01-04-1998 Heleen van der Steege, Mireille Geldorp. Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Alkmaar 1996 – Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Alkmaar 1996

(1)

Verdachten populatie Arrondissementsparket Alkmaar 1996

Amsterdam, april 1998 Heleen van der Steege Mireille Geldorp

(2)

Inhoudsopgave

1 Inleiding

2 Algemene gegevens 1996 2 . 1 Persoonskenmerken

2. 2 C riminaliteitsgerelateerd e kenm erken 2 . 3 O pgehelderd e d e l i cten

3 Recidivisten en beginners 3 . 1 P ersoonskenmerken

3. 2 C rim i n a l iteitsgerel ateerd e kenm e rken 3 . 3 O pgehelderd e d e l icten

4 Jeugd van 12 tot en met 17 jaar

4 . 1 P e rsoonskenmerken

4 . 2 C ri minaliteitsgerelateerd e ke nme rken 4 . 3 O pgehelderd e d eli cten

5 Allochtonen

5. 1 P e rsoonskenm erken

5. 2 Crim i n a l iteitsg erelatee rd e kenmerken 5 . 3 Opgeheld erde d eli cten

6 Geweldsdelicten 6. 1 P e rsoonskenmerken

6 . 2 C rim i na liteitsgerelateerd e kenmerken 6. 3 O pgehelderd e d el icten

Bijlage

B ij l a g e 1 O nd erzoe ksverantwoordi ng Bij lage 2 Geha nteerd e begrippen B i j l a g e 3 I nd e l i n g naar d e l icten

Pagina 2 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Alkmaar 1996

3

5 5 8 9

14 1 4 1 6 1 6

18 1 8 20 20

23 23 25 27

28 28 29 30

32 34 35

DSP - Amsterdam

(3)

1 Inleiding

De politie hanteert voor operationele doeleinden een geautomatiseerd verdachtenbestand, HKS genaamd. In principe is dit bestand niet bedoeld om statistische informatie te genereren. Voor beleidsdoeleinden van bijvoorbeeld de korpsleiding en de arrondissementsparketten is statistische informatie echter juist van vitaal belang. In het kader van het project Gegevensarchitectuur is in opdracht van het College van Procureurs-Gene

raai onderzocht in hoeverre HKS toegankelijk en bruikbaar gemaakt kan worden om statistische beleidsinformatie te leveren.

Het is mogelijk gebleken om HKS-gegevens op te schonen en vervolgens om te zetten in een SPSS-bestand 1, waarna elke gewenste statistische bewerking kan worden toegepast. De resultaten van een eerste proeve hebben betrekking op HKS-gegevens over 1995 uit de politieregio Hollands

Midden en zijn te vinden in een eerdere publicatie 2. Hierbij is duidelijk geworden dat nauwe samenwerking tussen onderzoeksbureau en HKS

deskundigen belangrijk is bij de totstandkoming van een dergelijk product,

In deze rapportage wordt de verdachtenpopulatie beschreven van het arrondissementsparket Alkmaar. De gegevens zijn afkomstig van de afde

ling HKD van de politie Noord-Holland Noord en hebben betrekking op het jaar 1996. Wij willen de heer Spijker van deze afdeling bedanken voor zijn medewerking.

Leeswijzer

De rapportage is als volgt opgebouwd:

Hoofdstuk 1 is een inleiding op het onderzoek en bevat een leeswijzer, Hoofdstuk 2 biedt een algemene beschrijving van de verdachten waarvoor in 1996 een oplossingsverbaal werd aangemaakt en de feiten die hen worden aangerekend. De hoofdstukken 3, 4 en 5 richten zich op specifieke verdachtengroepen, achtereenvolgens recidivisten, minderjarigen en

allochtonen. Hoofdstuk 6 . zoomt' ten slotte in op een aantal geweldsmis

drijven.

In bijlage 1 wordt beschreven op welke wijze de gegevens zijn verkregen en welke consequenties de gevolgde procedure heeft voor de interpretatie van de gegevens.

De in deze rapportage gehanteerde begrippen sluiten zoveel mogelijk aan bij de terminologie zoals die door de politie wordt gehanteerd, zodat informatie direct te herleiden is naar gegevens uit HKS. Om het leesgemak te vergro

ten worden hier en daar echter ook andere termen gebruikt. In bijlage 2 worden de gebruikte begrippen toegelicht. In bijlage 3 wordt vermeld welke straf-rechtartikelen worden aangeduid met de delictomschrijvingen.

Het is mogelijk dat sommige tabellen in dit rapport niet optellen tot een totaal van exact 100%. De oorzaak hiervan is gelegen in het feit dat alle percentages worden afgerond tot hele getallen.

Verder wordt in tabellen met percentages onderscheid gemaakt tussen

Noot 1 SPSS is een toonaangevend softwarepakket voor statistische analyses.

Noot 2 . De ongekende mogelijkheden van H KS, een voorbeeld', R. van Overbeeke, M. Geldorp en K. Loef, Van Dijk, Van Soomeren en Partners, Amsterdam, maart 1997.

Pagina 3 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Alkmaar 1996 DSP -Amsterdam

(4)

percentages d i e door afrond i ng op ^°u i t komen en perc entages d i e o p ^° u i tkomen omdat geen enkele persoon i n d e betreffend e c ategorie valt. I n het eerste geval staat i n d e tabel een 0 , i n het tweed e geval een - .

A l l e gegevens i n d it rapport h e b b e n , tenzij nad rukkelijk a nd e rs vermeld , betre k k i ng op del icten en verd a c hten, waarvoor in 1 996 binnen d e reg i o Noord - H olland Noord e e n oplossingsverbaal i s opgemaa kt.

(5)

2 Algemene gegevens 1 996

I n dit hoofd stu k wordt e e n beschrij vi ng gegeven van a l l e verdachten waar

m ee het pa rket A l kmaar i n 1 996 te maken k reeg, alsm ed e van d e f eiten die deze g roep wordt aangere kend .

2. 1 Persoonskenmerken

T a b e l 2. 1

T a b e l 2. 2

Voor d e 1 0 . 080 stra f ba re f e iten waarvoor i n 1 996 bi n n e n de reg i o Noord

H o l l and N oord een oplossingsverbaal is opg emaa kt, zijn i n totaa l 3.9 1 2 verdachten doorgestuurd naar het pa rket . I n deze para g ra a f word t een aantal a c htergrond kenm e rken van d eze personen beschreven .

Geslacht van verdachten i n 1 996

aantal %

man 3.351 86

vrouw 561 14

totaal 3.912 100

De meerd erheid van de verdachten is m a n; 1 4% i s van het vro u w e l ijke geslac h t .

Leeftijd van ve rd a c hten i n 1 996

aantal %

12-17 jaar 656 17

18-24 jaar 969 25

25-39 jaar 1.467 38

40-64 jaar 750 19

65 jaar en ouder 70 2

totaal 3.912 100

De g rootste groep verd a c hten is tussen de 25 en 39 j a a r o ud. R u im een

derd e van de verd a c hten is jonger d a n 25 j a a r. De g em idd eld e leeftijd van d e verd a chten bij aanhoudi ng i s 29 jaar .

(6)

Tabel 2.3

Tabel 2.4

Pagina 6

Nationaliteit van verdachten in 1996

nationaliteit Nederland Marokko Turkije Polen

(voormalig) Joegoslavië onbekend

Suriname Groot Brittannië Duitsland Iran/Perzië statenloos overig totaal

aantal 3331 90 65 5 1 46 37 27 24 17 17 17 190 3.912

Vijf op de zes verdachten heeft de Nederlandse nationaliteit.

Geboorteland van verdachten in 1996

geboorteland Nederland

Nederlandse Antillen Suriname

Marokko Turkije

(voormalig) Joegoslavië Polen

statenloos Duitsland Groot Brittannië Iran/Perzië Indonesië Spanje Algerije overig totaal

aantal 2.975 174 109 94 70 53 50 28 24 24 19 17 13 13 249 3.912

Nederland is in ruim driekwart van de gevallen het geboorteland van de verdachte. Een kleine 5% is op de Nederlandse Antillen geboren.

% 85 2 2

o o o 5 100

% 76 4 2 2 2

o o o 6 100

Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Alkmaar 1996 DSP - Amsterdam

(7)

Tabel 2.5

Tabel 2.6

Pagina 7

District van woonadres van de verdachten in 1996

district aantal %

Noord K ennemerland West 8 14 21

Noord Kennermerland Oost 413 11

Den Helder/Texel 569 15

Noordkop Zuid 255 7

Westfriesland West 630 16

Westfriesland Oost 447 11

buiten regio 635 16

onbekend 149 4

totaal 3.912 100

Ruim eenvijfde van de verdachten woont in het district Noord Kennemer

land West, daarvan wonen 68 1 verdachten in de stad Alkmaar. Een zesde deel van de verdachten woonde ten tijde van de overtreding buiten de regio Noord-Holland Noord.

Woonadres van de verdachten in 1996

aantal %

Alkmaar 6 8 1 17

Den Helder 524 13

Hoorn NH 383 10

Heerhugowaard 222 6

Amsterdam 14 1 4

Enkhuizen 103 3

Zwaag 102 3

Heiloo 91 2

Schagen 63 2

Bovenkarspel 60 2

Bergen NH 5 1

onbekend 149 4

overig binnen regio* 707 18

overig buiten regio * * 635 16

totaal 3.912 100

Waarvan uit de volgende plaatsen 1 % afkomstig is: Andijk, Blokker, Egmond aan Zee, Grootebroek, Haarlem, Warmenhuizen, Wervershoof.

Waarvan uit de volgende plaatsen 1 % afkomstig is: Beverwijk, Haarlem, Rotterdam, 's Gravenhage.

De grootste groep verdachten woont in de stad Alkmaar. 5 7 verdachten hebben geen vaste woon- of verblijfplaats en zijn binnen de categorie 'overig binnen regio' geplaatst.

(8)

Tabel 2.7 Land van woonadres van de verdachten in 1996

Nederland onbekend totaal

Vrijwel alle verdachten wonen in Nederland.

aantal 3.820 92 3.912

% 98 2 100

2.2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken

Tabel 2.8

Tabel 2.9

Noot 3

Pagina 8

In HKS worden zogenaamde 'gevarencodes' gehanteerd, welke tot doel hebben politiemedewerkers op de hoogte te brengen van eventuele bijzon

derheden van de betreffende verdachte 3.

Gevarencodes van verdacht en in 1996

gevarencode aantal %

alcoholist 21

harddrugsgebruiker 116 3

medische indicatie 8 0

vuurwapengevaarlijk 10 0

verzetpleger 17 0

vluchtgevaarlijk 6 0

zelfmoordneiging 5 0

De meeste verdachten uit de regio Noord-Holland Noord die een gevaren

code hebben, hebben de code harddrugsgebruiker.

Eerdere antecedenten van verdachten in 1996

geen antecedenten voor 1996 en één antecedent in 1996 (beginner)

geen antecedenten voor 1996 en meer dan één antece

dent in 1996 (beginner)

antecedenten voor 1996 en één antecedent in 1996 (recidivist)

antecedenten voor 1996 en meer dan één antecedent in 1996 (recidivist)

totaal

aantal %

2.069 53

168 4

1.260 32

415 11

3.912 100

Registratie van deze gevarencodes vindt echter niet geheel eenduidig en consequent plaats. Zo vindt registratie alleen plaats als de verdachte zelf aangeeft dat één van de gevarencodes op hem/haar van toepassing is. Ook wordt een geregistreerde gevarencode voorgoed aan de betreffende persoon gekoppeld. Dit betekent dat de gevarencode in alle politie-antecedenten van de betreffende persoon wordt opgenomen. ook als de gevarencode niet (meer) van toepassing is. Hierdoor dienen gegevens over dit onderwerp met de nodige voorzichtigheid te worden geinterpreteerd.

Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Alkmaar 1996 DSP -Amsterdam

(9)

Voor ruim de helft van de verdachten die in 1996 werd geverbaliseerd, was het dat jaar de eerste keer dat zij op deze manier met de politie in aanraking kwamen, terwijl 43% volgens de gehanteerde definitie 4 als recidivist kan worden aangemerkt. 4% van de verdachten had geen antecedenten vóór 1996, maar werd in 1996 wel meerdere keren door de politie geverbali

seerd.

2.3 Opgehelderde delicten

Tabel 2.10 Opgehelderde feiten in 1996 per politiedistrict (informatiecentrum)

infocentrum Kennemerland Noordkop Westfriesland totaal

aantal 3.871 2.350 3.859 10.080

% 38 23 38 100

In 1996 kreeg het parket volgens de gegevens uit HKS 10.080 strafbare feiten te verwerken. De delicten worden niet per politiedistrict geregistreerd maar in drie informatiecentra. In het informatiecentrum Kennemerland wordt informatie verzameld van twee politiedistricten namelijk Noord Kennemer-Iand West en Noord Kennemerland Oost. In het informatiecen

trum Noordkop is dat Den Helder, Texel en Noordkop Zuid en in het infor

matiecentrum Westfriesland wordt informatie verzameld van delicten aang

eleverd door de politiedistricten Westfriesland West en Westfriesland Oost.

Het informatie-centrum Noordkop krijgt minder strafbare feiten aangeleverd dan de andere twee centra.

In de tabellen 2.11 t/m 2.17 wordt weergegeven voor wat voor feiten verdachten in 1996 bij het arrondissementsparket terecht kwamen. De feiten (en tabellen) zijn hierbij ingedeeld in de volgende negen delictgroe

pen:

• misdrijven tegen leven en persoon;

• misdrijven tegen openbare orde en gezag;

• vermogensmisdrijven;

• zedendelicten;

• verkeersmisdrijven;

• drugsdelicten, vuurwapendelicten en overige/onbekende delicten.

De percentages in de tabellen zijn proporties van het totale aantal feiten dat in 1996 door het parket Alkmaar verwerkt is. De tabellen 2.11 t/m 2.17 tellen, zoals in tabel 2.18 te zien is, dus gezamenlijk op tot 100%.

Noot 4 Recidivisten zijn diegenen waarvoor vóór 1996 al een verbaal van oplossing werd opgemaakt.

(10)

T a bel 2. 1 1

T a b e l 2. 1 2

T a b e l 2. 1 3

D e l i cten tegen leven en persoon 1 996

doodslag en moord

gekwalificeerde mishandeling eenvoudige mishandeling eenvoudige belediging doodnetsel door schu�

bedreiging

overige tegen leven

aantal 52 83 514 39 2 381 o

%

5 o o 3

totaal 1.071 10

Van al l e feiten waarvoor in 1 996 een oplossi ngsverbaal i s opge maakt, g i n g h et i n 1 0% o m misd rijven tegen leven en persoon. I n 5 % v a n d e geva l len

betrof het eenvoud i g e mi sh and el i ng .

Del icten tegen openbare ord e en gezag 1 996

aantal

huis/lokaalvredebreuk 61

openbare geweldpleging 616

wederspannigheid 3

belemmering ambtenaar in functie 58

discriminatie 14

overig tegen openbare orde en gezag 100

totaal 852

6% van d e feiten , d i e i n 1 996 ter kennis van het parket zijn gekomen, betreft openbare geweld plegi ng. Voor d e overige delicten uit d e ze d el ict

groep zijn relatief weinig verd achten geverbal iseerd.

Ruwheid sd e l icten 1 996

aantal

brandstichting 98

dierenmishandeling

vernieling 602

overige ruwheidsmisdrijven 0

totaal 701

Van d e ru wh eidsmisd rijven w o rdt vernieling het vaakst b ij het parket g e

meld.

%

6 0

0

9

%

0 6

7

Pagina 10 Verdachtenpopuiatie arrondissementsparket Alkmaar 1996 DSP - Amsterdam

- ------

(11)

Tabel 2.14

Tabel 2.15

Pagina 11

Vermogensdelicten 1996

valsheidsmisdrijven eenvoudige diefstal gekwalificeerde diefstal diefstal met geweld afpersing

verduistering

verduistering in betrekking bedrog

heling

overige vermogensmisdrijven totaal

aantal 200 986 3.314 195 68 84 36 161 615 3 5.662

% 2 10 33 2

o 2 6 o 57

Van de feiten die in 1996 ter kennis van het parket zijn gekomen, ging het in ruim de helft van de gevallen om vermogensdelicten. De meeste vermo

gensdelicten vallen in de categorie 'gekwalificeerde diefstal' .

Zedendelicten 1996

aantal %

schennis 13 0

verkrachting 28 0

aanranding 49

gemeenschap met kinderen 19 0

ontucht 35 0

ontucht ouders 4 0

zedendelicten overige 7 0

totaal 155 2

Twee procent van de in 1996 opgeloste feiten betreft zedendelicten.

(12)

T a bel 2. 1 6

T a bel 2 . 1 7

Verkeersd elicten 1 996

aantal

rijden onder invloed 485

doorrijden na aanrijding 355

rijden na ontzegging

weigeren bloedproef 50

dood/letsel door schuld 144

joyriding 14

overige verkeersmisdrijven 73

totaal 1.122

In 1 2% van a l l e f eiten waarvoor in 1 996 een o p l ossingsverbaal is opge

maa kt, ging het om verkeersd e l icte n . Rijden o nd e r invlo ed komt i n deze categ o ri e het m eest voor.

Drugs, vuurwapend eli cten en overige d e l icten 1 996

opiumwet harddrugs opiumwet softdrugs vuurwapens overige delicten totaal

aantal 113 110 158 236 617

% 5 4 o

o

12

%

2 2 6

Drugsd e l i cten e n vuurwapend eli cten m a ken 6% uit van a l l e in 1 996 opge

held e rd e zaken.

I n tabel 2. 1 8 staat welk ty pe d elicten d e versc h i l l ende p o li tied i stricten i n 1 996 t e r kenni s van het pa rket hebben ge brac ht. De politi edistricten zijn samengevat i n i nformatiecentra .

(13)

Tabel 2 . 1 8

delicten

O pgehelderde feiten 1 996 naar delict g roep, per informat iecent rum van politi edi strict (i n %)

Kennemerland Noordkop West-frie- Totaal sland

delicten tegen leven en persoon 12 10 7 10

delicten tegen openbare orde en gezag 6 13 9 9

ruwheidsmisdrijven vermogensmisdrijven zedenmisdrijven verkeersmisdrijven drugsdelicten vuurwapendelicten overige/onbekend totaal

8 10 4 7

58 45 62 56

2 2 2

9 12 12 11

3 2 2 2

2 2 2

4 2 2

100 100 100 100

De c ijfers va n het informat i e c e ntr um N o o rdk op ( waarond e r: polit i ed i st ri cten Den H elde r/Tex e l en Noordk o p Z u id ) zijn met bet rekk ing t ot vermogens

d e l i cten e nigszins gunst iger dan d i e van d e a nd e re dist r i ct e n . Bij N o o rdk o p zi j n i n HKS wel m e e r m isdrijven t e g e n openbare orde e n g ezag geregis

t re e rd d a n elders b i n nen d e regi o .

Pagina 13 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Alkmaar 1996 DSP - Amsterdam

(14)

3 Recidivisten en beginners

3 .1

Tabel 3.1

In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de verdachten waarmee het parket in 1996 te maken kreeg en die antecedenten vóór 1996 bezaten. Deze groep wordt vergeleken met verdachten die door ons als beginners worden aangemerkt: diegenen waarvoor in 1996 voor het eerst een verbaal van oplossing werd opgemaakt. Van deze groep viel 4%

gedurende 1996 al in herhaling. Conform de definitie zijn zij in dit onder

zoek toch als beginners aangemerkt. In het totaal bestaat de verdachten

groep uit 2.237 beginners (57%) en 1.675 recidivisten (43%).

Persoonskenmerken

Geslacht van recidivisten en beginners in 1996 (in %)

geslacht man vrouw totaal

recidivisten 91 9 100

beginners 8 1 19 100

Onder de beginners bevinden zich twee keer zoveel vrouwen als onder de recidivisten.

Tabel 3.2 Leeftijd van recidivisten en beginners in 1996 (in %)

leeftijd 12- 17 jaar 18-24 jaar 25-39 jaar 40-64 jaar 65 jaar en ouder totaal

recidivisten 8 27 47 18

100

beginners 23 23 31 20 3 100

Van de beginners is 46% jonger dan 25 jaar. Beginners zijn gemiddeld jonger dan recidivisten.

(15)

Tabel 3.3

Tabel 3.4

Pagina 15

Geboorteland van recidivisten en beginners in 1996 (in % )

geboorteland recidivisten beginners

Nederland 75 77

Nederlandse Antillen 7 3

Suriname 4 2

Marokko 2 3

Turkije 2

(voormalig) Joegoslavië 2

Polen 0 2

statenloos 0

Duitsland

Groot Brittannië 0

Iran/Perzië 0

Indonesië 0

Spanje 0 0

Algerije 0 0

overig 6 7

totaal 100 100

Recidivisten zijn vrijwel net zo vaak als beginners in Nederland geboren.

Recidivisten die in het buitenland geboren zijn, komen relatief vaak uit de Nederlandse Antillen.

District van woonadres van recidivisten en beginners in 1996 (in % )

district

Noord Kennemerland West Noord Kennemerland Oost Den Helder/Texel

Noordkop Zuid Westfriesland West Westfriesland Oost onbekend

buiten politieregio totaal

recidivisten 25 10 16 5 19 10 4 11 100

beginners 18 1 1 14 7 14 13 4 20 100

Beginners wonen vaker binnen de regio dan recidivisten. Zowel recidivisten als beginners komen voornamelijk uit Noord Kennemerland West.

(16)

Ta bel 3 .5 Gemid del d en totaa l aa nta l a ntecede nte n va n rec id iviste n en b e g i n ners i n 1 996

recidivisten (n = 1 .675) beginners (n = 2.237) totaal (n=3.91 2)

gemiddeld 1,4 1,1 1,2

totaal 2.390 2.475 4.865

% 51 49 100

Gemiddeld zijn recidivisten i n 1 996 i ets vak er door de p o litie geverba l iseerd da n b e g i n n e rs.

Ta bel 3 .6 G em i ddeld en totaal aa nta l opgehelderde del icten in 1 996, uitgespl itst naa r rec i d i visten e n begin ners

recidivisten (n = 1 .675) beginners (n = 2.237) totaal (n=3.91 2)

totaal 5.084 4.996 10.080

%

50 50 100

De h elft va n de in 1 996 opg eloste f eiten is verdachten aa ngerek end, d i e a l eerder naa r ju stitie zijn doorgestuurd. H et gemid deld aa nta l feiten i s onder deze groep verdachten g roter da n h et aa ntal feiten onder verda c hten zonder a ntecedenten .

I n de volgende ta bel staat het ty pe del icten waa rvoor b e g i nners e n rec i d i v i s

ten in 1 996 werden geverbali seerd.

(17)

Ta bel 3. 7

Ta bel 3.8

Pagina 17

Ty pe opgeheld erde delicten in 1 996, u itgesplit st naar rec idivist en en beg in n ers ( in % )

delictgroep recidivisten beginners

misdrijven tegen leven en persoon 11 9

misdrijven tegen openbare orde en gezag 6 11

ruwheidsmisdrijven 8 6

vermogensmisdrijven 59 54

zedendelicten 2

verkeersdelicten 9 13

drugsdelicten 3 2

vuurwapenmisdrijven 2

onbekend/overig 2 3

totaal 100 100

Beginn ers wo rden b ijna net zo vaak o pgepakt voo r vermo g en d e l i cten a l s recid ivist en . Beginn ers wo rden vake r verdacht van het plegen van verk ee rs

misd rijven en misd rijven tegen open ba re o rde en gezag . In de vo lgen d e ta bel wordt nad e r in gegaan o p de vers c h i l l en hierin tu ssen mann en en vrou wen.

Ty pe o pgeheld erde d e l ict en in 1 996, u itgespl itst naa r recidivi sten /beginn e rs en g es la c ht ( in % )

type delict recidivisten beginners

man vrouw man vrouw

misdrijven tegen leven en persoon 10 4 9 6

misdrijven tegen openbare orde en 7 3 8 3

gezag

ruwheidsmisdrijven 6 5 9 4

vermogensmisdrijven 58 79 45 70

zedendelicten 0 3 0

verkeersdelicten 13 6 23 15

drugsdelicten 3 2 2

totaal 100 100 100 100

Vrou wen worden naa r verhou d in g vake r o pgepakt voo r vermo g en s m i s d rij

ven dan mannen. Verkeersdel ict en kunn en weer vake r op mann en wo rd en t e ruggebracht. Het bet reft h i e r overigen s vak er beginn e rs dan recidi vi sten . Verder wo rdt mann e l ijk e beg inn e rs iets vake r ru wheidsmisd rijven aan g e re

k end dan vrou wel ijk e beginn e rs .

(18)

4 Jeugd van 1 2 tot en met 1 7 jaar

4. 1

Ta bel 4. 1

Ru i m eenzesde va n de verda c htenpopu latie, waa rover het parket zic h i n 1 996 o ntfermde, bestaat u i t j on g e re n va n 1 2 tot en met 1 7 jaa r . I n dit hoofd stuk wordt een na dere besc h rijvi ng van deze min d e rja rige verda c hten

g roep gegeven en wordt deze groep vergel ek e n met verda chte n d i e ou d e r da n 1 8 jaa r zijn.

Persoonskenmerken

L eeftijd van jongeren i n leeftijd

12 jaar 13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar 17 jaar

1 996

aantal 4 44 107 137 171 193

%

7 16 21 26 29

totaal 656 100

Bij na de helft va n de minderja rige verdachteng roep is j on g e r dan 1 6 jaa r . De gemiddelde leeftijd is 15 jaa r .

Ta b e l 4 . 2 G e slacht va n j ong eren i n 1 996 (i n % )

man vrouw totaal

minderjarigen meerderjarigen

82 86

18 14

100 100

De meeste verdachten van 1 2- 1 7 jaar zijn jonge ns, eenvijfde bestaat u it m ei sjes . O nder de jeu gdige verda c hten bevin d en zic h relatief iets meer mei sjes da n on der meerderja rige n .

(19)

Ta b e l 4 . 3

Ta b e l 4 . 4

Pagina 19

D i strict van woonad res jongeren in 1996 ( in % )

district minderjarigen meerderjarigen

Noord Kennemerland West 20 21

Noord Kennemerland Oost 14 9

Den Helder/Texel 17 14

Noordkop Zuid 6 7

Westfriesland West 17 16

Westfriesland Oost 13 11

onbekend 4

buiten politieregio 11 17

totaal 100 100

Van de m inderja rigen woont 1 1 % bu iten de regi o . On d e r mee rd e rja rige verda c hten li gt dat percentage an derha l f k e e r hoger.

G e boortelan d van j onge ren in 1 996 ( in % )

geboorteland minderjarigen meerderjarigen

Nederland 85 74

Nederlandse Antillen 4 5

Suriname 3

Marokko 3 2

Turkije 2

(voormalig) Joegoslavië 0 2

Polen 0 2

statenloos

Duitsland 0

Groot Brittannië 0

Iran/Perzië

Indonesië 0

Spanje 0 0

Algerije 0

overig 4 7

totaal 100 100

M inde rja rigen zijn iets vak er in N ederlan d geboren dan m eerderja rigen .

(20)

Tabel 4.5 Gemiddeld en totaal aantal antecedenten in 1996, uitgesplitst naar minder

en meerderjarigen

minderjarigen (n = 656) meerderjarigen (n = 3.256) totaal (n= 3.912)

totaal 8 18 4.047 4.865

% 17 83 100

Meerderjarigen hebben in 1996 gemiddeld net zoveel antecedenten als minderjarigen.

In tabel 4. 6 wordt weergegeven hoeveel van de jongeren, die in 1996 werden doorgestuurd naar justitie, al over politie-antecedenten beschikte (recidivisten) en hoeveel niet (beginners).

Tabel 4.6 Politie-antecedenten in 1996, uitgesplitst naar minder- en meerderjarigen (in

%)

geen

tenminste één totaal

minderjarigen 76 24 100

meerderjarigen 46 54 100

Van de minderjarige verdachten is 24% al eerder met de politie in aanraking gekomen. Dit percentage ligt veel lager dan bij de meerderjarigen.

Tabel 4.7 Gemiddeld en totaal aantal opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar minder- en meerderjarigen

minderjarigen (n = 656) meerderjarigen (n = 3.256) totaal (n= 3.912)

gemiddeld aantal 3,0 2,5 2,6

totaal aantal 1.952 8. 128 10.080

totaal % 19 8 1 100

Jongeren werden in 1996 gemiddeld iets meer delicten aangerekend dan volwassenen.

Pagina 20 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Alkmaar 1996 DSP . Amsterdam

(21)

Tabel 4.8

Tabel 4.9

Pagina 21

Gemiddeld en totaal aantal opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar leeftijd (in %)

leeftijd gemiddeld totaal

12 jaar (n = 4) 1,3 5

13 jaar (n = 44) 3,0 133

14 jaar (n = 107) 2,9 312

1 5 jaar (n = 1 37) 2,5 344

16 jaar (n = 171 ) 2,5 434

17 jaar (n = 193) 3,8 724

totaal (n = 656) 3,0 1.952

In onderstaande tabel wordt het type delicten, waarvoor jongeren in 1996 werden geverbaliseerd, vergeleken met volwassenen.

Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar minder- en meerderja

rigen (in %)

del ictgroep minderjarigen meerderjarigen

misdrijven tegen leven en persoon 9 10

misd rijven tegen openbare orde en gezag 17 6

ruwheidsmisdrijven 6 7

vermogensmisdrijven 64 54

zedendelicten 2

verkeersdelicten 2 13

drugsdelicten 0 3

vuurwapenmisdrijven 2

overige delicten 0 3

totaal 100 100

Minderjarigen zijn vaker dan meerderjarigen voor vermogensmisdrijven en voor misdrijven tegen openbare orde en gezag, geverbaliseerd.

(22)

Tabel 4.10

Pagina 22

Van alle opgehelderde delicten werden er 205, ruim 10% , in verband ge

bracht met meisjes. In de volgende tabel wordt aangegeven in hoeverrre de feiten waarvan jongens en meisjes werden verdacht, verschillen.

Type opgehelderde delicten minderjarigen 1996, uitgesplitst naar sekse (in

% )

delictgroep

misdrijven tegen leven en persoon misdrijven tegen openbare orde en gezag ruwheidsmisdrijven

vermogens misdrijven zedendelicten verkeersdelicten drugsdelicten vuurwapenmisdrijven overige delicten totaal

Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Alkmaar 1996 jongens

7 16 6 66

2 o

o 100

meisjes 20 28 3 46

2

100

DSP - Amsterdam

(23)

5 Allochtonen

5.1

Tabel 5.1

Volgens de huidige, landelijk vastgelegde, definitie is een persoon alloch

toon indien hij of zij zelf of ten minste één van diens ouders niet in Neder

land is geboren. De registratie van etniciteit binnen HKS beperkt zich alleen tot gegevens omtrent geboorteland en nationaliteit van de verdachten zelf en niet van de ouders. Daarom kunnen allochtonen ' van de tweede genera

tie' binnen dit registratiesysteem niet worden onderscheiden.

Om allochtonen toch enigszins te kunnen onderscheiden van autochtonen worden in dit hoofdstuk zowel het geboorteland als de nationaliteit van verdachten in aanmerking genomen. Indien een persoon een niet-Nederland

se nationaliteit heeft of niet in Nederland is geboren, dan wordt deze per

soon als allochtoon aangemerkt. Hiermee wordt dus afgeweken van de landelijke definitie, waardoor de uitspraken in dit hoofdstuk een beperkte reikwijdte hebben. Het aantal allochtone verdachten is volgens de door ons gehanteerde definitie in ieder geval een onderschatting van het werkelijke aantal.

Persoonskenmerken

Etniciteit verdachten

Nederlands Antilliaans Surinaams Marokkaans Turks

vrml. Joegoslavisch Pools

Engels Duits

Iraans/Perzisch overig

totaal

aantal 3.052 173 109 104 84 55 5 1 28 26 19 2 1 1 3.912

% 78 4 3 3 2

5 100

Volgens de HKS-registratie is ruim driekwart van de verdachten van Neder

landse afkomst.

(24)

Tabel 5. 2

Tabel 5. 3

G e s l acht van a l lochtonen ( i n %)

man vrouw totaal

Nederlands 86 14 100

Antilliaans 82 18 100

Surinaams 84 16 100

Marokkaans 92 8 100

Turks 95 5 100

overig 84 16 100

Onder Ma rokkanen en Turk e n is het percentage vrouwelijk e verd ac hten lager dan bij a ndere a l l o c htonen.

L eeftijd van a l l ochtonen (i n % )

12-17 18-24 25-40 41-64 65 + totaal

Nederlands 9 23 53 15 2 100

Antilliaans 15 25 49 11 100

Surinaams 3 22 57 18 100

Marokkaans 23 40 28 9 100

Turks 1 7 29 44 10 100

overig 10 23 53 15 100

Gemiddeld genomen is o ngeveer 40% van de ve rda chten jonger dan 25 j a a r. Twee g roepen vormen daarop een uitzonde ring . V a n de i n HKS

geregi st reerde M a rokkaanse verdachten is 6 0% jonger d a n 25 j a a r. Suri

naamse verdachten zij n, voorzover h u n etniciteit is geregi streerd, daarente

g e n wat ouder d a n de rest .

I n onderstaande tabel staat het dist rict waarin de al lochtone en a utochtone verdachten i n 1 996 wonen. H i erin zij n, naast N ederland e rs, a l le e n d e a l

lochtone g roepen opgenomen die het g rootste deel van het verd achten be

stand uitmak e n, namelijk Ant i l li a nen, Suri na mers en M a rokk a n e n .

(25)

Ta b e l 5.4

5.2

Ta b e l 5 .5

Pagina 25

Di strict va n woona d res va n a ll oc ht o n e n i n 1 996 ( i n % )

district Nederlanders Antillianen Surinamers Marokkan

Noord Kennemerland West 20 19 22 40

Noord kennemerland Oost 12 5 5 4

Den Helder/Texel 15 31 17 3

Noordkop Zuid 8 3

Westfriesland West 17 15 21 20

Westfriesland Oost 13 2 2

onbekend 2 9 3 2

buiten politieregio 14 18 28 29

totaal 100 100 100 100

Criminaliteitsgerelateerde kenmerken

I n onderstaa nde ta bel staat h et ty p e geva rencodes dat de a l lochtone verda chten i n 1 996 k regen.

G eva rencodes naa r etnic iteit ( i n % )

gevarencode Antillianen Surinamers Marokkanen Nederlanders alcoholist

harddrugsgebruiker 9 15 3 2

medische indicatie 0

vuurwapengevaarlijk 2 0

verzetpleger 0

vluchtgevaarlijk 2 0

zelfmoordneiging 0

D e onderzocht e a l l o c htone g roepen onderscheiden zich op éé n p unt sterk va n N ede rla nd ers, na mel ijk ten aa nzien va n de code ha rddrugsg ebruik e r . Va n de Surinaa mse verdachten heeft maa r l i efst 1 5% d e z e c o d e e n van d e Anti l l ia nen 9%. Va n de a utochtone verdachten staat, t e r verg e l ijk ing, 2%

geregist reerd als harddrugsgebru ik e r.

(26)

Tabel 5.6

Tabel 5.7

Gemiddeld en totaal aantal antecedenten in 1996 naar etniciteit

antecedenten

etniciteit gemiddeld aantal totaal aantal totaal %

Nederlands 1,2 3.723 77

Antilliaans 1,5 260 5

Surinaams 1,3 144 3

Marokkaans 1,4 143 3

Turks 1,2 104 2

overig 1,3 491 10

totaal 1,2 4.865 100

Antilliaanse verdachten zijn binnen de regio gemiddeld het meest geverbali

seerd.

Politie-antecedenten naar etniciteit (in %)

Nederlands Antilliaans Surinaams Marokkaans Turks overig

43 70 68 48 64 35

Het percentage verdachten dat in 1996 reeds bekend was bij de politie, is onder Antillianen, Surinamers en Turken hoger dan onder Nederlanders en Marokkanen.

(27)

5.3

Tabel 5.8

Tabel 5.9

Pagina 27

Opgehelderde delicten

Gemiddeld en totaal aantal opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar etniciteit

feiten

etniciteit gemiddeld totaal aantal totaal %

aantal

Nederlands 2,2 6. 762 67

Antilliaans 2,8 480 5

Surinaams 2.4 261 3

Marokkaans 5, 1 534 5

Turks 4,3 359 4

overig 4,3 1.684 17

totaal 2,6 10.080 100

Het gemiddeld aantal geregistreerde feiten onder de onderscheiden groe

pen, is het hoogst onder Marokkanen. Zo'n 8% van alle feiten is te herlei

den tot een groep van verdachten uit voormalig Joegoslavië, die elk gemid

deld zo'n 14 delicten op hun naam hebben staan.

In de volgende tabel staat het type delicten vermeld waarvoor de verdach

ten werden geverbaliseerd. In deze tabel zijn alleen de groepen opgenomen die verantwoordelijk zijn voor het grootste absolute aantal feiten. Dat zijn Nederlanders, Antillianen, Marokkanen en personen uit voormalig Joegosla

vië.

Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar etniciteit (in %)

delictgroep Marokkanen Antillianen vrml. Joe- Nederlanders

goslav

misdrijven tegen leven en 5 10 11

persoon

misdrijven tegen openbare 3 7 2 11

orde en gezag

ruwheidsmisdrijven 2 4 0 9

vermogensmisdrijven 85 66 95 47

zedendelicten 0 2

verkeersdelicten 2 4 14

drugsdelicten 4 2

vuurwapenmisdrijven 3 2

overig/onbekend 2 0 3

totaal 100 100 100 100

De allochtone groepen worden het vaakst verdacht van het plegen van vermogensdelicten. Bij personen uit voormalig Joegoslavie gaat het bijna alleen om vermogensdelicten. Verder worden allochtonen minder vaak opgepakt voor verkeersmisdrijven dan autochtonen. Antillianen worden vaker van drugsdelicten verdacht. Ook wordt hen, net als Nederlandse verdachten, vaker misdrijven tegen leven en persoon en tegen openbare orde en gezag aangerekend.

(28)

6 Geweldsdelicten

6.1

Tabel 6.1

In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de kenmerken van verdachten van geweldsdelicten. In dit onderzoek worden de volgende delicten tot de geweldsdelicten gerekend: alle misdrijven tegen leven en persoon, alsmede diefstal met geweld, openbare geweldpleging en weder

spannigheid. Gegeven deze definitie worden in 1996 in het totaal 1.107 personen verdacht van het plegen van één of meer geweldsdelicten.

Persoonskenmerken

Geslacht van de verdachten van geweldsdelicten in 1996 (in % )

man vrouw totaal

geweldplegers 89 12 100

overige verdachten 85 16 100

Het percentage mannen is onder verdachten van geweldsdelicten iets hoger dan onder de overige verdachten.

Tabel 6.2 Leeftijd van de verdachten van geweldsdelicten in 1996 (in %)

geweldplegers overige verdachten

12-17 jaar 25 14

18-24 jaar 28 24

25·39 jaar 34 39

40-64 jaar 14 2 1

65 jaar e n ouder 2

totaal 100 100

Onder geweldplegers zijn jongeren sterker vertegenwoordigd dan onder de overige verdachten.

In onderstaande tabel staat de mate waarin autochtonen en allochtonen5 verdacht worden van het plegen van geweldsdelicten.

Noot 5 Gedefinieerd als het land waarin de verdachte geboren is en/of waarvan hijlzij de nationaliteit bezit.

(29)

Tabel 6.3

6.2

Tabel 6.4

Tabel 6.5

Etniciteit van verdachten van geweldsdelicten in 1996 (in %)

Nederlands 79 78

Antilliaans Surinaams Marokkaans Turks

vrml. Joegoslavisch overig

6 2 3 3

6

4 3 3 2 2 8

totaal 100 100

Tweederde van de verdachten van geweldsdelicten is autochtoon. Verdach

ten van geweldsdelicten komen in vergelijking met overige verdachten - vaker uit Marokko.

Criminaliteitsgerelateerde kenmerken

Gevarencodes van verdachten van geweldsdelicten in 1996 (in % )

gevarencode geweldplegers overige verdachten

alcoholist

harddrugsgebruiker medische indicatie vuurwapengevaarlijk verzetpleger vluchtgevaarlijk zelfmoordneiging

6

2 o o

De verschillende gevarencodes worden naar verhouding net zo vaak voor verdachten van geweldsdelicten als voor de andere verdachten geregis

treerd.

Gemiddeld en totaal aantal antecedenten in 1996, uitgesplitst naar verd

achten van geweldsdelicten en overige verdachten

gemiddeld totaal %

verdachten geweldsdelicten 1,4 1.545 32

(n = 1.107)

overige verdachten 1,2 3.320 68

(n = 2.805)

totaal (n = 3.9 12) 1,2 4.865 100

Verdachten van geweldsdelicten zijn in 1996 gemiddeld vaker geverbali

seerd dan verdachten van andere delicten.

5

o

o o

(30)

Tabel 6.6

6.3

Tabel 6.7

Tabel 6.8

Politie-antecedenten, uitgesplitst naar verdachten van geweldsdelicten en overige verdachten (in % )

geen tenminste 1 totaal

geweldplegers overige verdachten 43

57 100

55 45 100

Van de geweldplegers is 57% al eerder door de politie geverbaliseerd. Dit percentage ligt hoger dan onder verdachten die niet voor een geweldsdelict naar justitie werden doorgestuurd.

Opgehelderde delicten

Gemiddeld en totaal aantal delicten in 1996, uitgesplitst naar verdachten van geweldsdelicten en overige verdachten

gemiddeld totaal %

verdachten geweldsdelicten 1,6 1.785 18

(n = 1.107)

overige verdachten 3,0 8.295 82

(n= 2.805)

totaal (n= 3.912) 2,6 10.080 100

Uit tabel 6.7 blijkt dat verdachten van geweldsdelicten gemiddeld voor minder feiten werden geverbaliseerd dan verdachten van andere delicten. In de volgende tabel staat een specificatie van het type geweldsdelicten dat op deze groep verdachten kon worden teruggebracht.

Type opgehelderde geweldsdelicten in 1996, uitgesplitst naar beginners en recidivisten (in %)

delict recidivisten beginners totaal

doodslag en moord 3 3 3

gekwalificeerde mishandeling 7 3 5

eenvoudige mishandeling 32 26 29

eenvoudige belediging 2 2 2

dood/letsel door schuld 0 0 0

bedreiging 20 12 16

openbare geweldpleging 20 48 35

wederspannigheid 0 0

diefstal met geweld 16 6 11

totaal 100 100 100

Tweederde van alle opgeloste geweldsdelicten betreft eenvoudige mis

handeling of openbare geweldpleging. Bedreiging komt op de derde plaats.

Gekeken naar de verschillen tussen recidivisten en beginners valt op dat geweldplegers, die voor het eerst worden doorgestuurd naar justitie, vaker verdacht worden van openbare geweldpleging. Recidivisten werden vaker

(31)

Ta bel 6.9

Pagina 31

opgepakt voor h et plegen va n e e nvoud ige en gek walificeerd e m i s ha ndel i n g, bedre i g i n g en di efstal met geweld.

I n de onderstaa nde ta bel wordt na gegaa n i n welk e mate g eweldpl eg ers o ok verdac ht worden va n het plegen van a nd ere ty p e misdr ij v e n.

Geweldpl egers d i e i n 1996 o ok niet-geweld smisd rijven w e rd aa n g e rek end (in % )

vernieling 13 8

eenvoudige diefstal 7 16

gekwalificeerde diefstal 12 23

heling 3 5

huis-/lokaalvredebreuk 2

rijden onder invloed 3 16

vuurwapens 4 4

H et perce ntage geweld plegers dat ve rni eli ng wo rdt aa n ge rekend i s hoger da n onder d e a n d e re verda c hten.