WAAR OM DE V. V.D. ZOVEEL ARBEII)ERSSTEMMEN WON

Zaterdag 1 november 1958- No. 513

en DEMOCIATIE

Op naar Lochem!

(Zie pag. 3)

WAAR OM DE V. V.D. ZOVEEL ARBEII)ERSSTEMMEN WON

EEN ZUUR SOCIALISTISCH COMMENTAAR W

behoefte aan, telkens weer terug te komen op de scherpe stijging, welke de sedert 1946 al voortdurend en geleidelijk opgaan- de lijn van de V.V.D. in de verkie- zingsgrafieken van 1958 heeft te zien gegeven.

Deze nieuwe, glansrijke over- winning is behaald. Onze invloed in Staten en gemeenteraden is aanzienlijk versterkt. Dit resultaat is ook tot uiting gekomen in en- kele nieuwe' Gedeputeerden- en vele tientallen nieuwe wethouders- zetels in het gehele land.

Het is prettig, daar af en toe eens op terug te zien, maar wij vergeten niet, dat in de politiek vooruitzien toch nog belangrijker is dan terugblikken, zelfs al is het een terugblikken op een zo verheu- gend feit als een dubbele verkie- zingszege.

Dat de partij als geheel het zo ook aanvoelt, kan blijken uit de in verhouding grote plaats, die wij, vooral in onze landelijke editie, ook de laatste weken weer aan de be- richten uit partij en afdelingen en de aankondigingen van vergaderin- gen en congressen hebben moeten inruimen. '

Zuiver journalistiek gezien zelfs eigenlijk een te grote plaats, maar wij brengen dat offer gaarne, om- dat juist die berichten zulk een duidelijke taal sprelrer..

Zij vormen de registratie van de krachtige hartklop van ons partij- leven. Zij zijn de uiterlijke teke- nen van de innerlijke bewogenheid ene;_' partij, die gelooft in de roe- ping, welke zij temidden van ons volk heeft te vervullen.

* * ,.

H

Dat hebben wij dan ook niet ge-- daan en ook deze week is er aan- leidir.g, op een enkel betoog de aandacht te vestigen.

Als uitgangspunt nemen wij dan een analytische beschouwing van_

dr. A. van Braam in het maand-

blad "Socialisme en Democratie", onder de titel: "Misnoegen der middengroepen".

'Zijn vrij diepgaand onderzoek heeft de schrijver beperkt tot de gemeente 's-Gravenhage.

Uit de titel van het artikel blijkt reeds, dat hij vooral de midden- groepen de zwakke stee acht voor de Partij van de Arbeid. Het was z.i. ook niet in de eerste plaats de P.v.d.A., maar de V.V.D., welke

STlJNT

"van de doorbraak profiteerde" en die doorbraak was niet het belang- rijkste onder de handarbeiders, doch onder de hoofdarbeiders en in het bijzonder onder de middelba- re en hogere employé's en ambte- naren, en de beter gesitueerden.

* * *

V

Ik ga er wel zo voor staan, dat niemand weet, wie het tarief uit de Duitse tijd zo hoog lieten

vloed van uit Indonesië gerepatri- eerden.

De conclusie van de heer Van Braam is dan ook : Wil de Partij van de Arbeid ooit een blijvende greep op de middengroepen krij- gen, dan zullen deze groepen, met inachtneming van hun speciale be- langen, idealen en gevoeligheden, organisch in het socialistische maatschappijbeeld moeten worden

"ingebouwd".

Erg concreet is deze conclusie bepaald niet. De aanpak van het middengroepen-probleem door de P.v.d.A. -- zo geeft de schrijver zelf toe - is aarzelend: "men weet er eigenlijk geen weg mee".

Wij hebben ook niet de indruk, dat de schrijver van deze studie die weg w e 1 reeds ziet en het is onzL overtuiging, dat die weg ook niet gevonden z a 1 worden, om- dat de socialistische strevingen en doelstellingen voor de middengroe- pen nu eenmaal geen aantrekkelijk- heid bezitten.

* * *

H

Bij een vergelijking van 1946 en 1958 komt de schrijver tot deze percentages: in de wijken der beter

gesitueerd~n behaalde de V.V.D.

in 1946 31 pct, bij de raadsverkie·

zingen van 1958 51 pct. In de ge·

mengde wijken kwam de V.V.D.

van 13 pct in 1946 tot 30 pct in 1958 en in de arbeiderswijken van 3 pct op 10 pct.

De aanhang van de V.V.D. is in de grote stad dus het grootst in de wijken der beter gesitueerden en in de gemengde wijken, maar dr.

Van Braam stelt toch terecht vast, dat de t o en e min g voor de V.V.D. percentsgewijs het sterkst is geweest in de arbeiderswijken.

Woordelijk schrijft hij: "Uit de- ze grafiek blijkt, dat het percenta- ge V.V.D.-stemmers relatief het het sterkst is toegenomen in de wijken der arbeiders, beambten en lagere ambtenaren en employé's, het minst in de "duurdere" wijken.

In de arbeiderswijken bestond het kiezerskorps van de V.V.D. in 1958 voor ongeveer drie kwart uit "nieu- we" stemmen, in de gemengde wij- ken voor ruim de helft en in de wijken der beter gesitueerden voor ongeveer 40 pct".

(Vervolg pag. ·3 onderaan)

VRIJHEID EN DEMOCRATIJI:

Flitsen van Het Binnenhof (I)

H

Algemene financiële beschouwingen in de Tweede Kamer • Waarschuwend betoog van mr. H. F. van Leeuwen • De onder- nemende mens wordt verstikt· Geen bezwaar dat het Riik leent .. Maar er :~:iin ook andere gegadigden • Kapitaalvoorziening bedenkeliik knelpunt in 1959 • Verwerpeliike plannen • Consumen- ten-subsidies kunstmatigheid in onze economie • Afschaffing noodzakeliik.

Enerzijds de drang naar opvoering van de consumptiemogelijkheid, anderzijds de • drang tot het doen van uitgaven voor werken van blijvend nut, dienstbaar aan de toekomstige welvaartsontwikkeling. -

Door hen, die de onmiddellijke verho- ging van het levenspeil sterk op de voor- grond plaatsen, wordt het belang van de daarvoor nodige investering en besparing veelal te licht geteld. Anderzijds zal moe- ten wordE)n ingezien, dat de besparings- en investeringsquote van het maatschap- pelijk inkomen ook haar grenzen heeft, zodat nu eenmaal niet alles tegelijk kan worden geëntameerd.

E

De ondernemende mens wordt verstikt in paperasserij, exameneisen en verboden.

Onze economie is ver af van een vrije- markt-economie en munt uit door kunst- matigheid.

Dat zei onze geestverwant, mr. H. F.

van Leeuwen, vorige week in de Tweede Kamer als inleiding tot zijn algemene fi- nanciële beschouwingen over de rijksbe- . groting voor 1959.

Hij onderstreepte ook nog eens, dat hij zich als basis voor de bestaansmogelijk- heid van ons land in het algemeen niet kan neerleggen bij een te eenzijdige af- hankelijkheid van lage lonen.

Meer welvaart zal slechts kunnen ont- staan met behulp van de techniek en verbetering van arbeidsmethoden. Maar Nederland blijft achter in de aanschaf- fing van werktuigmachines.

. Dat wijst er op, dat er geen consequent investeringsbeleid is, gesteund door een fiscaal systeem, waarin de betekenis van kapitaalvorming wordt erkend.

De omslag naar een actieve betalings- balans, die voor het lopende jaar mag worden verwacht, blijkt geheel te

z~jn toe te schrijven aan een daling der investeringen in bedrijven en een teruglo- pen van de voorraden. De befaamde be- stedingsbeperking blijkt dus zeer eenzij- dig te zijn neergekomen op het bedrijfs- leven.

Na de terugslag, die omstreeks het begin van het vierde kwartaal van 1957 hevig inzette en omstreeks het begin van liet tweede kwartàal van dit jaar een dieptepunt bereikte, is een langzaam her- IJltel ingetreden.

Aangenomen mag worden, dat de hui- dige recessie in de loop van 1959 een goed stuk uitgeziekt zal zijn. Verder sterk te- genvallende belastingbaten zouden zich daarom niet behoeven voor te doe.,.

* *

H

In beginsel zie ik er in het geheel geen bezwaar in, aldus mr. Van Leeuwen, dat het Rijk leent voor kapitaalsultgaven met produktief karakter. Ook heb ik vaak gesteld, dat opnieuw lenen tegen- over aflossing van gevestigde schuld niet onsolide is en soms zelfs hoogst wense- lijk kan zijn.

Het is echter een andere vraag of de grote kapitaalsultgaven passen in het to- tale beeld onzer economie. Het risico is vrij groot, dat hierin het evenwicht zal worden verstoord door een groter beroep van het Rijk en lagere overheden op de kapitaalmarkt dan de besparingen zullen gedogen.

Een kapitaalmarkt is nu eenmaal be- perkt en er zijn ook nog andere gegadig- den.

* • *

M

Indien de opvatting juist is, dat de vraag zich groter laat aanzien dan het aanbod, betekent dit dat met inflatoire middelen moet worden gefinancieerd.

De consequentie van een krappe kapi- taalmarkt is, dat op een verdere daling van de rente niet mag worden gerekend.

Dit heeft sommigen tot de gedachte ge- leid om via gedwongen leningen, te ver- krijgen via institutionele beleggers, aan goedkoop geld te komen.

Minister Hofstra heeft meegedeeld dat hij aandacht schenkt aan het denkbeeld om de regering ten aanzien van de kapi- taalvoorziening voor de woningbouw met bepaalde wettelijke bevoegdheden toe te rusten.

*

I

·talingsbalans ontstaat, zoals over 1958 het geval zal zijn, kan zulks het ge- volg zijn van een inter\ng op voorraden, Of van een intering op ka~itaalgoederen

doordat de slijtage grcter is dan de ver- vanging. De geldliquiditeit, die daaruit voortvloeit, verwarre men echter voor-

al niet met besparing.

Mr. VAN LEEUWEN negatieve bezitsvorming In de praktijk moet zoiets neerkomen op 't afdwingen van leningen beneden de geldende rente. Volgens mij een volko- men verwerpelijke gedachte, aldus de heer Van Leeuwen. Het_gaat niet aan om op de besparingen, gemaakt via spaar- banken, pensioenfondsen en het levens- verzekeringsbedrijf, een speciale last te leggen. Men introduceert op deze wijze een nieuwe kunstmatigheid in de econo- mie, die zich op allerlei wijzen zal wre- ken, om van de onbillijkheid van deze willekeurige lastenverdeling nog maar

Het is daarom uiterst voorbarig de indruk te wekken, dat wij nu weer in een tijdperk van royale bestedingsmo- gelijkheden zijn gekomen. Er blijven be- denkelijke knelpunten, die zich in de eerste plaats op de kapitaalmarkt zul- len openbaren. Althans indien die niet zullen worden versluierd door overbe- steding met behulp van rreldcrccüie, met waardevermindering van het gc!d als ge- volg.

* *

· niet te spreken.

Men zal zich nu eenmaal te onzent moeten realiseren, dat de structurele on- dergrond voor een lage rente is wegge- spoeld en zièh dienen in te stellen op een rente, waarvan het peil niet geheel afwij- kend is van dat in de andere landen van de Europese Economische Gemeenschap en daarbuiten.

MINISTER IIOFSTRA .... lenen ....

•

Deze Burger

heeft gelezen, dat in Nieuw Yorks Central Park een speciale bank is gereserveerd voor oûbaas Bernard Baruch, de goodest oldest man of the United States of America, raadgever van presidenten.

Afgezien van de centjes-banken, waarbij good stock-old Bernie ge- ïnteresseerd was en is, had hij zijn speciale lievelingsbank in een park in Washington. Daar kon men hem altijd vinden en daar gaf hij zijn informele audiënties. Het is - time marches on, mister Bernie - al weer een jaar of twintig geleden, dat ik hem daar met m'n eigen ogen heb zien zitten. Ik ben heel voorzichtig en b ij n a zonder te kijken langs hem gelopen. Heel bescheiden. Bovendien had i k hem geen advies te vragen.

Op die Baruch-bank in het Central Park is een koperen plaatje aan- gebracht, waarop te lezen staat: "Bank voor Veteranen-Staatslieden - ge- reserveerd voor Bernard M. Baruch" en oûbaas heeft bereids doen weten, dat anderen op z ij n bank· welkom zijn.

Omdat ik zelf een overtuigd bankier ben, geheel buiten de Vereniging voor de Effectenhandel om, en sinds jaar en dag, bij tijd en wijle, voor het spektakel der wereld mijn toevlucht op bankjes-in-'t-groen, vroe- ger nog wel eens, doch thans niet meer, met juffertjes-in-'t-groen, placht en pleeg te zoeken,• juich ik dit Amerikaanse initiatief toe. Er gaat grote rust uit van het zitten op bankjes. Het hart komt er tot be- daren de geest tot rust en bezinning, de mens - t1ls immer in de na- tuur - tot bescheidenheid.

Interpreteer dit Amerikanisme'tje in de Nederlandse samenleving en Zie dan noe onmogelijk dit bij ons ZOU zijn. 'Kunt U zich een bank-voor- Oud, en bank-voor-Romme, een Deckers- of een Schoutenbank voor- stellen met die meneren daar in levende lijve op?

Wij zetten zulke banken op z'n hoogst neer ter nagedachtenis van o v e r l e d e n oûbazen-der-politiek.

Bij ons zijn het alleen de bescheiden baasjes met platte petjes, trani- ge ogen en bibberwangen, die hun (min of meer) eigen bank-in-'t-bos hebben.

Ergens aan een vijver in de Scheveningse Bosjes staat er een met Bank-voor-Vetemnen - nietsnutten, gereserveerd voor

-

•

1 NOVEMBER 1958 t'AG. ~

N. V. Rubberfabriek

Bakker & Zoon

Ridderkerk

Tecbnis~he

rubberartikelen

· - - - . . . )

O

lijks overschrijdt) zou men ziclt geen zorgen hoeven te maken. ware ht'l. niet, dat men de positie van de bcsp:n·ingen , tegenover de kapitaalbehoeftPil wat somber moet inzien. Hier kan een smeu- lende inflatiehaard opvlammen.

Daarom is juist ook uit deze g<•ziC'hts- hoek bevordering van de ka pil aalvor- ming noodzakelijk. De mogelijl<heden voor besparingen worden echter in ster- ke mate bepaald door de hoogte d<'r be- lastingen. En nu dreigt een niC'uwe be- lasting op vermogensvermeer~ering- vol- gens de wens van de PvdA. H!'t is de meest verwerpelijke belasting, onHlat zij rechtstreeks tot uitholling van beY.it leidt en dus het tegendeel zou uitwerken van bezitsvorming.

* _* •

De

schil is de theoretisch berekende nood- zakelijke afschrijving, ongeveer 1% van de vervangingswaarde. Voor a.fschrij- ving zou dus 480 miljoen gulden opzij moeten worden gelegd.

Maar i'3dcreen. die van deze materie enigszins op de hoogte is, weet, dat het r;eheel en al ondenkbaar is, dat dit bedrag onder vigueur van de huidige huur?olitiek maar in de verste verte kan worden gehaald. De totale huursom ligt iets boven het miljard.

Hler is dus sprake van desinvestering, een intering van vele honderden mil- joenen per jaar. Hier vinden wij g"cn po- sitieve, maar een sterk negatieve be- zitsvorming. Deze bedenkelijke ontspa- ring zal volle aandacht moeten hebben

indien de regering ernstig meent, dat aan het probleem van de hoogte der na- tionale besparingen bijzondere aandacht bij de beleidsvoering zal moeten worden besteed.

*

M

Loon-compensatie leidt welhaast onver- mijdelijk tot overcompensatie.

Daarom kan praktisch de operatie al- leen slagen wanneer er door produktivi- teitsstijging ruimte is ontstaan voor loonsverhoging, die het algemen<' prijs- en kostenniveau niet opjaagt.

Wanneer die ruimte voor verhoging van beloningen ontstaat. zal hoge prio- riteit moeten worden gegeven aan een besteding, waardoor de kunstmatige verhoudingen in onze economie kunnen worden weggewerkt. Dit is ook nodig om onze EEG-partners open en <''~rlijk

tegemoet te kunnen treden.

Wij hebben op dit punt in NNl·"·land de boot al 'n paar maal gemist en het pro-

bleem der huren is hierdoor in belang- rijke mate verzwaard. Dit heeft niet ge- legen aan de VVD. die :.~iet heeft afge- laten te pleiten voor geleidelijke en sy- stematische aanpassing.

V. v.D .

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Gelderland de Afdeling

Vereniging van

Raadsleden

van Staten- en

opgericht

Eveneens bijeenkomsten te Hengelo en Utrecht

In de op 25 oktober l.I. te Arnhem onder presidium van de heer M. Visser gehouden bijeenkomst van de Vereniging van Staten- en Raadsleden van de V.V.D. is op initia- tief van mr. S. Willinge Gratama een afdeling Gelderland opgericht. Het bestuur de- zer afcleling zal bestaan uit de heren J. B. B. Oonk (Winterswijk), D. J. A. van der Vliet (Nijmegen) en de initiatiefnemer, de heer Willinge Gratama (Wapenveld) zal het secretariaat verzorgen.

De voorzitter opende deze zeer drnk bezochte vergadering met een beknopte uiteen- zetting van het doel dezer bijeenkomsten van de vereniging, waarna de heer K. H.

Brandt de teleurstelling en de bezorgdheid in de gemeentelijke kring over de gedra- gingen van de ministers van Binnenlandse Zaken en van Financiën tegenover de ge- meentebesturen besprak. "

Met enkele frappante voorbeelden licht- te spreker toe op welk een onelegante wijze de autonomie der gemeente sinds het optreden van dit z.g. brede-basis ka- binet Drees steeds meer wordt aangetast en ingekort. Binnen niet al te lange tijd zal de autonomie der gemeentebesturen naar de geschiedenis verhuisd zijn!

Hierop volgde een bespreking over de diverse financiële moeilijkheden, welke de gemeentebesturen de laatste twee ja- ren in zo ruime mate op hun weg vinden.

Na de pauze lichtte de heer Willinge Gratama zijn vorenvermeld voorstel met enthousiasme toe, welk voorstel de aan.

wezigen unaniem aanvaardden. De woor- den van de voorzitter, dat het verheugend is, dat Gelderland ook in dit opzicht vooraan in de rij der Nederlandse ge- westen wenst te staan, kregen een leven- dig applaus.

Vervolgens werden verscheidene schrif- telijk ingediende en mondelig gestelde vragen betreffende het uitgebreide ver- zorgingsgebied der gemeenten, beant- woord.

Aanwezig waren Staten- en Raadsleden uit de gemeenten Apeldoorn, Arnhem, Barneveld, Doetinchem, Ede, Eist, Epe, Harderwijk, Hattum, Heelsum, Heerde, Hummelo en Keppel, Lochem, Neede, Öosterbeek, Est en Opijnen, Rheden,. 'I'er- wolde, Tiel Voorst, Wageningen, Wapen- veld, Winterswijk en Zutphen, alsmede mejuffrouw mr. M. M. E. van Everdingen en de heer L. van Vlaardingen.

Bijeenkomst te Hengelo

Op 20 oktober j.l. kwamen de Staten- en Raadsleden te Hengelo bijeen. De voorzitster, mevr. H. A. A. L. de Vries- van der Hardt Aberson opende de ver- gadering, waarbij 23 leden aanwezig wa- ren.

Daar de heer Brandt wegens ziekte niet aanwezig kon zijn, gaf zij als eerste het woord aan de voorzitter van de Kamer- centrale Zwolle, de heer A. Nawijn.

Spr. gaf een k.orte beschouwing van het werk en de verplichtingen t.o.v. de kie- zers van de raadsleden gezien tegen de achtergrond van de liborsJe politiek, zo- als die zich vanaf het begin van deze eeuw ontwikkeld heeft.

Achtereenvolgens werden besproken het subsidiebeleid in de gemeente (kunst en cultuur, sociaal werk, enz.); vergoeding van bedrijfsschade aan pachters bij ont- eigening van gronden en gebouwen; fi- nanciële verhouding Rijk - Gemeente, vooral t.o.v. de verplichte hogere uitga- ven voor onderwijs; moeilijkheden bij de vaststelling en goedkeuring van de begro- ting; arbeidsprestatie gemeentepersonll/i!l en moeilijkheden bij onderhoudswerken door gebrek aan geld en personeel.

De discussies waren zeer levendig en door de aanwezigheid van ervaren raads- leden bijzonder leerzaam voor de overi- gen. Dit kwam vooral tot uiting . bij de bespreking van het werk in de commis- sies.

Vergadering raadsleden provincie Utrecht en Het Gooi

Op dinsçlagavond 21 oktober jl. kwamen onder voorzitterschap van ir. J. D. M.

Bardet te Utrecht de raadsleden uit de provincie Utrecht en uit een aantal ge- meenten in .. tlet Goot bijeen ter bespre- king van tàl 'van problemen, samenhan- gende met de behandeling van de ge- meentebegroting.

Aanwezig waren leden van de gemeen- teraad en van de Provinciale Staten uit:

Utrecht;···Laren N.H., Bussum, Doorn, Amersfoort, Zeist, Soest, Baarn, De Bilt, Bilthoven, Loosdrecht, Maarn, Breukelen, Maartensdijk, Naarden, Hilversum, Loe- nen aan de Vecht en Veenendaal.

De heer K. H. Brandt was helaas door ziekte verhinderd deze vergadering bij te wonen. Van de zijde van het secretariaat der Vereniging was echter aanwezig de secretaresse, mejuffrouw mr. M. M. F.

van Everdingen, benevens mej. mr. A.

G. Ohr, alg. secretàresse der Partij.

Door de aanwezigen werden tal van vragen gesteld over de meest uiteenlopen- de problemen. Veel werd gesproken over vragen, samenhangende met het subsidie- beleid, terwijl voorts algemene begra- tingsvraagstukken in behandeling kwa- men .

1 NOVEMBER 1958 - PAG. S

Mr. H. van Riel heropent Liberaal Gesprekcentrum zaterdag 22 en zondag 23 november a.s.

Op naar Lochem!

Een centraal verwarmd en eerste klas hotel te Lochem, het welbekende Hotel Bak, zal op zaterdag 22 en zondag 23 november a.s. het trefpunt wor- den van onze deelnemers aan het Liberaal Gesprekcentrum.

Door de zo succesrijk verlopen verkiezingen en de grote groei der Partij is het voor het Partij-kader, functionarissen, Staten- en Raadsleden, meer dan ooit noodzakelijk zich in besloten kring te bezinnen op actuele politieke vraagstukken. Het Liberaal Gesprekcentrum te Lochem biedt hiervoor een unieke gelegenheid. Ziet het programma:

3.0().-4.00 uur 4.30 uur

6.00 uur 8.00 uur

10.30 uur

9.30 uur

1.30 uur 2.30 uur

6.00 uur 7.30 uur

ZATERDAG 22 NOVEMBER.

Aankomst der deelnemers.

Opening en inleiding door mr. H. vao Riel,

ondervoorzitter der V.V.D., lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, lid van het College van Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland.

Gemeenschappelijke avondmaaltijd.

Onderling gesprek over de door mr. H. van Riel aang·e- sneden problemen.

Discussieleider: M. Visser,

Lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

Gezellig samenzijn.

ZONDAG 23 NOVEMBER.

Gemeenschappelijk ontbijt.

Daarna kerkgang of wandeling.

Gemeenschappelijke koffiemaaltijd.

Ds. Joh. P. van Mullem,

voorganger van de Vereniging van Vrijzinnig Hervorm- den te Rotterdam.

Onderwerp: Bezitsvorming!

"De ethische zin van het sparen".

Gemeenschappelijke avondmaaltijd.

Vertrek der deelnemers.

Gezien dit zeer belangrijke programma voor het allereerste weekend van ons

Liberaal Gesprekcentrum

ln het seizoen 1958-1959 rekenen wij op een grote opkomst.

De ~osten voor dit weekend, waar voor een eerste klas service en uitste- kende maaltijden zal worden gezorgd, bedragen f 15.-per persoon.

Hotel Bak, Prins Bernhardweg 2 te Lochem, is vanuit het Noorden, Westen en Zuiden des lands regelrecht per trein bereikbaar. Deelnemers kunnen des- noods per ,trein tot Deventer reizen en vandaar met een busdienst van de Gelderse Tràmwegen naar Lochem; Vóór het hotel is een halte van deze busdienst.

Aanmeldingen kunnen schriftelijk geschieden bij het Algemeen Secretariaat, Koninginnegracht 61 's-Gravenhage', of door overschrijving van het bedrag ad f 15.-op girorekening no. 67880 ten name van de secretaris der V.V.D.

te 's-Gravenhage.

J

...___---·---.~-~---~

(Vervolg van pag. 1)

H

arbeiderswi~ken - de "verklaring"

van L. H.R. (ds. L. H. Ruitenberg) in een "Laat Commentaar" in het weekblad "Tijd en Taak" te leg- gen.

Deze socialistische schrijver merkt n.l. op:

"Maar nu het merkwaardige : de egalisering van de cultuur, de ver- burgerlijking van de arbeiders- klasse, mèt het daarbij behorende gevoel voor sociale rangorde, maakt, dat de weerstanden bij de·

niet-meer-proletarische gewone man tegen de liberale partij afne- men.

"Door de V.V.D. te stemmen - op emotionele gronden, uit afkeer van het bestaande - stijgt de klei- ne man, bezig echt burger te wor- den, voor zijn eigen gevoel op de maatschappelijke ladder.

"Welk gevoel in stijl, in klimaat,

is er immers? ·

Sinds wij niet meer over socialis- tische cultuur praten en sinds een socialistische burgemeester zonder blikken of blozen een gerèstaureer- de kroeg kan openen, sinds de V ARA toneelstukken uitzendt, die in milieus spelen, die geen enkele socialistische rangorde kennen, sinds al die verschijnselen is er voor de randstemmer zelfs iets aantrekkelijks in om nóg echtere dames en heren van de V.V.D. te stemmen, die bovendien nog vrij- heid beloven".

•

• •

Wij vinden dit maar een zuur commentaar en eigenlijk wel wat beledigend voor de arbei- der.

Ds. Ruitenberg leeft politiek met zijn gedachten nog steeds in de voorbije tijd van de klassestrijd- theorie.

Bovendien: de vakman, met zijn behoorlijke technische opleiding, is

intellectueel noch maatschappelijk de mindere van bijvoorbeeld de ·ge- middelde ·kantoorbediende.

Het katholieke ·P.v.d.A.-lid van de Tweede Kamer, de heer G. Ruy- gers maakte in "De Katholiek in de Partij van de Arbeid", het

· maandblad van de Katholieke Werkgemeenschap in die partij, de opmerking: "Het woord "progres- sief" heeft in de loop der jaren verloren aan politieke simpelheid.

Het is ingewikkelder geworden.

Het is bepaald niet meer zo, dat de socialist, die het meest op doctri- naire wijze wil socialiseren, het meest progressief is. Het tegendeel kan het geval zijn".

In die woorden van de heer Ruy- gers ligt (al zijn zij zijnerzijds niet zó bedoeld) o.i. een betere verkla- ring voor het feit, dat vooral on- der de vaklieden en de jonge ar- beiders een andere mentaliteit is ontstaan bij de· politieke oordeels- vorming. En in de door de P.v.d.

A. zelf kort vóór de verkiezingen gehouden enquète kan men daar- van de bevestiging vinden.

O

aan ook de liberalen met overtui- ging hebben medegewerkt -thans voldoende beschermd. Zij wensen geen verdere beperking van de vrije beschikking over hun loon en stellen op verdergaande bemoei- ing geen prijs.

Ook de bewuste arbeider in de moderne maatschappij is een indi·

vidu, dat een stuk eigen verant- woordelijkheid voor zich en zijn ge- zin zelf wil blijven dragen en dat op zijn individuele vrijheid prijs stelt.

In verder gaande socialisatie en nog verder gaande overheidsbe- moeiing met zijn particuliere le- ven kan hij het "progressieve" niet

(meer) ontdekken.

Daarin is, naar onze overtuiging, de verklaring gelegen, dat ook de arbeiders in toenemende mate de weg naar de V.V.D. gaan vinden en niet in de nogal smalende ver·

onderstellingen van ds. Ruiten.

berg. A. W. A.

· VBLJHEID EN DEMOORATIE

Flitsen van Het Binnenhof (I I)

VVD iuicht bedriifsgeneeskundige diensten toe • In het belang van de ondernemers en arbeiders • Aldus blijkt uit vriiwillige toe- neming • Nu niet beginnen met wetteliike dwang • Meerderheid Tweede Kamer koos echter toch verplichting • VVD-amendement tot uitstel van verplichting tot 1964, verworpen. ·

D

Voor stemden P.v.d.A., A.R., C.H. en de communisten. Tegen stemden K.V.P., V.V.D. en S.G.P.

Onze fractie juichte de bedrijfsgenees- kundige diensten toe en zij achtte het ook van groot belang, dat niet meer met een wettelijke regeling wordt gewacht, opdat meer bekendheid wordt gegeven aan het instituut van de bedrijfsgeneeskundige dienst, de oprichting daarvan wordt ge- stimuleerd, de ontwikkeling in goede ba- nen wordt geleid en de opleiding van be- drijfsartsen een vaste vorm krijgt.

Maar onze fractie had bezwaar tegen de dwang, tegen de verplichte instelling van bedrijfsgeneeskundige diensten nu reeds.

Zij zou de voorkeur hebben gegeven aan een ontwikkeling door overreding, zon- der strafsancties, zoals met de onderne- mingsraden het geval is. In de Kamer was voor die gedachte echter geen meerder- heid te vinden en staatssecretaris Van Rhijn noemde haar onaanvaardbaar.

Tenslotte zou onze fractie nog bereid zijn geweest het wetsontwerp te aanvaar- den indien de verplichting niet eerder zou ingaan dan 1 januari 1964, maar het desbetreffende amendement kreeg alleen de steun van de staatkundig gereformeer- den en werd bij zitten en opstaan ver-

worpen.

. . .

O

ten Broecke Hoekstra:, maakte er op

•ttent dat er in 1955 ruim 30 bedrijfsge-' f}.eesk~ndige diensten bestonden, waarbij 166 ondernemingen waren aangesloten, en dat er in 1957 reeds 66 voor 292 onderne- mingen waren.

Deze ontwikkeling wijst er op, dat het bedrijfsleven zelf heeft ingezien en gaat

STAATSSECRETARIS VAN RHIJN .... onaanvaarbaar ....

inzien van hoe groot belang een doeltref- fende preventieve gezondheidszorg is voor de arbeidende mens. Terecht staat in de memorie van toelichting van het wetsontwerp, dat <Ie betekenis van deze zorg niet beperkt blijft tot alle arbeklers, maar evengoed het belang van het be- drijfsleven zelf en van het Nederlandse volk dient.

De vraag is echter of de tijd al gekomen is voor een wettelijke verplichting, waar- op zelfs een strafsanctie is gesteld. Waar- om kan niet worden volstaan met een z.g.

"overredingsvoorschrift", zonder straf- sanctie?

Het onvoldoende aantal beschikbare be- drijfsartsen en het feit, dat de gehele op- leiding tot dit specialisme in vakkringen nog wordt bestudeerd, is niet .de enige reden waarom een strafsanctie than~ nog niet in de wet kan worden opgenomen.

F)'lotnutoe is gebleken, dat. vele onder-

. J. nemers uit eigen beweging reeds overgegaan zijn tot het instellen van een bedrijfsgeneeskundige dienst. Waarom kan dan niet in deze lijn worden voort- gegaan en eerst eens worden afgewacht hoe na het van kracht worden van deze wet _: zonder strafsanctie dus - de be- drijfsgeneeskunde zich verder ontwik- kelt?

In ieder geval kan niet eerder tot ver- plichting worden overgegaan dan wan- neer de gehele bedrijfsgeneeskunde een zekere vorm heeft gekregen en voldoen- de bevoegde bedrijfsartsen aanwezig zijn.

Dan is pas het moment gekomen om die- genen, die hardnekkig blijven weigeren mee te werken, te gaan ·dwingen.

Overigens geloofde onze geestverwante niet, dat zeer velen zullen achterblijven, omdat meer en meer bekend wordt, dat juist door de bedrijfsgeneeskundige diensten een beter en verantwoord per- soneelsbeleid kan worden gevoerd, het- geen in vele gevallen een zodanige be- sparing betekent, dat de kosten van de bedrijfsgeneeskundige dienst worden goedgemaakt.

Staatssecretaris Van Rhijn achtte echter<

het wetsontwerp zonder verplichting on- aanvaardbaar.

. . .

N

Dan begint de ondernemer er eenvou- dig niet aan, betoogde staatssecretaris Van Rhijn, of hij treft zulke minimale medische voorzieningen, dat er geen spra- ke is van een bedrijfsgeneeskundige dienst, zodat hij ook geen erkenning hoeft te vragen. Het systeem zou dus een rem zijn op de ontwikkeling. Bovendien zou- den de goedwillenden wel in aanraking komen met de wet, maar de tragen niet.

Mej. Ten Broecke Hoekstra zei kort en bondig over de KVP-motie: ik voel niets voor de inschakeling van een maatschap- pelijk orgaan, hetgeen een verder uitstel zou betekenen, omdat· overleg met het betreffende maatschappelijk leven · nu eenmaal lang duurt. Door de instelling van het College van Bijstand en Advies, zo veelzijdig samengesteld als het is, is het maatschappelijk leven reeds ingescha- keld.

EENHEID VAN ·TEGENDELEN ..

Tijdens het diner van de Parlementaire Persclub in de Haagse Wittebrug op 20 oktober waren minister-presi- dent Drees, de V oorzilters van beide Kamers det Staten- Generaal, de fractievoor::itters uit de Tweede Kamer en de griffiers van beide Kamers de gasten van de parle- mentaire journalisten.

De voorzitter van de Parlementaire Persclub de heer

:A. W. Abspoel, gezeten tussen de twee sprekers op deze

avond: dr. W. Drees en prof. mr. P. J. Oud, gaf onder vrolijkheid en bijval de verzekering, zich "niet te gevoe- len als een stootblok tussen twee vijandige machten, maar als een trait d' union in buitengewone dienst .- en voor deze feestelijke gelegenheid - tussen de leider van het Kabinet en de leider van de oppositie".

Op de foto: minister-president Drees aan het woord.

1 NOVEMBER 1968 - I'AG. t

Mej. Mr. TEN BROECKE HOEKS'i'RA . . . . succes met cmendeme11 f, ...•

De KVP-motie uerd met 42 1.t):<en 78 stemmen verworpen. Alleen de SGP nteunde de KVP.

• • •

O

Dat zou dus ook kunnen gebeuren bui- ten de ondernemer om. De wet zou dus ingrijpen in de interne gezagsverhoudin- gen. Daarom diende mej. Ten Broecke Hoekstra een amendement in waarin wordt bepaald, dat de bedrijfsgeneeskun- dige dienst maatregelen "bevordert". Zij kreeg daarbij de steun van de h<•er Van Eibergen (AR), die het amendement, na enige wijziging van de tekst, mede on- riertekende.

Bij zitten en opstaan werd het amende:- ment aangenomen. Alleen de KVP en de communisten bleken tegenstandm·s van het amendement.

• • •

O

In de eerste plaats, aldus staatssecre- taris Van Rhijn, moeten de ondernemin- gen zich kunnen voorbereiden. Zij zullen daarvoor een zekere tijd moeten hebben.

Bovendien ontbreekt een voldoende aan- tal bedrijfsartsen. Eerst zal men 1:·~1·uime

tijd aan de opleiding van bedrijf3artsen moeten geven om te zorgen, dat de per- sonen aanwezig zijn, d!e in sbat zijn een bedrijfsgeneeskundig-e rl:enst l>~lworlijk

te leiden.

Bovendien I~o~ten de normen voor er- kenning van bedrijfsgeneeskundige diens- ten en bedrijfsartsen worden opgesteld.

Het College van Bijstand en Advies moet zich ook oriënteren. Met dit alles zal ge- ruime tijd zijn gemoeid.

Daarnaast had de bewindsman er geen bezwaar tegen de Kamer te kennen in de vraag van de datum van inwerkingtre- ding en in de vraag van het minimum aantal arbeiders in een bedrijf waarvoor de verplichting zal gelden.

* • •

D

Daarentegen zal in alle.andere fabrie- ken, die niet behoren tot dè categorie van gevaarlijke bedrijven, alleen de verplich- ting gelden wanneer een bepaald aantal arbeiders aanwezig is. Dat wil zeggen, dat de middelgrote en kleinere ondernemin- gen voorlopig volkomen buiten de rege- ling vallen.

Het aanvankelijke minimumaantal ar- beiders zal 250 zijn in de gedachtengang van de regering, maar daarover worden nog adviezen ingewacht.

Voorts is nog een amendement van de heer Van Mastright (CH) aangenomen volgens hetwelk de Sociaal-Economische Raad wordt geraadpleegd bij de uitvoe- ringsmaatregelen.

• • •

Zonder hoofdelijke stemming heeft de Tweede Kamer enige wijzigingen van de leerplichtwet aangenomen, waardoor de mogelijkheid vervalt leerplichtige kinde- ren landbouwverlof te verlenen.

Kinderen, die bij het bereiken van de leeftijd van 14 jaar het zesde leerjaar van de lagere school nog niet hebben bereikt, zullen niet meer op jongere leeftijd dan andere kinderen vrij van leerplicht zijn.

y, v.D.