Wij denken daar zo het onze van en stellen ons voor er binnenkort de aandacht aan te wijden die deze geruchten

TEG

H et gonst van geruchten over tegenstellingen die er binnen de gelederen van de VVD zouden bestaan. "Men" spreekt met groot gemak van een linker- en een rech- ter vleugel, van conservatieven en progressieven, van ouderen en jon- geren, in zo scherpe verhoudingen tegenover elkaar staande, als ware andermaal een uiteenvallen der Ne- derlandse liberalen te wachten gelijk zich dit 'n halve eeuw geleden voor- - deed.

Wij denken daar zo het onze van en stellen ons voor er binnenkort de aandacht aan te wijden die deze geruchten

verdiene~1,

ook wanneer ze zo weinig grond hebben als wij eraan toekennen. Voorlopig vol- staan wij met de verklaring, dat wij de Nederlandse liberalen van thans te wijs achten om te dulden dat het liberalisme hier tot eenzelfde chaotische toestand en eenzelfde machteloosheid zou vervallen als waarvan hun vaderen in het begin dezer eeuw en zijzeiven tot in 1945 toe getuigen waren.

* * *

N iet omdat wij de opvatting z:ouden zijn toegedaan dat an- dermans leed het mogelijk eigene zou verzachten, doch wel om te doen uitkomen dat "tegenstellingen" in- haerent zijn aan elke partijformatie op democratische grondslag, herin- neren we slechts aan enkele ver- schijnselen, die in de laatste weken onze en veler aandacht trokken.

* * *

D aar was allereerst de beroe- ring die zich in de boezem der antirevolutionaire partij open- baarde nadat de leider van haar Kamerfractie de lijnen had uitge- stippeld, waarlangs zich naar hare mening de Nederlandse politiek tav.

Nieuw-Guinea behoorde te ontwik- kelen. De hierover ontstane deining

werkt ·nog na, ook nu Nieuw-Gui- nea geen twistpunt meer vormt in de Nederlandse politiek.

I n de tweede plaats wijzen wij op het merkwaardige ver- schijnsel dat de heer Scheps in de Kamerdiscussies over Nieuv.r-Guinea een standpunt innam, principieel en radicaal afwijkend van dat van de PvdA-fractie. Hij verklaarde zich niet alleen tegen het resultaat bij de onderhandelingen over het plan- Bunker bereikt, hij keerde zich te- gen heel de methode van onder- handelen hier gevolgd. We behoe- ven op dit bewogen betoog hier niet in te gaan, onze lezers hebben er via radio en televisie en kranten- verslagen kennis van kunnen ne- men. Wij hebben diep respect voor de zedelijke moed van deze afgevaar-

en

digde om als eenling een zo sterk van de zienswijze zijner fractie af- wijkend standpunt in te nemen en we doen aan dat respect niets af wanneer wij zeggen deze zelfstandi- ge houding volkomen normaal te achten in een· democratisch bestel.

Wel echter getuigt zij van diepgaand meningsverschil over een zeer con- creet, zeer actueel en zeer belang- rijk punt, in een partij die er door- gaans nogal prat op gaat dat haar afgevaardigden in de vertegenwoor- digende colleges eenparig stemmen.

* * *

A ls derde verschijnsel in dit verband onze aandacht waard noemen wij het volgende:

Nog voor de stemming over het wetsontwerp i.z. Nieuw-Guinea plaats vond, schreef Het Vrije Volk onder het opschrift "Aftreden" in eèn uiteraard weinig vriendelijk ge- steld artikel: "Het akkoord, kortom, is tot stand gekomen niet dank zij, maar ondanks minister Luns. Met de uitvoering ervan is het landsbe-

Donderdag 1 3 september 1962 - No. 696

P.v.d.A. - V.V.D. en Mammoetwet

(Zie pag. 3l

I G

lang direct gemoeid. Welnu, dan eist dit landsbelang, dat deze bewinds- man nu eindelijk de consequenties trekt die hij reeds te lang uit de weg is gegaan: het ter beschikking stellen van zijn portefeuille. Moge het er spoedig van komen: Ook en vooral in dit opzicht is er dringend behoefte aan een nieuw begin".

* * *

"l"l Jij mogen de gevoelens in dit

f 't' V rij e Volk- hoofdartikel neer- gelegd wel beschouwen als die van de PvdA. Zij stemmen wel overeen met die, door mr. Burger in de Ka- mer geuit.

Maar zie, nu vinden we daags na de Kamerdiscussies in het wel on- afhankelijke maar toch even goed

socialistische dagblad Het Parool een hoofdartikel dat niet alleen een heel andere geest ademt maar ook tot heel andere conclusies leidt dan we in Het Vrije Volk aangegeven vinden.

Het stuk is te lang om het hier op te nemen we moeten dus vol-

staan met de vermelding dat Het Parool in tegenstelling tot mr. Bur-

-~

ger geen reden ziet waarom het kabinet zou moeten aftreden ( ont- slagneming van mr. Luns zou hier- toe leiden). Het Parool is van oor- deel dat er geen sprake is van een desastreus beleid en meent dat het ook van de PvdA uit gezien onge- wenst zou zijn geweest dat de rege- ring zou zijn afgetreden. Dan zou de PvdA regeringsverantwoordelijk- heid hebben moeten aanvaarden en geen betere (eer een slechtere!) re- geling hebben kunnen realiseren.

* * *

Het Parool-artikel eindigt met dit slot dat wij onze lezers niet willen onthouden:

D ^{e heer}

^B~rger

betoogde verder dat zijn partij de dingen juist heeft gezien terwijl de regering van de ene vergissing naar de andere strompelde. In deze vorm is dat moeilijk houdbaar. De PvdA heeft in Indonesische zaken bepaald niet altijd 'n gelukkige hand gehad. Dat geldt voor de tijd waarin zij rege- ringsverantwoordelijkheid droeg en voor de tijd waarin zij oppositie was. En hoeveel bezwaren er ook in te brengen zijn tegen allerlei as- pecten en fasen van het beleid van het kabinet-De Quay - een feit is dat deze regering stap voor stap zij het vaak moeizaam de weg naar de liquida-tie van het Nieuw-Gui- nea-vraagstuk is gegaan. Met na- me de premier heeft met gevoel voor verantwoordelijkheid en aan- zienlijk realisme de regering ge- loodst naar een definitieve afdoe- ning. Dit kabinet heeft meer bewe- ging in de Nieuw-Guinea-zaak ge- bracht dan enig voorgaande kabi- net. Het ontsiert niemand als hij dat ruiterlijk vaststelt".

Dit socialistisch geluid klinkt heel wat redelijker dan dat wat we van PvdA-zijde de laatste maanden ge- regeld hoorden zodra Nw.-Guinea ter sprake kwam. Dat er in socia- listische kringen op dit zeer aange- legen punt diepgaande meningsver- schillen bestaan blijkt hier wel

duidelijk uit. De R.

·---~

ATTENTIE! ATTENTIE! ~:

D~n~~;gvll~~~~~::~~~~~~'n ^l:·

20.20-20.30 uur. ' In deze uitzending zal de ' TROONREDE : worden behandeld door

mevrouw

mr. J. M. Stoffels-van Haaften, lid van de Tweede Kamer.

Presentatie:

De ramera in de Kamer

]. W. VAN ESVELD

t·RIJI-IEID EN DF~l\IOCRATIE

e amer niet tegen

rd ^{over I •} inea

Prof Oud: toestand van overntacht

D e Tweede Kamer heeft haar goedkeuring aan de Neder- lands-Indonesische overeenkomst tot bestuursoverdracht van Nieuw-Gui- nea niet onthouden. Deze formule- ring typeert wellicht nog het beste hoe de gemoedsgesteldheid van de ineeste Kamerleden was: aanvaar- ding is de enig mogelijke weg, een ande1·e oplossing is er niet, tenzij men het in het gebied van Nieuw- Guinea op een complete oorlog zou laten aankomen.

Ve1·werping van het akkoord zou, zo waarschuwde onder meer de fractieleider van de VVD, prof. Oud, leiden tot zeer ernstige chaos, zowel nationaal als internationaal. De te- genstemmers, hoe gering in aantal ook, zouden dit voor ogen moeten houden; men dient immers te stem- men zoals men wil, dat de uitslag

zal zijn.

Van de 136 aanwezige leden heb- ben ten slotte slechts negen tegen- gestemd; het waren drie KVP'ers, drie SGP'ers, twee antirevolutionai- ren en één lid van de P.v.d.A. Van de grote fracties waren de VVD en de CHU unaniem voor.

Prof. Oud, die grote waardering had voor het beleid van het kabi- net, sprak met zoveel woorden van een overmachtspositie. Voor het

·zelfbeschikkingsrecht van de Pa- poea's biedt het akkoord geen vol- doende garanties, zelfs niet op pa- pier, aldus de liberale fractievoor- zitter, maar men kan het kabinet hiervan geen verwijt maken.

Dit kabinet heeft veel voor de ontwikkeling van Nieuw-Guinea ge- daan, meer dan andere kabinetten.

In dit verband noemde prof. Oud het werk van de beide bewindslie- den van binnenlandse zaken, rninis- ter Toxopeus en staatssecretaris Bot.

P rof. Oud kon zich voorsin

11

'èn, dat de loop van zaken voor het kabinet en in het bijzon- der voor minister Luns rnoeilï\ te verwerken was geweest. Hij . s de minister van buitenlandse z"'""en wegens diens besluit om aan te blij- ven. Aldus heeft hij voor velen de aanvaarding van het akkoord min- der moeilijk gemaakt.

De socialistische fractieleider Bur- ger, die deze maand uit het parle- ment vertrekt, had liefst wel gezien dat minister Luns zou zijn afgetre- den "na de mislukking van zijn be- leid". Verder was hij ontsticht over de kritiek aan het adres van Ame- rika.

Andere fractieleiders onder wie prof. Oud gaven wel uiting aan hun teleurstelling over de houding der Verenigde Staten die met hun steun aan bet zg. plan-Bunker in maart-april j .l. de balans deden doorslaan. Prof. Oud gaf verder aan de socialisten in ove1·weging een uitspraak van de Kamer te vra- gen indien zij van n1ening waren dat de heer Luns. had moeten ver- dwijnen. Een motie kwam echter niet ter tafel.

* * *

D e minister-president prof. De Quay hield een realis- tisch betoog waa1·in bij pleitte voor de aanvaarding van de overeen- komst als het maximaal bereikba- re voor de Papoea's op dit ogenblik.

Dit neemt niet weg dat ook de le- den van het kabinet te maken heb- ben gehad met gewetensstrijd. Prof.

De Quay dankte de leiders der vier

"regeringspartijen" voor het door hen getoonde begrip maar was te- leurgesteld over de woorden van mr. Burger volgens wie er nu "een molensteen" van onze hals zou val- len.

Minister Luns stelde zich teweer tegen het verwijt van socialistische zijde dat er nu precies het omge- keerde zou zijn bereikt van wat het kabinet eertijds had beloofd. Het is zo dat het kabinet het zelfbeschik- kingsrecht steeds voorop heeft ge- steld.

Ook nu zijn er nog garanties voor de Papoea's in dit opzicht al her- haalde de minister van buitenlandse zaken zijn reeds in een televisie-uit- zending gegeven mening dat er een zware wissel op de toekomst zou worden getrokken. Hij zag verder in de houding der Verenigde Staten een toegeven aan Indonesische oor- logsdreigementen. Men zou dit kun- nen beschouwen als een premie op agressie. Zulks zou kunnen leiden tot prestigeverlies voor het Westen.

* *

V an tevo1·en stond reeds vast dat de Kamer met zéer grote meerderheid haar stèun aan de overeenkomst zou geven. Niettemin was de vraag van belang of een meerderheid van 213 der uitge- brachte stemmen was vereist we- gens n1.ogelijke afwijking van de Grondwet. Prof. Oud, met zijn grote kennis van het staatsrecht, meende, dat met een enkelvoudige

me~~r­

deJ heid kon worden volstaan. Wel- iswaar noemt de Grondwet in artikel

1

Nieuw Guinea als deel van het Koninkrijk, doch de betekenis van dit artikel is alleen aardrijkskundig.

Op suggestie van prof. Oud ver- enigde de Kamer zich ten slotte met een tussenoplossing: de aanvaarding zou geschieden "voor zoveel nodig"

met inachtneming van artikel 63 Grondwet dat een meerderheid van 2/3 voorschrijft indien in een over- eenkomst van de Grondwet wordt afgeweken, wanneer inte1·nationale

rechtsorde zulks vordert.

Grote belangstelling en aandacht achter de rcgeringstajel.

V.l.n.r. de ministers J,uns, Toxopcus, De Quay en Korthals.

13 SEPTEMBER 1962 - PAGINA 2

...

• •

• •

! Positieve bestrijding van het t

• •

• •

: communisme :

• •

• •

t "De tmgiek van onze tijd is, da'; t

• •

: wij het communisme zien als de :

• _t belichaming van het kwade, : •

• •

! voortgekomen uit de breinen t

• _t van Marx, Lenin, StaZin en • t

• _t Chroets.iov. Wij letten te wei- : •

• _t nig op de o o

1·

z a k e n van 't • t

• •

:; communisme. Wij hebben geen !

• •

: oog voor de omstandigheden in t

• •

t de wereld, in ons land en in t

• •

t onze steden, die voedsel geven : : aan het cornrnttnisnte. :

• •

• •

! Wij mken teveel van onze ener- :

• •

: gie kwüt aan het verdenken :

• +

t van medeburgers, zodat er te t

• _t weinig ene1·gie overblijft om • t

! het communisme op 'n p os i- Î

! ^{t i} e v e manier te bestTijden. !

: t

t

H. PAUL OSBORNE

i

: 1Unitsrisch predikant te : + Charleston, S.C., U.S.A.l. +

; :

. ... .

Drank- en Horecawet

• 1n een ^,, ontwerp

Zoals bekend is een ontwerp

"Drank- en Horecawet" bij de Tweede Kamer ingediend. In deze benaming komt reeds tot uitdruk- king, dat dit ontwerp niet uitslui- tend de drankverstrekking regelt, maar ook betrekking heeft op de overige werkzaamheden van de drankverstrekkende horecabedrij- ven.

Het strekt tot vervanging van de Drankwet 1931, het Vestigingsbesluit Kleinhandel in Sterke Dranl( en 't vestigingsbesluit

1958.

Horeca bedrijven Aan het maximumstelsel, waar- bij in het algemeen het aantal ver- koopgelegenheden van drank wordt afgestemd op het aantal inwoners der gemeenten en waaronder de vergunningen een vermogenswaarde kregen, maakt het wetsontwerp een einde.

Het is in kort bestek uileraard niet mogelijk het gehele wetsont- werp kritisch te bekijken. Dat zul- len trouwens onze Kamerfracties ze- ker doen. Maar naar onze smaak zitten er enige punten in dit wets- ontwerp, die bepaald een vooruit- gang betekenen vergeleken met de bestaande toestand.

Zo lijkt ons de afschaffing van het maximumstelsel ongetwijfeld een voordeeL evenals het feit, dat de gemeenten grotere zelfstandige bevoegdheden kJ·ijgen.

Zo zullen de ve1·gunningen wor- den verleend door burgemeester en wethouders. In de plaats van het huidige vergunnings- en verlofs1·echt zal een gemeent-"hke belasting in- treden.

Verscheidene onderwerpen, thans geregeld bij algemene maatregel van bestuur, worden in het wetsontwerp overgelaten aan de gemeenten, zoals de toelating van kinderen in Horeca- ondernemingen en de voorwaarden, waaronder toestemming tot dansen kan worden verleend. Slechts in en- kele gevallen zullen gemeentelijke verordeningen de goedkeuring nodig hebben van Gedeputeerde Staten.

Aldus wordt in dit wetsontwerp de gemeentelijke autonomie positief te- gemoet getreden, hetgeen ons libera- len ongetwijfeld deugd zal doen.

s.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Antwoord aan prof. C. W. de Vries

V. V. _• en Mammoetwet

In een artikel, dat tot kop droeg

"Openbaa~:

onderwijs door PvdA verra- den" heb ik (in ons blad van 26 juli) be- toogd dat de socialisten hun beginselen niet trouw zijn gebleven door vóór de Mammoetwet te stemmen, waarin zij te- recht, evenals wij, een achterstelling van het openbaar onderwijs zagen. Deze achterstelling is het gevolg van het feit dat openbare scholen niet buiten de plan- procedure om kunnen worden opgericht en bijzondere wel. Met de socialisten hebben de liberalen tijdens het debat dit deel van de wet bestreden.

en soms zelfs dreigende woorden, die over socialistische lippen. zijn gekomen tijdens het debat.

Ik zou graag van professor De Vries het bewijs hebben gehoord dat mijn vrees en de vrees van onze verontruste mede- voorstanders van het openbaar onderwijs ongegrond zijn. Wie een discussie voert, wil - dat is heel begrijpelijk - gr<1ag gelijk hebben. Het bijzondere van onze discussie is dat ik graag zou willen dat professor D'e Vries gelijk had en dat het openbaar onderwijs niet zo'n groot

ge-

vaar loopt als wij denken.

Dat be\vijst professor De Vries echter niet. Hij schrijft - en daarmede uit hij een twijfel, die ik geheel onderschrijf - .

"Wanneer het leven over de letter van de wet, die voor het openbaar ondcr\\'ii.s ongunstig is, overheC!'st. behoeven wij li- beralen niet te hopen, dat de Eerste Ka- mer het wetsont\.verp cp het voortgezet

onder\vijs afst~mt".

had hij gelijk. Hij had géén gelijk toen hij desondanks vóórstemde en dus, om zijn eigen woorden te gebruiken, meewerkte aan een "terugdringen van het openbaar onderwijs".

Nogmaals: graag zou ik mijn hoogge- leerde opponent, p1'ofessor De Vries, re-

lijk geven, graag zou ik geloven dat het gewraakte deel van de Mammoetwet in de praktijk geen ernstige gevolgen zal hebben. De zaak is echter te belangrijk, het goed waar het om gaat, te kostbaar om op grond van een niet door de thans bekende feiten te staven optimisme, te geloven dat het leven zelf scho.ner is dan de wet. Het omgekeerde komt m.i. meer voor, maar wellicht vindt professor De Vries mij - wanneer ik dit zeg - ved te pessimistisch.

HAYA VAN

SOJVIERE~:

13 SEPTEMBER 1962 - PAGINA 3

UW HAAR ZIT

ONBERISPELIJK

van vroeg tot laat in weer en wind

m~nt

• lT .

naarcreme

Forse tube

f

1,75.

Uitsluitend bij de kapper verkrijgbaar!

Professor C. W. de Vries heeft in ant- woord hierop in ons blad van

D

augustus betoogd dat het in de praktijk niet zulke ernstige gevolgen zal hebben. en hij is voorts vooral op de titel van 't artikel ingegaan. Ik zou volgens het professorale betoog geen bewijs hebben geleverd voor de stelling, die in de kop vervat was.

Over de vraag wat een bewijs is en of een bewijs sluitend is kan men

discu~si­

eren, men kan van' een koppenmaker echter redelijkerwijs niet verwachten dat hij in de kop stelling plus bewijs levert.

Dit zou typografische tovenarij vereisen.

Dat de letter van de wet ongunstig is voor het openbaar onderwijs, ben ik ge- heel met professor De Vries eens. Alleen - en hier scheiden onze wegen - ik ben er niet zo gerust op dat dit in de praktijk wel mee zal vallen. Ik deel eerder de sombere visie van de heer De Kadt,

de scherpzinnige radiocau.sseur van de

VARA en lid van de socialistische fractie in de Tweede Kamer, zoals hij die for- muleerde in zijn radiopraatje van

9

juli (nog vóór de eindstemming, maar na de behandeling van het wetsontwerp), De heer De Kadt zag toen in het wetsont- werp een terugdringen van het openbaar onderwijs en een pogen om het openbaar onderwijs bij iedere gelegenheid ongun- stiger te behandelen. Hij zag in de be- handeling van enkele punten in het wets- ontwerp een slecht voorteken voor "de geest waarin de KVP en de minister de wet zien en in de toekomst de wet zullen toepassen". Toen de heer De Kadt dit zei,

NOODKLOK VOOR DE

In het artikel zelf nu - en wel in de tweede alinea - leest men: "Onze prin- cipiële bezwaren golden de beknotting van de gemeentelijke vrijheid tot het stichten van openbare scholen, terwijl de stichting van bijzondere scholen niet be- knot is". Wie de lijdensweg van onze Nationale Olifant op de voet gevolgd heeft, weet dat tegen dit punt de Ver- eniging van Nederlandse Gemeenten en alle organisaties, die het openbaar onder- wijs voorstaan, reeds tijdens de schrifte- lijke behandeling te velde zijn getrokl.;:en.

Het gold hier dus niet een particuliere vrees van enkele liberale Tweede Kamer- leden. Bovendien ·werd die vrees geheel gedeeld door leden van de fractie van de PvdA. Men leze hiervoor de vele ernstige

SCHEEPSBOUW LUiDT

"De zeven vette jaren zijn voor- bij. De noodklok luidt voor de Ne- derlandse reders en de Nederlandse scheepsbouw". Aldus sprak vorige week de president-directeur van het Verolme-concern, de heer C. Verol- n1e.

ritisch begeleiden

Nederland is niet schuldig aan de overcapaciteit, aldus de heer Verol- me. Maar in de keiharde concurren- tiestrijd, die nu opleeft, mag ook de Nederlandse overheid niet achter- blijven in steun aan scheepsbouw en scheepvaart ook al opdat andere in- dustrieën geen terugslag zullen on- dervinden.

Onlangs schreef (ds.)

L.

H. R(uiten- berg) in "Tijd en Taak'', dat de taak van de religieus-socialisten o.m. deze was: de politiek, ook van de eigen partij, kritisch te begeleiden, In een volgend no. van ge- Il'oemd weekblad borduurt prof. Bomhoff, eveneens deel uitmakend van de redactie, op het onderwerp voort.

Het lijkt ons van voldoende algemeen belang, iets van schrijvers opmerkingen over te nemen. Het critisch begeleiden, hier bedoeld. resulteert in interne l<ri- tiek. wel te onderscheiden van de exter- ne ·waaraan uiteraard elke partij bloot

st~at. De PvdA die voor de verdediging

van haar politieke beleid vrijwel onvoor- waardelijk rekenen kan op haar eigen pers-organen en op de VARA heeft, zo menen wij, aan inteme kritiek meer be- hoefte dan bijv. de VVD, die wel geest- verwante bladen kent. die echter redac- tianeel geheel onafhankelijk zijn en dus.

naar de ervaring leert, de politiek onzer partij in voldoende mate critisch bege- leiden!

Keuze voor de ene partij, aldus prof.

B. betekent steeds afwijzing der andere.

Zo is er in de politiek steeds een ijverig bedrijven van kritiek op de andere par- tijen. Deze (externe! kritiek is onver- mijdelijk en behoort tot het wezen van democratische partijvorming, maar de interne kritiek kan evenmin gemist wor- den. Zo-nder deze wordt de externe kri- tiek licht onwaarachtig en schijnheilig, verst.arren de leiders in hun zelfgenoeg- zaamheid en gaat de partij beweeglijkheid missen.

Bij het schrijven dezer regels zal prof.

B. wel voor ogen hebben gestaan, wat hij in dit opzicht een teko-rt acht in de pole- mische methodiek van het Kamerlid

J.

de Kadt. "Neem, aldus prof. B., bijvoorbeeld een quasi-scherpzinnig maar kwaadwillig artikel van J. de Kadt in het laatste nUlll- mer van S(ocialisme) en D\emocratie), waar hij met alle Nederlandse partijen, uitgezonderd de zijne, de vloer aanveegt.

Ik kan me een critisch lezer voorstellen.

die na de lectuur van dit stuk het laat afweten en alle politiek definitief de rug toekeert. Voor die ene critische lezer zijn e-r honderd anderen. die een onheilig ple- zier zullen vinden in deze openbare af- tuigpartij en zich zullen zonnc:n in de geïmpliceerde vo01·treffelijkheid der eigen

beweging".

Inderdaad, dit weerzim-;eLkende aftui- gen van andere partijen, bij de PvdA niPt.

geheel ongebruikelijk. moge door criii- sche lezers wel op zijn juiste waarde ge- schat worden. men

specuicr·lt

er blijklnar al te gaarne op de "honderd anderc;n" die

er een onheilig plezier in vinden. Wij achten het daarom geen geringe verdien- ste van prof. Bomhoff, dat hij deze af- tuiging hekelt. Hij keert zich zelfs tot tweemaal toe tegen de heer De Kadt. die in de PvdA toch nogal een "vocaal'' is.

In het S. en D.-artikel hier bedoeld, aldus prof. B., wordt de VVD terloops verwe- ten. een .,relletje over behoud van de quasi

kl~ssieke

standsaanstellerij der gymnasia". Van dit fraaie exempel van politieke polemiek zegt prof. B.: "Een volksvertegenwoordiger die op dit niveau over een zo ernstige zaak spreekt, moge applaus krijgen van de galerij, maar bla- meert de politiek in het algemeen en zijn partij in het bijzonder".

Waar men niet komt tot interne kritiek ontstaat politieke onverschilligheid, die wel onrust moet wekken bij ieder, die be- grijpt wat er hier op het spel staat,

zo

zou men de beschouwing van prof.

B.

kunnen samenvatten . .,Die onrust is een wezenlijke voorwaarde voor ons mens- zijn. Onrustig over onszelf, omdat wij niet weten waar we aan toe zijn, onrustig

ovee onze n1ecletncnsen, voorzover ze geen

gebruiksartikelen of kenobjecten zijn.

maar inderdaad medemensen, waarmee we dus in nabije of verre relatie staan.

voor wie we verantwoordelijk zijn. Men ziet niet goed. hoe deze ongeruste mens het laten kan· de politiek met bezorgde blik te volgen. d.w.z. de politiek critisch te begeleiden".

Wij brengen deze beschouwingen gaar- ne ter kennis van onze geestverwanten.

Zij steken wel zeer gunstig af bij. de zelf- verzekerde geluiden die wij van de zijde der socialistische propaganda gewend

zijn. De R.

De eerste symptomen daarvan ZlJn volgens de heer Verolme al merk- baar in de staalindustrie en aanver- wante bedrijfstrl:..:ken.

Het buitenland heeft een kostbare voorsprong omdat overheidssteun wordt gegeven, zo zeide spr. ten slotte.

Deze pessimistische verklaring zal zeker onder ons volk de nodige in- druk hebben gemaakt. Immers, daar waar de werkgelegenheid in het geding is wordt ons volksbestaan be- dreigd en daarom dienen we aan de

STALEN MEUBELEN

GISPEN

CULEMBORG

SHIRTS

in 3 mouwlengten

ook in NO I RON vanaf 21 .

⁵⁰

DACRON en COTTON in 3 kleuren.

~ ^{DEN HAAG -} Laan van Meerdervoort 280a - Telefoon 336418

~ SCHEVENINGEN - Gevers Dcijnootplein 9 - Telefoon 5402~3

WNM#'&#'44i®§i&t1#§4i4~1#lii~i§f§îîW#tiWtê!äfîiilt4iiftWM&Oit$#WiW:WètM8i14W•1ái!AA~t.ti9iîfM

waarschuwing van de heer Verolme niet zorgeloos voorbij te gaan. Wij staan op het standpunt, dat de con- junctuurpolitiek een centrale, plaats dient in te nemen in het financiële en economische beleid van de over- heid. Zij moet er voor zorgen, dat de omstandigheden in het leven wor- den geroepen, waaronder de vrije krachten der maatschappij zich zo gunstig mogelijk kunnen ontwikke- len, doch anderzijds zal zij zorg - hebben te dragen voor een zo groot mogelijke werkgelegenheid. Komt deze in gevaar, dan zal zij maatrege- len dienen te nemen. Regeren is nu

eenmaal vooruitzien.

s.

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegracht 61 's-Gravenhage Telefoon (070) 60 48 03

(3 lijnen) Giro 67880

Oost en West

Premier David Ben Goerion van Israël heeft dezer dagen, zo lazen wij ergens, als zijn mening te ken- nen gegeven, dat er binnen 15 tot 20 jaar toenadering zal zijn tussen Oost en West.

De bewindsman, die sprak op 'n persconferentie in Finland, achtte de totstandkoming van deze toenade- ring bijzonder waarschijnlijk indien het Verenigde Europa een werkelijk- heid zou worden. Naar zijn oordeel zou het Verenigde Europa meer kunnen doen voor de handhaving van de wereldvrede dan welke macht ook.

Het leek ons van belang deze woorden, in deze tijd van toenemen- de spanningen, nog eens aan de ver- getelheid te ontrukken. Zij kunnen de vrije mens een hart onder de riem zijn. Mogen zij in de toekomst ook inderdaad worden bewaa1·heicl.

s.

-<·~;

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 13 SEPTEMBER 1962 - PA GIN A «

B tere verstandh uding volk en krijgsmacht

RB ERG

Zoals men in de dagbladen heeft kunnen lezen, werd aan het eind van de vorige maand een stichting Volk en Verdediging in het leven ge- roepen. Deze stichting is voortge- sproten uit particulier initiatief met volledige toestemming van de rege- ring. Zij is tot stand gekomen in sa- menwerking met de Raad van Ne- derlandse \Verkgeversbonden, het overlegorgaan van het Nederlands Verbond van Vakverenigingen, de Katholieke Arbeidersbeweging en 't

de kop opsteekt. De tijd van het "ge- broken geweertje" waarmee voor de oorlog de SDAP zich sierde is wel- iswaar voorbij, doch de PSP gaat op het ogenblik in ditzelfde voet- spoor verder, waarbij het pacifisti- sche streven er op is gericht de waarde en betekenis van onze krijgs-

macht in discrediet te brengen. Hier- bij worden de 2!aken vaak op een hinderlijke en onberedeneerde wij- ze in het emotionele en psychologi- sche vlak getrokken.

Dit bleek een dezer dagen nog duidelijk in de gemeenteraad van Haarlemmermeer waar een lid van de PSP in felle bewoordingen de

atoombom in zijn betoog betrok.

Een onderwerp, dat zeker in een ge- meenteraad per sé niet thuis hoort.

Natuurlijk zijn de doelstellingen van de Stichting Volk en Verdediging niet tegen een politieke partij ge- richt, maar wel tegen een ondermij- nende mentaliteit in ons volk, die door een bepaalde politieke voor- lichting kan worden opgeroepen.

Daarom is de oprichting van deze stichting op een juist ogenblik geko- men. Wij mogen hopen, dat zij in haar streven om een betere ver- standhouding tussen volk en krijgs- macht te bewerkstelligen nuttig

werk mag verrichten. S.

de trk

in jonge jenever

. Christelijk Nationaal Vakverbond en met het Nederlands Vrouwencomi- té. Prins Bernhard heeft in zijn hoe- danigheid van regent van deze stich- ting tijdens een persconferentie o.m.

gezegd, dat de stichting naar het gunstig voorbeeld van soortgelijke organisaties in andere westerse lan- den ertoe wil bijdragen, dat in alle geledingen van het Nederlandse volk het inzicht wordt verdiept zowel in de eigen nationale waarden als in de samenhang daarvan en die van de vrije wereld in het algemeen.

Aardstralen en politiek

De stichting wil meewerken, al-·

dus Prins Bernhard aan het aan- vaarden van de verantwoordelijk- heid voor en aan de bereidheid tot de verdediging van deze waàrden.

De stichting beschouwt het als een belangrijke taak vrede en vrijheid te dienen tot bevordering van de goede verstandhouding tussen en we- derzijdse waardering van volk en krijgsmacht.

De voorzitter van de stichting, mr.

F. H. A. de Graaf zei, dat de voor- naamste activiteiten van de stichting Volk en Verdediging daaruit zal be- staan, dat overal waar onverschillig- heid en wanbegrip tegenover de de- fensie bestaan, dit onderzocht wordt om te zien wat stuk voor stuk hier- tegen is te doen.

Wij achten het oprichten van de- ze stichting een gelukkig initiatief, zeker in deze tijd nu een onberede- neerd streven van pacifisme weer

De Raad van Waddinxveen heeft burgemeester en wethouders zijn ze- gen gegeven: het college mag wat hem betreft gerust hopen, dat er van een aardstralenkastje zo veel invloed uitgaat, dat het niet nodig is een dure drainage-apparatuur in het sportveldencomplex aan te leggen, zo lezen wij in De Telegraaf.

Toen het "geheim van het sport- veld" was uitgelekt, is er een uur lang in de raad over gedebatteerd.

"De gemeente maakt zich bela- chelijk", aldus was het oordeel van de VVD-afgevaardigde mevrouw Van der Torren.

Maar de burgemeester antwoord- de, dat het college, zo lang het bin- nen het door de raad toegestane kre- diet bleef, een eigen verantwoorde- lijkheid droeg. Daarnaast spitste hij het debat toe op de aloude weten- schap, dat als het kastje niet zou baten, het toch waarachtig ook niet zal schaden. "Misschien sparen wij er een draineerapparatuur mee uit".

DE JAARLIJKSE CONFERENTIE

Israël met een algemene beschouwing door mevr. A.

Vriesman-Gerde uit Mid- delburg. Voor de liefheb- sters is er tot slot nog een café-filtre te krijgen.

Naar dat gokje had de meerder- heid van de raad wel oren. Hij ver- wierp dan ook een motie van me- vrouw Van der Torren, waarin het college werd aanbevolen van de ex- perimenten af te zien. Het kastje was betrokken van de bekende aard- stralenspecialist J. Bron uit Ede, die kortelings nog in het nieuws was door zijn voorgenomen aanval op de Friese mummies, aldus De Tele- graaf.

Is hier sprake van een politieke olijkheid of moeten we dit hele ge- val ernstig nemen? Wij zijn geneigd tot het laatste en kunnen ons dan ook geheel met het standpunt van onze geestverwante verenigen.

Ook in onze ogen maakt de ge- meente Waddinxveen zich belache- lijk. Doch dat niet alleen. Zij geeft als gemeente wel een heel slecht voorbeeld door zich van volslagen onwetenschappelijke methoden te bedienen. Onwetenschappelijke me- thoden, die vooral op het gebied van

de geneeskunde bij sommige delen van onze bevolking een zeker bur- gerrecht hebben verkregen en waar- tegen de serieuze geneeskunde vaak nog met de grootste moeite stelling weet te nemen. Het spreekwoord:

"Goed voorgaan, doet goed volgen", schijnt in Waddinxveen onbekend.

Althans men handelt er niet naar.

Overigens heeft dit politieke muis- je nog een interessant commercieel staartje. In het zelfde ochtendblad, dat wij hierboven citeerden stond enige dagen later op de voorpagina een advertentie van een onderne- ming van Werp- en Bandtranspor- teurs, waarin f 50.000 beloning werd uitgeloofd aan degene, die een ter- rein met een aardstralenkastje kan·

draineren!

Eén ding is wel zeker: de heer Bron zal ze niet toucheren. De meer- derheid van de raad van Vladdinx- veen kan hiervan bij voorbaat ver- zekerd zijn.

s.

zullen U een dezer dagen

wel bereiken. Bloemen en applaus

Uit het vorige seizoen

O nze jaarlijkse twee- daagse samenkomst is zo'n vaststaand gebeuren geworden dat wij niet meer hoeven te vertellen dàt die zal worden gehou- 'den maar alleen wannèer.

Het zal dit jaar zijn op za- terdag 20 en zondag 21 ok- tober. Een beetje laat in de tijd naar onze smaak maar de Pietersberg is een veel begeerd conferentie-oord.

Op zaterdagmiddag wach- ten ons vanaf half vier de thee, de deelneemsterslijs- ten en de naamkaartjes. Na de opening door de presi- dente is er de eerste spre- ker jhr. mr. A. Feith bur- gemeester van Voorburg over Sport en Overheid.

Des avonds houdt mevr. ir.

M. C. Endert-Baylé gewe- zen (helaas) gemeente- raadslid van Rotterdam een inleiding over Begaafde Jeugd. Dan komt de thee en daarna kunnen wij plaatjes kijken: kleurendia's over

Op zondagochtend is er na de morgenwijding als steeds het zgn. Vragenuur waar van alles en nog wat aan de orde gesteld kan worden. Het bestuur ont- vangt punten die men be- handeld wenst te zien graag van te voren liefst vóór 12 oktober.

Copie voor deze rubriek te zen- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, ·Haarlem.

E r liggen nog een paar nagekomen verslagjes uit het vorige seizoen. Zo vertelt een verslagje uit Harlingen, dat op een gezel- lige theemiddag ten huize van een der leden mevr. J.

M. Stoffels-Van Haaften een politieke causerie hield: de (toen nog aanstaande) ver- kiezingen en de Nieuw-Gui- nea kwestie en verder het liberale beleid vanaf 1945.

I ^{n de} Haagse Cou- rant van 5 september vonden wij een verslag van de installatie van de nieu- we gemeenteraad van Pijn- acker. De raad, die vroeger 13 leden telde, waarvan één voor de groepering Ge- meentebelangen, omvat nu door de groei van de ge- meente 15 leden, waarvan twee voor de V.V.D.

Koffie, wandelen, brood met warm hapje en dan is er 's middags de laatste le- zing onder de titel: Onze beginselen in wijder kring, door mevr. drs. J. F. Schou- wenaar-Franssen uit Bilt- hoven, lid van de Eerste Kamer. Wij stellen ons voor, dat wij om half vier, precies 24 uur na onze komst, weer aan de thee toe zijn en dan is het alweer afgelopen.

Zal het weer zo gezellig vol zijn als verleden jaar?

Meldt U maar spoedig aan:

dat is voor U voordeliger (want dan betaalt U een gulden minder) en voor de regeling prettiger, als bij- tijds bekend is, waarop ge- rekend moet worden.

De kosten zijn dit jaar f 11.25 bij aanmelding vóór of f 12.25 nà 6 oktober; al- les inbegrepen, maar varia- ties zijn mogelijk. De con- vocaties, waar alles op- staat, zijn al op weg naar U toe. Zij worden als steeds verspreid via de centrale- vertegenwoordigsters en de plaatselijke contacten en

Rotterdam bracht een be- zoek aan het Museum Stich- ting Willem van der Vorm en werd daar rondgeleid door de conservatrice. De collectie omvat porselein en schilderijen, 17e en 19e eeuw.

Schiedam stuurde ons zo pas een verslag over de werkzaamheden in het sei-

zoen 1961/1962, nog net bijtijds om in het jaarver- slag te verwerken.

J.S.

Een van deze twee is me- vrouw M. J. Daamen-Van Route, die als eerste vrouw zitting heeft in de nieuwe raad.

Sprekende over de komst van de eerste vrouw in de raad, zei burgemeester Va- der, persoonlijk verheugd te zijn, dat bij de bespre- king van de vele problemen in de komende jaren ook de stem van een vrouw kan worden gehoord.

Onder applaus bood de se- cretaris daarna bloemen aan mevrouw Daamen aan.

E. H. B.-V.

VRIJHEID EN DEMOCRATm

F. _M. van Panthaieon _Baron

Burgemeester van Noord-Oostpolder

.,Het is allemaal razend snel verlopen", aldus burgemeester Van Eek.

"Op donderdag 28 juni ontving ik het bericht van mijn benoeming tot burgemeester van Noordoostpolder; op 1 juli werd de wet van kracht waarbij de gemeente Noordoostpolder werd ingesteld en voorlopig inge- deeld bij de Provincie Overijssel; daags daarop installeerde minister Toxo- peus de gemeenteraad; op woensdag 4 juli ging mijn benoeming in en op donderdag 5 juli werd ik door de loco-burgemeester, de heer W. G. de Feyter in mijn nieuwe gemeente als burgemeester geïnstalleerd. Hierme- de was dus het bestuur van Nederlands jongste gemeente compleet".

De feestelijkheden vielen samen met de herdenking van het feit, dat het 20 jaar geleden is, dat de pol- der droog viel. Deze snelle ontwik- keling is kenmerkend voor dit ge- bied, waar de bevolking zeer hete- rogeen is .samengesteld, maar waar het vooral op daden aankomt.

Toch is deze snelle ontwikkeling door de oorlog geremd geworden, maar daarna werd de achterstand weer ingelopen. Wie vandaag de polder bezoekt kan zich haast niet indenken, dat het nog maar 22 jaar geleden is, om precies te zijn was het 13 december 1940, dat de bur- gemeesters van Urk en Lemmer el- kaar de hand gaven op de Noord- oostpolderdijk

Zij moesten met laarzen aan door de zware kluiten keileem bagge- ren, die door grote grijpers zo juist in het laatste gat van de dijk waren geworpen. Na· 1

¹/2

jaar malen viel de polder droog en in juli 1942 was dit werk voltooid en kon men een begin maken met de ontginning van de bodem.

Eenzijdige

bestaansmogelijkheid Thans is de polder geheel in cul- tuur, maar dit wil niet zeggen, dat alles klaar is. De oppervlakte be- draagt 48.000 ha., waarvan 42.000 ha. direct voor land- en tuinbouw in gebruik is. 85 % van de bevol- king buiten Emmeloord vindt zijn bestaan rechtstreeks in de land- bouw.

Houthandel Gebr. Denneboom

*

Emmastraat 330 te ENSCHEDE

*

TELEFOON 11463 (Kengetal 05420)

Deze eenzijdige bestaansmogelijk- heid brengt grote bezwaren voor de toekomst met zich mee. Het gevolg is nu al te bespeuren en zal zich in de toekomst nog sterker manifeste- ren.

De (weinige) industrie is bijna ge- heel op Emmeloord geconcentreerd en de "leefbaarheid" in de dorpen blijkt zeer gering te zijn. De mees- te dorpen zijn dan ook niet veel verder gekomen dan de eerste op- zet.

Wanneer we ons realiseren, dat de opbouw van de bevolking naar leeftijdsgroepen tamelijk eenzijdig is en het aantal kinderen angstig

en mooie woorden houdt. Hij spreekt recht op de man af, zoals duidelijk is gebleken bij de toe- spraak tot de raad onmiddellijk na zijn installatie. "We moeten het alle- maal samen doen en in goede harmo- nie'', sprak burgemeester Van Eek In zijn vorige standplaats, Steen- wijkerwold, heeft hij de moeilijke oorlogsjaren moeten doormaken. Na zijn benoeming per 1 juni 1939 volgde al spoedig de mobilisatie en de· oorlog. Toen de Duitse bezetters onaanvaardbare eisen gingen stel- len i.z. de aanwijzing van arbei- ders voor Duitsland, was er maar één alternatief: weigeren en onder-

...

• •

: :

i BEKENDE PERSOONLIJKHEDEN IN DE V.V.D. i

• •

: :

•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

groot is dan moeten we conclude- ren; dat er nog heel wat verschui- vingen zullen optreden voordat er een harmonische opbouw is bereikt.

Zoals de toestand nu is, kan er geen sprake van zijn, dat alle jon- ge mensen, die in de komende jaren de scholen verlaten, in de polder werk zullen kunnen vinden.

De uitstekende verzorging van de Dienst der Zuiderzeewerken heeft de N.O.P. opgeleverd als een prach- tig landbouwgebied, uniek in Ne- derland en in de gehele wereld, uitgevoerd onder de "vaderlijke"

leiding van de zo juist afgetreden landdrost ir. A. P. Minderhoud.

De wegenaanleg, verkaveling van de percelen, e.d. is voortreffelijk en bij ieder dorp zijn sportvelden en recreatiebossen aangelegd.

Alleen doet zich de vraag voor of het aantal dorpen niet wat groot is.

Door de ontwikkeling van het weg- verkeer blijkt de behoefte aan veel woonkernen minder te zijn gewor- den, terwijl tegenwoordig de voor-

duiken, gevolgd door een glorieuze terugkomst in 1945: per fiets.

Na deze onderbreking werden alle krachten ingespannen om de oor- logsschade te herstellen en de ge- meente Steenwijkerwold tot verdere ontwikkeling te brengen. Dit is tot zekere hoogte gelukt, waatbij de ligging van de gemeente rondom de stad Steenwijk een grote handicap was. Toch is hier veel goeds tot stand gekomen, zoals duidelijk naar voren komt in het verslag van het afscheid in "Het Nieuwe Land".

Dit afscheid van de gemeente Steenwijkerwold is wel heel plotse- ling gekomen, of zoals de burge- meester het zelf uitdrukte: "Dit plotselinge vertrek is niet evenredig aan de lange periode, die ik hier heb doorgebracht".

Typerend voor de burgemeester waren de woorden van de wethou- der Sloot: "U hing niet naar popu- lariteit en streefde er ook niet naar.

Zij die U beter hebben leren ken- nen, hebben U ten zeerste gewaar- keur bestaat voor enkele grotere deerd".

woonkernen, die meer mogelijkhe-

den bieden. Veelzijdige belangstelling

Een nieuwe burgemeester in een nieuwe gemeente Burgemeester Van Eek realiseert zich volkomen, dat hij een zware taak op zich heeft genomen. Hij is een man, die niet van holle frasen

Burgemeester Van Eek heeft een voortreffelijke opleiding genoten en zijn belangstelling voor het maat- schappelijke leven is bijzonder groot en veelzijdig.

Na zijn schoolopleiding en studie in de rechten volgde hij gedurende

13 SEPTEMBER 1962 PAGINA 5

van Ec

een jaar in Engeland cursussen aan de school of Economics te Londen.

Daarna kwam de opleiding tot reserve-officier bij de artillerie en diensttijd bij het Korps Rijdende Artillerie te Arnhem.

Na een aantal volontairjaren bij verschillende secretarieën en het be- halen van het examen gemeente-ad- ministratie werd hij verbonden aan het algemeen secretariaat van het Nationaal

Haag.

Crisis Comité te Den

Hierna volgde de aanstelling tot gemeentesecretaris en ontvar.ger in de gemeente Maarn. Per 1 juni 1939 werd hij benoemd tot burge- meester van Steenwijkerwold.

In deze gemeente kon de jonge burgemeester zich eerst recht ont- plooien wat blijkt uit een aantal ne- venfuncties, die zich niet tot zijn eigen gemeente beperkten: Voorzit- ter Ned. Herv. Diaconesseninrich- ting te Meppel; Waarnemend kan- tonrechter in het kanton Steenwijk;

Voorzitter van de Stichting voor Maatschappelijk werk in N.W.

Overijssel; Voorzitter van het Ned.

Rode Kruis te Steenwijk en Om- streken; V oorzitter Onderlinge Brandverzekering Steenwijkerwold;

Secretaris/thesaurier van de Ver.

"Het Heideveld" te Steenwijker- wold .

In kringen van de V.V.D. was de heer Van Eek lang geen onbekende en vervulde hij op zijn rustige on- opvallende wijze enkele belangrijke functies in het bestuur van de af- deling Steenwijk/Steenwijkerwold en het bestuur van de Kamercen- trale Zwolle.

In zijn functie van burgemeester heeft hij echter nooit zijn politieke voorkeur laten blijken.

"Als burgemeester sta je in eigen omgeving boven de partijen en geldt alleen het belang van de gemeente en is het je taak ervoor te zorgen, dat de juiste man op de juiste plaats een hem passende taak ver-

richt", aldus burgemeester Van Eek.

L.R.

CO PIJN

GROENEI(AN

*

REEDS MEER DAN TWEE EEUWEN EEN

BEGRIP VOOR

boomkwekerij- produkten

EN

tuinarchitectuur

*

TELEFOON 03401-207

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 13 SEPTEi\'ffiER 1962 - PAGINA 6

SCHOLENBEHOEFTE IN EUROPA

OND ^{R I TIE E}

EC OR

Faciliteiteli en aantalleerkrachten moeten aanzienlijli worden uitgebreid

In het Europese gebied van de OESO-landen moeten de landen er op voorbereid zijn dat aan 13 miljoen leerlingen in de leeftijd van 5 tot 24 jaar onderwijs moet worden gegeven. Het totaal zal komen op 63 miljoen leer- lingen, die volledig onderwijs zullen volgen. Het zwaartepunt van de uit- breiding zal liggen bij de middelbare scholen en het hoger onderwijs.· Een uitbreiding van het aantal leerkrachten met 700.0(}() zal noodzakelijk zijn, het totaal l>rengend op 2.700.0QO.

Dit voorziet de OESO in een rap- port over de scholenbehoefte van morgen. De onderwijssystemen en de toenemende behoefte aan onder- wijs werden geanalyseerd voor twee Noord-Amerikaanse landen, Cana- da en de Verenigde Staten. Verge- lijkingen werden ook gemaakt van de vooruitgang op het gebied van het onclerwiis in cle Soviet-Unie.

De blauwu.

Lü~

vuoc· ue scholen- behoefte van morgen is opgenomen in het tweede van de serie van vijf rapporten, gepubliceerd door de OESO. Zij zijn gebaseerd op de dis- cussies, die plaats hadden tijdens een conferentie onder bescherming van de OESO, inzake de economische groei in het onderwijs. De conferen- tie werd in oktober 1961 te Washing- ton gehouden.

De feiten en com1T1entaren, die werden verstrekt op de conferentie, verschaffen de leden van de OESO een leidraad om zich voor te berei- den op de toekomstige ontwikkelin- gen op het gebied van het onderwijs.

De deelne1T1ers wezen er op, dat de opleiding van geschoolde krachten in de natuurwetenschappen en de technologie een gebiedende eis is voor de verdere econo1T1ische groei.

De jaarlijkse lopende uitgaven voor onderwijs zullen, afgezien van de kapitaalsinvesteringen, stijgen van 7,3 miljard dollar tot een moge- lijke hoogte van 15 miljard dollar.

In de Verenigde Staten en Canada zullen faciliteiten nodig zijn om on- geveer 16 miljoen studenten meer te kunnen huisvesten, waarmee het totaal zal karnen op 60 miljoen.

Tenminste een miljoen leed<rach- ten JTleer moet worden gerecruteerd om les te geven aan het grote aantal leerlingen. In totaal zal het aantal

VRIJHEID ^El't DEMOCRATIE

Weekblad van d.e Volkspartij voor Vrijheid .en Democratie.

Wnd. Voorzitter Redactie-comm.:

G. A. de Ridder.

Redactie-secretaris: G. Stemphcr.

Adres: Gooiergt·acht

163,

tel.

02953 -35 63,

Laren (N.H.).

Administratie: Postbus 43. Amers- foort, tel. 71 44.

Abonnementsprijs f

2.50

per kwar- taal.

f 10.-

per jaar.

Voor het zenden van abonnements- en advertentiegelden: Postgiro no.

245103

ten name van de Penning- meester van de Stichting .,Vrijheid en Democratie" te Amersfoot·t.

Losse nummers 20 cent.

Voor advertenties wende men zich

1

tot de . administratie.

m

--~---~

leerkrachten in de Verenigde Staten op ongeveer 2,8 miljoen komen.

De javrlijkse kosten zullen met het aanzienlijke bedrag van 17 miljard dollar oplopen, het totaal brengend op 34 miljard dollar.

DOELSTELLINGEN Deel

II

van het rapport van de conferentie: .,Doelstellingen voor het onderwijs in Europa voor 1970"

vestigt de bijzondere aandacht op de politiek-economische aspecten van het onderwijs.

"Econonlische expansie is een kenmerk geworden voor het ver- mogen van de verschillende poli- tieke systemen om de economische en sociale vraagstukken op te lossen. Deze wedijver is verscherpt door het feit dat. de Sovjet- Unie- het Westen juist op dit punt heeft uitgedaagd".

De deelnemel'S aan de conferentie te Washington, leidende onderwijsspe- cialisten en economen uit 27 landen en organisaties achtten het instFuc- tief om de inspanningen van zowel de OESO als de Sovjet- Unie op on- derwijsgebied te vergelijken.

Een vergelijking van de school- bevolking nret de bevolking in de schoolleeftijd in elk land werd van speciaal belang geacht.

Het OESO-gebied, met inbegrip van Noord-Amerika, overtrof op dit punt de Sovjet- Unie, met een per- centage van 54,2 pct. tegen de Sov- jet-Unie 49,1 pct.

Schattingen voor 1970, in dezelfde statistische analyse, waarschuwen de landen ervoor dat de Sovjet-Unie in dat jaar zal voorliggen. In 1970 zou het percentage schoolgaande leerlingen van de totale bevolking in de schoolleeftijd in de Sovjet- Unie (iO,l ct. bedragen. Het percen- tage voor de OESO zou 58,7 pct. zijn.

De noodzaak van de Europese le- den van de OESO om hun onderwijs- programma's uit te breiden, vloeit voort uit het feit, dat deze landen achtediggen bij de Noord-Ameri- kaanse leden en de Sovjet- Unie.

De aanmeldingen tijdens een ba- sisjaal· (1958) in verhouding tot het aantal kinderen in de schoolgaande leeftijd in de Emopese OESO-lan- den, Canada, Verenigde Staten en Sovjet- Unie geven het volgende beeld:

Voor de leeftijdsgroep 5---,14 jaal'.

Het percentage voor de Eul'Opese 'OESO-lvnden was 78,5 pct.; voor Frankrijk-Benelux 89,7; voor Cana- da en de Verenigde Staten 89,7 en voor de Sovjet-Unie 71,5.

Voor de leeftijdsgroep 15-19 jaar.

Het percentage voor de Europese OESO-landen was 17,6; voor Frank- rijk-Benelux 31,3; voor Canada en de Verenigde Staten 64,3 en voor de Sovjet- Unie 48,6.

Voor de leeftijdsgroep 20-24 jaal'.

Het percentage voor de Europese OESO-landen was 3,8; voor Frank- rijk-Benelux 4,2; voor Canada en de Verenigde Staten 11,7 en voor de Sovjet-Unie 8,2.

In de Europese OESO-landen vormt het aantal schoolgaande kin- deren in alle leeftijdsgroepen 45,6 pct. van de totale bevolking in de schoolgaande leeftijd; in Frankrijk/

Benelux 58,5 pct.

Uit het rapport kunnen nog de volgende punten worden venTleld:

De duut· van de leerplicht zal naar verwacht in de Europese OESO- landen worden uitgebt·eid. Nu vari- eert deze van 5 tot 8 jaar in de Middellandse Zee-landen en tot 9

en 10 jaar in de noordelijke landen.

De meeste OESO-landen verwach- ten een duidelijke toeneming van het aan tal stud en ten in de lopende 1 0 jaar. De nadruk zal liggen bij het onderwijs in de wiskunde, de na- tuurwetenschappen en de technische wetenschappen, zulks om tegemoet te komen aan de behoefte aan

WC'k-

krachten in een eeuw va:c'. weten- schap en techniek.

Het tekort aan onderwijskr&chten blijft een belangrijk knelpunt. De deelnemers aan de conferentie heb- ben voorstellen gedaan voor verbe- terde aanwervingsmethoden, hogere salarissen, het verstrekken van meer beurzen en de terugkeer van gehuw- de vrouwen bij het ondenvijs.

De deelnemers aan de confe:rentie bepleitten vergaande hel"Vormingen in de programma's, het onderwijs en de organisatie.

Wereldbevol·king blijft angstwekkend

in tal toenemen

Binnen 15 jaren zqn we met vzer mi~jard ...•

De wereld werd op 1 juli 1962 bewoond door 3,12 miljard personen, zo blijkt uit de jongste statistieken van de Verenigde Naties. Het ge- schatte geboortecijfer van 36 (per 1.000 inwoners) is het dubbele van het sterftecijfer, dat half 1961 18 was. De hausse in bahies doet de wereldbevolking maandelijks met 5 miljoen z\elen stijgen. Als het ]midi- ge groeicijfer van 1,8 procent zich voortzet, zal de wereld in nünder dan 15 jaar vier miljard mensen herbergen.

De cijfers, ontleend aan het jaal'lijks verschijnende Demogra- fische Jaarboek van de Verenigde Naties en de jongste kwartaalstatis- tiek van de bevolking, wijzen erop dat Communistisch China de 700 miljoen nadert of reeds is gepas- seerd.

Het jaarboek geeft een overzicht van de bevolkingscijfers, geboorte- cijfers, sterftetendezen en huwelijks- statistieken van 1952 tot 1960. Sa- men met de kwartaalstatistiek zijn de geschatte cijfers bij tot half 1961.

Het wereldbevolkingscijïer per die datum is 3,06 miljard. Een groeitem- po van 1,3 procent in aanmerking nemend komt men op een stijging in het laatste jaar van 55,1 miljoen,

waardoor het totaal half 1962 ruim 3,12 miljard zou bedragen.

Het snelst groeiende gebied

1s

Centraal Amerika met 2,7 procent, (lp korte afstand gevolgd door Zuid- west-Azië met 2,6 procent. De lan- den van Noord- en West-Europa vertonen slechts een stijging van 0,7 procent.

De jongste officiële schatting van het inwonertal van de Verenigde Staten is 185,8 miljoen per 1 april, met een groeicijfer over de jaren J 953-1960 van 1,7 procent. Dit laat- ste cijfer geldt ook voor de Sovjet- Unie die vorig jaar juli 218 miljoen inwoners had. De bevolking van India werd half 1960 op 440,3 mil- joen geschat.

Het Amerikaanse geboortecijfer werd in 1961 op 23,4 geschat, een da- ling van 0,2 vergeleken met het jaar ervoor. Het sterftecijfer werd ep 9,3 gesteld, het laagste sedert 1956. In schrille tegenstelling hiermee staan de cijfers voor tropisch en zuidelijk Afrika met het hoogste geboortecij- fer van 48 en een hoogste sterftecij- fer van 27 van alle gebieden.

Het laagste sterftecijfer wordt

opgegeven door de Sovjet- Unie met

7,1 in 1960 en een geboortecijfer in

dat jaar van 24,9.

,.Houdt de Vrijheid hoof(!"

C. VAN DER GIESSEN & ZONEN's

SCHF.~PSWERVE!

N.V.

KRIMPEN AAN DEN IJSSEL

ABRAHAM VAN 8IOLK & ZOONEN

KONINKLIJKE HOUTHANDEL N. V

^I

STO BE-bekistings platen Timmerfabriek - Boards • Houtbereiding

Rotterdam - Telefoon 35400 - Postbus 1100

N=V. 0 B SER V AT 0 R

ROTTERDAM V ASTELAND 30 TELEFOON 1115 20

FABRIKANTE VAN:

NAUTISCHE INSTRUMENTEN MANOMETERS, THERMOMETERS, PYROMETERS, TACHOMETERS.

Agenten voor Zeekaarten en Nautische boeken.

REPARATIES OP KORTSTE TERMIJN

N.V. V~r.eenigde Touwfabrieken

GEVESTIGD TE ROTTERDAM 's-GRAYENWEG 264, TEL. 11.40.60

*

Fabrikanten van:

SISAL- EN MANILLATOUWWERK ST AALKABELS

HERCULESTOUW - PYTHONTOUW

..

En van viceroedekking onder de merken:

JABO

VERTO-HAARBOUCLE

tevens van:

COCOS VLOERBEDEKKING

N.Jl. Aannentingsmaatschappij voorheen

H. & P., Vf~ORMOLEN

Bouw-~

Gewapend beto•a

t!ll

lV aterboMtlvl,",,-,idige rverkell

•

ROTTERDAM- Westersingel 45

_{(__,}

N.V. LIJl\1- EN GEf _TJNEFABRIEI{

TELEFOON 25242 - D.EL.FT

A. F. v. d.. Steenhoven., Delft

ROTTERDAMSEWEG 384 TELEFOON 01730-21656 Leveringen van zand, grind, grond, enz.

Massa transporten met 3-zijdige kipauto's.

Speciale machine trailers voor vervoer van draglines - bulldozers - ketels enz.

Boele~s Scheepswerven en 1\faelti:uefabriek N. V.

BOLNES (BIJ ROTTERDAM)

•

ReJJaratie en nieutvboutv

•

TELEFOON 1951 00 ROTTERDAM TELEGR. BOELE-BOLNES

,~Maak de VVD k ,,,, . . . ster ..

De Nederlandse dieselmotor met een wereldrepzttatie!

I 00- 1200 p.k. voor scheeps- en stationaire doeleinden. Vraagt prospectus !

N. V. Appingedammer Bronsmotorenfabriek Appingedam

BETONKEIEN

en

BETON ANTI-KRUIPSTEEN

/

In kleuren grijs en heiderood

•

Voldoen aan de hoogste eisen Keur en acceptatie op het werk

•

N.V. Heesseltsche Steenfabriek v /h W. P. DE VRIES en CO.

Heesselt (Gem. Va rik I - Telefoon Ophemert K 3445-271:

N.V. STROOSTOFFABRIEK

~~ PIIOENIX~~

VEENDAM

Gebleekte stro-cellulose voor fijnpapier Sedert 1894

GEEF DIT BLAD NA LEZING AAN UW VRIENDEN

WERFT LEDEN VOOR DE

J. @I 1\SKI

verak.oapalttoJna:teli

Volledige installaties voor automatisering van WINKELS - KANTINES

EN RESTAURANTS

UTRECHTSEWEG I 0 - TEL. 02950-43486 HILVERSUM

Fully Automotie

AP(~O

Beveroge Dispenser•

BINGHAM ^& co ^N.V.

ZONWERINGEN

MODERNE JALOE.ZIEËN

CT---L,._;";;-

S C H I E D A M NIEUWE HAVEN 5 9-7 1 • TEl. 6 9 0 9 5*- 6 4 i' 7 s•

Werft leden voor de V.V.D.!

o : . - - - _ j

Spinners en Twijners van

Weef- en Tricotgarens

HAARDEN .KACHELS

OLIE KOLEN GAS

RADU) en TELEVISIE

KOElKASTEN

GA.SFORNUIZEN STOFZUIGERS

WASrt~ACHBNES

DE CLERCQSTRAAT 25

en

HOEK DA COSTAKADE

AMSTELVE!!~NSEWEG 21-23

v.

WOUSTRAAT 140- 146 BURG. DE VLUGTLAAN 91

1\MSTERDAl\<1