• • •
fl e1
ocra te •
NUMMER 894
Het noodkabinet-Zijlstra
. . . Oei, dat was toch nog spannender dan ik had
gedacht ...
Nu het kabinet er is, einàelijk, een enkele voorlopige opmerking mijner- zijds.
De VVD heeft terstond na de crisis gezegd dat nu een kabinet moest wor- den gevormd (bijvoorbeeld uit KVP, VVD, CHU en mogelijk ARP) dat de Kamer zou ontbinden en zich aan de kiezers zou presenteren als de ploeg die de drie of vier genoemde partijen gaarne voor de vier komende jaren zouden zien regeren.
Dat zou de kiezers duidelijke. invloed op de regeringssamenstelling en het be- leid hebben gegeven. De confessionelen wilden dat niet: zij wensten niet vóór de verkiezingen te zeggen wat zij daar- na het liefst zouden willen. KVP en ARP wilden zelfs de VVD niet betrelt·
ken bij de vorming van een nood-kabi- net. Met de CHU schijnen enkele vluch- tige flirtations te zijn begonnen, maar zonder resultaat.
Wat is het gevolg? Een kabinet-Zijl- stra, extra parlementair genoemd, maar toch met ministers die nauw verbonden zijn aan de KVP· en ARP-Kamer-frac- ties, met een aantal ministers uit het kabinet-Cals, met een minderheid om op te steunen in de Kamer (en dus wel een minderheidskabinet maar niet zo extra parlementair) dat gaat streven naar een verbetering van onze economie (is dat dan nodig, Den Uyl ?) zonder van het beleid Cals-Vondeling zelfs maar tijde·
lijk af te wijken. Want het uitgaven- niveau wordt gehandhaafd .
Dat is tenminste wat wij n u weten.
Te hopen valt dat de regeringsverklaring volgende week andere taal spreekt, maar op dit moment moet ik er van uitgaan dat er niet wezenlijK besnoeid zal worden.
De noodmannen. Zittend v.l.n.r. Luns) Biesheuvel) de Quay) Zijlstra) mej.
Klompé en Struycken. Staand v.l.n.r.
Diepenhorst) Witte) Bot) Veldkamp) Ver- dam) De Jong en Bakker. Geheel rechts
de secretaris van het kabinet.
Tegen dat uitgaven-niveau richten zich nu juist de bezwaren van VVD en CHU.
Men kan onze economische toestand ver- beteren door de uitgaven minder te laten stijgen of tot hetzelfde bedrag de belas·
tingen te verhogen. Dat laatste schijnt nu de bedoeling te zijn.
Een lichte buiging naar de CHU ver- wacht ik nog wel. Tenslotte is de Unie ook confessioneel en willen KVP en ARP deze in de oppositie verdwaalde verwanten niet te zeer afstoten. Voor de VVD zal dat wel niet nodig worden geoordeeld.
Of die buiging voldoende zal zijn om vertrouwen in te boezemen moeten we maar afwachten. Is dat niet zo, dan zien wij de vreemde toestand ontstaan dat het waarlijk slechte kabinet-Cals is heengezonden, dat Zijlstra - de man van de Zijlstra-norm, de bekwame criti- cus van het beleid Cals-Vondeling _- de zaken moet komen opknappen en dat onder zijn leiding het beleid Cals-Vonde- ling wordt voortgezet met een betere dekking. Dus dat de AR-verlangens wor- den uitgevoerd.
Zijlstra is tenslotte anti-revolutionair, maar hij moet het dan toch met zijn eigen opvattingen heel moeilijk hebben.
Als er wat gedaan kan worden aan het beleid voor 1967 is het nu. De uitgaven later verhogen gaat gemakkelijker dan ze te verlagen; het zou het kabinet van na de verkiezing·en de handen vrij
VRIJDAG 25 NOVEMBER .1966
-PRIKKELS
e Dr. N. Cramer in "Het Parool":
De voornaamste woordvoerders van "Tien over R~od" zijn afkom- stig uit anti-revolutionaire milieus.
Met de overijver van bekeerlingen hebben zij zich nu op het socia- lisme geworpen.
• (Toen nog) ministe•r Sam- kalden: Als men controle op leuzen bij straatdemonstraties ge- heel repre&Sief wil maken, ver- trouwt men er ken!Ilelijk op, dat de pol-itie-&gent (}p straat beter kam beoordelen welke ~eus wel en niet toelaatbaar is dan het hogere gezag.
• De heer B. Rooivink (AR·
fractievoorzitter): Ik heb geen enlmle waardering VOQr "Trouw".
Deze krant gaf een voorlichting, waarop heel veel aan te merken is geweest, Koste wat koste moest Schmelzer misluliken.
e "De Volkskrant": Ook hoordeiJl we Den Uyl (voor de tv) nog zeg- gen, dat een aantal rechtse men- sen een dam wil opwerpen tegen de duidelijk stijgende popu- lariteit van de PvdA en dat daar- om beha-lve de socialisten ook de liberalen zo goed uit deze enquête (van het NIPO) te voor·schijn zijn gekomen.
• Medewerker Flex in "Troüw":
... of men een Kabinet wil met de VVD er in Of weer ee:U Kamnet met de PvdA erbij. 'Vant laten we er niet omheen draaien: meer dan deze twee mogelijkheden z~jn
er niet.
• Mr. H. van Beekhuizen, secre- taris van "Democraten '66" in
"Parool"-interv·iew: Het grootste aantal stemmen voor ons ver- wacht ik vam de PvdA. Daarna van de KVP en de CHU. Als stemmenreservoirs komen bij mij de VVD en de PSP op de vierde en vijfde plaats.
geven, als men nu d~ stijging der uit-·
gaven verminderde.
Het ziet er niet naar uit. En diü be- tekent dan dat onze vaderlandse poli- tieke situatie nog wat onduidelijker is geworden.
Eén ding dient de kiezers straks heel duidelijk te zijn: als zij stemmen op een confessionele partij weten zij minder dan ooit wat daarvan het gevolg kan zijn.
Dat behoefde niet zo te wezen, maar - helaas - het is wel zo.
Mr E. H. TOXOPEUS
Buitengew. alg. verg.
thans op 10 dec.
De buitengewone algemene vergadering van de VVD ter vaststelling van de kandida- tenlijsten, die op zaterdag 28 januari 1967 zou worden ge- houden, zal in v,erband met de vervroegde verkiezingen thans plaatshebben op zalt-er- dag 10 december a.s. in Musis Sacr1m1 te Arnhem.
De beschrijvingsbrief wordt
begin volgende week aan de
besturen van afdelingen en
centrales verzonden.
I
i
i ,I
I' I I I
I!
I2 - vrijdag 25 november 1966 VRIJHEID EN DEMOCRATIE
UIT DE PARTIJ
• Purmerend
De start van de liberale sociëteit in Purmerend is veelbelovend geweest. De belangstelling overtrof de verwachtingen, zeker wanneer men rekening houdt met de slechte weersgesteldheid. Verheu- gend was de aanwezigheid van zovele jongeren. Bovendien was de sfeer aller- prettigst en het discours zeer levendig.
De avond werd ingeleid door de afde- lingsvoorzitter, drs. H. W. Deunk, die in de liberale sociëteit een goed middel zag vpor het overbruggen van de afstand tUssen kiezer en gekozene. Het lid der Tweede Kamer, mr. dr. C. Berkhouwer, was uitgenodigd voor het h<JIIlden van een korte rede over het onderwe·rp "Be libe;raal in deze tijd".
Voor een beter coptact tussen burgerij en raadsleden waren de drie VVD-raads- leden aanwezig.
• Wormer
De nog jeugdige afdeling-Wormer heeft voor de eerste maal een politieke vergadering gehouden. Ondanks het zeer slechte weer was er een zeer bevredigen- de opkomst.
Voor de Statencentrale Zaandam be- trof het een exper:iment, aangezien men twee sprekers uit de eigen leden had ge- recruteerd. Eerste spreker . was -drs.
A. Bakker, die in een uitvoerig betoog het theoretische gedeelte van het begin- selprogram der partij heeft belicht. In aansluiting daarop sprak de heer I. J.
Wolleswinkel over de praktische kanten hiervan. Op beide inleidingen volgde tot_ laat in de avond een zeer geanimeer- de discussie. Aan het slot van. de avond heeft de heer G. de Jong, bestuurslid van de Kamercentrale Den Helder, tot de afdeling Wormer een complimente- rend woord gesproken m.b.t. deze wel- geslaagde vergadering. Het valt te ver- wachten, dat nu in meerdere plaatsen aan de Zaan dergelijke bijeenkomsten zullen plaatshebben.
• Odoorn
. Onder auspiciën van de statencentrale Emmen werd een· bijeenkomst voor VVD-ers en introducés geh<JIIlden te Odoorn. Als spreker trad op ons Tweede- Kamerlid ir. Tuijnman, die voor een on- danks de zware mist tamelijk talrijk gehoor, een causerie hield over "Alge- mene Landbouwoolitiek".
Op onderhoudende en uiteraard deskun- dige wijze gaf spreker zijn gehoor een inzicht in de problemen, welke thans voor de agrariër een rol spelen, mede in verband met de EEG-overeenkomsten.
De heer Tuijnman legde er de nadruk op dat ook voor de Nederlandse land- en tuinbouw in de toekomst belangrijke mogelijkheden aanwezig zijn mits men algemeen komt tot een rationele bedrijfs- voering. Overheidsmaatregelen zijn van het grootste belang, vooral op het ter"
rein van de belastingheffing.
De VVD zal op de bres blijven staan voor een betere belastingpolitiek en voor die overheidsmaatregelen, welke de ren- tabiliteit van het boeren- en tuindersbe- drijf ten· goede komen.
Na een aantal vragenstellers te heb- ben beantwoord, eindigde spreker deze leerzame bijeenkomst.
• Den Haag
Een groot aantal leden van het kader van de wijken van de Haagse afdeling van onze partij heeft op woensdagavond 16 november een begrotingsvergadering van de Haagse gemeenteraad op de ge- reserveerde tribune bijgewoond. Van te voren had de heer D. W. Dettmeijer, lid van de Haagse gemeenteraad, in een bijeenkomst een uiteenzetting gegeven
,... Vrijheid enrw1-
Dernocratie~
Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.
Adres van de administratie (zowel voor abonnementen al!>
voor advertenties): Witte de Withstraat 73 te Rotterdam (postbus 824 te Rotterdam).
Tel. 010-11 10 00, abonnemen·
ten toestel 219, advertenties toestel 224. P_ostgiro: 245103 t.n.v. Administratie Vrijheid e11 Democratie te Rotterdam.
Hoofdredacteur:
Ph. C. la Chapelle jr.
Adres van de redactie:
Nieuwe Herengracht 89 B te Amsterdam-C.
over de opzet van de begroting en de werkwijze en de gebruiken tijdens de be- grotingsbehandeling, waarna vele vra- gen werden gesteld en _ beantwoo~d.
• Voorschoten
Radio-uitzending van de VVD: dinsdag 29 november, van 18.20-18.30 uur, over de zender Hilversum I (402 m). Sprel•N·: mr. E. H. Toxopeus.
Het secretariaat van de VVD-afdeling Voorschoten is overgenomen door de heer N. Oosterbaan, Raadhuislaan 114.
Vooral de besturen van afdelingen in de omgeving worden verzocht hiervan nota te nemen, zodat vertraging in de afdoening van diverse zaken kan worden voorkomen.
• Uden
De afdeling Uden van de VVD zal op donderdagavond 1 december een open- bare vergadering houden in "De Schouw", Brabantplein 1 te Uden. Aan- vang 20.00 uur. Als spreker is uitgeno- digd drs. Y. P. W. van der Werff, die een inleiding zal houden over de algemene politiek. Na de pauze zal er gelegenheid zijn tot het stellen van vra- gen.
• Deventer
Op 15 november sprak ir. J. Baas te Deventer in een openbare vergade- ring. In een boeiende en duidelijke rede gaf de heer Baas zijn visie op de ach- tergronden van de kabinetscrisis en de keuze waarvoor de kiezer zich ziet ge- · steld bij de komende 'verkiezingen.
De aanleiding van de crisis zag de heer Baas in de. begroting, zoals deze door het kabinet is samengesteld en wel in het bijzonder in de dekking van de (te) hoge staatsuitgaven. De oorzaak lag er dieper: duidelijke politieke ver- schillen van opvatting. Als antwoord op de vergaande socialistische verlangens heeft de PvdA enkele duidelijke ver- kiezingsnederlagen geleden.
Er zijn thans twee tegenstellingen aan- wezig, die de politiek beïnvloeden:
1e. het sociaal gewenste tegenover bet economisch mogelijke;
2e. de collectiviteit tegenover de indivi- dualistische levenshouding.
Het is duidelijk, dat het kabinet Cals voor de twee eerste mogelijkheden heeft gekozen, met als gevolg een sterke in- flatie, afnemende werkgelegenheid en hoge rentestand; en daarnaast een al- gemeen onbehagen.
De heer Baas wees op de waarschu- wende rede van staatssecretaris De Meyer en stelde dat Nederland bezig is zichzelf van de internationale markt te verdrijven. Het buitenland vraagt niet naar de hoogte van onze kosten, of naar (Ie stand van onze sociale voor- zieningen, doch uitsluitend naar: prijs,
kwaliteit en leveringstermijn. Het is dui- delijk dat de komende loonsverhogingen zeker niet boven de produktiviteitsstij- ging uit zullen mogen gaan, willen wij onze internationale positie niet nog meer gaan ondergravel!._
Onze volksvertegenwoordiging is ver- deeld in vier groepen:
1e. KVP, ARP en CHU: 65-70 zetels;
2e. Socialisten: ongeveer 40 zetels;
3e. Ultra linkse en ultra rechtse par- tijen : ongeveer 25 zetels;
4e. Liberalen: ongeveer 20 zetels.
Uit deze opstelling blijkt dat de drie grote confessionele partijen niet over een meerderheid beschikken en dus de steun behoeven van de socialisten of de liberalen, daar de derde groep over te veel partijtjes is verdeeld om enig gewicht in di! schaal te . kunnen leggen, terwijl de "ultra" instelling mederege·
ren onmogelijk maakt.
Bij de komende verkiezingen gaat het dus nu meer dan ooit om een politie- ke keuze: wil men in de komende parlementaire periode het land gere- geerd zien naar de socialistische opvat- ting of meer in de geest van de libe- ralen, daar de KVP plus PvdA altijd steun van anderen nodig hebben, omdat zij tezamen een te geringe meer- derheid bezitten.
Na een opwekking aan de vergade- ring alle krachten in te spannen voor een gunstige verkiezingsuitslag besloot ir. Baas zijn rede.
Na een korte pauze was er gelegen- heid vragen te stellen, waarvan ruim gebruik werd gemaakt.
• Leerdam
Donderdag 17 november belegde de afdeling Leerdam een algemene leden- vergadering in hotel Lucullus. Voor- · naamste agendapunten waren: afscheid van de voorzitter dè heer J. Rozen- daal, die door vertrek naar elders de afdeling vaarwel moest zeggen en ver- kiezing van twee nieuwe bestuursleden.
In zijn openingsrede besprak de schei- dende voorzitter uitvoerig de landspoli- tiek, waarna bij overging tot een be- schouwing van de gemee:ntepolitiek. Met grote belangstelling volgden de aanwe- zigen deze uiteenzetting. . .
Bij de bestuursverkiezing werd de heer ir. J. L. Berkenbosch (thans penning- meester) benoemd tot voorzitter en de heren D. A. Doelman en J. Pilus
SPREEKBEURTEN
periode 25 november tot en met 23 december 1966
De afdelingen worden erop gewezen dat de mogelijkheid bestaat dat in verband met de kabinetscrisis de sprekers hun toezeggingen niet kunnen nakomen.
25 november Den Helder (JOVD, debat pol.
25 november 25 november 25 november
partijen)
Gorredijk (St. C. Heerenveen) Statencentrale Zaandam Winterswijk
25 november Zuidlaren (VVD + JOVD)
25 november Zutphen (debat PvdA)
Drs: Th. H. Joekes
Mevr. G. V. v. Someren-Downer Mr. F. Portheïne
S. J. · v. d. Bergb Ir. D. S. Tuynman H. J. L. Vonhoff 26 november
28 november 29 november 29 november
Alkmaar (JOVD) Mr. W. J. Geertsema Vlissingen (Middelburg en Goes) Drs. Th. H. Joekes Heerlen (Mijnstreek)
Tilburg (Kath. Hogeschool, teach-in)
29 november Enschede (Lib. Sociëteit) 30 november Amsterdam ( Kadergroep) 30 november Ai:kmaar (Rijkskweekschool-
teach-in)
Mr. W. J. Geertsema H. Wiegel
H. J. L. Vonhoff M. F. Korthals Altes H. J. L. Vonboff
30 november Enschede (Org. Vrouwen in de Mevr. G. V. v. Someren-Downer VVD 's middags)
30 november Meppel (Lib. Kring) Mevr. mr. E. Veder-Smit 1 december Breukelen (debat VVD-D '66) H. J. L. Vonhoff
1 december Ommen 2 december Assen (JOVD)
3 december Aken (Jeunesse liberale Europ.) 7 december Delft (koffietafel Lib. Stud. Ver.) 9 december Rotterdam (lunch lib. studenten) 9 decmber Gouda
9 december Arkel (streekvergadering) 15 december Jlmersfoort
15 december Den Haag (Jongeren academie 16 december
17 december 19 december
forum)
Statencentrale Hilversum Terschelling
Arnhem (Org. Vrouwen in de
R. Zegering Hadders R. Zegering Hadders Mr. dr. C. Berkhouwer Mr. F. Portheïne Mr. H. van Riel Mr. W. J. Geertsema Drs. Th. H. Joekes
Prof. dr. H. W. J. Wijnholds M. F .• Korthals Altes Mr. W. J. Geertsema H. J. L. Vonhoff
VVD) Ir. J. Baas
N.B. In deze opgave zijn niet verwerkt die spreekbeurten, welke door onze kamer- leden en andere sprekers buiten het verba,nd van onze partij gehouden worden.
tot leden. Na behandeling van de ingekomen stukken en mededelingen be- gon de nieuwe voorzitter zijn functie met het uitspreken van een zeer sym- pathieke rede, waarin hij de nadruk · legde op goede samenwerking. Wan- neer ieder op zijn eigen plaats probeert zijn taak zo goed mogelijk te vervullen, zal dit zeker leiden tot goede resulta- ten, aldus de heer Berkenbosch.
Spreker dankte de heer Rozendaal heel hartelijk voor alles, wat hij onder vaak moeilijke omstandigheden voor de afd. Leerdam had gedaan en bood hem namens de leden een kristallen vaas aan terwijl mevrouw Rozendaal bloe- men werden overhandigd.
• Hoorn
Mr. W. A. Sterk, voorzitter van de afdeling Monnickendam, is benoemd tot bestuurslid van de statencentrale Hoorn.
Het bestuur zal uit zijn midden een nieuwe secretaris-penningmeester benoe- men. Drs. H. W. Deunk, voorzitter van de afdeling Purmerend, neemt deze ge- combineerde functie thans waar.
Vereniging van Staten- en
Raadsleden
De afdeling Drenthe van de vereni- ging van Staten. en Raadsleden hield zaterdag 12 november in Assen haar eerste bijeenkomst in het seizoen 1966- 1967. Als spreker trad op de heer dr.
K. van Dijk, lid van de Tweede Kamer, met als onderwerp "De VVD nu."
Spreker kwam, hoe kan het anders, al spoedig tot het punt "duidelijkheid"
in de politiek en aldus tot de stelling dat deze duidelijkheid toch zeker bij de VVD was te vinden en zeker niet bij die partijen, welke weigeren een duide- lijk standpunt in te nemen met betrek·
king tot de partij, met welke zij na de verkieziflgen · voornemens zijn in een nieuwe regering samen te werken.
Na een beknopt, doch geanimeerd debat, en na dankzegging aan de in- leider, sloot de voorzitter deze zeer on- derhoudende vergadering.
Ook de afdeling Groningen vergaderde in de stad Groningen, op 16 november.
In deze goed bezochte vergadering kwam als hoofdpunt ter sprake de schade- vergoedingsregeling op grond van art.
49 van de Wet op de ruimlelijke orde- ning. Aangezien ter zake hiervan nog geen jurisprudentie bestaat en er, ge-
zien de redactü.e van het arlikel, grote
onzekerheid bestaat over de uitvoering
ervan, werd erop aangedrongen hieraan
grote aandacht te wijden, zo mogelijk
ook nog door de Kamerfracties. Het
debat hierover vulde een zeer groot ge-
deelte van de avond. Verder werden nog
inlichtingen gevraagd over de houding
van de hypotheekbanken (kwestie Am-
sterdam) en werd van gedachten gewis-
seld over de discussienota voor het
ver;kiezingsprogram..
,,Houat ae Vrijheid L hOog!'' .
N.V. RIJNSTAAl
Telefoon 24941/45 • Arnhem PostbtJS 4~
FABRIKANliE
VAM
STALlEN BUIZIEN
Voor Buig- en Zetwerk
op hydr. pers 1000 ton ZETLENGTE 7 m, dikte 32 mm
Constructiewerk plaatsen
W. HUIZER N.V.
TElEFOON 01804-2657 - GROENEWIJK 10 CAPELLE afd IJSSEL
Boele's Scheepswerven en Machinefabriek N.V.
B 0 L NES (bi i Rotterdam) Reparatie en • nieuwbouw
•
TIEII.IEIFOON 195 Hli'O ROTTERDAM TlEi.EGR. BOEi!.IE • BOLNiES
- ~-
f .1:." -~ ~ • F
;;'<... • } ' - · - • ,_ ~
GESLOTEN ALUMINIUM CARROSSERIEEN
alla uitvoeringen te leveren in zeewater-bestendig aluminium. Het opbouwsysteem volgens de mo•
dernste methodes, patent ALUSUISSE, Zwitserlancl,
CABINES
op elk merk chassis, het zij normaal besturing of frontbesturing, volledige slaap- of semi-slaapcabines.
* nationaal en K
internationaal bekend! LAADBAK EN
vraau priis zowel open- met boorden· als met huifconstructie.
<:> :1 Uitvoering geheel volgens de voorschriften voor
en inlichtingen. T.I.R. Dekkleden worden in eigen bedrijf gemaakt.
CARROSSERIEFABRIEK
PAUL & VAN WEELDE N.V.
'S-GRAVENWEG 350- NIEUWERKERK A/D IJSSEL- TEL. (01803) 2841 (3 LIJNEN)
SMIT- KINDERDIJK
Scheepsbouw sinds 1687
Spinners en Twiiners van
WEEF- EN TRICOTGARENS
I Twee Torens I
N.V. LIJM- EN GELATINEFABRIEK TELEFOON 25242 - DELFT
rotatiedruk handels· en reclamedrukwerk periodieken
telefoon (0 1860) 22 50
drukkerii hoogwerf oud-beiierland
N.V. AANNEMERSBEDRIJF v /h J. ST AM
KORTENAERSTRAAT 3 te ZWIJNDRECHT TELEFOON (01850) 2 86 63
•
\ \ 7 0NINGBOU\V
1/1
il i
' ' I
!:I
!
'r '' I i i ,I :
,A _. vriidag 25 . november 1966 ...
-~ ~-• de binnenstad Wrevel 1n
E R is de laatste tijd een zekere krib- bigheid in de Amsterdamse binnen- stad aan het groeien die de zorgvul- dige aandacht van het stadsbestuur ver- dient. Het is niet van de laatste we- ken, eigenlijk is er al meer dan een jaar een toenemende. ongerustheid en wrevel in de zakenwereld merkbaar.
Het duidelijkst is dat wellicht vorige week tot uiting gekomen toen het · Comité Damrak vpenl~jk zijn gram spuide over het feit dat de vele verzoeken om verbetering van de verkeerssituatie daa.!"
door het stadsbestuur weliswaar steeds welwillend worden aangehoord, maar daarna verneemt men er niets meer van.
Dat hier iets gebeurt is bepaald wel nodig. De rij- en parkeerchaos is op dit drukke stuk groter dan elders en de schade die daarvan wordt ondervon- den laat zich nauwelijks becijferen. In dit Comité zijn allerlei bedrijven, win- kels, hotels, reisbureaus, rondvaartrede- rijen en zelfs de kamer van Koophandel en de V ereeniging voor den Effecten- handel verenigd. Het Comité heeft nu, moe van het gepraat, een verlanglijstje ingediend waarvan men opnieuw hoopt dat het aandacht zal krijgen. Daarin wordt gevraagd om goede controle op :parkeermeters, en het uitbreiden van dé wachttijden daarbij tot vier uur (ver- gadertijd), om verandering van de on- doelmatig ingedeelde parkeerruimte op
het Beursplein, en om demping van het dode stukje water dat - hoezeer mÈm oog heeft voor de fraaie grachten in de stad - bepaald niet tot . vergroting van het stadsschoon bijdraagt: het is een verzamelplaats van drijvend vuil.
Voorts wordt aandacht gevraagd voor het probleem van de honderden fietsen die elke dag maar links en rechts tegen bomen en gevels worden neergezet en daarmee het voetgangersverkeer nog lastiger maken, alsmede voor de slech- te bestrating die bij vochtig weer de voetgangers modderige benen bezorgen telkens als men op een trottoirtegel trapt.
Ten slotte wordt nog in overweging gegeven om op het Damrak eenrichtings- verkeer in te voeren en om - als de noodzakelijke metro zal worden ge- bomvd - nauwlettend te waken tegen het "Coolsingeleffect" dat in Rotterdam winkels deed failliet gaan doordat zij zeer lange tijd onbereikbaar waren.
D AT zijn alles zinnige zaken die al- thans overweging verdienen. Maar dat is nu de grote klacht van het Co- mité: er komt nimmer antwoord, er komt nimmer enige indicatie dat het stadsbestuur de problemen tot de zijne heeft gemaakt en er althans over ge- dacht heeft.
Deze klacht moet ernstig worden ge-
nomen, cerneer o:(lldat zij niet alleen staat. De ontevredenheid - en niet al- leen de ongerichte tegenzin van provo's en dergelijke groepen "arigry young men" maar ook en vooral die van se- rieuze zakenlieden - begint groot te worden. In de Spuistraat ligt nog steeds de ruïne van een garage die vier jaar geleden is af ge brand. Er zou een par- keergarage komen, heette het in 1963, maar er is nog niets gebeurd. Het oude gebouw van de Volkskrant staat leeg en dood midden op de Nieuwezijcts Voor- burgwal; het zou een ideale parkeer- garage zijn, maar er is nog steeds geen beslissing. Groepen zakenlieden hebben hun stem laten horen tegen de plannen voor de Vijzelstraat, nog grotere groe- pen hebben opnieuw hun stem verheven tegen de voorgestelde wijzigingen in het erfpachtstelsel dat met de grond- en bebouwingspolitiek nauw samenhangt.
Zij allen horen niets. Er is weleens opgemerkt dat in de grote steden het probleem van de afstand tussen bestuur- ders en bestuurden ernstig kan worden.
Welnu in dat opzicht bestaat er wel- licht geen grotere stad dan Amsterdam.
Er is van vele groeperingen uit in de hoofdstad een duidelijk eenrichtingsver- keer van voorstellen, verzoeken, opmer- kingen . en suggesties naar het stadhuis.
De stroom in . de andere richting be- staat uit weinig meer dan àanslagen
De kunst en het geld
H OEWEL mejuffrouw mr. Zeelenberg nog steeds aan het ziekbed is ge- kluisterd, heeft zij toch haar handteke- ning kunnen zetten onder de wethoudea-- li.jke beleidsnota over de kunstzaken. Vol vreugde maakt zij in dit stuk gewag van de voltooiing van het concert- en congresgebouw De Doelen, zomede van het effect daarvan op het culturele le- ven van Rotterdam. Zeker wat ct·e mu- ziek betreft is de stad uit het stadium van de noodvoorzieningen getreden. zo constateert zij opgewekt.
De Doelen, is inderdaad een bijzon- der gewaardeerde aanwinst voor het ste- delijke kunstzinnige leven gebleken. De vreugde van mejuffrouw ZeeJenberg is dus in alle opzichten gerechtvaardigd.
Opmerkelijk mag het daarenboven wor- den genoemd dat zij ook met meer tevredenheid dan voorheen kan spr.eken over de andere kunstgebouwen die de desbetreffende nog maar heel jeugdige gemeentelijke dienst in beheer heeft.
Waarschijnlijk door de stimulerende in- vloed van De Doelen valt in deze ge- bouwen een verhoogde publieke belang- stelling voor de kunst waar te nemen.
Hiervan uitgaande zal het niemand verwonderen dat mejuffrouw Zeelen- berg het geheel eens is met de conclusie van een door de dr. E. Boekmanstich·
ting uitgebracht rapport, welke conclu- sie hierop neerkomt, dàt Rotterdam geenszins de ,.cultuurloze stad" is waar.
voor zij door sommigen wel wordt uit·
gemaakt. Volgens. het. rapport hoeven pogingen om de culturele participatie van de bevolking te activeren zeker niet bij voorbaat ·tot mislukking gedoemd te zijn.
Voor de goede orde zij eraan herin- nerd dat dit rapport is samengesteld in opdracht van· het gemeentebestuur. Op het ogenblik is het nog in studie ten stadhuize. Het lijdt geen twijfel dat de raad er te gelegener tijd zijn zegje over zal kunnen zeggen.
I NTUSSEN bereidt mejuffrouw Zeelen- berg, geïnspireerd door het succes van De Doelen, ~ich voor op volgende stappen ter verbetering van - zoals zij dat noemt - de culturele infrastructuur van de stad. Nu gebleken is dat de belangstelling van het publiek voor de kunst toch wel in hoge mate afhankelijk is van de kwaliteit der beschikbare ac- commodaties, gaan haar gedachten spoorslags verschillende andere richtin- gen uit.
Met name heeft zij in overweging : ruimere mogelijkheden voor kamertoneel en cabaret in het - nu reeds heel be- vredigend werkende - Piccolo-theater.
Ook met een vervangend object voor het avant garde theater De Lantaren houdt zij zich bezig. Wat het laat.<;;te be- treft is al eens gedacht aan een verbou- wing van de Mauritszaal in het AMV J-
gebouw. Dit idee is nu wel van de };laan. De wethouder is - begrijpelijk - heel erg ·geschrokken van de daaraan verbonden kosten ter hoogte van f 5 mil- joen.
Thans worden de mogelijkheden on- derzocht om de aula van de in aanbouw zijnde mammoetschool voor het nijver·
heictsonderwijs geschikt te laten maken om als schouwburgzaal te dienen. Die oplossing, zo meent de wethouder, zou veel voordeliger blijken uit te komen.
Verder is mejuffrouw Zeelenberg ijve- rig aan het peinzen over een nieuwe schouwburg, ter vervanging van het be- staande theater dat in opzet slechts een noodschouwburg is geweest. De wethou- der beseft echter ook wel dat de finan- ciële moeilijkheden van de gemeente voor het uitwerken, laat staan voor het uitvoeren van dit plan - waarover ook burgemeester Thomassen bij de ope- ning van De Doelen met enthousiasme heeft gesproken - niet bevorderlijk zijn.
Zelf houdt mejuffrouw ZeeJenberg er re- kening mee dat Rotterdam er al heel blij mee mag zijn als de nieuwe schouw- burg over een jaar of tien zal zijn ver- rezen.
Dit getuigt ontegenzeglijk van reali- teitsbesef. Dat zou men bij deze wet- houder wel eens meer aanwezig wensen.
Het is niet altijd even gemakkelijk haar gedachtensprongen op de voet te volgen.
Haar fantasie vliegt ons bij voorbeeld
Begrotingsdebat
H ET lag voor de hand dat de gemeen- teraad bij de behandeling van de gemeentebegroting voor 1967 nog wel zijn zegje zou zeggen over de wethou- dersverkiezing. Met uitzondering van de prot-chr.-fractie was niemand daarover indertijd gelukkig. Er is geen open spel gespeeld, verweet mej. Ten Broecke Hoekstra (vvd) de prot.-chr.-fractie en hoezeer zij daarmee de spijker op de · kop had geslagen bleek daarna uit de rede van mr. Piket, de nieuwe voor- zitter van de prot.- chr.-fractie, die een totaal vertrokken beeld gaf van de gang van zaken.
Dat mr. Piket daarbij het hele college weinig genuanceerd te lijf ging, heeft terecht verbazing gewekt, maar bepaald verontwaardigd was men over de bijna beledigende uitlating, die mr. Piket zich tegenover burgemeester Kolfschoten ver- oorloofde. De heer Piket heeft een en ander wel .moeten bezuren. Hij moest een scherpe terechtwijzing van de burge- meester m. ontvangst nemen, die hem noopte tot het betuigen van spijt. Mej.
Ten Broecke Hoekstra heeft de prot- chr.-fractie overigens ook fors te kijk gezet. door er op te wijzen dat deze fr:;tche nog steeds geen vrouw in haar midden heeft. Wij hebben daar indertijd
ook al aandacht aan besteed. Voor de prot.- chr.-fractie kan mo~ilijk het argu- ment van de BP gelden, nl. dat zij geen geschikte vrouw voor het lidmaatschap van de gemeenteraad had kunnen vin- den!
BIJ een begrotingsbehandeling wordt altijd heel wat overhoop gehaald. De ons toegemeten ruimte laat niet toe op alles in te gaan. Daarom slechts enkele kanttekeningen.
De kans dat het voorstel van b. en w.
tot verhoging van de straatbelasting van 12 tot 15 pct. zal worden verworpen schijnt wel verkeken ook al kon onze woordvoerder, de hee~ Bastet tegen deze lastenverhoging goede argumenten aan·
voeren. De heer Bastet gaf een analyse van de financiële toestand van de ge- meente, die in zekere zin verrassend was. Hij betoogde namelijk dat het met de gemeentelijke financiën zo slecht
nog niet is gesteld. Ten bewijze wees hij op de achteraf geenszins ongunsti- ge resultaten van vorige jaren, waarin men inkpmsten te laag en . (sommige) uitgaven te hoog raamde. Hoezeer hij op dit punt het gelijk aan zijn kant had, bleek uit het antwóord van wet- , houder Schouten (financiën), die me- dedeelde dat het tekort over het lopen- de jaar waarschijnlijk vier miljoen la- ger zal worden.
De heer ·Bastet dacht niet al te op- timistisch te zijn door te veronderstel- len dat voor 1967 het allemaal ook wel zal meevallen. En dan is een lasten- verzwaring met bijna twee miljoen voor de huiseigenaren inderdaad niet verant- woord. Maar ja, rooms en rood zullen wel weer onder één hoedje spelen,
E EN aangelegenheid, waaraan ook ruim aandacht is besteed betrof de trage gang van zaken met de restaura-
-- Bolê,ma ~~uJ . • -
- ~
Oude 'genever ·1t Bessenrood * Citro~ri fe~è~er
. . .
~·'; .!,·:· ._ .. :
VRIJHEID . EN ,.DEMOCRA TtE
voor de hondenbelasting en mededelin- gen dat van die tot die datum de straat zal zijn opengebroken wegens het ver•, nieuwen van het wegdek.
H IERMEE wil geenszins betoogd zijn dat het dagelijks bestuur van Am- sterdam gereed moet staan om haastig elk voorstel dat er maar van honorabele zijde uit de burgerij binnenkomt, uit te voeren. Er zijn natuurlijk talloze belan- gen waarmee evenzeer rekening moet worden ;;ehouden als met dat waarop de aandacht wordt gevestigd (al kan men daar bijv. moeilijk bijrekenen dat het oude Volkskrantgebouw geen parkeer- garage mag worden omdat het Histo- risch Museum daar dichtbij komt te lig- gen) maar het minste wat men ma.g verwachten is toch da.t dan duidelijk wordt gemaakt dat ons eigen bestuur serieus rekening houdt met onze proble- men. Dat recht wordt in elk propagan- daboekje van Amsterdam erkend, maar in de praktijk zou het toch moeten blij- ken uit reactie op verzoeken of voor- stellen.
Misschien is de moeilijkheid dat het stadsbestuur over te weinig besluitvaar- . digheid beschikt. Dan ka.n men slechts
hopen dat het nieuwe college van b. en w. ook in dit opzicht een verbetering zal blijken.
een beetje al te hoog wanneer ZlJ m haar beleidsnota nu ook al een apart gebouw voor opera, ballet, musical en revue voor haar geestesoog ziet opbloei- en.
L IEVER blijven wij met beide benen op de grond staan. De werkelijkheid waar we nu en in de eerstkomende tijd mee te maken hebben is die van een uitermate slechte financiële toestand. In een contactbijeenkomst van de raads- fractie met Rotterdamse leden van onze partij, heeft de liberale vertegenwoordi- ger in het college, mr. Polak, dit na- drukkelijk en zorgelijk gestemd m1der- streept. Hij zag een periode aanbreken waarin de gemeente aan het ter hand nemen van nieuwe projecten niet zal hoeven denken. Het schrappen van reeds opgevoerde posten ligt eerder in de lijn van de verwachtingen.
Ook de leider van de liberale fractie, mr. K. Staab, was over de financiële situatie bepaald niet te spreken. Hij weet de narigheid aan het feit dat het college op dit gebied geen beleid heeft gevoerd. Het heeft zich maar laten drij- ven op de uitkeringen uit het Gemeen- tefonds.
De conj;actbijeenkomst, die heel goed bezocht was, heeft ons de indruk ge- schonken dat de liberale fractie zic'h aangordt voor een wel zeer ]{ritische beschouwing van de begroting voor het komende jaar.
tie van de binnenstad. Uit tal van fracties zijn hierover opmerkingen ge- maakt, die onze instemming verdienen.
Ten aanzien van Scheveningen loog de kritiek, die mr. Piket uitoefende er be- paald niet om. We vrezen intus~en dat de gemeente zich hier in een uiterst moeilijk parket bevindt. Sterker nog, we zouden niet verbaasd zijn als zich in Den Haag eenzelfde drama gaat vol- trekken als in het zuiden van Limburg, waarmee we bepaald niet willen zeggen dat we daarop hopen. Integendeel.
Grote eensgezindheid bleek opnieuw te bestaan over het uitblijven van de verbetering van de Scheveningse buiten- haven. De heer Nuy (pvda), die deze aangelegenheid het eerst aansneed, liet de eer van de indiening van een motie ten deze echter aan de heer Den Duik (prot. chr.) over, zijnde een typische Scheveningse representant. Deze geste was een voorbeeld van politieke courtoi- sie, waarvoor de heer Nuy een woord van waardering niet mag worden ont- houden. De motie wil b. en w. een rug- gesteun e:even, maar we vrezen dat het klemm le verzoek van Den Haag op het Binr n!hof aan dovemansoren zal zijn
(Vervolg op pagina 7)
VRIJHEID EN DEMOCRATIE vrijdag 25 november 1966 - 5
Dat ook vele Duitsers gelukkig het gevuar van de NPD onderkennen bleek uit tul van demonstra-ties
Nationalisme en Duitsland
Strauss
Kiesinger
He-t woord • IS weer aan Bonn
AL is de verkiezingsuitslag in Beieren een streep door veler rekening en een nare zaak, het heeft geen zin het gevoel voor proporties uit het oog te verliezen. "Prendre tout au sérieux et rien au tragique." Neem alles ernstig en niets tragisch. Ziehier een spreuk van het oude en nieuwe - nationalis- tische - Frankrijk, die ook hier toe- passelijk is. Natuurlijk is de verschijning van de extreem nationalistische, neo..
nazistische NPD een waarschuwing. Er ZtJn immers twee monster-oorlogen, waarin het Duitse nationalisme de we- reld aan de rand van de afgrond heeft gebracht. Dat er verder, vooral ook on- der de jongeren, velen zijn die de over- simplificatie van dit rechts radicalisme aanspreekt, stemt eveneens tot naden- ken.
Maar verder heeft het zin eerst nuch- ter de cijfers te beschouwen. Dan blijkt ten eerste, dat de Nationaal Democra- tische Partij - men lette op de ironie van het tweede woord - na 7,9 pct. in Hessen, 7,4 stemmen in Beieren in de wacht heeft gesleept. Hetgeen na de hoog opgeblazen verwachtingen in ieder geval geen vooruitgang is. Bovendien konden de Christelijk Sociale Unie van Strauss en de sociaal-democraten van de SPD hun positie iets versterken, al- thans stabiliseren. En in de tweede plaats mag men niet vergeten dat er altijd zegge en schrijve 92 pct. der Beierse .kiezers zich vóór de democra- tie heeft uigesproken.
De nederlaag van de FDP - van de
liberal~m - vormt een hoofdstuk op zichzelf. Blijkbaar heeft, tegen hun ver-
wachting, het verlaten van Erbards coalitie hun geen goed gedaan. Maar hun verdwijnen uit de Beierse landdag illustreert, minder dan hun teruggang van 5,9 pct. op 5,1 pct. het absurde V!f.n het Beiers verkiezingsstelsel. Daar moet men in één der zeven hoofdkies- kringen minstens 10 pct. van de stem- men halen om in de landdag t-e worden t()egelaten. Een in onze ogen irrationele afwijking van de evenredige vertegen- woordiging, die volmaakt onrechtvaar- dig is. Overigens zien wij dit geheel los van de vraag welke partij door deze
overmatige barrière wor{!t buitengeslo- ten.
Leuzen
DEGENEN, die door de duidelijke her- leving van het radicale nationalisme, lees neo-nazisme, in Duitsland, ernstig verontrust zijn, verklaren terecht dat ook Hitler, en juist ook in München en Neurenberg, "klein" begonnen is. Toch heeft men met reden geconstateerd dat de 7 pct.· engeveer overeenkom~n met het stempercentage, dat bij ons en el- ders de partijen van het onbehagen heb- ben verworven. En voor onbehagen, dat dan gemakkelijk is te exploiteren, is er, zeker in Duitsland, ook reden. Daar is het uitblijven van successen in de buitenlandse politiek, het blijkbaar volle- dig einde van het Wirtschaftswunder.
En vooral ook de ongunstige financieel- economische situatie in de Bondsrepu- bliek, die velen zich sceptisch ten op- zichte van de "gangbare" partijen heeft doen opstellen. En dat Duitsers, of juis- ter een bepaald gedeelte van de Duitsers, gevoelig zijn voor extreme leuzen, is zo- wel in Hessen als in Beieren duidelijk gebleken.
Daarbij komt dat de strubbelingen en het touwtrekken der drie grote partijen in Bonn om tot een regeringscoalitie te geraken, sommigen kopschuw blijken te hebben gemaakt. Buitenstaanders - en dat is altijd een zeker percentage van de kiezers - staren zich blind op de faça,de van het politieke gebeuren en op het politieke schaakspel, dat hun weinig verheffend toeschijnt. Meestal vergeten zij dat de politiek door mensen wordt bedreven, die niet meer en niet minder feilbaar zijn dan prominenten op andere terreinen der menselijke bedrijvigheid.
Strauss en Kiesinger
ERNSTIGER wellicht dan de opk()mst der NPD achten wij het dat door de verkiezingsuitslag - een iets ver- grote absolute meerderheid van de CSU in de Beierse landdag - de positie van Franz Josef Strauss versterkt is. Hier is de leider van een d~mocratische par- tij, die zich duidelijk voor een krachtig Duits nationalisme heeft uigesproken.
Strauss is stellig bekwaam. Maar tege-
lijkertijd een meester in het intrigeren en machineren. Dat zijn kansen op een triomfale terugkeer in een nieuw West- Duits kabinet door het Beierse resultaat gestegen zijn, lijdt geen twijfel. Met het oog op de toekomst achten wij dit niet verheugend. Trouwens, Kurt Georg Kiesinger, de protégé van Strauss en de door de Christen-democraten gekozen kandidaat voor het kanselierschap, had ree{!s vóór "Beieren" verklaard dat Strauss een plaats behoorde te krijgen in het nieuwe kabinet.
Zo ver zijn wij echter nog niet. Want de pogingen om tot een aanvaardbare regeringscoalitie te geraken, zijn te Bonn in volle gang.
..,.Mini" -coalitie
NOG altijd blijft er de mogelijkheid van een samengaan van sociaal- democraten en liberalen. Maar in de Bondsdag zou deze "mini"-coalitie over een, uiterst geringe meerderheid be- schikken. Hetgeen voor de· regeerkracht van een dergelijk kabinet uit de aard der zaak ongunstig is.
Een tweede mogelijkheid - herstel
d~r oude coalitie tussen christen-demo- craten en liberalen, die nog zo kort tevoren verbroken is - ligt weinig voor de. hand. Al zijn negatieve. voorspellin- gen meestal uit den boze.
Zo is er een derde combinatie, die uit de grote· coalitie van christen-demo- craten en socialisten zou moeten be- staan. Een voordeel zou zijn de sterke en comfortabele meerderheid, waarop een dergelijke regering wu kunnen reke- nen.· Maar onder de socialisten tonen velen zich afkerig om, gezien zijn nief brandschoon nazi-verleden, met Kiesin- ger in zee ·-te gaan. Zij baseren deze afkeer vooral op het feit dat de be- noeming van Kiesinger zeer slecht zou woroen ontvangen in het buitenl-and, ea dus Duitsland rou schaden.
Mini-coalitie, oude coalitie, een g&heel nieuwe rooms-rode coalitie, wat er uit de bus zal komen is vooralsnog onzeker.
Maar ook voor een duidelijke hotidin&-.
van Duitsland op het terrein der buiten- landse politiek zal een spoedige opl<lilfring- der r-egeringscrisis te Bonn weldadi&"
zijn.
L.M.
I· I',,
1
.1"
i:
I
j:,l'
I '