ARCHIEF ZUSTERS APOSTELINNEN VAN ANTWERPEN St.-Jacobsmarkt en begijnhof
(referentie: ABA, Archief zusters Apostelinnen van Antwerpen, …) (Afgekort: AAA)
INVENTARIS
Archief van het Bisdom Antwerpen Yordi Sollie, archivaris
2021
2
3 Duiding bij het Archief van de Zusters Apostelinnen van Antwerpen.
Het archief van de zusters Apostelinnen van Antwerpen, ook wel de Zusters Apostelinnen van de Sint-Jacobsmarkt (Begijnhof) genoemd, bevindt zich thans in het Archief van het Bisdom Antwerpen. Dit heeft te maken met de administratieve banden tussen de congregatie, het begijnhof en het bisdom.
De congregatie van de Zusters Apostelinnen van Antwerpen raakte in de nasleep van de Franse Revolutie opgesplitst. De gemeenschap van de zusters Apostelinnen van de Jacob Jordaensstraat, later Berchem, wordt gezien als de grootste erfgenaam van de in 1680 door Agnes Baliques gestichte congregatie. Zij bewaarden tot in juni 2021 dan ook het merendeel van het archief en de erfgoedobjecten daterende uit het Ancien Régime. Het waardevolle kloosterarchief kan worden geconsulteerd bij KADOC – KU Leuven. Dit neemt echter niet weg dat ook de leden van de gemeenschap aan de Sint-Jacobsmarkt, later begijnhof, een grote interesse toonden voor het gemeenschappelijke verleden van de congregatie. De vele kloostergeschiedenissen en -kronieken in dit kloosterarchief bewijzen dit. De Zusters van de Sint-Jacobsmarkt bouwden een uitgebreid scholennetwerk uit, alsook een noemenswaardig patrimonium. De weerslag hiervan vindt men nog terug in het archief. De meeste stukken konden weliswaar niet worden gerecupereerd, maar desalniettemin telt het archief toch 133 nummers.
Ten slotte dient nog te worden vermeld dat onderzoekers terecht kunnen in het Oud Archief van het Bisdom Antwerpen voor de correspondentie met en begeleiding van de congregatie van de Zusters Apostelinnen voor de periode 1680-1802. In het Modern Archief van het Bisdom Antwerpen vindt de onderzoeker dan weer gelijkaardige stukken voor de periode na 1962. Voor de periode 1802-1961 worden onderzoekers doorverwezen naar het Archief van het Aartsbisdom Mechelen-Brussel, alwaar men de correspondentie bewaart tussen de zusters Apostelinnen en de aartsbisschoppelijke administratie.
Yordi SOLLIE
Bisschoppelijk archivaris Antwerpen, 4 november 2021
4 INHOUDSTAFEL
DEEL 1 Archief Zusters Apostelinnen van Antwerpen blz. 5
I. Historiek en Jubilea blz. 5
Ia. Geschiedenissen en kronieken blz. 5
Ib. Jubilea en huldegingen blz. 7
II. Constituties, regelgeving en gebruiken blz. 7
III. Kloosterbestuur blz. 7
IIIa. Raadsvergaderingen blz. 7
IIIb. Briefwisseling blz. 8
IIIc. Rapporten en administratie van het kloosterbestuur blz. 9
IV. Leden blz. 9
V. Religieus en devotioneel leven blz. 10
VI. Financiën en patrimonium blz. 10
VIa. Algemeen blz. 10
VIb. Klooster en kinderdagverblijf te Deurne blz. 11
VIc. Klooster en WZC te Lille blz. 12
VId. Eigendom Antwerpen, Amerikalei blz. 13
VII. Scholen blz. 13
VIII. Publicaties en algemene documentatie blz. 13 DEEL 2 Beeldarchief van de Zusters Apostelinnen van Antwerpen blz. 14
5 DEEL 1: Archief Zusters Apostelinnen van Antwerpen
I. Historiek en jubilea
Ia. Geschiedenissen en kronieken
3. Handgeschreven historiek 300 jaar zusters Apostelinnen 1 deel 1980
9. Notice Historique sur la Congr. des Srs. Apostelines 1 omslag s.d.
kroniek
16. Historiek “Zusters genaemd Apostelinnen” en “Oud Carmeliteressen
klooster” 2 stukken
s.d.
17. Artikel over het klooster aan de Sint-Jacobsmarkt 1 stuk s.d.
19. Geschiedenis van de directeurs van de Kloosterstraat en de geestelijk
bestuurders 3 stukken
ca. 1900
20. Notities historisch onderzoek naar de familie Baliques 4 stukken 19e eeuw
21. Handgeschreven kloostergeschiedenissen 1 omslag
ca. 1900
23. Notice abrégée et historique sur la Congregation des Sœurs Apostelines Marché
St. Jacques, 43, Anvers 1 stuk
20ste eeuw
24. Notities historisch onderzoek naar de geschiedenis van het klooster
aan de Paardenmarkt te Antwerpen 1 omslag
ca. 1900
27. Korte historiek Sint-Aloysiusinstituut en bewaarschool in de Kaasstraat 2 stukken 1954
28. Notities historisch onderzoek klooster- en congregatiegeschiedenis 1 omslag ca. 1900
33. Publicatie rond 300 jaar zusters Apostelinnen 1 deel 1980
41. “Korte schets van het leven en de deugden der godminnende
Juffrouw Agnes Baliques. Stichtster der Apostelinnen.” 1 stuk s.d.
6 42. “De Apostelinnen te Antwerpen in de zeventiende en de achttiende
eeuw” 1 deel
1997
Licentiaatsverhandeling Dominique Devel
44. Kroniek van de eerste oorlogsmaanden van WO I en de vlucht uit
Antwerpen 1 deel
1915
45. “Leven ende fondaties van Jouffrouw Agnes Baliques volgens dat
sij selfs beschreven heeft” 1 deel
18e eeuw
Handschrift
46. Congregatiekroniek 1 deel
1798 – 1891
47. Congregatiegeschiedenis tot ca. 1889 1 deel
ca. 1900
49. Eerste versie congregatiegeschiedenis onder nummer 47 1 stuk ca. 1900
50. Brontranscripties en notities historisch onderzoek 1 omslag 19e eeuw – eerste helft 20ste eeuw
51. Archivalia aangaande Agnes Baliques 4 stukken
19e eeuw
Transcripties
56. Allerhande documentatie aangaande de congregatie 1 omslag 19e en 20ste eeuw
60. Documentatie congregatiegeschiedenis 4 stukken
20ste eeuw
108.Korte historiek van de scholen van zusters Apostelinnen 1 stuk s.d.
109.Korte historiek van het Rusthuis St.-Jozef en Korte historiek van
de stichting van de congregatie 3 stukken
s.d.
111.Documentatie en foto’s rond de geschiedenis van het klooster aan
de St.-Jacobsmarkt en het klooster/rusthuis te Lille 1 omslag s.d.
7 Ib. Jubilea en huldegingen
8. Archivalia rond allerhande jubilea en feestelijke gebeurtenissen 1 omslag s.d.
26. Verslag gouden eeuwfeest van de aanwezigheid in de Kloosterstraat 1 stuk 1901
Transcriptie
72. Hulderegister bij de inzegening van het “Externaat Immaculata” 1 deel 1935
II. Constituties, regelgeving en gebruiken
6. Kloosteregel 1 deel
1736
39. Constituties 1 deel
1930
40. Constituties 1 deel
1969
54. Voorgeformuleerde kloostergelofte 1 stuk
1ste helft 19e eeuw
63. Constituties 1 deel
1909
64. Kloosterregel 1 deel
1997
Heruitgave
65. Kort begryp van het leven der jouffrouw Agnes Baliques 1 deel 1997
Heruitgave
66. Statuten met gebruiken en ceremonieboek 1 deel
1937
67. Leven van Agnes Baliques 1 deel
1912
III. Kloosterbestuur
IIIa. Raadsvergaderingen
5. Notulen van raadsvergaderingen 1 deel
6 juni 1974 – 9 mei 1981
8 71. Notulen van de Raads- en bestuursvergaderingen en de Algemene
Vergadering van de vzw Zusters Apostelinnen, St.-Jacobsmarkt 1 deel 1924 – 1957
82. Notulen van raadsvergaderingen 1 pak
1993 – 2000
93. Notulen van raadsvergaderingen 3 delen
1959 – 1996
94. Notulen van raadsvergaderingen 1 omslag
1971 – 1973
IIIb. Briefwisseling
15. Briefwisseling E.H. Spillemaeckers aangaande de begraafplaats te Kontich 1 omslag 1929 – 1950
25. Brief vanwege Didacus Nieuhof 1 lias
19 juli 1695
Transcriptie uit ca. 1900
29. Briefwisseling, vertalingen en afschriften van uitgaande brieven 1 omslag 1831 – 1873
58. Briefwisseling met kardinaal Sterckx 1 omslag
1833 – 1834
78. Briefwisseling met de beheerders van het Begijnhof van Antwerpen 1 omslag 1997 – 2014
81. Briefwisseling met het Bestuur Secundair Onderwijs 3 stukken 1981
83. Briefwisseling 1 omslag
1997 – 1999
98. Briefwisseling en statistieken 1 omslag
2001 – 2006
104.Briefwisseling met de diocesane overheid rond indulgenties,
biechtvaders, constituties en aanstelling oversten 1 omslag 1939 – 1976
114.Brief gericht aan nv Centrale Verwarming Turnhout 1 stuk 1958
120.Briefwisseling aangaande onroerende goederen te Lille 2 stukken 1962 en 1976
9 123.Brief pater. Michiel Meeusen o.praem. aan zuster Maria Goretti 1 stuk
24 oktober 1999
121.Briefwisseling aangaande algemene administratie en de commissaris 1 omslag 1891 – 1935
IIIc. Rapporten en administratie van het kloosterbestuur
10. Rapport Quinquennal 3 stukken
1949 – 1953
Vijfjaarlijks verslag
59. Beantwoordde vragenlijsten 3 stukken
1859 en 1924 IV. Leden
18. Namenlijsten van de zusters Apostelinnen 1768 – 1899 1 omslag 19e eeuw
22. Overzicht van oversten van het klooster te Antwerpen en ‘opperoversten’
van de congregatie gedurende het Ancien Régime 1 stuk ca. 1900
61. Testamenten 1 omslag
2001 – 2014
69. Register met kloostergeloftes gedaan in het klooster van de Paardenmarkt n.a.v. het Koninklijk Besluit van 08/02/1823
– Namenlijst van de zusters Apostelinnen – Kroniek 1 deel 1823 – 1830 ; 1816 – 1982 ; 1892 – 1981
70. Kloostergeloftes 1 deel
1702 – 1891
73. Kloostergeloftes 1 lias
1895 – 1922
74. Namenlijst bij kloostergeloftes 1 stuk
ca. 1900
Aanvulling bij nr. 70
86. Gedachtenisprentjes van verschillende zusters 2 omslagen 20ste – 21ste eeuw
87. Overlijdensberichten van verschillende zusters 1 omslag 20ste – 21ste eeuw
10 88. Overlijdensdossiers en uittreksels uit de overlijdensaktes van
verschillende zusters 1 omslag
laatste kwart 20ste eeuw – eerste kwart 21ste eeuw
92. Verklaringen van vrij aanvaarden religieuze staat 1 deel 1892 – 1971
V. Religieus en devotioneel leven
32. Reliekbrieven 1 pak
1813 – 1902
35. Toelating vanwege kardinaal Deschamps tot het oprichten van een
kruisweg 1 stuk
1881
37. Rekwest vanwege de Apostelinnen gericht aan bisschop d’Espinosa tot het verlenen van 40 dagen aflaat bij de maandelijkse devotie tot lafenis van de zielen in het vagevuur aangevuld met de toezegging vanwege de
bisschop 1 stuk
1773
Transcriptie s.d.
53. Aflaatbrieven en toelatingen vanwege de diocesane overheid 1 omslag 1737 – 1839
62. Getijdenboeken 2 delen
1990
VI. Financiën en patrimonium VIa. Algemeen
30. Stukken aangaande fundaties en verkoop van eigendommen 1 omslag 1700 – 1815
Transcripties uit ca. 1900
31. Bewijsstukken en akten bij aankoop van onroerende eigendommen en sluiten van
hypothecair krediet 1 pak
1798 – 1963
43. Uittreksels statuten uit het staatsblad 2 stukken
1923
52. Stukken aangaande het schilderij “Christus aan het Kruis” van J. Renis 1 omslag 1936
55. Ontvangstbewijs werken aan een kloosterkapel 1 stuk 1837
11 75. Levenslange huur en erfpacht kloosterpand Begijnhof van Antwerpen 1 omslag
2002 – 2005
Notariële akten en administratieve documenten
76. Plannen van het kloosterpand in het Begijnhof van Antwerpen 1 omslag 20ste eeuw
80. Beleggingen 1 omslag
tot 2014
84. Wijziging statuten 1 stuk
2002
89. Dienstverleningsovereenkomst met IC-verzekeringen 1 stuk 2005
95. Restauratierapport schilderij “Madonna met Christus en Johannes” 1 stuk 1990
97. Inventaris van het Kunst- en Cultuurpatrimonium 1 stuk 1998
Aangemaakt door CRKC
99. Maandrekeningen per communiteit 1 omslag
2015 – 2017
105.Dossier Jozef Van Kerckhoven 1 omslag
1998
106.Notariële akte Schulderkentenis van 2.500.000 BEF bij de B.A.C. 1 lias 1961
127.Lastenboek en bestek afbraak krotwoningen en lavatory
in de Vliegenstraat te Antwerpen 1 stuk
1989
129.Bouwvergunning en bouwplannen schoolingang Vliegenstraat 1 omslag 1990
130.Kopie uitbestedingsdossier private banking en volmacht 3 stukken 2015
133.Plannen klooster Sint-Jacobsmarkt 3 stukken
1971
VIb. Klooster en kinderdagverblijf te Deurne
85. Inbreng om niet Kinderdagverblijf Immaculata te Deurne 1 stuk 2007
12 124.Dossier Kinderdagverblijf Immaculata en vzw Beata – Deurne 1 omslag
2007
125.Dossier verkoop kloostergebouw Deurne 1 omslag
2003
126.Dossier Kinderdagverblijf Immaculata – Deune 1 omslag 1998
128.Schattingsverslag kloostergebouw Deurne 1 stuk
2001
VIc. Klooster en WZC te Lille
96. Dossier schenking eigendommen te Lille aan R.V.T. Lindelo met contract 1 omslag 1993
100 .Plannen klooster / rusthuis te Lille 4 stukken
1990
102.Dossier verkoop van gronden te Lille 1 omslag
1967 – 1968
110.Inzegening zusterwoning Heiend te Lille 2 stukken
1993
112.Handleiding over de werking van R.V.T. Lindelo 1 stuk 1993
113.Bestek algemene bouw klooster/verblijfplaats te Lille 1 stuk 1990
115.Dossier uitbreiding kloostergebouwen Lille 1 omslag 1956 – 1960
116.Bouwplannen zusterwoning te Lille 1 omslag
1990
117.Bouwplannen zusterwoning te Lille 1 omslag
1990 – 1991
118.Bouwplannen en lastenboek klooster Lille 1 omslag
1955 – 1960
119.Dossier rond minnelijke schikking grond aan de gemeente Lille 1 omslag 1954 – 1955
122.Bestek terreinaanleg en ingemaakte kasten klooster/verblijfplaats te Lille 2 stukken 1990
13 VId. Eigendom Antwerpen, Amerikalei
103.Dossier openbare verkoop inboedel Amerikalei 100-101 / Plattenbosch 1 omslag 1987 – 1995
107.Dossier verkoop onroerende eigendom Amerikalei 100-102 1 omslag 1995
131.Dossier beheer en verhuur eigendom Amerikalei 100-102 1 pak 1987 – 1992
132.Huurders Amerikalei 100-102 3 stukken
1987 – 1995 VII. Scholen
2. Huldeboek 50 jaar Sint-Aloysiusinstituut 1 deel
1951
34. “Geschiedenis van de Kleuterschool en Peutertuin in de Graaf van
Egmontstraat” 1 deel
1994
Handschrift
48. “Onze scholen. Gedenkboek 1889 – 1929” 1 deel
1929
79. Huurcontracten met de scholen en bijhorende documenten 1 omslag 1978 – 2001
VIII. Publicaties en algemene documentatie
78. Tekst “Op wandel in het begijnhof van Antwerpen” door Mgr. Jozef
Van Brabant 2 stukken
1977
90. Tijdschrift “Antenne” 1 omslag
1960 – 1963
10 nummers
91. “De Kerkelijke wetten” 1 deel
s.d.
Boek door J. Vreuls
14 DEEL 2: Beeldarchief van de Zusters Apostelinnen van Antwerpen
1. Fotoalbum: leden van de congregatie 1 deel
ca. 1900
4. Fotoalbum: kloosters Sint-Jacobsmarkt en Begijnhof 1 deel s.d.
7. Reeks foto’s (portretfoto’s, klasfoto’s, groepsfoto’s) Sint-Aloysiusinstituut
en Sint-Jacobsmarkt 1 pak
eerste helft 20ste eeuw
11. Reeks portretfoto’s van zusters en foto’s van zusters met familie 1 omslag en leerlingen
20ste eeuw
12. Foto’s van geestelijk bestuurders 1 omslag
1ste helft 20ste eeuw
13. Foto’s klooster Sint-Jacobsmarkt en retraitehuis Sint-Pieters Lille 1 omslag 3e kwart 20ste eeuw
14. Foto L. Boon 1 stuk
1913
36. Foto’s Sint-Eligiuskerk (interieur en kruisweg) 1 omslag tweede helft 20ste eeuw
38. Foto kloosterkapel Sint-Jacobsmarkt 1 stuk
ca. 1900
57. Reeks foto’s, o.a. groeps- en individuele portretfoto’s van zusters 1 pak ca. 1900
68. Verzameling foto’s en postkaarten in verschillende formaten 1 pak ca. 1900 – 2010
101. Fotoboekje inhuldiging herbestemming kapel Sint-Jacobsmarkt 1 deel s.d.
