Reactie n.a.v. uw Consultatie NMA-agenda 2010-2011
Gezien mijn kennis en ervaring wil ik mij beperken tot het aandachtsveld energie en daarvoor de vragen 3 en 5.
Vraag 3 opmerkingen en suggesties
1. U richt zich vanuit uw rol primair op de monopolisten. De energiesector kenmerkt zich echter door een grote ketenafhankelijkheid. De producenten zijn afhankelijk van de brandstofvoorziening, de mogelijkheden van de netten en de
wensen/mogelijkheden van de afnemers. De netten zijn primair bedoeld om vraag en aanbod op de meest efficiënte wijze bij elkaar te brengen. De afnemers zijn weer afhankelijk van de mogelijkheden van de openbare voorziening t.o.v. zelf doen. Dit is de zgn. fysieke ketenafhankelijkheid. Daar naast is er de economische en exergetische ketenafhankelijkheid. Via de wetgeving zijn er echter “muren” tussen de
netbeheerders en de andere marktpartijen geplaatst. De netbeheerders moeten er voor zorgen dat de markt niet gehinderd wordt. Hierdoor is er nauwelijks meer aandacht voor ketenoptimalisatie. De traditionele producenten hebben vooral belang bij locaties met veel koelwater, goede brandstoflogistiek en sterke hoogspanningsnetten en
grootschalige traditionele productie zonder “gehinderd” te worden door
warmteleveringen. TenneT zorgt er maar voor dat de netten worden aangepast en dat de bedrijfsvoering van het totaal maar in balans blijft. Zij voeren dit zonder protest uit en de kosten worden via hun tarieven afgewenteld op de eindverbruikers. Ook de consequenties van grote windmolenparken voor de netten en de bedrijfsvoering worden bij voorkeur afgewenteld op het collectief. Dit hoeft niet erg te zijn als alle consequenties maar transparant worden getoond met een duidelijke argumentatie waarom we dit doen, wie de kosten draagt en of het via systeemoptimalisatie niet beter had gekund. De regiefunctie hiervoor ontbreekt. Ook lokaal gaat dit steeds sterker spelen. We praten over smart grids zonder er op in te gaan welke lokale
mogelijkheden er zijn en wie de regie heeft om dit zo slim mogelijk in te passen. De intentie is om dit allemaal via prijsprikkels te regelen maar dit lijkt steeds meer onhaalbaar.
2. Alle grote producenten, afnemers en de politiek roepen dat de Europese interconnector capaciteit verder moet worden uitgebreid. Dit zou energie goedkoper maken en
duurzaamheid bevorderen. Mijns inziens heeft dit alleen zin voor situaties met een overschot aan duurzame energie (de kabel naar Noorwegen is een prima optie) in een bepaald gebied of bij grote vraagpatroonverschillen. Het op grote schaal transporteren van elektriciteit uit kolen-, gas- en kerncentrales is zinloos. Het blokkeert lokale WKK en het is over grote afstanden efficiënter om de brandstof te transporteren.
3. Elektriciteit kan op veel verschillende manieren worden geproduceerd, van
zonnepaneel tot een grote kerncentrale. Deze opties zijn echter qua duurzaamheid, investering, onderhoud, flexibiliteit, benutting restwarmte, voorzieningszekerheid onvergelijkbaar en voldoen daardoor niet aan de criteria die voor een goed
functionerende markt worden gesteld. Daardoor kunnen duurzame opties alleen aan de bak komen via subsidies/centrale contractering.
4. Industriële WKK wordt nauwelijks meer nieuw gebouwd omdat voor de financiering lange termijn eisen worden gesteld die vaak haaks op een vrije energiemarkt staan. De bestaande WKK optimaliseert vaak meer op de elektriciteitsprijs dan op het
milieuresultaat. De gehele inzet van het totale Europese productiepark vindt plaats op korte termijn geld en niet op basis van milieuprestatie.
5. Er is veel te weinig aandacht voor warmte en de relatie warmte/koeling/elektriciteit. Gelukkig lijkt daar langzaam verandering in te komen.
6. De Warmtewet is veel te eenzijdig op eindverbruikerstarieven gericht, terwijl er juist grote behoefte is aan besparing- en verduurzamingstimulering en socialisering van de bijbehorende kosten.
7. Zo lang in de energiemarkt het korte termijn geld leidend blijft zal er van verdere verduurzaming en besparing weinig terecht komen. Er is een volledige
maatschappelijke mentaliteitsverandering nodig.
8. Er is veel te weinig aandacht voor ontkoppeling van vraag- en aanbod en voor opslag van energie. Dit zijn de belangrijkste sleutels voor een duurzame energievoorziening. Er is genoeg duurzame energie maar het probleem is om de energie in de juiste vorm, op het goede moment, op de goede plaats en tegen acceptabele prijzen beschikbaar te hebben.
Vraag 5 uitwisseling informatie
Eén van de grootste problemen van de energiemarkt is het objectief vergelijken van de diverse opties voor productie, opslag en verbruiksapparatuur t.a.v. technische
