“Straks, na de reclame…”

“Straks, na de reclame…”

Een onderzoek naar de kenmerken

van het genre ‘reclameblokpreview’

Door: Astrid Janssens

Studentnummer: 1420283

Vak: MA-scriptie

Opleiding: Master Communicatie- & Informatiewetenschappen

Scriptiebegeleider: Dr. E.F.A.J. Ensink

Datum: 15-08-2011

Inhoudsopgave

1. Inleiding p. 4

2. Theoretisch Kader p. 6

2.1. Reclameblokpreviews “

2.1.1. Raakvlakken met filmtrailers “ 2.1.2. Raakvlakken met flapteksten p. 7 2.1.3. Raakvlakken met reclame “

2.2. Genre p. 8 2.3. Narratieve opbouw p. 9 2.4. Realitytelevisie p. 10 2.4.1. Definitie “ 2.4.2. Subgenres p. 11 3. Methode p. 12 3.1. Dataverzameling “ 3.2. Categorisering p. 13 3.2.1. Subgenres “ 3.2.2. Overige factoren p. 14 3.3. Stappenplan p. 15 4. Analyse p. 17 4.1. Bemiddeling “ 4.2. Docuseries p. 19 4.3. Magazine p. 22 4.4. Wedstrijd p. 24 4.5. Reportage p. 27 4.6. Interview p. 29 5. Resultaten p. 32 5.1. Inhoud “ 5.1.1. Narratief “ 5.1.2. Informatiestroom “ 5.2. Vorm p. 33

5.2.1. Aantal shots en totale duur van de preview “

5.2.2. Chronologie “

5.3. Functie p. 34

6. Conclusie p. 36

6.1. Inhoud, vorm en functie “

6.2. Het genre ‘reclameblokpreview’ p. 37

7. Discussie p. 38

Bijlage 1: Overzicht Realityprogramma’s p. 41 Bijlage 2: Realityprogramma’s per subgenre p. 47

Bijlage 3: Analyse p. 50

3.1. Legenda “

3.2. Analyse categorie Bemiddeling p. 51 3.3. Analyse categorie Docuseries p. 67 3.4. Analyse categorie Magazine p. 84 3.5. Analyse categorie Wedstrijd p. 95 3.6. Analyse categorie Reportage p. 116 3.7. Analyse categorie Interview p. 127

1. Inleiding

Een relatief nieuw fenomeen in televisieprogramma’s is het vertonen van previews, waarin een vooruitblik gegeven wordt op de gebeurtenissen welke op een later moment in de uitzending getoond zullen worden. Deze previews worden veelal aan het begin, voorafgaand aan een reclameblok en aan het einde van een aflevering getoond, waarbij de kijker informatie krijgt over gebeurtenissen welke op een later moment in de uitzending te zien zullen zijn. Hierbij is op te merken dat de previews aan het begin en aan het einde van de uitzending dikwijls een opsomming geven van de gebeurtenissen in de bewuste en de volgende aflevering, maar in de previews die voorafgaan aan een reclameblok gebeurt meer; naast het informeren over komende gebeurtenissen wordt de kijker nieuwsgierig gemaakt naar de afloop van deze gebeurtenissen. Deze previews proberen op deze wijze de kijker te motiveren de rest van de uitzending, welke na de reclame hervat wordt, te bekijken en niet te zappen naar een andere zender.

Tegenwoordig bevatten veel programma’s dergelijke reclameblokpreviews, maar dit is echter een interessant fenomeen. Televisieprogramma’s vertellen namelijk veelal een verhaal, waarbij verschillende gebeurtenissen in een bepaalde volgorde getoond worden. Ze hebben dus een narratieve opbouw (Bordwell & Thompson, 2004: 68). Het is hierbij onderdeel van de kijkervaring om verrast te worden door plotwendingen of onverwachte gebeurtenissen, maar door het vertonen van previews wordt de kijker van tevoren geïnformeerd over wat er later in de uitzending gaat gebeuren. Als de kijker echter al weet wat er gaat gebeuren, waarom zou hij dan nog kijken? Het geven van informatie in previews over komende gebeurtenissen lijkt in dit opzicht dus eigenaardig.

Een ander interessant aspect is dat de reclameblokpreview een nieuw fenomeen is in de televisiewereld. Tot op heden is er geen onderzoek verricht naar de inhoud, vorm en functie van dergelijke previews en zijn er tevens geen uitspraken gedaan over de preview als communicatief verschijnsel. Door de previews te analyseren kan er theorie ontwikkeld worden over het genre ‘reclameblokpreview’, aangezien deze tot nu toe ontbreekt.

In deze scriptie wordt daarom onderzocht hoe het genre ‘reclameblokpreview’ gedefinieerd kan worden door de inhoud, vorm en functie van deze previews te analyseren. De inhoud van de previews wordt onderzocht door de narratieve vorm en de informatiestroom in de previews te analyseren. Vervolgens wordt door analyse van het aantal shots en de duur van de shots in de preview en de verhouding van de chronologie van gebeurtenissen in de preview tot de chronologie van de gebeurtenissen in de aflevering, de vorm van reclameblokpreviews onderzocht. Ten slotte wordt de functie van reclameblokpreviews onderzocht door de story-points in de previews te analyseren.

De reclameblokpreviews welke onderzocht worden zijn allen uitgezonden in televisieprogramma’s die behoren tot het genre ‘realitytelevisie’. Dit type programma vertegenwoordigt een groot deel van de televisieprogramma’s welke tegenwoordig te zien zijn op de televisie en deze realityprogramma’s bevatten dikwijls de bewuste reclameblokpreviews.

De volgende onderzoeksvraag staat tijdens de analyse centraal:

2. Theoretisch kader

Voordat een begin gemaakt kan worden met de analyse van reclameblokpreviews, moet een theoretisch kader geschetst over deze previews. Ten eerste zal het verschijnsel ‘reclameblokpreview’ beschreven worden, waarbij de raakvlakken met andere communicatieve middelen in kaart worden gebracht. Aangezien de reclameblokpreview onderzocht wordt als genre, wordt vervolgens beschreven wat ‘genre’ is en hoe dit onderzocht wordt. Hierna wordt het begrip ‘narratief’ toegelicht, waarna de narratieve opbouw van televisieprogramma’s beschreven wordt. Ten slotte wordt het hoofdstuk afgesloten met een toelichting op het genre ‘realitytelevisie’.

2.1. Reclameblokpreviews

Reclameblokpreviews zijn tot op heden nooit onderzocht. Omdat het een nieuw fenomeen betreft kan er dus geen theorie over dit onderwerp besproken worden. Wel kan een globale beschrijving gegeven worden van de previews door de raakvlakken met andere communicatieve middelen te beschrijven.

In reclameblokpreviews worden gebeurtenissen, of delen daarvan, getoond welke later in de aflevering te zien zijn. Er kan verondersteld worden dat in deze previews een korte samenvatting gegeven wordt van het komende materiaal, waardoor deze previews raakvlakken hebben met zowel filmtrailers als flapteksten.

Doordat een reclameblokpreview als het ware ‘reclame’ maakt voor komende gebeurtenissen in de uitzending heeft deze raakvlakken met overige reclame.

De raakvlakken van reclameblokpreviews met filmtrailer, flapteksten en reclame worden in de volgende paragraven beschreven.

2.1.1. Raakvlakken met filmtrailers

In een filmtrailer worden bepaalde gebeurtenissen uit de film op een dergelijke wijze gemonteerd, zodat deze als reclame kan dienen voor de bewuste film. Het voorname doel van deze trailers is het wekken van nieuwsgierigheid en verwachtingen bij de kijker, zodat deze gemotiveerd wordt om de film te bekijken (Maier, 2009: 159).

Deze filmtrailers bestaan uit audiovisueel materiaal, waarbij het materiaal afkomstig is van een reeds afgerond product, namelijk de film. Reclameblokpreviews lijken in dit aspect op trailers, omdat ook zij audiovisueel zijn en het materiaal in de preview afkomstig is van een afgerond product, namelijk het televisieprogramma. De makers van zowel filmtrailers als reclameblokpreviews moeten de creatie van het middel baseren op bestaand materiaal, waardoor de materiaalkeuze dus beperkt is. De beelden kunnen echter anders gemonteerd worden en door toevoeging van een voice-over of muziek kunnen de gebeurtenissen op een andere wijze weergegeven worden.

Vanwege de audiovisuele aard van zowel filmtrailers als reclameblokpreviews kan de kijker niet zelf bepalen in welke volgorde en met welke snelheid hij het materiaal bekijkt; de kijker kan de snelheid van de informatieoverdracht, ook wel pacing genoemd, dus niet beïnvloeden. De maker bepaalt de snelheid van de informatieoverdracht, waardoor filmtrailers en reclameblokpreviews mediatypen zijn met een externe pacing (Faasse et al., 2010: 21).

Tevens kan een filmtrailer op elk moment vertoond worden, terwijl een reclameblokpreview enkel voorafgaand aan een reclameblok vertoond wordt. Ook is de vertoning van een reclameblokpreview beperkt aan de uitzending van het bewuste televisieprogramma op televisie, terwijl een filmtrailer in de bioscoop, op internet, of op televisie vertoond en bekeken kan worden. Ten slotte kan een filmtrailer bekeken worden zonder dat de kijker voorkennis heeft van de inhoud van de film, terwijl een reclameblokpreview vertoond wordt nadat de kijker een deel van het programma reeds gezien heeft, waardoor de informatie welke de kijker uit dit materiaal verkregen heeft invloed heeft op de inhoud van de preview. Wanneer bijvoorbeeld voor de reclameblokpreview een wedstrijd getoond is, kan een vooruitblik op het resultaat van de wedstrijd in de preview vertoond worden. Wanneer de kijker het gedeelte van de uitzending met de wedstrijd niet gezien heeft, zal de vertoning van de uitkomst in de preview minder interessant voor hem zijn.

2.1.2. Raakvlakken met flapteksten

Flapteksten op boeken geven een korte samenvatting van de inhoud van het boek, waarop de lezer zijn keuze kan baseren om het boek wel of niet te lezen. Zij trachten de lezer te motiveren om het boek te lezen en deze motiverende functie komt overeen met de motiverende functie van reclameblokpreviews. Tevens vertonen flapteksten en reclameblokpreviews overeenkomsten wat betreft de samenvatting van een afgerond product. Een flaptekst bestaat echter uit een geschreven tekst, terwijl reclameblokpreviews uit audiovisueel materiaal bestaan. Tevens kan de lezer van een flaptekst de tekst op elke manier lezen, bijvoorbeeld van begin tot einde, of enkel een deel van de tekst. De kijker van een reclameblokpreview kan echter niet bepalen in welke volgorde hij de preview bekijkt; de informatie wordt in een bepaalde volgorde gegeven en de kijker kan deze niet aanpassen. Flapteksten hebben dus interne pacing, omdat de lezer zelf de snelheid van de informatieoverdracht beheerst, terwijl deze snelheid bij reclameblokpreviews bepaald wordt door de maker en dus externe pacing hebben (Faasse et al,. 2010: 21).

Een ander verschil tussen flapteksten en reclameblokpreviews is dat de lezer van flapteksten deze op elk moment kan lezen; hij kan bijvoorbeeld het boek oppakken of naar een boekwinkel of bibliotheek gaan om de flaptekst te lezen, terwijl de kijker van een reclameblokpreview, zoals eerder genoemd, gebonden is aan het moment waarop het programma waarin de preview zich bevindt uitgezonden wordt op televisie.

Ten slotte kan ook een flaptekst zonder voorkennis over het boek gelezen worden, zoals een filmtrailer zonder voorkennis over de film bekeken kan worden, terwijl de kijker van een reclameblokpreview wel voorkennis over de gebeurtenissen voorafgaande aan de reclameblokpreview dient te hebben.

2.1.3. Raakvlakken met reclame

Het veronderstelde doel van de reclameblokpreviews is de kijker aansporen om na de reclame verder te kijken en niet te zappen naar een andere zender. Dit geschiedt door een verkorte weergave van gebeurtenissen in de aflevering te tonen, waarbij belangrijke aspecten niet genoemd worden. De kijker wordt op deze wijze nieuwsgierig gemaakt naar de afloop van de gebeurtenissen, waardoor hij gemotiveerd wordt verder te kijken na de reclame.

De kijker wordt dus overgehaald om een handeling uit te voeren en dit doel van de previews komt overeen met het doel van reclame. Bij reclame wordt de kijker of lezer ook aangespoord een handeling uit te voeren, bijvoorbeeld het kopen van een product.

product van een bepaalde duur, welke zo aantrekkelijk mogelijk geadverteerd wordt. De makers kunnen beeld en geluid dus niet zelf bedenken of maken, maar moeten met het materiaal van een bestaand product iets nieuws creëren, waarbij zij keuzes moeten maken om de preview zo interessant mogelijk te maken.

Een ander verschil tussen reclameblokpreviews en reclame voor producten is dat er via verschillende media geadverteerd kan worden voor producten. Er kan bijvoorbeeld reclame gemaakt worden op televisie, op de radio, in tijdschriften, in kranten en op billboards, terwijl een reclameblokpreview enkel op televisie uitgezonden wordt. Hieruit blijkt ook dat de vorm van een reclame kan verschillen van de vorm van de reclameblokpreview. Een reclame kan bestaan uit enkel tekst, beeld of geluid, of een combinatie van tekst, beeld en geluid, terwijl een reclameblokpreview altijd bestaat uit audiovisueel materiaal.

Ook hier verschilt de locatie van de reclameblokpreview met de locatie van een reclamecommercial. Een reclameblokpreview wordt enkel getoond tijdens een televisieprogramma en direct voor een reclameblok. Een reclame kan, zoals eerder vermeld, op verschillende plaatsen wat betreft medium voorkomen, zoals op een billboard of in een tijdschrift, maar in het geval van een commercial, welke net als een reclameblokpreview op televisie wordt uitgezonden, bestaat er het verschil dat de commercial in elk reclameblok uitgezonden kan worden, terwijl de reclameblokpreview een vaste locatie heeft.

Uit bovenstaande kan geconcludeerd worden dat reclameblokpreviews wat betreft het beoogde doel overeen komen met reclame, maar de previews zijn beperkt wat betreft vorm en inhoud. De reclameblokpreviews kunnen dus gezien worden als een specifieke vorm van reclame. Deze vorm van reclame is echter tot op heden niet onderzocht. Gray (2010) is de enige onderzoeker die spreekt over reclame voor televisieprogramma’s, waarbij hij meldt dat er juist onderzoek gedaan moet worden naar dit type reclame (Gray 2010: 54).

Om vast te stellen of reclameblokpreviews een vorm van reclame zijn en welke andere specifieke kenmerken te benoemen zijn voor previews, moet onderzocht worden hoe de previews zijn opgebouwd. Na het analyseren van overeenkomende kenmerken van de verschillende previews kan onderzocht worden hoe het genre ‘reclameblokpreview’ gedefinieerd kan worden. De term ‘genre’ en hoe een genre gedefinieerd kan worden wordt in de volgende paragraaf toegelicht.

2.2. Genre

De term ‘genre’ wordt doorgaans gebruikt om een bepaald type van een verschijnsel aan te duiden. Een verschijnsel is typisch als deze bepaalde kenmerken heeft welke overeenkomen met de kenmerken van vergelijkbare verschijnselen (Van Leeuwen, 2005: 122). Een voorbeeld van een genre op het gebied van film is de western; films welke getypeerd worden als western hebben overeenkomende eigenschappen, zoals cowboys, het Wilde Westen en pistoolduels.

Er zijn drie verschillende typische kenmerken te benoemen welke een genre karakteriseren, namelijk de inhoud, de vorm en de functie. Vooral overeenkomende kenmerken wat betreft inhoud worden gehanteerd om een genre aan te duiden in literatuur en film, zoals het bovengenoemde voorbeeld van de westernfilm aantoont (Van Leeuwen, 2005: 123).

2005: 128). Een adviescolumn in een modetijdschrift bijvoorbeeld heeft een andere vorm en inhoud dan een adviescolumn op een dieetwebsite.

Deze nadruk op overeenkomsten wat betreft de functie vormt een andere definitie van de term ‘genre’, namelijk dat genre een klasse is van communicatieve gebeurtenissen met gedeelde herkenbare communicatieve functies ( Swales (1990) in Renkema, 2004: 74).

Om het genre ‘reclameblokpreview’ te definiëren moet dus onderzocht worden welke overeenkomende kenmerken de previews hebben wat betreft inhoud, vorm en functie. Voorafgaand aan het onderzoek kunnen enkele aspecten echter al benoemd worden. Zo hebben de previews allen de vorm van een audiovisueel product; ze bestaan uit bewegende beelden en geluid. Het aantal beelden en hoe het beeld en geluid gebruikt wordt moet echter uit de analyse blijken.

Er kan ook reeds een veronderstelling wat betreft de functie geuit worden; de vooruitblik op materiaal wat nog vertoond moet worden in de previews suggereert dat de previews het doel hebben de kijker te motiveren om verder te kijken. Op welke wijze de kijker gemotiveerd wordt moet echter uit de analyse blijken.

Kenmerken wat betreft de inhoud van de previews kan onderzocht worden door de narratieve opbouw van de previews te onderzoeken. Wat dit inhoudt wordt in de volgende paragraaf toegelicht.

2.3. Narratieve opbouw

Verhalen spelen een grote rol in het dagelijkse leven. In een conversatie vertellen personen elkaar verhalen om hun leven te beschrijven door te praten over gebeurtenissen welke ze mee hebben gemaakt. Tevens spelen verhalen een grote rol in de media. In boeken, films, toneelstukken en hoorspelen staat het vertellen van een verhaal centraal, waardoor de lezer of toeschouwer vermaakt wordt. Veel aspecten in het leven hebben op deze wijze een narratieve opbouw.

Een narratief kan beschreven worden als een reeks van gebeurtenissen met een causaal verband, welke in een bepaalde tijd en ruimte plaatsvindt. Doorgaans wordt een narratief bestempeld als een verhaal, welke begint met een bepaalde gebeurtenis, waarna verschillende gebeurtenissen het verhaal uitbreiden en ten slotte een laatste gebeurtenis het verhaal afsluit. Hierbij is het causale verband tussen de gebeurtenissen cruciaal; de gebeurtenissen in het verhaal hebben doorgaans een oorzaak-gevolg relatie, waardoor de toeschouwer de gebeurtenissen met elkaar in verband kan brengen en op deze wijze het verhaal snapt. Tevens zijn de factoren tijd en ruimte belangrijk; het tijdstip waarop de gebeurtenissen plaatsvinden en de omgeving waarin dit gebeurt, leveren de toeschouwer belangrijke informatie over het verhaal, zodat hij wederom de verschillende gebeurtenissen met elkaar in verband kan brengen (Bordwell&Thompson, 2004: 69).

Tijdens het vertellen van een verhaal is het trekken van de aandacht van de toeschouwer belangrijk; door gebeurtenissen op een interessante wijze te vertellen wordt de interesse van de toeschouwer gewekt, waardoor deze nieuwsgierig wordt naar de rest van het verhaal. In Renkema (2004) worden de aspecten welke een verhaal interessant maken ‘story-points’ genoemd (p. 197). Deze punten maken een verhaal boeiend. Als voorbeeld wederom Peter R. de Vries; het opsporen van een crimineel is op zich al een interessant onderwerp, maar bijvoorbeeld de onthulling dat de crimineel een hoge functie binnen de overheid heeft maakt de situatie nog interessanter. Deze vermelding ontlokt een reactie bij de kijker, bijvoorbeeld shock, waardoor het verhaal nog boeiender wordt voor de kijker.

Reclameblokpreviews kunnen tevens een narratieve opbouw hebben; gebeurtenissen in de aflevering, of delen daarvan, worden in de preview getoond, waardoor de kijker de reeds getoonde gebeurtenissen in verband kan brengen met gebeurtenissen welke nog vertoond gaan worden. Zo kan het gevolg van een gebeurtenis, welke voor de preview vertoond is, in de reclameblokpreview getoond worden. De kijker krijgt zo een idee van de afloop van een gebeurtenis. Tevens kunnen hierbij story-points gebruikt worden, door vooral de interessante aspecten van een komende gebeurtenis in de preview te tonen. Op deze wijze wordt de kijker nieuwsgierig gemaakt naar de gebeurtenis en gemotiveerd om te blijven kijken.

Hoeken et al. (2009) melden dat bij het ontwerp van teksten de onderwerpen seks, dood, geweld en veel geld voor iedereen interessant zijn, omdat deze inspelen op de emotie van de lezer (Hoeken et al., 2009: 66). Deze opsomming kan echter ook voor previews genoemd worden. Tijdens de analyse van de previews zullen dergelijke aandachttrekkers worden benoemd, welke specifiek van toepassing zijn op de geanalyseerde previews. Later zal dus blijken of de bovengenoemde onderwerpen tevens in previews getoond worden.

Deze story-points spelen tevens een rol bij het vaststellen van de functie van reclameblokpreviews; als deze story-points gebruikt worden in de previews kan dit wijzen op een motiverende functie, omdat de maker van de preview op deze wijze de kijker wil verleiden om verder te kijken.

Na de bespreking van reclameblokpreviews, genre en narratieve opbouw wordt dit hoofdstuk afgesloten met een paragraaf over het genre ‘realitytelevisie’. De televisieprogramma’s welke de reclameblokpreviews bevatten die geanalyseerd worden behoren allen tot dit genre, waardoor dit type televisieprogramma toegelicht moet worden. In de volgende paragraaf wordt dit onderwerp besproken.

2.4. Realitytelevisie

Realitytelevisie wordt steeds populairder. Sinds het grote succes van realityseries als Big

Brother in de jaren 90 van de vorige eeuw heeft dit genre een enorme groei doorgemaakt.

Tegenwoordig wordt het grootste gedeelte van het programma-aanbod op televisie bestempeld als ‘reality’.

2.4.1. Definitie

Mede door de grote variatie binnen het genre is een alomvattende definitie tot op heden niet geformuleerd. Wel wordt dit genre getypeerd door verschillende herkenbare factoren, namelijk niet-professionele acteurs, een ongescripte dialoog, surveillancebeelden, hand-held camera’s en de gebeurtenissen ontwikkelen zich terwijl de camera draait. Hierbij lopen de verschillende onderwerpen van realityprogramma’s uiteen; van mensen tot dieren en van geboorte tot overlijden (Hill, 2005: 41).

Naast de herkenbare factoren benoemen Holmes & Jermyn (2004) de voornaamste focus van realitytelevisie, namelijk de focus op ‘het echte leven’ en op ‘echte mensen’ (p. 5), wat inhoudt dat de personen in een realityprogramma geen acteurs zijn en hun activiteiten niet door een script bepaald worden. Met deze factoren zal in het onderzoek verder gewerkt worden.

2.4.2. Subgenres

Het genre ‘realitytelevisie’ is erg breed; daardoor bestaat er grote variatie tussen de verschillende programma’s die tot het genre ‘reality’ behoren. Veel onderzoekers hebben getracht een classificatie van subgenres te maken, maar deze classificaties verschillen aanzienlijk van elkaar. Zo benoemt Hill (2007) bijvoorbeeld de subgenres infotainment, docusoaps, lifestyle, life experiment programmes, reality gameshows, reality talentshows en reality hoax (Hill, 2007: 49), terwijl Ouellette & Murray (2004) de subgenres gamedoc, dating programma, makeover/lifestyle, docusoap, court program en reality sitcom benoemen (In: Nabi, 2007: 373). Waar Hill de subgenres baseert op een algemener format, speelt bij de formulatie van Ouellette en Murray de inhoud van de realityprogramma’s een grotere rol. Een andere categorisatie is die van Nabi et al (2006); zij benoemen romance, crime, informational, reality-drama, competition/game en talent (In: Nabi 2007: 373).

Butler (2007) benoemt ten slotte de subgenres courtroom and law enforcement, dating, docusoap or docudrama, gamedoc, hidden camera, lifestyle change, makeover, reality sitcoms, talent contests/searches en daytime talk shows (Butler, 2007: 118-119).

In eerder onderzoek worden dus verschillende subgenres genoemd, maar een alomvattende categorisatie van subgenres is tot op heden echter niet geformuleerd. Hoewel deze verschillende classificaties enkele overeenkomende subgenres benoemen, bijvoorbeeld ‘docusoap’ en ‘gamedoc/gameshow’, lopen de verschillen uiteen.

Een van de mogelijkheden om dit probleem op te lossen zou zijn om de verschillende classificaties samen te voegen. De bovengenoemde onderverdelingen zijn echter veelal gebaseerd op Amerikaanse realityprogramma’s welke in de afgelopen 20 jaar zijn uitgezonden. Tevens bestaat het risico dat er door een dergelijke samenvoeging een te uitgebreide en onduidelijke classificatie ontstaat. Voor dit onderzoek is daarom besloten om subgenres te formuleren aan de hand van het te analyseren materiaal. Het voordeel hiervan is dat de onderverdeling in subgenres van toepassing is op hedendaagse Nederlandse realityprogramma’s, wat een relevantere classificatie oplevert dan wanneer deze op internationale realityprogramma’s van de afgelopen 20 jaar gebaseerd zou zijn.

3. Methode

Het doel van dit onderzoek is het beschrijven van het genre ‘reclameblokpreview’. Om dit doel te realiseren zal onderzocht worden op welke wijze reclameblokpreviews in

realityprogramma’s opgebouwd zijn wat betreft inhoud, vorm en functie.

Om dit te onderzoeken is ten eerste een overzicht gemaakt van programma’s die in aanmerking komen voor het onderzoek. Ten tweede is vastgesteld hoe deze programma’s gecategoriseerd kunnen worden. Ten slotte is een stappenplan samengesteld waarin weergegeven wordt op welke wijze de analyse van de realityprogramma’s uitgevoerd is.

3.1 Dataverzameling

Om dit onderzoek uit te voeren zal gekeken worden naar Nederlandstalige realityprogramma’s, welke tevens in Nederland geproduceerd zijn. Deze keuze is gemaakt omdat de wijze waarop programma’s in verschillende landen geproduceerd worden kan verschillen. Programma’s uit de VS bijvoorbeeld zijn vaak anders opgebouwd dan programma’s uit Nederland. Zo bevatten zij meer reclameonderbrekingen dan Nederlandse programma’s. Door te kiezen voor enkel Nederlandse producties zal het te analyseren materiaal bestaan uit gelijke componenten, waardoor er een goedgefundeerde conclusie over de opbouw van previews geformuleerd kan worden.

Om dit onderzoek uit te voeren is ten eerste een duidelijk overzicht nodig van programma’s die in aanmerking komen voor de analyse. Dit overzicht is samengesteld door alle programma’s te bekijken die weergegeven zijn op de websites van RTL, SBS6, Veronica en Net 5. Hier kunnen programma’s gevonden worden welke uitgezonden worden door de commerciële zenders. Het betreft de zenders RTL4, RTL5, SBS6, RTL7, Veronica, RTL8 en Net 5. Er is gekozen voor commerciële zenders, omdat de programma’s van de publieke omroepen geen reclameonderbrekingen bevatten en dus ook geen reclameblokpreviews. Vervolgens zijn vier criteria gehanteerd om programma’s uit te kiezen voor de analyse. Het eerste criterium betreft de mogelijkheid om afleveringen van het programma op internet te bekijken. Dit criterium is in het geval van dit onderzoek cruciaal, omdat het opnemen van alle programma’s op alle commerciële zenders die uitgezonden zijn in een bepaalde periode zo goed als onmogelijk is.

Het tweede criterium is dat het programma tot het genre ‘realitytelevisie’ behoort. Om deze als zodanig te herkennen wordt bekeken of het programma voldoet aan de eigenschappen die genoemd zijn in hoofdstuk 2.4.1, namelijk of het programma gefocust is op de echte wereld en op echter mensen.

Het derde criterium betreft de periode waarin de programma’s op televisie uitgezonden zijn. Om de hoeveelheid programma’s in te perken is er gekozen voor programma’s die van oktober 2010 tot en met maart 2011 uitgezonden zijn. Op deze wijze kunnen zowel de programma’s die van september tot december 2010 als de programma’s die vanaf januari 2011 uitgezonden zijn onderzocht worden.

Ten slotte het vierde criterium, welke het belangrijkst is voor dit onderzoek; het programma moet previews bevatten, die getoond worden voor de reclameonderbrekingen.

3.2 Categorisering

De realityprogramma’s in het overzicht in Bijlage 1 zijn gecategoriseerd per zender. Er kan echter een meer gedetailleerde indeling gemaakt worden aan de hand van subgenres van het genre ‘reality’. Uit hoofdstuk 2.4.2 blijkt echter dat er geen alomvattende lijst met subgenres van dit genre bestaat. In plaats van het combineren van alle subgenres die door verschillende theoretici genoemd worden, is er gekozen voor het creëren van een nieuwe onderverdeling in subgenres die van toepassing is op de programma’s in dit onderzoek.

3.2.1 Subgenres

Om deze onderverdeling tot stand te brengen zijn alle programma’s in het overzicht in Bijlage 1 bekeken, waarbij overeenkomende kenmerken van de programma’s de basis vormen voor een nieuwe categorisering in subgenres van het genre ‘realitytelevisie’.

Hieronder volgt een lijst van de geconstateerde subgenres:

1. Bemiddeling

In dit subgenre staat de bemiddeling bij problemen centraal. Bekendheden, al dan niet in samenwerking met experts, helpen mensen bij de oplossing van een probleem. Deze problemen variëren van burenruzies tot overgewicht en van relatieproblemen tot financiële problemen. Er is gekozen voor de naam ‘bemiddeling’ omdat daarmee het hoofddoel van het programma weergegeven wordt. Voorbeelden zijn Bonje met de Buren, S.O.S. Sonja en Red

mijn Vakantie.

2. Docuserie

De programma’s welke tot dit subgenre behoren draaien allen om een interessant persoon of groep personen op een bepaalde locatie, met een bepaald beroep, een vreemde hobby of specifieke missie, waarbij een weergave gegeven wordt van ‘het leven van’. De naam ‘docuserie’ is gekozen omdat de programma’s die tot dit subgenre behoren lijken op documentaires en uit meerdere afleveringen bestaan. Enkele voorbeelden zijn De Pfaff’s,

Wegmisbruikers en Fans.

3. Magazine

In de programma’s welke tot dit subgenre behoren staat een bepaalde hobby of interesse centraal, vaak in een magazineachtig format, waarbij verschillende aspecten van het onderwerp belicht worden. Het verschil met het subgenre ‘docuserie’ is dat het bij ‘magazine’ niet draait om een persoon of groep personen, maar om een algemener onderwerp, zoals mode, auto’s of gezondheid. De naam ‘magazine’ is gekozen omdat de programma’s die tot dit subgenre behoren opgebouwd zijn als een magazine, waarbij in elke aflevering verschillende aspecten van de hobby of interesse besproken worden. Voorbeelden van dit subgenre zijn Lifestyle Experience en Wielerland.

4. Wedstrijd

In dit type programma strijden deelnemers met elkaar voor een prijs. Dit kan in de vorm van een quiz, waarbij aan het eind van de aflevering één persoon of team wint, of een afvalrace, waarbij er telkens kandidaten af vallen totdat één persoon wint. De naam ‘wedstrijd’ spreekt hierbij voor zich. Enkele voorbeelden zijn Benelux’ Next Top Model, Expeditie Robinson en

Beat de Mol.

5. Reportage

waarvan de resultaten vaak schokkend of spraakmakend zijn. Er is gekozen voor de naam ‘reportage’ omdat de programma’s dit format hanteren. Voorbeelden zijn Undercover in

Nederland en Lauren Verslaat.

6. Interview

In dit subgenre staan interviews met bekende mensen centraal, al dan niet in een aparte setting. Ook hier spreekt de gekozen naam voor zich. Voorbeelden van dit subgenre zijn Van

der Vorst ziet Sterren en Waar is de Mol?.

De programma’s die tot de subgenres ‘Reportage’ en ‘Interview’ behoren zouden bestempeld kunnen worden als journalistieke programma’s, maar aangezien ook hier echte mensen gevolgd of geïnterviewd worden is ervoor gekozen om de programma’s toch als realityprogramma’s te classificeren.

Na het formuleren van deze subgenres zijn de realityprogramma’s uit Bijlage 1 per subgenre gerangschikt en weergegeven in Bijlage 2.

3.2.2 Overige factoren

De programma’s in Bijlage 2 zijn wederom per zender genoteerd, omdat hiermee rekening gehouden is bij het uitkiezen van de te analyseren programma’s. Er is namelijk voor gekozen om per subgenre van elke zender één programma te analyseren. Het uiteindelijke aantal te analyseren programma’s komt hiermee op 20.

Vervolgens is gekeken naar de duur van de programma’s. Deze varieert van ongeveer 25 minuten per uitzending tot ongeveer 40 minuten of meer. Hierbij bevatten de programma’s van ongeveer 25 minuten één preview en de programma’s van 40 minuten of meer minimaal twee previews. Er is uiteindelijk besloten 10 programma’s van ongeveer 25 minuten te analyseren en 10 programma’s van 40 minuten of meer. Op deze wijze blijft de verhouding tot de verschillen in duur tussen de programma’s gelijk.

Ten slotte zijn de gekozen programma’s gelijk verspreid over de periode van oktober 2010 tot en met maart 2011.

Hieronder een tabel met de gekozen programma’s:

Subgenre Zender Programma Periode Aantal previews

Bemiddeling RTL4 Bonje met de Buren November 2010 2

SBS6 Red mijn Vakantie Oktober 2010 2

Net 5 Samenwonen Oktober 2010 1

Docuserie RTL4 Naar de Kliniek Januari 2011 1

RTL5 Oh Oh Tirol Maart 2011 1

SBS6 Wegmisbruikers Februari 2011 2

RTL7 Terug op de Werkvloer Januari 2011 1

Net 5 Medisch Centrum December 2010 1

Magazine RTL5 Lifestyle Experience Januari 2011 1

SBS6 Nederland op Wielen December 2010 1

RTL7 Wielerland Februari 2011 1

Veronica M!LF Maart 2011 1

Wedstrijd RTL4 Dolfijnen in de hoofdrol Oktober 2010 1 RTL5 Expeditie Robinson 2010:

Refreshed

November 2010 2 SBS6 Het Beste Idee van Nederland Oktober 2010 3

Reportage SBS6 Undercover in Nederland Maart 2011 2

Veronica Lauren Verslaat Maart 2011 2

Interview RTL4 Van der Vorst Ziet Sterren November 2010 2

Veronica Waar is de Mol? November 2010 2

Totaal aantal programma’s: 20 Totaal aantal previews: 32 De wijze waarop de bovenstaande programma’s zijn gekozen is een vorm van maximum-variation sampling (Baxter&Babbie, 2004: 313). De gekozen programma’s variëren wat betreft subgenre, zender, periode en duur, waardoor er zo veel mogelijk verschillende programma’s geanalyseerd zijn. Zo bestaat er tevens maximale variatie tussen de in totaal 32 previews die geanalyseerd zijn. Op welke wijze deze programma’s en de bijbehorende previews geanalyseerd zijn wordt in de volgende paragraaf uiteengezet.

3.3 Stappenplan

Om een beeld te krijgen van de opbouw en inhoud van de previews is elke uitzending in zijn totaliteit beschreven. Hierbij is een stappenplan gehanteerd, waardoor er van elke uitzending een overzichtelijke weergave gemaakt is. Dit stappenplan wordt hier toegelicht.

Stap 1

De inhoud van de uitzending, van het begin tot aan de eerstkomende preview, is chronologisch weergegeven. Hierbij zijn de voornaamste onderwerpen en gebeurtenissen beschreven. Details zijn hierbij in mindere mate aanwezig, zodat de inhoudsweergave overzichtelijk blijft. Dit deel van de uitzending wordt ‘Deel 1’ genoemd.

Stap 2

De preview na het eerste deel van de uitzending is gedetailleerd weergegeven, waarbij gebruik is gemaakt van een shotanalyse. Hierin worden screenshots, beeld, geluid en bijzonderheden weergegeven. Op deze wijze is duidelijk te zien welke informatie aan de kijker getoond wordt. Dit deel wordt logischerwijs ‘Preview’ genoemd.

In deze shotanalyses wordt gebruik gemaakt van filmtechnisch jargon en de daarbij behorende afkortingen. Een legenda van deze termen is daarom opgenomen in Bijlage 3.1

Stap 3

Deze stap is gelijk aan stap 1, met het verschil dat nu het gedeelte van de uitzending vanaf de preview tot aan het einde van de uitzending beschreven is en ‘Deel 2’ genoemd wordt.

Deze drie stappen zijn voldoende bij de programma’s van ongeveer 25 minuten. Bij programma’s van 40 minuten of meer worden stap 2 en stap 3 herhaald, totdat de uitzending eindigt. De verschillende delen krijgen hierbij een oplopend cijfer toegewezen. Op deze wijze zijn verschillende indelingen van de uitzendingen mogelijk, te weten:

Deel 1 – Preview – Deel 2

Deel 1 – Preview 1 – Deel 2 – Preview 2 – Deel 3

Deel 1 – Preview 1 – Deel 2 – Preview 2 – Deel 3 – Preview 3 – Deel 4 Stap 4

uitzending, dus waar het materiaal in de previews ‘vandaan komt’. Er is voor elke uitzending een schematische weergave van de getoonde gebeurtenissen in de verschillende delen en previews gemaakt, waarbij de informatie in de previews gelinkt wordt aan de informatie in de uitzending. Hiervoor zijn pijlen gebruikt, zodat eenvoudig te zien is waar de informatie in de previews vandaan komt. De verhouding tussen het aantal gebeurtenissen in de preview en het aantal gebeurtenissen in de aflevering wordt op deze wijze toegelicht.

Stap 5

Na de voltooiing van de eerste vier stappen wordt de informatiestroom tussen previews en uitzending inhoudelijk besproken. Hierbij wordt gekeken welke informatie wel en welke informatie juist niet vertoond wordt in de preview. Tevens wordt onderzocht welke story-points in de previews voorkomen. Deze story-story-points worden benoemd door het onderwerp waarop zij betrekking hebben. Een story-point waarbij iemand emotioneel wordt bijvoorbeeld wordt ‘emotie’ genoemd en een story-point waarbij een komisch tafereel geschiedt ‘humor’. Ten slotte wordt de verhouding van de chronologie van de gebeurtenissen in de previews vergeleken met de chronologie van de gebeurtenissen in de aflevering.

Door dit stappenplan uit te voeren wordt informatie verkregen over de inhoud, vorm en functie van reclameblokpreviews. De inhoud van de reclameblokpreviews wordt geanalyseerd door de narratief (stap 1 t/m 4) en de informatiestroom (stap 4&5) te beschrijven. De vorm van reclameblokpreviews wordt geanalyseerd door het aantal shots en de totale duur van de previews (stap 2) te beschrijven, en door de chronologie van de gebeurtenissen in de preview te vergelijken met de chronologie van de gebeurtenissen in de aflevering (stap 5). De functie van reclameblokpreviews wordt ten slotte onderzocht door de beschrijving van story-points in de previews (stap 5).

Na de analyse van inhoud, vorm en functie van de reclameblokpreviews kan het genre ‘reclameblokpreview’ gedefinieerd worden.

De uitvoering van stap 1 tot en met stap 4 van de analyse is in Bijlage 3.2 tot en met Bijlage 3.7 weergegeven. De inhoudelijke bespreking van deze stappen is in het volgende hoofdstuk weergegeven.

4. Analyse

Voor dit onderzoek zijn de reclameblokpreviews in realityprogramma’s geanalyseerd, aan de hand van het opgestelde stappenplan in hoofdstuk 3.3. De uitvoering van de eerste vier stappen is opgenomen in Bijlage 3, waar de programma’s per subgenre gecategoriseerd zijn. Tevens is er een legenda opgenomen om de afkortingen en het jargon in de analyse toe te lichten.

In dit hoofdstuk worden eerst per programma de eerste vier stappen kort weergegeven, waarna de uitvoering van stap 5 beschreven wordt. De programma’s worden hier wederom per subgenre ingedeeld.

4.1. Bemiddeling

De analyse van de programma’s die tot het subgenre ‘bemiddeling’ horen is weergegeven in Bijlage 3.2.

Het eerste programma dat in deze categorie is geanalyseerd is Bonje met de Buren. In dit programma worden burenruzies opgelost door John Williams en Natasja Froger. In de gekozen aflevering vormt geluidsoverlast de oorzaak voor ruzie tussen het koppel Ferry en Miranda en buurvrouw Ine. Na beide kanten van het verhaal aangehoord te hebben stellen de presentatoren voor om met elkaar rond de tafel te gaan zitten.

In de preview die hierop volgt worden de buren getoond als zij op weg zijn naar het tafelgesprek. Vervolgens wordt de woede-uitbarsting van één van de buren getoond, waarna de buurvrouw van de tegenpartij in tranen uitbarst. Na de reclame krijgt de kijker dus een spannend tafereel te zien; er ontstaat een ruzie waarbij één van de buren kwaad wegloopt, waardoor de emoties hoog oplopen. De story-points in deze preview zijn dus ‘sensatie’ en ‘emotie’.

Uit het deel na de eerste preview blijkt echter dat er tijdens het groepsgesprek niet één, maar twee uitbarstingen plaats vinden, waarvan de uitbarsting van Ferry het spectaculairst is. Wanneer zijn vrouw wegloopt van het gesprek, gebeurt dit zonder geschreeuw, terwijl Ferry zijn stem verheft en erg boos wordt. Na het gesprek worden de partijen geconfronteerd met elkaars geluidsoverlast, waarna de tweede preview vertoond wordt.

In deze tweede preview vertelt Ferry over zijn strafblad, waarna beelden van Ine volgen waarin zij zegt door de geluidsoverlast niet geslapen te hebben. Het laatste beeld bevat een emotionele Ferry. De reden voor zijn emoties wordt niet toegelicht, maar in verband met de informatie over zijn strafblad kan de kijker het vermoeden krijgen dat zijn emoties daardoor ontstaan. Het eerste story-point is ‘bekentenis’; Ferry bekent het schokkende feit dat hij een strafblad heeft. Het tweede story-point is ‘complicatie’; Ine heeft ondanks de getroffen maatregelen niet kunnen slapen. Het derde story-point ten slotte is wederom ‘emotie’; Ferry huilt in de armen van John.

In het deel na de tweede preview praten de deelnemers over hun achtergrond, waarbij Ferry over zijn strafblad en zijn vrouw over het kamp praat. De vloer van de bovenburen wordt vervolgens beter geïsoleerd om de geluidsoverlast te beperken. Nadat deze isolatie geplaatst is vertelt Ine dat ze niet geslapen heeft omdat de bovenburen extra hard op de vloer hebben gestampt. Wanneer John verhaal gaat halen bij de bovenburen is Ferry zo blij met de nieuwe vloer dat hij emotioneel wordt, waarna de buren hun problemen met elkaar bespreken en verbetering beloven.

De chronologie van de beelden in de previews komt verder overeen met de chronologie van de aflevering.

Het tweede programma in deze categorie is Red mijn Vakantie, waarin Alberto Stegeman langs gaat bij mensen op vakantie, die klachten hebben over hun accommodatie.

In het eerste deel van deze aflevering bezoekt hij Martijn en Lindsay, die in een allesbehalve kindvriendelijk hotel terecht zijn gekomen. Alberto belt de reisleider, maar deze kan niet helpen. Hierna volgt de eerste preview.

In deze preview vraagt de voice-over zich af of het nog goed gaat komen met Martijn en Lindsay, waarna een groep meisjes getoond wordt die verdrietig zijn over hun opsplitsing. Het laatste deel toont een familie die hun tickets kwijt zijn geraakt, waardoor zij veel geld hebben verloren. Eén vrouw huilt als ze dit vertelt. Het eerste story-point is ‘geheimzinnigheid’, aangezien de voice-over aangeeft dat de kijker na de reclame zal zien hoe het met Lindsay en Martijn af gaat lopen, maar geen informatie geeft over de afloop. Het tweede story-point is ‘emotie’; de groep meisjes is erg verdrietig vanwege hun opsplitsing. Het derde story-point is ‘geld’; een familie is veel geld kwijt geraakt door het verlies van hun tickets. Het vierde story-point ten slotte is ‘emotie’; de familie is erg verdrietig door het verlies van hun geld.

In het tweede deel van de aflevering lost Alberto het probleem van Martijn en Lindsay op, waarna Rob Geus de hygiëne op een jongerencamping controleert. Vervolgens helpt Alberto een groep meisjes in Spanje, die door overboeking uit elkaar gehaald zijn. Hij lost het probleem op, waarna Rob een vies vakantiehuisje inspecteert. De vraag uit de eerste preview wordt in dit deel beantwoord en het verhaal van de groep meisjes wordt getoond. De familie met de verloren tickets zijn echter niet besproken.

In de tweede preview staat wederom de familie met de verloren tickets centraal. De familieleden praten over het geld dat zij kwijt geraakt zijn door het verlies van de tickets. Alberto bezoekt een afgesloten gebouw, waarna de familie verdrietig is om het geld. Het eerste story-point is ‘geld’, aangezien de familie het geldbedrag bespreekt wat zij kwijt geraakt is. Het tweede story-point is ‘confrontatie’, aangezien Alberto naar het reisbureau gaat voor een confrontatie, maar voor een gesloten deur komt te staan. Het derde story-point is ‘emotie’; de familie is verdrietig over het verlies van de tickets.

In het derde deel bezoekt Alberto dan eindelijk de familie, waarbij de familieleden geëmotioneerd vertellen hoe zij veel geld zijn kwijt geraakt vanwege het faillissement van het reisbureau waarbij zij tickets hebben gekocht. Alberto bezoekt het reisbureau, wat gesloten blijkt te zijn. Tevens bezoekt hij de SGR, waar hij informatie krijgt over de legitimiteit van reisorganisaties. Ten slotte vertelt de familie dat zij nieuwe tickets hebben gekocht.

De previews in deze uitzending bevatten voornamelijk beelden van emotionele personen. De kijker wordt dus emotionele taferelen beloofd. De activiteiten van Rob Geus worden echter helemaal niet getoond.

De chronologie van de beelden in de preview komt niet overeen met de beelden in de aflevering. In de eerste preview wordt een onderwerp uit het derde deel van de aflevering getoond en in de tweede preview wordt het gesprek met de familie onderbroken met het beeld van Alberto bij het gesloten reisbureau.

Het derde programma in deze categorie is Samenwonen. Presentator Erik helpt mensen met hun problemen wat betreft interieurkeuze als zij gaan samenwonen. In deze aflevering helpt hij vriendinnen Esther en Maaike, wier smaak wat betreft interieur erg verschilt.

In de preview wordt een kort fragment getoond, waarin de kijker de enthousiaste reactie van de vrouwen ziet als zij hun nieuwe huis inlopen. Het interieur wordt niet getoond, enkel de enthousiaste reactie van de vrouwen. Aangezien de reactie van de vrouwen erg positief is moet het interieur wel mooi zijn, maar de kijker zal dat pas te weten komen in het tweede deel. Het story-point in deze preview is ‘emotie’; de vrouwen reageren enthousiast en zijn erg blij.

In het tweede deel van de aflevering vindt de inrichting van het nieuwe huis door een klusteam plaats, terwijl Maaike en Esther praten over hun vriendschap. Nadat het huis ingericht is worden de dames meegebracht door Erik, waarbij zij erg enthousiast zijn over hun nieuwe huis. Ze keuren alles en vinden het allemaal mooi.

De preview in deze uitzending wekt nieuwsgierigheid op bij de kijker. Deze wilt, na het zien van de enthousiaste reactie van de vrouwen, weten hoe het nieuwe interieur eruit ziet, maar om dit te ontdekken zal hij het tweede deel van de aflevering moeten bekijken.

Over de chronologie van de beelden kan hier niet gesproken worden; de preview bestaat immers maar uit één shot.

4.2. Docuseries

De analyse van de programma’s die tot het subgenre ‘docuserie’ horen is weergegeven in Bijlage 3.3.

Het eerste programma in deze categorie is Naar de Kliniek. In dit programma worden personen gevolgd die een behandeling zullen ondergaan om hun uiterlijk te verfraaien.

In het eerste deel van de aflevering komt Sander aan het woord; hij laat haar implanteren om zijn kaalheid tegen te gaan. Tevens wordt Anneke gevolgd tijdens haar gebitsrenovatie bij de tandarts. Ten slotte wordt Mevrouw Veldhuis getoond tijdens een afspraak voor het laseren van haar spataderen. De behandeling van Anneke wordt van begin tot eindresultaat getoond, terwijl de behandelingen van Sander en Mevrouw Veldhuis nog niet beëindigd zijn.

In de preview worden beelden van de operatie van Mevrouw Veldhuis getoond, waarna Wilfred Genee zijn hoop uitspreekt om niet in paniek te raken tijdens een MRI-scan. Tevens krijgt Karin een aparte behandeling en het resultaat van Sanders haarimplantatie wordt getoond. De kijker weet nu dat hij het resultaat van de behandelingen van Sander en Mevrouw Veldhuis te zien gaat krijgen, alsmede twee nieuwe patiënten. De behandeling van de nieuwe patiënten wekken echter nieuwsgierigheid op. Zal Wilfred in paniek raken tijdens de MRI-scan en welke behandeling ondergaat Karin? Het eerste story-point is ‘resultaat’; na het gesprek van Mevrouw Veldhuis en haar arts worden beelden van de operatie vertoond. Het tweede story-point is ‘emotie’, aangezien Wilfred Genee zegt gespannen te zijn voor zijn MRI-scan. Het derde story-point is ‘geheimzinnigheid’; De voice-over zegt dat Karin een aparte behandeling ondergaat, maar vertelt niet welke behandeling. Ten slotte is het laatste story-point wederom ‘resultaat’, aangezien het resultaat van Sanders haarimplantatie getoond wordt.

In het tweede deel wordt eerst het resultaat van Sanders haarimplantatie vertoond, waarna de operatie van Mevrouw Veldhuis volgt. Wilfred Genee ondergaat vervolgens zonder problemen de MRI-scan, waarna Mevrouw Veldhuis op controle gaat bij haar dokter na de operatie. Karin Lijten ondergaat een Dr. Fish-behandeling, waarna de uitslag van Wilfreds bodyscan volgt.

De chronologie van de beelden in de preview komt niet overeen met de chronologie van de aflevering; Sanders resultaat wordt als laatste getoond, terwijl dit in het tweede deel als eerst getoond wordt.

Het tweede programma in deze categorie is Oh Oh Tirol. Negen Haagse jongeren gaan samen op skivakantie in Tirol, waar zij vooral op stap gaan en zich misdragen.

In het eerste deel van de aflevering wordt een ruzie tussen Tatjana en Tony tijdens het stappen uitgesproken, waarna de jongeren dronken naar huis gaan. Hier duikt Tony met een meisje de hottub in en Tatjana kruipt bij Jokertje in bed.

In de preview worden de jongeren getoond wanneer zij roddelen over de mogelijke romance tussen Tatjana en Jokertje, waarna Tony en Joey dronken op de piste te zien zijn. Ten slotte schrikt Barbie heel erg. De insinuatie wordt gewekt dat Tatjana en Jokertje ‘het met elkaar gedaan hebben’ en de kijker krijgt niet te zien waar Barbie van schrikt. Het eerste story-point is ‘seks’; er wordt gehint dat Jokertje en Tatjana seks gehad hebben. Het tweede story-point is ‘humor’, aangezien de beelden van Joey en Tony terwijl zij dronken op de piste staan komisch zijn. Het derde story-point is ‘geheimzinnigheid’; Barbie is erg bang, maar er wordt niet getoond waarvoor zij bang is. Ten slotte is het vierde story-point ‘emotie’, aangezien Barbie erg bang is en hard begint te gillen.

In het tweede deel vertelt Jokertje dat hij en Tatjana niks gedaan hebben, waarna Joey en Tony richting piste vertrekken en de rest gaat winkelen. Tony en Joey grijpen op de piste direct naar het bier. Vincent en Jokertje kopen maskers, waarna zij ’s avonds vermomd in het bed van Barbie gaan liggen. Als Barbie haar slaapkamer binnenloopt, schrikt zij hevig van de vermomde mannen, waarna zij gillend en huilend wegrent.

In de preview worden voornamelijk sensationele en grappige gebeurtenissen vertoond. De mogelijkheid dat twee huisgenoten seks met elkaar hebben en de hevige schrikreactie van Barbie zijn spraakmakend, waardoor de kijker gemotiveerd wordt om het tweede deel van de aflevering te bekijken. Het beeld van Joey en Tony terwijl zij dronken op de piste staan is vooral komisch.

De chronologie van de beelden in de preview komt overeen met de chronologie van de aflevering.

Het derde programma in deze categorie is Wegmisbruikers. Medewerkers van de verkeershandhaving worden tijdens hun werk gevolgd, waarbij zij asociale weggebruikers aanhouden en bekeuren.

In het eerste deel van de aflevering worden drie aanhoudingen van wegmisbruikers getoond, waarna de eerste preview getoond wordt.

Deze preview bevat beelden van een vrachtwagenbestuurder, die het stopteken van de politie negeert. De reden waarom hij aangehouden wordt krijgt de kijker niet te zien, enkel zijn domme fout het stopteken te negeren. De vrachtwagenchauffeur zegt vervolgens de politie niet als zodanig herkend te hebben; hij dacht dat ze werklui waren. Deze situatie is nogal komisch; de chauffeur negeert een officiële instantie waarna hij een slechte smoes geeft ter verantwoording. Het story-point in deze preview is dan ook ‘humor’.

In het tweede deel wordt een snelheidsduivel beboet, waarna Koos en Andre het puntensysteem voor beginnend bestuurders bespreken. Hierna volgt de aanhouding van de vrachtwagenchauffeur, omdat hij mobiel belt tijdens het rijden. Hij negeert het stopteken van de politie maar stopt alsnog, waarna hij bekeurd wordt.

ree afloopt wordt niet gemeld; de kijker moet hiervoor het derde deel van de aflevering bekijken. Het story-point in deze preview is dan ook ‘sensatie’.

In het derde deel worden twee weggebruikers beboet, waarna Andre en Koos het veilig vervoer van kinderen in de auto bespreken. Na een volgende wegmisbruiker volgen de beelden van de aanrijding met het ree. Het dier wordt door de dierenambulance meegenomen, waarna agenten een vrouw helpen met pech.

De previews in deze aflevering weten de kijker te boeien door komische en sensationele gebeurtenissen te vertonen. Voor meer informatie over deze gebeurtenissen moet de kijker echter de hele aflevering bekijken.

De chronologie van de beelden in de previews komt overeen met de chronologie van de aflevering; de beelden uit de eerste preview komen terug in het twee deel van de aflevering en de beelden van de tweede preview komen terug in het derde deel van de aflevering.

Het vierde programma in deze categorie is Terug op de Werkvloer. Mensen met een hoge functie gaan terug naar de lagere regionen van hun bedrijf, waar zij kunnen zien hoe de werknemers te werk gaan en hoe de arbeidsomstandigheden zijn.

In het eerste deel van de aflevering gaat directeur Hans naar een servicecentrum, waar hij helpt bij het uitvoeren van een zogenaamde summercheck van een auto. Vervolgens helpt hij bij de afdeling ‘Inname’ met het schoonmaken van auto’s.

In de preview wordt Hans getoond, terwijl hij met een medewerker een auto controleert op schade. De medewerker vertelt hoe hij om de auto heen loopt, maar niet welke aspecten van de auto hij controleert. Op deze wijze wordt nieuwsgierigheid bij de kijker gewekt; er wordt immers niet verteld welke schade geconstateerd wordt. Hiervoor moet de kijker het tweede deel van de aflevering bekijken. Het story-point in deze preview is ‘resultaat’, aangezien het resultaat van de controle niet vermeld wordt.

In het tweede deel ontdekt de medewerker dat een onderdeel van de auto beschadigd is. Hans helpt vervolgens bij de verkoop van een auto, waarna hij een elektrische auto af moet leveren bij een klant. Ten slotte vergadert hij met het bestuur van zijn bedrijf over verbeterpunten van de werkwijze en de arbeidsomstandigheden.

In de preview wordt de nieuwsgierigheid van de kijker gewekt door een procedure te tonen, maar niet het resultaat van deze procedure. De informatie hierover kan de kijker krijgen door de gehele aflevering te bekijken.

De chronologie van de beelden in de preview komen overeen met de chronologie van de beelden in aflevering.

Het vijfde programma in deze categorie is Medisch Centrum. In dit programma worden medewerkers in een ziekenhuis gevolgd, terwijl zij patiënten ontvangen en behandelen.

In het eerste deel van de aflevering komen drie patiënten aan bod; Nesertiti heeft een abces in haar borst en wil absoluut geen punctie, Mevrouw Bloemhof komt op controle na haar borstreconstructie en patientje Sergio heeft vermoedelijk een longontsteking.

discussieert met medewerker Willem over de manier van spuiten. Hij noemt Willem de ‘maestro’, waarna deze bloed afneemt.

De beelden in de preview trekken de aandacht van de kijker door komische en emotionele gebeurtenissen te tonen. Door de afwezigheid van informatie over de afloop van de gebeurtenissen wordt zijn nieuwsgierigheid gewekt.

De chronologie van de beelden in de preview komen niet overeen met de chronologie van de beelden in de aflevering; in de preview wordt Zaïn voor Nesertiti getoond, terwijl deze in het tweede deel van de aflevering na Neseriti getoond wordt.

4.3. Magazine

De analyse van de programma’s die tot het subgenre ‘magazine’ horen is weergegeven in Bijlage 3.4.

Het eerste programma in deze categorie in Lifestyle Experience. Presentatoren Gaby en Kevin verkennen in elke aflevering verschillende onderwerpen welke met lifestyle te maken hebben. In het eerste deel van de aflevering gaat Gaby naar Gispe design, waar zij informatie krijgt over een nieuw prototype stoel. Hierna bezoekt zij Pfizz Solar, waar de toekomst van zonne-energie besproken wordt. Kevin bespreekt spraakherkenningsoftware, waarna Gaby een fabriek waar leidingsystemen gemaakt wordt bezoekt.

In de preview worden beelden getoond waarin Gaby de fabriek, de showroom en het servicepunt van bedrijf Nefit bezoekt, waarna beelden volgen van Kevin die over gehoortesten praat en vervolgens zelf een gehoortest ondergaat. De beelden in deze preview zijn niet sensationeel, komisch of op een andere wijze prikkelend voor de kijker. Er kunnen dus geen story-points geconstateerd worden. De beelden zijn natuurlijk wel een verkorte weergave van de gebeurtenissen in het tweede deel van de aflevering, waardoor de kijker voor meer informatie over de onderwerpen verder moet kijken.

In het tweede deel van de aflevering gaat Gaby naar Nefit, waar ze praat over hoogrendementsketels en de wijze waarop zonne-energie daarbij gebruikt kan worden. Kevin praat vervolgens met Sylvia over het belang van gehoortesten, waarna hij zelf een gehoortest ondergaat. Ten slotte informeert Gaby naar certificaten voor klantenservices, waarna zij naar Oxxio gaat om een dergelijk certificaat te bespreken.

De preview in deze aflevering is op geen enkele wijze spannend of prikkelend voor de kijker; er wordt slechts informatie gegeven over welke onderwerpen na de reclame aan bod komen. De chronologie van de beelden in de preview komt overeen met de chronologie van de beelden in de aflevering; de volgorde van de gebeurtenissen in de preview is gelijk aan de volgorde van de gebeurtenissen in het tweede deel van de aflevering.

Het tweede programma in deze categorie is Nederland op Wielen. Presentator Bavo bespreekt in elke aflevering verschillende onderwerpen welke met auto’s en autorijden te maken hebben.

In het eerste deel van de aflevering bezoekt Bavo Miriam. Zij gunt haar dochter Ina een tweedehands auto, omdat zij deze zelf niet kan betalen. Vervolgens test Bavo de Alfa Romeo Mito, waarbij hij informatie geeft over belastingvrije auto’s. Danny van Dongen vertelt hoe je het beste op besneeuwde wegen kan rijden, waarna Bavo Miriam meeneemt naar de auto die haar dochter Ina zal krijgen.

is dus ‘geheimzinnigheid’.Tevens rijst de vraag welke auto de auto van het jaar 2011 is. Ook het tweede story-point is dus ‘geheimzinnigheid’. Het derde story-point is ‘humor’, aangezien de beelden van Bavo in een ouderwets zwempak komisch zijn.

In het tweede deel laat Bavo zien hoe een auto in de winter voor gebruik verwarmd kan worden, waarna hij dit test door in slechts een ouderwets zwempak de auto te betreden. Vervolgens vertelt Danny van Dongen over chiptuning, waarna Bavo informatie geeft over de auto van het jaar 2011, namelijk de Nissan Leaf. Ten slotte krijgt Ina haar tweedehands auto, waar ze erg blij mee is.

In de preview wordt de nieuwsgierigheid van de kijker gewekt door belangrijke informatie achter te houden; welke auto is de auto van het jaar 2011 en hoe reageert Ina op haar nieuwe auto? Tevens worden komische beelden van Bavo in een zwempak getoond, waarvoor de reden niet genoemd wordt. De kijker wordt dus op twee manieren gestimuleerd om de rest van de aflevering te bekijken.

De chronologie van de beelden in de preview komt niet overeen met de chronologie van de beelden in de aflevering. De gebeurtenissen worden in omgekeerde volgorde getoond; in de preview wordt eerst de ontmoeting tussen Bavo en Ina getoond, daarna de auto van het jaar 2011 en vervolgens Bavo in zwempak. In het tweede deel van de aflevering wordt echter eerst Bavo in zwempak getoond, daarna de auto van het jaar 2011 en vervolgens de ontmoeting tussen Bavo en Ina.

Het derde programma in deze categorie is Wielerland. In dit programma worden onderwerpen welke te maken hebben met wielrennen toegelicht.

In het eerste deel ontmoet presentator Bas Muijs profwielrenner Koos Moerenhout. Tijdens een fietstocht op Curaçao vertelt Koos over zijn carrière als profrenner en zijn plannen om te stoppen met het rijden van wedstrijden. Vervolgens beantwoordt Michael Boogerd een vraag van een amateurrenner, waarna het Vacans Soleil Pro Cycling Team informatie geeft over de werkzaamheden van mechaniciens en verzorgers.

In de preview worden beelden getoond van Bas en Koos terwijl ze pauzeren en beantwoordt een sportarts medische vragen. Ten slotte worden beelden getoond van de Tour de France in Rotterdam. De beelden zijn voornamelijk informatief; er wordt getoond welke onderwerpen na de reclame besproken zullen worden. De beelden van de sportarts wekken echter wel nieuwsgierigheid op bij de kijker: welk advies zal hij geven? Het story-point in deze preview is dus ‘geheimzinnigheid’.

In het tweede deel praten Bas en Koos wederom over de carrière van Koos, waarna sportarts Edwin advies geeft over voetproblemen. Ten slotte wordt er teruggekeken naar de Tour de France in Rotterdam in 2010.

De preview is voornamelijk informatief over de onderwerpen die na de reclame besproken worden, maar weet door het achterhouden van informatie over het onderwerp van het medisch advies de kijker te motiveren om de hele aflevering te bekijken.

De chronologie van de beelden in de preview komt overeen met de chronologie van de beelden in de aflevering.

Het vierde programma in deze categorie is M!LF. In dit programma geven presentatoren Steye en Victor informatie over hoe mannen weer ‘echte’ mannen kunnen worden.

In het eerste deel van de aflevering bespreken Steye en Victor het succes van de eerste aflevering, waarna ze de toque-sok presenteren. Vervolgens bespreken ze het gebrek aan humor bij vrouwen, waarna de Man Liberation Fighter het opneemt tegen een man uit het publiek.

hij schuin boven een toilet hangt. De beelden van Jody Bernal zijn komisch; het is niet bepaald mannelijk dat hij zo hard gilt tijdens de rit op een mechanische stier. Het eerste story-point is dus ‘humor’. De beelden van de uitvinding van Steye wekken nieuwsgierigheid op bij de kijker; waar zijn de schoenen voor bedoeld? Het tweede story-point is dus ‘geheimzinnigheid’.

In het tweede deel worden de kandidaten aan de ‘Y-factor’ getest op hun mannelijkheid, door tijdens een rit op een mechanische stier zo weinig mogelijk bier te morsen. Meerdere mannen weten deze taak niet uit te voeren, maar vooral Jody Bernal valt op, omdat hij tijdens zijn rit op de mechanische rit erg hard schreeuwt. Vervolgens presenteert Steye de ‘odol-schoenen’, wat een veelvoorkomend probleem bij mannen op zou lossen. Hierna gaat Steye naar een voorstelling van de musical Pettycoat, waar hij mannelijke bezoekers uitlacht. Ten slotte bespreken de presentatoren enkele krantenkoppen.

In de preview wordt een komische gebeurtenis getoond, wat de aandacht van de kijker trekt. Ook wordt zijn nieuwsgierigheid gewekt door niet te vermelden waar de uitvinding van Steye voor bedoeld is.

De chronologie van de beelden in de preview komt overeen met de chronologie van de beelden in de aflevering.

4.4. Wedstrijd

De analyse van de programma’s die tot het subgenre ‘wedstrijd’ horen is weergegeven in Bijlage 3.5.

Het eerste programma in deze categorie is Dolfijnen in de Hoofdrol. In dit programma strijdt een groep vrouwen om een rol in de nieuwste dolfijnenshow van Dolfinarium Harderwijk. Ook wordt een kijkje gegeven in het leven van de verzorgers en trainers in het Dolfinarium. In het eerste deel brengt verzorgster Suzanne vis rond, waarna er bloed afgenomen wordt bij dolfijn Tsalka. Steve bespreekt vervolgens in het laboratorium de uitslag van de bloedtest. De deelneemsters die strijden om een rol in de nieuwe dolfijnenshow moeten een zwemtest doen. In de preview worden beelden getoond van het overleg van de jury over de zwemtest en de vrouwen die nerveus afwachten. Vervolgens wordt gemeld dat de blacklight verf op het decor niet werkt, waarna er beelden getoond worden van een ongeluk tijdens de training. Door de beelden van de jury wordt de kijker nieuwsgierig gemaakt naar de uitslag van de zwemwedstrijd. Het eerste story-point is dus ‘resultaat’. Het tweede story-point is ‘complicatie’, aangezien er een probleem is met de verf voor het decor. Ten slotte is het derde story-point ‘sensatie’, aangezien de beelden van de trainer die door een dolfijn hard tegen de rand van een zwembad geduwd wordt er spectaculair uitzien.

In het tweede deel worden de kostuums voor de nieuwe show gepast, waarna een probleem geconstateerd wordt wat betreft de blacklight verf op het decor. Er wordt besloten nieuwe UV-lampen te kopen, waarna de jury de zwemtest bespreekt. Vervolgens vertellen ze de deelneemsters wie er door gaan naar de volgende ronde. De activiteiten van Stichting S.O.S. Dolfijn worden besproken, waarna een ongeluk tijdens de training beschreven wordt. Trainster Kim heeft hierbij haar enkel gebroken en kan niet meer participeren in de dolfijnenshow.

De getoonde gebeurtenissen in de preview wekken allen nieuwsgierigheid op bij de kijker. De jury overlegt de zwemtest, maar er worden geen hints gegeven over de mogelijke uitslag. Het decor faalt, maar een mogelijke oplossing wordt niet genoemd. Ten slotte het ongeluk. Deze sensationele beelden laten te raden wie de persoon in kwestie is en hoe het afloopt.

falende decor en vervolgens het ongeluk. In deel twee wordt echter eerst het falende decor getoond, daarna het juryoverleg en vervolgens het ongeluk.

Het twee programma in deze categorie is Expeditie Robinson 2010: Refreshed. In dit programma verblijven bekende Nederlanders en Belgen op een onbewoond eiland, waar zij middels een afvalrace strijden om een geldbedrag.

In het eerste deel bespreken de vrouwen de sfeer op het eiland, waarna een eliminatieproef plaats vindt. De kandidaten moeten zo lang mogelijk op paaltjes staan. De winnaar heeft immuniteit op de eilandraad en mag zich douchen. Antony en Zsofi blijven als laatst over en moeten door vuur te maken een touw doorbranden.

In de eerste preview worden beelden getoond van Antony en Zsofi, terwijl zij proberen vuur te maken. De strijd gaat gelijk op. Tevens worden er beelden getoond waarin Martine aan Tatjana mededeelt dat zij op haar zal stemmen. De beelden van Antony en Zsofi zijn spannend; ze gaan gelijk op, dus het is een gelijkwaardige strijd om de overwinning. Het eerste story-point in deze preview is dus ‘sensatie’.Welke kandidaat wint wordt natuurlijk niet onthuld; deze informatie krijgt de kijker door de rest van de aflevering te bekijken. Het tweede story-point is daarom ‘resultaat’; er worden beelden getoond van de strijd, maar het resultaat daarvan blijft achterwege. Het derde story-point ten slotte is ‘bekentenis’, aangezien Martine aan Tatjana bekent dat zij op haar zal gaan stemmen.

In het tweede deel strijden Antony en Zsofi om de overwinning. Antony wint, waarna hij zijn gewonnen douchebeurt deelt met de andere kandidaten. Tijdens de lunch bespreken de kandidaten de komende eilandraad en Martine bekent aan Tatjana dat ze op haar gaat stemmen. Hierna gaan de kandidaten naar de eilandraad, waar zij elke twee stemmen uitbrengen. Presentator Eddy Zoey telt de stemmen. Tatjana, Martine en Saar hebben elk drie stemmen.

In de tweede preview worden beelden getoond van Saar. Ze is boos en zegt dat ze zich niet uit de competitie laat slaan. De beelden van Saar insinueren dat zij op de eilandraad de meeste stemmen heeft gekregen. Het eerste story-point is ‘emotie’, aangezien Saar boos wordt. Tevens wordt de vraag gesteld wie er tegen elkaar zullen strijden in het duel. De vraag over de deelnemers aan het duel wekt nieuwsgierigheid op bij de kijker. Om informatie over de personen met de meeste stemmen te krijgen moet hij de rest van de aflevering bekijken. Het tweede story-point is dus ‘resultaat’.

In het derde deel telt Eddy de rest van de stemmen. Tatjana en Martine blijken de meeste stemmen te hebben en moeten met elkaar duelleren. Terug op het eiland is Saar boos dat zij ook veel stemmen heeft gekregen en neemt zich voor nog harder te strijden. Martine en Tatjana duelleren met elkaar, waarbij Tatjana wint. Martine moet het eiland verlaten.

In de previews wordt de nieuwsgierigheid van de kijker gewekt door de uitslag van de eliminatieproef en de stemming te verzwijgen. Tevens wordt de aandacht van de kijker getrokken door spannende en emotionele beelden te vertonen; de strijd tussen Antony en Zsofi gaat gelijk op en Saar is boos.

De chronologie van de beelden in de previews is gelijk aan de chronologie van de beelden in de aflevering.

Het derde programma in deze categorie is Het Beste Idee van Nederland. In deze wedstrijd demonstreren kandidaten hun uitvindingen, waarbij zij strijden om de overwinning.

In het eerste deel wordt de jury geïntroduceerd, waarna drie kandidaten hun uitvindingen presenteren. De vierde kandidaat is Jan. Zijn uitvinding leidt tot discussie bij de jury.