Prijzen en productiviteit van landbouwgewassen

(1)

Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Prijzen en productiviteit van landbouwgewassen

Update ten behoeve van het Agricom model Werkdocument 2004.120x

23 juli 2004

(2)

Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Prijzen en

productiviteit van landbouwgewassen

Update ten behoeve van het Agricom model Werkdocument 2004.120x

23 juli 2004

(3)

Colofon

Uitgegeven door: RIZA

In het kader van de Landelijke Droogtestudie

Informatie:

Telefoon:

Email:

Jarl Kind 0320298726

U1D_d~[Îza.rws.miDYenw~nl

Uitgevoerd door: Lisa Goedemans (Royal Haskoning) Jarl Kind (RIZA)

Datum: 23 juli 2004

Status: Definitief

Opmerking Bij dit document hoort spreadsheet

'Spreadsheet werkdocument 2004.120.x.xls'

(4)

Inhoudsopgave

1

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.5.1 2.5.2 2.5.3 2.5.4 2.5.5 2.5.6 2.6 2.7 2.7.1 2.7.2 2.7.3 2.7.4 2.7.5 2.8 2.8.1 2.8.2 2.8.3 2.9 2.9.1 2.9.2 2.9.3 2.10 2.11 2.12 2.13

Inleiding 5

Prijzen en productiviteit van landbouwgewassen Inleiding 6

Prijsinflatie 6 Gras 7

Snijmaïs 7 Aardappelen 8

Consumptieaardappelen op klei 8

Consumptieaardappelen op zand/veen 9 Pootaardappelen op klei 10

Pootaardappelen op zand/veen 10 Zetmeelaardappelen 11

Gemiddelde voor aardappelen 11 Suikerbieten 12

Granen 12

Tarwe 12 Gerst 13 Rogge 14 Haver 15

Gemiddelde Granen 15 Fruit 16

Appels 16 Peren 16

Gemiddelde Fruit 17 Overig 17

Overige akkerbouw 17

Opengrondsgroenten (excl uien) 18 Gemiddelde overige gewassen 19

Bloembollen 19 Bomen20

Samenvattend overzicht productiviteit en prijzen Toekomstige prijsontwikkelingen 20

6

20

(5)

1 Inleiding

Het Agricom model is onderdeel van het PAWN instrumentarium dat beschikbaar is bij het RIZA. Het model beschrijft de relatie tussen landbouwopbrengsten enerzijds en waterbeschikbaarheid anderzijds. In het kader van de Landelijke Droogtestudie is een update van de

gegevens met betrekking tot prijzen en hoeveelheden gewenst. Dit werkdocument voorziet daarin.

(6)

2 Prijzen en productiviteit van landbouwgewassen

Tabel 1

Gewas en gewasarealen onderscheiden in Agricom

2.1 Inleiding

In Agricom worden op dit moment de volgende landbouwgewassen onderscheiden.

Gewas Areaal (1000 hectare)

i!;ras 1.351

sniimais 258

aardappelen 179

suikerbieten 112

i!;ranen 189

fruit 28

overii!; 190

bollen 23

boomteelt 14

subtotaal 2.342

i!;lastuinbouw 13

loofbos 151

naaldbos 178

natuur 134

subtotaal 477

Totaal 2.819

Bron: Agricom; Droogtestudie

Voor glastuinbouw, loof- en naaldbos en natuur wordt in Agrciom geen schade berekend. Deze gewassen zijn hierna niet nader beschouwd.

In de volgende paragraven worden de gemiddelde productiviteit ( in gewicht per hectare) en de gemiddelde prijzen over een aantal jaren berekend. De gebruikte gemiddelden zijn berekend exclusief de jaren 1998 en 2003 (indien gegevens beschikbaar) omdat deze jaren

hydrologisch gezien sterk afwijken van wat als een gemiddeld jaar mag worden beschouwd (1998 nat en 2003 droog).

2.2 Prijsinflatie

Voor het berekenen van een gemiddelde gewaswaarde over een meerjarige periode dienen de prijzen van de landbouwproducten teruggebracht te worden naar het prijsniveau van één specifiek basisjaar. In dit geval is gekozen voor het jaar 2003. Op basis van verschillende reeksen van consumentenprijsindexcijfers zoals

gepubliceerd door het CBS (www.statline.oD is de volgende reeks van prijsindexcijfers voor dit doel samengesteld.

(7)

Gebruikte prijsindexcijfers

Jaar Index

1994 80,1

1995 81,7

1996 83,3

1997 85,1

1998 86,8

1999 88,7

2000 91,0

2001 94,8

2002 97,9

2003 100,0

Tabel 2

Bron: CBS. Samengesteld uit verschillende reeksen consumentenprijsindexcijfers (1995 =100 en 2000 = 100).

2.3 Gras

De waarde van gras is lastig in te schatten omdat deze niet of

nauwelijks op de markt wordt verhandeld. Van de waarde van gras zijn dan ook geen of weinig statistieken voorhanden.

Wel is het mogelijk om de waarde van gras in te schatten op basis van veevoer wat in geval van grastekorten zou moeten worden ingekocht.

Dit kan door het gehalte van VEM en DVE van gras in te waarderen.

De productie van gras is in een eerdere studies van het LEI (LEI-DLO, 1996: Herstelmaatregelen voor verdroging. Actualisatie van landbouweconomische gegevens. Deelproject 12/1 N.O.V.) ingeschat op circa 9700 kVEM (circa 10,9ton droge stof per hectare). Het gehalte kVEM in droge stof circa 90%^{en DVE} 7% (hUp:ilwww~zLbbJJJD . De prijzen van kVEM zijn respectievelijk 0,081 euro/kg en0,814 euro per kg (httpjlwwlN~nijsen:granlÇQ.[1l1DJLDJelmaln.htm). Dit betekent dat de waarde van 1kg gedroogd gras overeenkomt met 0,90 ^x 0,081 + 0,07 x 0,814 = 0,13euro per kg droge stof. De productiewaarde van grasland komt in dit geval overeen met 1400euro per hectare.

2.4 ^Snijmaïs

De volgende tabel geeft voor verschillende jaren de productiviteit van snijmaïs (in kilogram droge stof per hectare), de lopende prijzen (in euro per kilogram droge stof) en de prijzen teruggerekend naar prijspeil 2003 (eveneens in euro per kilogram droge stof).

Productiviteit en waarde van snijmaïs

Jaar Productie Waarde Waarde

(kg droge stof/ha) (lopende prijzen, (prijspeil 2003, euro/kg droge euro/kg droge

stof) stof)

1994 11.900 0,11 0,13

1995 11.500 0,12 0,15

1996 12.100 0,12 0,15

Tabel 3

(8)

Jaar Productie Waarde Waarde (kg droge stof/ha) (lopende prijzen, (prijspeil 2003, euro/kg droge euro/kg droge

stof) stof)

1997 15.000 0,08 0,10

1998 13.200 0,09 0,10

1999 14.800 0,07 0,08

2000 13.900 0,08 0,09

2001 14.300 0,07 0,07

2002 14.200

Gemiddeld 13.433 0,11

Gemiddeld exclusief 13.463 0,11

1998

Bron: CBS en LEI, Land- en tuinbouwcijfers 2003

2000 Um 2004: '>'LWJNJe.i.dLQ.nlL51a1:illle.ke.nLHIM LI agraris cblre.s_Lprijz.en, html Snijmaïs bestaat uit zo'n 30% uit droge stof (bron: YLw_w.zibb.nl/larrdhillJJti

"Maïs rijpt langzaam af"). De marktprijzen zijn met een factor 1/0,3 =3,33 opgehoogd.

Wanneer 1998 buiten beschouwing gelaten wordt, bedraagt de gemiddelde productie van snijmaïs per hectare 13 ,5 ton droge stof en de gemiddelde prijs 0,11 euro per kg. De gemiddelde productiewaarde per hectare komt daarmee op 1485 euro/hectare.

2.5 Aardappelen

Deze categorie valt uiteen in

consumptieaardappelen op klei;

consumptieaardappelen op zand/veen;

pootaardappelen op klei;

pootaardappelen op zand/veen; en zetmeelaardappelen.

2.5.1 Consumptieaardappelen op klei

Tabel 3 geeft voor verschillende jaren de productiviteit van

consumptieaardappelen op klei (in kilogram per hectare), de lopende prijzen (in euro per kilogram) en de prijzen teruggerekend naar prijspeil 2003 (eveneens in euro per kilogram).

Tabel 4

(kg /ha) (lopende prijzen, (prijspeil 2003,

euro/kg) euro/kR)

1994 47.000 0,17 0,22

1995 44.200 0,10 0,12

1996 50.000 0,06 0,07

1997 48.800 0,09 0,10

1998 45.000 0,22 0,26

Productiviteit en waarde van consumptieaardappelenop klei

(9)

Jaar Productie Waarde Waarde (kg /ha) (lopende prijzen, (prijspeil 2003,

euro/kg) euro/kg)

1999 50.200 0,06 0,06

2000 53.200 0,06 0,07

2001 46.900

2002 51.500

1998

Bron: CBS en LEI, Land- en tuinbouwcijfers 2003 Excel bestand van Jakob Jager, LEI, 10 mei 2004

Wanneer 1998 buiten beschouwing gelaten wordt, bedraagt de gemiddelde productie van consumptieaardappelen op klei per hectare zo'n 49 ton en de gemiddelde prijS 0,11 euro per kg. De gemiddelde productiewaarde per hectare komt daarmee op 5200 euro/hectare.

2.5.2 Consumptieaardappelen op zand/veen

De volgende tabel geeft voor verschillende jaren de productiviteit van consumptieaardappelen op zand/veen (in kilogram per hectare), de lopende prijzen (in euro per kilogram) en de prijzen teruggerekend naar prijspeil 2003 (eveneens in euro per kilogram).

Productiviteiten waardevan consumptieaardappelenop zand/veen

euro/k~) euro/k~)

1994 44.000 0,10 0,12

1995 44.000 0,09 0,11

1996 46.000 0,07 0,08

1997 48.500 0,07 0,08

1998 50.000 0,12 0,14

1999 54.300 0,06 0,07

2000 52.900 0,07 0,07

2001 50.400

2002 50.800

1998 Tabel 5

Wanneer 1998 buiten beschouwing gelaten wordt, bedraagt de gemiddelde productie van consumptieaardappelen op zand/veen per hectare zo'n 48,9 ton en de gemiddelde prijs 0,09 euro per kg. De gemiddelde productiewaarde per hectare komt daarmee op 4400 euro/hectare.

(10)

Tabel 6

Productiviteiten waardevan pootaardappelen op klei

Tabel 7

Productiviteiten waardevan pootaardappelen op zandlveen

2.5.3 Pootaardappelen op klei

euro/kg) euro/k,g)

1994 35.000 0,26 0,33

1995 34.500 0,26 0,32

1996 35.000 0,16 0,20

1997 35.200 0,18 0,21

1998 35.000 0,31 0,35

1999 38.100 0,18 0,21

2000 36.800 0,16 0,18

2001 35.800

2002 35.000

1998

Wanneer 1998 buiten beschouwing gelaten wordt, bedraagt de gemiddelde productie van pootaardappelen op klei per hectare zo'n 35,7 ton en de gemiddelde prijs 0,24 euro per kg. De gemiddelde productiewaarde per hectare komt daarmee op 8600 euro/hectare.

2.5.4 Pootaardappelen op zand/veen

euro/kg) euro/k,g)

1994 28.000 0,21 0,26

1995 28.700 0,19 0,24

1996 30.000 0,17 0,20

1997 30.300 0,18 0,21

1998 29.000 0,22 0,26

1999 30.900 0,20 0,23

2000 32.200 0,17 0,18

2001 33.900

2002 30.400

1998

Wanneer 1998 buiten beschouwing gelaten wordt, bedraagt de

gemiddelde productie van pootaardappelen zand/veen per hectare zo'n 30,6 ton en de gemiddelde prijs 0,22 euro per kg. De gemiddelde productiewaarde per hectare komt daarmee op 6700 euro/hectare.

(11)

Tabel 8

Productiviteit en waarde van zetmeelaardappelen

Tabel 9

Aandeel van het areaal van de verschillende soorten aardappelen in het totaal areaal aardappelen

2.5.5 Zetmeelaardappelen

euro/kg) euro/kg)

1994 40.000 0,05 0,07

1995 41.000 0,05 0,07

1996 42.000 0,06 0,07

1997 45.200 0,06 0,07

1998 41.200 0,05 0,06

1999 43.500 0,05 0,06

2000 43.900 0,06 0,06

2001 42.800 0,05 0,06

2002 42.800 0,05 0,05

1998

Wanneer 1998buiten beschouwing gelaten wordt, bedraagt de gemiddelde productie van zetmeelaardappelen per hectare zo'n 42,7 ton en de gemiddelde prijs 0,06 euro per kg. De gemiddelde

productiewaarde per hectare komt daarmee op 2700 euro/hectare.

2.5.6 Gemiddelde voor aardappelen

In onderstaande tabel staat het areaal in 2002 van de in de voorgaande paragraven gepresenteerde aardappelen.

Areaal Aandeel

(1000 hectare)

Consumptieaardappelen op klei 50,7 31%

Consumptieaardappelen op zand/veen 26,5 16%

Pootaardappelen op klei 34,1 21%

Pootaardappelen op zand/veen 4,9 3%

Zetmeelaardappelen 49,0 30%

Totaal 165,2 100%

Bovenstaande gegevens vormen de basis voor het berekenen van een gemiddelde productiviteit en, in combinatie met de gemiddelde opbrengst per ha van de verschillende soorten aardappelen, een gemiddelde prijs voor aardappelen. Wanneer 1998buiten beschouwing wordt gelaten, dan bedraagt de gemiddelde productie van aardappelen per hectare zo'n 43,8 ton en de gemiddelde prijs 0,12 euro per kg. De gemiddelde productiewaarde per hectare komt daarmee op 5300 euro/hectare.

(12)

2.6 Suikerbieten

De volgende tabel geeft voor verschillende jaren de productiviteit van suikerbieten (in kilogram per hectare), de lopende prijzen (in euro per kilogram) en de prijzen teruggerekend naar prijspeil 2003 (eveneens in euro per kilogram).

Productiviteit en waarde van suikerbieten

euro/kg) euro/kJ!)

1994 54.000 0,05 0,07

1995 56.000 0,05 0,06

1996 55.000 0,05 0,06

1997 58.000 0,05 0,06

1998 50.000 0,06 0,06

1999 61.100 0,04 0,05

2000 61.300 0,05 0,05

2001 55.400 0,06 0,06

2002 58.200 0,05 0,05

1998 Tabel 10

Wanneer 1998 buiten beschouwing gelaten wordt, bedraagt de gemiddelde productie van suikerbieten per hectare zo'n 5704 ton en de gemiddelde prijs 0,06 euro per kg. De gemiddelde productiewaarde per hectare komt daarmee op 3400 euro/hectare.

2.7 Granen

Deze categorie valt uiteen in:

tarwe;

gerst;

rogge; en haver.

2.7.1 ^Tarwe

Bij tarwe kan er een onderscheid gemaakt worden tussen zomer- en wintertarwe. De volgende tabel geeft voor verschillende jaren de productiviteit van zomer- en wintertarwe (in kilogram per hectare), de lopende prijzen (in euro per kilogram) en de prijzen teruggerekend naar prijspeil 2003 (eveneens in euro per kilogram).

(13)

Tabel 11

Productiviteiten waardevan zomer-en wintertarwe

Tabel 12

Productiviteiten waardevan zomer-en wintertgerst

(k /ha) (lopende (prijspeil

Zomertarwe Wintertarwe prijzen, 2003,

euro/kg) euro/kg)

1994 6.400 8.500 0,14 0,18

1995 6.500 8.800 0,14 0,17

1996 6.900 9.100 0,13 0,16

1997 7.000 7.800 0,12 0,14

1998 6.700 7.800 0,11 0,13

1999 7.500 8.900 0,12 0,13

2000 6.800 8.600 0,11 0,12

2001 7.000 8.300 0,12 0,12

2002 6.300 8.100

2003 7.600 9.500

Gemiddeld 6.870 8.540 ⁱ 0,14

Gemiddeld 6.800 8.513 0,15

Excl. 1998 en 2003

Wanneer 1998en 2003 buiten beschouwing gelaten worden, bedraagt de gemiddelde productie van zomertarwe per hectare zo'n 6,8 ton en de productie van wintertarwe 8,5 ton. De gemiddelde prijs bedraagt 0,15 euro per kg. De gemiddelde productiewaarde per hectare komt daarmee op 1000euro/hectare voor zomertarwe en 1250^{euro per} hectare voor wintertarwe.

2.7.2 Gerst

Net als bij tarwe kan er ook bij gerst een onderscheid gemaakt worden tussen zomer- en wintergerst. De volgende tabel geeft voor

verschillende jaren de productiviteit van zomer- en wintergerst (in kilogram per hectare), de lopende prijzen (in euro per kilogram) en de prijzen teruggerekend naar prijspeil 2003 (eveneens in euro per kilogram).

Zomergerst Wintergerst prijzen, 2003,

euro/kg) euro/kg)

1994 5.200 5.700 0,14 0,17

1995 5.700 6.000 0,13 0,16

1996 6.600 6.600 0,13 0,16

1997 6.400 6.300 0,12 0,14

1998 5.500 5.400 0,11 0,13

1999 6.300 6.400 0,12 0,13

2000 6.200 5.800 0,11 0,12

2001 5.800 6.500 0,11 0,11

2002 5.500 6.100

2003 6.600 6.400

(14)

Zomergerst Wintergerst prijzen, 2003,

euro/kg) euro/kg)

Gemiddeld 5.980 6.120 0,14

Gemiddeld, 5.963 6.175 0,14

exclusief 1998 en 2003

Wanneer 1998 en 2003 buiten beschouwing gelaten worden, bedraagt de gemiddelde productie van zomergerst per hectare zo'n 6,0 ton en de productie van wintergerst 6,2 ton. De gemiddelde prijs bedraagt 0,14 euro per kg. De gemiddelde productiewaarde per hectare komt

daarmee op 850 euro/hectare voor zomergerst en 880 euro per hectare voor wintergerst.

2.7.3 Rogge

Productiviteiten waardevan rogge

euro/kg) euro/kp;)

1994 4.700 0,14 0,18

1995 5.200 0,13 0,16

1996 5.500 0,13 0,16

1997 5.600 0,12 0,14

1998 4.800 0,11 0,12

1999 5.300 0,11 0,13

2000 5.000 0,10 0,11

2001 4.900 0,11 0,11

2002 4.800

2003 5.400

Gemiddeld, exclusief 5.125 0,14

1998 en 2003 Tabel 13

Bron: CBS en LEI, Land- en tuinbouwcijfers 2003, blz.151, 71-d Telersprijzen van granen, incl. BTW.

Wanneer 1998 en 2003 buiten beschouwing gelaten worden, bedraagt de gemiddelde productie van rogge per hectare zo'n 5,1 ton. De gemiddelde prijs bedraagt 0,14 euro per kg. De gemiddelde

productiewaarde per hectare komt daarmee op 730 euro per hectare.

(15)

Tabel 14

Productiviteit en waarde van haver

Tabel 15

Aandeel van het areaal van de verschillende soorten granen in het totaal areaal graan

2.7.4 ^Haver

euro/k~ ) euro/k~)

1994 5.100 0,13 0,16

1995 5.300 0,13 0,16

1996 5.600 0,13 0,16

1997 5.600 0,13 0,16

1998 5.100 0,12 0,13

1999 5.600 0,12 0,14

2000 5.600 0,13 0,14

2001 5.500 0,11 0,12

2002 5.200

2003 5.300

1998 en 2003

Wanneer 1998 en 2003 buiten beschouwing gelaten worden, bedraagt de gemiddelde productie van haver per hectare zo'n 5,4 ton. De gemiddelde prijs bedraagt 0,15 euro per kg. De gemiddelde productiewaarde per hectare komt daarmee op 800 euro/hectare.

2.7.5 Gemiddelde Granen

In onderstaande tabel staat het areaal in 2002 van de in de voorgaande paragraven gepresenteerde graansoorten.

Areaal Aandeel

(1000 hectare)

Zomertarwe 23 11 %

Wintertarwe 113 57%

Zomer~erst 54 27%

Wintergerst 3 1%

Ro~~e 4 2%

Haver 3 1%

Totaal 199 100%

Exclusief tricale (5 ha)

Bovenstaande gegevens vormen de basis voor het berekenen van een gemiddelde productiviteit en, wanneer tevens de productiviteit van de verschillende granen in ogenschouw wordt genomen, een gemiddelde prijs voor granen. Wanneer 1998 en 2003 buiten beschouwing worden gelaten, dan bedraagt de gemiddelde productie van graan per hectare zo'n 7,5 ton en de gemiddelde prijs 0,15 euro per kg. De gemiddelde productiewaarde per hectare komt daarmee op 1100 euro/hectare.

(16)

Tabel 16

Productiviteiten waardevan appels

Tabel 17

Productiviteiten waarde van peren

2.8 Fruit

Appels en peren zijn de belangrijkste fruitsoorten.

2.8.1 Appels

De volgende tabel geeft voor verschillende jaren de productiviteit van appels (in kilogram per hectare), de lopende prijzen (in euro per kilogram) en de prijzen teruggerekend naar prijspeil 2003 (eveneens in euro per kilogram).

euro/kg) euro/kj?;)

1994 30.704 0,28 0,35

1995 34.972 0,32 0,39

1996 28.870 0,44 0,53

1997 27.648 0,31 0,36

1998 35.281

1999 40.166

2000 35.906

2001 34.818

2002 31.672

1998

Bron: CBS en LEI, Land- en tuinbouwcijfers 2003; CBS statline. De productie is ingeschat door de totale geproduceerde hoeveelheid te delen door het totale areaal

Wanneer 1998 buiten beschouwing gelaten wordt, dan bedraagt de gemiddelde productie van appels per hectare zo'n 33,1 ton. De gemiddelde prijs bedraagt 0,41 euro per kg. De gemiddelde

productiewaarde per hectare komt daarmee op 13.500 euro/hectare.

2.8.2 Peren

euro/kg) euro/kg)

1994 21.633 0,39 0,49

1995 30.756 0,38 0,47

1996 21.908 0,44 0,53

1997 23.399 0,47 0,55

1998 23.741

1999 23.256

2000 33.727

2001 12.465

2002 27.018

(17)

Tabel 18

Aandeel van het areaalvan de verschillende soorten fruit in het totaal areaalfruit

Productie Waarde

(kg /ha) (lopende prijzen, euro/kg)

Waarde (prijspeil 2003, euro/kg) Jaar

Gemiddeld, exclusief 1998

24.270 0,51

Bron: CBS en LEI, Land- en tuinbouwcijfers 2003; CBS statline. De productie is ingeschat door de totale geproduceerde hoeveelheid te delen door het totale areaal

Wanneer 1998buiten beschouwing gelaten wordt, dan bedraagt de gemiddelde productie van peren per hectare zo'n 24,3ton. De gemiddelde prijs bedraagt 0,51 euro per kg. De gemiddelde

productiewaarde per hectare komt daarmee op 12.300euro/hectare.

2.8.3 Gemiddelde Fruit

In onderstaande tabel staat het areaal in2002van de in de voorgaande paragraven gepresenteerde appels en peren.

Areaal (hectare) Aandeel

A el 11,2 64%

Peren 6,3 36%

Totaal 17,7 100%

Bron: CBS en LEI, Land- en tuinbouwcijfers 2003. Exclusief 0,7 ha pit- en steenvruchten

Bovenstaande gegevens vormen de basis voor het berekenen van een gemiddelde productiviteit en, wanneer de gemiddelde productie per hectare wordt meegenomen, een gemiddelde prijs voor fruit. Wanneer 1998buiten beschouwing gelaten wordt, dan bedraagt de gemiddelde productie van fruit per hectare zo'n 29,9ton en de gemiddelde prijs 0,44 euro per kg. De gemiddelde productiewaarde per hectare komt daarmee op 13.200euro/hectare

2.9 Overig

In Agricom wordt een aanzienlijke areaal -190.000 hectare - 'overige' onderscheiden. Op basis van de LEI/CBS publicatie Land-en

tuinbouwcijfers 2003is het mogelijk om een schatting te maken van de gewassen die in deze categorie vallen. Hierbij lijkt het handig om een onderscheid te maken naar overige akkerbouw gewassen (ca 130 000 hectare) en naar groenten (volle grond, ca45000 hectare). In deze analyse blijft dus zo'n 15000 hectare 'onverklaard'.

2.9.1 Overige akkerbouw

In onderstaande tabel staat een overzicht van de verschillende arealen overige akkerbouw gewassen.

(18)

Tabel 19

Areaal (1000 hectare)

Peulvruchten 10,1

Handelsgewassen 5,1

Graszaad 17,9

Luzerne 6

Groenbemestingsgewassen 24,3

Uien 21,1

Korrelmais 23,7

Corn cob mix 6,7

Chichorei 4,3

Hennep 2,1

OveriJ?; 9,8

Totaal 131,1

Areaal overige akkerbouwgewassen

Op basis van deze gegevens is het niet eenvoudig een gemiddelde productiewaarde uit te rekenen. Wel kan op een overeenkomstige wijze als de berekening van de productiewaarde van landbouwgewassen, zoals die is toegelicht in de vorige paragraven, een aantal

productiewaarden worden berekend. Zo blijkt uit cijfers van het CBS en LEI de productiewaarde van peulvruchten circa 1400 euro per ha te zijn, van com cob circa 2000 euro per ha en van uien zo'n 4500 euro per ha.

Voorgesteld wordt ^om uit te gaan van ³⁰⁰⁰ euro per hectare.

2.9.2 Opengrondsgroenten (excl uien)

De volgende tabel geeft arealen voor verschilde groenten.

Tabel 20

Areaal (1000 hectare)

Aardbeien 1,7

Asperges 2,2

Bloemkool 2,3

Kool 3,7

Peen 7,9

Prei 3,3

Schorseneren 1,2

Spruitkool 3,9

Stambonen 3,8

Witlofworlelen 3,7

Overig 11,0

Totaal 44,7

Arealen opengrondsgroenten

(19)

Ook nu weer is het niet eenvoudig om hieruit een gemiddeld te berekenen. Voor een aantal gewassen is wederom een gemiddelde productiewaarde uitgerekend volgens de methodiek die voor de andere landbouwgewassen is gebruikt. Uit cijfers van het CBS kunnen

productiewaarden van circa 25000 euro per ha voor asperges, 14000 euro per hectare voor bloemkool, 15000 euro per hectare voor prei, 9000 euro per hectare voor spruiten en 10000 euro per hectare voor sperziebonen afgeleid worden.

In de landbouweconomische berichten 2002 van het LEI wordt de productiewaarde en het aantal hectares van opengrondsgroenten gegeven. Op basis van deze gegevens is de gemiddelde

productiewaarde in prijspeil 2003 afgeleid, zie de volgende tabel.

Produdiewaarde van opengrondsgroenten

Jaar Productiewaarde Productiewaarde Aantal hectares Productiewaarde

(mln euro) (mln euro, per hectare

prijspeil 2003) (euro, prijspeil

2003)

1995 434 531 44.005 12.075

1998 474 546 46.307 11.789

1999 467 526 48.195 10.924

2000 398 437 42.967 10.180

2001 474 500 41.599 12.018

Gemiddeld 11.397

Bron: LEI: Landbouweconomische berichten 2002 (www.lei.nlLLeb2002J-hC:Lpdf) Tabel 21

Volgens deze berekening komt de gemiddelde productiewaarde voor opgengrondsgroente op zo'n 11.400 euro per hectare.

2.9.3 Gemiddelde overige gewassen

De gemiddelde productiewaarde voor overige gewassen =

131,7/(44,7+131,1)* 3000 euro /ha + 44,7/(44,7+131,1)* 11.400 euro/ha =5100 euro per hectare.

2.10 Bloembollen

In onderstaande tabel is overeenkomstig de vorige tabel de gemiddelde productiewaarde voor bloembollen uitgerekend. Deze bedraagt

gemiddeld 28.900 euro per hectare.

Productiewaarde van bloembollen

Jaar Productiewaarde Productiewaarde Aantal Productiewaarde (mln euro) (mln euro, prijspeil hectares per hectare (euro,

2003) prijspeil 2003)

1995 504 617 18.086 34.117

1998 537 618 21.355 28.962

1999 548 618 22.714 27.198

2000 560 615 22.543 27.301

2001 579 611 22.618 26.999

Gemiddeld 28.915

Tabel 22

(20)

Tabel 23

Productiewaarde van boomteelt

Tabel 24

Samenvattend overzicht van de productiviteit en prijzen van landbouwgewassen zoals onderscheidenin LGN3

Bron: LEI: Landbouweconomische berichten 2002 (ww_wJeLoILLe_b2QQ2/h2.,p_dt>

2.11 Bomen

Ook In onderstaande tabel is de gemiddelde productiewaarde voor boomteelt overeenkomstig de vorige twee tabellen uitgerekend. Deze bedraagt gemiddeld 49.800 euro per hectare.

Jaar Productiewaarde Productiewaarde Aantal Productiewaarde (mln euro) (mln euro, hectares per hectare (euro,

prijspeil 2003) priispeil 2003)

1995 433 530 9.774 54.237

1998 544 627 11.713 53.491

1999 534 602 12.311 48.899

2000 548 602 12.641 47.643

2001 535 564 12.672 44.579

Gemiddeld 49.760

Bron: LEI: Landbouweconomische berichten 2002 (www le~:uhSLpDj)

2.12 Samenvattend overzicht productiviteit en prijzen

Onderstaande tabel geeft een samenvatting van de geactualiseerde productiviteit en gewaswaarden. Deze dienen te worden

geïmplementeerd in het Agricom model.

Gewas (volgens Productie (ton/ha) Waarde Productiewaarde per

LGN3 (prijspeil 2003, hectare (euro, prijspeil

classificatie) euro/kg) 2003)

Gras 10,8 0,13 1400

Snijmaïs 13,5 0,11 1500

Aardappelen 43,8 0,12 5300

Suikerbieten 57,4 0,06 3300

Granen 7,5 0,15 1100

Fruit 29,9 0,44 13.200

Overij!; 5.100

Bloembollen 28.900

Boomteelt 49.800

2.13 Toekomstige prijsontwikkelingen

Het maken van een prognose van de toekomstige ontwikkelingen van landbouwprijzen is een onzekere exercitie: dergelijke

prijsontwikkelingen laten zich maar moeilijk voorspellen. Toch lijkt er wel overeenstemming te zijn dat als gevolg van de Europese

eenwording, de toetreding van nieuwe lidstaten en de op komst zijnde landbouwhervormingen, de prijzen van landbouwproducten over het algemeen zullen dalen.

Het CPB meldt bij haar langetermijnprognoses uit te gaan van de volgende jaarlijkse prijsmutaties:

(21)

Tabel 25

Mogelijke jaarlijkse prijsmutaties 1995 - 2020 volgens het CPB (in procenten)

Tabel 26

Mogelijke prijsontwikkelingen in 2015 en 2020 ten opzichte van 2003

1995-2002 2002-2010 2010-2020

Regional Global Regional Global

Communities Economy Communities Economy

Akkerbouw -3,0 -0,7 -1,7 -1,0 -1,5

Tuinbouw 0,0 -0,9 -1,0 -1,2 -1,6

Bron: achtergrondgegevens lange termijnstudie Nederlandse economie, te verschijnen CPB 2004. Gegevens ontvangen van Herman Stolwijk

Het LEI heeft in opdracht van het RIZA eveneens een schatting gegeven voor de mogelijke ontwikkeling van prijzen van

landbouwgewassen (LEI 2003: Welvaartseffecten van droogteschade in de landbouw). Voor de meeste landbouwgewassen schat het LEI in dat de prijzen in 2015 ten opzichte van 1995 zo'n 45 tot 50 procent lager zullen liggen Voor de glastuinbouw, boomgaard en bollen worden toekomstige prijsontwikkelingen minder drastisch ingeschat: in 2015 10 procent lagere prijzen dan in 1995.

Doorvertaling van bovenstaande prognose naar prijsontwikkelingen t.o.v. 2003, levert het volgende beeld op:

2015 2019

CPB LEI CPB

Akkerbouw 10 tot 18 procent 33 tot 39 procent 13 tot 22 procent

lager lager lager

Tuinbouw 12 tot 15 procent 8 procent lager 16 tot 20 procent

lager lager

Met andere woorden: voor de meeste akkerbouwproducten dient rekening gehouden te worden met prijzen die in 2015 10 tot 40 procent lager liggen dan in 2003. Voor tuinbouwproducten (inclusief bollen, boomgaard en glastuinbouw) dient rekening gehouden te worden met prijzen die in 2015 8 tot 15 procent lager liggen dan in 2003.

Wanneer deze prijsontwikkelingen worden gerelateerd aan de

gemiddelde prijzen die gepresenteerd zijn in Tabel 24, dan dient hierbij bedacht te worden dat de gemiddelde prijzen uit deze tabel berekend zijn over een periode van 1994 tot 2003 (of een wat kortere periode, afhankelijk van de beschikbare gegevens). Voor de meeste prijzen van deze gewassen is in deze periode al een dalende trend te zien in de voor inflatie gecorrigeerde prijzen. Anders gezegd, de berekende gemiddelde prijzen zoals gepresenteerd in Tabel 24, zijn wellicht al wat aan de hoge kant. Te meer een reden om rekening te houden met toekomstig lagere prijzen van landbouwgewassen.