Emancipatie-werker Willy

Emancipatie-werker

Willy Algra:

KLEIN - OEVER

Zorgeloze pony-vakantie in mooie natuur; bmnen- en bUitenmane-ge, zwembad, sport en (samen)spel, fietscrossbaan, creatief bezig zijn, buitenritten e.d., alles onder ervaren en enthousraste leiding. 6-15 jaar.

lnL: J. Maat, Oud-Avereest 60, Balkbrug, 05230- 49204, b.g.g. 49382.

LOGEREN IN AMSTERDAM HOEFT NIET DUUR TE ZIJN!!!

.. Hilton kamer voor C&A-prijzen"

1-, 2- en 3-pers. kamers modern comfort v.a f 40,- p.p.pn.

Vraag folder HOTEL OTTEN Utr. dwarsstr. 79 101 7 WD Amsterdam, telefoon 020 - 250345

T -shirts, sweaters, trainingspakken, bedrukt vanaf 15 stuks

poppelaanstekers, bedrukt stickers, relatie-art., buttons, petjes

RYKO HANDELSONDERNEMING

Postbus 383- Spoorlaan 392- Tilburg- TeL 013- 435809

LAAG IN PRIJS

Alles op het gebied van winkel- en magazijninrichting. Eventueel gebruikt. WINKEL- EN MAGAZIJNINRICHTING Showroom: Noordweg 16c,

WATERINGEN/Den Haag Telefoon: 01742-6947

Eerste Zeeuwse Zeil- en Surfschool .. DE VIKING". Zeil- en surfles op het Veerse Meer, zowel intern als ex-tern. Voor gevorderden tochten met platbodem door Zee-land.

lnL: K. L. Voorbach, gediplomeerd zeilinstr. ANWB-KNWB Zandkreekweg 8-9, 44 71 NG Wolphaartsdijk

TeL: 01198- 1206.

M

Lrd Romantische Restaurants

~­

SPECIALITEITEN RESTAURANT

, ·~ '1

"Het Kasteel van Rhoon" b.v.

..

~

· '

Tevens zalen voor recepties, diners en vergaderingen.

S.G. Abel Dorpsdijk 63,3161 KD Rhoon teL: 01890-18896/18884

Stadsherberg

De Camoveerse Toren

Kaai 2, 4351 AA Veere Telefoon 01181-291

500 jaar vast gebruik " ... om luyden van qualiteit en andere passanten te logeeren en tracteeren op costelijke spij-zen van zee, vee en veldt."

Rustige ambiance voor meerdaags verblijf

INHOUDSOPGAVE:

- V erslag onderwijs themadag

- Willy Algra:

Als emandpatiewerker

ren je je kapot

- Het ELD-congres belicht door Fred

Vos, Jules Hosman en Florus

Wijsenbeek

'IJD.TEE!J

sToMMEUN<i.'

I

Vrijheid en

Democratie

maandblad voor de Volkspartij voor Vrijheid & Democratie

Nummer 1354 15 mei 1987 Hoofdredacteur: Reny Dijkman Redaçtie: Hans de Bie Victor Hafkamp Miehiel Krom Jan van de Ven

Correspondent: Gerard Kroeb Vormgeving: Siem Willems Laura Zengerink Redactie- en abonnementsadres: Petra Beijersbergen, VVD, Postbus 30836, 2500 GV 's-Gravenhage Tel.: 070 - 614121 toest. 17 Telex 33564 Druk:

Ten Brink Meppel b.v. Stichtingsbestuur: Drs. H. B. Eenhoorn, vz. W. J. A. van den Berg Mr. J. de Monchy

I

Redactieraad: Drs. H. B. Eenhoorn, vz. W. J. A. van den Berg, secr. H. F. Heijmans H. A. M. Hoefnagels Drs. Th. H. Joekes J. Kamminga J. van Lier Ir. D. Tuijnman Advertentie-exploitatie: Majan Publiciteit (J. Streek) Postbus 94, 8390 AB Noordwalde Tel.: 05612 - 720

CONGRES

H

et komend weekend zal

in de Harmonie te

Leeuwarden de

jaar-lijkse algemene vei:gadering

worden gehouden, waarvoor u

alle stukken treft in de

par-tijbladen van februari en

april.

Naar die vergadering wordt

door vele leden uitgekeken,

want er is heel wat bij te

praten en te discussiëren na

dit lange en moeizame

partij-jaar waarin het voor

veelli-beralen moeilijk was de rug

recht en de overtuiging

staan-de te houstaan-den.

Ieder heeft het liefst een

par-tij waarop men trots kan zijn.

Nu was dat- ondanks de

aan-vang van een tweede

regeer-periode en een goed

regeerak-koord - het afgelopen jaar

niet altijd mogelijk.

U

it veel brieven die ter

directe

beantwoor-ding of voor de

inge-zonden brievenrubriek binnen

kwamen, sprak teleurstelling.

Dat gold vooral de wijze

waarop men intern met elkaar

omgaat. Veel wordt

vergeven maar niet een

langzaam insluipend

stijl verlies.

Een politieke partij put

haar kracht niet alleen uit

haar ideologie maar ook uit

een duidelijk "wij" -gevoel;

een sfeer van saamhorigheid.

Dat houdt natuurlijk niet in

dat er geen onderlinge

me-ningsverschillen zouden

mo-gen zijn. Juist liberalen

tref-fen elkaar op een grootste

ge-mene deler, maar kunnen

daarnaast op detailpunten

zeer uiteenlopende meningen

hebben. Dat is altijd zo

ge-weest en zal hopelijk ook zo

blijven. Die

meningsverschil-len werden in het verleden

be-sproken vanuit een respect

voor elkaars standpunten,

vanuit "ruimte" voor die

an-der.

Hopelijk zullen die ruimte

en dat respect straks ook de

discussies in Leeuwarden

be-heersen. Alleen door voor

kaar open te staan en naar

el-kaar te willen luisteren.zijn

goede discussies mogelijk.

Veel afdelingen steken

enorm veel tijd in de

voorbe-reiding van die algemene

ver-gadering,. omdat dat

het

mo-ment is de klokken weer eens

gelijk te zetten. Alleen

daar-om al is het congres te

Leeu-warden nuttig en

noodzake-lijk.

Themadag Ambtenaren

r~_ --~---­

- Datum: zaterdag 20 juni

1987

- Tijdstip: aanvang 10.00 uur - Plaats: Holiday Inn,

Haag-seschouwweg 10,2332 KG Leiden.

De Kamercentrale Leiden organi-seert op zaterdag 20 juni 1987 in sa-menwerking met een werkgroep uit de partijcommissie Binnenlandse Zaken een themadag naar aanlei-ding van voorstellen van de prof. mr. B. M. Teldersstichting zoals neergelegd in Teldersgeschrift 56, "De rechtspositie van de amb-tenaar" en Teldersgeschrift 60, "Collectieve actie onder de rech-ter". AGENDA:

ir~AA&I©,A@ AIC51llf'&:~~@~

II/4TEs.l ~löMMEU~(j'/

I

09.30 - 10.00 uur : 10.00 - 10.05 uur : 10.05 - 10.25 uur : 10.25 - 10.45 uur : 10.45 - 11.05 uur :

Ontvangst deelnemer(s) met koffie.

Opening door de voorzitter van de kamercentrale Leiden, de heer R. Haafkens. Inleiding door de heer R. L. 0. Linschoten, lid van de Tweede Kamer voor de VVD. Een toelichting op Teldersgeschrift 56 door een van de auteurs.

Een lid van de partijcommissie Binnenlandse Zaken geeft een toelichting op de door de deelnemers te ontvangen stellingen.

Vragen uit de zaal. 11.05 - 11.30 uur: 11.30 - 12.30 uur : 12.30 - 13.30 uur : 13.30 - 14.30 uur : 14.30- 15.55 uur: 15.55 - 16.00 uur :

Splitsing in subgroepen en aanvang discussie op basis van de stellingen. Aperitief en lunch.

Voorzetting discussie in subgroepen op basis van de stellingen. Plenaire discussie.

Sluiting door dagvoorzitter, drs. H. B. Eenhoorn.

Voor deelname is een bijdrage van

f

22,50 in de kosten verschuldigd. Tijdens de bijeenkomst zal hiervoor koffie en een eenvoudige brood-maaltijd worden verstrekt. Voor de bijeenkomst wordt de deelnemers een discussiestuk toegezonden. Als u tegelijkertijd Teldersgeschrift 56, "De rechtspositie van de amb-tenaar" en Teldersgeschrift 60, "Collectieve actie onder de rechter" aanvraagt ontvangt u deze geschrif-ten voor de gereduceerde prijs van respectievelijk

f

10,- en

f

7 ,50.

AANMELDINGSBON-THEMADAG

AMBTENAREN

(vóór 6 juni a.s. zenden àan mevr. drs. A. Roos, Griegstraat 17, 2324 AZ Leiden).

Naam: Straat:

Postcode: '···•··· ... . .Plaats: ... .. zal deelnemen aan de themadag Ambtenaren op 20 juni 1987 te Leiden; voor de verschuldigde bijdrage van

f

22,50 dan wel

f

40,---, (incl. Teldersgeschrift 5.6 en geschrift 60) is ingesloten:

0 _{Betaalcheque (uitgeschreven VVD-Kamercentrale Leiden)}

o Girobetaalkaart

i !

Wijziging vo!lgorde

beschrij~ingsbtief

40ste

jaarlij~se

algemene

vergad.e~ing

_{i / '}

(afgevaardigden en overige belangstellenden opgelet)

In de beschrijvingsbrief zoals die is gepubliceerd in Vrijheid en

Democra-tie nr. 1351 van 15 februari jl. is het beleid hoofdbestuur als punt 9 op de

agenda opgevoerd. Naar mag worden aangenomen zal dit onderdeel van de

agenda op vrijdagmiddag

16.00

uur worden behandeld.

Uit de partij hebben echter zeer veel signalen het hoofdbestuur bereikt om

langduriger dan gewoonlijk dit agendapunt te bespreken, hetgeen

belang-rijk is gelet op de ontwikkelingen binnen de partij sedert de vorige jaarlijkse

algemene vergadering. Voorts kan daarbij niet ontkend worden dat deze

ontwikkelingen mede ten nauwste verband houden met het beleid van de

Tweede- Kamerfractie gedurende die periode.

Het hoofdbestuur acht het derhalve zinvol een wijziging in de volgorde

van de agenda aan te brengen waarbij zowel het beleid van het hoofdbestuur

als dat van de fracties op een en de zelfde dag zullen worden behandeld en

wel op de zaterdag

(16

mei), mede tegen de achtergrond van de toespraken

van de partijvoorzitter en de voorzitter van de Tweede-Kamerfractie op 15

me~.

Het hoofdbestuur betreurt het dat niet eerder tot deze wijziging is besloten

maar vraagt van de afgevaardigden en de overige leden begrip voor deze

situatie van overmacht.

Dientengevolge zullen de punten 14 (Redevoering door de voorzitter van

de JOVD) en

16

(Bespreking beleid hoofdredacteur van Vrijheid en

Demo-cratie) worden verplaatst naar de vrijdagmiddag na punt 9.2 terwijl punt

9.1 wordt verplaatst naar de zaterdagmorgen aanvang 9.30 uur.

De volgorde blijft verder ongewijzigd.

Dat wil zeggen dat ook de benoeming van nieuwe leden van het dagelijks

bestuur en het afscheid en welkom van hoofdbestuursleden blijft op de

vrijdagavond.

Tijdens de behandeling van het beleid hoofdbestuur zullen echter de leden

van het huidige dagelijks bestuur achter de bestuurstafel plaatsnemen

om-dat zij immers - gewoonte getrouw - voor het beleid van het hoofdbestuur

over de voorbije periode verantwoordelijk zijn. Het nieuwe dagelijks bestuur

neemt na de bespreking van dit beleid zijn zetels in.

Het hoofdbestuur doet een dringend beroep op de afdelingen en centrales

hun vertegenwoordigers en overige belangstellenden zo veel als mogelijk van

een en ander op de hoogte te stellen en vraagt daarbij tevens begrip voor het

voldoen aan dit bij velen levende verzoek om tot deze wijziging over te gaan.

---

---~---door Victor Hafkamp

VVD-specialisten

niet onverdeeld blij

met invoering

basisvorming

-~ _I.. tl ...,

_..,

I.. ~

..,

"'

"'

..., tl

....

~

Veel onderwijsspecialisten in de

VVD hebben nogal wat moeite

met de voorstellen van het kabinet

tot invoering van de basisvorming

in het voortgezet onderwijs. Dat

bleek zonneklaar op de themadag

die de commissie onderwijs van de

VVD 11 april in de Utrechtse

Versfeld-MTS organiseerde. De

invoering van de basisvorming in

het voortgezet onderwijs stond die

dag ter discussie. Een kleine 150

VVD-ers, merendeels actief

be-trokken bij het (voortgezet)

on-derwijs waren naar Utrecht

geko-men om in een aantal groepen

met elkaar te praten over een

aan-tal stellingen en punten die op de

vooPstellen van het kabinet

be-trekking hebben.

H

et regeerakkoord bepaalt dat de basisvorming wordt ingevoerd conform het ad-vies van de WRR (wetenschappelij-ke raad voor het regeringsbeleid). De structuur van het voortgezet on-derwijs zou daarbij niet worden ge-wijzigd. Met zijn voorstellen heeft de WRR een kwalitatieve verhoging van het peil van het onderwijs op het oog gehad.

De invoering van de algemene basisvorming - in principe tijdens de eerste drie jaren van het voortge-zet onderwijs - en de verbetering van het beroepsonderwijs zouden in de visie van de WRR die kwaliteits-verbetering kunnen bevorderen.

In een vorig nummer van dit blad noemde Jan Franssen, lid van de Tweede Kamer en onderwijsspecia-list van de VVD-fractie, enkele voordelen van het WRR-plan: de nadruk op de inhoud van het onder-wijs en het eindniveau dat de leer-ling moet halen, de handhaving van de bestaande types scholen, de mo-gelijkheid voor de scholen de huidi-ge toelatingseisen te handhaven en de voor twintig procent vrije indeel-baarbeid van de lessen, waardoor meer nadruk kan komen te liggen op het eigen karakter van~ de school.

Kritiek

Kritiek op de plannen was er onder de VVD-onderwijsspecialisten te over. Dat bleek bij de rapportage over de discussies in de diverse werkgroepen.

er geen geld voor is, dan voeren we het ook niet in".

Regeerakkoord

D

rs. C. de Hart, voorzitter van

de onderwijscommissie van de VVD die de dag inleidde, merkte met grote nuchterheid op dat er nu eenmaal een regeerak-koord bestaat dat in het verlengde ligt van het verkiezingsprogramma. "Dat is voor de commissie onderwijs een gegeven. We kunnen het ak-koord met gemengde gevoelens be-kijken, maar de werkelijkheid is nu eenmaal zo." Bij een terugblik op de themadag merkte hij op dat er za-kelijk, deskundig, maar ook kritisch is gediscussieerd over de verschil-lende aspecten die aan de invoering van de basisvorming verbonden zijn. De zeer eigen ervaringen van de deelnemers aan de discussie leidden volgens hem wel eens tot wat licht geëmotioneerde uitspraken. "Maar wat er die dag uitgekomen is, lijkt me toch zeer wel hanteerbaar bin-nen het geheel van de afspraken die er zijn gemaakt bij het regeerak-koord. Er zijn wel duidelijke sig-nalen afgegeven dat er hier en daar wat zal moeten worden bijgesteld. De indruk die ik had uit de discus-sies van de verschillende werkgroe-pen was de opvatting: "Maak er het beste van".

Staatssecretaris mevrouw Nel Ginjaar-Maas trok bij de afsluiting van de discussies een juiste conclu-sie: ,;we zijn er met elkaar nog lang niet uit. Verwacht u van mij van-daag geen reacties op uw opmerkin-gen, maar één ding is duidelijk: veertig jaar lang hebben we met el-kaar gepraat over onderwijs. De mensen zijn van dat gepraat lang-zamerhand dol geworden. Die dis-cussie moet nu eindelijk eens wor-den afgerond," merkte ze op.

Cruciale plaats

M

evrouw Ginjaar onder-schreef de opmerkingen van mr. M.D. van Wol-feren, lid van de Raad van State, die over de basisvorming in het voort-gezet onderwijs een inleiding in-hield. "Het WRR-rapport heeft een cruciale plaats gekregen in de voor-genomen inhoudelijke vormgeving van de eerste fase van het voortge-zet onderwijs," meent hij.

"lnder-daad zijn we op een cruciaal mo-ment aanbeland in die zin dat we nu de kans hebben een einde te ma-ken aan de discussie over de struc-tuur van het onderwijs en de inhoud voorop te stellen. De huidige struc-tuur is op zich niet heilig, wel de leerlingen," aldus de staatssecre-taris.

Mevrouw Ginjaar onderschreef de opmerking van rapporteur Eng-berts namens vele anderen dat er éen spanningsveld bestaat tussen de invoering van de WRR-plannen en de huidige schoolstructuur. "Ook in kabinet en fractie zullen we zorgvuldig moeten kijken of de nieuwe plannen binnen de huidige structuur kunnen worden inge-voerd. De discussie toonde aan dat er bij de aanwezigen nog veel vraag-tekens zijn rond structuren, niveau, doorstroming en aansluiting bij an-dere onderwijsvormen," merkte ze op. Ze signaleerde ook misverstan-den, bijvoorbeeld dat de eind-niveaus van de basisvorming maxi-male niveaus zouden zijn. "Het is precies andersom en dus maak ik me niet zoveel zorgen over de mo-gelijkheid voor doorstroming naar het voorbereidend wetenschappe-lijk onderwijs (vwo)," aldus de staatssecretaris.

Volgens mevrouw Ginjaar had het congres in Utrecht op geen ge-schikter moment kunnen komen. "Ik kan uw opmerkingen mee-nemen naar Zoetermeer (het mini-sterie red.). Maar voor mij is er één kader en dat is het regeerakkoord. Daar moet ik binnen blijven en het

lijkt me dat de Tweede Kamerfrac-tie ook niet veel anders zal kun-nen."

Wat "Den Haag" en VVD-fractie ook voor een speelruimte mogen hebben, duidelijk is dat sommige onderwijsdeskundigen van de VVD dat regeerakkoord voor wat betreft de invoering van de basisvorming op enkele punten best zouden willen laten openbreken. Zo merkte een van de deelnemers aan de discussie-dag op: "De poltiiek kan ons nooit vertellen hoe we het moeten doen. Ze zal zich toch iets moeten aan-trekken van de mensen in het land."

De voorzitter van de kamercen-trale Utrecht, mr. P. G. Scherks, zei in zijn slotwoord ongeveer hetzelf-de: "Er zal ook rekening gehouden moeten worden met wat er leeft in de partij."

•

AfsclÎ~ra~:-Ger

en Mathieu

De Landelijke Propagandavereniging heeft in haar vergadering van 28 april afscheid genomen van Ger Teeuwisse en Mathieu van Sint Trui-den.

De eerste heeft tien jaar lang de propagandakar van de kamercentrale Den Haag getrokken en.dat deed Ger, zo schetste LPG-voorzitter Ben Verwaayen, ,,met· zijn heel speciale humor, die weinigen· is gegeven, maar waar velen me.e uit de voeten kunnen . .. Het praktisch laten mee~

werken is bij jou altijd in voortvarende handen geweest door alle roerige en interessante tijden. Dank voor de. persoonlijke wijze waarop je ons op. cruciale momenten een zet in de goede richting hebt gegeven . . .!'

Willy

Algra:

0 0 _{/1" ':)}

!~i (I

'l

I,

cJ!

door Marijke Essers

I

n september 1983 kreeg de Orga-nisatie Vrouwen in de VVD via een project dat werd gesub-sidieerd door het Ministerie van So-ciale Zaken en Werkgelegenheid de ondersteuning van een emancipa-tiewerker. Dat werd Willy Algra. Zij heeft tot 1 mei jl. deze taak binnen onze organisatie vervuld. Op 1 mei liep het project ten einde en moest het Landelijk Bestuur helaas af-scheid van haar nemen. In het vol-gende interview vertelt Willy Algra hoe zij ertoe kwam emancipatiewer-ker te worden, hoe zij haar taak bin-nen de Vrouwen in de VVD oppak-te en langs welke wegen die taak haar voerde. Zij schetst de huidige stand van zaken en geeft haar visie voor de toekomst van onze organi-satie.

Studie en

vrijwilligerswerk

"Ik word actief wanneer ik ergens onrechtvaardigheid tegenkom.

Wanneer ik zie dat mensen die over capaciteiten beschikken afgesne-den worafgesne-den van de mogelijkheid ac-tief te worden in de maatschappij vanwege afkomst, huidskleur, sekse of leeftijd. Of "omdat het nu een-maal zo gelopen is". Nou, voor mij is het nooit te laat, je kunt altijd nog iets. Wanneer zulke mensen de kans niet krijgen, wil ik nog wel eens zien of dat niet lukt!

Na 18 jaar vrijwilligerswerk in het onderwijs, in het vrouwenwerk en in de politiek, waaraan ik vaak meer dan een weektaak besteedde, begon het mij eigenlijk te dagen dat ik een grote interesse in de mensweten-schappen had. Dat "de mens" mij buitengewoon boeide. En vooral de mens in ontwikkeling, de mens die iets wilde. Het was voor mij een ver-ademing te merken dat er nog meer mensen rondliepen die zich niet louter en alleen met het huishouden wilden bezighouden. Ik ontmoette zogezegd "gelijkgestemde zielen". Ik heb daar voor mezelf de op-dracht uitgehaald, dit soort zaken onder de aandacht te brengen van

mensen· die nog heel traditioneel denken en doen. Ik ben toen een pe-dagogie-studie gaan volgen en op dit moment ben ik in de afrondingsfase van een andragologie-studie aan de universiteit van Utrecht.

Beginsituatie bij de

V rou wen in de VVD

Toen ik in september 1983 als emancipatiewerker bij de Vrouwen in de VVD begon, was het terrein nog helemaal maagdelijk. De doel-stelling van mijn project hield in: beleidsadvisering, kadervorming en vorming en scholing. Het was de be-doeling dat een en ander zich als een soort olievlek over het hele land uit zou gaan breiden. Enerzijds hield dat het geven van zogenaamde drempelcursussen in. Anderzijds bestond dit uit kadervorming. Toen ben ik gaan interpreteren en kwam ik tot de ontdekking dat in je eentje plaatselijke cursussen organiseren, terwijl het hele land moest worden bereikt, een onmogelijke zaak zou zijn. Door middel van het opleiden van een kader kon dat wel bereikt worden.

Er was toen ik kwam al wel een begeleidingscommissie waarin oud-LBleden, Adviesraadsleden en cen-trale personen uit de partij zaten. Allemaal mensen die het emancipa-torisch hart op de juiste plaats dra-gen en op dynamische wijze de emancipatie kunnen uitdragen. Op het moment dat ik binnenkwam was die begeleidingscommissie druk be-zig met de voorbereidingen van het jaarlijkse Lunterencongres. Dat was bovendien ook het moment waarop het Teldersstichting-rap-port "Naar maatschappelijke zelf-redzaamheid" in de VVD werd discussieerd. Ik kwam wat dat be-treft precies op het goede moment en heb daar dan ook zeer actief aan meegewerkt. In december 1983 heeft de VVD toen het totale rap-port aangenomen en vanaf dat mo-ment vormde het rapport de be-leidslijn voor onze partij en ook voor het handelen van de Tweede-Ka-merfractie.

van het nieuwe bestuur zijn de doel-stellingen en de visie doorgespro-ken. Dat heeft toch wel een paar maanden gekost en heeft geresul-teerd in het huidige Organisatie-werkplan (OWP). Dat was dus een dubbele taakgerichtheid. Enerzijds moest men het eens zijn over wat emancipatie nu wel/niet moest zijn. Anderzijds moest verwerkt worden hoe die visie praktisch uitgevoerd en verdeeld moest worden onder de Landelijke Bestuursleden. Verder bestond het Landelijke Bestuur uit een groep mensen die nogal ge-ïsoleerd stond, omdat er geen on-dersteunende groepen waren. De politiek is een ontzettend groot werkterrein en emancipatie beslaat praktisch alle beleidsterreinen. Het belangrijkst was volgens mij het feit dat men langs duidelijke lijnen en met een eensluidende visie naar buiten zou moeten gaan werken. Daar heb ik me dan ook mee bezig-gehouden en niet zozeer met de po-litieke kanten.

Nadat hieraan veel tijd en energie besteed werd, was er een veel dy-namischer effect merkbaar. Het werd beter teamwork, waarvan ik in het begin de motor was. Naarmate ik er langer zat kon ik die zaken evenwel delegeren. In het begin heb ik ongelooflijk veel spreekbeurten gegeven, steeds met een voorbespre-king in het LB. Ook dat was op een gegeven moment niet meer nodig. Men zat duidelijk op een lijn. De te-genstelling die er in de maatschap-pij heerste met betrekking tot de emancipatiegedachte was er logi-scherwijze ook in het LB. Er was een groep die bijvoorbeeld ten aanzien van het buitenshuis werken van vrouwen ronduit zei: "Nou, in 1990 moet dat gewoon, dat hoort erbij." Een ander deel van het bestuur zag liever de weg der geleidelijkheid. Je kunt mensen die nog niet aan iets gewend zijn niet zomaar dwingen. Ik ben er zelf altijd een voorstander van geweest een overgangsperiode met gematigde opstelling ten aan-zien hiervan te hanteren. Uiteinde-lijk werd dat dan ook de lijn waar-langs de Vrouwen in de VVD gingen werken. Ik begrijp dat dat nog steeds moeilijk is voor die mensen,

die hierover nog traditioneel den-ken en het kostwinnersprincipe aanhangen. Het is echter nuchter bezien zo, dat veel jonge mensen momenteel kiezen voor een andere levensvorm dan het traditionele ge-zin. Daaraan moet praktisch te-gemoetgekomen worden. Dat is een

ontwikkeling die evenmin met dwang kan worden tegengehouden. Het zou niet van realiteitszin getui-gen wanneer juist liberalen dit uit het oog zouden verliezen. Op een rustige en degelijke wijze wordt langs de weg der geleidelijkheid verder gewerkt. Dat gaat de wat on-geduldiger mensen misschien niet altijd vlug genoeg. Bovendien komt daar nog bij dat binnen de eigen partij een te fanatieke opstelling

an-ti-reacties in de hand werkt.

Belang van de

Organisatie voor de

partij

De anti-reacties zijn beduidend minder hevig geworden in de loop der jaren, mede door onze rustige koers. Ik vind echter dat de partij het belang van de Organisatie Vrouwen in de VVD nog niet vol-doende onderkent. Voor de Tweede Kamerfractie zijn we inmiddels een volwaardige gesprekspartner ge-worden. In de partij zijn we dat mijns inziens nog lang niet voldoen-de. Wanneer de Vrouwen in de VVD zo nu en dan worden aangevallen, zou de partij dat moeten pareren. Dat gebeurt echter niet, het is erg afhankelijk van de personen die in DB en Hoofdbestuur zitten of het gedragen wordt ja of nee. We heb-ben ons nooit bezondigd aan "ge-vaarlijk stuntwerk". Voor

verkie-zingen fs er altijd een lijn getrokken

en samengewerkt met de VVD. We zijn altijd solidair geweest. In on-derhandelingstermen gesteld, zou je daar wel eens wat tegenover mogen verwachten. Ook in het belang van de partij zou men de vrouwen meer kunnen en moeten betrekken bij za-ken. Op het partijsecretariaat be-gint dat inmiddels te komen. Daar werken de mensen volledig mee en vragen ook vaak om advies (zij het nog niet altijd tijdig). Ook de Ver-eniging van Staten en Raadsleden gaat steeds meer meedenken. Bin-nenkort is er een gezamenlijke studiedag van de Vrouwen in de VVD, de Haya van Someren stich-ting en de Vereniging over het

emancipatie-facetbeleid in gemeen-te en provincie.

Het Teldersstichtingsrapport over emancipatie is een uitstekende

~ basis en een liberale partij zou de daarin vermelde zaken veel meer moeten uitbuiten. Men is veel te bang om nieuwe dingen te bespre-ken. Heel vaak wordt er een bepaal-de "topic" uitgelicht en gebruikt als stok om de hond te slaan. Kinderop-vang is er zo een. Terwijl de werke-lijke problematiek natuurlijk schuilt in de huidige arbeidsmarkt-mechanismen, die nog op het kost-winnersprincipe zijn gestoeld.

Emancipatiewerk in

de dagelijkse praktijk

Het vak emancipatiewerker is zeer intensief. Je rent je kapot en je ziet vaak minder snel resultaat dan jouw energie en inzet waard is. Dan kom je wel eens op een dood punt. Je raakt bovendien ook gefixeerd op het onderwerp. Vakanties zijn daar-om een absolute noodzaak. Je ziet

Kandidaatstelling. Landelijk Bestuur

"Vrouwen in de VVD"

Door het tussentijds aftreden van mevrouw A. A. Aeyelts Averink-. Winsemius, door'het aanvaarden van een functie in het Dagelijks Bestuur van de partij, ontstaat per 15 mei de vacaturevan penning, meester in het Landelijk Bestuur. . . . ·· - AangesJotenen bij de Organisatie "Vrouwen in de VVD" kunnen zich, via de Adviesraadsleden in hun regio of het Landelijk Bestuur, .. als voorlopig kandidaat voor deze vacature aanmelden tot 15 juli~ .. . - Tot het maken van een voordracht zijn bevoegd zowel het Landelijk Bestuur rus drie ledEm van de Adviesraad. (statuten "Vrouwen 'in de • .. VVD", artikel9.6). . .. De benoeming van deze functionaris zal in het najaar plaatsvinden:

dat veel emancipatiewerkers ner-gens meer aan toe komen. Geen re-creatie, sport of dergelijke. Geen tijd meer om een goed boek te lezen. Dat verruimt je blikveld niet be-paald. De eerste tijd besteedde ik bijna 60 uur in de week aan dit werk. Terwijl ik officieel voor 35 uur per week was aangenomen. Dat was bittere noodzaak om me in kor-te tijd toch snel kor-te oriënkor-teren en iets van de grond te kunnen krijgen. Deze functie is behoorlijk solistisch en je moet vaak afwegingen maken. Ik had echter een prima begeleiding bij de Vrouwen in de VVD. Ik hecht er dan ook aan dat op deze plaats nog eens expliciet te melden. Ik heb altijd veel vrijheid en volledige me-dewerking gehad. Dat maakte het werk voor mij een stuk plezieriger.

Verder had ik naast de kadervor-ming, de opgave om de organisatie te democratiseren. De positie van de Adviesraad was heel verschillend, bekeken vanaf het moment dat ik kwam tot nu. Die Adviesraad was er natuurlijk al wel, maar had een an-dere functie in het geheel dan nu. De huidige taak is meer die van een algemeen bestuur geworden. Alle belangrijke beslissingen, de inhou-delijke voorbereiding van congres-sen enz. worden samen met de Ad-viesraad beslist. Iedere 2 maanden gaat het LB in wezen de confronta-tie aan met de Adviesraad. Wat dat betreft is alles veel openener gewor-den.

Vorming en scholing

De kadervorming in de Organisatie Vrouwen in de VVD is nu lang-zamerhand op het punt om aan te sluiten bij de Haya van Someren-stichting. Er zijn verspreid over het hele land inmiddels opgeleide cur-susleidsters aanwezig. Er zijn gebie-den waar meer, andere waar minder mensen bereikt werden. Over het geheel genomen is het goed ge-spreid. Er zit natuurlijk wel een sterkere concentratie in het westen van het land. Het kader vertrekt na de opleiding vaak naar de actieve politiek. Dat is prima, maar het be-tekent wel een nadeel. Die kader-vorming moet een continu proces zijn. Dat geldt trouwens ook voor de partij. Ik heb dan ook bij mijn af-scheidswoord op het secretariaat ge-steld, dat de VVD zijn scholings- en vormingsaspecten schromelijk on-derschat. De traditie in de VVD is dat ieder in de partij het al dan niet

volgen van cursussen naar eigen re-gie en verantwoording moet doen. Punt twee is dat men nog nooit door een hele goede landelijke opzet is begeleid. Punt drie is dat de promo-tie hapert. Deze zaken moeten ei-genlijk op commerciële wijze aange-pakt worden waardoor het ren-dement hoger kan worden. Dan moet je echter wel de beschikking hebben over mensen die erin

ge-loven. En dat geloof in een goede vorming en scholing, daar ont-breekt het aan. Terwijl dat nu juist zo essentieel is voor een partij. En als je dan ziet dat één andere partij in deze tijd van krapte een kader-school gaat inrichten. Nou, dat doen ze niet omdat ze geld over hebben hoor! Je hoort momenteel wel in de partij dat we maar eens op moesten houden te praten en eens wat moe-ten gaan doen. Ik geloof dat er juist

wel over doelstellingen gepraat moet worden. Dat juist de commu-nicatie en vooral de vorming en scholing van zeer groot belang zijn. Goed praten over deze zaken is bit-tere noodzaak als je iets wilt gaan doen!"

Willy Algra heeft helaas afscheid moeten nemen van onze organisa-tie. Wij zullen haar inbreng en ideeën missen. Ook de motie die Len Rempt indiende, waarin ge-vraagd wordt om voortzetting van de emancipatiewerkers-projecten tot 1990 werd weliswaar door de Tweede Kamer aangenomen maar kon niet verhinderen dat Willy Al-gra opstapte, omdat de continu-ering pas op 1 januari 1988 ingaat. Willy heeft inmiddels een nieuwe baan als emancipatiewerker in het ambtelijk apparaat bij de provincie Gelderland. Zij gaat daar de wer-ving en loopbaanbegeleiding van vrouwen opzetten. Wij wensen haar veel succes en hopen dat haar even-tuele opvolgster haar taak met evenveel verve zal kunnen voortzet-ten.

In dit meinummer van Vrijheid en Democratie wil de Haya van Somerenstichting een overzicht geven van trainingen die de Stichting organiseert en waar-voor leden zich rechtstreeks aan kunnen melden bij het algemeen secretariaat en een overzicht van trainingen die door de ka-mercentrales worden georgani-seerd.

Trainingen Haya van Someren-stichting

Maarsbergen, 22 en 23 mei

1987/vsconfOl. Conflicthantering. vrijdagavond en zaterdag. Cursusbijdrage f 125,-.

Leden kunnen zich opgeven voor deze trainingen door de cursus-bijdrage(n) over te maken op gi-. ronurnroer 36gi-.19gi-.19gi-.7 van de

Haya van Somerenstichting, on-der vermelding van de cursus-naam, het cursusnummer en de plaats.

Trainingen van de kamercentra-les

OPROEP

Onze oproep vorige maand om uw mening, suggesties, zorgen en hoopvolle gedachten over vergrijzing in circa 1000 woorden samen-,. gevat naar de redactie te sturen, heeft al tot de nodige reacties geleid. Het kan best zijn dat het slechte paasweer inspirerend werkte; wij warE!n er in ieder geval blij mee! Wij herhalen nog eenmaal. onze

oproep.

Het gehele augustusnummer zal - indien we genoeg reacties krij., gen - worden besteed aan de vergrijzing. Vergrijzing hoeft geen pro-bleem te zijn; sterker nog, we zijn ervan overtuigd dat de öuderen in hetjaar 2000 of 2010 zullen weigeren zich als probleem te laten.be-handelen. Ouderdom is een natuurlijke levensfase waarop wij .ons allen moeten voorbereiden.

Wij roepen de leden op om in een getypt artikel van maximaallOOD woorden een visie te geven op vergrijzing!

Als onderwerpsuggesties noemen we: - de zelfstandigheid van ouderen

~ de pensioengerechtigde leeftijd - vergrijzing en politiek

. - pensioenbreuk - gezondheidszorg

- èommunicatie of vereenzaming

- inspraak van gepensioneerden op besteding pensioenfondse:t? - enz ... enz ...

. Dezeoproepgeldt ook

vq-;;;

deskundigen:

~ri}p

·de typemachine en :$<;hrijf

onst .

SluitingsteJ;"mijn: 15juni

1987

De dertig beste inzendingen zullen worden geselecteerd en gepubli-.·. cêetd. Hetgaat niet zozeer om politieke kennis; maar om een vi~ie ·· .

.of.~èn duideUjk toekomstbeeld. · ·

' ' ' ' -' ' ~ ' :

~--

_.-~-··-:: ~-- _,...

_EJiftgê{ftig;es:

EG-solidariteit is geen

eenrichtingsverkeer

door Jules Hosman,

lid VVD-delegatie

Zo'n 200 liberale afgevaardigden waren van 1 tot 3 april in

Lissabon bijeen voor het jaarlijkse congres van de Federatie

van Liberale en Democratische Partijen in de Europese

Ge-meenschap. Een gebeuren dat nog steeds verbazing bij me

kan oproepen over het feit dat zo'n heel concrete

partijpolitie-ke samenwerking in Europa toch maar mogelijk is. Het lijkt

zo vanzelfsprekend, maar de Europese geschiedenis heeft

an-dere tijden gekend. De Federatie van Europese Liberalen en

Democraten (ELD) bestaat nu ruim 10 jaar. Zij werd

opge-richt in het vooruitzicht van de eerste rechtstreekse

verkie-zingen van het Europese Parlement in 1979.

e bij de ELD aangesloten partijen - dat merk je op zo'n congres duidelijk - leggen ie-der zohun eigen accenten. Maar de liberale en Europese esprit is onmis-kenbaar gemeengoed. Hier gelukkig geen Oostenrijkse liberalen. Oosten-rijk is geen lid van de Europese Ge-meenschap, en zal het ook niet gauw worden. Met een verdere uitbrei-ding van de EG kan men trouwens maar beter voorlopig stoppen, als wij van die Gemeenschap iets meer willen maken dan zij nu is. En dat is toch de alpha en de omega van het ELD-programma.

Hoofdthema van het congres was de vraag: "Solidariteit en cohesie in de Gemeenschap van de 12". Welke eisen stelt dat aan de EG-politiek en aan het nationale beleid?

Er lag een omvangrijke ontwerp-resolutie op tafel, die wel heel erg • eenzijdig de begrippen solidariteit

en cohesie vertaalde in: méér EG-steun voor de economisch en sociaal achtergebleven regio's in de

Ge-meenschap (lees: de zuidelijke EG-lidstaten). Een verdubbeling maar liefst van de inkomensoverdrach-ten - via het Europese regionale en sociale fonds- van het rijkere Noor-den naar het armere ZuiNoor-den van Europa. Voor het gastland Portugal een aantrekkelijk thema. Maar zó simpelliggen de zaken natuurlijk niet. Frits Bolkestein in zijn con-gresspeech: "Niets dwingt zakenlie-den en regeringen meer om te doen wat nodig is dan concurrentie. Een vrije Europese markt is daarom ook voor álle lidstaten lonend. Natuur-lijk moeten wij via de regionale en sociale fondsen van de EG bijsprin-gen, maar niet om daarmee de me-dewerking aan het vrijmaken van de Europese markt af te kopen. Die open markt ligt al in de Europese Verdragen besloten. Solidariteit en cohesie moeten trouwens ook in twee richtingen werken. Dus, geen Griekse obstructie als het gaat om een EG-veroordeling van de Sow-jet-Unie wegens het neerschieten

van een Zuidkoreaans verkeers-vliegtuig of om een EG-verklaring over bestrijding van het internatio-naal terrorisme." Het congres waag-de het niet waag-deze zienswijze te

weer-spreken. ·

EG-solidariteit betekent ook dat begrip moet worden opgebracht voor de speciale gevoeligheid van de Bondsrepubliek tegenover het Oos-ten, maar dat andersom ook Bonn géeri twijfels moet zaaien over haar Europese commitment. Frits Bol-kestein tot het congres: "Wij heb-ben West-Duitslands drijvende kracht in de EG nodig. Wij hebben ook haar emotioneel commitment nodig." Hij was niet de enige spre-ker die zich bezorgd uitliet over het land dat momenteel in steeds breder kring als de moeilijkste EG-partner wordt ervaren.

Overdrachtsuitga ven

De ontwerp-resolutie werd door amendering enigszins bijgeschaafd, maar het hoofdaccent is toch blij-ven liggen op het belang van de overdrachtsuitgaven ten behoeve van de armere lidstaten. Het valt niet te ontkennen dat die lidstaten van een vrijere concurrentie op de Europese markt nu eenmaaliPin-der voordelen te verwachten hebben dan de in veel opzichten efficiënter producerende lidstaten in Midden-en Noord-Europa. Waar het na-tuurlijk om gaat is dat de EG-steun voor deze landen ook daadwerkelijk efficiënt wordt besteed.

Over de noodzaak om de EG-landbouwuitgaven meer in even-wicht te brengen met de andere EG-uitgaven, kon het congres het in globale termen snel eens worden. De VVD-delegatie wist het congres achter zich te. krijgen met de belang-rijke uitspraak dat de aanpassingen van de Europese landbouwpolitiek nimmer een excuus mogen zijn om terug te vallen op nationale land-bouwsteun die de concurrentiever-houdingen tussen de lidstaten scheeftrekt. Het stemde tot voldoe-ning dat ook de Duitse FDP dit amendement unaniem steunde.

daarover m.i. niet al te dramatisch doen. De VVD-delegatie vond het echter nog te vroeg een uitspraak te doen over het recente pakket voor-stellen van de Europese Commissie (het zgn. Plan Delors) over de toe-komstige financiering van de Ge-meenschap. De voorstellen zijn ver-strekkend, ook voor Nederland, en roepen nog teveel vragen op waarop het antwoord niet duidelijk is. Wij stonden daarin wel een beetje al-leen, want de overgrote meerder-heid van het congres steunde de voorstellen als een "gezonde basis voor onderhandelingen".

Ontwapenings-initiatieven

Ruime aandacht kreeg ook de vei-ligheidsproblematiek. Er werd een urgentie-resolutie aanvaard waarin het congres verzocht om een specia-le bijeenkomst van de EG-re-geringsleiders. Die zouden moeten gaan beraadslagen over de gevolgen voor West-Europa van de jongste Russische en Amerikaanse ontwa-peningsinitiatieven. Een tweede re-solutie, op initiatief van de Britse li-beralen, riep op om de "nieuwe po-litiek" van de Sowjet-leiders, zij het met de nodige voorzichtigheid, toch vooral ernstig te nemen.

Onze eigen Minister van Defen-sie, achter de bestuurstafel gezeten, had op de eerste dag van het congres een lans gebroken ten gunste van de Westeuropese Unie (WEU). Wim van Eekelen: "Idealiter zou de Eu-ropese Gemeenschap ook het sa-menwerkingsverband op het gebied van de Europese defensie moeten zijn." Maar vanwege de Ierse neu-traliteit en de Deense en Griekse te-rughoudendheid leek hem dit niet mogelijk. Wél in de WEU. Dank zij een amendement van de VVD-de-legatie is het oordeel over de WEU in de eindtekst van de resolutie minder negatief geformuleerd. Het congres hield echter in overgrote meerderheid vast aan haar voorkeur voor een Europese veiligheidsdis-cussie op het niveau van de EG-re-geringsleiders. Dit standpunt wordt nu ook verdedigd door de liberale fractie in het Europese Parlement.

Het congres sprak voorts een ver-oordeling uit over de door Amnesty International aan het licht gebrach-te sysgebrach-tematische gevangenneming en foltering van kinderen in Zuid-Afrika. Verder moest ook de Britse regering het ontgelden. Haar

bui-tengewoon weinig constructieve op-stelling in de lopende EG-bespre-kingen over de financiering van een aanzienlijk ambitieuzer en efficiën-ter Europees technologiebeleid ont-lokte aan het congres een boze re-solutie. De Britse liberaal Sir Rus-sell Johnston rekende voor dat de door de Europese Commissie thans voorgestelde meerjarenbegroting voor Europees technologiebeleid niet meer bedraagt dan de kosten van vier maanden Europees land-bouwbeleid.

Van Sirnone Veil kreeg het con-gres tenslotte een gedegen toelich-ting op het reilen en zeilen van de liberale fractie in het Europees Par-lement, "de meest homogene" van alle fracties. Uit haar betoog ver-meld ik slechts één saillant detail: de liberale fractie in het Europese

Parlement zal pas op Russische uit-nodigingen voor een bezoek aan Moskou ingaan, nadat de Sowjet-Unie de EG officieel heeft erkend. In Brussel wordt gezegd dat deze er-kenning er nog dit jaar staat aan te komen. Let wel, in 1987, 30 jaar na de oprichting van de EEG.

Zo werd dit congres in Lissabon, alle actuele onderwerpen mede in aanmerking genomen, een infor-matief en produktief congres. De wijze waarop dit congres verliep geeft goede hoop dat tijdens het ELD-congres in 1988 een goed en homogeen Europees verkiezings-programma kan worden vastgesteld voor de Europese verkiezingen van medio 1989.

~--'

_./ ;~ -~-> -~-~.:~~:-~

door Fred Vos

"ir-.

ank u Lissabon. Dank voor

I! )

)vier dagen in een prachtige

--L·~~~'1 _{stad, met zo'n rijke historie.} Eeuwenoud en met wonderschone buurten, zoals Alfama, maar ook krottenwijken van sloophout en golfplaten. Een stad met vriendelij-ke en behulpzame mensen, maar ook met straatarme, vaak invalide bedelaars. Een stad met veel hoog-teverschillen, waar je toch steeds weer uitkomt bij de Rio Tejo, de Taag. Een stad die vele delegatie-leden voor het eerst bezochten. Een stad die uitnodigt, ja zelfs bijna dwingt om nog eens terug te keren.

Het congres van de ELD, de Eu-ropese Liberalen en Democraten vond er plaats van 1 tot 3 april in het Forum dos Picoas. Een fan-tasieloos gebouw van zeer moderne en daarbijbehorende

onpersoonlij-ke signatuur. Vandaar dat de de-legatieleden in hun schaarse vrije tijd direct betere oorden bezochten om nieuwe indrukken op te doen. Zoals Frans W eisglas en Frank de Grave, die naar een bioscoop gin-gen. Voor deze hardwerkende Twee-de-Kamerleden kennelijk iets waar-toe zij in Nederland nooit de ge-legenheid kunnen vinden. Of Lies-beth van Raalte en Tineke Tangel, die hun vrije middag benutten om schoenen te kopen. Ook middagdut-jes waren in trek, omdat veel de-legatieleden in de avond- en nacht-uren nauwelijks aan slapen toe-kwamen.

inte-ressant. Want VVD-ers plegen zich bij congressen juist daar op te hou-den. W anclelgangen die zich uit-strekten van de congreszaal via de fantastische binnenstad en langs de oevers van de Taag tot de Sala Ogival van het Castelo Sao Jorge, waar alle delegaties werden ontvan-gen door de gemeenteraad van Lis-sabon. Een ontvangst die ruim vol-doende bood om alle dorstige kelen te laven en de hongerige monden te voeden. Dat laatste kwam de VVD-delegatie goed uit. Op de eerste avond was het grootste gedeelte, als goed-Nederlandsetoeristen voor het eerst sinds lange tijd weer eens een avondje uit, in handen gevallen van een lokaal visrestaurateur. Al-daar verschalkte de groep een flink aantal kleine en vooral grote schaaf-dieren. Daarbij werd een steeds gro-ter wordende wijnplas aangerukt. Bovendien hadden enkele delegatie-leden een drietal kreeftachtigen van een zelden vertoond formaat uitgezocht. De hele groep amuseer-de zich er kostelijk mee en aan amuseer-de gevolgen werd nauwelijks gedacht. Alleen Frans W eisglas hield het

12

hoofd koel. Hoogtepunt van de avond was dan ook het gevecht tus-sen Frans en een goedwillende, maar vooral niets begrijpende ober. Het ging om een fles port, die van Frans niet open mocht maar die na-tuurlijk toch openging en door de

Minister Van Eekelen, lid Executive

ondermijnende activiteiten van Jan Mulder en Jan Verbeek toch op de rekening kwam. De rekening, die nogal tegenviel. ..

Het congres luisterde ook naar Anibal Cavaco Silva, de eerste mi-nister van Portugal en lid van onze zusterpartij PSD. Hij werd in de nacht van vrijdag op zaterdag door zijn parlement naar huis gestuurd. Maar deze premier, die in Portugal zeer goed staat aangeschreven, ging zijn lot opgewekt tegemoet. De opiniepeilingen waren voor hem en zijn PSD immers zéér gunstig.

avond in de Rua Portas Ste Antao, waar de delegatie luidkeels een ja-rige Portugese student heeft toe-gezongeil en daarvoor oprechte be-wondering en grote dank oogstte van alle aanwezige Portugezen. Met tot slot een flink stuk van de ver-jaardagstaart. De ervaring van de eerste avond kon zich daar niet her-halen, daarvoor stond Henk (in het buitenland Henri) Talsma garant. Hij rekende alles keurig na en be-hoedde zo de anderen voor een tweede financiële deceptie.

Het congres verliep uitstekend. Ondanks Bas Eenhoorn die een ontstuitbare neiging vertoonde om steeds anders te stemmen dan de delegatie had besloten, zodat Jan-neke Buzeman en Leity Wind steeds corrigerend moesten optre-den. Ondanks Frits Bolkestein, die tijdens de stemmingen de krant zat te lezen en elke keer opgepord moest worden om op tijd zijn stem-kaart op te steken. Frits had overi-gens terecht de handen van het con-gres op elkaar gekregen met een uit-stekende toespraak, die geheel in de lijn van Joris Voorhoeve de richting "neither to the left, nor to the right, but straight ahead" aangaf.

Ook voor de VVD-delegatie liep alles uitstekend. Dankzij de verkie-zing van Wim van Eekelen tot lid van de Executive. Dankzij Tineke Tangel, die vanuit het algemeen se-cretariaat de reis voortreffelijk had voorbereid. Dankzij Liesbeth van Raalte en Doede Kok, die gezamen-lijk de leiding van de delegatie had-den. Dankzij Jan Verbeek die de dure eethuizen uitzocht en Fred Vos die de goedkope gelegenheden op-spoorde. Dankzij Jules Hosman die, toen wij op het vliegveld van Lis-sabon drie uur moesten wachten voor het vertrek, de deuren van een VIP-lounge voor ons opende. Waar niet alleen de koffie, maar ook de port en de wodka gratis waren. Dankzij ook onze ambassadeur in Portugal Chris van der Klaauw, die de delegatie gastvrij op de borrel ontving in de Nederlandse ambas-sade.

Maar vooral dankzij die prachtige stad Lissabon. Gebouwd op zeven heuvels langs de Taag. Met zijn trams die in het Spoorwegmuseum in Utrecht niet zouden misstaan. Met zijn heerlijke terrasjes, zijn bloeiende palmen, zijn stokoude en rammelende maar zeer goedkope taxi's.

Obrigado Lisboa.

Een duur reisje

----~:33

f

~::-.-~_./';:_./';;.

0

~~~~

~~~._/'~~

Depoli~P/

. 1·

t.d~h

t

1mp 1ca

Iés:;:-ván

e

ELD Congres in

Portugal

door Florus Wijsenbeek,

Lid van het Europees Parlement

~"\!iel dat even tegen, niks geen \ , . mooi weer begin april in

Por-. tugalPor-. Maar ja daar waren we ook niet voor gekomen, wel om over het thema "Solidariteit in de Ge-meenschap" te spreken. En dat is ons behoorlijk ingepeperd ondanks alle wollige taal, mooie woorden en gastvrijheid. Het zal de meegeko-men Tweede Kamerleden nu ook wel duidelijk geworden zijn dat de strijd die wij als Europees Par-lement met de nationale schatkist-bewaarders over extra financiële middelen voor de EG voeren echt geen flauwe kul is. Zoals altijd laat "solidariteit" zich voornamelijk uit-drukken in geld en dat moet ergens vandaan komen. In dit geval be-tekent dat overdracht van mid-delen van de rijkere naar de armere lidstaten van de Gemeenschap.

Tot op heden heeft de Europese Samenwerking de rijken rijker en de armen armer gemaakt. Ons land met zijn gigantische betalingsba-lansoverschot is al dertig jaar netto-profiteur van de EG-begroting. Toegegeven, die is met

f

70 miljard ten opzichte van de nationale

he-groting van

f

110 miljard maar klein en moet de gehele Europese bevol-king van 320 miljoen burgers bedie-nen, maar voor landen als Portugal en Griekenland met lage inkomens per hoofd van de bevolking en grote betalingsbalanstekorten nog inte-ressant genoeg.

Sinds de laatste uitbreiding van de EG zijn de zuidelijke landen doorslaggevend geworden. Dat houdt voor ons in dat zij eisen dat er aan de overschotfinanciering van de typisch noordelijke landbouwpro-dukten, met name melk en tarwe, een eind gemaakt wordt en dat er meer besteed wordt aan het sluizen van geld via de structurele fondsen voor regionaal- en sociaal beleid en infrastructuur naar hen.

Om aan de sanering van de land-bouwpolitiek, waar een onverkoop-bare voorraad van

f

25 miljard bo-ven de markt hangt, het opkrikken van de minder gefavoriseerde gebie-den en aan de overige EG-politiek (zoals bijvoorbeeld op het gebied van milieu en nieuwe technologie) te kunnen doen is meer geld nodig dan de huidige eigen middelen van

de Gemeenschap kunnen verschaf-fen. De EG-begroting mag in tegen-stelling tot de nationale begrotingen geen tekort hebben, dus willen we meer geld kunnen besteden dan moeten we ook daarvoor formeel toestemming van alle Parlementen van de lid-staten hebben. Al enige tijd ligt er een voorstel op de plank om het BTW-percentage dat direct aan de EG toevalt te verhogen van 1,4 naar 1,6 %, of om, zoals de voor-zitter van de Europese Commissie, Jacques Delors, voorstelt, een ho-gere bijdrage te koppelen aan het gemiddeld inkom,en per hoofd van de bevolking.

Bijstandsmoeders en

EG

In verhouding zullen die extra bijdragen nou ook weer niet zo heel veel zijn, maar minister Ruding heeft het er maar moeilijk mee, want dat verstoort zijn streven om het nationale begrotingstekort te verminderen. Hij heeft het zo om-schreven: "van de zeven hoofdzon-den zijn er nog twee over, de bij-standsmoeders en de EG". Ik be-grijp hem wel, want die extra EG uitgaven betekenen op allerlei vak-departementen van zijn collegae weer extra kortingen en voor andere nieuwe en ook vast nuttige zaken moet hij nu weer nee gaan ver-kopen. Toch beseft hij te weinig dat de uitgaven voor de EG geen weg-gegooid geld zijn, maar eerder inves-teringen in de toekomst van onze ei-gen economie.

Als je het nu over solidariteit hebt, zoals wij in Lissabon gedaan . hebben, dan hoef je daar niet eens helemaal zo onbaatzuchtig over te denken, want willen wij de groei-markten in de EG op met onze pro-dukten dan moet er daar ook wel vraag en geld zijn. De groeimarkten in de EG zijn voornamelijk de zui-delijke landen. Er is hier een ach-terblijvende groei. Nu reeds hebben wij daar gigantische en steeds groeiende handelsoverschotten ge-kweekt, voor een blijvende vraag zijn er dan ook wel initiële kapi-taals- en inkomensoverdrachten noodzakelijk.

Om tenslotte toch nog even een domper op mogelijk ontstane opti-mistische vooruitzichten te zetten moet ik nog wel even wijzen op de terugslag die er is opgetreden in de totstandbrenging van een echte

14

vrije interne markt, die we weer no-dig hebben om die exporten on-gehinderd te kunnen laten verlopen. In de Europese Akte van Luxem-burg wordt er voor die interne markt in tegenstelling tot de huidi-ge praktijk uitdrukkelijk de mo-gelijkheid geschapen om besluiten bij meerderheidsstemmingen te ne-men. Er zijn voor die interne markt zo'n driehonderd besluiten vereist en bij unanimiteit komen we daar nooit doorheen. Nu heeft het Ierse Hooggerechtshof op een klacht van één van de 320 miljoen burgers van de Gemeenschap (Raymond Crot-ty) geoordeeld dat de Europese Akte vanwege de opname van een passage over een gemeenschappelij-ke buitenlandse politiek onverenig-baar is met de Ierse Constitutie, waarin de neutraliteit van dat land gewaarborgd is. Ierland kan nu niet ratificeren en daarmee treedt de hele Akte niet in werking en zal het moeilijk worden de volledig vrije in-terne markt voor 1992 te realiseren. Ondanks het feit dat de Ieren al op 23 mei een referendum houden om de Constitutie te amenderen zal een vlotte besluitvorming in de Ge-meenschap hierdoor niet bevorderd kunnen worden, zelfs als het re-ferendum goed afloopt. We kunnen natuurlijk niet direct nadat voor de EG de grondwet is veranderd aan de Ieren ook nog maar eens een fors verhoogde financiële bijdrage gaan vragen. Dat houdt dan weer in dat de sanering van de financierings-methoden van de EG ook maar niet zo één, twee, drie gebeurd zalzijn.

Hoe moet dat nu toch verder met de EG, die voor ons land en onze economie van zulk een levensbelang is? U, VVD-leden, wordt vriende-lijk doch dringend verzocht druk te blijven uitoefenen op uw nationale politici om vooral voort te blijven gaan met het proces van Europese integratie. Een stapje harder, en zelfs van tijd tot tijd een positief voorstel, in plaats van alles maar zo sceptisch aan te zien, zou ook nog wel kunnen.

Van ons, VVD gekozenen in het Eu-ropees Parlement, hoort u zeker

ook nog. :-'

·Napoleon,

kom.terug·

door Jan van de Ven

N

apoleon maakte Europa groot. De EG maakt Europa tot een machtig handels-blok. Sinds Napoleon is Europa niet zo belangrijk geweest. De verge-lijking dringt zich in vele toonaar-den op tijtoonaar-dens de viering van de der-tigste verjaardag van de Europese Gemeenschap.

Napoleon heeft een kleine twee eeuwen geleden echter meer gepres-teerd dan de gemeenschap van eerst zes en nu twaalf landen. De kleine veldheer gaf het hem onder controle staande Europa een gelijke wet-geving. Hij hief grenzen op, vestigde een centraal gezag in Parijs.

Met harmonisatie van wetgeving wil het niet vlotten in de EG. Gren-zen vormen nog altijd een belem-mering en van een centraal gezag is nog lang geen sprake. Sterker nog, nationale bestuurders hangen zo sterk aan hun macht dat daardoor de eenwording van Europa al jaren stagneert.

he-last zal worden de werkzaamheden van de gemeenschap tijdens een be-paalde periode te leiden".

Is de Franse president nu voor-uitstrevend of etaleert hij on-macht? De Fransman geeft een staaltje van verfijnd politiek den-ken, volgens een traditie die in elk geval teruggaat tot Napoleon. Mit-terrand baseert zijn idee op het fei-telijk menselijk handelen en niet op logica. Hij is pragmatisch bezig.

Een van zijn voorgangers zag de Europese Gemeenschap stagneren, omdat de als Raad fungerende mi-nisters maar niet tot besluiten kon-den komen. Op zijn voorstel werd de Europese Raad geschapen. Een ge-zelschap bestaande uit regeringslei-ders, dat boven de Raad verheven wel eens orde op zaken zou stellen. Als de Europese Raad het eens werd, kon de Raad snel besluiten. Europa leefde op. Dat was een goed idee.

Na jaren praktijk met de Europe-se Raad komt iedereen tot de slot-som: zo werkt het ook niet. Re-geringsleiders blijken niet de boven problemen verheven super-volwas-senen, maar gewone nationale po-litieke dieren, die vraagstukken graag doorschuiven naar een lager niveau: de Raad. De ontwikkeling van de EG stokt nog steeds.

Reagan of Na poleon

M

itterrand probeert de ge-meenschap nu rijp te ma-ken voor het ei van Colum-bus: een boven Raad en Europese Raad gestelde Europese president. Hij lijkt de wind mee te hebben. Uit een opinie-onderzoek blijkt de helft van de Europeanen ervan overtuigd in het jaar 2000 (al snel dus) naar de stembus te moeten voor het kie-zen van een president voor Europa.

Van de Fransen is 66 procent be-reid een niet-Fransman tot presi-dent te kiezen. Zestig procent van de Nederlanders is niet afkerig van een buitenlander als eerste EG-man. En 42 procent van de Duitsers accepteert een niet-Duitser. De per-centages zijn voor Nederland en Duitsland in het verleden overigens hoger geweest.

Europees commissaris Carlo Ripa de Meana trekt uit het Euroba-rometer-onderzoek de volgende conclusie: de Europese volkeren zijn praktisch rijp voor de Verenig-de Staten van Europa. De volkeren

zijn dus veel verder dan hun re-geringen.

Het onderzoek verdiept zich niet in de vraag of de Europees burger behoefte heeft aan een president naar Noordamerikaans of Zuid-amerikaans model. Anders gezegd: of men naar federaal model een Reagan wil of naar autocratisch mo-del een Napoleon.

Trekken we de pragmatische lijn van Mitterrand consequent door dan ontstaat de volgende redenatie: versterking van het Europees par-lement is niet aan de orde; Raad en Europese Raad zijn besluiteloos; dus hebben we een persoonlijk of met volmachten krachtige presi-dent nodig om Europa op te stoten in de vaart der volkeren.

Mitterrand pleit indirect voor de te-rugkeer van Napoleon. Net als de-gene die verheerlijkt de gemeen-schap van 1987 vergelijkt met die van 1800.

Slakkegang

E

en democraat krijgt van zo'n

pleidooi de griezels. Zeker, de schepping van de interne markt verloopt met een slakkegang. De gezamenlijke aanpak van zure regen blijft uit. Het gekakel van hennetjes en haantjes in Raad en Europese Raad mag dan nog zo tot onvrede leiden, vraag is of daarvoor het democratisch bestel aan de kant moet worden geschoven.

Op de herdenkingsceremonie in Rome op de verjaardag van de EG, in hetzelfde paleis waar in 1957 de zes oorspronkelijke lidstaten aan de wieg van de samenwerking stonden, uitte de Italiaanse politicus Bettino Craxi scherpe kritiek op de huidige gang van zaken. Hij bepleitte een vernieuwing van de geest van de ge-meenschap. Het Europa van de re-geringen zou dichter moeten staan bij het Europa van het volk. Het ligt voor de hand zijn woorden aldus uit te leggen: De Verenigde Staten van Europa zou een zelfde opbouw moeten krijgen als de Ver-enigde Staten van Amerika. Om dat te bereiken is echter een flinke scheut idealisme nodig.

Een Europa naar het beeld van Craxi veronderstelt een eensgezin-de samenwerking van eensgezin-de twaalf re-geringen om de parlementaire de-mocratie te vestigen. Het Europees parlement zou volledig bevoegd sa-men met de Raad moeten besturen

op voorstellen van de Commissie en o'nder inspirerend toezicht van een president. Geheel naar Noordame-rikaans model.

Geest uit de fles

H

et idealisme in de

gemeen-schap ebt echter weg. Bij de leiders valt er weinig van te merken. In vergelijking met de stichters van de EEG ontberen zij zelfs idealisme. En de kiezers laten in navolging van de leiders het hoofd dieper hangen. Een opinie-onderzoek (Eurobarometer) toont zelfs aan, dat in Nederland - waar tot dusver de meeste idealisten rondliepen - het geloof in een fe-deraal Europa tanende is.

Om dan toch op korte termijn iets te bereiken zou er iemand kunnen opstaan die de zelfgenoegzame re-gionale politici aan de kant schuift en eigenmachtig een krachtig cen-traal gezag vestigt.

Zou Mitterrand met het lanceren van zijn idee de geest uit de fles hebben geroepen? Laten we realist blijven. Napoleon kon groot wor-den, omdat hij het leger achter zich kreeg. Zijn gereïncarneerd even-beeld komt vandaag de dag niet ver-der dan verbaal geweld. Dankzij de NATO zijn stammenoorlogen in Europa uitgebannen.

.. ' .

llenk Worst Koninklijk: onderscheiden

~. '~ ' : < ' ~' < '

. ·. en tz.."kkeltje .7!-e.rveus, omdat hij de org. a. nisa#·e.l)qn.

·Z.·ÎJ'}.

eL·lf.

en

qfs. éhe.

~d.·

niet zelf mocht

.

regelen en hu nou eenmaal gewoon was alles te organLseren, ondergmg drukker Henk

... · .. Worst in Meppel de open dag die ter gelegenheid pan zijn 65ste verjaardag bij

Druk~

kerijtenBrink was georganiseerd.

· .

•

.···· .. ·. .· · ..

< ;

Ji:en tikkeltje nerveus ... Niet omdat de heer Worst nu,df?fi1ûtie{eenstreep onder zijn

; .loopbaan zet, want hij zal nog dagelijks in het bedrijf, dat

óok

Vrijheid

&

Democratie .drukt,

te·vin.dën zijn. Maar wel.nerveus omdat. aan het pegin

van

de middag staatssecretaris Albert

·· J'an:Evënhuis .. eveneens wonend te Meppel- hem.namen.sde.Koningin de.versierselen

, ()pspelde behorende bij de onderscheit.Jing Ridder irt deQrde van Oranje Nassqu. Daar was

>;'.

hiJ döoroverdonderd.

. •

... ·.·

·.. ..

·: •

.. ··.··· .·

· ·· :, 1loezeer .hij deze onderscheiding ver4iende, wisten zowelAlbeN JanEvenhuis als directeur

Henrico ten Brink, haarfijn· uit de doeken te doen.

··

·

·

De heer Worst, die thans als directeur is teruggetreden, heeft het drukkersvak zich geheel

c .

Ci,.l,s.a.utodidact eigen gemaakt. En mt?t succes!.<·.·.· .. •

> ; .

. .

··. .··

.·

· •

~ls

Qeertienjarige deed hij zijn intrede .in

~en

gra,fisch.bedtijfin Nijkerk.]n1959 kwam hij

•·:;,naarhet bolwerk van de grafische industrf,x:!", zoa.ls sta.atsseçretaris Evenhuis het

uitdruk'-\.

te. Datbolwerk was Meppel. Henk W()rst wist op tt? kliimhén.totdirectëur door zijn vak;.

.. : • • 'kennis; zijn grote inzet en vooral zijn liefdepoor h(Zt pak: ·· .. . · .. · ·. . · . ..

..· .

· · .

!• ·

~.

.i

1lij.heeft. met twee generaties Ten Brink. gemerkt en hij iette 'een geheel eigen stempel op

•.·'b.etbedrÏjf, dat uitgroeide tot eenondernemîngvqn80rnan .. Een bedrijfmet.een geheel ··

f!.ig'erj, sfeer!

. .·

.. ·

.· · • . .

>

i

····.··. .. . .

· ·.

.

.. .. · ..

. ; . Op de druk bezochte open dag kwamen ook het VV[):· TweetJe Kamerlid Theo Joekes .. en de

;1.:, ..

(llgëmeen.secretarisvan de VVD, Wim

u.anden.Berg~

Henk Worstfeliciteren met

zijn.onder-:-···. scheiding:

.

.

. .

· .. ··· ·.·

... ··•· .. ·.

i· ... ··.. .

< . .·. . . . •

· .: / 4:fscheid nemen is er nog niet bij, maar tvel}»ensen

w~

1lrnli. paft katte het vermogen om het

:. . .'U.ra.t ru,stiger aan te gaan doen en niet bij nach{en ohtîj.ql.tijd .iJ,aarhet bedrijf gezogen· te

16

worden, zodat mevrouw Worst ook ee"(tS va.n zijn

ge,zels~fwp.

kan !Jènieten! ·

· · ·

<

H,enk, het beste. . . .

· ·

· · ·

< • ·

... •. Reny Dijkman •

LiberaJe stichting

voor

ontwikk~lings­

samenwerking

(ldealsr) opgericht

I '

door Jan van Zanèn

0

p zaterdag 25 april jl. is de li-. herale stichting voor

ontwik-kelingssamenwerking Ideals (International Development and Li-berals) voor het eerst officieel naar buiten getreden.

Met het organiseren van een se-minar over "gemeentelijke ontwik-kelingssamenwerking: uitdaging voor liberalen" in de Jaarbeurs te Utrecht is het startschot voor een actief bestaan van de stichting Ideals gegeven.

Gemeentelijke

ontwikkelings-samenwerking

Ideals koos het thema van het se-minar om drie redenen: a) het on-derwerp is actueel (ruim 250 ge-meenten zijn op dit terrein actief); b) het betreft een van de meest con-crete vormen van ontwikkelingssa-menwerking en staat bovendien het meest dicht bij de mensen en c) in liberale kring is gemeentelijke ont-wikkelingssamenwerking een om-streden onderwerp. In het leidraad-gemeenteprogramma van de VVD wordt "terughoudendheid" bepleit. Maar volgens Ideals is terughou-dendheid overbodig op het moment dat gemeentelijke ontwikkelingssa-menwerking breed door de plaatse-lijke bevolking wordt ondersteund en zij niet in pure getuigenispolitiek en botte boycotacties ontaardt.

De belangstelling voor het se-minar was groot. Ideals kon ruim zestig deelnemers (raadsleden en wethouders) noteren. Als plenaire sprekers traden 's ochtends op drs.

A. J. van der Meer van de NCO en mr. P. Scholten (VVD), burgemees-ter van Soest. 's Middags spraken

drs. M. van den Berg, directeur van de Novib (beter bekend als oud-· voorzitter van de PvdA) en M. J. H. Den Ouden-Dekkers (VVD), Gel-ders statenlid en oud-lid van de Tweede Kamer.

Werkgroepen

In vier verschillende werkgroe-pen werden alle aspecten van ge-meentelijke ontwikkelingssamen-werking uitgediept en bediscus-sieerd. Een werkgroep onder leiding van mr. P. van Tongeren had als on-derwerp "voorlichting en bewust-wording". Deze werkgroep voorzag mr. J. D. van Ketwich Verschuur (D'66), burgemeester van Wagenin-gen, van een inleiding.

Grotenhuis (Novib) was voorzit-ter van een werkgroep over "pro-jectkoppeling". Daar was mevrouw L. M. Oasterbroek (VVD), oud-wethouder van Waddinxveen de in-leidster. De politieke problemen die bij gemeentelijke ontwikkelingssa-menwerking om de hoek komen kij-ken stonden ter discussie in een werkgroep onder leiding van H. H. Leerentveld (VVD), voorzitter van de partijcommissie ontwikkelings-samenwerking. Het Amsterdamse VVD-raadslid A. L. E.C. van der Stoel was in deze werkgroep de in-leidster.

Tenslotte was "stedenbanden" het onderwerp van een vierde werk-groep die werd geleid door drs. B. de Jong (VNG) en werd ingeleid door het Eindhovense VVD-raadslid F. T. J. M. Backhuys.

De inleidingen waren goed ver-zorgd en de discussies verliepen geanimeerd. de belangrijkste con-clusies en resultaten zullen op een

later tijdstip door Ideals in een ver-slag worden gepubliceerd.

Waarom I deals?

De stichting Ideals komt voort uit een initiatief van het Hoofdbe-stuurvan de onafhankelijke libera-le jongerenorganisatie JOVD. Met andere woorden: Ideals is verwant aan de JOVD.

Ideals gaat zich bezighouden met ontwikkelingsvraagstukken. Een voor liberalen nog ietwat braaklig-gend terrein. Liberalisme in de praktijk brengen betekent dat de begrippen vrijheid, verantwoorde-lijkheid, verdraagzaamheid, sociale rechtvaardigheid en gelijkwaardig-heid ook ten aanzien van de derde-wereldproblematiek gelden. "Hoe zit het met je vrijheid als je sterft van de dorst of de honger, of als een schuld van 1,035 biljoen dollar op je schouders rust. Liberalen mogen daaraan niet voorbij gaan. Zeker niet nu het in Nederland econo-misch wat minder goed gaat", aldus Ideals.

De VVD beschikt over een par-tijcommissie ontwikkelingssamen-werking (commissie-voorzitter Lee-rentveld nam actief deel aan het se-minar) en bij de prof. mr. B. M. Tel-clersstichting zijn in 1976 (geschrift 29 "Nederland en de derde wereld") en in 1981 (geschrift 42 "De NCO en haar pupillen") uitstekende rap-porten verschenen. Raprap-porten waaruit de positieve houding van de VVD tegenover ontwikkelingssa-menwerking blijkt. Binnen liberale kring zijn mensen op allerlei manie-ren actief op het terrein (mevrouw School). Dit kan niet worden ont-kend. Maar de aandacht binnen de VVD voor de problematiek van de derde wereld in het algemeen en de discussie daarover is onvoldoende. V anclaar Ideals.

Wat wil !deals?

Ideals hoopt liberalen die actief zijn of dat willen worden op het ter-rein van de ontwikkelingssamen-werking bijeen te brengen. En ze met elkaar te laten studeren en dis-cussiëren.