HOE DENKEN WIJ OVER HET OlDERWIJS~

Zaterdag 15 Maart 1952 - No. ^20.'

VRIJHEID IN DEMOCIATIE

Bakkersactie had succes

I

Pag. 5

\ , rl

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE

·er · ?ZW 7 rz · r a

..

HOE DENKEN WIJ ^{OVER HET} OlDERWIJS~

R·uime · tegemoetkomin~ aan begaafde leerlinf{en.- De uiiwerking .van het beginsel der financlële gelijkstelling - Ve beheersvo1m der openbare ·school

H

ken, dat een ieders bekwaamheden en per~

soonlijkheid zo harmonisch mogelijk ontwik~

keld worden, teneinde de jonge mens in de maatschappij een plaats te kunnen doen in~

nemen, die enerzijds persoonlijke voldoening schept en anderzijds de gemeenschap als zo~

danig van het grootste nut is.

In het bijzonder in deze tijd, nu de sterk gestegen bevolkingsdichtheid grote proble~

Artikel 11 Beginselprogram:

,.De Partij verlangt, dot de overheid aan de vraagstukken von het volksonderwijs, de volks- opvoeding en de volksontwikkeling haar ern- stige aandacht zal blijven schenken,

Zij erkent het beginsel van de vrijheid der ouders bij het kiezen van de school, waaraan zij de opvoeding hunner kinderen willen toe- vertrouwen.

Zij .verklngt volstrekte handhoving der grondwettelijke ~ino~le gelijkstelling van openbare en bljzonde.rè logere . school. . ·

Dè Partij acht de grote betekenis der open ..

bare school, dat deze de strekking heeft te zijn de .school van alle' kinderen van het volk zonder onderscheid van richting, Zij beseft, dat, zal deze school weer de algemene volks- school worden, dit alleen zal kunnen geschie- den krachtens het door de ouders vrijwillig geschonken vertrouwen.

Zij verlangt een beleid, dat aan de open- bare school volledig recht doet wedervaren. Zij legt er daarbij de nadruk op, dat die school is enerzijds de school der principiële voorstan- ders van openbaar onderwijs, anderzijds de toevlucht der minderheden, die voor haar kin- dèren geen bijzonder onderwijs van eigen richting kunnen erlangen. Daarnaast begeert zij een zodanige inrichting der openbare school, dat deze haar aantrekkelijkheid voor velen, die in de latere jaren van die school zijn vervreemd, karî herkrijgen. Daarvoor acht zij het in de eerste plaats nodig, dat het beheer der openbare school wordt gelegd in handen · van organen, samengesteld uit voorstander~

van openbaar onderwijs. Voorts verlangt zij, dot ruime aandocht zal worden besteed aan de inschakeling van het ouder-element, opdat met de verlangens der ouders ten opzichte van onderwijs en opvoeding zoveel mogelijk reke·

ning zal kunnen worden gehouden.

Zij ziet het doel van het onderwijs niet ol- leen in verstandelijke ontwikkeling en lichame- lijke opvoeding, moor ook in karaktervorming en opvoeding tot stootsburger in een op chris- telijke grondslog berustende samenleving.

Met betrekking tot alle soorten van voort- gezet onderwijs begeert zij, dot de konsen om aan dit onderwijs deel te hebben zoveel mo- gelijk voor allen gelijk zullen zijn. Doorbij behoort tevens voor hen, die op oudere leef- tijd voortgezet onderwijs wensen te ontvan- gen, de gelegenheid doortoe op uren, die bui- ten de normale arbeidstijd vollen, te worden geboden.

Eindelijk warde de volksopvoeding buiten schoolverband, mede door steun aan volksho- gescholen, jeugdorganisaties en orbeidsgemeen- schoppen krachtig bevorderd".

men schept en Indonesië niet meer in die mate als voorheen onze jongeren zal opne- men, klemt de vraag of onze samenleving erin zal slagen' een onderwijsstelsel met de daarbij behorende selectie methoden op te bouwen, die de natuurlijke gaven van de leer~

lingen de beste ontwikkelingskansen bieden.

De financiële omstandigheden van de eco•

nomisch zwakkeren mogen daarbij geen be ..

letsel vormen om ook hun zoveel mogelijk gelijke kansen te geven.

Ons overbevolkte land, dat· zich tot het uiterste inspant nieuwe welvaartsmogelijk~

heden te scheppen door middel van een ster~

ke industrialisatie, kan zich niet veroorloven jong intellect braak te laten liggen.

Ruiine financiële tegemoetkoming van de overheid aan begaafde leerlingen, wier ouders de vereiste opleiding niet kunnen he~

kostigen, is naast een recht van de jongeren een kwestie van .levensbehoud van het Ne~

derlandse volk.

Het uiterste dient hier gedaan te worden omdat wij aan de internationale concurrentie slechts dàn het hoofd zullen kunnen bieden

als wij de qualiteit van het vakmanschap voor

hoofd~ èn handarbeiders zullen weten op te voeren.

• • •

Het voorgaande betekent niet zonder meer, dat in beginsel alle onderwijs kos~

teloos moet zijn, dat van de ouders geen fi,.

nanciële bijdrage gevraagd zou mogen wor"' den.

In beginsel behoort de opvoeding der kin~

deren primair tot de taak der ouders. Het doen volgen van onderwijs is een onderdeel van die opvoeding. De verantwoordelijkheid van de ouders dient als re11el ook tot uiting te komen in een financiële bijdrage, voor zo-

<Vervolg Oll pag. 3}

NIET TOT

VERBORGENHEID

In zijn redevoering voor de Partijraad van de K.V.P. heeft Prof. Romroe aan Mr. Oud opnieuw verweten, dat deze de

extra~winstbelasting, die opgenomen was ifi het program van het Kabinet · Drees, waar~

mede hij destijds in beginsel instemming had betuigd, bij het belastingdebat van Juli 1951 in de Kamer als o~rechtvaardig had afgewe~

zen en dat hij zich mede in de Kamer had verzet tegen de schrapping der in 1948 in de Grondwet opgenomen bepalingen omtrent de overgang naar een nieuwe rechtsorde voor het Koninkrijk, zonder dat hij als lid der Grondwetscommissie van een afwijkende opinie tegen het denkbeeld dier schrapping had doen blijken.

Het zou ongetwijfeld van meer betekenis zijn geweest, indien de voorzitter der Katho~

lieke Kamerfractie had aangetoond. dat Mr.

Ouds uiteindelijke mening over deze beidl' onderwerpen onjuist was geweest. Wij zou- den dan hebben vernomen, op welke gron- den hij de extra~winstbelasting een recht~

vaardige belasting achtte en waarom hij meende, dat men de waarborgen voor de rechten der Indonesische bevolkingsgroepen, die in 1948 in de Grondwet waren neerge~

legd, thans zonder bezwaar daaruit kon schrappen. Hadde hij dat gedaan, dan zou hij een waardevolle bijdrage hebben geleverd tot de kennis der opvattingen, die bij hem op het stuk van rechtvaardigheid en rechts~

zekerheid bestaan.

Op dergelijke fundamentele vragen in te gaan vermijdt Prof. Romroe angstvallig.

Hoogste wijsheid is bij hem tegenwoordig strijk en zet zich vast te klampen aan beslui~

ten, die binnenskamers zijn genomen. Hij wenst aan dergelijke besluiten een moreel bindende kracht te geven. Zij mogen een dergelijke betekenis echter nimmer hebben.

Sterker, de eis, die Prof. Romroe stelt, is in zijn wezen immoreel. Die eis zou immers een lid der Kamer verplichten, indien dit lid van een vroeger aangehangen mening. later de onjuistheid is gaan inzien, nochtans overeen- komstig zijn vroegere opinie te stemmen.

Afgezien van de morele onhoudbaarheid van dit verlangen, is het ook in strijd met de eis der openbaarheid van de publieke zaak. Wanneer men een Kamerlid gebonden acht aan afspraken binnenskamers, dan maakt

men daarmede de openbare gedachtenwisse ..

ling tot een paskwil. Men kan die dan gerust achterwege laten. Sinds jaar en dag heeft Mr. Oud zk:h. tegen dergelijke denkbeeldeJJ verzet. Ni~niand kan .hent met recht vetwij.:.

ten, dat hij zijn theorie eerst in de laatste tijd pour Ie besoin de la cause heeft uitge ..

vonden. Zijn uitspraken daaromtrent, zowel na de kabinetsformatie van 1948 als na die van 1951, waren duidelijk genoeg.

Thorbecke heeft in zijn bekende studie ,.Over plaatselijke begrooting" geschreven:

.. Doch hij, die regering tot ene verborgen ..

heid wil maken, zou zich op evenveel grond.

vóór drie of vierhonderd jaren met de be- waarders der handschriftelijke geleerdheid hebben verzet tegen de algemene beoefening der wetenschap na uitvinding der drukkunst.

Hij houdt administreren voor regeren alsof apothekerkunst den geneesheer maakte. Zijn oog is blind voor de verscheidenheid van kracht en medewerking, van kennis en he•

kwaamheid, welke de regering in een be- schaafd land eist. en welke alleen publiciteit haar toevoert. Licht is in de politische wereld zoowel als in de natuur, een noodzakelijk Ie- venselement; bij welks gemis gene of nie( dan ene. ~?lve, ziekelijke ontwikkeling te wach- ten 1s .

Dit woord, vóór meer dan honderd jaren geschreven, geldt in onze tijd nog onver~

zwakt. Daarom: voorbereiding van zaken binnenskamers. bij kabinetsformaties of in

grondwets~ of andere commissies, uitmun~

tend. Maar alléen als voorbereiding. Ver- volgens het volle licht der publieke opinie over de zaak. In dat licht de beslissing. En als iemand in het volle licht een zaak anders ziet dan in het halve licht van het kabinet van een formateur of de vergaderkamer van een commissie. dan is ieder verwijt, tot hem gericht. omdat hij zijn oordeel herziet. mis- plaatst. Niet de verandering van het oordeel op zichzelf. maar de argumenten, waarop die verandering berust, zijn hier van betekenis.

Het door de heer Romroe met zoveel hard- nekkigheid verdedigde standpunt komt in zijn wezen neer op een verplaatsen der he~

slissingen van de openbaarheid van het ver~

tegenwoordigend lichaam naar de stilte van de binnenkamer. Zo maakt men regering op- nieuw tot een verborgenheid. Geen liberaal zal daarin kunnen toestemmen.

..

VRIJHEID EN DEMOCRATIE la MAABT 19lJ:& - PAG. Z

itaen

Niet-socialistische Kamermeerderheid *

hield enige malen stand

Overwinning de_r ".e.lf~nera' bij de wgaaiwtie·heniening der soeiale verJWheFÏRI(- We-,.kloosheid1debat- ' Orl{anen . v~r áe emiaFatie -la.terpellatie-Droe~e~& en twee met~$ - ~~m.en,e.linsnciële haclaouwingen

in de Eerlte Kamer

OverwiiiDin« der ,,zelf..deenus'"; lJij n orranisatfe.herzienin&' der sociale verze- kering -Werklo.osheidsdebat • 0~ V~G.l' de eJDfgrati& - Ja&erpellatie-Droc-

~en en twee moties- Al&'elllene ftmmeiële b8$dlouwlngen in de erste Kamer.

· In de Parlementaire Flitsen,, opgenomen in ons blad \lan 9 Februari, maalden wU uitvoerig metc~~Dc na het vaatJG;ea Yan het debat in de Tweede Kamer over hel oalwerp hetreffeade· lle ltenieniuc: YaB de uitvoeringsorganisatie der sociale verzekeringen. Aanknopend bij hetpea wij daar reeds hebben Yerteld over cle tegenstellingen, waarom het ging, kunnen wij thans. vaststellen, dat de overwinning tenslotte.geheells geweest aan de ,,zelf-doeners"; Na. herhaalde be- sprekingen van de· COIDDÛSsie v.an "HOrbereldillc en de Indieners van het amea- ttement-Stapelkamp, (:waarioe ook mevr. Forianler-de Wit behoo&'de) met minis- ter .Joekes en sta.atssecreta.'is. Van Rhijn hebben de bewindslieden ie,.en&Ver een dit maat onwrillbaar stand houden van de niet-socialistische Kamermeer- derkeilt wel moeten toel'"'en. 1\aim &b:le weken na de schorsing van het debat verscheen een nieuwe nota van wijzigingen ,waa.ruit bleek, dat de bewindslie- den practisch· hei amendement.-Stapelkamp en bovendien het eveneeus deel"' mevr. Fortanier-de Wit mede-ondertekende amendement-Van '.rhiel betreffen- de de veilfgstelUng van de belangen van het personeel van de Raden van Arbeid en. cle Kijksver:rekerillgsbank in deze, Jleta van wijzigingen hadden geineer-

poreen.

hoofdelijke stemming (dus ook met steun van de V.V.D • ...f.rutie). a.ang.e- nomen.

ne

dat, zoals mevr. Fortanier nog eens met genoegen vaststelde, zlj het mo- gelijk maakt, in de toellomst W Wli- fieatie (per bedrijfstak} te komen en tenslotte, dat nu een consequente scheiding tussen toezicht (van de Sociale Verzekeringsraad} en het be- heer (door de bedrijfsverenigingea en het Gemeenschappelijk Admini>- stratiekantoor} is ingevoerd.

Na verwerping van. enige amende•

menten van de heer Van den Born (Arb.), die zijn geestverwanten in het Kabinet op vrij heftige wijze verweet, dat zij hadden toegegeven {deze amendementen verkregen al- leen de stemmen van de P. v. d. A.

zelf en de communisten], werd het wetsontwerp op 5 Maart j.l. met 45 tegen 22 stemmen aanvaard. Tegen stemden deP. v.d. A. en de commu- nisten, voor alle anderen, onder wie dus ooit onze V.V.D.-fractie. De so- cialisten zijn dus zelfs zover gegaan,

·thans hun stem aan het ontwerp n ie t meer te geven. De ontstem- ming in de socialistische rij€n was zelfs zo groot, dat zij na afloop van de eindstemming minister Joekes en staatssecretaz·is Rhijn niet een~ (zo- als bij belangrijke ontwerpen de ge- woonte is) de ltand kwamen drukken.

Het samenvallen van de vergade- ringen van Tweede en Eerste Kamer noopt on'l weer, ons tot het uiterste te beperken. Wij moeteiii dan thans in de eerste pla.a..ts nog mel- ding maken van het grote werkloos•

heidsdebat, dat in de Tweede Kamer :na.a.r aanleiding van de interpellaties vaa de heren Stapelkamp (A.R.} en Nederhorst (Arb.) werd gehouden.

Evenals andere afgeva&·digden, gaf onze woordvoerstel', mevr; Fortanier•

Dé Wit, uiting aan haar bezor~<dheid

over de toeneming van de werldeos·

heidscijfers (eind October 84.000. nu bijna 166.000) •. Meer dan verscheide- ne andere sprekers legde zij. echter de nadruk op het nut,, ook de oorza- ken hiervan op te sp<)ren. En zij wond er geen deekjes om, dat naar haar oordeel de financiële poHtiek van de Regering een der belangrijk- ste oorzaken daarvan was. De· zware belastingen op de bedrijven hebben in vele gevallen nit>t 'YOldoende ruim- te gelaten voor reserveringen en '9oer het doen van nieuwe investeJ:ingea, De huidige werkloosheid, zo ver•

klaarde zij - wij zijn dat met .:niniS•

ter Van den. Brink eens - is van structuele aard. en het krachtigste middel om haar te bestrijden zien

wij in het algemeen in een finan- ciële en economische politiek, welke het bedrijfsleven een zo ruim moge- lijke armslag geeft en het in staat stelt. initiatieven te ontplooien. Bo- vendien leidt ook het te lang vast- houden aan de lage-rente-politiek naar onze overtuiging remmend op de toevloed van nieuwe kapitalen naar het particuliere bedrijf, om van

· de moeilijke positie; waarin de. ge- meenten zijn ·komen te verkeren, r aar te zwijgen.

Uit het antwoord van de ministers Van den Brink, Joekes en Wemroers bleek, dat de Regering zich voor- . stelt, door een aanmerkelijke uitbrei- ding van de defensie-opdrachten en door een aantal grote werken de werkloosheid tot normaler propor- ties (een bepaald percentage van een overigens wisselend aantal personen is onvennijdelijke:rwijs altijd wel eni- g·e tijd zonder werk) terug te drin- gen. Een motie van de heer Stapel- kamp, welke als haar oordeel uit- spreekt, dat het gewenst is, dat de werken, welke de overheid in het ka- der van de werkgelegenheidsnolitiek laat uitvoeren of subsidif'·~-· "OVeel . mogelijk als vrij werk dienen te wor- den uitgevoerd en zo min mof~:eliik

in D.U.W.-verband, werd zonder

• • •

Met het entwerp van w~t op. de organen voor de emigratie kon de heer Zegering Hadders zich na- mens onze fractie in het algemeen wet verenigen, al was hij van me- rong, dat d~ Commicsaris voor de·

Emigratie en de Emigratiedienst de positie van de Emigratieraad (waar- in ook de vertegenwoordigers zitting hebben van die maatschappelijke er- ganisa.ties. welke zich met de e~i­

gratie bezig houden) wel erg, vei"- zwakten. Ook hier speelde weer de kwestie van de invloed der maat- schappelijke organisaties een rol.

On aa.n<h>ang uit de Kamet"' diende de Minister nog een nota Yan wijzi- gingen in, waard<mr thans is ~epaa!d, dat de voorzitter van de Etmgrabe:- raad zal worden benoemd uit een voordracht van. àrie, door de- Raad zelf opgemaakt. Ook enkele andere concessies deed minister Joekes nqg in dezelide geest. Een door de J:teer Zegering Hadders mede-ondertekend amendement van dr De Kort (K.V.

P.l., als. gevalg ww-van <li,e. lltden van de Raad voor Emigratie, die ver- teg-enwoordigers zijn van maatschap- peliike organisaties, welke zich met emigratie bezig houden, nu ook door de organisaties zelf zulleD worden aangewezen (in plaats van bij' K.B.}, nam de minister over. Eveneens nam hifover een amendement van de beer Van Koeverden (K.V.P.), dat weder- om ook de handtekening van de heer Hadders droeg, waardoor duidelijk is·

gereg-e'td de iáarlijkse geldelijke ver- goeding, welke de z.g; "aanmeldings- organen" voor hun werk zullen ont- V3.ngen. Het ontwerp is t!'nslotte z.h.s. go~>cl<rt'kcurd, met aantekening.

dat de C.P.N. tegen was.

.,

..

E^niP,·e politieke opwinding bracht de interpellatie van ir Droesen (K.V.P.) over de toepassing van het

DEZE BURGER

wacht, vol trappelend onqed•.tlcl, op den dag dat in het vorste- lijek 's Gravenhage· de stoelen om de Ronde Tafel worden ge- zet tot, wat zijn goede vriend Romme. in diens befaamde Nener- lands, het "vertrouwvol beraad" tussen. de drie delen des Rijks, zou noemen.

Wacht:, vol. trappelend ongeduld~ op de besprekingen tussen Nederland, Suriname en. de Nederlandse Antillen, opdat het Koninkrijk Nieuwe Stijl, doelwit e~ oogappel va:n ons allen, hier en ginds, glorierijk tot. stand kome.

Deze burgeT heeft kennis· ge'IW!men van de namen der ho"P heren die, namens Nede.rland., aan die gladgeboende, iH'usoi1·- ronde dis zullen aanzitten: glanzende namen uit het rooms- rode kamp, uit anti-revolutionnaire en. christelijk-historische kringen, doch niemand van de onzen,. géén V.V.D~-eT.

Het is een goede geruststelling, niettemin, dat de grootsten onzer EmpiTe-Builders, Schermerhorn en de Kadt wèl aan- wezig zullen %ijn. Hun verleden staat borg V()()T een fiOede,

· nmde gang van zaken.

Wel, veel heil en zeggen ruste op Uw werkzaamheden, Rondetajel.aa.rs, opdat de drie del.en des Rijks: d:e majestueuze eenheid zullen. vormen~ die w nas~llf!jt.

Wij zullen wel luisteren e.n zwijgen.

Wij zullen wél. toekijken.

Tot ov-er enkele maanden..

Dan hoort gij nader van ons.

U wordt {vertrouwvof) wijs beraad toegewenst doo1·

DEZE BURGER

Vervreemdingsèesluit Onroerende Zaken. Het was: vooral het hardnek- kige verzet van minister Mansholt, gesteund door zijn geestverwant in de Kamer, ir Vondeling, tegen een tweetal door lT Droesen te zamen o.a.

met: gnze geestverwant en woord- voerder, de. heer Den Hartog, inge- diende mQties, welke de politieke golven even hoog opjoeg en wederom alle niet-socialisten in de Tweede K~

mer tegenovoó!r de socialisten en com.•

munisten deed staan.

Dat uit de bezettingstijd daterende vervreemdingsbesluit bevat allerlei on-Nederlandse en tot vreemde situ- aties leidende bepalingen (het bindt o.a. de rechter bi,i het vaststellen van de schadeloosstelling in geval van onteigening aan de door de admi- nistratie vastgestelde hoogst toelaat- bare Pliizen).

Minister In 't Veld en vooral ook minister Mansholt, beriepen er zich op, dat een nieuwe regeling aanhan•

gig is bij het ontwerp "Retreling aan- gaande enkele rechtshandelingen met betrekking tot landbouwgronden••.

Met dit ontwerp, dat bovendien al- leen landbouwgronden betreft, was het echter eig-enaardig gelopen. Het

w~ in Jruli 1948. ingediend, de Twee...

de Kamer had .haar voorlot~iz ver- slag hierover op 29 Maart 1949 uit- gebracht, maar de Memorie van Ant- woord verscheen pas bijna twee e!l.

een half jaar later (op 1 Augustus 1951) en ~-. als gevolg van de vele critiek in het voorlopig versla2'. van een vrüwel e-eheel nieuw wetsont- werp verg-ezeld. Het is niet: moeiliik te ~1n·iiuen. dat de commissie van raunortenrs tot de conclusie was e:e- ko.men, dat dit ontwer9. waaraan zo- vele aP.Tarisch.e en .iurldische allnee- ten zaten. nu onnieuw in de afdelin- ge"' moest worn"n onderzocht.

Het irriterende voor de :fot,_mer was. <t>t minister M".nsholt. die zelf (met zi"n mede-ondertek<'nar!'n\ twee en een half iaar had nooi,:r e-ehl'ld om te 9.ntwonrdPn. nu vast hield aan ziin stan<'lnnnt: als dP Kamer nu zo !!l'R"·~

een ande,.e re<reling wil. welnu. laat zii oan voortma"en met o:Jt wPtsont- wern. De niet-socialisU;:.ehe J<""mer- m."eroerh"in !'l'hter WPnste een tiide- liike nood~'!'<!ï?Jin~:;. well<e aA.n b"naal- de hPZW'l'ren tee-emot>t kwllm en elit"''tde, met de interpelJ!tnt. «te heer Droesen. ats· ~te o'lf'le-rt·ek,.naar, ePn tWf>et,.l' motJes in. De eerste nc-

di·go~e de :R<>,:rering uit om. !l!·ehnord de besnrekin'!" over de nrijsb(>},eer- sing van onroerende z:>lten, en op

)!'l'Onrl van het oor<reet. dAt de be- stlulnöe regoel'ir.g op dit J:"ebied. met name dP h<>nnh'l'Ving-van de n>:"ii<lbe.·

sis van 9 1\.f~>i l941J. niet Jan!!"Cr ver•

anh•roord il'l. een herziening vrm be·

doelde ret<eling oo korte tt>rrnHn voor all~> gronden te bevorderen. En de tWP!'de motie vroeg- in h~>t. hlizon- der on korte termiin de v,.liheid· van de rPchter bii de vaststelling van de schadeloosstf'lling bij: ont:eig"Pning van onroerel'lde zaken te herstellen.

Bf'ii!e moties ziin. ondanks de be·

st>"iictine: van de Rt-gerine;stafel, met 45 tegen 2!l stemmen aan~enomen.

Tegen st"'nWen atreen de P. v. d. A.

en i!e C.P.N.

• • •

W ^{gaan dan thans,} om de vol- gende week niet met een te grote ,.erfenis'" te worden belast, nog even naar de Eerste K~tmer. welke o.a. de algemene fi:naneilne be!l'chou- wingen ten einde bracht. TM-echt ging onze woordvoerder. prot. Mole- naar. van het standpunt ult. dAt hlj reed's zo diln";jls zijn grote bezwaren

<Vervolg op pag. 7)

VRIJHEID EN DEMOCRATm

rum WEEK to.t ^WEEK

Straf en. rijbewijs

Men schrijft ·OJ?.S:

I ⁿ het ingediende wetsontwerp tat wijziging van de verkeerswet wordt een nadere voor- ziening getroffen voor de regeling van de rijbe- wijzen. Gelijk bekend, verloren tot nu toe de rij- bewijzen hun geldigheid, 2:odra de rechterlijke uitspraak wat betreft de bijk-omende straf van - ontzegging der bevoegdheid motorrijtuigen te besturen voor ten .uitvoerlegging vatbaar is ge-:.

worden. Het gevolg hiervan is, dat de betrok- kene na a:ftoQP van de termijn van ()ntzegging, Zich va.n een nieuw rijbe111ijs moet voorzien. In de Memorie van Toelichting acht de minister van Verkeer en Waterstaat dit niet redelijk, aange- Zi(!Jfl d-e rechterlijke uitspraak bedoelt iemand als straf tijdelijk de rijbevoegdheid te ontnemen, zonder daarbij over de rijvaardigheid uitspraak te doen.

De minister 'Wt"l er blijkbaar dan ·ook naa·r .stre- ven de rijbevoegdheid te doel'!. herleven, ·zodra ·de termijn van de ontzegging van de bevoegdheid is verstreken. Nu mag het waar zijn, dat het in- gediende wetsontwerp politiek gezien van weinig l:lete!renis is, zijn practische waarde is toch wel groot. Het moet ons dan ook van het hart, dat de zienswijze van de minister wel- licht formeel juist is, doch in de praktijk a:Her- minst ~ waarborg vom1t ·om de roekeloosheid in het hedendaagse verkeer tegen te gaan. Men krijgt vJiak de indruk, dat men aan 't departeme:1t van Verkeer en Waterstaat en ook bij Justitie de zaken te veel op papier ziet zonder genoeg oog te hebben voor de harde werkelijkheid, waarbij het dag in, dag uit tenslotte gaat om mensen- levens.

Het moderne verkeer vraagt in toenemende mate een grote verantwoordelijkheid van de be- . stuurder van motorri., . :;·en. Helaas moet wor- den geconstateerd, dat het met deze verant- woordelijkheid droevig is gesteld, gezien het nog steeds toenemende aantal ongelukken, waar- bij vele met dodelijke afloop. Op grond van deze ontwikkeling is het hoogst noodzakelijk, dat het de roekeloze rijder ze.moeilijk mogelijk wordt ge- maakt en dat alles in het werk wordt gesteld om hem van de weg te wer~n. Wil men de medebur- gers in het verkeer een zo groot mogelijke vei- ligheid verschaffen, · dah · zal men ·de roekeloze' elementen DO&" straffer daa tot nu toe . moeteD:

(Vervolg van pag. 1)

ver zij althans een belastbaar ink<>men heb-- ben.

Doch bij het vaststellen van deze bijdragen .dient rekenin9 te w<>rden gehouden met de financiële draagkracht en het aantal school~

gaande kinderen. Voorts dienen de bijdra~

gen in beginsel zo laag mogelijk te zijn, opdat zij niet in feite de toegangspoort versperren.

De V.V.D. ziet het scheppen van zoveel mogelijk gelijke ontwikkelingskansen voor een ieder als een van de belangrijkste punten van haar program en haar vertegenwoordi~

gers laten geen· gelegenheid voorbijgaan daarvoor het"pleit te voeren.

• • •

D ^·e school is niet alleen onderwijs-insti ..

tuut, zij verzorgt mede een deel van de opvoeding. ·

Is de gehele schoolstrijd niet het bewijs, dat ons volk zich hiervan altijd bewust is geweest?

De V.V.D. aanvaardt de financiële gelijk~

stelling van openbaar en bijzonder onderwijs in beginsel als juist en gaat uit van de ge~

dachte, dat deze een geestelijke verrijking van ons volk kan betekenen.

Doch op de uitwerking van dit beginsel komt het aan. En dan heeft een m~r dan dertigjarige crvarinÇl' met de Lager-Onder~

wijswct~1920 enerzijds het nadeel van een te grote versnippering aangetoond en ander~

zijds uitgewezen dat in feite de openbare lagere school op vele punten geen gelijkwaar~

digc plaats heeft naast de bijzondere.

Zonder de pacificatie aan te tasten zou daaraan tegemoet gekomen kunnen· worden.

Met name geldt dit ten aanzien van de be- heersvorm van de openbare school.

De bijzorrdere school heeft een ·bestuur, dat al het mogelijke doet om de bloei van zijn school te bevorderen. Dat is zij;l goed recht en zijn plicht.

Het bestuur van de openbare school wordt gevormd door het gemeentebestuur. En wan~

aenpakken en is het gewenst, dat na .a.floop '\'an de termijn van de ontzegging van de bevoegdheid tot het rijden opnieuw een examen wordt afge- legd om een rijbewijs te verkrijgen. Een derge- lijke maatregel zal er ongetwij.Leld toe bijdragen, het aantal verkeersongelukken, waarvan· in de meeste gevallen onschuldigen het slrchteffer

w~rdel'l, in aanzienlijke mate te be-perken.

Sparen

D. e cijfers der spaarbanken over de maand Februari geven ·over de gehele linie een '«:lpti:mistisch beeld. De stortingen overtreffen de terugbetaüngen bij de meestè instellingen. Bij de · Rijkspostspaarbank bedroeg het overschot ruim zes millioen, tegen een ontsparing van ruim 19:\fz millioen in de maand Februari van het vorige jaar.

Het kan o~etw:ijfeld interessant zijn zich in de eorzakim te verdiepen, die tot dit gunstige beeld 'ln!bben gel:ei-d. Het wil ons voorkomen, dat deze zaken in de 'J)el"S vaak te diepzinnig worden ge- analyseerd, omdat er theorieën worden gelan- ceerd, die het toenemende sparen menen te moe- ten vet,itiaren uit de versterking van de positie van de gulden, die men de laatste tijd kan waar- nemen.

Wij vragen ons af, of een dergelijke theorie juist is, omdat het toch veelal de kleine man 1s, die van de spaarbanken gebruik maakt. Wij kun- nen ·ons nauwelijks voorstellen, dat deze zich ooit

realiseert wat hij onder de positie van de gulden moet verstaan en evenmin weet of een dergelijke positie al dan niet versterkt moet worden geacht.

Veeleer lijkt ons. dat het sparen is toegenomen, -omdat de psychologische invloeden van het con- flict in Korea op de massa langzamerhand zijn uit- gewerkt. Aan de koopwoede van het publiek is een definitief einde gekomen en vaak zijn de voor- raden nog van die aard, dat nieuwe aankopen kunnen worden uitgesteld, zodat eventueel hier- voor vrijgekomen gelden miar de spaarbank kun- nen worden gebracht. Hoe dit ook zij, dat de spaarzaamheid weer begint tGe te nemen, kan meu :stecbts van harte toejukhen.

..

"Dat nemen wij niet"

Op een avond, welke door de Jongeren Con- tact ·Commissie te Rotterdam in het wijk·

gebouw aan de Vredeskerk aan de Leede g~~

-organigeerd is, hebben de jonger~n kennis kWi- jlen ~ met de inzicltten van de vijf grote poli~

nttr zo'n gemeentebestuur in meerderheid niet geporteeTd is voor openbaar <>nderwiis dan wel daar koel tegenover staat, ziet men in de practijk maar al te vaak, dat de open~

bare school met onverschilligheid wordt he~

handeld, Z<> niet verwaarloosd.

Het is zeer wel mogelijk ook hier de ouders in te schakelen op een wijze, die het boven- genoemde bezwaar doet vcrvallen en toch de openbare school het karakter van over~

heicisschool doet behouden.

De voorstellen daartoe zijn door een aan~

tal <>rganisaties, waaronder de V creniging .,Volksonderwijs", uitgewerkt en worden nu op het Ministerie van 0., K. en W. ^bestu~

deerd.

Hoe zal men van de zijde van het bijzon~

der onderwijs op deze voorstellen reageren?

Men zal zich aan die ~ijde bereid moeten tonen aan gerechtvaardigde verlangens van de voorstanders van het openbaar onder~

wijs tegemoet te komen.

• • •

Doortrekking van de financiële gelijkstel- ling naar andere takken van ondel"W'ijs is een wens, die sterk leeft bij de confessio- nele partijen. Deze partijen zouden die wens, onder bepaalde omstandigheden, kunnen doorzetten, omdat zij in de volksvertegen~

woordiging de meerderheid hebben. Doch men zal van deze zijde goed doen een wijze gematigdheid te betrachten. In de eerste plaats door niet aan te sturen op het auto~

matisme, zoals de Lager~Ondel"W'ijswet die kent. In de tweede plaats door niet aan te tasten de positie van het openbaar ondcl"W'ijs als vluchtheuvel voor andersdenkenden in streken met een bevolking, welke overwe- gend één confessionele richting is toegedaan.

Bij de behandeling van de Kweekschool~

wet in de Tweede Kamer, enkele weken ge- leden, hebben de confessionele partijen bit- ter weinig blijk gegeven van erkenning van deze rigen plaats van het openbaar onder- wijs door de aanvaarding van een amende-

15 1\IAART 1952- PAG. a

tieke partijen in ons I.and,. n.l. de K.V.P. qe P.v.d.A.

de A.R., de C~H. en de V. V.D.

Het was een interessante avond, eensdeels duor de belangstelling, Wtjlke de jonge kiezers en kiezeressen toonden, anderzijds door de gestelde vragen Een van deze vragen had ook betrek- king -op de burgemeestersbenoemir· :-·en en zoals te verwachten was kwam men dus op de benoe- ming van de nieuwe burgemeester van Rotter- dam. Mr Willemse, die in het forum zat voor de P.v;d.A., stelde, dat, waar, 40 % van 4e Rotter- damse bevolking P.v.d.A. stemde, de burgemees- ter ook p.v.d.A. moest zijn. Van andere zijden, ook door de heer Dettmeijer, die in het forum zi,tting had als V.V.D.'er, werd gesteld, dat men voor alles op de bekwaamheden moest letten;

men .moest ·een lijst opmaken van de beste mensen, .die hiervoor in aanmerking kwamen en daaruit een keus .doen.

Mr Willemse wilde ook W'el een bekwaam bur- gemeester voc:>r. Retterdatn, mt~,ar het .. lllPe~ eep P.v.d.A!er zijn. En ais dat niet zou gebeuren?

"Dat nemen wij niet., zo zeide hij. En daarover hebben wij nu geruime tijd nagedacht,, maar ^nog

steeds 'Ontgaa,t ons, wat de heer Wülem:se hier- mede nu bedeeld heeft. Abl de Kroon op volko- men wettige Wijze op voordracht van de betrok- ken iastanties iemand zou ,benoenrea tot btlt'g'e·

meester van ltotterdam, die geen lidt-'V112\ de P.. ,~.

d.A. ZOU zijn ,of geen sympathlSB.nt van ^dë P:v~

d.A., wat daa? Wat betekent' die uiting: "Dat nemeu wij niet?" Gaan dan soms de arbeiders bij Comclders BOheepvaartmaatschappij, waarvan de heer Wi!temse directeur is, in staking? Of wat dan? Roept de P.v.d.A. dan in Rotterdam op tot dwangmaatregelen in enigerlei vorm, om:- dat er geen burgemeester · van de kleur van de P.v.d.A. benoemd zou worden? Wij zijn van me- ning, dat deze uiting van weinig den:iocratisce inslag getuigt en wij menen, dat men zeker niet onder de druk van dergelijke dreigementen niet de .beste burgemeester moet benoemen, waarop Rotterdam recht heeft, nraar uitsluitend zou moe- ten gaan zoeken in de kring van de P~v.d.A.

Ook bij benoemingen moet men zich neerleggen bij beslissingen, dat is een eerste ('js \"an een werkelijke levende democratie.

1

1

·~ -~·~ ·-· ^~

Öe Secretaris der redactie zal enige ~ tijd afweziit ziin. Copy ea correspon- ~ dentie voor het volgende nvmmer die- ~ ) nen te woreten gezonden naar: ~

1 G. STEMPHER ~

1 Prinsengracht 1077 Amsterdam ~

~ Telefoon 35343

i

~ . ....,.;,._ ""-'"""·"'· ~:.a. ~ . ment van de anti-revolutionaire afgevaardig·

de de heer Roo8;en, waarin de bovenge·

schetste functie van het openbaar <>nderwijs W<>rdt ontkend.

Men speelt op deze wijze een gevaarlijk spel. Het begrip kan niet slechts van één kant komen.

Wil de financiële gelijkstelling doorge- voerd worden voor de andere takken van onderwijs op basis van "pacificatie" dan zul·

len die partijen rekening moeten houden met de bovengenoemde vluchtheuvel-functie van het openbaar onderwijs, op straffe van de medewerking te verliezen van de grote min·

derbeid in de Kamer, die het openbaar on ..

derwijs een warm hart toedraagt.

Een juiste opvatting van de democratie houdt altijd in, dat de m~rderheid rekening houdt met het standpunt van een belang•

rijke minderheid.

• • •

Naar <ie opvatting van de V.V.D. zal het gehele onderwijs ziçh voorts in dienst moeten stellen van de vorming van ons volk tot staatshurgtts, die niet .alleen hun re<:hteri kennen, doch die zich niet minder bewust zi{n van hun plichten. Van de lagere school tot het hoger onderwijs geldt hier de taak jonge mensen begrip bij te brengen voor de verant~

woordclijkhcid, die elkeen draagt voor de gemeenschap, waarin men leeft.

. De vorming buiten schoolverband, zoals deze plaats vindt in de jeugdorganisatie, de volkshogescholen, de volksuniversiteiten c.a ..

hebben daarnaast de warme belangstelling en

· steun van onze vertegenwoordigers in ·open- bare lichamen. omdat al deze nrganisaties belangrijk werk verrichten om het persoon- lijke verantwoordelijkheidsgevoel van de mens te ontwikkelen, omdat zij fundament~!

er toe bijdragen geestelijke waarden, waar~

·aan een cultuurvolk als het Nederlandse zo rijk is, over te dragen aan allen, die zich daarvoox open stellen.