Vraag nr. 84 van 8 maart 2000
van de heer DIRK DE COCK
Computeronderwijs – Stand van zaken
De laatste tijd horen en lezen wij in de media dat er steeds meer scholen en universiteiten overscha-kelen naar een gecomputeriseerde manier van les-g e v e n . Zo is er onlanles-gs in Enles-geland een universi-teit opgericht waar het traditionele onderwijs ex cathedra is afgeschaft, ten voordele van een soort onderwijs dat enkel via de elektronische snelweg verloopt.
Ook in het humanioraonderwijs in V l a a n d e r e n wordt hiervan steeds vaker gebruikgemaakt. Zo is er naar verluidt een project opgestart onder de naam "Anytime Anywhere Learning (AAL)". H e t doel daarvan is dat leerlingen niet enkel leren over de computer, maar vooral met de computer. Op dit moment zouden een veertigtal scholen daaraan d e e l n e m e n , en dit aantal zou weldra worden uitge-breid met nog eens een honderdtal.
Een groot voordeel van het gebruik van Internet is dat er op een eenvoudige wijze informatie kan worden uitgewisseld tussen scholen. Voor Neder-landstalige scholen ontstaat hier echter onmiddel-lijk een groot nadeel, aangezien de meeste infor-matie op het Internet in het Engels is.
Daarom zou het interessant zijn mocht er tussen Nederlandstalige scholen (en ik denk dus ook aan de scholen in Nederland) een soort uitwisseling o n t s t a a n . Op die manier is er voldoende materiaal in het Nederlands voorhanden.
1. Hoeveel procent van de Vlaamse scholen heeft computerlokalen met voldoende Internetaan-sluitingen ?
Is er terzake een onderscheid tussen humaniora en technisch of beroepsonderwijs ? En wat met het lager onderwijs ?
2. Heeft de minister weet van het project "Anyti-me Anywhere Learning" ?
Van welke instantie gaat het uit ? Hoeveel scholen nemen hieraan deel ?
3. Zijn er naast het BOP (Brussels Onderwijs-punt) reeds (andere) initiatieven genomen waarbij scholen studiemateriaal uitwisselen via de elektronische snelweg ?
Welke rol speelt het departement Onderwijs hierbij ?
Antwoord
1. In 1998 werd het PC/KD-project gelanceerd, d a t als doel had de scholen van de nodige infra-structuur te voorzien. Dit project loopt af in 2002 en tegen dan moet het onderwijs in V l a a n-deren over een leerling-computerratio van 1/10 b e s c h i k k e n . Vóór het PC/KD-project werd door toenmalig minister Luc Van den Bossche nog een onderzoek besteld naar de stand van zaken m . b. t . I C T-infrastructuur ( I C T : informatie- en communicatietechnologie – red.).
De cijfers geven het volgende aan :
Leerling-computerratio per onderwijsniveau
Kleuter 219
Basisonderwijs 63
Secundair (totaal) 22
ASO 27
TSO 9
( A S O : algemeen secundair onderwijs ; T S O : technisch secundair onderwijs – red.)
Deze cijfers zijn gelijklopend met gegevens uit een enquête die door het Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs (VSKO) is uitge-v o e r d . Die werd enkel gehouden in het secun-dair onderwijs, maar bevestigt de achterstand van het ASO ten opzichte van het TSO en BSO (beroepssecundair onderwijs) op vlak van ICT-i n f r a s t r u c t u u r. Zoals gezegd, dateren deze gege-vens van vóór het PC/KD-project. Ve r w a c h t mag worden dat de infrastructuursituatie er mo-menteel sterk op verbeterd is. Wanneer het PC/KD-project in een finale fase zit, zal ik een nieuw onderzoek terzake laten uitvoeren. Wat de manier betreft waarop de pc's in de schoolarchitectuur worden ingeschakeld, w e r d aan de scholen zelf alle ruimte gelaten. Va s t g e-steld wordt dat men in het secundair onderwijs opteert voor één of meerdere pc-klassen, t e r w i j l in het basisonderwijs één of meerdere compu-ters in de verschillende klassen worden geïnstal-leerd.
secundai-re scholen over een Internetaansluiting beschik-t e, beschik-tegenover slechbeschik-ts 24 % van de lagere scho-l e n . Ook hier is de situatie reeds grondig gewij-z i g d . Door middel van het telecomaanbod voor scholen werden op één jaar tijd (1999) liefst 1.700 scholen van een goedkope en snelle I S D N - l i j n voorzien via Belgacom I-Line en Telenet Pandora (ISDN : Integrated Services Digi -tal Network – red.). In de toekomst verwachten we naar aanleiding van het verbeterde aanbod van I-Line (halvering van de prijs) een nog gro-tere dekkingsgraad m.b.t. Internetaansluitingen. De budgettaire inspanningen van PC/KD en de scholen samen (aankopen via andere dan PC/KD-middelen) hebben in het schooljaar 1998-1999 geleid tot ongeveer 9.600 extra com-p u t e r s, wat neerkomt ocom-p 1 extra com-pc com-per 22 leer-lingen in de doelgroep vierde tot zesde leerjaar basisonderwijs (het secundair onderwijs kreeg tijdens het schooljaar 1998-1999 nog geen subsi-dies).
2. Het departement Onderwijs is helemaal niet be-trokken bij het A A L - p r o j e c t , noch wordt het door mij financieel of logistiek ondersteund. Net zoals andere private ICT-initiatieven met consequenties voor onderwijs, volgt mijn admi-nistratie dit project vanop een afstand op. H e t AAL-project is een initiatief van de private sec-t o r, mesec-t name van Microsofsec-t en To s h i b a .D a a r-naast participeren onder meer ook Packard B e l l , Digikids en Bank van Breda aan dit ICT-project.
Op dit ogenblik nemen er 39 Vlaamse scholen aan deel, maar binnenkort komt er een nieuwe o p r o e p. Een honderdtal scholen zal desgewenst kunnen deelnemen. De scholen beslissen au-tonoom of zij het concept kunnen inschakelen in het leerproces en of zij eventueel willen deel-nemen aan dit project.
3. Er zijn momenteel vier initiatieven lopende waarbij on line leerinhouden kunnen worden uitgewisseld of geraadpleegd.
a) In samenwerking met Nederland werd in het kader van de GENTakkoorden (Geheel Eu -ropees Nederlands Taalgebied – red.) e e n databank van educatieve software ontwik-keld voor het basisonderwijs : de V l a a m s - N e-derlandse programmamatrix.
Deze werd reeds een eerste keer geactuali-seerd in september 1998 en ter beschikking
gesteld van basisscholen en van de departe-menten voor lerarenopleiding van de hoge-s c h o l e n . Een tweede upgrade ihoge-s gepland voor juni 1999.
De programmamatrix is een cd-rom die Ne-derlandstalige educatieve softwarepaketten bevat die door didactici, leerkrachten en on-derwijsdeskundigen worden beschreven op het vlak van inhoud, g e b r u i k s v r i e n d e l i j k -h e i d , … Geïnteresseerde leerkrac-hten vin-den op die manier hun weg in het onover-zichtelijke en vaak onbekende aanbod van educatieve software. Op basis hiervan kun-nen scholen op een gefundeerde manier rich-ting geven aan hun aankoopbeleid inzake software en hun wensen terzake beter for-muleren.
De programmamatrix basisonderwijs kan gratis worden aangevraagd bij de administra-tie Basisonderwijs. Dit jaar komt er een on line versie van de matrix, zodat iedereen haar zal kunnen raadplegen via het Internet. b) Sinds 1999 is er een gelijkaardige databank
met educatieve software voor het secundair o n d e r w i j s. Net als de programmamatrix ba-s i ba-s o n d e r w i j ba-s, werden ba-softwarepakketten door leerkrachten en onderwijsdeskundigen be-oordeeld.
Deze databank is nu reeds on line te raad-p l e g e n . De databank bevat enkel educatieve software voor de algemene vakken van de eerste graad van het secundair onderwijs. U R L : w w w. o n d . v l a a n d e r e n . b e / s e c u n d a i r _ scholen/edusoft
c) Binnen het European Schoolnet ( w w w.eun.org) werken twintig ministeries van Onderwijs, waaronder het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, een volwaardige virtuele campus uit, die permanent wordt ge-actualiseerd en uitgebreid.
Een belangrijke bijlage wordt geleverd door het departement Onderwijs dat het gehele Virtual School Primary Departement coördi-neert (http : / / w w w. e n . e u n . o r g / v s / p r i m a r y / p r i m a r y. h t m l ) . Daarnaast participeren V l a a m-se leerkrachten aan de verschillende andere departementen (Mathematics, Civics, e.a.). d) Ten slotte biedt de overheid reeds geruime
tijd aan volwassenen de mogelijkheid om op basis van zelfgestuurd leren, o n a f h a n k e l i j k van plaats en tijd, aan (bij)scholing en (na)vorming te doen.
Dit "Begeleid Individueel Studeren" of BIS wordt georganiseerd door het departement Onderwijs en gefinancierd door de V l a a m s e G e m e e n s c h a p. BIS omvat zeven studiege-b i e d e n : Ta l e n , Wi s k u n d e, E c o n o m i e, A d m i-n i s t r a t i e, I i-n f o r m a t i c a , Wetei-nschappei-n ei-n Techniek.
