Deel I: tot 1967: Pogingen tot transnationale convergentie 25

(1)

Woord vooraf 9

Verantwoording 10

Proloog: 1958 21

Deel I: tot 1967: Pogingen tot transnationale convergentie 25

1 Moeizame politieke consensus 31

Internationale contacten: de nei 31

‘Europa’ als bindende factor 34

Eerste aanzetten voor Europese partijvorming 39

Sociaal-economische divergentie 41

Hahn en het Nederlandse beeld van ‘een cdu’ 45

Ideologische aanzetten in nei-verband 1958-1962 48

2 Christen-democraten en conservatieven 52

Britse christen-democraten 52

Het conservatieven-debat verbreedt zich 55

De cdu en de gaullisten 58

Intermezzo: Exclusief-protestantse contacten in Zwitserland

en Noorwegen 63

Het conservatieve probleem: discussie voortgezet 66

Aanvraag van de Tories 70

Intermezzo: relaties met Latijns-Amerikaanse christen-democraten 75 Tegenstelling tussen Duitsers en Italianen: de Nederlanders kiezen partij 77 Deel II: 1968-1978: Verdeeldheid over de Europese partij 87 1 Gevecht om de uitgangsposities in de

EUCD

95 Geen conservatieve Duitse opvolging van Rumor 95

Machtswisseling in Bonn 102

Ontknoping in de strijd om het eucd-leiderschap: Rumor herkozen 105

5

Inhoudsopgave

(2)

Veranderingen in de cdu: ‘maar allemaal zijn ze wel wat konservatief!’ 108 Nederlandse pleidooien voor aansluiting van ‘nieuwe’ christen-democraten 115 Voortgezette strijd om de eucd-leiding tussen Italianen en Duitsers 120

Bonn november 1973: ‘coup’ van de cdu 122

2 Ideologische plaatsbepaling 126

De commissie-Van Niftrik 127

Discussie in eigen kring 131

Werkgroep ‘La pensée et l’action’ 136

Europees Manifest en Carácas Document: moeizame

ideologische convergentie 140

3 Naar de oprichting van de Europese Volkspartij 150

Kooijmans’ peiling over de Europese partij 151

Perspectieven voor samenwerking met conservatieven in het

Europees Parlement? 154

Nieuwe verhoudingen in het Europees Parlement 159 Debat om het karakter van de Europese partij 163

Discussie over samenstelling en naam 167

Programmatische verwikkelingen 177

4 Europese Volkspartij versus Europese Democratische Unie 192 Britse, Duitse en Oostenrijkse plannen voor een Europees

democratisch centrum 192

Naar de oprichting van de Europese Democratische Unie 205

Een modus vivendi overeengekomen 211

evp en edu in het Europese-partijenlandschap 217 Deel III: Na 1979: De nederlaag van het

CDA

voltrokken 221 1 De jaren tachtig: behoud van de status quo 226 Onverminderde tegenstellingen tussen cdu/csu en cda 228

Combines in het Europees Parlement 231

Kanttekeningen bij de groepsdiscipline 234

Voortgaande discussie over de programma’s 237

Uitbouw van de edu 241

Christen-democratische antwoorden op de Internationale

Democratische Unie 247

Stoelendans: de voorzitterszetels van evp en eucd 250 Scandinavische en mediterrane aanwinsten voor de eucd 253

Fusie tussen evp en eucd? 256

6

(3)

2 Conservatieve toetredingen 259

Uitbreiding evp met Griekse conservatieven 260

Toetreding van de Partido Popular: de conservatieve kwestie

terug op de agenda 262

Juni 1989: aanvraag van de edg 271

Meningsverschil tussen het cda en Jansen 275

Jeugdig verzet tegen aansluiting van conservatieven 279

Nuances in cda-eurodelegatie en partij 284

Versterkte positie cdu en leiderswissel Tories: isolement cda dreigt 287 Pogingen tot afstemming vóór de partijleidersconferentie van april 1991 290

Hertoginnedal 302

Interpretatieverschillen naar aanleiding van een moeizaam

bereikt compromis 305

Arbeid in het overlegcomité 307

Maastricht en Tindemans: de laatste kansen voor de Nederlanders? 310

Hertoginnedal II 313

De fractie beslist anders 317

Toetreding van de Scandinavische conservatieven en christen-democraten 325 3 Ideologische verdieping: bunkerstrategie 331

Ideologische verkenningen door cda en cdu 331

Een beginselprogramma 334

Tussenbalans 1992: het cda en zijn zusterpartijen 342

Mondiale verwikkelingen 344

Europese verkiezingen 1994: samenwerking op fractieniveau bevestigd 346 Deconfiture van een bondgenoot: ondergang van de dc 350

4 Uitbreiding oostwaarts 353

Midden- en Oost-Europa: kansen voor de christen-democratie? 353

Een nieuwe rol voor de eucd 355

Rivaliteit in steunverlening 359

Voorkeuren in Hongarije, Polen en Tsjecho-Slowakije 361

Nog meer toetredingskwesties 368

Fusie eucd – edu? 373

Oost-Europese ‘christen-democraten’ en de evp 376

5 Het

CDA

en de

EVP

na 1995 378

De Tories houden afstand 378

Toetreding Forza Italia 380

Christen-democratisch terreinverlies in West-Europa 382 Terreinverlies in Oost-Europa; liquidatie eucd 386 Europese verkiezingen van 1999: evp de grootste 388