar het zal geen buongoverno zijn, geen goed bestuur. Ik acht dat zeer onwaarschijnlijk.”

Twee dagen voor een belangrijk partijbureau waar over de regeringsdeelname ging gespro- ken worden, zal zijn commentaar menig tandengeknars hebben uitgelokt.

“Het is nog erger dan

toen.”

Boek over ‘foute’ poëzie

“Jong Dietschland geeft acht!”

Meer dan driehonderd Vlaamse en Nederlandse dichters moesten zich na de oorlog verantwoorden voor epuratierechtbanken en zuiverings- commissies. Ze werden veroordeeld omdat ze zich tijdens de bezetting, 1940-1944, te buiten waren gegaan aan onpatriottische en dus foute lyri- sche gedachten en die ook nog gepubliceerd hadden.

Het Dietse vaderland

Het was zonder meer een goed idee van publicist Aat Van Gilst om een bloem- lezing samen te stellen met het poëtische werk van zogenaamde foute dichters.

Dat in de overtuiging “opdat hun poëzie niet in vergetelheid raakt”; geweerd als ze worden uit officiële, gezagsgetrouwe, bloemlezingen.

De bundel die samensteller Van Gilst maakte, bestaat uit drie delen: het in- terbellum, de tijd van de bezetting en de strijd aan het oostfront (het hoofdbe- standdeel), en de naoorlogse periode, toen de overwinnaars de geschiedenis bepaalden.

Uit de gedichten spreekt niet zelden een passionele liefde voor het Dietse volk en het vaderland, de bezorgdheid om de toekomst ervan en het streven om land en volk te redden voor de gevaren uit Amerika en het Oosten. Wellicht dach- ten ze hierbij aan de woorden van Willem van Oranje: “Mijn heerszucht is het volks- heil, mijn verraad trouw aan mijn volk.”

Ward Hermans

De keuze van Van Gilst mag als repre- sentatief gelden voor de brede waaier

aan dichters die onze gewesten toen be- volkten. Zowel bekende als minder be- kende barden zijn door een of meerdere gedichten vertegenwoordigd. Bij iedere scribent hoort een zeer beknopte levens- schets.

Enkele willekeurige namen: Gabriël Smit, Jan de Vries, M. Schuurman, George Kettmann, Steven Barends, Rudolf Stein- metz, Jan Hoogensteijn, R.P. Sybesma, Wil- lem Beernick en Miep van der Velde. Aan Vlaamse zijde vinden we onder meer de namen terug van Ward Hermans, Richard Dewachter, Wies Moens, Renaat Joostens (Albe), Blanka Gijselen, Bert Peleman en Ferdinand Vercnocke.

Deze bloemlezing, met een beknopte literatuurlijst en register, vult alleszins een leegte op en verdient alle aanbeve- ling.

PIETER JAN VERSTRAETE Aat Van Gilst, “Schuldige poëzie: op- komst en ondergang van het Derde Rijk weerspiegeld in de nationaalsoci- alistische poëzie van Nederlanders en Vlamingen”. Soesterberg, uitg. Aspekt, 2019. Ill., 225 blz. gen., 19,95 euro. ISBN 978 94 6338 494 0

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Wat was de heersende leer van het Hof van Justitie vóór Gemeente Borsele en Lajvér om vast te stellen of in vergelijkbare omstandigheden als in genoemde zaken sprake was

Verder hebben we aangegeven dat wij de sponsoren niet zullen benaderen voor sponsoring voor 2021 in verband met, voor sommige ondernemers, zware tijden.. Hierop zijn een

Wij heten alle nieuwe leerlingen die deze week op onze school zijn begonnen, van harte welkom en wensen ze een fijne tijd op onze school.. HIEP HIEP HOERA De jarigen van deze

Dit gevoelsveld kun- nen we echter alleen maar voelen door al het uiterlijke, dat ons verhindert om de draagkracht ervan te ervaren, te verinnerlijken en te transformeren

• Is de locatie (plaats & gebouw) waar ons aanbod plaatsvindt goed bereikbaar voor de doelgroep (ook voor minder mobiele mensen).. • Voelt de doelgroep zich goed op/bij de

Wat zal het leuk zijn als onze le- den hun kweek resultaten even door geven, dan weten andere leden, waar ze vogels kun- nen kopen, om hun bestand van nieuw bloed te voorzien..

Het is dus van belang te controleren of een gemeente haar eigen norm heeft alvorens getoetst wordt aan

Hij wilde in de eerste plaats een goed aanvalswapen ontwikkelen voor infanteristen, maar toen de succesvolle AK-47 ook populair werd bij crimi- nelen en terroristen, zou hij