Peuterspeelzaal Hummelbeek
Kwaliteitsonderzoek
voorschoolse educatie
Datum vaststelling: 30 augustus 2018
Samenvatting
De inspectie heeft op 11 juni 2018 een onderzoek uitgevoerd naar de voorschoolse educatie op peuterspeelzaal Hummelbeek. De reden voor dit onderzoek is dat de gemeente waarin de peuterspeelzaal is gevestigd, meedoet aan een pilot. In deze pilot Herijken toezicht op voor- en vroegschoolse educatie (vve) en kinderopvang onderzoeken we onder andere of de gemeente en de schoolbesturen zicht hebben op de kwaliteit van de locaties en of zij zorgen voor verbetering van de kwaliteit. Met locaties bedoelen we kinderdagverblijven en de groepen 1 en 2 van basisscholen. Daarom hebben we op meerdere locaties in de gemeente Laarbeek een onderzoek uitgevoerd.
In dit onderzoek op peuterspeelzaal Hummelbeek constateren we dat de kwaliteit van de voorschoolse educatie (ve) op orde is. Bijna alle onderzochte standaarden zijn als 'voldoende' gewaardeerd, één standaard (Zicht op ontwikkeling) als 'goed'. De standaarden Ontwikkelingsresultaten, Kwaliteitszorg en Verantwoording en dialoog zijn als 'kan beter' gewaardeerd.
Context
Peuterspeelzaal Hummelbeek is onderdeel van Stichting GOO. De Stichting biedt naast peuterwerk ook primair onderwijs, kinder-, buitenschoolse-, tussenschoolse- en gastouderopvang aan.
Peuterspeelzaal Hummelbeek is gehuisvest in Kindcentrum Beekrijk samen met basisschool Het Klokhuis (Stichting PlatOO) en basisschool Muldershof (Stichting De Eenbes). Kindcentrum Beekrijk biedt opvang aan kinderen van 0-13 jaar. Binnen het Kindcentrum zit ook het kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang en een tiener-BSO.
Dit onderzoek is uitgevoerd bij de peutergroep (peuterspeelzaal Hummelbeek). Hier zitten peuters in de leeftijd van 2 tot 4 jaar. Op het moment van ons bezoek waren er 4 doelgroeppeuters aanwezig in deze groep.
Wat gaat goed?
Het thematisch aanbod is gericht op de brede
ontwikkelingsstimulering van de peuters. De pedagogisch
medewerkers zijn veel in gesprek met de peuters. Hierbij benutten ze onder andere de foto’s en platen, die op de wanden zijn geplakt en alle materialen in de ruimte. De betrokkenheid van de peuters bij de aangeboden activiteiten en de diverse spelsituaties is hoog. De
Kinderopvangorganisatie: Stichting GOO
Peuterspeelzaal Hummelbeek LRK-nummer: 370539011 Totaal aantal doelgroeppeuters: 4
pedagogisch medewerkers zijn goed op elkaar ingespeeld en werken zichtbaar met plezier. De regels en afspraken zijn duidelijk. Er is sprake van een veilige en prettige sfeer voor de peuters waarin ze spelend leren en ontdekken.
Alle peuters zijn in beeld qua ontwikkeling. De ontwikkeling wordt zorgvuldig van iedere peuter bijgehouden met behulp van een digitaal registratie-observatie-instrument. Dit instrument dient tevens als uitgangspunt bij de gesprekken met ouders, die regelmatig en gepland plaatsvinden. Voor de peuters die extra dagdelen aanwezig zijn in het kader van voorschoolse educatie (doelgroeppeuters), vinden deze gesprekken frequenter plaats. Er is écht oog voor het kind. Ook de contacten en uitwisseling met externe hulpverleners verlopen naar tevredenheid. Deze worden als zeer waardevol beschouwd, omdat het mede input geeft voor het aanbod binnen de groep. Wanneer het nodig is, schuwen de pedagogisch medewerkers ook de meer ‘moeilijke en complexe’ gesprekken niet, dit in het belang van de peuter.
Het uitgangspunt is dat er voor álle peuters een warme overdracht plaatsvindt, wanneer de overstap naar een basisschool wordt gemaakt. Alleen wanneer ouders het echt niet op prijs stellen, gebeurt het niet.
Het team staat open voor verbetering. Er wordt gedacht vanuit mogelijkheden en niet vanuit grenzen. Ook de ouders, waarmee gesproken is tijdens de onderzoeksdag, bevestigen dit beeld. Zij zijn verder zeer tevreden over het contact dat zij hebben met de
pedagogisch medewerkers en hoe ze op de hoogte worden gehouden over de ontwikkeling van hun peuter.
Naast deze positieve punten, zien wij ook nog verbetermogelijkheden en ontwikkelkansen, die de kwaliteit van voorschoolse educatie kunnen versterken.
Wat kan beter
Op dit moment worden nog geen ambitieuze (eind- en tussentijdse) resultaten opgesteld. Welke resultaten, op het gebied van
ontwikkeling van de doelgroeppeuters, streeft de voorschool nu na?
Ook het stellen van doelen, specifiek gericht op de voorschoolse educatie, in bijvoorbeeld een jaarplan kan beter. Net als het uitwisselen van kennis en vaardigheden met andere locaties die
voorschoolse educatie aanbieden en het borgen van gerealiseerde kwaliteit. Op dit moment ontbreekt, binnen de bestaande cyclus van kwaliteitszorg, de inhoudelijke focus op de voorschoolse educatie. Ten slotte kan de actieve dialoog over ambities en doelen aan kwaliteit winnen. Vooral de verantwoording naar belanghebbenden kan inhoudelijk beter.
Verder zien wij, ondanks dat de desbetreffende standaarden als voldoende zijn gewaardeerd, de volgende ontwikkelkansen:
Ten eerste kunnen ontwikkelingsdoelen specifieker aan de thema- activiteiten gekoppeld worden en aan individuele doelgroeppeuters.
Ten tweede lijkt de focus nu meer op het pedagogisch handelen te liggen en minder op het educatief handelen. Hoe bewaak je nu dat kennis rondom het educatief handelen, die opgedaan is bij scholingen, workshops et cetera, daadwerkelijk wordt toegepast in de praktijk en niet verloren gaat? Zo ligt er zeker nog ruimte om de peuters nog meer te stimuleren om zélf te praten en bijvoorbeeld nog méér via taal te reageren op elkaar binnen activiteiten en spelsituaties.
Ten slotte zien wij kansen om de speel- en leeromgeving nog meer onderdeel te laten uitmaken van het totale aanbod. Dit in het kader van de eigen ambities van de Stichting GOO waaronder de deze locatie valt: ruimte voor helden, ontdekkend en uitdagend leren.
We sturen een afschrift van dit rapport aan de gemeente Laarbeek.
1 . Opzet van het
kwaliteitsonderzoek
Standaarden voor de voorschool Onderzocht
Ontwikk
Ontwikkelingsproceselingsproces
OP1 Aanbod ●
OP2 Zicht op ontwikkeling ●
OP3 Pedagogisch-educatief handelen ●
OP4 (Extra) ondersteuning
●
OP6 Samenwerking ●
Resultaten voorschoolse educatie Resultaten voorschoolse educatie
OR1 Ontwikkelingsresultaten ●
Kwaliteitszorg en ambitie Kwaliteitszorg en ambitie
KA1 Kwaliteitszorg ●
KA2 Kwaliteitscultuur ●
KA3 Verantwoording en dialoog ●
De inspectie van het Onderwijs onderzoekt bij een aantal kinderopvangvoorzieningen met gesubsidieerde voorschoolse educatie en op enkele basisscholen met veel doelgroepkinderen in groep 1 en 2 de educatieve kwaliteit, de resultaten en de
kwaliteitszorg van deze locaties. Zo ook op peuterspeelzaal Hummelbeek.
Werkwijze
Wij vormen ons beeld van de kwaliteit door de praktijk van de voorschool te toetsen aan de standaarden uit het Onderzoekskader 2017 Voorschoolse educatie en primair Onderwijs. Wij hebben onderstaande standaarden onderzocht.
Onderzoeksactiviteiten
We hebben observaties uitgevoerd van de pedagogisch-educatieve praktijk in de groep, documenten geanalyseerd, gesprekken gevoerd met ouders, pedagogisch medewerker(s) en de locatiemanager. Aan het eind van de onderzoeksdag hebben wij de resultaten van het onderzoek besproken met de locatiemanager en pedagogisch medewerker(s) van de kinderopvangorganisatie.
Leeswijzer
In hoofdstuk 2 staan de waarderingen, de conclusie en het
vervolgtoezicht. Hoofdstuk 3 gaat verder in op de resultaten van het onderzoek op de onderzochte standaarden. In hoofdstuk 4 is de reactie van de houder op het onderzoek en het rapport opgenomen.
Legenda
Waarderingen zoals ze in de rapportages worden weergegeven:
K Kan beter V Voldoende G Goed
2 . Hoofdconclusie en vervolg
In dit hoofdstuk geven we de waarderingen en de conclusies weer van het onderzoek bij peuterspeelzaal Hummelbeek.
Conclusie
De kwaliteit van de voorschoolse educatie op peuterspeelzaal Hummelbeek is in algemene zin voldoende. Binnen het kwaliteitsgebied Ontwikkelingsproces is de standaard Zicht op ontwikkeling als ‘goed’ gewaardeerd. Toch zien wij ook kansen voor verbetering. Vooral binnen het kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en Ambitie en binnen het kwaliteitsgebied Resultaten liggen er
mogelijkheden voor verbetering. Drie standaarden hebben dan ook de waardering ‘kan beter’ gekregen. Alle overige, onderzochte
standaarden zijn met een ‘voldoende’ gewaardeerd.
Basisvoorwaarden voorschoolse educatie volgens de GGD De GGD-toezichthouder heeft op 7 november 2017 de basisvoorwaarden voorschoolse educatie onderzocht. Uit dit onderzoek bleek dat er op het gebied van de basisvoorwaarden geen tekortkomingen waren op voorschool Hummelbeek.
Afspraken over vervolgtoezicht
Er zijn ook in ons onderzoek geen tekortkomingen geconstateerd in de basisvoorwaarden voorschoolse educatie. Er zijn geen afspraken gemaakt over vervolgtoezicht.
3 . Resultaten kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie
In dit hoofdstuk geven wij per kwaliteitsgebied de waarderingen en de resultaten van het onderzoek bij peuterspeelzaal Hummelbeek.
3.1. Ontwikkelingsproces: De basis is in orde. Er is goed zicht op de ontwikkeling van de peuters
3.1.1. Toelichting Ontwikkelingsproces
OP1 Aanbod: Het aanbod is gericht op de brede ontwikkelingsstimulering
Deze standaard waarderen we als 'voldoende'. Er wordt gewerkt met een voorschools programma, waarin de brede
ontwikkelingsstimulering centraal staat met extra aandacht voor taalstimulering op niveau. Er is voldoende ruimte voor ontdekkend leren en spelen. Zowel het spelmateriaal, als de foto’s en posters aan de wand, zetten de pedagogisch medewerkers actief in om
bijvoorbeeld de taalontwikkeling te stimuleren. De aangeboden thema’s sluiten goed aan bij de belevingswereld van de peuters. Toch zien wij nog kansen om de speel- en leeromgeving nog meer onderdeel te laten uitmaken van het totale aanbod. Dit in het kader van de eigen ambities van de Stichting GOO waaronder deze locatie valt: ruimte voor helden, ontdekkend en uitdagend leren.
Ten slotte liggen er kansen om het differentiëren en afstemmen op niveau, tijdens het aanbieden van de diverse thematische activiteiten, meer tot zijn recht te laten komen.
OP2 Zicht op ontwikkeling: Alle peuters zijn goed in beeld
Deze standaard waarderen we als 'goed'. Wanneer ouders hun peuter aanmelden, vindt er een intakegesprek plaats. Naast een gesprek, vullen ouders vooraf een formulier in met onder andere
ontwikkelingsgegevens van hun kind. Vrij snel, na circa 6 weken, vindt het volgende gesprek plaats. Dan wordt besproken hoe de eerste periode is verlopen (thuis en op de voorschool). Standaard vindt daarna het volgende gesprek over de ontwikkeling van de peuter plaats wanneer die drie jaar wordt én nogmaals wanneer de overstap naar de basisschool wordt gemaakt (bij 4 jaar). Wanneer dit laatste het
geval is, vindt er in principe altijd een ‘warme’ overdracht plaats. Bij dit laatste gesprek sluiten de leerkracht van de ontvangende basisschool, de ouders en de pedagogisch medewerker aan. In sommige situaties sluit de intern begeleider van de desbetreffende school ook aan, maar dit is niet standaard. Indien een peuter extra dagdelen komt, vanwege een ve-indicatie, vinden er vaker gesprekken plaats tussen ouders en pedagogisch medewerkers. Tijdens dergelijke gesprekken, bespreken ouders en pedagogisch medewerkers, aan de hand van het gehanteerde digitale registratie-observatie-systeem, de ontwikkeling van de doelgroeppeuter. Naast deze ‘formele’
bespreekmomenten, vindt er altijd een korte uitwisseling plaats tijdens de haal- en brengmomenten. De ouders, met wie gesproken is tijdens het onderzoek, vinden deze korte momentjes zeer prettig en waardevol.
OP3 Pedagogisch-Educatief handelen: Er is sprake van een veilige, prettige en stimulerende omgeving. Focus op educatief handelen kan sterker
Deze standaard waarderen we als 'voldoende'. De sfeer op de groep is prettig. De pedagogisch medewerkers werken zichtbaar met plezier en zijn volgens de ouders áltijd vrolijk en opgewekt. De peuters waren tijdens onze observatie in de groep zichtbaar op hun gemak. Indien er toch iets voorvalt, een peuter komt bijvoorbeeld verdrietig binnen, weten de pedagogisch medewerkers hier professioneel mee om te gaan. Ook de ouders, waarmee we hebben gesproken, geven dit expliciet aan. Ze geven hun peuter met een gerust en goed gevoel af.
Ze hebben veel vertrouwen in de pedagogisch medewerkers.
Ondanks deze positieve punten, zien we toch verbeterkansen.
Bijvoorbeeld om bewuster vooraf ontwikkelingsdoelen te koppelen aan de themaplanning en bijbehorende activiteiten. Het zicht op de ontwikkeling van de peuters is goed (zie beschrijving bij standaard OP2). Deze gegevens kunnen de pedagogisch medewerkers explicieter gebruiken bij de themaplanning en ontwikkelingsstimulering van individuele of groepjes peuters. In het bijzonder voor
doelgroeppeuters is dit een belangrijk punt. Op dit moment gebeurt dit te impliciet, te veel ‘in het hoofd’. Door het vooraf (kort) op te nemen in de themaplanning (met welke peuters werk je aan welke doelen bij de verschillende geplande activiteiten) kan dit een meer planmatige invulling krijgen. Vervolgens kun je aan het einde van het thema, beter nagaan of de ontwikkelingsdoelen ook zijn gerealiseerd.
Zo niet, dan betekent dit vervolgens weer iets voor de opzet van het nieuwe thema. Verder vinden wij dat er zeker nog ruimte is om de peuters (nog) meer te stimuleren om zélf te praten en meer via taal te laten reageren op elkaar.
OP4 (extra) Ondersteuning: Peuters krijgen extra zorg. Het stellen van tussentijdse- en einddoelen kan beter
Deze standaard waarderen we als 'voldoende'. De peuterspeelzaal zorgt voor (doorverwijzing naar en aanmelding bij) externe zorg als zij
zelf niet de gewenste zorg kunnen leveren. Het contact en uitwisseling met externe zorgverleners verloopt naar tevredenheid. Indien er sprake is van extra zorg buiten de groep, vindt er, indien mogelijk, informatie-uitwisseling plaats. In de groep zorgen de pedagogisch medewerkers zorgen ook voor een voldoende passend aanbod.
Wel zien we nog kansen om dit (zorg)aanbod verder te versterken.
Bijvoorbeeld door structureler tussentijdse- en einddoelen te koppelen aan de zorgdossiers van deze peuters. Op die manier ben je minder volgend bezig en (nog) meer ontwikkelingsgericht. Nu is dit nog vrij algemeen ingevuld. Tevens bepaal je op die manier (planmatig) vooraf met belanghebbenden (ouders en externe instanties) wat haalbare doelen zijn voor deze peuter en hoe je die probeert te realiseren binnen het aanbod en binnen welke tijdsperiode.
OP6 Samenwerking: Er is sprake van samenwerking met de
basisschool en ouders, maar er liggen diverse kansen voor verbetering Deze standaard waarderen we als 'voldoende'. Met diverse partners vindt er samenwerking plaats in het belang van de peuters. Zo vindt er samenwerking plaats met de beide basisscholen in hetzelfde gebouw, maar ook met de basisschool die iets verder ligt binnen het dorp.
Desondanks kan deze samenwerking zeker nog aan kwaliteit winnen.
Bijvoorbeeld op het gebied van afstemming van pedagogisch en educatief handelen. Ook liggen er kansen om de zorgstructuur beter op elkaar af te stemmen. Er is nu geen sprake van een doorgaande lijn op dit gebied.
De samenwerking met ouders verloopt naar tevredenheid. Dit hebben zowel de pedagogisch medewerkers als de ouders aangeven in de gevoerde gesprekken. Ouders zijn goed op de hoogte van het reilen en zeilen op de peuterspeelzaal. Ze ontvangen een nieuwsbrief met daarin uitleg over het thema, themaliedjes en themawoorden.
Speciale aandacht vraagt de ouderbetrokkenheid van ouders van doelgroeppeuters en specifiek de ouders binnen deze groep die de Nederlandse taal niet beheersen. Hier zijn nog geen duidelijke afspraken over gemaakt. Dit onderdeel kan specifieker uitgewerkt worden binnen het huidige beleid. Peuterspeelzaal Hummelbeek is immers een vve-locatie en dat vraagt bijvoorbeeld rondom samenwerking met ouders iets extra’s en bewuste keuzes.
3.2. Resultaten voorschoolse educatie: Er zijn nog
geen afspraken over voorschoolse educatie
gemaakt
3.2.1. Toelichting Resultaten voorschoolse educatie
Deze standaard waarderen we als ‘kan beter’. Er wordt nog niet gewerkt vanuit hogere verwachtingen/ einddoelen, die doelgroeppeuters eventueel moeten halen aan het eind van de voorschoolse periode. Zo vinden er bijvoorbeeld nog geen gesprekken (intern en extern) plaats over gewenste ontwikkelingsgroei,
afgestemd op de kenmerken van individuele peuters of een groep peuters. Hier zijn op gemeentelijk niveau en met de schoolbesturen geen afspraken over gemaakt.
3.3. Kwaliteitszorg en ambitie: De bereidheid om te verbeteren is zeker aanwezig, maar opstellen en systematische evaluatie van doelen op het gebied van de voorschoolse educatie kan beter
3.3.1. Toelichting Kwaliteitszorg en ambitie
KA1: Systematische evaluatie van doelen kan beter
Deze standaard is als ‘kan beter’ gewaardeerd. Structureel vindt locatieoverleg plaats, waarbij vaste agendapunten aan bod komen en geëvalueerd worden en waar ook een verslag van wordt gemaakt.
Toch zien wij diverse verbeterkansen.
Ten eerste omvat de huidige systematiek van kwaliteitszorg geen objectieve evaluatie over het aanbod voorschoolse educatie, het educatief handelen, de ouderbetrokkenheid, het zicht op ontwikkeling en de ontwikkelingsresultaten van de doelgroeppeuters.
Ten tweede vinden er geen planmatige en doelgerichte maatregelen plaats ter verbetering, bijvoorbeeld vanuit specifiek beleid gericht op voorschoolse educatie. Wel moet hier de opmerking gemaakt worden dat op dit moment een 0-meting wordt uitgevoerd door een externe instantie. Dit met het doel om per locatie in kaart te brengen wat goed gaat, maar ook wat beter moet of kan. Verder is er recent een pedagogisch coach aangenomen binnen de Stichting. Mogelijk dat een pedagogisch coach een rol kan gaan spelen in de objectieve evaluaties op diverse gebieden.
KA2 Kwaliteitscultuur: De cultuur is gericht op ontwikkeling, maar vooral binnen de eigen locatie
Deze standaard waarderen we als 'voldoende'. Binnen deze locatie
wordt gedacht vanuit kansen en niet vanuit belemmeringen. Er is zeker bereidheid om gezamenlijk de voorschoolse educatie te verbeteren. Wanneer iets niet naar wens verloopt, is het bijvoorbeeld gebruikelijk om elkaar hier op aan te spreken. Bijvoorbeeld in een een-op-eengesprek of tijdens het teamoverleg. Er liggen echter kansen om actiever de uitwisseling van kennis en vaardigheden op te zoeken buiten de eigen locatie. Mogelijk kunnen de huidige
werkgroepen intensiever contact zoeken met andere locaties, die voorschoolse educatie aanbieden, binnen de Stichting GOO of met andere partners binnen het Kindcentrum zelf.
KA3 Verantwoording en dialoog: De dialoog over ambities en doelen op het gebied van vve kan actiever gevoerd worden
Deze standaard waarderen we als ‘kan beter’. Peuterspeelzaal Hummelbeek ontvangt subsidie voor voorschoolse educatie. Dit vraagt iets extra’s en het maken van bewuste, onderbouwde keuzes.
Zo vindt er nog geen specifieke verantwoording plaats (via de houder) aan de gemeente over het gevoerde voorschoolse beleid en behaalde (inhoudelijke) resultaten ten aanzien van de voorschoolse educatie.
Overigens vraagt de gemeente Laarbeek hier ook niet zelf actief naar in haar verantwoording naar de houders. Een voorbeeld is de ouderbetrokkenheid. Hier is wel in algemene zin beleid op gemaakt, maar het is niet duidelijk welke specifieke doelen worden nagestreefd en of die worden waargemaakt. Zeker in het kader van voorschoolse educatie is dit een belangrijk onderdeel: ouderbetrokkenheid. Ten slotte kan de peuterspeelzaal interne en externe belanghebbenden meer betrekken bij de ontwikkeling van haar beleid.
4 . Reactie van de houder
Hieronder geeft de houder een reactie op de uitkomsten van het onderzoek en geeft de houder aan hoe ze hier mee aan de slag gaat.
Beek en Donk
Met interesse hebben wij het rapport met de bevindingen en aanbevelingen van het Kwaliteitsonderzoek van de inspectie gelezen.
Wij herkennen ons in de beschreven bevindingen en wij zijn er trots op hoe Peuterspeelzaal Hummelbeek zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld naar het huidige niveau. We vinden het erg prettig dat de rapportage overeenkomt met ons eigen beeld.
Het onderzoek laat zien dat de pedagogische kwaliteit prima op orde is. De pedagogisch medewerkers zijn goed op elkaar ingespeeld en er is sprake van een veilige en prettige sfeer op Peuterspeelzaal Hummelbeek. De betrokkenheid van de peuters bij de aangeboden activiteiten in diverse spelsituaties is hoog.
Een kwalitatief, uitdagend maar vooral een leerzaam klimaat in Peuterspeelzaal Hummelbeek is voor ons belangrijk.
Peuterspeelzaal Hummelbeek maakt gebruik van een digitaal registratie-observatie-instrument KIJK. We gebruiken de resultaten als uitgangspunt voor de oudergesprekken en voor de warme overdracht naar de basisschool wanneer kinderen naar de basisschool gaan.
Peuterspeelzaal Hummelbeek onderhoudt ook contacten met externe hulpverleners, deze verlopen naar tevredenheid.
Op Peuterspeelzaal Hummelbeek werken wij met professionele pedagogisch medewerkers is een professionele cultuur.
Wij zijn er echter van overtuigd dat er altijd mogelijkheden zijn om je te verbeteren of ‘door te ontwikkelen’, daarom zijn wij blij met de aanbevelingen die er door de inspecteurs zijn gedaan.
In het overleg met Gemeente Laarbeek en GOO kinderopvang zullen wij afstemmen wat onze volgende stappen zijn naar een nog professionelere Peuterspeelzaal.
Tenslotte willen we graag aangeven trots te zijn op dat wat wij goed doen. Wij zullen dan ook ons uiterste best doen om goed te houden wat goed is en onze kennis verder te vergroten.
Als allerlaatste wil ik beide inspecteurs bedanken voor de prettige manier waarop ze de inspectie hebben uitgevoerd, voor ons was dit een zeer leerzame ervaring. Nogmaals dank!
