01-12-1999 Hette Tülner Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996. Politieregio Zaanstreek-Waterland – Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996. Politieregio Zaanstreek-Waterland

(1)

Verdachten populatie arrondissmentsparket Haarlem 1996;

Politieregio Zaanstreek-Waterland

Amsterdam, december 1999

Hette Tulner

(2)

Inhoudsopgave

1 Inleiding

2 Algemene gegevens 1 996

2.1 Persoonskenmerken

2.2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken 2.3 Opgehelderde delicten

3 Recidivisten en beginners

3.1 Persoonskenmerken 3. 2 Opgehelderde delicten

4 Jeugd van 1 2 tot en met 1 7 jaar

4. 2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken 4.3 Opgehelderde delicten

5 Allochtonen

6 Geweldsdelicten

Bijlagen

Bijlage 1 Verantwoording

Bijlage 2 Gehanteerde begrippen Bijlage 3 Indeling naar delicten Bijlage 4 Aanvullende tabellen

Pagina 2 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996

3

4

4 7 8

1 2

12 13

1 6

16 17 18

20

20 22 23

24

24 25 26

28 30 31 33

DSP -Amsterdam

(3)

1 Inleiding

De politie hanteert voor operationele doeleinden een gea utomatiseerd verdachten bestand, HKS genaa m d . In principe is dit bestand niet bedoel d om statistische i nformatie te generere n . Voor beleidsdoeleinden v a n bijvoorbeeld de korpslei d i n g e n de arrondissementsparketten is statistische i n formatie ec hter juist van vitaal belang . I n het kader van het project Geg evensarchitectuur is i n opdracht v a n het College van Procu reurs

Generaa l onderzocht in hoeve rre HKS toegankelijk en bru i k baar g e m a a kt kan worden om statistische beleidsi nformatie te l evere n .

Het is mogelijk gebleken om HKS-gegevens o p te schonen e n vervolgens om te zetten i n een SPSS-besta nd', waarna elke gewenste statistische bewerking kan worden toeg epast . De resu ltaten van een eerste proeve hebben betre k king op HKS-gegevens over 1 995 uit de politieregi o Hol l a n d s

Midden en zijn te v i nden i n een eerdere publi catie2• Hierbij is duidelijk geworden dat nauwe samenwerking tu ssen onderzoe ksbureau e n HKS

d es k u nd igen belangrijk is bij de totstandkoming van een dergelijk product .

I n deze rapportage wordt de verd achtenpopulatie beschreven v a n het arro ndi ssementsparket Zaanstree k-Waterla n d . De gegevens zijn afkomstig van de afdeling HK D van de politie regio Zaanstree k-Waterland e n hebben betrekkin g op ve rdachten waarvoor in 1 996 binnen de Regio Zaanstreek

Waterland tenm i n ste één oplossi ngsverbaal is opgemaakt.

I n een eerdere rapportage is reeds de verdac htenpopulatie van 1 997

beschreven . Door een vera ndering i n de manier waarop d e gegevens uit het HKS zijn gehaald, zijn de cijfe rs in dit rapport niet direct te vergelijken met de cijfers in onze rapportage over 1 9 97. In absolute zin kunnen de cijfers in dit rapport - door deze methodologische verandering - hoger uitval l e n d a n i n het rapport over 1 997. D e percentages die i n beide rapporten staan

ge noemd zijn vaak wel vergelij kbaar. In bijlage 1 worden de verschillen nadere toelichti n g .

Hoofdstu k 2 biedt e e n algemene beschrijving van de verd achten waarvoor i n 1 996 een oplossi ngsverbaal werd aangemaakt en de feiten die hen worden a a ngerekend . De hoofdstu kken 3, 4 en 5 richten zich op specifieke verdachtengroepen, achtereenvolgens recidivisten, m i nderjarigen en

al lochto n e n . Hoofd stu k 6 ^.zoomt' ten slotte in op een a a ntal geweldsmisdrijven .

Noot 1 SPSS is een toonaangevend softwarepakket voor statistische analyses.

Noot 2 ^.De ongekende mogelijkheden van HKS, een voorbeeld', ^R.van Overbeeke, M. Geldorp en K. Loef, Van Dijk, Van Soomeren en Partners, Amsterdam, maart 1997.

Pagina 3 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP -Amsterdam

(4)

2 Algemene gegevens 1 996

In dit hoofdstu k wordt een beschrijving gegeven van a l l e verdachten waarmee het parket Haarl e m betreffende de politieregio Zaanstreek

Wate rland i n 1 996 te m a k e n kreeg, alsmede van de feiten die deze groep wordt aangerekend .

Tabel 2 . 1

Tabel 2 . 2

Noot 3

Voor de 4 . 678 straf bare feiten waarvoor i n 1 996 b i n n e n de regio Zaanstree k-Waterland een oplossi ngsverbaal is opgemaakt, zijn in totaal 2 . 7 74 verdachte n doorgest u u rd naar het parket. In deze paragraaf worden een aantal achterg rond kenmerken v a n deze personen beschreven .

Geslacht van verdachten in 1 9963

abs. %

man vrouw

2.384 390

86 14

totaal 2.774 100

De meerderheid van de verdachten is man; ongeveer een op de zeven verdachten is van het vrouwelijke geslacht.

Leeftijd van verdachten i n 1 9 96

abs.

12-17jaar 346

18-24 jaar 598

25-39 jaar 1.131

40-64 jaar 641

65 jaar en ouder 58

% 13 22 41 23 2

totaal 2.774 100

De grootste groep verdachten i s tussen de 2 5 en 39 jaar oud . Ruim een derde van de verdachten is jonger dan 25 jaar. Bijna een kwart van de verd achten tussen d e 40 e n 64 jaar.

Het is mogelijk dat sommige tabellen in dit rapport niet optellen tot een totaal van exact 100%. De oorzaak hiervan is gelegen in het feit dat alle percentages worden afgerond tot hele getallen. Percentages die door afronding op 0 uitkomen worden onderscheiden van

percentages die op 0 uitkomen doordat bijvoorbeeld geen enkele persoon binnen de desbetreffende categorie valt. In het laatste geval wordt dit aangegeven met een ' -'.

Pagina ⁴ Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP -Amsterdam

(5)

Tabel 2 . 3

Tabel 2 .4

Pagina ⁵

National iteit van verda c hten i n 1996

nationaliteit abs.

Nederlands 2.311

Turks 137

Marokkaans 76

voormalig Joegoslavië 27

Duits 17

Brits 14

Surinaams 12

Antilliaans ⁴

Indonesisch 2

overig 174

totaal 2.774

V a n de buitenlandse national iteiten zijn Turkije en Marok ko het meest vertegenwoord igd onder de verdachten van 1996.

Geboortel and van verdachten in 1 996

geboorteland abs.

Nederlands 2.095

Turks 128

Surinaams 126

Marokkaans 69

Antilliaans 65

Duits 29

Indonesisch 18

Brits 11

overig 202

totaal 2.774

Meer dan driekwart van de verdachten is in Nederland gebore n . V a n de overige ge boortelanden kome n Turkije e n Suri name het meeste voor.

% 83 5 3

o o o 6 100

% 76 5 5 3 2

o 7 100

Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP - Amsterdam

(6)

Tabel 2.5

Tabel 2.6

Pagina 6

District van woonadres van de verdachten in 1996

district abs. %

Zaanstreek 1.008 36

Waterland 854 31

buiten politieregio 912 3 3

totaal 2.774 100

Er komen meer verdachten uit Zaanstreek dan uit Waterland. Een derde van de verdachten woont buiten de politie-regio.

Woonadres van de verdachten in 1996

abs. %

Zaandam 580 21

Purmerend 5 35 19

Amsterdam 350 1 3

Krommenie 90 3

Wormerveer 84 3

Wormer 84 3

Volendam 69 2

Koog aan de Zaan 65 2

Monnickendam 48 2

Edam 44 2

onbekend 94 3

overig 7 31 26

totaal 2774 100

Zaandam, Purmerend en Amsterdam zijn de plaatsen waar de meeste verdachten wonen, meer dan de helft van de verdachten woont in één van deze drie steden.

Verdachten populatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP -Amsterdam

(7)

2.2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken

Tabel 2.7

Tabel 2.8

Noot 4

Pagina 7

In HKS wordt een zogenaamde gevarenclassificatie gehanteerd, welke tot doel heeft politiemedewerkers op de hoogte te brengen van eventuele bijzonderheden van de betreffende verdachte4•

Gevarencodes van verdachten in 1996

gevarencode abs. %

alcoholist 14

harddruggebruiker 90 3

medische indicatie 6 0

vuurwapengevaarlijk 1 3 0

verzetpleger 10 0

vluchtgevaarlijk 3 0

zelfmoordneiging 0 0

verdachten met één of meer gevarencodes 118 4

De gevarencode harddrugsgebruiker is geregistreerd voor ongeveer 1 op de 3 3 verdachten.

Antecedenten van verdachten

abs.

geen eerdere antecedentenvoor 1996 (beginners) 1.701 eerdere antecedenten voor 1996 (recidivisten 1.073

totaal 2.774

Vier van de tien verdachten die in 1996 werden geverbaliseerd, zijn in eerdere jaren ook al met de politie in aanraking geweest.

% 6 1 39 100

Registratie van deze gevarencodes vindt echter niet geheel eenduidig en consequent plaats. Zo vindt registratie met betrekking tot de code harddrugsgebruiker alleen plaats als de verdachte zelf aangeeft dat het opgehelderde feit verband houdt met zijn/haar verslaving. Voor de andere codes gelden weer andere aanwijzingen voor registratie. Ook wordt een eenmaal toegekende gevarencode aan alle vroegere en toekomstige politie-antecedenten van de betreffende persoon toegevoegd, ook als de gevarencode op dat moment niet (meer) van toepassing is.

Gegevens over dit onderwerp dienen daarom met de nodige voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd.

Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP ^-Amsterdam

(8)

2.3

Tabel 2.9

Tabel 2.10

Opgehelderde delicten

Feiten in 1996 per politiedistrict

district Zaanstreek Waterland totaal

abs.

2.768 1.910 4.678

% 59 41 100

In 1996 kreeg het parket volgens de gegevens uit het HKS 4.678 strafbare feiten te verwerken. In het politiedistrict Zaanstreek zijn in 1996 meer verdachten geverbaliseerd dan in het district Waterland.

In de tabellen 2.10 t/m 2.16 wordt weergegeven voor welk type feiten verdachten in 1996 bij het arrondissementsparket terecht kwamen. De feiten (en tabellen) zijn hierbij ingedeeld in de volgende negen

delictgroepen:

• misdrijven tegen leven en persoon;

• misdrijven tegen openbare orde en gezag;

• vermogensmisdrijven;

• zedendelicten;

• verkeersmisdrijven;

• drugsdelicten, vuurwapendelicten en overige delicten.

De percentages in de tabellen zijn proporties van het totale aantal feiten dat in 1996 door het parket Zaanstreek-Waterland verwerkt is. De tabellen 2.10 t/m 2.16 tellen, zoals in tabel 2.17 te zien is, dus gezamenlijk op tot 100%.

Delicten tegen leven en persoon 1996

abs.

doodslag en moord 66

gekwalificeerde mishandeling 84

eenvoudige mishandeling 317

eenvoudige belediging 2 3

dood/letsel door schuld 3

bedreiging 184

totaal 677

Een zevende van de feiten, waarvoor in 1996 een oplossingsverbaal is opgemaakt, betreft misdrijven tegen leven en persoon. De helft van de delicten tegen leven en persoon betreft het eenvoudige mishandeling.

%

2 7 0 0 4 14

Pagina 8 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 OSP ^-Amsterdam

(9)

Tabel 2 . 1 1

Tabel 2 . 1 2

Tabel 2 . 1 3

Del icten tegen openbare orde e n g ezag 1 9 96

abs. %

huis-/lokaalvredebreuk 20 0

openlijke geweldpleging 76 2

wederspannigheid 0

belemmering ambtenaar in functie 34

discriminatie 3 0

overige tegen openbare orde en gezag 67

totaal 201 4

Eén op de 2 5 feiten die i n 1 99 6 ter kennis van het parket zijn g e komen, betreft del icten tegen ope n bare orde e n gezag. I n twee op de vijf delicten tegen open bare orde e n gezag g aat het om open l ijke geweldpleg i n g .

Ruwheidsdelicten 1 996

abs.

brandstichting 44

dierenmishandeling 2

vernieling 315

totaal 361

Verniel i ng komt veel vaker t e r kennis van het parket d a n de a ndere ruwheidsm isdrijven . Een o p de veertien delicten die ter kennis v a n het parket gekomen is, betreft verniel ing .

Vermogensdelicten 1 99 6

abs.

valsheidsmisdrijven 103

eenvoudige diefstal 878

gekwalificeerde diefstal 802

diefstal met geweld 41

afpersing 14

verduistering 30

verduistering in betrekking 5

bedrog 44

heling 133

totaal 2.050

%

0 7 8

% 2 19 17

o

3 44

Bij n a de helft van de in 1 99 6 opgeloste feiten betreft vermogensdelicte n . In de meeste geval len g a at het o m eenvoudige of gekwal ifi ceerde diefstal .

Pagina ⁹ Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP - Amsterdam

(10)

Tabel 2.14

Tabel 2.15

Tabel 2.16

Zedendelicten 1996

abs.

schennis 2 3

verkrachting 14

aanranding 28

gemeenschap met kinderen 12

ontucht 25

ontucht ouders 8

zedendelicten overige 7

totaal 117

Drie procent van de in 1996 opgeloste feiten betreft zedendelicten.

Verkeersdelicten 1996

abs.

rijden onder invloed 669

doorrijden na aanrijding 1 3 3

rijden na ontzegging

weigeren bloedproef 19

joyriding 7

overige verkeersmisdrijven 7 3

totaal 902

Eén op de vijf van alle in 1996 opgeloste zaken betreft verkeersdelicten, meestal gaat het om rijden onder invloed.

Drugs, vuurwapendelicten en overige delicten 1996

abs.

opiumwet harddrugs 77

opiumwet softdrugs 75

vuurwapens 97

overige delicten 121

totaal 370

Drugsdelicten maken 3% van alle in 1996 opgehelderde zaken uit.

% 0 0

0

0 0 3

% 14 3 o o o 2 19

% 2 2 2 3 8

In tabel 2.17 wordt voor elke delictgroep weergegeven in welk district de verdachten woonachtig zijn. Een tabel met de bijbehorende aantallen is opgenomen in bijlage 4.

Pagina 10 Verdachtenpopuiatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP -Amsterdam

(11)

Ta bel 2 . 1 7

Pagina ¹¹

District v a n woonad res van verdachten per de lictgroep (in %)

Zaanstreek Waterland elders totaal

misdrijven tegen leven en persoon 36 42 22 100

misdrijven tegen openbare orde en gezag 30 42 28 100

ruwheidsmisdrijven 45 33 21 100

vermogensmisdrijven 40 17 43 100

zedendelicten 56 34 10 100

verkeersmisdrijven 32 33 35 100

drugs 33 40 28 100

vuurwapenmisdrijven 32 29 39 100

overige/onbekend 36 24 40 100

totaal 38 27 35 100

Bij na zes op de tien verdachten van zedendelicten woont i n district Zaanstreek. Verdachten van misd rijven tegen open bare orde e n gezag en van d rugsdelicten wonen rel atief vaak in district Waterl a n d .

Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP ^-Amsterdam

(12)

3 Recidivisten en beginners

3.1

T a bel 3 . 1

Tabel 3 . 2

I n d it hoofdstuk wordt een beschrijvi ng gegeven van eventuele verschillen tussen recidivisten e n verda chten die door ons als beginners worden aangemerkt: diegenen waarvoor in 1 9 9 6 voor het eerst een verbaal van oplossing werd opgemaakt . In het totaal bestaat de verd achte ng roep uit

1 70 1 ( 6 1 %) beg in ners en 1 07 3 ( 3 9 %) recidiviste n.

Persoonskenmerken

Geslacht van recidiviste n en beginners in 1 9 96 geslacht

man vrouw totaal

recidivisten abs.

965 108 1.073

% 90 10 100

beginners abs.

1.419 282 1.701

% 83 17 100

Het aandeel vrou wen (in procenten) o nder de beg in ners i s ruim anderhalf keer zo groot als onder de recidivisten.

Leeftijd van recidivisten en b e g i n ners in 1 996

leeftijd recidivisten beginners

abs. % abs. %

12-17 jaar 64 6 282 17

18-24 jaar 235 22 363 21

25-39 jaar 550 51 581 34

40-64 jaar 2 1 1 20 430 25

65 jaar en ouder 13 45 3

totaal 1.073 100 1.701 100

Onder de beginners zij n relatief veel minderjarigen en m e nsen tussen de 40 e n 64 jaar. De helft van de recidivisten heeft een leeftijd van tussen de 2 5 en 3 9 jaar.

Pagina ¹² Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP - Amsterdam

(13)

Tabel 3.3

Tabel 3.4

3.2

Tabel 3.5

Geboorteland van recid ivisten e n beg i n ners i n 1 996

geboorteland recidivisten beginners

abs. % abs. %

Nederlands 807 75 1.288 76

Turks 72 7 56 3

Surinaams 61 6 65 4

Marokkaans 34 3 35 2

Antilliaans 29 3 36 2

Indonesisch 8 10

voormalig Joegoslavië 7 24

Duits 6 23

Brits 2 0 9

overig 47 4 155 9

totaal 1.073 100 1.701 100

Onder de recid ivisten zijn meer perso n e n die Suri name en Tu rkij e , Marokko of de Nederlandse Antillen a l s g e boorteland hebben, d a n onder d e

beg i n ners.

District van woonadres van recidivisten en beg i n ners i n 1 996

district recidivisten beginners

abs. % abs. %

Zaanstreek 479 45 529 31

Waterland 383 36 471 28

elders 211 20 701 41

totaal 1.073 100 1.701 100

Recidivisten komen relatief v a a k uit d i strict Zaa nstreek .

Gemiddeld en totaal aantal opgehelderde del icten i n 1996, u itgespl itst naar recid ivisten en beg i n ners

verdachten delicten % vld delict per dader delicten%

recidivisten 1073 2232 48 2,1

beginners 170 1 2446 52 1,4

totaal 2774 4678 100 1,7

Pagina ¹³ Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP - Amsterdam

(14)

Tabel 3 . 6

D e 39% v a n d e verdachten d i e reci divist is, wordt vera ntwoordelijk gehouden voor bijna de helft van de delicten . Het gemiddeld aantal feiten waarvan d eze groep wordt verd acht, is bijna a nderhalf keer groter dan dat v a n verdachten zonder eerdere antecedente n .

I n de volgende tabel staan d e typen delicten waarvan beginners e n recidivisten i n 1996 worde n verdacht.

Type opgehelderde delicten i n 1996, uitgesplitst naar recidivisten en beg i n ners

delictgroep recidivisten beginners

abs. ^% abs. ^%

misdrijven tegen openbare orde en gezag 97 ⁴ 104 4

vermogensmisdrijven 1.049 41 1.001 47

zedendelicten 52 3 65 2

verkeersmisdrijven 338 2 3 564 15

drugs 92 3 60 4

vuurwapenmisdrijven 46 2 51 2

overige/onbekend 43 3 78 2

totaal 2.232 100 2.446 100

Beg in ners worde n vaker verdacht van het plegen van misd rijven tegen leven en persoon en vermoge nsdel icte n . Recidivisten d a a rentegen worden va ker verd acht van verkeersd elicte n .

I n de volgende tabel wordt nader i ngegaan o p de versc h i l len tussen mannen en vrouwen . Een ta bel met de bijbehorende aantallen is opgenomen i n bijlage 4.

Pagina ¹⁴ Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP - Amsterdam

(15)

Tabel 3.7

Pagina 15

Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar recidivisten/beginners en geslacht (in %)

type delict recidivisten beginners

man vrouw man vrouw

vermogensmisdrijven 45 68 38 57

zedendelicten 3 3

verkeersdelicten 16 11 25 16

drugsdelicten 4 5 2 3

vuurwapendelicten 2 3 0

overig 2 3 4

totaal 100 100 100 100

Vrouwelijke verdachten worden relatief vaak verdacht van

vermogensdelicten, met name vrouwelijke recidivisten worden re latief vaak verdacht van dit type delicten. Aangezien vrouwen echter überhaupt weinig worden verdacht van delicten worden mannen feitelijk van alle delicten meer verdacht dan vrouwen.

(16)

4 Jeugd van 1 2 tot en met 1 7 _jaar

4.1

Tabel 4.1

Tabel 4.2

Tabel 4.3

In hoofdstuk 2 werd al vermeld dat een 13% van de verdachtenpopulatie bestaat uit jongeren van 12 tot en met 17 jaar. In dit hoofdstuk wordt een nadere beschrijving van deze minderjarige verdachtengroep gegeven en wordt deze groep vergeleken met verdachten van 18 jaar en ouder.

Persoonskenmerken

Leeftijd van jongeren in 1996

leeftijd abs. %

12 jaar 6 2

13 jaar 19 6

14 jaar 49 14

15 jaar 61 18

16 jaar 102 30

17 jaar 109 32

totaal 346 100

Ruim een op de vijf 18-minners is jonger dan 15 jaar.

Geslacht van jongeren in 1996

minderjarigen meerderjarigen

abs. % abs. %

man 297 86 2.087 86

vrouw 49 14 341 14

totaal 346 100 2.428 100

De verhouding tussen de aantallen mannen en vrouwen is bij minderjarigen gelijk aan die verhouding bij meerderjarigen.

District van woonadres jongeren in 1996

district minderjarigen meerderjarigen

abs. % abs. %

Waterland 121 35 7 3 3 30

buiten politieregio 66 19 846 35

totaal 346 100 2.428 100

Pagina 16 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP - Amsterdam

(17)

Tabel 4.4

Minderjarige verdachten komen relatief weinig van buiten de regio en relatief vaak uit Waterland.

Geboorteland van jongeren in 1996

geboorteland minderjarigen meerderjarigen

abs. % abs. %

Nederlands 276 80 1.819 75

Surinaams 14 4 112 5

Marokkaans 9 3 60 3

Turks 7 2 121 5

Indonesisch 4 14

Duits 3 26

Brits 11

overig 24 7 178 7

totaal 346 100 2.428 100

Het aandeel Nederlanders is onder de minderjarige verdachten groter dan onder de meerderjarige verdachten.

4.2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken

Tabel 4.5

In tabel 4.5 wordt weergegeven hoeveel van de jongeren, die in 1996 werden doorgestuurd naar justitie, al over politie-antecedenten beschikte

(en dus recidivist zijn) en hoeveel niet.

Politie-antecedenten van jongeren

minderjarigen meerderjarigen

abs. 0/0 abs. %

beginner 282 82 1.419 58

recidivist 64 19 1.009 42

totaal 346 100 2.428 100

Van de minderjarige verdachten is een op de vijf verdachten al eerder met de politie in aanraking gekomen. Dit percentage ligt (zoals te verwachten is) lager dan bij de meerderjarige verdachten waar bijna de helft al eerder bij het parket is geweest.

(18)

4.3

Tabel 4 . 6

Tabel 4 . 7

Gemiddeld e n totaal aantal opgehelderde delicten in 1 99 6, uitgesplitst naar m i nder- e n meerderjarigen

verdachten delicten ^%vld delicten delict per verdachte

minderjarigen 346 631 13 1,8

meerderjarigen 2428 4047 87 1,7

totaal 2774 4678 100 1,7

Jongere n werden i n 1 996 gemiddeld van iets meer d e l i cten verdacht d a n volwasse n e n . I n tabel 4.7 wordt dit gegeven uitgesplitst n aar leeftijd .

Gemiddeld e n totaal aantal opgehelderde delicten in 1 9 9 6, uitgespl itst naar leeftijd

leeftijd verdachten delicten delict per verdachte

12 jaar 6 9

13 jaar 19 47

14 jaar 49 72

1 5 jaar 61 96

16 jaar 102 226

1 7 jaar 109 181

totaal 346 631

Het aantal del icten dat verdac hten aangerekend wordt, is onder de dertienjarigen het hoogst. Door het lage aantal dertienjarige verdachten heeft één verdachte die van veel d e l i cten wordt verda c ht wel een grote i nvloed op dit gemiddelde.

1,5 2,5 1,5 1,6 2,2 1,7 1,8

Pagina ¹⁸ Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP ^-Amsterdam

(19)

Tabel 4.8

Pagina 19

In de volgende tabel wordt het type delict waarvoor jongeren in 1996 werden geverbaliseerd vergeleken met de geregistreerde feiten onder volwassenen.

Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar minder- en meerderjarigen

delictgroep minderjarigen meerderjarigen

abs. % abs. %

vermogensmisdrijven 3 35 5 3 1.715 42

zedendelicten 24 4 9 3 2

verkeersdelicten 4 898 22

drugsdelicten 6 146 4

vuurwapendelicten 18 3 79 2

overige delicten 14 2 107 3

totaal 631 100 4.047 100

Minderjarigen worden vaker dan meerderjarigen voor misdrijven tegen openbare orde en gezag, ruwheidsmisdrijven, vermogensdelicten en zedendelicten geverbaliseerd en minder vaak voor drugsdelicten en verkeersdelicten. Dit laatste is uiteraard mede het gevolg van het feit dat minderjarigen nog geen rijbevoegdheid hebben.

Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP -Amsterdam

(20)

5 Allochtonen

5.1

Tabel 5.1

Volgens de huidige, landelijk vastgelegde, definitie is een persoon allochtoon indien hij of zij zelf of ten minste één van diens ouders niet in Nederland is geboren. De registratie van etniciteit binnen HKS beperkt zich alleen tot gegevens omtrent geboorteland en nationaliteit van de

verdachten zelf en niet van die van de ouders. Allochtonen ' van de tweede generatie' kunnen dus binnen dit registratiesysteem niet worden

onderscheiden van (andere) Nederlandse verdachten.

Om allochtonen toch enigszins te kunnen herkennen worden in dit hoofdstuk zowel het geboorteland als de nationaliteit van verdachten in aanmerking genomen. Indien een persoon een niet-Nederlandse nationaliteit heeft of niet in Nederland is geboren, dan wordt deze persoon als

allochtoon aangemerkt. Hiermee wordt dus afgeweken van de landelijke definitie, waardoor de uitspraken in dit hoofdstuk een beperkte reikwijdte hebben. Het aantal allochtone verdachten is met de hier gehanteerde definitie in ieder geval een onderschatting van het werkelijke aantal.

Persoonskenmerken

Etniciteit verdachten

abs. %

Nederlands 2.038 74

Turks 159 6

Surinaams 126 5

Marokkaans 8 3 3

Antilliaans 65 2

Duits 29

Indonesisch 18

Brits 14

overig 211 8

totaal 2.774 100

Volgens de HKS-registratie is driekwart van de verdachten van Nederlandse afkomst. Personen van Turkse en Surinaamse afkomst vormen de grootste groepen van buitenlandse etniciteit.

Pagina 20 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP -Amsterdam

(21)

Tabel 5. 2

Tabel 5.3

Pagina ²¹

Ges l a c ht van a llochtonen ( i n %)

man vrouw

abs. ^% abs. ^%

Nederlands 1.759 86 279 14

Turks 143 90 16 10

Surinaams 101 80 25 20

Marokkaans 81 98 2 2

voormalig Joegoslavië 28 90 3 10

Duits 25 86 4 14

Indonesisch 13 72 5 28

Brits 12 86 2 14

overig 177 84 34 16

totaal 2.384 86 390 14

Onder personen van Marokka anse afkomst is het percentage vrouwelijke verd achten veel lager dan onder de andere etnische g roepen.

Leeftijd van a llochtonen ( i n %) *

12-17 18-24 25-40 41-64 65 + totaal

Nederlands 13 21 40 25 3 100

Surinaams 11 19 41 29 100

Turks 13 27 47 14 100

Marokkaans 18 45 31 6 100

Antilliaans 11 11 60 19 100

Indonesisch 22 6 22 44 6 100

voormalig Joegoslavië 7 48 29 16 100

Duits 10 24 35 31 100

Brits 21 57 21 100

overig 13 19 49 19 100

totaal 13 22 41 23 2 100

Dezelfde tabel met aantallen is opgenomen in bijlage 4.

Opvallend i s dat van de Marokkaanse verdachten bijna tweederde jonger is dan 2 5 jaar. Bij interpretatie van deze cijfers is het wel belangrijk ze te vergelijken met bevol k i ngsgegevens, aangezien de l eeftijdsopbouw van sommige al lochtone g roepen kan afwij ken van de gemiddelde

leeftijdsopbouw.

(22)

Tabel 5 .4

5.2

Tabel 5 . 6

I n onderstaande tabel word e n d e districten vermeld wa a r i n verdachten i n 1996 wonen . I n deze tabel zijn, naast Nederlanders, alleen de meest voorkomende allochtone groepen opgenomen.

D i strict van woonadres van al lochtonen i n 1 996 ( i n %) *

district Nederlands Surinaams Turks Marokkaans

Waterland 34 25 3 36

elders 30 44 26 42

totaal 100 100 100 100

Verdachten van Tur kse af komst komen naar verhoud i n g meer uit de Zaanstreek, S u r i n amers e n Marokkanen komen meer van buiten de politi ereg io.

Criminaliteitsgerelateerde kenmerken

Eerdere politie-antecedenten (recid ivisten) naar etni citeit

Nederlands Surinaams Turks Marokkaans

abs. ^%

789 39

61 48

8 3 52

39 47

Het percentage verdachten d at in 1996 reeds bekend was bij de politie is onder verdachten van Turkse afkomst het hoog st.

Pagina ²² Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP - Amsterdam

(23)

5.3

Tabel 5.7

Tabel 5.8

Pagina 23

Gemiddeld en totaal aantal opgehelderde delicten in 1996 naar etniciteit

etniciteit verdachten delicten % vld delicten delict per verdachte

Nederlands 2.038 3459 74

Surinaams 126 191 4

Turks 159 248 5

Marokkaans 8 3 17 3 4

Antilliaans 65 128 3

Indonesisch 18 24

Duits 29 49

Brits 14 19 0

overig 211 325 7

totaal 2.774 4678 100

Het gemiddeld aantal opgeloste delicten per persoon is onder personen afkomstig uit Marokko het hoogst.

1.7 1,5 1,6 2,1 2,0 1, 3 2,0 1.7 1,4 1,5 1,7

In de volgende tabel wordt voor de vier bevolkingsgroepen de verhoudingen tussen de verschillende typen gepleegde delicten weergegeven.

Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar etniciteit (in %) *

misdrijven tegen leven en persoon misdrijven tegen openbare orde en gezag

ruwheidsmisdrijven vermogensmisdrijven zedendelicten verkeersmisdrijven drugs

vuurwapenmisdrijven overige/onbekend totaal

Nederlands Surinaams Turks

15 16 18

5 8 4

9 4 3

41 45 48

3 5 0

21 1 3 17

3 5 3

2 3 3

3 3 3

100 100 100

Dezelfde tabel met aantallen is opgenomen in bijlage 4.

Marokkaans

1 3 4

5 60

1 3 2 4

100

"Nederlander" worden vaker verdacht van ruwheidsmisdrijven en

verkeersdelicten dan andere bevolkingsgroepen. Marokkanen worden naar verhouding vaker verdacht van vermogensdelicten.

(24)

6 Geweldsdelicten

In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de kenmerken van verdachten van geweldsdelicten en de hen aangerekende feiten. In dit onderzoek worden de volgende delicten tot de geweldsdelicten gerekend:

alle misdrijven tegen leven en persoon, alsmede diefstal met geweld, openlijke geweldpleging en wederspannigheid. Gegeven deze definitie worden in 1996 in het totaal 594 personen ( 21 %) verdacht van het plegen van één of meer geweldsdelicten.

Tabel 6.1

Tabel 6.2

Geslacht van de verdachten van geweldsdelicten in 1996

geweldplegers overige verdachten totaal

abs. % abs. % abs. %

man 5 39 91 1.845 85 2.384 86

vrouw 55 9 335 15 390 14

totaal 594 100 2.180 100 2.774 100

Het percentage mannen is onder verdachten van geweldsdelicten hoger dan onder verdachten van niet-gewelddadige feiten.

Leeftijd van de verdachten van geweldsdelicten in 1996

geweldplegers overige verdachten

abs. % abs. %

1 2-17 jaar 91 15 255 1 2

18-24 jaar 143 24 455 21

25-39 jaar 257 4 3 874 40

40-64 jaar 97 16 544 25

65 jaar en ouder 6 5 2 2

totaal 594 100 2.180 100

Verdachten van geweldsdelicten zijn vaker jonger dan 40 jaar dan andere verdachten.

Pagina 24 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP ^-Amsterdam

(25)

Tabel 6.3

6.2

Tabel 6.4

Noot 5

In de volgende tabel wordt de etniciteit van de verdachten5 van geweIds

delicten gepresenteerd.

Etniciteit van verdachten van geweldsdelicten in 1996

geweldplegers overige verdachten totaal

abs. % abs. % %

Nederlands 4 30 21 1.608 79 100

Surinaams 34 27 92 7 3 100

Turks 44 28 115 7 2 100

Marokkaans 2 2 27 61 74 100

Antilliaans 15 2 3 50 77 100

Indonesisch 2 11 16 89 100

voormalig Joegoslavië 4 1 3 27 87 100

Duits 4 14 25 86 100

Brits 7 1 3 9 3 100

overig 38 18 173 82 100

Onder verdachten van Surinaamse en Turkse afkomst bevinden zich meer geweldplegers dan onder de andere etnische groepen.

Criminaliteitsgerelateerde kenmerken

Eerdere politie-antecedenten, uitgesplitst naar verdachten van gewe Ids

delicten en overige verdachten

beginners recidivist totaal

geweldplegers abs.

312 282 594

% 5 3 47 100

overige verdachten

abs. %

1 389 64 791 36 2180 100

Van de geweldplegers is bijna de helft van de verdachten al eerder door de politie geverbaliseerd. Van de niet geweldplegers is een duidelijk lager percentage recidivist.

Gedefinieerd als het land waarin de verdachte geboren is en/of waarvan hij/zij de nationaliteit bezit.

(26)

6.3

Tabel 6.5

Tabel 6. 6

Gemiddeld en totaal aantal delicten in 1 996, u itgespl itst naar verdachten van geweldsdelicten en ove rige verdac hten

verdachten delicten ^%vld delicten delict per verdachte verdachten geweldsdelicten

overige verdachten totaal

594 2180 2774

1230 3448 4678

26 74 100

2,1 1,6 1,7

Uit de tabel blijkt dat voor verdachten van g eweldsdel icten gemiddeld meer feiten zijn gereg istreerd dan voor verdac hten die niet verdacht worden van geweldsdelicten .

In de volgende tabel staat een specificatie van de geweldsdelicten waarvan d e geweld plegers worden verdacht uitgespl itst naar beg inners en

recidivi sten.

Type opgehelderde geweldsdelicten in 1 996, uitgespl itst naar beginners en recidivisten

recidivisten beginners totaal

abs. ^% ^%

doodslag en moord 30 7 9

gekwalificeerde mishandeling 49 12 9

eenvoudige mishandeling 152 37 43

eenvoudige belediging 11 3 3

dood/letsel door schuld 0

bedreiging 112 28 19

openlijke geweldpleging 30 7 12

wederspannigheid 0

diefstal met geweld 23 6 5

totaal 408 100 100

Het g rootste deel van de opgeloste geweldsdel icten betreft eenvoudige m ishandeling, bedreiging, g e kwalificeerde m i sh andeling en openl ijke geweldpleging. Ge ke ken naar de vers c h i l len t ussen recidivisten en beg inners valt op dat gewe ld pleg ers d i e voor het eerst worden doorgestuurd naar justitie, vaker worden verdacht van eenvoudige mis handeling en openlijke g eweldpleg ing d an recidivisten . Recidivisten worden d a arentegen vaker verdacht van bedreiging .

%

8 11 40 3 0 23 10 0 5 100

Pagina ²⁶ Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP - Amsterdam

(27)

Tabel 6.7

Pagina 27

In de onderstaande tabel wordt aangegeven in welke mate geweld plegers ook van het plegen van een aantal typen andere misdrijven verdacht

worden. 57 % ( 341 personen) van de geweldplegers is ook voor een niet

geweldsdelict geregistreerd.

Aantal/percentage geweldplegers dat in 1996 ook van niet- geweldsmisdrijven wordt verdacht

geweldplegers overige verdachten

abs. % abs. %

vernieling 6 3 11 25 2 1 2

eenvoudige diefstal 74 12 804 37

gekwalificeerde diefstal 9 2 15 710

vuurwapens 41 7 56

Van de verdachten van geweldsdelicten is bijna een kwart in 1996 ook geverbaliseerd voor het plegen van (eenvoudige of gekwalificeerde) diefstal, vernieling of een vuurwapendelict. Geweldplegers worden vaker verdacht van vuurwapendelicten dan de overige verdachten.

3 3 3

(28)

Bijlage 1 Verantwoording

Data-extractie

Voor het genereren van een a n alyseerbaar bestand is het nodi g om van het HKS een zogenoemde extractie te ma ken. Een speciaal hiervoor geschreven Dbase-mod u l e verzamelt aan d e hand van een extractievraag de relevante g egevens. Zo'n extractie levert vele verschillende bestanden op die later g e koppeld k u n n e n word e n .

Voor het m a k e n van d e extractie over 1 99 7 is een extractievraag g e h a nteerd die alle processen-verbaal van oplossing verzamelt d i e g e koppeld zijn a a n een proces-verbaal van aang ifte . Hiervoor is destijds gekozen omdat dit de betrouwbaarheid en valid iteit van de gegevens ten goede zou kom e n ( m i nder vervui l i ng ) . O nze i ns chatting - ondermeer tot stand g e komen in overleg met diverse HKS-deskundigen van versc hillende politi ereg io's - was d at op deze wijze niet te veel informatie gemist zou moeten worde n .

I n m iddels is d u idelijk geworden dat door versch i l l ende i nvoerd iscipli nes i n de verschil lende reg io's hier grote versc h i l l e n i n kunnen zitten; het aantal processen-verbaal dat door deze vraagstel l i n g niet meegenomen wordt, is zeer wisselen d . Daa rdoor is n u - voor de extractie over 1996 - gekozen voor een extractievraag die alle processen-verbaal van oplossing verzamelt, ongeacht of deze a a n een aang ifte gekoppeld zijn of niet .

Door deze methodolog ische veranderi ng z i j n d e a bsol ute cijfers d i e i n deze rapportage zijn opgenomen niet direct vergelij k baar met de cijfers in het rapport over 1 997. Meestal zullen deze hoger u itva l l e n . In de meeste gevallen - met name waar het dader- en geen m i sdrijf-gegevens betreft - zijn de percentages wel te vergelij ke n . Delicten waar vaak zonder een proces-verbaal van aangifte een proces-verbaal van oplossing wordt opgemaa kt, zoa l s verkeersdelicten en d rugsdelicten, komen relatief meer voor in deze analyse dan in de analyse van 1 99 7 .

Bestandsconstructie

Voor het verkrij g e n van een bestand met statistische verd achteninformatie dienen d i verse d atabasebesta nden uit HKS aan el kaar te worden

g e koppel d . Voordat met bewerking en analyse van de gegevens wordt a angevangen, vindt uitgebreide ' opschoni ng' p laats, om d iverse red enen:

• i n voer van de gegevens is niet a ltijd eenduid ig;

• de te koppelen deelbestanden hebben betre k k i n g op verschil lende een heden;

• één feit wordt vaak met meerdere wetsartikelnu mmers geregistreerd;

• de gegevens dienen te worden geanonim iseerd .

Het resu lterende bestand heeft betre kking op verdachten waarvoor i n 1 996 binnen de pol itieregio een oplossi ngsverbaal werd opgemaakt. Voor elke verdachte i s i nformatie gegenereerd over:

• de feiten waarvoor i n 1 996 binnen de regio een oplossingsverbaal werd opgemaa kt;

• de a ntecede nten: feiten waarvoor i n eerdere jaren binnen (en buiten) de regio een oplossingsverbaal werd opgemaakt.

De informatie k a n op drie niveaus worde n geanalyseerd:

• processen-verbaal van oplossing;

• delicten;

• verdachten .

I n deze rapportage wordt vooral gefocust op verdachten e n d e delicten waarvoor zij vera ntwoordelijk worde n geacht.

Pagina ²⁸ Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Haarlem 1996 DSP ^•Amsterdam