18 juni 2020
Eindrapport
Aanleiding
In het motiedebat op 14 december 2016 over het "Ontwerp Programma van Eisen aanbesteding regionale treindiensten 2020-2035" heeft Provinciale Staten van Groningen besloten om het station Sappemeer Oost te sluiten op het moment dat de sneltrein Groningen - Winschoten en de doorkoppeling van de regionale treindiensten gereed zijn. Tijdens dit motiedebat is motie M244 door de Staten aangenomen, waarin het college wordt opgeroepen een onderzoek in te stellen naar alternatieve vormen van openbaar vervoer ter vervanging van het station Sappemeer Oost.
Doel van het veldonderzoek is tweeledig:
• Luisteren naar de gebruikers, door hen de kans te geven om aan te geven wat hun reisbehoefte is;
• Ontbrekende informatie van de gebruikers van het station verzamelen.
Doelgroep
De onderzoekspopulatie voor het reizigersonderzoek zijn alle unieke gebruikers van station Sappemeer Oost. Een persoon die heen en terug reist wordt als één gebruiker gezien. Hierbij is extra aandacht voor de volgende sub-doelgroepen:
• Medewerkers en bezoekers van Nieuw Woelwijck
• Inwoners van Tripscompagnie en Borgercompagnie
2
Methode
In nauwe samenwerking met Provincie Groningen is een onderzoeksmethode en vragenlijst ontwikkeld. Initieel was het de bedoeling om de vragenlijst in persoon af te nemen onder aankomende en vertrekkende gebruikers van station Sappemeer Oost, gedurende verschillende dagdelen. Door de corona maatregelen bleek de ontwikkelde methode niet meer doeltreffend omdat het reizigersaantal enorm terugliep.
Daarom is in samenspraak met de Provincie Groningen gekozen voor een digitale, openbare verspreiding van het onderzoek.
Het onderzoek was online toegankelijk vanaf donderdag 9 april 2020 tot en met zondag 10 mei 2020. Om ervoor te zorgen dat de aandachtsgroepen voldoende vertegenwoordigd zijn in het onderzoek is extra aandacht besteed aan de verspreiding van het onderzoek onder medewerkers van Nieuw Woelwijck en bewoners van Tripscompagnie en Borgercompagnie. Deelname aan het onderzoek was vrijwillig en anoniem. Geen van de resultaten zijn te herleiden tot individuen of specifieke situaties.
Respons en betrouwbaarheid
Door de online verspreiding van het onderzoek kunnen de uitkomsten van het onderzoek niet eenvoudig gegeneraliseerd worden naar alle gebruikers van station Sappemeer Oost. Het is namelijk denkbaar dat bepaalde reizigers meer gemotiveerd worden om mee te doen aan het onderzoek. Zo is de verhouding van het aantal deelnemers dat aangeeft 4 dagen per week of meer gebruik te maken van station Sappemeer Oost met 48% erg hoog. De resultaten uit het onderzoek kunnen daardoor een vertekend beeld geven, vermoedelijk ten gunste van frequente reizigers. Na het vernietigen van verdachte en twijfelachtige respons, komt het totaal aantal deelnemers uit op 1051 deelnemers.
Aantal gebruikers station Sappemeer Oost
Ook kunnen aan de hand van dit onderzoek geen uitspraken gedaan worden over het aantal unieke reizigers dat gebruikt van station Sappemeer Oost. Aan de hand van actuele en voorspelde reizigersdata kan echter vastgesteld worden dat station Sappemeer Oost op werkdagen tussen de 500 en 600 reisbewegingen heeft en in het weekend tussen de 150 en 200. Op werkdagen ligt het aantal unieke reizigers daarmee rond de 345 personen.
3
5
84,0%
13,4%
0,2% 1,1% 1,4%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Groningen CS (n=866) Groningen Europapark (n=138) Kropswolde (n=2) Martenshoek (n=11) Hoogezand-Sappemeer (n=14)
N.B. Deelnemers die aangaven “geen gebruik gemaakt [te hebben] van Sappemeer Oost” zijn niet opgenomen in de resultaten.
6
80,6 19,4
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Ja Nee
Indien deelnemers niet in de omgeving van Sappemeer Oost wonen: In welke plaats woont u?
• Groningen 91x
• Veendam 16x
• Hoogezand 15x
• Winschoten 6x
• Rotterdam en Delfzijl 5x
• Scheemda en Zuidbroek 4x
• Slochteren, Noordbroek, en Haren 3x
7
1,9%
21,8%
33,5%
5,8%
3,7%
1,9%
3,9%
14,2%
13,3%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
Nieuw Woelwijck (n=16)
Compagniesterpark (n=184)
Sappemeer Oost (n=283)
Margrietpark (n=49) Boswijck Oost (n=31) Boswijck West (n=16)
De Vosholen Oost (n=33)
Borgercompagnie of Tripscompagnie
(n=120)
Anders (n=112) Bij anders wordt o.a. genoemd:
‘Middenstraat’, ‘Noordbroek’,
‘Rijksweg’ en ‘Zuidbroek’.
8
23,8%
42,6%
3,6%
10,4%
19,6%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
School, studie, cursus of stage (n=250) Woon-werk verkeer (n=448) Zakelijke reis (n=38) Bezoek aan familie of vrienden (n=109)
Andere sociaal-recreatieve redenen (n=206)
9
52,7%
37,6%
2,5%
6,4%
0,9%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Te voet (n=554) Fiets (n=395) Openbaar vervoer (n=26) Auto (n=67) Anders (n=9)
Bij anders wordt o.a. genoemd:
‘Rolstoel’, ‘Scooter’, en ‘Word gebracht’
10
48,2%
20,7%
14,8%
10,1%
6,1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
4 dagen per week of vaker (n=507) 1-3 dagen per week (n=218) 1-3 dagen per maand (n=156) 6-11 dagen per jaar (n=106) 5 of minder dagen per jaar (n=64)
11
19,5%
2,1%
48,3%
30,1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Ik ga gebruikmaken van station Hoogezand- Sappemeer (n=205)
Ik ga gebruikmaken van een andere OV verbinding (n=22)
Ik ga minder of niet meer met het OV reizen (n=508)
Ik weet het nog niet (n=316)
12
23,3%
1,5%
47,9%
27,3%
10,0%
4,2%
60,0%
25,8%
14,0%
2,7%
44,3%
38,9%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Ik ga gebruikmaken van station Hoogezand- Sappemeer
Ik ga gebruikmaken van een andere OV verbinding
Ik ga minder of niet meer met het OV reizen Ik weet het nog niet
Bewoners Sappemeer oost (n=682) Bewoners Borger- en Tripscompagnie (n=120) Forenzen (n=221)
13
10,6%
70,0%
1,3%
17,6%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Te voet (n=24) Fiets (n=159) Openbaar vervoer (n=3) Auto (n=40)
Ruim 63% van de deelnemers die deze vraag voorgelegd kregen (n=227) heeft een opmerking of suggestie gegeven hoe de bereikbaarheid of het gebruiksgemak van een alternatief station of instaphalte verbeterd kan worden. Uit een kwalitatieve analyse op de opmerkingen komen hier de volgende voornaamste thema’s en onderwerpen naar voren (van meest tot minst genoemd):
54 reacties gaan over de stationsfaciliteiten:
• Veiligheid en toezicht op fietsstalling en parkeerplaatsen, voornamelijk bij Hoogezand-Sappemeer (19x)
• Meer parkeerplaatsen, voornamelijk bij Hoogezand-Sappemeer (15x)
• Meer fietsenstallingen, voornamelijk bij Hoogezand-Sappemeer (12x)
• Extra ruimte op stationsgebied en perrons van Hoogezand-Sappemeer (7x)
53 algemene reacties:
• Station Sappemeer Oost niet sluiten (37x)
28 reacties gaan over de bereikbaarheid:
• Uitbreiden of verbeteren busverbinding naar andere stations en/of Groningen (15x)
• Bereikbaarheid Hoogezand-Sappemeer via een voetgangersbrug en/of fietspad langs spoor (4x)
• Langere reistijd (4x)
• Beschikbaarheid OV fietsen (2x)
14
Bijna 86% van de deelnemers die deze vraag voorgelegd kregen (n=824) heeft een opmerking of suggestie gegeven welke drempel zij ervaren om gebruik te maken van station Hoogezand-Sappemeer of een ander OV verbinding. Uit een kwalitatieve analyse op de opmerkingen komen hier de volgende voornaamste thema’s en onderwerpen naar voren (van meest tot minst genoemd):
645 Reacties gaan over de bereikbaarheid:
• Afstand tot Hoogezand-Sappemeer - of andere OV verbinding (470x)
• Langere reistijd naar station of eindbestemming (106x)
• Slechte OV verbinding met Hogezand-Sappemeer (69x)
314 reacties gaan over stationsfaciliteiten:
• Veiligheid en toezicht op station Hoogezand-Sappemeer, voornamelijk diefstal of vernieling van fietsen (79x)
• Drukte bij andere OV verbinding, voornamelijk Hoogezand-Sappemeer (47x)
• Meer parkeerplaatsen (22x)
• Meer fietsenstallingen (9x)
15
• Een groot aantal deelnemers (n=1051) heeft meegedaan aan het openbare onderzoek. De aandachtsgroepen zijn hierbij voldoende vertegenwoordigd. Het aantal unieke reizigers is volgens de resultaten van dit onderzoek echter aanzienlijk groter dan een analyse van de het aantal reizigers op basis van OV-chipkaart informatie door de vervoersbedrijven aantoont. Dit doet vermoeden dat een gedeelte van de deelnemers de uitkomsten van het onderzoek heeft proberen te beïnvloeden. Enkele resultaten van dit onderzoek, zoals het aantal gebruikers en de invloed op hun reis na het sluiten van station Sappemeer Oost, zijn daarom minder betrouwbaar.
• Ruim 90 procent van de gebruikers van Sappemeer Oost gaat te voet of met de fiets naar het station. Een kleine vergroting in de afstand naar een nieuwe opstappunt heeft voor deze reizigers een relatief grote invloed op de reistijd.
• 48 procent van de deelnemers reist vier dagen per week of vaker vanaf Sappemeer Oost, voornamelijk voor woon-werk verkeer en scholieren en studenten. Station Sappemeer Oost heeft relatief weinig unieke gebruikers voor het aantal reisbewegingen.
• Deelnemers die met het OV blijven reizen gaan voornamelijk gebruik maken van station Hoogezand-Sappemeer. Zij geven aan dat de beveiliging en het toezicht op de fietsstalling en parkeerplaatsen op dit station beter kan. Ook zien zij graag een betere busverbinding naar andere OV verbindingen en/of Groningen.
• Deelnemers die aangeven minder of niet meer met OV te gaan reizen of het nog niet weten, ervaren voornamelijk de afstand maar ook de langere reistijd tot Hoogezand-Sappemeer als een drempel. Zij geven aan dat de OV verbinding met station Hoogezand-Sappemeer onvoldoende is en ervaren onvoldoende veiligheid en toezicht op het station door vernieling of diefstal van fietsen.
Voor meer informatie, neem contact op met:
M.J. (Mark) van der Staaij, MSc. m.vanderstaaij@enneus.nl M. (Martin) Bloem, MSc. m.bloem@enneus.nl
050 711 52 55 www.enneus.nl
