Verkiezingen moeten ergens over gaan

'I

I

Verkiezingen moeten ergens over gaan

De voorbereidingen van de verkiezingen van 2002 beginnen nu echt. Afdelingen hebben aangegeven of ze willen meedoen aan de raadsverkiezingen. In Driebergen komen in februari alle zittende raadsleden bijeen om ervaringen uit te wisselen en nieuwe ideeën op te doen. Binnenkort starten de cursus- sen voor kandidaat-raadsleden. De Partij- raad praat eind maart over deelname aan de verkiezingen, aan de hand van een ad- vies van de commissie Afdelingen. En het Afdelingsteam kijkt hoe en waar afdelingen begeleid kunnen worden naar een succes- volle campagne en een succesvolle nieuwe raadsperiode.

Verkiezingen zijn belangrijk. Ze geven ons de kans onze opvattingen tegenover die van andere partijen te zetten en door de kiezer te laten beoordelen. Verkiezingen zijn een goede graadmeter, hard en duidelijk. Verkie- zingen spreken tot de verbeelding. Daarom zijn extra veel leden actief in het jaar voor de stembusslag. Verkiezingen zijn belangrijk om meer mensen in de gemeenteraden te krijgen, die we vier jaar lang gebruiken als tribune voor onze politieke opvattingen.

En tot slot geeft een goede stembusuitslag ons meer invloed op de politieke besluit- vorming, meer kans om mensen effectief te helpen.

Verkiezingen moeten ergens over gaan.

Daarom zijn we verplicht onze opvattingen helder te formuleren en bekend te maken.

En we willen graag beoordeeld worden op wat we gepresteerd hebben. Niet in de dagen voor de verkiezingen, maar in de jaren ervoor. Precies daarom vind ik het erg motiverend dat we op steeds meer plaatsen volop aan de slag zijn om mensen te organiseren tegen de uitverkoop van al die dingen die horen bij een beschaafde samenleving. Het begint te bruisen, er borrelen nieuwe ideeën en actiemethoden op. Tegen de chloortransporten, de verkoop van busondernemingen en energiebedrij- ven, de verloedering van de openbare ruim- te en de verkwanseling van cultuurvoorzie- ningen. We doen daar veel mensen een plezier mee, geven ze hoop dat het ook anders kan. Als we zo werken, zijn we goed bezig.

Kamerleden en andere SP'ers schrijven regelmatig interessante opinie artikelen in dag-en vakbladen. Spanning geeft in elke uit- gave een overzicht van de recente opinies. De artikelen zelf kun je vinden op Internet (http:/ ;www.sp.nljtegenst/theoriejopinies).

Je kunt ze ook telefonisch bestellen bij Martine Mergier en Marga Berendse (010 243 55 55). Noem dan wel het codenummer van het artikel dat je wilt hebben.

Kandidaat Kamerlid

Aanmelding als kandidaat Kamer- lid tot 1 mei

Partijbestuurslid

Aanmelding als kandidaat partij- bestuurslid tot vier weken voor de betreffende regioconferentie

Regioconferenties

31 maart Amsterdam 1 april Heerlen 7 april Groningen 8 april Rotterdam 2 april Eindhoven

22 april Gelderland/Overijssel, waarschijnlijk in Deventer

Uitleg WVG klachtenweek

3 maart Rotterdam

Cursus Lokale Politiek

(voor aspirant raadsleden) 10 maart Rotterdam en Zwolle 17 maart Eindhoven

Landelijke

ouderenbijeenkomst

17 maart Utrecht

Partijraad

24 maart Amersfoort

Spanning

Spanning verschijnt 12 keer per jaar en is bestemd voor actieve SP-leden. De afdelingen van de SP beslissen wie het blad toegestuurd krijgen. Aan- en afmelden van abonnees:

schriftelijk bij de SP-administratie, Vijverhof- straat 65, 3032 SC Rotterdam.

Fax (010) 243 55 66.

e-mail: administratie@sp.nl Spanning wordt uitgegeven onder verantwoor-

delijkheid van het Partijbestuur van de SP.

Eindredactie: Peter Verschuren. Redactie- adres: Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam

telefoon (010) 243 55 31 fax (010) 243 55 65, e-mail: spanning@sp.nl

Nota ruimtelijke ordening doet niets tegen versnippering Rem i Poppe, Nico Scout en, Haagsche Courant, 1210112001 De Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening schiet tekort in het tegengaan van versnippering van het land-

schap en beheersing van de grondprijzen.

Asbestslachtoffers in de kou

Jan de Wit, het Limburgs Dagblad, 1810112001

Het Kamerbesluit over de verjaring van asbestclaims biedt geen oplossing voor de honderden asbest-

slachtoffers wier vordering is verjaard. ¹!fiii[JIU11lf

Vijfde Nota mijdt politiek debat

Jan Marijnissen, de Volkskrant, 22/01/2001 De Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening gaat keuzes en daarmee ook het echte politieke debat uit

1!111.!1"'1

de weg. 'liii[JIU!tp

Asielzoekerspolitiek vijf keer immoreler Jan de Wit, de Volkskrant, 25101/2001

De ophef rond een rapport over de criminaliteit onder asielzoekers geeft aan dat er structureel iets mis is in dit land: zonder enige kennis van zaken buitelen

politici over elkaar heen met ferme uitspraken. ¹

1iTirB

¹¹JIIB¹

Handelsbelangen staan voedselveiligheid in de weg Remi Poppe, Rotterdams Dagblad, 24/01/2001 Zolang onze boeren zich moeten onderwerpen aan de mondiale vrijhandel en daardoor tegen de klippen op moeten produceren, zijn voedselschandalen . . . . !1"'1

niet uit te bannen. 'liii[JIU!IrJ

Burgemeesters moeten stelling nemen tegen chloortransporten

Ronald van Raak en Harry Voss, Het Parool, 7/0212001 Na individuele burgers, organisaties en hulpverleningsdien- sten moeten ook burgemeesters hun bezwaren

kenbaar maken tegen de chloortreinen. 'liii[JIUIIHJ

Herbezinning privatisering elektrlciteitssector noodzakelijk

Paulus Jansen en Bob Ruers, Trouw, 23101/2001 De recente ontwikkelingen in Californië zijn een droevige illustratie van het lange-termijnperspectief

van een geliberaliseerde energiemarkt.

Kennisnet krijgt te veel ruimte van minister Hermans Harry van Bommel, de Haagsche Courant van 8/02/2001 Terwijl de uitgaven voor onderwijs dalen, wordt er onevenredig veel geld uitgegeven aan computers.

Succes met behulp van deze technologie is

echter allerminst verzekerd. 'liii[JIIHI!:I

Jeugsportinstuif Boxtel dient meerdere doelen

Burgerinspectie versterkt

Op woensdagmiddag 14 fe- bruari heeft in het kader van 'Alles Kids' de eerste' Jeugd- sportinstuif Boxtel' plaatsge- vonden. De Sportinstuif is een initiatief van de plaatselijke SP en heeft als doelstellingen zowel het stimuleren van sport- deelname en -ontwikkeling bij jeugdigen, als het stimuleren van vrijwilligerswerk voor jeugdactiviteiten. Nog een doelstelling is volgens Eric van

eh loortrei nactie

De Hengelose SP heeft vlak voor de hoorzitting in de Tweede Kamer flinke extra aandacht voor de chloortrein weten te genereren. Vincent Mulder vertelt hoe dat ging:

'Een aantal Hengelose leden werd nogal kwaad doen ze de sussende brief van AkzoNobel (die het bedrijf stuurde aan de actiedeelnemers- red.) hadden gelezen. Ze kwamen naar mij toe en vertelden over de rotte bielsen en losse bouten van het chloorspoor.

Het leek me een prima gele- genheid voor een ludieke actie. Dus zijn hebben we samen een 'burgerinspectie' uitgevoerd, waarbij ook men- sen van NS-Railinfra aanwezig waren.' EénSP'ermaakte goede duidelijke foto's van het ondeugdelijke spoor. De plaatjes verschenen direct op de Hengelose SP-website en wakkerden de algemene ver- ontrusting nog eens extra aan, zodat ook de landelijke pers de Hengelose onthulling niet onberoerd liet.

Info: Vincent Mulder, (074) 242 19 97

Verjaag de rot.

Frans Hals gaat kapot

Een bezoek aan het Frans Halsmuseum leverde Haarlems SP-raadslid Pieter Eibers een helder beeld op van de ramp die zich daar aan het vol- trekken is: de eeuwenoude kunstcollectie dreigt te vergaan in een depot waar schimmels, rot, vocht, ongedierte, grillige temperatuur en brand- gevaar de boventoon voeren. Eibers besloot de kwestie nfet aan te kaarten in schriftelijke vragen aan het college van B en W, maar grootser aan te pakken. Het resultaat daarvan is, dat er nu een groot en breed comité is van verontruste promi- nente Haarlemmers uit de wereld van de cultuur en de politiek. Van VVD' ers tot SP' ers, en van tekstschrijver Lennart Nijgh tot fotografen en beeldend kunstenaars. Het comité brengt binnen- kort gezamenlijk een bezoek aan het museum, waarna men naar buiten treedt met de eis dat de gemeente zorgt voor een nieuw onderkomen voor de collectie, dat aan alle eisen voldoet. De vol- gende stap zal zijn dat ook de Haarlemse bevol- king gemobiliseerd wordt, en gevraagd wordt een petitie te tekenen.

Eibers verwacht dat vergelijkbare problemen zich voordoen bij veel meer musea. Zijn advies:

'Stap eens naar het plaatselijke museum en vraag of je eens mag zien hoe de collectie bewaard wordt. Dat kan heel leerzaam zijn.'

Meer info: Pieter Eibers, (023) 533 21 86

Spanning• 22 februari 2001

den Broek van de Boxtelse SP het stimuleren van sport onder allochtonen en minder bedeel- den. Er is een grote diversiteit aan sporten zoals voetbal, handbal, volleybal, atletiek, badminton. De bedoeling is, dat de Sportinstuif jaarlijks twee keer vier maanden in beslag neemt, waarbij de verschillende sportverenigingen eens per drie of vier weken aan de beurt zijn met 'hun' sport. Volgens Van den Broek is het enthousiasme in Boxtel groot. 'We hebben 270 inschrijvingen, waarvan twintig van allochtone kinderen.

Heel positief. We hadden de inschrijfformulieren namelijk ook in het Turks en Arabisch vertaald. De inschrijvingen liepen overigens via de scholen.

Die deden allemaal mee.' De sportmiddagen vinden plaats in het sporthallencomplex in Boxtel dat op woensdagmidda- gen, wanneer de basisscholen dicht zijn, veelalleeg staat.

Hoe verloopt de samenwerking met de sportclubs? Van den Broek: 'Alle verenigingen die we benaderd hebben doen mee. Het mes snijdt aan twee kanten:

wij hebben ze er graag bij en zij zien op hun beurt mogelijk- heden voor nieuwe leden.

Bovendien is het ook voor hen laagdrempelig: slechts een keer in de drie à vier weken ligt de organisatie bij die ene vereni- ging. Het is dus niet teveel ineens voor de vrijwilligers.

Tenslotte zegde ook de exploi- tant van het sporthallencom- plex enthousiast toe.' Info: Eric van den Broek, (0411) 671 083

3

•

De wijken in, met

fractie en hulpdienst - en met succes

altijd wel wat uit voor de Hulpdienst. Ten tweede laat je als partij zien dat je een goede partner bent voor de mensen en dat wordt ontzettend ge- waardeerd. Aan 'nazorg' doen we ook, altijd laten we nog van ons horen. Bijvoorbeeld met een pamfletje. Na de ge- wonnen actie in de Diamant- buurt gingen we bij de mensen langs met de Tribune met het betreffende artikel en een bloemetje. De mensen waren echt blij dat ze ons terugzagen en een aantal meldde zich spontaan aan als lid.' Info: Bart Vermeulen, (071) 58019 01

Boxmeer zet Hulpdienst extra in de schijnwerpers

De SP in Boxmeer zet hoog in op haar Hulpdienst. Momen- teel worden 10.000 folders verspreid, en is de service uitgebreid met extra spreek- uren in de dorpen Vierlings- beek en Overloon. Vanwaar al die aandacht voor de Hulp- dienst? 'Onze Hulpdienst heeft een enorme toeloop gehad,' vertelt Emile Roemer.

'Vorig jaar kregen we 292 hulpaanvragen. We hebben een prima reputatie gekre- gen, omdat we erin slagen echt te helpen. Door zelf wat te bereiken voor de mensen, of hen gericht door te verwij- zen. Grappig is, dat tegen- woordig zelfs de gemeente naar ons doorverwijst. De reputatie die we hebben op-

gebouwd, versterkt ons ima- go heel duidelijk. En de extra spreekuren in de dorpen heb- ben ermee te maken dat we ook daar onze basis willen versterken. De Boxmeerse politiek wordt gedomineerd door dorpslijsten. Wij willen dat doorbreken.' Hoe krijgt Boxmeer de mensen voor de uitbreiding van de Hulp- dienst? Roemer: 'Drie man, waaronder een jurist en een raadslid, werken structureel.

Daarnaast hebben we een rij invallers. Als de deskundig- heid voor een goede Hulp- dienst aanwezig is, dan kan ik elke afdeling aanraden om ons voorbeeld te volgen.' Info: Emile Roemer, (0485) 577 057 Al jaren gaat de afdeling Lei-

den de wijken in. Hierbij gaat het om gerichte, vooraf aange- kondigde en op de actualiteit toegespitste wijkbezoeken. En dat levert veel op. Afdelings- voorzitter Bart Vermeuten vertelt. 'We houden de actuali- teit goed in de gaten. Als er in een bepaalde wijk iets aan de hand is, bijvoorbeeld een drei- gende sloop of onrust over opvang van drugsverslaafden, dan brengen we met de ge- meenteraadsfractie en de Hulpdienst een bezoek aan die wijk. We huren een zaaltje, verspreiden een pamflet en kondigen het aan in de media.

Hoe zo'n wijkbezoek ver- loopt? Kijk, we gaan daar natuurlijk niet zitten van: Nou, vertel ons nou maar eens wat u zo allemaal vindt en denkt.

De vraag die we hen stellen gaat over die actuele kwestie.

Simpel en direct: Wat vindt

u

ervan? En dan komen ze altijd vanzelf op gang. Er komen altijd veel mensen op af, moet ik zeggen. Tijdens zo'n wijk- bezoek over de recente sloop- kwestie in de Diamantbuurt (zie Tribune februari- red.) zaten er bijvoorbeeld vijftig man in het zaaltje.' Aanslui- tend aan zulke buurtvergade- ringen houdt de Leidse SP ter plekke haar fractievergadering, opdat de mensen meteen kun- nen zien wat de SP met de kwestie gaat doen.

Weert langdurig op de bres

voor sociale sociale werkplaats

Maar wat leveren dergelijke wijkbezoeken nou op? Ver- meuten: 'Ten eerste rolt er

De SP in Weert bijt zich vast in de kwestie 'De Risse', een sociale werkvoorziening waar zo'n zeshonderd mensen wer- ken. Aanleiding is een stort- vloed aan klachten van werk- nemers over onder meer intimi- datie, manipulatie, wanbeleid en andere schokkende feiten.

De SP hield al eerder een en- quête en bracht op basis daar- van een zwartboek uit waarvan de eindconclusie luidt: Directie en bestuur hebben onvoldoende oog voor de belangen van de werknemers en zijn derhalve onbekwaam voor eenfunctie in de SW Ook werd op initiatief van de SP het comité 'De Risse

sociaal' opgericht en is een klachtenlijn geopend. Vooral over werkomstandigheden, werkdruk en leidinggevenden ('onbeschoft', 'ongeschikt', 'speelt voor dokter' etc.) word geklaagd. Ook voerden Risse- werknemers samen met de SP een gesprek met de wethouder van Sociale Zaken en hoewel de SP geen raadszetel in Weert heeft, werd de kwestie in de raad aangekaart. De Risse- directie voerde een eigen on- derzoek uit, waaruit blijkt dat het merendeel van de werkne- mers met plezier naar zijn werk gaat. Mark Haex: 'Wij geloven best dat het merendeel tevreden

is; dat staat ook in ons eigen rapport. Maar dat neemt niet weg dat een deel van de men- sen wél ernstige klachten heeft.

Het is namelijk ook steeds hetzelfde groepje leidinggeven- den over wie geklaagd wordt.

De problemen spelen al jaren, maar de Risse-directie blijft volhouden dat er niks aan de hand is en de wethouder zegt dat hij er ook niks aan kan doen.

Daarom gaan wij door met onze acties. We gaan opnieuw met de werknemers om de tafel zitten en we willen een gesprek met de directie en het bestuur.' Info: Mark Haex,

(0495) 526 017

• •

'Leefbaar Nederland is een variant op D66 die een zelfde aanpak verdient als de rest van Paars', stelde Bob Ruers in de vorige Spanning. Deze keer de reacties daarop.

Onvoorspelbaarheid en tegenstrijdigheid ui deggen

kunnen moet de SP hun spel van verrassen en moddergooien pu- bliekelijk doorprikken. Gedul- dig en vriendelijk kunnen we voor LN vatbare kiezers steeds opnieuw laten zien hoe onvoor- spelbaar en tegenstrijdig het optreden van die club is, en dat een stem daarop nooit oplevert wat ze ervan verwachten. Door daarmee op tijd te beginnen scheppen we weer de noodzake- lijke aandacht voor onze eigen thema's, zoals de tweedeling en de afbraak van de beschaving.

De vervanger van het versleten D66 kan geen ander regeerbe- leid voeren dan Paars nu doet.

Dat maakt de analyse van Bob Ruers tot het juiste antwoord aan elke SP' er die nog de illusie hnd dat Leefbaar Nederland voor ons tot voorbeeld of vaste bondgenoot kan worden. Toch zal het moeite kosten om óók het grote publiek daarvan te

\Overtuigen. De oppervlakkige oeschouwer denkt dat LN op ns lijkt, want ook bij hen zien ze protest, creativiteit en ver- kiezingssucces. Als wij zonder voldoende uitleg beweren dat tN niets anders is dan Nieuw Paars kan men ons beschuldigen van platvloerse concurrentie- nijd. En ons daarmee proberen te drukken in de ondankbare rol van 'kleine oude tegenpartij', die de 'nieuwe grote tegenpartij' haar welverdiende succes mis- gunt.

Hoe vaag en modieus die clubs ook zijn, toch vonden velen ooit D66 en straks misschien LN het toppunt van democratie, milieu-

esef, vrijheidslievendheid en vooruitgang. Ik herinner me de verbazing onder linkse socialis-

llln 35 jaar geleden over de toen

razendsnelle opkomst van D66.

Terwijl wij dachten dat de toe- nemende verontrusting over oorlog, bedrijfssluitingen, milieuvervuiling en tekort aan collectieve voorzieningen steeds meer mensen aan ons zou binden, gebeurde er iets anders.

D66 ging roepen dat dit alle-

maal oude, onbelangrijke en ideologische zaken waren, en dat zij het wilde hebben over nieuwe uitdagingen. Heel wat mensen geloofden dat D66 on- middellijk een oplossing kon bieden voor al hun uiteen- lopende kleine ergernissen. Zij vonden het leuk om te stemmen op geruchtmakende personen die nog niet waren besmet met de rol van 'politicus' en die je niet kon betrappen op een om- streden standpunt.

Onvoorspelbaarheid en indivi- dualisme zijn altijd het voor- naamste handelsmerk van D66 gebleven. Een ideologie en een georganiseerde achterban heb- ben ze nauwelijks. Elke D66-af- gevaardigde vertegenwoordigt een eigen standpunt en een ei- gen kring van medestanders, en wordt later veelal opgevolgd door iemand die er weer héél anders over denkt. Het zijn losse individuen die vooral met elkaar gemeen hebben dat ze graag meespelen in de parlementaire politiek. Meestal vanuit een middenpositie, maar sommigen zijn er af en toe ook niet vies van om de VVD rechts of de SP links te willen inhalen. Zij mik- ken op 'de zwevende kiezer'.

Daarom kunnen ze van alle kan- ten stemmen bijeensprokkelen.

Maar na verloop van tijd stellen ze die stemmers teleur.

LN speelt dit D66-spel nog wat agressiever door met modder te gooien naar de concurrentie.

Naar het model van het Brits- Amerikaanse tweepartijenstel- sel maken ze van de parle- mentaire politiek een inhouds- loze 'bokswedstrijd', in plaats van een botsing tussen tegenge- stelde ideeën, acties, belangen

en oplossingen. Om LN aan te Erik Meijer, Rotterdam

Eigentijdse aanpak

In het stuk over Leefbaar Nederland zegt Bob Ruers dat de programmapunten van deze snel opkomende partij zo overgenomen zijn uit het D66-programma en dat het programma geen soelaas biedt voor de lezer die wil weten hoe Leefbaar Nederland zijn punten realiseren wil.

Conclusie Ruers: LN is net zo paars als de rest, is geen alternatief en betekent voor de SP net zoveel gevaar bij de komende verkiezingen als de paarse rest.

Ik waag dat te betwijfelen. Ik denk dat LN wel degelijk behoorlijk meer stemmen zal trekken dan onderdelen van dat paarse gedoetje. De SP zal dat Leefbaar dus ook anders moeten benade- ren in de campagne. LN is tenslotte nieuw, en alles wat nieuw is en zich dan ook nog een beetje recalcitrant voordoet, trekt klandizie. Verder dan dat kijkt de kiezer helaas niet en bovendien ideo- logie is passé, populisme is in, vraag maar aan trendsetters. Dat is nu eenmaal zo, en een al of niet gedegen verantwoording van de voorgestel- de actiepunten of een ideologische boodschap vooraf verandert daar dus ook niets aan.

Hoe dán aanpakken dat Leefbaar Nederland?

Stuur er maar eenDriek naar toe, iets piep. En werp je op de trend van '02. En laat de achter- grondmuziek verzorgen door een Dulfer. Of creëer de SP haar eigenste Nastasija. Kortom, pak de marketingmoloch in zijn kladden en dwing 'm voor de SP te werken.

Carlien Boe/houwer, Amsterdam

Spanning• 22 februari 2001 5

'Precies de juiste

vertaling van onze kijk

op de samenleving'

'Deze campagne komt voort uit het urgentiebesef dat we hiermee aan de slag móeten. Het gaat om ons be- staansrecht,' schetste Jan Marijnissen

op de Partijraad van 30 september 2000 het belang van Stop de Uit- verkoop van de Beschaving. Voor Span- ning reden om de opbouw van de cam- pagne stap voor stap te begeleiden.

Deze keer met de visie van Marijnissen op de privatisering van nutsvoorzie- ningen en om te beginnen een over- zicht van afdelingsactiviteiten die ontplooid worden onder de paraplu van de beschavingscampagne. Vooraf nog de mededeling dat de voorbereidingen voor de volkspetitie meer tijd in beslag nemen dan eerder was verwacht. De start ervan staat nu gepland voor april.

Hoe roeren de afdelingen zich in de strijd tegen de uitverkoop

\an de beschaving? Zijn de plaatselijke gevolgen al in kaart gebracht van het terugtreden

\an de overheid? Lukt het men- en te mobiliseren op concrete actiepunten? En wat leveren openbare avonden over het the- ma op?

De campagne heeft de afdelin- gen in ieder geval alert gemaakt op nieuwe voorstellen tot uit- verkoop. Waar die aan de orde zijn, lukt het uitstekend daarte- gen verzet te organiseren. Spre- kende voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld de campagne te-

gen de verkoop van busbedrijf BBA aan een Franse vervoergi- gant (zie de vorige Tribune), het ongekend massale verzet tegen de sluiting van het St. Annazie- kenhuis in Oss, de actie tegen de verkoop van de aandelen Obra- gas in Uden, en de strijd in Hen- gelo tegen het versjacheren van de nieuwe schouwburgnaam aan de Rabobank. Een kaarten- actie van de SP hiertegen lever- de zo'n 3.000 protesten. De plaatselijke krant riep haar le- zers op te melden wat zij van het Rabotheater vonden, en kreeg van 90 procent een duidelijke afwijzing te horen. In de ge-

meenteraact tenslotte, leidde een voorstel de naam terug te kopen tot heftige debatten en een ver- deelde PvdA.

Erg onbeschaafd was ook de invoering van het Collec- tief Vraagafhankelijk Vervoer (CVV) in de Oostelijke Mijn- streek. Het systeem kwam in de plaats van het al bestaande sys- teem van gehandicaptenver- voer. En dat leverde enorme problemen op. SP-afdelings- voorzitter Riet de Wit uit Heer- len: 'Naast heel veel aanloop- problemen en de ellende dat het vervoer geregeld wordt vanuit een calleenter in Tilburg, waar men het regionale dialect niet verstaat, gaan de gehandicapten er ook duidelijk op achteruit.

Het CVV rijdt niet de hele dag, maar alleen tijdens de buslijn- tijden, de gratis begeleider is afgeschaft, en het gebied waar- binnen men vervoerd wordt, is ingeperkt.' Meteen na de in voe- ringsdatum van l januari regen- de het klachten bij de drie SP-afdelingen in het gebied:

Brunssum, Heerlen en Land- graaf. De Wit: 'Brunssum stelde drie dagen lang de telefoon open voor klachten. Dat leverde echt honderden emotionele ge- sprekken op. Om één voorbeeld te geven. Een vrouw in een rol- stoel die drie uur op straat stond

Spanning• 22 februari 2001

te wachten, telkens met haar mobiele telefoon belde, maar niet opgehaald werd ... ' Op een actievergadering kwa- men 200 mensen die een actie- comité oprichtten. Sindsdien is het oorlog in Parkstad Limburg (zoals de Oostelijke Mijnstreek zich graag noemt). Onder ande- re hebben actievoerders het re- giokantoor van Parkstad een tijdlang bezet gehouden, heeft de SP in Heerlen een extra raadsvergadering bijeen geroe- pen en proberen de wethouders wanhopig om de SP tegen de ge- handicaptenorganisaties uit te spelen.

Nog een voorbeeld van afde- lings-alertheid: in Hengelo werd besloten de schoolarts- controle door de GGD groten- deels af te schaffen, vanwege een gebrek aan artsen. De af- deling reageerde razendsnel met een fax aan alle scholen, waarin hun mening gevraagd werd.

Veel scholen bleken graag be- reid mee te werken, en zetten hun zorgen op papier over de ontmanteling van het preventief onderzoek. Binnen een week had de afdeling een rapport klaar, dat samen met 500 hand- tekeningen van ouders en leer- krachten aangeboden werd aan verantwoordelijk wethouder Hui tink.

Een kwestie die niet alleen van

7

uit de afdelingen, maar ook door de Statenfracties aangepakt wordt, is de sluiting van post- kantoren. Heesch heeft daar inmiddels ervaring mee. Joke Schrövel: 'Vorig najaar is het postkantoor bij ons gesloten.

De postbestellers moesten toen hun postzakken ophalen bij de C I 000, waar ze voor iedereen voor het grijpen lagen. Wij heb- ben daartegen geprotesteerd en nu worden de zakken bij men- sen op de inrit gelegd. Moeten de postbestellers op straat de zak omkieperen en de post gaan sorteren. Het agentschap zit bij Albert Heijn in. Daar sta je in rij en moeten er telkens mensen met winkelkarretjes langs. En voor heel veel zaken moeten we naar het postkantoor in Oss.' De afdeling beraadt zich momen- teel op verdere actie.

De eerste politieke avond in Weert sinds 1.0

jaar werd een groot succes

Maar ook als er geen concreet voorbeeld voorhanden is van uitverkoop van de beschaving, valt er prima te werken met het thema. 'De start van de campag- ne was voor ons echt een eye- opener,' stelt Paul Lempens van de afdeling Weert. 'Stop de Uit- verkoop van de Beschaving is precies de juiste vertaling van onze kijk op de samenleving.' Weert ging voortvarend aan de slag. Er werden contacten ge- legd met instanties en organisa- ties die de problemen in praktijk ervaren, zoals de bibliotheek, ouderenorganisaties en het ge- handicaptenplatfoml. Het en- thousiasme in de afdeling leefde op, onder andere door een zeer geslaagde scholingsavond over de beschaving. En een goed voorbereide openbare avond werd een succes. Lempens: 'Dat was de eerste politieke avond in Weert sinds 10 jaar. Met inter- views van ervaringsdeskundi- gen werd de praktijk in beeld

gebracht. Jan de Wit trad in het strijdperk met een VVD-Ka- merlid en pastor Rogier 't Hoen, die ook meedeed met de Neder- land in Tweeën-campagne, pre- senteerde een column. Met ruim 50 aanwezigen, veel media-aan- dacht en goede discussies was de avond in alle opzichten ge- slaagd. Voor ons is het een ge- weldige stimulans om door te gaan met de campagne.' Ondanks positieve ervaringen zoals in Weert en Leidschen- dam, loopt het nog niet storm met de bestelling van landelijke SP-sprekers op avonden in het kader van de campagne. Leid- schendam organiseerde een suc- cesvolle avond over de zorg, naar aanleiding van de sluiting van de kraamafdeling in het plaatselijke ziekenhuis en de re- ductie van het aantal bedden in een verpleeghuis. Naast Agnes Kant namen ook vertegenwoor- digers van beide instellingen deel aan de geanimeerde discus- sie.

Hengelo belegt binnenkort een groot spoordebat, waar de pro- blemen centraal staan die depri- vatisering van de NS oplevert en waaraan onder andere Harry van Bommel deelneemt.

Leeuwarden heeft de veiling van WAO'ers aan reïntegratie- bureaus als onderwerp gekozen voor een discussie met onder meer Jan de Wit. En in Sneek wordt Jan Marijnissen ingezet om op een openbare avond over de uitverkoop van de bescha- ving de opbouw van een afde- ling te stimuleren. 'Het mag nog wel wat drukker worden,' vindt Marianne Langkamp die in Den Haag het inzetten van Kamerle- den op discussie-avonden coör- dineert.

'Stap naar instellingen en organisaties toe en

vraag waarmee zij problemen ervaren'

'Inventariseer de problemen die de terugtocht van de overheid

heeft opgeleverd in jouw ge- meente,' luidde enkele maanden terug het advies aan de afdelin- gen. Bij het Afdelingsteam zijn nog geen inventarisaties bin- nengekomen. 'Her en der wordt er wel degelijk hard aan ge- werkt,' weet Ni co Heijmans van het A-team, 'maar ik krijg ook de indruk dat een aantal afdelin- gen er wat tegenaan hikt.' Hoe pak je het dan aan? 'Ga in de eerste plaats eens met de be- stuurs- en kerngroepleden op een rijtje zetten welke voorbeel- den zij kennen. En waar je ken- nis tekort schiet: ga op onder- zoek uit. Neem contact op met het verzorgingshuis, of met wel- ke andere instelling of vereni- ging ook waar je informatie ver- wacht. Niemand zal vreemd op- kijken. Integendeel: men is blij dat je je voor hun problemen in- teresseert. In Den Bosch hebben we bijvoorbeeld twee dagen uit- getrokken om bij alle instellin- gen langs te gaan die te maken hebben met het jeugd- en jonge- renbeleid. Maar je kunt natuur- lijk ook de telefoon pakken. Nog een mogelijkheid is de ouderenkrant te gebruiken om een aantal oudere leden om tafel te krijgen. Dan krijg je snel heel wat bruikbare informatie.' Op de vraag of de afdelingen de campagne goed genoeg opge- pikt hebben, aarzelt Heijmans even. 'Het activisme in de partij groeit, en dat heeft alles met de campagne te maken. Maar ik denk dat er ook nog heel wat af- delingen zijn, die het probleem van de uitverkoop van de be- schaving zien als grote landelij- ke politiek. Dat is jammer, want juist op plaatselijk niveau zie je de problemen die er het gevolg van zijn, en kun je in contact komen met de mensen die er- mee te maken hebben. Het voor- beeld van Weert laat zien, dat je echt geen ziekenhuis hoeft te hebben dat gesloten dreigt te worden, om aan de slag te gaan en daardoor enthousiasme los te maken.'

PLEIDO

Voor wie het privatiserings- denken en de deregulerings- drift steeds het voordeel van de twijfel mocht genieten, zou de Azië-crisis toch eigen- lijk tot bezinning hebben moeten leiden. Heel Zuid- oost Azië werd in 1997 in een diepe economische cri- sis gestort omdat investeer- ders massaal hun geld terug- trokken uit deze regio. De pa- niek had toegeslagen. Veel van wat in jaren met bloed, zweet en tranen was opge- bouwd werd in slechts enke- le maanden teniet gedaan.

Algemeen werd het volledig geliberaliseerde kapitaalver- keer als de schuldige aange wezen. In korte tijd l<.wamen miljoenen mensen aan de verkeerde kant van de ar moedegrens terecht. Hie~

werd duidelijk dat het inter nationale kapitalisme zie met deze doorgeslagen libe ralisering van het kapitaal verkeer in de eigen staart beet. Zelfs minister Zalm (VVD) heeft moeten toege- ven dat nieuwe restricties voor het kapitaalverkeer noodzakelijk zijn als we een stabiele, internationale, eco- nomische groei willen. Mid- delen daartoe kunnen zijn de invoering van de zogenaam- de Tobintax (een kleine hef- fing op flitskapitaal) en af- spraken over een minimale verblijfstijd van geld en inves- teringen.

Ondanks deze lessen den- derde in ons land de privati- seringstrein gewoon door met de goedkeurig van de li- beralisering van het gas, de elektriciteit, de kabel en het openbaar vervoer. 'lf it ain't broken, don't fix it,' zeggen ze in de VS. De paarse coali- ties vanaf 1994 dachten en denken daar geheel anders over. Indachtig de neolibera- le principes waarvan 'minder overheid, meer markt' de belangrijkste is, ging men

'll l A ^{R I J :} N I S S E N T E G E N P R I V A T I S E _~ I N G

'De overheid heeft slechts één elang: het algemeen belang'

IQOrtvarend te werk. Niet prak- lsche maar ideologische mo-

tieven lagen daaraan ten

grondslag. Want, hoewel we in ons land een schone en goed- n.ope elektriciteitsvoorziening

~adden, die bovendien een

"'00-procent leveringszeker- eid kende, moesten we toch narktwerking introduceren in ie elektriciteitsvoorziening.

~aar waarom? Ligt het niet veel meer voor de hand om za- ken die behoren tot de voorzie- ningen voor het algemeen nut

.n overheidshanden te laten?

De overheid is immers demo- cratisch te controleren én heeft slechts één belang, te weten '1et algemeen belang omdat geen rekening gehouden hoeft te worden met het belang van commerciële aandeelhouders.

Rijk, provincies en gemeenten :1enken daar echter anders over. Waar de Rijksoverheid haar gedachten vooral laat lei- en door de ideologische over- tuiging dat de overheid zich met meer met deze taken moet bemoeien, zijn de provincies en gemeenten vooral gebiolo- geerd door de enorme bedra- gen die vrij komen bij verkoop van de aandelen die ze hebben in de nutsbedrijven.

De stroomcrisis in Californië heeft echter op indringende

wijze laten zien waartoe de aan ondernemers inherente kortzichtigheid (gebrek aan belangstelling voor lange-ter- mijninvesteringen) kan leiden, en hoe ontwrichting van de sa- menleving het gevolg kan zijn.

Grote vraag is natuurlijk: is Ca- lifornië ons voorland? 'Ja,' zeggen de deskundigen 'want het kenmerk van particuliere bedrijven is nu eenmaal dat ze in financiële problemen kun- nen komen.' In Californië mag de belastingbetaler uitein- delijk gaan betalen om de stroomvoorziening op gang te houden. Er was wel stroom maar die wilden de centrales niet leveren aan de bijna fail- liete distributiebedrijven. Een van de eigenaren van de cen- trales was het Texaanse Re- liant dat onder andere het Utrechtse UNA opkocht en de knop omdraaide met de mede- deling: 'Dat is vanwege onze verantwoordelijkheid die wij te- genover onze aandeelhouders hebben.'

Maar ook in ons eigen land zien we inmiddels het aantal en de duur van stroomsto- ringen toenemen. Afnemers van Eneco, elektriciteitsdistri- buteur in Rotterdam en om- geving, maar ook Remu, actief in Utrecht, kunnen daarover

Alles moest weg. Alles moest in de uitverkoop:

de bus, de trein, de kabel, de elektriciteits- en de gasvoorziening. De paarse kabinetten heb- ben in de jaren negentig de meeste nutsvoor- zieningen verkocht aan 'de markt'.

Volgens Jan Marijnissen in een uitgebreid opinieverhaal in Trouw is het tij inmiddels aan het keren - in ieder geval in de samenleving.

Zijn oproep: nu de politiek nog. Een samenvat- ting van het opinieverhaal.

meepraten. Meest navrante is nog wel dat bijvoorbeeld winke- liers eindeloos moeten soebat- ten voordat ze in aanmerking komen voor een schadevergoe- ding, áls ze al iets krijgen. Om- dat de efficiëncy maximaal moet worden, ontkomt geen bedrijf aan massaontslag. Bij Eneco vliegen er zo'n duizend mensen uit. Dat kan natuurlijk niet zonder gevolgen blijven voor het onderhoud en de klachtenafhandeling.

Cap Gemini Ernst &Young stel- den onlangs in een rapport dat een stroomcrisis, zoals die nu Californië treft, in ons land 'niet ondenkbaar' is omdat marktwerking leidt tot een zo klein mogelijke restcapaciteit:

'Tijdig investeren in toekomsti- ge productiecapaciteit is dan uiterst onwaarschijnlijk en dit is ook precies waar het in Cali- fornië is misgegaan'. Daar komt nog bij dat commerciële productiecentrales sowieso weinig nut zullen zien in extra stroomopwekking omdat die niet kan concurreren met de goedkope maar vieze bruin- koolstroom en atoomstroom uit Frankrijk en Duitsland. De overheid kan de centrales niet dwingen hun capaciteit uit te breiden 'in een geprivatiseerde wereld waar de uiteindelijke

beslissingen in Dallas of Ma- drid genomen worden,' aldus Cap Gemini Ernst & Young.

Het gaat bij nutstuncties niet alleen om de vraag of concur- rentie mógelijk is, mogelijk is alles. De vraag is: tegen welke prijs? Nutstuncties zijn zulke belangrijke diensten voor een maatschappij als geheel en voor individuele burgers en be- drijven dat ze onder de verant- woordelijkheid van de overheid behoren te vallen. Op de lange duur leidt dat tot een kwalita- tief betere én goedkopere nuts- voorziening die bovendien voor iedereen daadwerkelijk toegan- kelijk blijft.

Het momenturn voor de markt- fundamentalisten is aan het verlopen. De slinger van de maatschappelijke pendule is zijn neoliberale hoogtepunt al weer voorbij. De kritiek op het afstoten van overheidtaken en de uitverkoop van nutsvoorzie- ningen zwelt aan. De tijd voor een integraal debat over wat we zien als gemeenschap- staak en wat we met een ge- rust hart kunnen overlaten aan de markt, is aangebroken.

Er dient een fundamentele herwaardering te komen van de plaats en taak van de over- heid. •

Spanning• 22 februari 2001 9

et art ^I • • estuur

• • •

IS een ^{IC lliC}

MAAR WEL DÉ PLEK VOOR WIE VINDT DAT DINGEN ANDERS KUNNEN

Binnenkort kiezen de regio 's - waarin de SP-afdelingen sinds

1 januari zijn ingedeeld - 24 leden voor het Partijbestuur.

Wat gaat dat betekenen voor de partij? En welke eigen- schappen maken een actieve

SP' er eigenlijk tot een goed landelijk bestuurder?

'Ik hoop op veel nieuw bloed en nieuwe ideeën,' zegt SP-secretaris Tiny Kox over de verkiezing van een groot deel van het Partijbestuur. 'leder- een die voldoende ondersteund wordt door dele- den uit zijn regio kan zich kandidaat stellen. Dat biedt ruimte aan een heleboel nieuwe gezichten.

Een partijbestuurder kan dus in principe ieder- een zijn, maar moet zeker op de hoogte zijn van de politiek en actualiteit en de plaats van de SP daarin kennen. Ideeën hebben over welke kant de partij op moet, of wat er mist.'

Kox wijst erop, dat er een spannende tijd aan komt voor het vernieuwde bestuur. 'We krijgen in 2002 immers verkiezingen voor zowel de Tweede Kamer als de gemeenteraden. Dat bete- kent dat we voorstellen moeten formuleren voor de campagne, antwoorden moeten vinden op de vraag hoe we de landelijke en plaatselijke cam- pagnes een beetje op elkaar laten aansluiten, de kandidatenlijst moeten samenstellen, en natuur- lijk de inhoud van het verkiezingsprogramma

moeten vaststellen. Over die laatste zaken beslist een speciaal verkiezingscongres, maar in de voorbereiding daarvan heeft ook het bestuur een belangrijke taak.'

'Graag wat meer gemêleerd'

'Mensen met een duidelijke mening over wat de SP als politieke partij zou moeten betekenen en hoe we landelijke campagnes moeten voeren,' antwoordt Ewout Irrgang, op het congres in mei 1999 tot bestuurder gekozen, op de vraag wat voor mensen het partijbestuur nodig heeft. 'Ver- der moeten ze zicht hebben op de praktijk, zeg maar werkvloerervaring. Want als je prachtige ideeën hebt, moet je ook weten of die wel uit- voerbaar zijn.'

'Wat mij betreft hoeft een bestuurslid niet per se alle lagen van de partij doorlopen te hebben,' zegt Arda Gerkens, oud-bestuurslid en oud-voor- zitter van de afdeling Amsterdam. 'Je hoeft niet eerst jaren je zolen te hebben afgelopen, voordat je mag meebeslissen. Iedereen heeft zijn kwali- teiten. De een is sterk in het organiseren en uit- voeren, de ander maakt goed doordachte analy- ses. Ik zou graag een wat gemêleerder bestuur zien: mannen en vrouwen, oud en jong, ervaren en onervaren. Een bestuur dat bestaat uit district- voorzitters, leverde stiekem toch een club op van wat oudere mannen. En verder graag mensen die zelfstandig kunnen denken en hun mond open durven doen. We hebben te maken met een heel daadkrachtig dagelijks bestuur dat vol ideeën zit, daardoor moet je je niet laten overrompelen.' Voormalig districts voorzitter en reeds zeven jaar

lidid van het bestuur Piet de Ruiter vindt dat het WJartijbestuur deskundigen nodig heeft om de ver-

hemding 'oude rotten-handwerkslui' en de 'intel- lecruelen' in balans te brengen. 'Mensen met kennis van zaken op het gebied van de economie, cle gezondheidszorg hebben we te weinig. Aan de amdere kant moeten we niet te parlementair wor- dien en dat dreigt volgens mij wel een beetje, dus ook voldoende mensen met afdelingservaring om e.m brug te slaan tussen bestuur en afdeling.'

Het partijbestuur is geen picknick. Eens in de vier weken komen opdraven, een beetje praten en dm weer naar huis, is niet de bedoeling. 'Je moet uortdurend op de hoogte zijn van de actualiteit.

eten wat er speelt en wat we daar als SP mee .muden kunnen en moeten. Stukken lezen, feiten kennen, nadenken en zorgen dat je elke vergade- ring goed bent voorbereid,' vat Arda Gerkens samen. 'Dingen nakijken, en medebestuurders lntllen als je er niet uitkomt.' vult Piet de Ruiter aan. 'Het niveau van de discussie is hoog, de agenda is vol, dus voor geneuzel is geen tijd.'

Een partijbestuurder heeft natuurlijk niet álle fei- Wl in zijn parate kennis. Toen de SP een stand- unt moest bepalen over gentechnologie was dat

\'OOr velen nieuw terrein. Er werd een werkgroep

amengesteld die na zoeken, lezen, praten een liscussiestuk produceerde. 'Na discussie en wat wijzigingen is in het partijbestuur en later in de purtijraad het standpunt bepaald dat nu als richt- snoer fungeert voor de Kamerfractie en voor de SP in het Europarlement,' zegt Kox.

De plaats waar het allemaal gebeurt

Huiswerk doen, stukken lezen, bijblijven. Moti- eren, mobiliseren, enthousiasmeren. Is het ook mog een beetje leuk in dat partijbestuur? 'Ja!' zeggen Irrgang, Gerkens en De Ruiter direct.

'"Leuk moet natuurlijk niet de drijfveer zijn,'

meent Irrgang, 'maar inderdaad, met zijn allen Ideeën uitwisselen, plannen maken is hartstikke lo:uk.' 'Het hoogste orgaan is en blijft natuurlijk lret Congres,' zegt Gerkens, 'en adviezen van het partijbestuur gaan eerst door de partijraad, maar het bestuur is de plaats waar het allemaal ge- beurt. Daar hoor je het meest, daar komen dingen lret eerst. Als je vindt dat zaken anders of beter runnen, is daar de plaats waar je moet zijn.' Dus '"eUen alledrie zich weer kandidaat? Gerkens wu graag nog een seizoen meedoen. Ze is echter

<lnlangs bevallen en zoon Wytze heeft derhalve lu!t laatste woord. Ewout Irrgang is direct op het ongres van mei 1999 gekozen en blijft volgens

<de statuten zitten tot het volgende congres. 'Ik vijfel,' zegt De Ruiter. 'Ik zat er als district- bestuurder en moet me even oriënteren op de mieuwe structuur. Maar gezien het verloop in het bestuur zou het geen kwaad kunnen als ik met 11llijn ervaring nog een keer bijtekende.' •

Regioconferenties kiezen bestuurders

Kandidaat voor het lidmaat- schap van het Partijbestuur kan zijn:

• ieder lid dat door een afdelingsbestuur in de regio kandidaat wordt gesteld;

• iedere afdelingsbestuurder in de regio;

• ieder lid dat de SP verte- genwoordigt in een gekozen volksvertegenwoordiging;

• ieder lid wiens kandidatuur door minstens twintig leden uit de regio wordt onder- steund.

Kandidaten kunnen zich aan- melden of aangemeld worden bij het landelijke partijsecreta- riaat, indien gewenst met een korte toelichting van de kandi- daatstelling. Dit kan tot uiter- lijk vier weken voor de regio- conferentie in de regio van de kandidaat. (Op 31 maart in Amsterdam, 1 april in Heerlen, 7 april in Groningen, 8 april in

Rotterdam, 21 april in Eindho- ven en 22 april in Deventer).

Kandidaten hebben op de regioconferentie de mogelijk- heid zich te presenteren en te reageren op vragen van de deelnemers.

Kiesgerechtigd zijn de afde- lingsbesturen van de afdelin- gen binnen de regio. Het aan- tal stemmen is één per vijftig leden, bij meer dan 25 wordt er afgerond naar boven. De afdelingsbesturen beslissen welke leden van het afdelings- bestuur stemgerechtigd zijn tijdens de regioconferentie.

Stemgerechtigde leden kun- nen vrij zelf hun keuze bepa- len en mogen slechts één stem per persoon uitbrengen.

De stemming gebeurt schrifte- lijk: de regioconferentie stelt uit haar midden een kiescom- missie op voor het tellen van de stemmen en het bekend- maken van de uitslag aan het zittende Partijbestuur.

Leiding geven

aan de vereniging

Het Partijbestuur is belast met de leiding van de vereni- ging, draagt zorg voor de voorbereiding van de vergade- ring van de partijraad en het congres en is belast met de uitvoering van de besluiten van de Partijraad en het Con- gres. Een deel van het be- stuur, onder wie de voorzitter en de algemeen secretaris, wordt rechtstreeks gekozen door het congres. Verder maken de voorzitters van de

Spanning • 22 februari 2001

partijfracties in de Eerste en Tweede Kamer en het Euro- pees Parlement uit hoofde van hun functie deel uit van het bestuur. De overige leden worden gekozen op de zes regioconferenties. In totaal leveren die 24 partijbestuur- ders, waardoor een meerder- heid van het bestuur geleverd wordt door 'de basis'. Het Partijbestuur vergadert eens per vier weken op vrijdag- avond in Rotterdam.

11

1nnen •

Op de bres voor behoud kleine ziekenhuizen

Agnes Kant heeft minister Borst gevraagd hoe zij ervoor gaat zorgen dat een goede spreiding van alle basisfuncties van zie- kenhuizen gehandhaafd blijft.

Onder druk van een aantal Ka- merfracties heeft de minister eerder toegezegd dat zij zich ac- tiever zal opstellen bij dreigen- de sluiting van (afdelingen van) een ziekenhuis. Dat dreigt nu onder andere te gebeuren in Velp, Oss en Veghel. Daarnaast dreigt sluiting van het zieken- huis in Kerkrade voordat de uit- breiding van het ziekenhuis in

Heerlen klaar is. Ook daarover wil Kant opheldering van Borst.

De Kamervragen versterken de actie van het Osse comité 'Anna moet blijven', dat opgezet is door de SP en gedragen wordt door veel bekende en onbeken- de Ossenaren. De handtekenin- genactie van het comité loopt zeer voorspoedig: bij het ter perse gaan van deze Spanning stond de teller op 14.000 hand- tekeningen.

Info: lneke Palm (070) 3/8 38 06

Jules /ding: (0412) 63 38 94

Achterblijven lonen in publieke sector vraagt

om politiek debat

slechts de rol van muurbloem- pje spelen.'

H

Ook deze maand weer voelden SP-Kamerleden bewindslieden stevig aan de tand, en wel over de volgende onderwerpen:

• Het flauwe akkoord dat het kabinet sloot over het landelijk referendum (verklaring)

• De uitlatingen van de Groningse burgemees- ter Wallage dat asielzoekers in zijn gemeen- te crimineler zijn dan de autochtone bevol- king (verklaring)

• De onvoldoende bevoegdheden die het CTSV heeft om toe te zien op besteding van publieke gelden door particuliere reïntegra- tiebedrijven (mondelinge vragen)

• De digitalisering van het onderwijs, die minister Hermans er zo snel mogelijk door- heen wil jagen, alle tekorten voor het regu- lier onderwijs ten spijt (bijdrage debat)

• De driedaagse schoolweek die wegens het lerarentekort ingevoerd dreigt te worden op een basisschool in Almere (interruptie vragenuurtje)

• De dreigende sluiting van kleine ziekenhui- zen (schriftelijke vragen)

Informatie over deze onderwerpen is te vinden op www.sp.nl en bij de betreffende fractiemede- werker. Wie dat is, kun je navragen bij William Peters en Nicole Linssen op het algemene nummer van de fractie: (070) 318 30 44.

De achterblijvende Jonen in de publieke sector zijn voor een belangrijk deel de oorzaak van de impopulariteit van sectoren als de zorg, het onderwijs en de overheid. Dat is de conclusie van de commissie-Van Rijn, die ingesteld was op aandrang van de Tweede Kamer - uit be- zorgdheid over de perso- neelsproblemen in de collectie- ve sector. Jan Marijnissen wil nu op korte termijn een politiek debat voeren over de conclu- sies. 'Ik vrees dat, wanneer er niet snel over deze zaak in de Kamer gesproken wordt, de kwestie in het Torentje van Kok afgeregeld zal worden. Dan kan de oppositie in het debat over de Voorjaarsnota weer

Volgens Marijnissen is het per- soneelsgebrek in de hele pu- blieke sector inmiddels tot een zelfstandig probleem gewor- den. 'De uitgelekte conclusies van het rapport-Van Rijn be- vestigen wat wij al jaren zeg- gen: omdat het paarse kabinet de publieke sector al tijden stiefmoederlijk behandelt, wor- den er nu te lage lonen betaald om echt te kunnen concurreren met de private sector.' Volgens Van Rijn loopt de achterstand van de banen bij de overheid op tot 20 procent ten opzichte het bedrijfsleven. Hij schat het noodzakelijke bedrag om de achterstanden op korte termijn

weg te kunnen werken op 15 à 20 miljard gulden. Explosief materiaal noemen ingewijden het rapport in een artikel in NRC. Maar liefst zes departe- menten kunnen op basis van de bevindingen miljardenclaims indienen bij minister Zalm, wat diens geliefkoosde zalmnorm meer dan ooit onder druk zet.

Onlangs ontstond er commotie

binnen en buiten de paarse frac- ties over die zalrnnorm. VVD- fractievoorzitter Dijkstal dreig- de zelfs met een kabinetscrisis wanneer er zou worden ingebro- ken op deze 'norm'. 'De 15 à 20 miljard kunnen onmogelijk ge- put worden alleen uit de uitga- venmeevallers,' zegt Marijnis- sen. 'Discussie over de zalm- norm is dus onontkoombaar.'

Uit naam van terug- dringing van de staatsschuld is het sociale in de samen-

leving de afgelopen jaren tot in het bot aangetast. Nu ineens waait er een andere wind: de staatsschuld moet blijven. Met een bekering van libera- le monetaire macht- hebbers heeft dit

echter niets te maken, legt Nico Schouten van het wetenschappelijk ureau van de SP uit in onderstaand ver-

haal. 'Beleggingen moeten veilig- gesteld worden.'

E

en stukje staatsschuld moet blijven.' Zo eindigt het hoofdcommentaar in NRC Han- ddsblad van 31 januari. De krant geeft commentaar op een

wijziging van de opvatting van

'>\Jan Greenspan, voorzitter van

<lle Amerikaanse centrale bank.

Greenspan had de afgelopen ja-

mi altijd geijverd voor vermin- dering van de staatsschuld en

!bepleitte nu ineens het tegen-

<91llergestelde. De staatsschuld

1111oet niet te klein worden, want ill!ders verdwijnt een veilige be-

legging en een instrument voor

ll!et monetaire beleid.

De opmerkelijke

herwaardering van de staatsschuld

D

^e redenering is interessant omdat hij duidelijk maakt dat de staatsschuld door libera- len gezien wordt als een instru- ment voor verrijking. De staats- schuld is als 'veilige belegging, een onmisbaar element voor de gespreide portefeuille van pensioenfondsen, levensverze- keraars en risicomijdende parti- culieren ... ' zo lezen we in de krant. Aan aandelenbezit zijn risico's verbonden, met name als de conjunctuur terugloopt.

De stroom aan dividenden kan opdrogen en de aandelen kun- nen zelfs waardeloos worden.

Toevallig is het zeker niet dat Greenspan nu met zijn nieuwe visie komt: het afgelopen jaar hebben de belangrijkste aan- delen-graadmeters (AEX, Dow Jones) voor het eerst sinds vele jaren per saldo een verlies laten zien.

De staatsschuld is een veiiige belegging omdat de staat nage- noeg niet failliet kan gaan. Wel kan de waarde van de staats- leningen bij een gierende infla- tie achteruit gaan. Maar dit geldt nog meer voor het geld dat op de bank is vastgezet, zodat het een algemeen belang is inflatie in te tomen.

D

^{e zorg} voor beleggingen van pensioenfondsen en levensverzekeringen werpt ook

een nieuw licht op het debat over de vergrijzing in Neder- land. In augustus 2000 kwam het college van topambtenaren nog eens waarschuwen dat de staatsschuld echt moet verdwij- nen om op termijn genoeg mid- delen te hebben om de vergrij- zing op te vangen. De rente op de staatsschuld neemt teveel ruimte weg bij de staatsuit- gaven. Ook heet het, dat er in de toekomst met veel gepensio- neerden te weinig werkenden zijn om alle niet-werkenden op te vangen. Geheel volgens libe- raal recept moesten niet de in- komsten worden verhoogd om de leningen af te lossen, maar een rem worden gezet op uitga- ven voor publieke voorzienin- gen. Daarmee worden overigens ook allerlei investeringen ge- troffen die goed zijn voor de opvang van de vergrijzing. De onzinnigheid van die benade- ring komt nu nog scherper in het daglicht te staan nu men zich zorgen gaat maken over de vei- ligheid van beleggingen. En wat betekent het eigenlijk dat bedrij- ven die veiligheid niet kunnen garanderen? Dat dividenden kunnen opdrogen en aandelen waardeloos kunnen worden?

Kunnen zij dan wel voldoende instroom van belastinggelden garanderen? Nee, in een reces- sie nemen ook de belasting-

Spanning• 22 februari 2001

- - - - - - - -

inkomsten af. En wel van alle- drie de soorten: vennootschaps- belasting, inkomstenbelasting en BTW. Door de teruglopende belastinginkomsten zal de druk van de rente-uitgaven op de be- groting nog groter worden. Dus vanuit sociaal oogpunt zouden die rente-uitgaven juist bij een teruglopende economie zo laag mogelijk moeten zijn om meer ruimte te hebben voor sociale doelen. Bij een grote werkloos- heid nemen immers ook de kos- ten van de sociale zekerheid toe.

Voor de liberalen is de veilig- heid van beleggingen echter be- langrijker dan de veiligheid van de sociale opvang. Dus een beetje staatsschuld moet blij- ven.

J

a maar, kan men tegenwer pen, de SP loopt toch ook niet zo hard voor de aflossing van de staatsschuld? Wel, dat hangt ervan af waar het geld voor die aflossing vandaan komt. Zou dat gehaald worden uit extra belastingheffing bij de topinkomens, dan hadden we er geen enkel probleem mee. Maar de praktijk is dat juist zij buiten schot blijven, en dat de staats- schuld vooral als boeman ge- bruikt wordt om bezuinigingen af te dwingen op nuttige uit- gaven voor publieke voorzie- ningen.

e

13

Statenfracties halverwege de rit

Provinciale SP' ers willen ^nauwere

samenwerking

met de afdelingen

Het succes van de Provinciale Statenverkiezingen, toen het aantal SP-Statenleden steeg van 12 naar 19, is al weer twee jaar oud. Dat betekent dat onze mensen in de provinciehuizen nu halverwege de rit zijn. Hoe kijken ze terug op 'de eerste helft'? Waar scoorden ze? Wat kan beter? En: waar liggen de kansen voor de SP-fracties in die 'gortdroge' en 'afstandelijke' Statenzalen? Tijd voor een tussenbalans.

SP-Statenleden hebben vaak weinig inspirerende bewoordin- gen voor de provincie: van 'vaag' en 'bureaucratie ten top' tot 'grijze brei' en 'saaie verga- dercultuur'. Toch deed een aan- tal SP-fracties flink van zich spreken. Een paar voorbeelden.

Fenna Vergeer van de Zuid-Hol- landse Statenfractie speelde in 1999 zowel inhoudelijk als pu- blicitair een prominente rol in de ontknoping van de Ceteco- affaire, die leidde tot de val van de Commissaris van de Konin- gin en drie Gedeputeerden.

Peter van Zutphen stelt onop- houdelijk het reis- en declaratie- gedrag van het Limburgse open-

baar bestuur aan de kaak en zijn naam prijkt vrijwel wekelijks in de Limburgse kranten. De Bra- bantse Statenleden voeren mo- menteel op grote schaal breed gedragen acties, rond de ver- koop van busbedrijf BBA, de vele bedreigingen van het leef- milieu in West-Brabant en de privatisering van energiebedrij- ven. En de Noord-Hollandse fractie speelde zich meer dan eens in de kijker door zich ste- vig vast te bijten in de declara- ties van Commissaris van de Koningin van Kemenade. Niet niks allemaal. Waar liggen de kansen in de Staten en hoe wor- den ze benut?

'Ik denk dat je grofweg kunt spreken van twee bronnen,' zegt Utrechts Statenlid Paulus Jan- sen. 'De eerste bron ligt voor de hand: goed de kranten bijhou- den en direct contact opnemen met betrokkenen. Dat is vooral belangrijk in gebieden waar de

SP geen afdeling heeft. Vaak gaat het maar om hele kleine onderwerpen, maar in de manier waarop de provincie ermee om- gaat, schuilen voor ons vaak kansen.'

'Elke dag speur ik op het inter- net alle regionale edities van de

lligb\aden af, want als er 'iets' Îi' dan wil ik er meteen bovenop ritten.' vertelt Peter van Zut- phen, fractievoorzitter in Lim-

~urg. Als voorbeeld noemt Van Zutphen de 'kwestie Bergen'.

aar aanleiding van een ' noepreisje' naar Berlijn dat B en W wilden ondernemen,

&ng de SP' er, nog voordat de

t:is plaatsvond, bij de minister

'\111 Binnenlandse Zaken aan

p onts\ag van de burgemeester van die Noord-Limburgse Uats. De kwestie veroorzaak- Lt:een rel en leverde een stroom

Wlll publiciteit en veel bijval ,WJuit de bevolking op voor de 'to.lleekoppige SP-fractie. Van Zutphen: 'Die kwestie was op dat moment actueel en kreeg ooor ons een heel eigen dyna- Iniek. De pers smult van dit

oort dingen. Ik kreeg hele po- l:tieve reacties en tips uit de

1"k.le provincie. En zo bouw je dan een naam op. Men krijgt in de gaten: Als er iets aan de lhf1ikker is, moet je bij de SP

~ijn. En de pers houdt je ook

g~ed in de gaten. Vaak bellen ze ons gewoon op, of we nog wat nieuws voor ze hebben.' CIDok in Zuid-Holland zit het

\lolgens Statenlid Gerard Har- mes wat dat betreft wel goed:

"Door de Ceteco-affaire kregen wij een bepaalde reputatie.

Iledereen weet nu: als de SP met

L ts komt, dan is er echt iets aan

~e hand.' Jan Burger van de Gelderse fractie wijst erop, dat de mogelijkheden om op die manier aan de weg te timmeren toch wel afhankelijk zijn van de cultuur in de provincie. Vol-

~ns Burger is het in de 'vrien- cllmrepub\iek' Limburg wat ge- makkelijker om te scoren dan

<tlders. Van Zutphen: 'Iedereen zegt dat wel, maar ik heb de in-

druk dat het allemaal niet zo- veel uitmaakt. Zakkenvullers heb je volgens mij overal.' En wat is dan die 'tweede bron'? 'Goede samenwerking met de afdelingen,' zegt Paulus Jansen. 'Wij kregen bijvoor- beeld van de afdeling Zeist een tip over de verdwijning van ba- sisvoorzieningen uit het plaatse- lijke ziekenhuis aldaar. We heb- ben toen de Staten min of meer onder druk gezet door iemand uit Zeist te laten inspreken tij- dens de Statenvergadering. Dan durft niemand te zeggen: Het kan me niet schelen.'

'De Statenfractie moet zich ze- ker niet beperken tot het provin- ciehuis,' vindt Nico Heijmans, Statenlid m Noord-Brabant.

'Wij zijn er soms heel aardig in geslaagd om het Statenwerk te koppelen aan actie. Contacten met afdelingen waren daarbij telkens heel belangrijk. Wij vonden een krachtig 'nee' tegen de verkoop van BBA niet ge- noeg. Om ons standpunt kracht bij te zetten, gingen we naar de afdelingen en die bleken goede contacten te hebben met bij- voorbeeld OR-leden van de BBA.'

Een schone taak voor de nieuwe regio-overleggen

Steun van afdelingen aan frac- tie en bij actie, het klinkt lo- gisch en eenvoudig. Toch ziet de praktijk er maar al te vaak heel anders uit. En dat zit alle Statenfracties niet zo lekker.

Gerard Harmes: 'Ik ben daar eerüjk gezegd niet tevreden over. We hebben wel het een en ander in die richting gepro- beerd, maar er komt toch wei- nig uit. Het kwam er in de

meeste gevallen op neer dat wij er telkens achteraan moesten.

Heel eenzijdig dus.' Het gebrek aan samenwerking leidde in Noord-Holland al eens tot een gemiste kans. 'De afdeling Zaandam voerde een prima actie voor behoud van de veerdiensten,' vertelt Mienk Graatsma. 'Ze vergaten ons en toen ging de Statenfractie van GroenLinks ermee lopen. Dat vind ik dan gewoon erg jam- mer.' Nico Heijmans: 'Ik denk dat je je goed moet realiseren dat afdelingen vaak simpelweg niet aan de Statenfracties den- ken. Het regio-overleg biedt echter een schitterende kans om contacten te leggen.'

'Het heeft er denk ik ook mee te maken dat de provincie niet echt leeft onder de mensen,' zegt Statenlid Gijs Stavinga uit Overijssel. 'In Overijssel ziet men zich in eerste instantie toch als Tukker of als Twentenaar.

De provincie is gewoon een stuk afstandelijker dan de ge- meente en als Statenlid merk je gewoon dat je veel minder be- naderd wordt door individuele burgers dan in de raad.' 'De Statenzaal is toch een soort eiland,' zegt ook de Groningse fractievoorzitter Hennie Hem- mes. 'De binding met de achter- ban is beperkt en dat moet ver- beterd worden. Je kunt zeker als kleine fractie niet overal alles van af weten.'

Momenteel beraden 'Overijssel' en 'Groningen' zich over de mogelijkheden van fractie- ondersteuning vanuit de af- delingen. 'Te denken valt aan bijvoorbeeld een soort vaste fractiemedewerker die je onder- steunt in de voorbereiding. Of aan oproepbare specialisten op specifieke onderwerpen,' aldus

Spanning • 22 februari 2001

Hemmes. In Overijssel is on- langs afgesproken dat naast de twee Statenleden zelf ook twee mensen uit de afdeling de Sta- tenstukken te zien krijgen. Sta- vinga: 'We hebben nu een groep van vier mensen uit verschillen- de hoeken van Overijssel. Zo hebben we in elk geval een gro- tere regionale spreiding dan voorheen.'

De liefde moet van twee kanten komen

'Het contact met raadsfracties en afdelingen is in organisato- risch opzicht moeilijk. Tijdge- brek is daarbij zeker een factor.

De vraag is dan vaak: waar moet je je energie in steken? In de link met de afdelingen, of juist in plaatsen waar de SP erg zwak is?' vraagt Jan Burger zich af.

Heijmans begrijpt het dilemma, maar stelt dat het één het ander niet hoeft uit te sluiten. 'Je moet jezelf de vraag stellen, waar je veel en waar je weinig tijd in wil steken. In plaatsen waar de SP sterk is, kun je mensen mobili- seren. Dat kost relatief veel tijd.

Maar over plaatsen waar de SP zwak is kun je schriftelijke vra- gen stellen. En dat kost maar weinig tijd. Dié keuze moet je maken. Ik ben ervan overtuigd dat afdelingen en Statenfracties elkaar kunnen versterken. Én stimuleren.' Ook Paulus Jansen erkent dat samenwerking moei- lijk kan zijn. 'De liefde moet van twee kanten komen. De raadsfracties en de afdelingen moeten inzien dat ook zij gebaat zijn bij betere samenwerking.' Hennie Hemmes: 'Ideaal zou zijn wanneer er een soepele wis- selwerking tussen beide zou ontstaan. Dáár moeten we aan werken.' •

15