Kenmerk: 2021/517923 1/5
Collegebesluit
Onderwerp
vaststellen subsidie 2020 Frans Hals Museum
Nummer 2021/517923
Portefeuillehouder Meijs, M.-Th.
Programma/beleidsveld 4.2 Economie, toerisme en cultuur
Afdeling ECDW
Auteur Spek, E. van der
Telefoonnummer 023-5113652
Email evanderspek@haarlem.nl
Kernboodschap Het college stelt de subsidie 2020 aan het Frans Hals Museum vast vanwege het verhoogd gemeentelijk toezicht dat is ingesteld vanwege de precaire financiële positie van het museum.
Het Frans Hals Museum heeft als beheerder van de gemeentelijke collectie een unieke plek in het culturele bestel van Haarlem. De coronacrisis had in 2020 een ongekende impact op de exploitatie van het museum. Mede dankzij maximale steun vanuit het Rijk en de gemeentelijke matching daarbij, heeft het museum evenwel het jaar kunnen afsluiten met een bijzonder hoog positief resultaat.
Ultimo 2020 beschikte het museum over een COVID-bestemmingsreserve waar ook in 2021 coronatekorten mee kunnen worden opgevangen.
Behandelvoorstel voor commissie
N.v.t.
Relevante eerdere besluiten
Meerjarenafspraken Frans Hals Museum 2017-2020 (2016/519279) Collegebesluit Matching rijksbijdrage Stadsschouwburg/Philharmonie, Toneelschuur, Patronaat, Frans Hals Museum (2020/625436) 7 juli 2020 Besluit College
d.d. 5 oktober 2021
Het college van burgemeester en wethouders Besluit:
1. De subsidie 2020 aan Stichting Frans Hals Museum vast te stellen op
€ 3.517.319. Dit bedrag is inclusief de huursubsidie en de subsidie voor huur gerelateerde kosten
2. De aanvullende subsidie in verband met de matching van de bijdrage van het Mondriaanfonds ter compensatie van de negatieve effecten ten gevolge van Covid vast te stellen op € 286.990.
de secretaris, de burgemeester,
Kenmerk: 2021/517923 2/5
1. Inleiding
Het Frans Hals Museum beheert en presenteert de eeuwenoude en (inter)nationaal bekende kunstcollecties van de gemeente Haarlem. Het museum is een van de belangrijkste pijlers van de culturele infrastructuur van de stad, en is van grote waarde voor het profiel en de aantrekkingskracht van Haarlem.
De Stichting Frans Hals Museum (hierna: FHM) heeft de verantwoording over de in 2020 van de gemeente Haarlem ontvangen subsidies ingediend. Het college stelt de subsidie aan het FHM definitief vast, omdat de organisatie met ingang van 2020 onder verhoogd gemeentelijk toezicht staat (zie paragraaf verbonden partijen in de programmabegroting).
2. Besluitpunten college
Het college van burgemeester en wethouders besluit
1. De reguliere subsidie 2020 aan Stichting Frans Hals Museum vast te stellen op € 3.517.319.
Dit bedrag is inclusief de huursubsidie en de subsidie voor huur gerelateerde kosten.
2. De aanvullende subsidie in verband met de matching van de bijdrage van het
Mondriaanfonds ter compensatie van de negatieve effecten ten gevolge van Covid vast te stellen op € 286.990.
3. Beoogd resultaat
De vaststelling van de in 2020 verleende subsidie aan het Frans Hals Museum.
4. Argumenten
1. Het besluit past binnen het ingezet beleid
De subsidie aan het Frans Hals Museum past binnen de doelen van de gemeentelijke begroting, Programma 4.2 Economie, toerisme en cultuur. De gemeente en FHM zijn meerjarenafspraken overeengekomen voor de periode 2017-2020.
2. Financieel resultaat na bestemming is positief
De jaarrekening 2020 is voorzien van een goedkeurende verklaring van de accountant. De
jaarrekening geeft een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen per 31-12- 2020 en van het resultaat over 2020. Tevens voldoen de in de jaarrekening verantwoorde baten,
Kenmerk: 2021/517923 3/5
lasten en balansmutaties aan de eisen van financiële rechtmatigheid. De accountant merkt in zijn verklaring wel op dat er een materiële onzekerheid bestaat over de continuïteit. De besluitvorming over een duurzame exploitatie van het museum loopt nog. Dit heeft echter geen invloed op het oordeel van de accountant.
Het FHM heeft het boekjaar 2020 afgesloten met een positief resultaat na bestemming van € 121.000. Dit wordt toegevoegd aan de algemene reserve die daarmee uitkomt op € 178.000.
Het resultaat uit de gewone bedrijfsvoering, voor bestemming, komt uit op een overschot van
€ 741.000. Op dit resultaat dient nog een correctie te worden toegepast in verband met de
eenmalige verhoging van het subsidie met € 350.000 waartoe door de raad op 30-1-2020 is besloten.
Hiermee was in de begroting 2020 nog geen rekening gehouden. Het resultaat voor bestemming komt hiermee uit op € 1.090.000.
Dit resultaat wordt als volgt bestemd:
Totaal resultaat voor bestemming 1.090.000
Bestemming:
- dotatie ontvangen gelden Beminnaers aan bestemmingsreserve: 65.000 - onttrekking t.l.v. aankoopfonds Boegschoten: 2.000- - dotatie ontvangen gelden Ornstein aan bestemmingsreserve 25.000 - dotatie voordelig resultaat aan bestemmingsreserve Covid 881.000 Resultaat na bestemming toegevoegd aan de algemene reserve 121.000
Analyse resultaat 2020 op hoofdlijnen:
Ten gevolge van Covid had het Frans Hals Museum in 2020 te maken met een enorme terugval aan inkomsten van ca 1,4 mln. Ook was er sprake van meerkosten ten gevolge van Covid.
Door ingrepen in de programmering, terughoudendheid in uitgaven en een kwijtschelding van de huurlasten door de gemeente Haarlem als verhuurder zijn de uitgaven € 1,258 mln lager uitgevallen dan begroot. Daarnaast heeft het FHM waar dat mogelijk was ook generieke steunmaatregelen aangevraagd, en samen met de matchingsbijdrage van de gemeente Haarlem 1 is het gelukt om een positief coronaresultaat van € 881.000 te realiseren. Dit resultaat is vastgelegd in een
bestemmingsreserve. Deze reserve zal in 2021 worden ingezet voor het opvangen van verdere coronatekorten.
1 Ondersteuning door Haarlem is deels als aanvullende exploitatiesubsidie (€ 286.990) en deels als huurkwijtschelding (€ 467.879) gerealiseerd. In totaal € 754.869.
Kenmerk: 2021/517923 4/5
3. Het Frans Hals Museum levert inspanningen op het gebied van Social Return On Investment Het Frans Hals Museum voldoet aan de eisen ten aanzien van Social Return On Investment. Het museum is ook erkend als leer/werkbedrijf. In 2020 zijn de volgende inspanningen geleverd:
Inzet Paswerk 18.400
Nieuw personeel (met WW uitkering) 0
Via uitzendbureau/jongeren 100
Via uitzendbureau/50plus 113.200
Directe uitgaven stages en werkervaringsvrijwilligers 7.600
Kosten begeleiding stages 18.000
Totaal 157.300 5. Risico’s en kanttekeningen
Risicoclassificatie en verhoogd toezicht
Uit de risicoclassificatie van de gemeente Haarlem van afgelopen jaar komt een score van 7,4.2 Deze score betekent dat er geen verhoogd toezicht meer van toepassing zou zijn. Gelet op het unieke en tijdelijke karakter van de Covid-reserve, de aanhoudende onzekerheid over het verloop van de coronacrisis, én in afwachting van besluitvorming over de structurele exploitatie van het Frans Hals Museum, kiest de gemeente er desalniettemin voor om het verhoogde financieel toezicht vooralsnog in stand te houden. Dit betekent dat ook in 2022 gevraagd wordt om 4 kwartaalrapportages per jaar en er ook in 2022 tenminste twee overleggen op bestuurlijk niveau zullen plaatsvinden
Corona
Als gevolg van corona heeft het FHM de prestaties zoals vastgelegd in de Meerjarenafspraken 2017- 2020 niet kunnen realiseren. Zo liep het aantal bezoekers terug van 135.000 (2019) naar 41.000 bezoekers. De gevolgen van corona worden in het jaarverslag goed verantwoord. Het museum heeft zich steeds ingespannen om ondanks beperkende maatregelen toch een maximaal gastvrij onthaal te geven aan zijn bezoekers.
Waar het niet of niet volledig realiseren van de gesubsidieerde activiteiten en prestaties een grond is om de subsidie lager vast te stellen, vereist artikel 4:46 van de Algemene wet bestuursrecht dat een afweging wordt gemaakt tussen het belang van handhaving van de verplichtingen en de gevolgen van de verlaging voor de subsidieontvanger (evenredigheidsbeginsel art. 3:4 lid 2 Awb). Het FHM kan
2 In 2021 is voor de risicoclassificatie een nieuwe methodiek toegepast, Fully in Control. Bij scores vanaf 15 is verhoogd toezicht van toepassing. De score van het Frans Hals Museum ligt ruim onder deze grens.
Kenmerk: 2021/517923 5/5
niet verweten worden dat zij de prestaties niet hebben gerealiseerd; dit is een direct gevolg van de coronamaatregelen van de overheid. Tenslotte zou het terugvorderen van de subsidie, geheel of gedeeltelijk, een onevenredig risico voor de continuïteit van de exploitatie van het FHM opleveren.
Om deze reden wordt de subsidie conform verlening vastgesteld ondanks dat de gesubsidieerde prestaties niet in de beoogde vorm zijn gerealiseerd.
prognose voor 2021
Blijkens de meest recente voortgangsrapportage van het FHM (d.d. 26-8-2021) wordt voor 2021 een tekort verwacht uit de gewone bedrijfsvoering inclusief corona verliezen van ongeveer € 905.000.
Vanwege de per 31-12-2020 gevormde bestemmingsreserve Covid van € 880.991 en de in 2021 vermoedelijk nog beschikbaar te komen compensatie vanuit het Rijk verwacht het FHM op basis van de huidige inzichten voor 2021 uit te komen op een sluitende exploitatie. Een nieuwe lockdown of achterblijven van het aantal bezoekers dit najaar kan dit resultaat uiteraard negatief beïnvloeden.
Structurele exploitatie en opdrachtformulering
Bij de prognose voor 2021 heeft het FHM de bij de Kadernota verstrekte extra subsidie van € 300.000 voor 2021 meegenomen. Het museum kampt met structurele exploitatietekorten. Met de
begrotingsbehandeling vindt besluitvorming plaats over een structurele subsidieverhoging. Ook conform eerder advies van Berenschot wil het college een herijkte opdracht voor het FHM formuleren om hiermee duidelijk te krijgen wat er nog meer nodig is voor een toekomstbestendig museum – vóór aanvang van de nieuwe coalitie periode.
Op 14 september jl. heeft het college besloten om aan de raad voor te stellen extra middelen beschikbaar te stellen voor tijdelijk extra capaciteit (inhuur) ter voorbereiding op de besluitvorming over de herijkte opdracht, inclusief onderhoudsopgave museaal vastgoed en depotontwikkeling (samen met Noord-Hollands Archief).
6. Uitvoering
De subsidies zijn in 2020 volledig besteed. Het FHM wordt over de vaststelling van de subsidies schriftelijk geïnformeerd.
7. Bijlage
1. Jaarrekening en controleverklaring 2020 2. Jaarverslag 2020
3. Aanbiedingsbrief
