Congres Nijmegen

Q

£

.

LIBEBiML

MMSIZINE

m a a n d b l a d

v a n

d e

o n a f h a n k e l i j k e

LIBERALE

JONGEREN

ORGANISATIE

VRIJHEID

EN

DEMOCRATIE

Congres Nijmegen

INTRO

K dL O F O N

D R I E M A S T E R

M a a n d e l i j k s l i b e r a a l m a g a z i n e

Verenigingsblad v.d. onafhankelijke liberale jongerenorganisatie vrijheid en democratie verschijnt 10 x per kaar

Jaargang 36, nr. 10, december 1984

J O V D a l g e m e e n s e c r e t a r i a a t

Nieuwe Zijds Voorburgwal 288 1012 RT Amsterdam

Tel. 020 - 242000

D R I E M A S T E R r e d a c t i e

Hoofdredacteur: Wilfried Derksen Markt 7

6851 AG Huissen

Redacteuren:

Auke Baas, Elise Fokkink, Jurjen Olling en Ingrid de Groen.

J O V D h o o f d b e s t u u r

Voor U ligt het dubbeldikke kerstnummer van Drie­ master. 1984 is aan afsluiting toe.

In deze Driemaster treft U een uitgebreid verslag aan van het novembercongres in Nijmegen. Op dit be­ langrijke congres werden gigantisch veel moties be­ sproken, werd de samenwerkingsovereenkomst met de VVD vastgesteld en werden ingrijpende statuten- en reglementenherzieningen behandeld.

Voorts werd op dit congres Julius Remarque tot landelijk voorzitter benoemd, als opvolger van Herman Vermeer. In dit nummer kunt U op pagina 7 en 8 een eerste interview met onze nieuwe voor­ zitter lezen.

Behalve Herman traden ook Luc Pruijn en Ingrid Ver­ schoor af als hoofdbestuurslid. Ter gelegenheid hiervan had de redactie een afscheidsinterview met de voormalige secretaris internationale zaken. U vindt het op pagina 15.

Negatief puntje van het laatste congres was de te korte behandelingstijd voor de conceptresolutie e— mancipatie. Hierdoor kon de resolutie niet hele­ maal worden behandeld, zodat dit nu op een volgen­ de algemene vergadering zal moeten gebeuren.

Voorzitter Julius Remarque Raamstraat 8, 1016 XM Amsterdam

Fenningnaester Luit Tebbens Torringa G. Bakkerstraat 1, 9713 HA Groningen

Alg. Secretaris Landa Bakhuis W. van Noortstraat 84, 3514 GG Utrecht

Vice-Voorz. Fblitiek Antoin Scholten Lange Bisschopstraat 46, 7411 KM Deventer

Vice-Voorz. Organisatie Marcel Gubbels Lage der A 23a, 9718 BK Groningen

Internationaal Secr. Frank Rohof Hengelosestraat 225a, 7521 AC Enschede

Secr. Vorming & scholing Wim Hoving Lingestraat 21, 9406 PL Assen

Riblic Relations Arthur Fickel Weteringkade 64, 2515 AR Den Haag

Bestuurl.-Juridisch Eli Leenaars Boeckstaetedreef 61, 6543 JJ Nijmegen

Sociaal-econcnrijsch Jaap de Mare Slijkstraat 7-1, 1012 CM Amsterdam

Welzijn Roel van Goudoever Kanaalteg 24, 2628 EC Delft

Ecologie Peter Bessems Ververstraat 117, 5612 EB Eindhoven

Internationaal Albert Kooiman Kastanjelaan 18, 1943 DP Beverwijk

Politieke carpagnes Bertus van Weezenbeek Kettingstraat 24a-I, 3061 NP Rotterdam

020- 229715 050- 133729 030- 714943 05700-12102 050- 140988 053- 358954 05920-50110 070- 472682 080- 785372 020-5254156 015- 145339 0 » - 439934 02510-27826 010- 527666

Publicatie in Driemaster betekent niet, dat de mening van redactie of Hoofdbestuur verwoord is. Alvorens kopij in te sturen, wordt verzocht con­ tact op te nemen met de hoofdredacteur.

Wist U wat PKP is? Dat betekent Politiek Kern Pro­ gramma en U treft het aan in het middenkatern van deze Driemaster. In het kort staan hierin allerlei JOVD-sta.idpunten in weergegeven. Sommige stukken zijn amendeerbaar, andere niet. Het PKP zal als re­ solutie worden behandeld op het congres in maart 1985.

De redaktie wenst U veel leesplezier tijdens de feestdagen en een heel voorspoedig nieuwjaar!

INHOUDSOPGAVE

3. congresverslag van Arthur Fickel en Elise Fok­ kink

6. het promotie-team door Meinard Jan Rechsteiner 7. interview met de landelijk voorzitter, Julius

Remarque, door Auke Baas 8. Themadag: 'Lessen uit RSV'

9. Welzijn in verdrukking door de nieuwe secreta­ ris welzijnszaken, Roel van Goudoever

10. de vrijzinnig-democratie, door Wilfried Derksen en Bernard Tilman

12. Portugal, een dictatuur van partijen, door Pe­ ter Bessems

13. leden over liberalisme, door Rob Brouwer (afd. Venlo)

14. de JOVD-wijn

15. interview met Luc Pruijn, de scheidende secre- tris internationale zaken, door Elise Fokkink 16. Prikbord, door Ingrid de Groen

den. bal

CONGRES

Congres Nijmegen

Op 17 en 18 november werd in Nijmegen het traditionele najaarscongres gehouden.

Naast een flink aantal moties stond het conares eigen­ lijk in het teken van de (vrouwen)emancipatie en niet in de laatste plaats werd een voor de JOVD zeer belang­ rijke zaak behandeld: de samenwerkingsovereenkomst met de grootste liberale partij in Nederland, de VVD.

De Commissaris van de Koningin in Gelderland, de heer de Bruy- ne, liberaal, opende het con­ gres waarvan hij het vanzelf­ sprekend vond dat dit plaats had in Gelderland. Van de 20 JOVD-congressen hebben er 6 in deze provincie plaats gehad; dat is 30% "een aardig percen­ tage maar het kan beter". De samenwerkingsovereenkomst (SWO) werd door hem een historische beslissing genoemd en hij wond er geen doekjes om deze toe te juichen. Hij zal de strijd om de vrijheid voortzetten. Dit met betrekking tot het inci­ dent tijdens de vierdaagse te Nijmegen, waarbij hij de groep "Is het hier oorlog?" demonstra tief de rug toedraaide, hetgeen hem forse kritiek heeft opgele­ verd.

HISTORISCH MOMENT

Uitstekend was de gelegenheid die de emancipatiecommissie kreeg, bij monde van Simone Ouwerkerk, om de resolutie te verwoorden. Ook zij sprak van een historisch moment: morgen zouden er zeven vrouwen achter de tafel plaats nemen! Zij be­ nadrukt de gezamenlijke aanpak van het emancipatieproces: géén barricaden oprichten, maar sa­ men met de tegenhangers probe­ ren tot verandering te komen. Zelfredzaamheid in economisch opzicht is van wezenlijk belang (nog in 1980 werd driekwart van de onbetaalde arbeid door vrou­ wen verricht).

Vrouwen uit etnisch culturele minderheden kampen met een dub­ bele achterstand: zij maken deel uit van een minderheid èn zijn vrouwen. Dit vereist een specifiek beleid. Dit laatste geldt tevens ten aanzien van prostitutie. Hierbij zijn

machtsverschillen sterk bepalend Aan deze twee onderwerpen waren dan ook twee hoofdstukken van de resolutie gewijd.

Simone eindigde met de oproep toch vooral in de praktijk te brengen wat vaak met de mond be­ leden wordt.

KIES VOOR PvdA

‘s-Avonds hield Herman Vermeer zijn rede waarin hij (interna­ tionale zaken aanhaalde en nog een kritisch woord sprak rich­ ting VVD. Hij plaatste kantte­ keningen bij de verkiezingen in Nicaragua en keurde de buitenland­ se inmenging af. Positief werd de invloed gewaardeerd die de demo­ craten nog behielden ondanks Rea- gans overwinning.

Wat Nederland betreft: de werk­ loosheid gaat nog niet écht terug er is nog geen echte lastenverla­ ging voor starters in midden- en kleinbedrijf en de landbouwminis­

ter maakt zich schuldig aan een overvalstechniek. Het ma- cro-economisch kabinetsbeleid is juist, maar de doelgroepen moeten meer bij het overleg worden betrokken.

De VVD zou zich moeten profile­ ren. Men is te happig op publi­ citeit. In plaats van zich be­ zig te houden met de verschil­ len in het liberale denken, zou men anderen moeten overtuigen. Het optreden moet veranderen: geen woorden maar daden. De da­ den zijn er wel, het beleid van minister Schoo is daar een goed voorbeeld van, maar men moet meer op de voorgrond treden. Met het oog op de volgende kabi­ netsformatie, zei Herman: "Kies voor de PvdA in plaats van de Staphorstervariant".

ZOUTLIBERALEN

Mevrouw Kappeyne van de Coppello, staatssecretaris van emancipatie zaken, haalde de heer Korthals aan, die eens gezegd heeft: "De JOVD is het zout in de liberale pap". Als dit zo is, dan moet men zelf verder denken dan het individu en het algemeen belang.

Zout 1 iberalen zijn bovendien zo consequent dat zij hun ideeën ook willen doorvoeren in het eigen leven.

Helaas was mevr. Kappeyne niet in het bezit van de JOVD-reso- lutie emancipatie. Dit was de reden dat haar speech niet meer dan een algemeen verhaal was. Het begrip'"positieve discri­ minatie" wilde zij liever ver­ vangen door "voorkeursbehande­ ling". Als vrouw moet men hier niet voor terugdeinzen en juist JOVDsters moeten ondernemings­

lust bezitten; pioniers zijn. De meeste verschillen tussen man en vrouw zijn niet van bio­

logische, maar van culturele aard. De regering probeert hier verandering in te brengen door middel van gelijkberechti­ ging, het scheppen van extra voorzieningen, het ondersteu­ nen van door vrouwen opgezette initiatieven en door haar voor­ beeldfunctie.

Het belangrijkste is het tot stand brengen van een mentali­ teitsverandering, een langdu­ rig en moeizaam proces.

GEMANDATEERDE MACHT

De minister van Binnenlandse Za­ ken, de heer Rietkerk, gaf aan dat politieke macht, gemanda­ teerde macht is: de kritiek op het kabinetsbeleid zoals bijvoor­ beeld door Herman geuit, heeft recht op een antwoord. Dit is de essentie van onze democratie. De liberale minister ging er blijkbaar van ui t dat het -congres nogal kritisch tegenover het ka­ binetsbeleid stond. In een uit­ gebreide speech verdedigde de minister het kabinetsbeleid, gaf aan wat er nog moet gebeu­ ren en moedigde tenslotte de JOVD aan om kritische opmerkin­ gen te blijven maken. "De minis­ ter zal nog van ons horen", moet het hoofdbestuur gedacht hebben, want men zag hen zichtbaar opve­ ren na deze woorden van de mi­ ni ster.

SWO

Een ander belangrijk punt op de agenda betrof de samenwerkings­ overeenkomst met de VVD.

De afgelopen maanden hebben de hoofdbesturen van de JOVD en de VVD gesprekken gevoerd over de positie die de JOVD zou moeten innemen ten opzichte van de grootste liberale partij in Neder­ land. Voor het JOVD hoofdbestuur bleef hier één belangrijk ding voorop staan: de JOVD moet een onafhankelijke liberale organisa­ tie blijven.' De ^gesprekken waren noodzakeTi#k omdat de VVD wilde bepalen of zij de JOVD zou blijven erkennen, als de onafhankelijke liberale jongerenorganisatie in Nederland, of dat zij een jonge­ renorganisatie BINNEN de partij zou toestaan, de zogenaamde VVD-jongerencontacten.

Na een lange reeks van gesprek­ ken heeft het JOVD hoofdbestuur besloten om toch met de VVD wat nader te gaan samenwerken. JOVD en VVD geven deze samenwerking

jen. ba

1

CONGRES

gestalte door middel van een sa­ menwerkingsovereenkomst. Over

het voorstel van het hoofdbe­ stuur om deze samenwerkingso­ vereenkomst aan te gaan moest beslist worden op dit congres. Het hoofdbestuur is van mening dat de samenwerkingsovereenkomst zoals deze er nu uitzag de ver­ houding tussen VVD en JOVD op evenwichtige wijze regelt, zon­ der dat er een concessie is ge­ daan aan de politieke en orga- ni satorische onafhankelijkheid. Niet iedereen is het met het hoofdbestuur eens. Er is een grote groep binnen de JOVD die persé tegen de samenwerkingso­ vereenkomst met de VVD is. Zij vinden dat de JOVD door te gaan samen werken met de VVD toch een concessie doet aan haar politie­ ke en organisatorische onafhan­ kelijkheid. "Niks geen samen­ werkingsovereenkomst dus, niet met de VVD en niet met welke andere partij dan ook", zo vinden zij. Deze groep is boven­ dien bereid om de risico's te aanvaarden, zo3ls het ontstaan van VVD-jcls en het niet meer erkennen van de VVD dat de JOVD de liberale jongeren in Neder­ land zijn, waardoor er geen aan­ spraak meer gemaakt kan worden op de subsidie van WVC.

Het hoofdbestuur respecteert de mening van deze JOVD'ers die on­ getwijfeld ook het beste met de vereniging voor hebben, maar ge­ zien de voordelen en de geringe concessie en niet in de laatste plaats de bevestiging

van de onafhankelijke status van de JOVD, deed haar pleiten voor de SWO.

Het congres ging met 241 stemmen voor, 119 stemmen tegen en 90 onthoudingen accoord met het voorstel om een samenwerkingso­ vereenkomst met de VVD aan te gaan.

NIEUWE VOORZITTER

De secretaris internationale za­ ken Luc Pruijn, (met wie elders in dit blad een interview) en Ingrid Verschoor, 2e secretaris, namen afscheid. Albert Kooiman werd benoemd in plaats van Luc; de post 2e secretaris blijft open tot net volgende congres. Linda Bakhuis werd secretaris en Roel van Goudoever nam haar plaats in als secretaris Welzijn.

Julius Remarque werd benoemd als nieuwe voorzitter en hield een pleidooi voor het onderbouwen van politieke activiteiten met liberale beginselen.

VPRO

Zelfs tijdens het feest werd er nog gefilmd door de VPRO welke op die zondag een impressie van het gebeuren uitzond. Helaas overheersten ook hier weer de vlinderdassen en parelkettink- jes. Het is jammer dat de VPRO nog steeds wat dit betreft met oogkleppen rondloopt en het ui­ terlijk nog altijd belangrijker vindt dan wat er aan politieke ideeën leeft.

POLITIEKt OUTPUT

De zondagochtend werd -achteraf gezien- misschien toch te lang besteed aan (actuele) moties. Het congres vond dat het middel van de pariementaire enquetes vaker bij vergelijkbare politie­ ke schandalen gebruikt moet wor­ den. Er was waardering voor het gevoerde beleid met betrekking tot de RSV-affaire. Het congres is tegen de versoepeling van ontslagrecht voor jongeren, te­ gen discriminatie op politieke gezindheid, tegen positieve dis­ criminatie van startende vrouwe­ lijke ondernemers.

Een motie waarin om uitbreiding van de bestaande kernenergie­ centrales werd gevraagd werd verworpen.

Op buitenlands gebied onder­ schreef het congres de kritiek van de Verenigde Staten op de UNESCO. Voorts werden er een aantal specialistische moties op onderwijsgebied aangenomen. De maatregelen die de staatsse­ cretaris van justitie afkondig­ de inzake de gezinshereniging van buitenlandse werknemers - waaronder de zgn. 1445 maatre­ gel- werd met kracht door het JOVD congres verworpen. De on­ gelijke positie van buitenlandse jongeren ten opzichte van Neder­ landse jongeren wordt hier al­ leen maar groter door vond het congres.

De behandeling van de resolu­ tie emancipatie leverde nogal wat problemen op. Na een leven­ dige discussie en een felle bot­ sing met het congres werd -mede door de tijdsdruk- de behande­ ling van de resolutie niet voortgezet.

J O V D -lflR IA

JO V D -P ro m o tie te a m

Wie opvalt neemt risico's. Zo ook ondervinden de in korenblauw gestoken meisjes van het i.J 0 V D PROMOTIE-TEAM wanneer zij het halverwege het traject Arnhem-Nijmegen aan de stok krijgen met de conducteur. Meteen na binnenkomst van onze coupé begint de in functie verkerende ambtenaar een scheldkannonade op het kabinets­ beleid, Smit-Kroes, VVD, en onze eigen team-meisjes in het bij­ zonder'.

Meinand-Jan Rechsteinen

- Meer in hun mars dan Dit lijkt niet het moment om

een reeds 35 jaar oud misver­ stand te ontkrachten. Beduusd en licht ontdaan drukken de meisjes - anders toch niet op hun mondjes gevallen- zich diep in de treinkussens weg. De ble­ ke kleur rond hun lieve neusjes zal rond de Nijmeegse koffieta­ fel pas weer plaatsmaken voor de glimlach waarmee ze het gezicht van de JOVD mede helpen bepalen. Het is Zaterdag 10 November 1984. Een week voor het eman- cipatiecongres 1 d o e n 1 de meisjes van het J' 0 V D promo-

tie-team alvast Nijmegen. En dat zullen ze daar weten ook! Beladen met tassen vol propa­ gandamateriaal neemt het team in slaglinie bezit van de Nij­ meegse winkelpromenade. Achter­ af blijkt het geval met de trein­ conducteur gelukkig een uitzon­ dering; de reacties van voorbij­ gangers variëren van gematigd enthousiast tot het beleefd af­ wimpelen van de aangeboden li­ berale ideologie. Eigenlijk kun je ook moeilijk anders met zulke vriendelijke en goedlach­ se meisjes tegenover je. Maar is het dan niet al te opper­ vlakkig en veronica-achtig wat hier onder de JOVD-vlag gebeurt? Een dagje als fotograaf mee met het team heeft mij althans van het tegendeel weten te overtui­ gen. Alras blijkt de serieuze opzet van project wanneer er meisjes uit de slaglinie achter­ blijven. Die hebben 'beet', en zullen hun slachtoffer niet eer­ der laten gaan dan na de beoogde kennisoverdracht te hebben ge­ realiseerd. Nu zijn het geen stickers en pamfletjes meer

een glimlach alleen....

die uit het JOVD-canvas Tevoor­ schijn komen, maar nota's, Drie­ masters en informatiemappen. Dan ook blijkt dat de dames heel wat meer in hun mars hebben dan die glimlach alleen. Stuk voor stuk hebben de teamleden immers een intensieve training achter de rug waarin zaken als spreek­ vaardigheid, presentatie en dis­ cussietechniek de revue passeer­ den. Het stelt hen nu in staat om bereidwillig in te gaan op elke mogelijke vraag van de ge­ ïnteresseerde; JOVD-standpun- ten worden uitgelegd en kordaat staan de meisjes in politie- inhoudelijke discussies hun man­ netje.

Het toeval wil dat we niet de enigen zijn om vandaag met pro­ paganda ( 'géén reclame' zal coördinator Ton Hooijmaijers benadrukken ) in het Nijmeeg­

se aanwezig te zijn. Aan weers­ zijden van de promenade staan respectievelijk een COC-stand- je en een kraam waarin de 0SL- jeugd van zich spreken doet, op­ gesteld, recht tegenover elkaar. Het mag duidelijk zijn waar de symphatie van de rechtgeaardde JOVD-er het meest naar uit gaat: met het COC worden in vriende­ lijke sfeer foldertjes uitge­ wisseld, terwijl elk contact met de 'verkeerde' straatkant zorgvuldig vermeden wordt. Leden worden er overigens niet zo veel geworven op straat. Veeleer lijkt het de bedoeling te zijn om daar een basis voor te leggen door het kweken van een 'stuk naamsbekendheid' - excusez le jargon - van de JOVD, ditmaal gekoppeld aan de pro­ motie van het congres en het daarbij behorende feest.

Een enkele vertrapte strooifol- der markeert de weg terug naar het station. Verantwoordelijk HB-lid Bertus van Weezenbeek, die aan enthousiasme niet onder doet voor de leden van zijn team, maakt aan het eind van de dag duidelijk een tevreden in­ druk. Met al een half been in de trein speurt hij het perron nog af naar potentieel. Dan sluiten de deuren zich achter hem en weet Bertus zijn werk­ terrein de eerstvolgende tijd beperkt tot passagiers en con­ ducteur.

.en.

Sa1

J O V P -lflR IA

i

Julius Remarque

INTERVIEW

Sinds het afgelopen najaarscongres in Nijmegen heeft de JOVD een nieuwe voorzitter: Herman Vermeer werd opgevolgd door Julius Re­ marque, de voormalige algemeen secretaris.

Driemaster sprak met onze nieuwe voorzitter en ging onder meer in op diens congresrede - een betoog dat voldoende stof geeft tot nadenken en -praten - en politieke kernpunten.

Auke Baas

- Je had in je congresrede nog­ al wat kritiek op de wijze van besluitvorming in de JOVD. Die zou, kort gezegd, te wei­ nig beginselvast zijn.... "Ja. Op dit moment worden er in de JOVD politieke uitspra­ ken gedaan in allerlei vorm. Maar als je kijkt naar de poli­ tieke inhoud van die uitspra­ ken merk je duidelijk dat die meer zijn ingegeven door prag­ matisme door de 'waan van de dag' dan door een consequent gebruik van de liberale begin­ selen. Hier moet verandering in komen: de liberale beginse­ len moeten ten grondslag lig­ gen aan onze politieke uitspra­ ken en niet de vraag wat haal­ baar en betaalbaar is. Als de JOVD zich meer met haar oor­ spronkelijke achtergrond bezig­ houdt kan de output veel origi­ neler worden."

Op mijn opmerking dat dat alles vrij ambitieus klinkt antwoordt Julius dat het er om gaat iets van deze doelstelling te verwe­ zenlijken: "het hoeft niet per­ fect te zijn, als het accent maar in die richting wordt ver­

schoven". Hij wijst met name op de nota Sociale Zekerheid die sterk verbonden was met de li­ berale beginselen en in de VVD en D'66 veel aandacht heeft ge­ had.

- Over naar een ander onderwerp. Iedere voorzitter heeft een aantal concrete punten waar­ aan hij tijdens zijn zittings­ periode extra aandacht wil geven. Wat zijn jouw 'favo­ rieten'*.

"Ik vind dat we de kwaliteit van de vereniging moeten ver­ beteren. De afgelopen twee jaar heeft de JOVD er een paar duizend nieuwe leden bijgekregen, waaronder erg veel middelbare

scholieren, jonge mensen dus. Een van de belangrijkste taken van de bestuurders in onze ver­ eniging is om die nieuwe, jon­ ge leden te interesseren voor liberale politiek en om ze k e n ­ nis op te laten doen.

Het hoofdbestuur gaat het komen­ de jaar nog meer aandacht beste­ den aan vorming en scholing en verder wil ik veel het land in, naar afdelingen en districten toe om het enthousiasme van veel nieuwe leden en van de be­ sturen te stimuleren."

- En hoe staat het met de cam­ pagne "Op naar de 10.000"? "Alleen de afgelopen drie maan­ den al heeft de JOVD er weer zo'n drie- vierhonderd leden bij­

gekregen. Ik moet er echter wèl bijzeggen dat we dit jaar met on­ geveer 3.800 leden zijn begonnen en niet met bijna 5.000, zoals er vaak geroepen werd. We kunnen

'84 besluiten met een kleine viereneenhalf duizend leden, dus het gaat goed met de campagne. Maar we zijn nog niet bij de 10.000 leden en daarom gaan we in 1985 onverminderd door met ledenwerving. Het hoofdbestuur zal met ideeën komen en met de bijbehorende middelen, maar de leden in de afdelingen zullen het moeten doen, die zullen de JOVD nog groter en nog sterker moeten maken!"

- Wat zou er op politiek gebied moeten gaan gebeuren, volgens jou?

"Begin 1985 gaan we met het hoofdbestuur een prioriteiten­ plan opstellen. Daarin staan de belangriikste onderwerpen waar volgend jaar in de JOVD aan­ dacht aan gaat worden besteed. In ieder geval komen de congres­ thema's euthanasie, west-west relaties en 'burger en democra­ tie’ aan de orde. Euthanasie zal in de komende jaren net zo belangrijk worden als het abor­ tusvraagstuk tot voor kort was. West-west beleid gaat over de relaties tussen Europa en de Verenigde Staten en 'burger en democratie' heeft te maken met de inrichting van onze democra­ tie. Liberalen moeten blijven na­ denken over methoden om de men­ sen meer te betrekken bij de po­ litiek. Onderwerpen die in deze resolutie aan de orde zullen komen zijn: het referendum en de mogelijkheid om bijvoorbeeld bur­ gemeesters, commissarissen van de koningin en formateurs te la­ ten kiezen in plaats van benoe­ men.

Bovendien moet de JOVD de posi­ tie van het individu wederom na­ drukkelijk onder de aandacht brengen. Je hoort weer steeds vaker geluiden over het gezin als hoeksteen van de samenleving

vervolg op pagina 8

JO V D -lflR IA

vervolg van pagina 7

Wij moeten blijven opkomen voor vrijheidslievende mensen die heel goed in staat zijn om zélf de verantwoordelijkheid voor hun ei­ gen leven te dragen en die niet van de wiegtot aan het graf be­ tutteld willen worden door de o- verheid. Mensen moeten de ruimte krijgen!

Tenslotte vind ik het nuttig als de JOVD meer probeert samen te werken met andere politieke jongerenorganisaties op de pun­ ten waar men het eens kan worden - Over samenwerking gesproken:

als laatste zou ik nog iets willen vragen over de samen­ werkingsovereenkomst met de VVD. Wat is jouw visie op de lange termijn?

"Ik vind dat de VVD van haar kant nu echt moet laten zien dat ze voor de JOVD kiest en niet voor de JC's. De JOVD is sterk genoeg om aan de samen­ werkingsovereenkomst uitvoering te geven en alle Nederlandse jonge liberalen op te vangen. Als de VVD zich ook constructief opstelt dan is er over 5 jaar misschien helemaal geen samen­ werkingsovereenkomst meer nodig

enkunnen JOVD en VVD als onaf­ hankelijke organisaties naast el­ kaar blijven bestaan.

Ik ben er optimistisch over!" •

G E Z O C H T

De redactie van driemaster heeft afscheid moeten nemen van een van haar redacteuren. De redac­ tie benodigt dus uitbreiding. Wij zoeken

enige redacteuren (M/V)

vereisten:

- enige redactionele ervaring - goed humeur

- bereidheid een keer in de maand een weekend te besteden aan redactioneel werk in Am­ sterdam

belangstelling?

stuur een briefje naar de hoofd­ redacteur van Driemaster

Nieuwe Zijds Voorburgwal 288 1CLL2 PT Amq am

L E S S E N

UIT RSV

12-01-1985 11.12 h: video 13-17 h: forum sprekers: Jacobse, VVD v.d. Hek, PvdA van Iersel, CDA van Eikelenburg, NCW riosma

Wassemberg Douma van Ham

Dit alles in het Carlton hotel, vijzelstraat 2 in Amsterdam. Vraag de reader aan bij het al­ gemeen secretariaat.

's Avonds feest van.de afde­ ling Amsterdam i-.s.m... de plaat­ selijke VVD. / -

-D

e veel oudere, in veler ogen nog 'enige echte ouderwetse' liberalen als Geertsema en Vonhof zullen dat allemaal met pretogen hebben aangehoord. Zij her­ kennen zich in de jeugd. De nu politiek functioneren­ de generatie W D -ers, in be­ stuur, Kamer en kabinet, valt blijkbaar tussen de oude wal en het jonge schip van deze partij.

Nu is menig woord bij de jonge liberalen bepaald in jeugdige overmoed gespro­ ken, niet gehinderd ook door bestuurlijke verant­ woordelijkheid. Maar de principiële tendens is niette­ min onmiskenbaar.

De W D zal de opvattingen van de jongstén hunner moeilijk volledig kunnen wegwuiven als gepraat van broekjes die niet droog ach­ ter de oren zijn.

M aar ook de beide andere grote partijen, CDA en PvdA, zullen de oren ge­ spitst hebben en, net als de W D zelf, hun politieke toe­ komstverwachtingen toch enigszins moeten bijstellen na dit jonge liberale geluid.

KIJK MET JASON OVER DE GRENS

Als lid van de J.O.V.D. bent u vanzelfsprekend geïnteresseerd in de binnenlandse politiek.

U beseft ook terdege dat hiermee het buitenlandbeleid onlosmakelijk is verbonden.

Denk bijvoorbeeld aan internationale handel, kruiswapenproblematiek en ontwikkelings­

samenwerking.

.en.

Sa1

De Stichting |«son Jason stelt zich (en doel jongeren de gelegenheid te bieden zich met internationale vraagstukken bezig te houden. Z ij belicht vraagstukken > ais de Oost-Wesl-verhouding, ontwikkelingen op het gebied ,yan bewapening en ontwapening, de invloed van de birinenlandse p olitie k op de totstandkom ing van net buitenland beleid etc. Uitgangspunt van jason is de voor­ lichting over de behandelde o nd er­ werpen zo veelzijdig m ogeliik te doen zijn om op basis van deze veelzijdige iniorm atie een eigen mening te vormen. Wal to e t Jason In verschillende plaatsen in ons land organiseert Jason lezingen.

forum debatten, conferenties, uitwisselingen etc.

Tevens brengt zij zes maal per jaar hel JasonMagazine uit. d |t iedere keer aan één speciaal thema - vaak ’ in samenhang m et de conferenties

is aewiju. De redactie tracht, de , oekozen thema's van zoveel moge-

k jk invafshoéken te belichten, zodat d e lezer een afgerond beeld van de

behandelde problematiek krijgt. U en josoo

Jason is een actieve stichting die u erg veel kan bieden. Voor mensen die bij w illen blijven op het gebied van de internationale p olitiek is Jason een absolute noodzaak. Voor slechts f 25.- per jaar ontvangt u het Jason-Magazine thuis, evenals

uitnodigingen voor alle Jason-activiteiten W ilt u steunen, vul dan onderstaande bon in (postzegel niet nodig)

I Antwoordcoupon ^ I O ik .w il Jason ondersteunen voor f 25,- per I per jaar

' O stuur m ij meer inform atie over Jason Naam: ... ... Adres: ... Woonplaats: ... ... I I I

| Opsturen in een gesloten enveloppe aan J Jason. A ntwoordnum m er 2187.

1

2500 ZJ Den Haag (geen postzegel nodig)

P O L IT IE K

K E R N P R O G R A M M A

Voor U ligt het concept politiek kernprogramma. Het politiek kernprogramma is een resolutie van het hoofdbestuur waarin kort en bondig tal van JOVD-standpunten zijn geformuleerd over een breed spectrum van onderwerpen. Zoals U ziet is het een omvangrijk stuk geworden

Het PKP bestaat uit twee delen. In de eerste plaats zijn er stellingen waarin nieuwe standpunten van de JOVD zijn geformuleerd, uitspraken op gebieden waar de JOVD nog geen uit­ spraak over heeft gedaan. Deze stellingen worden op het maart-congres behandeld en zijn op de gebruikelijke manier amendeerbaar.

Een waarschuwing is hier echter op zijn plaats. Zoals 1) ziet moet er op het maart- congres een enorme hoeveelheid materiaal worden verwerkt. Er zullen 134 stellingen voor­ liggen! De behandeling daarvan zal een enorme klus worden. We willen 1) dan ook vragen zo veel mogelijk discipline te betrachten bij de amendering. Tekstuele amendementen kunnen natuurlijk een duidelijke verbetering suggereren, doch indien het hoofdbestuur ze niet over­ neemt is het wellicht toch verstandiger om er op het congres niet op door te gaan. De tijd is krap, we zullen alle discipline nodig hebben die we op kunnen brengen!

In de tweede plaats zijn er stellingen die gebaseerd zijn op recente uitspraken. Moties en resoluties zijn door het hoofdbestuur geherformuleerd op een wijze die past binnen de struk- tuur van het PKP. Omdat het hier gaat om recente uitspraken worden deze stellingen niet aan het maartcongres ter amendering voorgelegd. Ze zijn te herkennen doordat er vermeld

staat op welke congresuitspraak ze zijn gebaseerd, en doordat er een streep in de kantlijn staat. We hebben gemeend ze toch in deze Driemaster te moeten publiceren opdat U een goed overzicht krijgt. Indien U meent dat de moties en resoluties waarop deze stellingen zijn gebaseerd hun actualiteitswaarde hebben verloren, kunt U middels een motie het hoofdbestuur duidelijk maken dat de desbetreffende motie/resolutie niet mag worden betrokken bij het samenstellen van het PKP.

Een toetsingscommissie bestaande uit de vice voorzitters politiek en de internationaal secretarissen van de districten toetsen deze delen van het PKP aan de oorspronkelijke motie/ resolutie. Deze districtsbestuurders stellen zich telkenmale de vraag of in het PKP dat­ gene staat wat destijds werd bedoeld in de desbetreffende motie of resolutie. Indien de leden van de toetsingscommissie het onderling niet eens worden over de nieuwe PKP-tekst, dan zullen door het HB verschillende versies aan het congres wordenvoorgelegd ter ratificatie. Ne verschillende versies worden dan in het congresboek gepubliceerd.

Tenslotte wordt het PKP integraal voorgelegd aan het maartcongres ter ratificatie. Suitingsdatum moties voor het maartcongres is 5 februari 11.00 uur 's morgens. Sluitingsdatum amendementen voor het maartcongres is 12 februari 11.00 's morgens.

---JUSTITIE

100 PREAMBULE

101

De vrijheid van de een wordt bepaald door de vrijheid van de ander. De regels moeten zo gemaakt worden, dat iedereen zoveel mogelijk ruimte heeft.

4. geweldloosheid, men houdt zoveel mogelijk rekening met zijn medeburgers

5. men aanvaardt de consequenties, dit is evenals punt 2 een erkenning van het wettelijk gezag

6. de actie moet politiek gericht zijn

7. men dient eerst de legale middelen te hanteren alvorens men het middel van de burgelijke ongehoorzaamheid hanteert.

102

Naast de regels om de uitoefening van de vrijheid door burgers ter bescherming van de vrijheid van anderen te beperken, maakt de overheid ook ordeningsregels. De regelgever moet zich hierbij zo terughoudend mogelijk opstellen en indien hij regels geeft dient hij gebruik te maken van de reguleringsme- thode die daartoe in het leven is geroepen. 103

Regels moeten zoveel mogelijk een neerslag zijn van de in een maatschappij levende opvattingen en zo weinig mogelijk deze maat­ schappelijke opvattingen proberen te sturen. 104

Indien de overheid regels oplegt aan de burger, dan dient er ook gezorgd te worden voor een met voldoende waarborgen omklede rechtsbescherming. De drempel tot rechts­ ingang dient zo laag mogelijk te zijn. 110 BURGERLIJKE ONGEHOORZAAMHEID

111

Uitgangspunt van de politieke besluitvorming dient onze parlementaire democratie te zijn.

112

De democratische besluitvormingsprocessen worden verdiept door legale buiten-parlemen- taire acties. Democratie is meer dan alleen meerderheidsbeslissingen; een zichzelf res­ pecterende democratie zal rekening moeten houden met de minderheid.

113 ,

Daarom acht de J0VD burgerlijke ongehoor­ zaamheid onder een aantal voorwaarden toe­ laatbaar en, ondanks de illegaliteit, een aanvulling op de parlementaire democratie die in sommige gevallen onvoldoende 'volks­ vertegenwoordigend' werkt.

114

De voorwaarden, waarbij burgerlijke onge­ hoorzaamheid in elk geval toelaatbaar is, zijn:

1. de actie moet niet gericht zijn op eigen­ belang of een willekeurig eigen politiek belang

2. de actie dient openlijk te zijn; men erkent aldus wel de legaliteit van de overheid, maar niet de legitimiteit van haar beslissing

3. men bedoelt de wet resp. de regeling welke men overtreedt te veranderen of tussen en actie en doel bestaat een zeker verband en proportionaliteit

120 ALTERNATIEVE STRAFFEN

Op basis van de motie Alternatieve Straffen (zomercongres 1984)

121

De doelstellingen vangevangenisstraf, n.1. generale preventie, speciale preventie en resocialisatie worden in veel gevallen niet of helemaal niet bereikt.

122

Toepassing van gevangenisstraffen als reactie op het plegen van strafbare feiten is onmisbaar als instrument om genoemde doelstellingen te bereiken, zodat volle­ dige afschaffing daarvan ongewenst is.

123

In veel gevallen, beperkt tot lichtere strafbare feiten, kan een alternatieve straf meer effect hebben.

124

De alternatieve strafvorm, met name dienstverlening en schadeloosstelling aan het slachtoffer, dient als hoofdstraf in het Wetboek van Strafrecht opgenomen te worden, zodat de rechter, indien hij dat wenselijk acht, kan beslissen deze sanc- tie-vorm toe te passen.

130 MINDERJARIGHEID

Op basis van de motie Minderjarigheid (zomercongres 1984)

131

De minderjarigheidsgrens dient verlaagd te worden van 21 naar 18 jaar.

132

De verlaging van de minderjarigheidsgrens heeft grote nadelige financiële consequen­ ties in het kader van de sociale zeker­ heid. Bij de verlaging mag daarom de so­ ciale zekerheid worden uitgezonderd. 133

De uitzondering mag slechts tijdelijk zijn, in afwachting van de herziening van het sociale zekerheidsstelsel, waarbij de verlaging van de minderjarigheidsgrens wel algemeen dient te worden doorgevoerd. 140 RECHTSPOSITIE AMBTENAREN

141

De rechtspositie van ambtenaren verschilt m.b.t. het arbeidsvoorwaarden overleg en het stakingsrecht teveel in relatie tot de rechtspositie van werknemers in de particu­ liere sector.

V

142

De arbeidsvoorwaarden van ambtenaren dienen te worden vastgesteld in gelijkwaardige onderhandelingen tussen de ambtenarenbonden en de regering als werkgever.

143

Ook dient het 'budgetrecht' van de Staten- Generaal onverkort te worden gehandhaafd m.b.t. de ambtenarensalarissen.

144

Er dient derhalve een aangepaste wetgevings- constructie te komen voor de begrotingswet die de ambtenarensalarissen behandelt, waar­ bij de hierboven gestelde eisen worden gewaarborgd.

145

Ter ondersteuning van de positie van de ambtenarenbonden bij de onderhandelingen dient er een geconditioneerd stakingsrecht voor ambtenaren te komen.

BINNENLANDS BESTOOR 200 PREAMBULE

201

Dat de overheid regels maakt alleen is niet voldoende. Ook dient er een structuur te zijn die het mogelijk maakt om de regels uit te voeren en op hun uitvoering te controle­ ren .

202

Binnen deze binnenlands bestuurlijke struc­ tuur dient er een zo groot mogelijke ruimte te zijn voor de eigen besluitvorming van de lagere overheden. Het bestuur dient zo dicht mogelijk bij de burger te staan.

203

De eisen gesteld aan een goed binnenlands bestuur kunnen een omvangrijke structuur tot gevolg hebben. De doorzichtigheid en herken­ baarheid dient voor de burger gewaarborgd te blijven.

204

Als liberalen vinden wij dat de rol van de overheid zo klein mogelijk dient te zijn. De binnenlangds bestuurlijke structuur dient voldoende waarborgen te bieden voor de zelf­ redzaamheid van de burger en niet te ver­ vallen tot een centralistisch regulerend orgaan.

210 DEREGULERING

211

In Nederland is sprake van een situatie van qualitatieve en quantitatieve over-regule- ring.

212

Er dient kritischer dan voorheen te worden gekeken naar de mate waarin en de wijze waarop regels worden gegeven, teneinde ver­ mindering van regels en vereenvoudiging van

wetgevingsbeleid te realiseren. 214

Alvorens wordt besloten tot het reguleren van een bepaald maatschappelijk verschijn­ sel, is het essentieel dat een zorgvuldige analyse plaatsvindt, waarbij antwoord wordt gegeven op onder meer de vraag of nadere regelgeving wel absoluut noodzakelijk is en geen ongewenste neveneffecten tot gevolg zal hebben en of, zo de laatste vraag bevesti­ gend kan worden beantwoord, de (centrale) overheid wel de regelgever moet zijn en hoe uitgebreid die regels dan minimaal moeten zijn.

215

Het functioneren van bestaande regelgeving dient regelmatig geevalueerd te worden en indien mogelijk eenvoudiger en duidelijker te worden gemaakt.

216

Regelgeving dient zo duidelijk mogelijk te zijn. Vage of ruim te interpreteren formule­ ringen doen afbreuk aan het met regelgeving beoogde doel.

217

Daar waar normen gehandhaafd blijven, mogen deze in het kader van de deregulering niet worden verlaagd. Deregulering moet echter tevens inhouden dat bepaalde normen komen te vervallen.

220 DECENTRALISATIE

221

De centrale overheid heeft teveel taken en bevoegdheden naar zich toegetrokken, die doeltreffender en doelmatiger door de lagere overheden kunnen worden uitgevoerd.

222

Het bestuur dient zo dicht mogelijk bij de burger gestalte te krijgen. Indien taken en bevoegdheden naar lagere overheden worden gedecentraliseerd is de burger beter in staat het gevoerde beleid te overzien en te controleren.

223

Voor het goed uitoefenen van hun taken heb­ ben de lagere overheden meer beleids- en beslissingsruimte nodig, zodat ze die naar eigen wensen en inzichten kunnen volbrengen. 224

Het aantal specifieke uitkeringen moet ver­ laagd en waar mogelijk gebundeld worden. De uitkering uit het gemeente-fonds dient ver­ groot te worden, zodat de gemeenten vrijer zijn in het bepalen van hun doelen en de financiering daarvan. Decentralisatie van rijkstaken en -bevoegdheden dient gepaard te gaan met de overheveling van de desbetref­ fende financiële middelen.

3

225

achteraf te geschieden op basis van het beginsel van marginale toetsing. Deze toet­ sing dient ervoor te waken dat het gemeente­ lijk beleid niet in strijd komt met het beleid van de hogere overheden.

226

Aan het gebruik van bestuursinstrumenten zoals het toezicht, het geven van specifieke uitkeringen en voorschriften dient een wet­ telijke basis ten grondslag te liggen. 227

Sommige gedeconcentreerde taken dienen te worden opgeheven of samengevoegd met de desbetreffende diensten van de lagere over­ heden.

230 ORGANISATIE BINNENLANDS BESTUUR 231

De overheid wordt bij de uitvoering van haar taken gehinderd door de huidige binnenlands bestuurlijke structuur. Dit is het gevolg van de uitbreiding van het takenpakket en de maatschappelijke schaalvergroting.

232

Tussen gemeenten en provincies bevindt zich een bestuursvacuum, terwijl juist een enorme behoefte bestaat aan een regionale bestuurs­ laag.

233

Naar de mening van de JOVD kan de enige oplossing op lange termijn van deze bestuur­ lijke problemen gevonden worden in het model Provincies Nieuwe Stijl.

234

Dit model bevat de volgende elementen: 1. er komen ongeveer 20 a 24 procincies 2. de taken en gevoegdheden van deze provin­

cies worden zeer sterk uitgebreid, zowel met ex-gemeente als ex-rijkstaken

3. er moet een gemeentelijke herindeling plaatsvinden, die in verstedelijkte ge­ bieden zou moeten leiden tot schaalver­ kleining en in landelijke gebieden tot schaalvergroting

4. de intergemeentelijke samenwerking zou in deze conceptie minder noodzakelijk zijn, doch dient als een aanvullende regeling gebruikt te worden om eventuele bestuur­ lijke lacunes op te vullen.

235

Dit model Provincies Nieuwe Stijl dient, eventueel gemodificeerd wegen gewijzigde omstandigheden, gefaseerd, doch in betrekke­ lijk korte tijd te worden ingevoerd.

240 DIRECTE DEMOCRATIE 241

Er dient een vorm van directe democratie te komen als aanvulling op onze parlementaire democratie.

242

Op nationaal niveau kiezen wij niet voor de vorm van een referendum, omdat de uitslag van een referendum zodanig door de vraag­ stelling en de media kunnen worden gestuurd, dat je in zo'n geval vraagtekens kunt zetten bij het democratisch gehalte van de uitslag. 243

Toepassing van een consultatief referendum dient mogelijk gemaakt te worden op locaal niveau.

244

Op nationaal niveau dient er een wettelijke regeling te komen, die de toepassing van het volksinitiatief mogelijk maakt. Bij deze vorm van directe democratie kan een bepaalde groep van de bevolking direct zonder tussen­ komst van hun volksvertegenwoordigers een voorstel indienen bij het parlement, waar­ over in het parlement gediscusseerd wordt en een besluit kan worden genomen.

250 CONSTITUTIE

Op basis van Liberalisme in Beweging (1980) 251

Als liberalen zijn wij van mening dat een openbare functie, dus ook het staatshoofd- schap, nooit verkregen mag worden op grond van een kwaliteit die door geboorte wordt bepaald. Een openbare functie dient ver­ kregen te worden op grond van persoonlijke kwaliteiten.

252

Het huidige stelsel voldoet niet aan de liberale beginselen. De JOVD heeft een voorkeur voor een stelsel met een gekozen staatshoofd.

253

Gegeven de huidige situatie in ons land en de bijzondere band die de Nederlandse burger met het koningshuis heeft, legt de JOVD zich echter vooralsnog neer bij het handhaven van het stelsel zoals dat momen­ teel in ons land bestaat. De JOVD zal geen aanbeveling doen dit stelsel onmiddelijk opzij te zetten.

260 MINDERHEDENBELEID 261

De vorming en uitvoering van het minderhe­ denbeleid dient grote prioriteit te krijgen. 262

Het beleid m.b.t. de toelating van buiten­ landers in Nederland zal restrictief moeten zijn.

263

Daarnaast dient er een positief verband te bestaan tussen toelatingsbeleid en ver­ blijfsrechtelijk beleid; indien men eenmaal in Nederland is toegelaten dan moet men er redelijkerwijs ook vanuit kunnen gaan, dat men wordt beschermd in zijn verblijf door het verblijfsrecht.

264

Om culturele minderheden goed te kunnen integreren in onze samenleving is het nood­ zakelijk dat generale voorzieningen, zoals ook voor Nederlanders, onverkort en gelijke­ lijk openstaan voor alle minderheidsgroepen. Een uitzonderingspositie in het leven geroe­ pen door specifieke voorzieningen mag slechts in zeer urgente situaties mogelijk blijven.

265

Integratie betekent niet assimilatie. Naar onze mening moeten culturele minderheids­ groepen de vrijheid en de ruimte hebben voor eigen culturele beleving en ontwikkeling.

266

Remigratie dient een vrije beslissing te zijn voor een buitenlander. Er dienen finan­ ciële mogelijkheden te worden geschapen om een buitenlander, die eenmaal heeft besloten te remigreren, een redelijk bestaan te ver­ zekeren in hun land van herkomst.

ECONOMIE

300 PREAMBULE

301

Vrijheid om zich te ontplooien is voor libe­ ralen ook in het economisch verkeer een belangrijk uitgangspunt. Deze vrijheid maakt een welvaartscreatie mogelijk waar de gehele maatschappij van kan meeprofiteren. Daarom kiezen liberalen voor een systeem van vrije ondernemingsgewijze produktie.

302

De overheid moet echter randvoorwaarden ceeren die ervoor moeten zórgen dat de vrij­ heid van de een niet ten koste gaat van die van een ander. Daarnaast heeft de overheid een belangrijke taak op die gebieden waar het marktmechanisme faalt, en om een recht­ vaardige verdeling van de nationale welvaart te bewerkstelligen.

310 TAAK VAN DE OVERHEID

311

De overheid kan op vele manieren in het economisch leven ingrijpen. De argumenten om tot overheidsingrijpen te komen zijn echter beperkt in de liberale visie. Dit betekent dat de overheid beheerst en terughoudend gebruik moet maken van de mogelijkheden die zij heeft.

312

Overheidsingrijpen is gerechtvaardigd:

- om tot de beschikbaarheid van collectieve goederen te komen

- ter voorkoming van negatieve externe ef­ fecten of ter stimulering van positieve externe effecten

- ter bescherming van de belangen van toe­ komstige generaties

- ter bestrijding van ongewenste machtsposi­ ties

- bij onvoldoende informatie

- om de welvaart anders te verdelen

Bij haar beleid moet de overheid telkens keuzes maken tussen doelmatigheid en recht­ vaardigheid. Behalve dat liberalen een dui­ delijke visie hebben op rechtvaardigheid, willen zij ook de doelmatigheid nadrukkelijk in de overweging betrekken.

320 FUNCTIONEREN VAN DE ECONOMIE

innovatie

Op basis van de resolutie automatisering (voorjaar 1982)

321

De huidige Nederlandse economische crisis is mede veroorzaakt door een tekort aan innovatie in de Nederlandse economie. Het particulier initiatief dient levendig ge­ noeg te zijn om innovatie te verwezenlij­ ken. De overheid moet dit bevorderen door zodanige randvoorwaarden te creeren dat de stimulans voor bedrijven om te innoveren maximaal is.

322

Gezien het feit dat er continu geinnoveerd zal moeten worden verdient een permanent op innovatie gericht beleid de voorkeur boven tijdelijke (inhaal-)acties. Het be­ leid moet daarom gericht zijn op onder­ wijs, research, aspectenonderzoek en meer in het algemeen het bevorderen van risico­ vol, innovatief ondernemerschap.

mededingingsbeleid

Op basis van de motie mededingingsbeleid (najaar 1983) en de resolutie Europa Repara­ tie (zomer 1983)

323

De onbeschermde positie van consumenten in een markteconomie als de Nederlandse is voor liberalen slechts aanvaardbaar, in­ dien voorkomen wordt dat ondernemingen machtsposities scheppen. De rivaliteit om de gunsten van de consument beschermt deze laatste; machtsposities van ondernemingen tasten deze rivaliteit aan. Consumenten worden daarvan het slachtoffer via hogere prijzen en lagere kwaliteit.

324

Bovendien is concurrentie een belangrijke prikkel tot efficiency en innovatie.

325

De overheid dient daarom de concurrentie actief te stimuleren en de vorming van machtsposities te voorkomen. Daartoe dient een actief mededingingsbeleid te worden gevoerd.

326

Uitbreiding van het mededingingsbeleid dat in Europees verband wordt gevoerd, in het bijzonder betreffende een deugdelijke fusieregeling, moet door de Nederlandse regering worden gesteund. Fusies die de concurrentie in belangrijke mate doen verminderen, moeten worden verboden.

313

Dit Europees beleid dient te worden aange­ vuld met Nederlands beleid op die gebieden waar het Europese recht niet geldt. Samen­ werkingen en fusies moeten daarbij onder een geconditioneerd verbodsstelsel vallen. industriebeleid

321

Behalve ter bevordering van de concurrentie dient de overheid zich zeer terughoudend op te stellen bij het rechtstreeks ingrijpen in de economische structuur. Steunverlening aan individuele bedrijven moet worden vermeden. overheidsbedri jven

322

Voor zover overheidsbedrijven in concurren­ tie treden met particuliere bedrijven, moe­ ten zij aan dezelfde voorwaarden voldoen als deze laatsten. Eerlijke concurrentie moet worden bevorderd.

323

Kwaliteit en efficiency van overheidsbedrij­ ven dienen te worden gestimuleerd. Daartoe dienen consumentenorganisaties meer invloed te hebben op het bedrijfsbeleid.

lastenverlichting voor het bedri jfsleven 324

De WIR-premies moeten worden afgeschaft. De financiële ruimte die hierdoor ontstaat, moet worden gebruikt om de werkgeverspremies voor de sociale verzekeringen te verminde­ ren.

werkgelegenheidsbeleid

Op basis van de resolutie Jeugdwerkloosheid (najaar 1983)

325

De algemene werkloosheid is ten principale het gevolg van de economische recessie. Een rechtstreekse bestijding van de werk­ loosheid kan dan ook niet anders zijn dan symptoombestrijding. Dit is desondanks noodzakelijk. Hierbij moet zij rekening houden met het feit dat maatregelen die op korte termijn de werkgelegenheid bevorde­ ren, op de lange termijn wellicht ongun­ stig uitpakken.

arbeidsti jdverkorting

Op basis van de resolutie Jeugdwerkloosheid (najaar 1983)

326

Arbeidstijdverkorting is een acceptabel middel om de bestaande werkgelegenheid te verdelen over meer mensen. Zij mag echter niet uniform worden toegepast; onderscheid moet worden gemaakt naar de manieren zowel als naar de mensen waarop arbeidstijdver­ korting wordt toegepast.

327

De overheid zelf moet bij arbeidstijdver­ korting een voortrekkersrol vervullen, enerzijds vanwege haar voorbeeldfunctie naar het particuliere bedrijfsleven en anderzijds vanwege de voor haar gunstige

327

I

financiële uitkomsten van arbeidstijdver­ korting .

jeugdwerkloosheid

Op basis van de resolutie Jeugdwerkloosheid najaar 1983)

328

De werkloosheid onder jongeren is oneven­ redig hoog en rechtvaardigt een jeugd- werkgelegenheidsbeleid, ook in Europees verband.

329

De positie van jongeren op de arbeidsmarkt moet worden verbeterd; de scholing moet meer praktijkgericht worden. Zowel verla­ ging van het minimum-jeugdloon als de versoepeling van het ontslagrecht voor jongeren dragen onvoldoende bij tot boven­ vermelde positieverbetering, en moeten dus worden afgewezen.

340 INKOMENSVERDELING inleiding

341

Bij het inkomensbeleid hanteert de overheid twee beginselen: loon naar prestatie en loon naar behoefte. Een principiële keuze tussen deze twee beginselen kan nooit worden ge­ maakt: beide hebben een element van recht­ vaardigheid. In een bepaalde situatie kan men echter wel een van de twee beginselen vinden overheersen. Liberalen leggen daarbij iets meer de nadruk op loon naar prestatie. 342

De overheid kan de inkomens van haar burgers op twee manieren beinvloeden: door bein-vloeding van de omstandigheden waarin de inkomens worden gevormd, en door inkomens- herverdeling.

343

Ten aanzien van de vorming van de inkomens, dient de overheid zodanige omstandigheden te scheppen dat inkomensverschillen zo veel mogelijk prestatieverschillen weergeven. Dit betekent dat zij machtsposities op de arbeidsmarkt van bepaalde categorieën arbeid moet trachten te voorkomen danwel af te bouwen.

344

Ten aanzien van de inkomensherverdeling heeft de overheid in principe twee mogelijk­ heden: herverdeling in geld middels belas­ tingen en sociale zekerheid, en herverdeling in natura (doordat burgers verschillend profiteren van overheidsbestedingen).

directe belastingen en sociale zekerheid Op basis van de resolutie Sociale Zekerheid (najaar 1982)

345

Het huidige stelsel van sociale zekerheid voldoet niet. Het is een versnipperd, ingewikkeld geheel dat allerlei ongewenste neveneffecten heeft, en diverse elementen bevat die vanuit een liberale visie niet in zulk een stelsel thuis horen.

346

De directe belastingen hebben in principe hetzelfde doel als de sociale zekerheid, namelijk de herverdeling van de gevormde inkomens. Aan het huidige belastingstelsel kleven echter dezelfde bezwaren als aan het sociale zekerheidsstelsel.

347

Daarom pleit de JOVD voor een systeem dat beide stelsels integreert in een drie- traps-systeem.

348

De eerste trap van dit systeem bestaat uit een gefiscaliseerd basisinkomen. Iedereen die bereid is te werken, voor anderen zorgt, in het vrijwilligerswerk actief is of ouder is dan de pensioengerechtigde leeftijd, krijgt een basisinkomen. Dit basisinkomen is een sociaal minimum dat een menswaardig bestaan garandeert aan hen die daar recht op hebben.

349

Zij die een dagopleiding volgen hebben ook recht op een basisinkomen. Op deze wijze wordt de ouder-onafhankelijke studiefinan­ ciering geintegreerd in de belastingen en sociale zekerheid.

350

Ouders van jongeren onder de achttien jaar krijgen een basisinkomen dat afhankelijk is van de leeftijd van de jongere. Hierbij moet overigens worden voldaan aan dezelfde voorwaarden als bij ouderen. Op deze wijze wordt ook het systeem van kinderbijslag geintegreerd.

351

Over alles wat men verdient moet men een uniform percentage belasting betalen. Be­ lastingvrije voet en de progressie van de marginale belastingtarieven verdwijnen daarmee dus. Een drastische sanering van het aantal aftrekposten moet hiermee ge­ paard gaan, waarbij de woonlasten echter wel aftrekbaar moeten zijn.

352

De tweede trap bestaat uit verplichte verzekeringen tegen loonderving door ziek­ te of werkloosheid. Deze uitkering wordt, afhankelijk van het arbeidsverleden, in maximaal twee jaar afgebouwd. Daarna res­ teert het basisinkomen.

353

De derde trap bestaat uit individuele verzekeringen, die ieder mens vrij is om af te sluiten. Hiermee wordt aan de eigen verantwoordelijkheid van het individu in- houd gegeven.

indirecte belastingen en subsidies 354

Inkomensherverdeling middeld indirecte be­ lastingen is onrechtvaardig daar de grond­ slag voor de belastingen niet de welvaart

van het individu is, doch de manier waarop hij zijn geld besteedt. Het feit dat de aankoop van bepaalde goederen over het alge­ meen gepaard gaan met een hoger welvaarts­ niveau, is voor liberalen onvoldoende recht­ vaardiging. Immers, voor liberalen kunnen bepaalde groepskenmerken niet de grondslag zijn voor bevoor- of benadeling van het individu.

355

Daarnaast zijn er diverse accijnzen (b.v. op suiker en op frisdrank) die helemaal niet vallen onder de in stelling 312 genoemde argumenten voor overheidsingrijpen.

356

Daar staat tegenover dat indirecte belas­ tingen bijzonder doelmatig zijn t.a.v. het genereren van overheidsinkomsten. Bovendien kan men belasting op besteding rechtvaardi­ ger vinden dan belasting op inkomen.

357

Daarom pleit de JOVD voor een krachtige sanering van het stelsel van accijnzen, waarbij accijnzen die gebaseerd zijn op in liberale ogen onjuiste argumenten, moeten worden afgeschaft. Inkomensherverdeling is hierbij een in liberale ogen onjuist argu­ ment .

358

Tevens moet het stelsel van subsidies worden gesaneerd, waarbij dezelfde uitgangspunten dienen te worden gehanteerd.

359

De inkomenseffecten van zulk een sanering moeten worden opgevangen middels andere inkomensherverdelende instrumenten.

profi jt van de overheid 360

De JOVD pleit voor een verdergaande toepas­ sing van het profijtbeginsel. Vooral subsi­ dies en overheidsbestedingen die overwegend de hogere inkomenscategoriën bevoordelen, moeten worden afgebouwd.

370 BEGROTINGSBELEID 371

De grootte van de overheidsuitgaven en -inkomsten hebben een grote invloed op de Nederlandse economie. Dit geeft de overheid de mogelijkheid om de economie te beïnvloe­ den. De zorg om het welzijn van haar burgers geeft de overheid ook de plicht tot deze beïnvloeding.

372

De overheid dient de economie te stimuleren indien daarmee een investeringsgolf kan worden uitgelokt. om daarmee economisch her­ stel te versnellen.

373

De overheid mag niet structureel haar uitga­ ven verhogen om de economie te stimuleren. Als er al gestimuleerd moet worden, dan komt verlaging van de belasting heer veel meer voor in aanmerking.

374

De overheid mag meer uitgeven dan zij aan inkomsten ontvangt. Tegenover dit tekort moeten echter overheidsinvesteringen staan, die gemiddeld over meerdere jaren minstens even groot moeten zijn als het tekort.

375

De overheid kan een deel van haar schuld monetair financieren; welk deel dient afhan­ kelijk te zijn van de nominale economische g r o e i .

380 INTERNATIONALE ECONOMISCHE ORDE

381

De toegenomen integratie van de verschillen­ de economieën is een van de oorzaken van de toegenomen welvaart. Om dit proces verder te stimuleren en ook de arme landen de kans te geven hierin te participeren, dient er een internationale economische orde te komen die gebaseerd is op de onderlinge afhankelijk­ heid van de landen in de wereld. Dit moet tot uiting komen in een vrije wereldhandel. Ieder land moet vrij zijn om binnen deze internationale orde zijn eigen economische systeem te kiezen.

382

Protectionisme wijzen wij af, omdat de con­ sument moet betalen middels hogere prijzen, en de arme landen worden belemmerd in hun ontwikkeling.

ECOLOGIE

400 PREAMBULE

401

Het leefmilieu is van het grootste belang voor het welzijn van de individuele mens. Dit leefmilieu wordt welliswaar door de mens beinvloed, doch beinvloedt op zijn beurt weer de mens.

402

De structuur van de ecologie die deze weder­ zijdse beinvloeding aangeeft, is onafhanke­ lijk van de door de mens kunstmatig aangeme­ ten landsgrenzen. Naast een nationaal beleid moet er dan ook evenzeer een internationaal beleid ontwikkeld worden.

403

Om de mens zoveel mogelijk bewust te maken van de omstandigheden binnen zijn leefwereld moet gestreefd worden naar een optimale informatievoorziening ten aanzien van de toekomstverwachtingen van deze leefwereld.

404

De overheid heeft als taak voor eenieder leefbare woonomstandigheden te garanderen.

De beslissingsbevoegdheid met betrekking tot locale of regionale volkshuisvesting en ruimtelijke ordening moet zeveel mogelijk liggen bij de locale of regionale overheden, opdat deze lagere overheden op kleinere schaal een eenvoudige en effectieve regel­ geving kunnen nastreven.

410 MILIEU

411

De overheid is verantwoordelijk voor een schoon milieu. Zij bepaalt de normen en staat garant voor een leefbare omgeving, ongeacht de vervuilingsgraad. Instrumenten die zij hiervoor kan gebruiken zijn het instellen van verbodsbepalingen, heffen van milieubelasting en het verstrekken van milieusubsidies.

412

Er moet gestreefd worden naar een goede harmonie tussen economische en milieutech­ nische aspecten en aspecten van volksgezond­ heid. Hierbij moet worden opgemerkt dat een goed milieubeheer op lange termijn rendabel is.

413

In vele gevallen kan er niet langer gewacht worden met het treffen van maatregelen. Bij het kiezen van instrumenten voor een consis­ tente milieupolitiek moet dan de tijdsduur tussen het moment waarop de beslissing wordt genomen en het moment waarop de beoogde effecten van de maatregel daadwerkelijk optreden, vooropstaan.

414

Omdat een gezamenlijke aanpak van meerdere landen noodzakelijk is, zullen internatio­ nale afspraken gemaakt moeten worden, zodat een land dat een voortrekkersrol vervult, niet gedupeerd wordt.

415

Nederland moet bij deze aanpak een actieve rol spelen, met name bij de problemen rond zure regen en verontreiniging van oppervlak­ tewater.

416

Er moet een strenge controle plaatsvinden op industriële verontreiniging en op transport, opslag en verwerking van milieu-gevaarlijke afvalstoffen.

417

Daarbij kan de overheid in sommige gevallen bepaalde ondernemingen verplichten de effec­ ten van de productie op het milieu te rap­ porteren, echter met een tegemoetkoming in de kosten van de rapportage.

418

De bedrijven die in hoofdzaak verantwoorde­ lijk zijn voor bodemverontreiniging, moeten aan de kosten van bodemsanering bijdragen.

405

6 d