De bibliotheek zegt
meer dan duizend boeken
Een stage bij Biblionet Groningen
Maureen Poort (s2764458) Master Neerlandistiek Stagebegeleider: T. Noorda Stagedocent: dr. F.L. Kramer
2 Inhoudsopgave
Inleiding 3
Hoofdstuk 1: De organisatie Biblionet Groningen 4 1.1. Doelstellingen
1.2. Historie
1.3. Organisatiestructuur 1.4. Samenwerking
Hoofdstuk 2: Het verloop van de stage 8
2.1. Planning werkzaamheden 2.2. Werkzaamheden
Hoofdstuk 3: Evaluatie en reflectie 11
3.1. Het eigen handelen en de eigen competenties 3.2. Het realiseren van de persoonlijke leeruitkomsten
3.3. De toepasbaarheid van de in de opleiding verworven kennis, vaardigheden en attitudes
3.4. Stagebegeleiding op de stageplek
3.5. Het nut van de stage voor het maken van adequate loopbaankeuzes
Hoofdstuk 4: Conclusie 16
Bijlagen 17
3 Inleiding
Een grote tas, pasjes mee, jas aan: elke donderdagmiddag nam mijn moeder mij en mijn broertje mee naar de bibliotheek. Ik kon er uren blijven en koos altijd meer boeken uit dan je per keer mocht lenen. Niet gek dus dat ik later besloot om Nederlands te gaan studeren en ook niet gek dat ik nu een stage heb afgerond bij de netwerkorganisatie van maar liefst tweeënveertig Groningse bibliotheken: Biblionet Groningen.
Nu moet ik eerlijk schrijven dat ik in eerste instantie stage wilde lopen bij kinderboekenuitgeverij De Fontein in Utrecht. Tijdens mijn studie heb ik me namelijk gespecialiseerd in de jeugdliteratuur – ik heb extra vakken gevolgd aan de universiteit van Tilburg, mijn bachelor- en masterscriptie geschreven over een jeugdliterair onderwerp en ben gaan werken voor het tijdschrift Lexicon van de jeugdliteratuur – en manuscripten van kinderboeken beoordelen en redigeren leek me geweldig. Maar tijdens de master
Neerlandistiek, die ik over twee jaar wilde uitsmeren, liep ik vrijwillig stage bij een kleine uitgeverij en daar kwam ik erachter dat vooral het redigeren van manuscripten minder leuk is dan ik me van tevoren had voorgesteld. Bovendien heb ik tijdens die vrijwillige stage al heel veel vaardigheden uit het uitgeversvak opgedaan: ik heb allerlei manuscripten beoordeeld, gesprekken gevoerd met auteurs, een boek van 363 pagina’s volledig geredigeerd en zelfs een tekst voor een prentenboek herschreven. Ik verwachtte bij uitgeverij De Fontein dus niet heel veel nieuwe dingen te leren en was daarnaast nieuwsgierig geworden naar ander werk binnen het vakgebied van de Neerlandistiek.
En zo kwam ik uiteindelijk bij Biblionet Groningen terecht. Bij het vak Werkterreinen in de Neerlandistiek werd een presentatie gegeven door medewerkers van Biblionet Drenthe en vooral het doel van Biblionet – bijdragen aan de (literaire) ontwikkeling van mensen, jong en oud – sprak mij erg aan. Ik vind het namelijk belangrijk dat ik werk doe waarmee ik daadwerkelijk iets kan betekenen voor de samenleving. Toen het tijd werd om op zoek te gaan naar een stageplaats ben ik dus eens gaan rondkijken op de website van Biblionet Groningen en daar stuitte ik op een leuke vacature voor een stagiaire Marketing &
Communicatie. Ik werd enthousiast van de beschreven werkzaamheden, had meteen ideeën over waar ik me graag voor in wilde zetten, namelijk voor de programmalijn Taal als basis, gericht op kinderen en jongeren van 0-18 jaar, en besloot een mail te sturen. Niet lang na het versturen van die mail werd ik uitgenodigd voor een gesprek met teammanager Marketing & Communicatie Lysbeth Post en diezelfde middag nog was de stage rond.
Een grote tas, druppel mee, jas aan: van 17 september tot 15 november stapte ik elke maandag, dinsdag, woensdag en donderdag ’s ochtends vroeg op de fiets op weg naar Biblionet Groningen. In dit verslag blik ik terug op die periode.
4
Hoofdstuk 1: De organisatie Biblionet Groningen
1.1. Doelstellingen
Biblionet Groningen heeft vijf algemene doelstellingen die worden aangeduid met de volgende vijf kernwoorden:
1. Inspiratie
Onder het motto ‘leven lang leren’ helpt Biblionet Groningen mensen, jong en oud, bij het verbreden van hun horizon. Door middel van allerlei activiteiten, workshops en lezingen kunnen mensen nieuwe kennis opdoen en zichzelf ontwikkelen.
2. Ontmoeting
Biblionet Groningen vindt het belangrijk dat iedereen de kans krijgt om mee te doen in de samenleving. Daarom worden er in de bibliotheken allerlei cursussen en workshops georganiseerd op het gebied van onder andere digitale vaardigheden, werk en inkomen en juridische en administratieve zaken.
3. Ontspanning
Een boek lezen, een luisterboek beluisteren of een film kijken: de bibliotheek kan met haar uitgebreide collectie ontspanning bieden in de drukke samenleving van vandaag de dag.
4. Ontwikkeling
Voor mensen die moeite hebben met lezen, schrijven, rekenen en/of digitale vaardigheden biedt de bibliotheek uitkomst. Er worden cursussen georganiseerd en mensen kunnen terecht bij het Taalhuis: een plek in de bibliotheek met speciale leesboeken, oefenboeken en een Taalhuiscoördinator die helpt bij het vinden van de juiste hulp.
5. Leesplezier
Leesplezier speelt een belangrijke rol bij de bevordering van lezen en voorlezen. Aan de hand van projecten voor het onderwijs en allerlei educatieve programma’s probeert Biblionet Groningen daarom het leesplezier van kinderen en hun ouders vergroten.
De vijf doelstellingen vormen de basis van vijf programmalijnen: 1) Taal als basis en plezier in lezen, 2) Werken aan geletterdheid, 3) Meedoen in de samenleving, 4) Een leven lang leren en 5) De klassieke bibliotheek. Per programmalijn worden de vijf algemene doelstellingen uitgesplitst in specifieke doelen en daarbij behorende activiteiten. Concreet ziet dat er als volgt uit:
5
Een bibliotheek waarin al deze programmalijnen tot uitdrukking komen, wordt een
‘Bibliotheek 3.0’ genoemd.
6 1.2. Historie
Stichting Biblionet Groningen, zoals de officiële titel luidt, is in 2003 ontstaan uit een fusie van de Provinciale Bibliotheekcentrale Groningen en de Openbare Bibliotheek Groningen. De stichting heeft, in opdracht van de gemeenten en de provincie, als taak om de bibliotheken in de hele provincie te ondersteunen en te faciliteren. Per 1 januari 2017 is de gemeente Groningen uit het samenwerkingsverband gestapt en per 1 januari 2019 zullen de
gemeenten Haren en Ten Boer volgen, omdat die gemeenten vanwege de gemeentelijke herindeling bij de gemeente Groningen gaan horen.
1.3. Organisatiestructuur
De organisatie Biblionet Groningen wordt bestuurd door de Raad van Bestuur. Die raad bestaat uit één persoon, namelijk interim-directrice Monique Bellersen, en wordt gecontroleerd door de Raad van Toezicht. Naast de Raad van Bestuur is er het
managementteam, bestaande uit Monique Bellersen als bestuurder, Jacqueline Roelofs (manager Markt & Innovatie) en Odile Kaiser (manager Bedrijfsvoering).
De tweeënveertig bibliotheken die onder de organisatie van Biblionet Groningen vallen, zijn verdeeld in vier verschillende, op reistijd gebaseerde regio’s (West, Oost,
Noord/Noordoost en Zuidoost/Midden) met elk een eigen regiomanager. Elke regio bestaat uit verschillende gemeenten. Regio Noord/Noordoost bestaat bijvoorbeeld uit de DAL- gemeenten (gemeenten Delfzijl, Appingedam en Loppersum), gemeente Eemsmond, gemeente Bedum, gemeente De Marne en gemeente Winsum en regio West uit uitsluitend de gemeente Westerkwartier, met de bibliotheken van Grootegast, Leek, Marum De Wilp, Zuidhorn, Aduard, Grijpskerk en Oldehove.
Iedere afdeling op het kantoor van Biblionet Groningen – op de werkvloer ‘De Mudden’ genoemd, naar het adres van dat kantoor – heeft een teammanager
bedrijfsvoering. Op de afdeling Marketing & Communicatie is dat Lysbeth Post. Naast de afdeling Marketing & Communicatie zijn er nog vier afdelingen met een teammanager, namelijk de afdelingen financiën, facilitaire zaken, ICT en HR (human resources). De
klantenservice en de afdeling media, verantwoordelijk voor het interbibliothecaire verkeer, zijn afdelingen zonder teammanagers.
De in de eerste paragraaf beschreven vijf programmalijnen worden ook wel domeinen genoemd. Domeinspecialisten zijn medewerkers die op locatie, dus in de
bibliotheken, verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de activiteiten die behoren tot de verschillende programmalijnen. De medewerkers die op basis van hun ervaringen met de programmalijnen het managementteam adviseren, hebben als titel senior adviseurs. De domeinspecialisten en senior adviseurs vormen samen het netwerkteam.
Naast domeinspecialisten zijn er ook nog sociaal-domeinspecialisten. Dit zijn
domeinspecialisten die zich specifiek bezighouden met de uitvoering van activiteiten binnen de programmalijn Meedoen in de samenleving. Zij zorgen er bijvoorbeeld voor dat cursussen digitale vaardigheden, zoals Klik&Tik en Digisterker, in goede banen worden geleid.
Medewerkers die verantwoordelijk zijn voor de facilitaire zaken in de bibliotheken worden coördinatoren facilitaire zaken, op de werkvloer CoFa’s, genoemd. Net als de regiomanagers werken deze medewerkers verdeeld over de vier verschillende regio’s.
Hetzelfde geldt voor de CoVrij’s, de coördinatoren vrijwillige medewerkers, die de vrijwillige medewerkers in de bibliotheken ondersteunen. In totaal werken er meer dan 900
7
vrijwilligers bij Biblionet Groningen, die samen met de bibliothecarissen de bibliotheken draaiende houden.
1.4. Samenwerking
Biblionet Groningen heeft een heleboel samenwerkingspartners. Al die
samenwerkingspartners opnoemen voert te ver voor dit verslag, dus ik noem hier de drie samenwerkingsverbanden waar ik tijdens mijn stage mee in aanraking ben gekomen.
Allereerst werkt Biblionet Groningen samen met de verschillende gemeenten in Groningen, die bij Biblionet pakketten afnemen. Als er in een gemeente sprake is van laaggeletterdheid onder de bevolking, kan die gemeente bijvoorbeeld besluiten een pakket in te kopen van de programmalijn Taal als basis, zodat mensen onder andere de kans krijgen om in de bibliotheek cursussen te volgen en oefenboeken te lenen. Voortbordurend op die laaggeletterdheid slaan Biblionet Groningen en de gemeenten bovendien de handen ineen bij het opzetten van Taalhuizen. Andere non-profitorganisaties, zoals Humanitas en Stichting Lezen en Schrijven, dragen daar ook sterk aan bij.
Verder bestaan er meerdere samenwerkingsverbanden tussen Biblionet Groningen en scholen. Biblionet Groningen is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor De Bibliotheek op school: een door specialisten samengestelde bibliotheek op de school zelf, waarover
inmiddels 147 Groningse onderwijsinstellingen (primair onderwijs, voortgezet onderwijs en kinderopvang) beschikken. Daarnaast stelt Biblionet Groningen elk jaar een programma- aanbod samen voor basisscholen, middelbare scholen, kindercentra en kinderdagverblijven, bestaande uit allerlei educatieve programma’s die gericht zijn op leesbevordering,
leesplezier en mediawijsheid. Leerlingen uit het voortgezet onderwijs kunnen bijvoorbeeld via de bibliotheek meedoen met de brugklasvoorleeswedstrijd Read2Me! of deelnemen aan het programma Terug naar de bron in de bibliotheek, waarbij ze leren hoe ze online en in boeken efficiënt betrouwbare informatie kunnen vinden.
Tot slot werkt Biblionet Groningen nauw samen met het Groninger Forum, dat als netwerkorganisatie van de stadsbibliotheken in de gemeente Groningen fungeert. Er wordt kennis uitgewisseld, gezamenlijk gewerkt aan de bestrijding van laaggeletterdheid en de afdeling media van Biblionet Groningen verzorgt zowel het interbibliothecair leenverkeer van de eigen vestigingen als van de Groninger Forum-stadsbibliotheken.
8 Hoofdstuk 2: Het verloop van de stage
2.1. Planning stagewerkzaamheden
In overleg met mijn stagebegeleidster Tine Noorda heb ik voorafgaand aan mijn stage een stageplanning gemaakt bestaande uit drie perioden. De eerste periode hebben we het label
‘inwerkperiode’ gegeven. Gedurende twee weken zou ik mij bezighouden met het
inwerkprogramma en kennismaken met de organisatie en de collega’s. Daarna, in de tweede periode, zou het echte werk beginnen: vijf weken lang concreet aan de slag met de taken op mijn Trello-bord (een online prikbord met een indeling in ‘to do’, ‘busy’ en ‘done’), waar mogelijk gericht op de programma’s en campagnes voor kinderen en jongeren van 0-18 jaar oud. De laatste twee weken, tot slot, zouden in het teken staan van de afronding en
overdracht van mijn taken.
2.2. Werkzaamheden
In de praktijk verliep mijn stage anders dan gepland. Op de eerste dag kreeg ik een
rondleiding door het gebouw, heb ik me voorgesteld aan alle collega’s en heb ik inderdaad gewerkt aan mijn inwerkprogramma, maar op de tweede dag kon ik meteen al echt aan de slag. Een collega, Jolanda Robben, was namelijk genomineerd voor de verkiezing van Beste Bibliothecaris van Nederland 2018 en daar moest een verkiezingscampagne voor worden opgezet: een grote klus, waar maar weinig tijd voor was. Samen met de andere stagiaire, Joyce, ben ik daarom meteen aan het werk gegaan. We hebben contact opgenomen en afspraken gemaakt met Jolanda zelf en haar collega’s, een websitepagina gemaakt over Jolanda, T-shirts besteld met een afbeelding van Jolanda erop, posters en flyers ontworpen en een feestelijk moment ter gelegenheid van de start van de stemperiode georganiseerd.
Daarnaast heb ik me beziggehouden met het schrijven van een heleboel teksten rondom Jolanda’s nominatie: een nieuwsbericht voor op de website, teksten voor op de stempagina, een persbericht voor de provinciale kranten en een officiële persuitnodiging met betrekking tot de start van de stemperiode, waarbij wethouder Jaap Velema de eerste stem zou
uitbrengen.
De voordelen van deze vliegende start waren dat ik binnen no time was ingewerkt, ik direct intensief contact had met collega’s en ik me meteen nuttig kon maken. Een nadeel was dat ik het opzetten van de campagne als best stressvol heb ervaren. Ik vond het leuk werk, maar er was weinig tijd en ik heb bijna elke dag overgewerkt. Bovendien liep de campagne voor Jolanda tegelijkertijd met de Kinderboekenweek en dat vond ik in het begin lastig te combineren. Omdat mijn interesse vooral ligt bij de jeugdliteratuur, wilde ik niet dat mijn werkzaamheden voor Jolanda ten koste zouden gaan van mijn werkzaamheden voor de Kinderboekenweek. Gelukkig kan ik nu stellen dat ik me dankzij een strakke planning en een goede taakverdeling uiteindelijk voor beide projecten vol enthousiasme heb kunnen
inzetten.
Mijn werk voor de Kinderboekenweek bestond uit het schrijven van websiteteksten bij de verschillende kinderboekenweekactiviteiten, het invoeren van die activiteiten op de website, het schrijven van een nieuws- en persbericht, het inplannen van social-
mediaberichten en het bezoeken van een kinderboekenweekactiviteit, namelijk
vriendschapsbandjes maken in de bibliotheek van Stadskanaal. Daarnaast mocht ik, toen de Kinderboekenweek eenmaal in volle gang was, op eigen initiatief naar een voorleesmiddag in
9
de Hema en naar een voorleesvoorstelling over het kinderboek Lampje van Annet Schaap, dat dit jaar de Gouden Griffel heeft gewonnen.
Al met al stonden de eerste drie weken van mijn stage dus in het teken van de verkiezingscampagne voor Jolanda Robben en de Kinderboekenweek: twee grote projecten die mijn inwerkperiode tot een drukke, maar vooral hele leuke periode hebben gemaakt. En alle werkzaamheden voor Jolanda zijn niet voor niets geweest: ze heeft de titel ‘Beste Bibliothecaris van Nederland’ gewonnen!
In de weken die volgden heb ik me beziggehouden met de taken die Tine voor mij had ingepland op mijn Trello-bord: nieuwsberichten schrijven met boekentips naar aanleiding van televisieprogramma’s (Stine Boekt Sterren en, op eigen initiatief, Boer zoekt Vrouw), boekenclubs informeren over beschikbare e-books in de Biblionetcollectie, een overzicht maken van alle producten en diensten van de bibliotheek, het programma-aanbod 2018- 2019 voor het voortgezet onderwijs met beeld en wervende teksten op de website zetten en een vormgever briefen over het ontwerpen van waaierkaarten met dat programma-aanbod erop. Daarnaast heb ik nog een heleboel dingen gedaan die in eerste instantie niet op mijn Trello-bord stonden, maar die zich tijdens mijn stage aandienden. Zo heb ik mij bijvoorbeeld, samen met mijn collega Aaf, gestort op BoekStart: een door Stichting Lezen ontwikkeld programma dat voorlezen aan jonge kinderen stimuleert. Ouders van baby’s mogen een gratis BoekStart-koffertje vol met leuke prentenboeken ophalen en in de bibliotheken is een speciale BoekStart-collectie aanwezig. Omdat BoekStart dit jaar tien jaar bestaat, was er een actie waarbij ouders een Gouden Waardebon in een BoekStart-koffertje konden vinden en kans maakten op een prijzenpakket. In samenwerking met Aaf heb ik over de afronding van deze actie een pers- en nieuwsbericht geschreven en foto’s van de winnaars, inclusief toestemmingsformulieren omtrent de publicatie daarvan, verzameld. Verder heb ik me een tijdlang beziggehouden met de voorleescampagne Fantasierijk, waarover ik ook weer een pers- en nieuwsbericht heb geschreven en waarvoor ik online campagne heb gevoerd.
Gedurende de laatste weken werd mijn Trello-bord steeds leger en heb ik nog een paar extra taken opgepakt, zoals het schrijven van een nieuws- en persbericht over Het Groot Dictee der Nederlandse Taal en een Joris’ Kerstboom-actie in de bibliotheken.
Daarnaast heb ik samen met Tine een vormgeversbriefing opgesteld voor een nieuw
ontwerp van de abonnementsposters, -flyers en ander ledenwervingsmateriaal van Biblionet Groningen. De aanleiding voor het ontwerpen van al dat nieuwe materiaal is de verhoging
10
van het abonnementstarief van de bibliotheek van €4,- naar €4,50 per maand: een
ontwikkeling waar ook een heleboel communicatietaken bij komen kijken. Omdat een van mijn collega’s door ernstige gezondheidsproblemen die communicatietaken niet meer kon uitvoeren, heb ik, na een overleg met Tine en Lysbeth, ook een deel van die taken op me genomen. Ik heb bijvoorbeeld FAQ’s (documenten met veelgestelde vragen en antwoorden) gemaakt over de tariefsverhoging en contact onderhouden met een collega van het
Groninger Forum, waar de tariefsverhoging ook plaatsvindt. Verder ben ik gedurende de laatste week druk bezig geweest met de waaierkaarten met het programma-aanbod voortgezet onderwijs erop. Ik heb de conceptversies van de vormgever bekeken en beoordeeld, maar helaas niet meer het eindresultaat kunnen zien. Alle taken die ik in de laatste week niet meer af kon ronden, heb ik op mijn laatste stagedag op een rijtje gezet voor de overdracht.
De tot nu toe beschreven werkzaamheden, verdeeld over drie perioden, vonden bijna allemaal plaats achter mijn bureau aan De Mudden, maar ik ben er in mijn negen weken stage ook veel op uit geweest. Samen met de andere stagiaire, Joyce, heb ik
bijvoorbeeld de bibliotheken van Appingedam, Stadskanaal, Veendam en Uithuizen bezocht.
Daarnaast ben ik met Lysbeth naar de opening van de Taalhuizen Bedum en De Marne geweest en heb ik een middag meegeholpen als vrijwilliger in de bibliotheek van Winsum.
Deze afwisseling van kantoor en praktijk vond ik heel fijn. Het was leuk om te zien hoe de activiteiten en campagnes waar ik me op papier mee bezig had gehouden in de praktijk werden uitgevoerd en heel leerzaam om daarop te reflecteren.
11 Hoofdstuk 3: Evaluatie en reflectie
3.1. Het eigen handelen en de eigen competenties
‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan,’ is de beroemde quote van Pippi Langkous, maar ik ben helaas iets minder zelfverzekerd dan Pippi. Gedurende de eerste weken was ik over alles wat ik deed erg onzeker en bang om fouten te maken. Het liefst had ik elk mailtje door iemand laten controleren. Daarnaast vond ik mezelf in het team te
verlegen en te veel op de achtergrond. Omdat ik voorafgaand aan mijn stage maandenlang alleen achter mijn bureau aan mijn scriptie had gewerkt, moest ik erg wennen aan werken in een omgeving met allerlei mensen om me heen.
Maar het ging gelukkig allemaal steeds beter. Ik begon op te schrijven wat ik per dag af moest hebben, probeerde me socialer op te stellen in het team en werd door positieve reacties iets zelfverzekerder. Ik heb – en dat klinkt misschien gek – bellen altijd heel eng gevonden, maar ben tijdens deze stage over die drempel heengestapt en heb gebeld met verschillende collega’s, een vormgeversbureau en RTV Noord. Bovendien heb ik ontdekt dat ik sneller kan werken dan ik dacht. Ik ben ontzettend perfectionistisch en daardoor een langzame werker, maar het is me tijdens deze stage toch gelukt om taken zorgvuldig én snel af te ronden.
Verder heb ik geprobeerd om steeds zo zelfstandig mogelijk te werken, zodat mijn collega’s niet steeds op mij hoefden te letten en ik echt iets kon betekenen voor het team.
Reflecterend op mijn werkzaamheden, denk ik dat ik mijn collega’s daadwerkelijk heb kunnen ontlasten door hen bepaalde taken uit handen te nemen. Ik heb bijvoorbeeld zelfstandig het programma-aanbod voortgezet onderwijs (met zelfgeschreven teksten en zelf uitgezochte beelden) op de website geplaatst, samen met Joyce een grote campagne voor Jolanda opgezet, veel persberichten geschreven en enkele communicatietaken omtrent de verhoging van het abonnementstarief overgenomen. Daarnaast heb ik misschien wat extra’s kunnen doen door onder andere een overzicht van alle producten en diensten van de bibliotheek te maken, mee te denken (taalkundig en inhoudelijk) over vragenlijsten en andere teksten en een flink aantal nieuwsberichten voor op de website te schrijven.
Dankzij al deze activiteiten heb ik nieuwe vaardigheden ontwikkeld. Ik ben niet technisch aangelegd, maar kan inmiddels de Biblionetwebsite beheren en bewerken, afbeeldingen bijsnijden in Photoshop, digitaal posters en flyers ontwerpen en social- mediaberichten inplannen op allerlei kanalen. Bovendien heb ik nieuwe kennis opgedaan, zowel over de organisatie en activiteiten van Biblionet Groningen als over specifieke marketing- en communicatiezaken. Ik weet nu bijvoorbeeld wat de vijf programmalijnen precies inhouden, welke programma’s en projecten het lezen kunnen bevorderen en het leesplezier kunnen vergroten – twee doelen die ik erg belangrijk vind – hoe de
laaggeletterdheid in Groningen wordt aangepakt, welke kanalen je allemaal kunt benutten om een activiteit of campagne te promoten, hoe je een persbericht opstelt en op welke manieren je social media kunt inzetten.
Waar ik wat betreft mijn toekomstige carrière nog op moet letten is dat ik voldoende rustmomenten inplan. Dat ik vaak te lang en te hard werk, is iets waar ik al vanaf de brugklas tegenaan loop. Ik bijt me, meestal uit enthousiasme, snel vast in opdrachten, werk daardoor lang door (dus ook buiten werktijden om) en vergeet pauze te nemen. Omdat ik dit weet van mezelf, was mijn voornemen om tijdens de stage goed op mijn tijdsmanagement te letten.
Maar het probleem is helaas hardnekkiger gebleken dan ik dacht: ik heb op een paar dagen
12
na steeds langer gewerkt dan acht uur per dag en bracht al mijn pauzes door achter mijn bureau. Verder zou ik me, vind ik, nog wat socialer kunnen opstellen in een team. Ik ben vrij verlegen en introvert en werk graag zelfstandig aan taken, maar ik vind goed contact met collega’s wel heel belangrijk, omdat dat bijdraagt aan een prettige werksfeer en een goede samenwerking.
3.2. Het realiseren van de persoonlijke leeruitkomsten
Voorafgaand aan mijn stage heb ik een aantal leerdoelen geformuleerd. Twee daarvan waren heel breed en makkelijk te behalen, namelijk ‘leren wat er komt kijken bij de interne en externe communicatie rondom de Kinderboekenweek’ en ‘een algemene indruk opdoen van het werken op een communicatieafdeling’, maar ik had ook twee hele specifieke doelen opgesteld, waar ik wat meer moeite voor moest doen: 1) een goed persbericht leren
schrijven en 2) mezelf ontwikkelen op het gebied van doelgroepgericht schrijven. Beide doelen heb ik denk ik behaald. Voor het schrijven van een goed persbericht geldt, zo weet ik nu, ‘oefening baart kunst.’ Er zijn een paar trucs die je onder de knie moet krijgen. Om ervoor te zorgen dat kranten persberichten met weinig nieuwswaarde toch publiceren, is het bijvoorbeeld zaak om het nieuws zo spannend en creatief mogelijk te brengen. En reclame maken voor je organisatie zonder de rapporterende toon van een persbericht te verliezen, kun je onder andere doen door de naam van de organisatie zo vaak mogelijk te noemen. Het doelgroepgericht schrijven, mijn tweede specifieke leerdoel, vond ik aan het begin van de stage lastig. Ik heb tijdens mijn studie natuurlijk wel verschillende soorten teksten geschreven, maar dat waren meestal toch zakelijke, academische teksten voor een specifiek publiek en geen wervende of informatieve teksten voor een brede doelgroep. Mijn eerste pers- en nieuwsberichten voor Biblionet Groningen bevatten daardoor nog een aantal moeilijke woorden en lange zinnen. Dat het me uiteindelijk, met goede tips van onder
andere Tine, wel is gelukt om helemaal in de stijl van Biblionet te schrijven vind ik heel fijn, omdat dat perspectieven biedt: als ik in staat ben om mezelf verschillende schrijfstijlen aan te leren, zou ik in principe voor elke organisatie of partij kunnen schrijven.
Wat ik voor mezelf als persoonlijk leerdoel had genoteerd voorafgaand aan mijn stage, was dat ik graag initiatieven zou willen nemen op de werkvloer. Zoals ik al heb geschreven, ben ik vrij introvert en verlegen en is op collega’s afstappen met een eigen voorstel dus lastig voor mij. Ik ben er daarom best trots op dat het me toch is gelukt om tijdens deze stage met ‘nieuwe ideeën en inzichten’ te komen, zoals Tine schreef op het stagebeoordelingsformulier. Ik heb bijvoorbeeld zelf voorgesteld om tijdens de
Kinderboekenweek een kinderactiviteit, de Hema voorleesmiddag en de voorleesvoorstelling van Annet Schaap te bezoeken en ik heb op eigen initiatief een nieuwsbericht geschreven met boekentips naar aanleiding van het televisieprogramma Boer zoekt Vrouw: activiteiten waar ik zelf enthousiast van werd en die mijn collega’s gelukkig ook konden waarderen.
Iets minder zelfverzekerd dan Pippi Langkous, maar zelfverzekerder dan aan het begin van mijn stage, hanteer ik vanaf nu als motto: ‘Ik heb het nog nooit gedaan, maar ik denk dat ik het wel kan leren.’
13
3.3. De toepasbaarheid van de in de opleiding verworven kennis, vaardigheden en attitudes
Toen ik tijdens mijn eerste gesprek met Lysbeth vertelde dat ik de master Neerlandistiek volgde, reageerde ze daar enthousiast op, omdat ze bij andere Neerlandistiek-stagiaires had gemerkt dat die opleiding goed aansloot bij Biblionet Groningen en de werkzaamheden op de afdeling Marketing & Communicatie. Aan het begin van mijn stage was ik nog wat
onzeker over de toepasbaarheid van de opgedane vaardigheden tijdens mijn studie, maar nu ik negen weken lang stage heb gelopen bij Biblionet Groningen begrijp ik wat Lysbeth
bedoelt. De master Neerlandistiek en de bachelor Nederlandse Taal en Cultuur zijn
opleidingen waarbij je heel goed getraind wordt in het lezen, schrijven en beoordelen van teksten. En dat zijn ontzettend nuttige vaardigheden op een afdeling waar elke dag allerlei soorten teksten voorbijkomen. Wat ik fijn vond om te merken was dat mijn collega’s op basis van mijn opleiding ook echt vertrouwen hadden in mijn gevoel voor taal. Ik werd gevraagd om dingen na te kijken, kreeg allerlei vragen over spelling en mocht op den duur teksten op de website zetten zonder dat die eerst door een ervaren collega werden gecontroleerd.
Verder werd, zo merkte ik, mijn tijdens mijn studie ontwikkelde kritische houding gewaardeerd. Toen ik teksten aan het schrijven was over het programma-aanbod voor het voortgezet onderwijs, zag ik bijvoorbeeld dat er een tip voor docenten werd gegeven die naar mijn mening niet zo origineel en vernieuwend was. Ik vond het best lastig om dat aan te geven – ik was tenslotte ‘maar een stagiaire’ – maar toen ik dat toch had gedaan werd de tip meteen vervangen door een nieuwe tip. Daarnaast denk ik dat het vele onderzoek doen tijdens mijn opleiding heeft gezorgd voor een zekere zorgvuldigheid tijdens het werken. Ik heb geen enkele tekst op de website geplaatst of naar kranten gestuurd zonder dubbel te checken of alle informatie klopte. Bovendien maakt het doen van onderzoek en het schrijven van een artikel of scriptie je denk ik geduldig, zelfstandig en proactief en ook dat zijn handige eigenschappen: geduld is een schone zaak als je samenwerkt met collega’s die niet meteen reageren op mailtjes en zelfstandigheid en een proactieve houding zijn een vereiste als je verantwoordelijk bent voor een taak met een deadline.
Als ik met studiegenoten praat over een toekomstige carrière merk ik dat zij, net als ikzelf, soms onzeker zijn over hun kennis. De studie Nederlands doet namelijk, met vakken als semantiek en historische letterkunde, vrij specialistisch aan. Maar nu ik stage heb
gelopen bij Biblionet Groningen weet ik dat die onzekerheid niet terecht is. Natuurlijk moest ik op de afdeling Marketing & Communicatie nog een aantal specifieke dingen leren, maar ik heb geen enkele keer het gevoel gehad dat ik essentiële kennis miste om een taak tot een goed einde te brengen. Kennis over de Nederlandse taal in alle opzichten is, zo weet ik nu, voldoende kennis om ergens aan het werk te gaan. Sterker nog, het is hele brede kennis, waar elke organisatie die werkt met tekst – en welke organisatie doet dat niet? – iets aan zou kunnen hebben. En dat besef heeft mijn enthousiasme over de studie Nederlands en de master Neerlandistiek vergroot. Als iemand ooit nog vraagt ‘Nederlands, wat kun je daar nou helemaal mee?’ zal ik voortaan antwoorden: ‘Wat niet?’
14
3.4. Stagebegeleiding op de stageplek
Volgens het boekje met richtlijnen waar ik mij bij het schrijven van dit stageverslag op baseer, hoef ik niets te schrijven over de begeleiding van mijn stage vanuit de stagegever, maar ik vind het belangrijk om dat wel te doen. De
stagebegeleiding op de stageplek is naar mijn mening namelijk een waardevol onderdeel van de stage: de kwaliteit van de begeleiding heeft invloed op de mate waarin je je gesteund en gewaardeerd voelt op de werkplek en daarmee indirect ook op je prestaties en ontwikkeling.
Biblionet Groningen is een stageplek waar de begeleiding simpelweg goed is. Elke maandag had ik een stagegesprek met mijn begeleidster Tine Noorda en dat waren fijne gesprekken. Tine gaf goede feedback, luisterde goed, stelde de juiste vragen, was kritisch en eerlijk, hielp als dat nodig was en gaf me de ruimte om met eigen initiatieven te komen. Daarnaast heb ik veel gehad aan mijn andere collega’s, die altijd tijd vrij maakten om mij te helpen als ik ergens niet uitkwam en met wie ik goed kon
samenwerken. Iedere maandag om één uur hadden we een zogenaamde ‘WeekStart’ op de afdeling, waarbij binnenkomende klussen werden besproken en verdeeld en waarbij
gereflecteerd werd op nog lopende of afgesloten klussen. Die werkwijze vond ik erg prettig, omdat ik zo steeds op de hoogte was van wat er allemaal speelde en van wat er nog op de planning stond.
Verder wil ik stellen dat er bij Biblionet Groningen in het algemeen sprake is van een fijne, informele werksfeer. Collega’s tonen zich betrokken bij elkaar, er is ruimte voor kritiek en er wordt met veel passie gewerkt aan activiteiten en campagnes. De afdeling Marketing
& Communicatie is bovendien misschien wel de gezelligste afdeling van Biblionet Groningen:
er lag geregeld iets lekker op tafel, als er iemand jarig was werd zijn/haar bureau helemaal versierd, we hebben samen patat gegeten en op mijn laatste maandag bij Biblionet hadden alle collega’s van de afdeling iets meegenomen voor een afscheidslunch. Kortom, Biblionet Groningen is een hele fijne werkplek, die ik zeker aanraad als stageplek voor toekomstige stagiaires.
3.5. Het nut van de stage voor het maken van adequate loopbaankeuzes
Ik ben Nederlands gaan studeren, omdat ik dat simpelweg een mooi vak vond, niet omdat ik een duidelijk idee had van wat ik wilde worden. Stiekem had ik gehoopt dat ik daar tijdens mijn studie wel een beeld van zou krijgen, maar vier jaren gaan snel voorbij en nu ik mijn studie bijna heb afgerond, weet ik eigenlijk nog steeds niet hoe mijn droombaan er precies uit zou moeten zien.
Wat ik echter al wel weet, is dat ik enthousiast word van mooie kinderboeken, van allerlei soorten teksten schrijven en, heel algemeen, van werken aan dingen die ik belangrijk vind en waarmee ik echt iets kan betekenen voor mensen: drie punten die alle drie
voorbijkwamen tijdens mijn stage bij Biblionet Groningen. Ik heb me in mogen zetten voor
15
de Kinderboekenweek, teksten mogen schrijven over een heleboel verschillende onderwerpen – van voorleescampagne Fantasierijk tot Boer zoekt Vrouw – en indirect bijgedragen aan leesbevordering en het vergroten van leesplezier. Tot zover past een baan bij Biblionet Groningen dus goed bij mij. En ik ben dan ook heel blij dat ik hier kan vermelden dat ik vanaf januari 2019 vier uur per week bij Biblionet Groningen mag blijven werken!
Nog een tijdje bij Biblionet Groningen werken betekent niet alleen dat ik meer ervaring op kan doen, maar ook dat ik misschien beter kan bepalen of werken op een afdeling Marketing & Communicatie echt iets voor mij is. Hoewel ik me in dit verslag erg positief uitlaat over mijn stage, durf ik namelijk nog niet te stellen dat werken op de afdeling Marketing & Communicatie bij Biblionet Groningen mijn droombaan is. Er zijn nog een heleboel andere banen binnen het vakgebied van de Neerlandistiek en daar ben ik ook erg nieuwsgierig naar. Omdat ik schrijven zo leuk vind, zou ik bijvoorbeeld weleens een kijkje willen nemen bij een tekstbureau – wie weet kan ik zelf een tekstbureau beginnen – en omdat ik eveneens geïnteresseerd ben in dans, muziek en theater ben ik ook nieuwsgierig naar werken bij een culturele onderneming. Daarnaast zou ik graag willen onderzoeken wat ik allemaal zou kunnen doen met mijn passie voor kinderboeken.
Voor nu kan ik echter al wel concluderen dat mijn stage zeker invloed heeft gehad op mijn loopbaankeuzes. Omdat ik heb ontdekt dat kennis over de Nederlandse taal en een kritisch-academische houding worden gewaardeerd op de werkvloer, zie ik meer
baankansen dan voorafgaand aan mijn stage. Bovendien, en dat is belangrijk, ben ik er dankzij mijn stage achter gekomen dat ik de bibliotheekwereld heel boeiend vind. En die bibliotheekwereld is groot – in de provincie Groningen alleen al zijn zowel Biblionet Groningen als het Groninger Forum gevestigd – dus dat biedt perspectieven.
16 Hoofdstuk 4: Conclusie
‘Een boek zegt meer dan duizend woorden,’ schreef Herman Finkers eens en daar is geen speld tussen te krijgen. Maar ik wil daarnaast graag het volgende, minder voor de hand liggende stellen: de bibliotheek zegt meer dan duizend boeken. Voordat ik aan mijn stage bij Biblionet Groningen begon, wist ik natuurlijk al wel dat er in bibliotheken een heleboel verschillende activiteiten, workshops, cursussen en lezingen worden georganiseerd, maar tijdens mijn stage heb ik ook echt de invloed daarvan gezien. Ik luisterde bijvoorbeeld naar een interview met een laaggeletterde mevrouw die dankzij een Taalhuis beter had leren lezen en schrijven en ik las over het grote succes van het leesbevorderingsproject Scoor een Boek!, waarbij basisschoolleerlingen door profvoetballers aangespoord worden om zo veel mogelijk boeken te lezen. De bibliotheek van nu is geen ‘uitleeninstelling’ meer, maar een ontmoetingsplek, waar mensen van 0 tot 100 jaar iets kunnen leren en ik ben onder de indruk van de vele mogelijkheden die de bibliotheek biedt. De conclusie van dit stageverslag is daarom niet alleen dat ik dankzij Biblionet Groningen mezelf heb kunnen ontwikkelen, maar ook dat Biblionet Groningen ervoor gezorgd heeft dat bibliotheken zich hebben kunnen ontwikkelen. En zo leert iedereen nog lang en gelukkig!
Als bijlagen heb ik enkele door mij geschreven nieuws- en persberichten toegevoegd.
17 Bijlagen
Bijlage 1: Nieuwsbericht Nederland Leest, thema voeding
Start Nederland Leest: de smakelijkste campagne van het jaar
Goed nieuws voor mensen met leeshonger, want vandaag start Nederland Leest met als thema Voeding! Deze landelijke campagne speelt zich vooral af in de bibliotheken. Er zijn verschillende activiteiten en leden van de bibliotheek mogen in de bibliotheek gratis het boek Je bent wat je leest ophalen.
Activiteiten
Je eigen smoothies maken op een Blender Bike, gekke proefjes doen, recepten uitwisselen tijdens het receptencafé of interessante lezingen over voeding bijwonen: we hebben een heleboel leuke activiteiten op het menu staan. Als kers op de taart sluit chef-kok Pierre Wind op vrijdag 30 november de Nederland Leest-maand af met een Food Experience in
Bibliotheek Veendam. Kijk voor meer informatie en een overzicht van alle activiteiten op onze Nederland Leest-pagina.
Voedselbankactie
Mensen die niet voldoende geld hebben om elke dag een maaltijd op tafel te zetten kunnen terecht bij de Voedselbank: een belangrijke organisatie die wij graag willen steunen.
Gedurende de Nederland Leest-maand, van 1 tot 30 november, kun je in elke bibliotheek in de provincie Groningen producten voor de Voedselbank inleveren.
Smakelijk geschenkboek
In het geschenkboek Je bent wat je leest schrijven Rosanne Hertzberger, Charlotte Kleyn, Marion Pauw, Joël Broekaert en Pierre Wind over verschillende aspecten van voeding. Door de combinatie van fictie, non-fictie, spanning, wetenschap en heerlijke recepten is het boek lekker leesvoer voor iedereen. Je kunt het boek gratis ophalen in de bibliotheek, maar wees er snel bij, want op is op!
18
Bijlage 2: Nieuwsbericht met boekentips n.a.v. Boer zoekt Vrouw
Boek zoekt Lezer: Boer zoekt Vrouw- boekentips
Geniet jij ook zo van de nieuwe afleveringen van Boer zoekt Vrouw? Wij wel! Koeien in de wei, de altijd vrolijke Yvon Jaspers en
opbloeiende liefdes: we kunnen er geen genoeg van krijgen! Om de hele week in de stemming te blijven, hebben we een aantal boeken over boeren en het boerenleven van stal gehaald.
Boer Jos: de dood of de gladiolen
Hoe gaat het met ex-Boer-zoekt-Vrouw-kandidaat Jos Sloot en zijn vriendin Dycke? In zijn boek Boer Jos: de dood of de gladiolen vertelt Jos openhartig over zijn jeugd, zijn Boer-zoekt- Vrouw-avontuur en zijn bedrijf.
Vr. zkt. br.
Vr. zkt. br. van Hélène Vijver gaat niet over een boer die een vrouw zoekt, maar over een vrouw die een boer zoekt. De weduwe Isadora, die de boerderij van haar man heeft geërfd, wordt door haar buren opgegeven voor het populaire datingprogramma. Lukt het haar om een leuke boer te vinden?
Beauty en de boer
Hoofdpersonage Priscilla in Beauty en de boer van José Vriens gaat uit verveling een weddenschap aan: binnen twee maanden zal ze van een onverzorgde boerenzoon een aantrekkelijke man maken. Maar gaat die boerenzoon daar wel mee akkoord?
Voor kleine boertjes en boerinnetjes
De leukste boer van Nederland is misschien wel Boer Boris: de hoofdpersoon in de
prentenboekenserie van Ted van Lieshout. Op rijm lees je wat Boris allemaal beleeft op zijn boerderij. En dat boeren natuurlijk ook een man kunnen zoeken lees je in het prentenboek De boer en de dierenarts van Pim Lammers. Waarom is de boer zo in de war? Zou dat door die leuke dierenarts komen?
Collectie
Neem voor deze en meer boeken over het boerenleven een kijkje in onze collectie. ‘Vr. zkt.
br.’ en ‘Beauty en de boer’ zijn ook als grootletterboek te leen.
19
Bijlage 3: Persbericht Groot Dictee der Nederlandse Taal
Persbericht
Pennen klaar? Schrijven maar!
Groot Dictee in de Groningse bibliotheken
“Ik was een pensionaatsmeisje met een goeiige nonkel die redemptorist was en 's zondags te allen tijde een soutane droeg.” Dat was vorig jaar de eerste zin van het Groot Dictee der Nederlandse Taal. Dit jaar is het dictee voor het eerst in 27 jaar niet op de televisie te zien, maar op de radio te beluisteren. Op zaterdag 15 December van 11.00u tot 13.00u kunnen taalliefhebbers meeschrijven in de biblioteken van Hoogezand, Stadskanaal en Veendam.
Nieuw dictee
Het Groot Dictee van 2018 word gepresenteerd door Frits Spits, bekend van het radioprogramma De Taalstaat. Schrijver en taalkundige Wim Daniëls zal het dictee
samenstellen. De bedoeling is dat het dictee dit jaar ‘leuk en begrijpelijk’ is en ‘maakbaar voor iedereen die de spellingsregels beheerst.’ Net als alle voorgaande jaren leest Philip Freriks de zinnen voor.
In de bibliotheek
Tijdens de radio-uitzending op 15 december gaan twintig bekende nederlanders en twintig luisteraars van De Taalstaat de pennenstrijd met elkaar aan. De uitzending vind plaats in Bibliotheek Haarlem Centrum en is via een livestream te volgen. De
bibliotheken van Hoogezand, Stadskanaal en Veendam zorgen voor een scherm, een goede geluidsinstallatie en pen en papier, zodat iedereen fanatiek kan meeschrijven. Na afloop van het dictee kijken de deelnemers hun eigen of elkaars werk na.
Spelfouten
In dit persbericht staan vijf spelfouten. Heeft u die gevonden? Kom op 15 december dan vooral naar de bibliotheek van Hoogezand, Stadskanaal of Veendam en spel mee!
Vanwege een beperkt aantal plekken moet u zich even aanmelden. Voor Bibliotheek Stadskanaal kan dat via stadskanaal@biblionetgroningen.nl, voor Bibliotheek Hoogezand via hoogezand@biblionetgroningen.nl en voor Bibliotheek Veendam via
veendam@biblionetgroningen.nl. Deelname is gratis.
Einde persbericht 10 december 2018
Noot voor de redactie
Op onze perspagina vindt u alle algemene informatie over onze netwerkorganisatie Biblionet Groningen. Meer informatie n.a.v. dit persbericht via:
Maureen Poort, Marketing & Communicatie, Biblionet Groningen, m.poort@biblionetgroningen.nl.
www.biblionetgroningen.nl
20
Bijlage 4: Persbericht nominatie Jolanda Robben Beste Bibliothecaris 2018
Persbericht
Jolanda Robben scoort!
Als er over de ‘Trots van het Noorden’ gesproken wordt, dan gaat het vaak over FC Groningen, maar er is nog een ‘Trots van het Noorden’ en dat is Jolanda Robben! Robben, bibliothecaris bij Biblionet Groningen in de bibliotheek van Veendam, maakt namelijk kans op de titel Beste Bibliothecaris van Nederland 2018. Van 1 oktober tot 1 november kan er via
www.biblionetgroningen.nl/teamjolanda en in de bibliotheken van Veendam en Stadskanaal op haar gestemd worden. Of Jolanda heeft gewonnen wordt eind november bekendgemaakt.
Scoor een Boek!
FC Groningen en Jolanda hebben veel met elkaar te maken. In 2012 startte Jolanda in Veendam namelijk met Scoor een Boek!: een leesbevorderingsproject waarbij kinderen door profvoetballers van FC Groningen worden uitgedaagd om zo veel mogelijk boeken te lezen. En dat project is een succes! In 2018 lazen 5.500 Groningse leerlingen samen 34.462 boeken. Bovendien wordt Scoor een Boek! inmiddels ook in de rest van het land opgepakt, in samenwerking met onder andere Heracles, NEC, Go Ahead Eagles, Willem ll en AZ.
De Vakantie Voorleestent
Een ander project van Jolanda is de Vakantie Voorleestent. Gedurende de zomermaanden trekt Jolanda met de voorleestent van Biblionet Groningen de wijken in en doet ze haar uiterste best om zo veel mogelijk kinderen aan het lezen en ouders aan het voorlezen te krijgen. Als ouders en kinderen niet naar de bibliotheek komen, dan komt Jolanda wel met de bibliotheek naar hen toe! De tent staat ‘s zomers in Veendam, Stadskanaal, Musselkanaal, Oude Pekela en Ter Apel en trok vorig jaar zeker 550 bezoekers.
Groningen scoort!
Een stem op Jolanda is een stem op het noorden, want de andere genomineerden voor de verkiezing van Beste Bibliothecaris, Meike Boertjes en Marjolein Hordijk, werken in de provincies Noord-Brabant en Gelderland. Eerder dit jaar werd de provincie Groningen ook al op de kaart gezet, toen de bibliotheek van Veendam tweede werd bij de verkiezing van Beste Bibliotheek van Nederland. Het doel is dat Jolanda als bibliothecaris nu de eerste plek gaat scoren!
Einde persbericht 26 oktober 2018
Noot voor de redactie
Op onze perspagina vindt u alle algemene informatie over onze netwerkorganisatie Biblionet Groningen. Meer informatie n.a.v. dit persbericht via:
Maureen Poort, Marketing & Communicatie, Biblionet Groningen, m.poort@biblionetgroningen.nl.
www.biblionetgroningen.nl
