Evaluatie Wet griffierechten burgerlijke zaken

(1)

Tabellenboek bij Cahier 2017-9

Evaluatie Wet griffierechten burgerlijke zaken

De complexiteit van vereenvoudiging

M.T. Croes

J. van der Schaaf

F.P. van Tulder

D.J. Burema

D.E.G. Moolenaar

R.M. van Os

(2)

Cahier

De reeks Cahier omvat de rapporten van onderzoek dat door en in opdracht van het

WODC is verricht.

Opname in de reeks betekent niet dat de inhoud van de rapporten het standpunt

van de Minister van Veiligheid en Justitie weergeeft.

(3)

Inhoud

(4)

(5)

Tabellen bij hoofdstuk 3

Tabel 3.2 Betrokkenheid bij de uitvoering van de Wgbz in de dagelijkse praktijk (administratie & rechters, n=169; in %)

n Dagelijks Wekelijks Maandelijks Niet mee te maken

Administratie 85 67,1 29,4 3,5 0,0

Rechters 84 11,9 21,4 36,9 29,8

Totaal 169 39,6 25,4 20,1 14,8

Tabel 3.3 Uitvoering ‘betalen aan de poort’ (administratie & rechters, n=169; in %)

n Betalen aan de poort ingevoerd Betalen aan de poort niet ingevoerd

Hof 47 100 0,0

Rechtbank-civiel 72 95,8 4,2

Rechtbank-kanton 50 74,0 26,0

Totaal 169 90,5 9,5

Tabel 3.4 Volgen landelijke richtlijnen LOV’s (administratie & rechters, n=169; in %)

n Helemaal gevolgd

Deels wel, deels niet gevolgd

Helemaal niet

gevolgd Geen mening

Betalen aan de poort ingevoerd 153 32,0 11,8 1,3 54,9

Betalen aan de poort niet ingevoerd 16 0,0 31,3 12,5 56,3

Totaal 169 29,0 13,6 2,4 55,0

Tabel 3.5 Termijn betaling griffierecht eiser & verzoeker (administratie, n=81; in %, excl. geen mening)

n Vier-wekentermijn Geen termijn Anders

(6)

Tabel 3.6 Levert handhaving van de vier-wekentermijn meer werk op (administratie, n=82; in %)

n Veel meer werk Meer werk

Hoeveelheid werk

blijft gelijk Minder werk Geen mening

Hof 23 17,4 69,6 4,3 0,0 8,7

Rechtbank-civiel 29 6,9 58,6 27,6 6,9 0,0

Rechtbank-kanton 30 40,0 46,7 3,3 0,0 10,0

Totaal 82 22,0 57,3 12,2 2,4 6,1

Tabel 3.7 Levert de vier-wekentermijn voordelen op in het werk (administratie, n=82; in %)

n Nee, nadelen

Noch voordelen

noch nadelen Ja, voordelen Geen mening

Hof 23 69,6 13,0 13,0 4,3

Rechtbank-civiel 29 34,5 51,7 10,3 3,4

Rechtbank-kanton 30 80,0 10,0 0,0 10,0

Totaal 82 61,0 25,6 7,3 6,1

Tabel 3.8 Effect van de vier-wekentermijn op doorlooptijd zoals gepercipieerd door respondenten (administratie, n=58; in

%, excl. geen mening)

Hof Rechtbank-civiel Rechtbank-kanton

Beide partijen een RC

Toegenomen 1,7 5,2 0,0

Toe- noch afgenomen 27,6 31,0 29,3

Afgenomen 3,4 0,0 1,7

De eisende of verzoekende partij een RC

Afgenomen 3,3 1,7 1,7

Geen van beide partijen een RC

(7)

Tabel 3.9 Feitelijke doorlooptijden gemiddeld in weken in 2009 en 2012; in %

2009 2012

Rechtbank eerste aanleg (afdeling civiel en kanton)

Handel met verweer 25,5 25,7

Handel zonder verweer 1,5 1,8

Hof

Handel 71,7 55,4

Familie 32,9 32,5

Bron: Raad voor de rechtspraak

Tabel 3.10 Toepassing hardheidsclausule bij zaken in behandeling zonder betaling (administratie & rechters, n=66; in %)

n Geen toepassing Wel toepassing

Hof 9 88,9 11,1

Rechtbank-civiel 27 66,7 33,3

Rechtbank-kanton 30 80,0 20,0

Totaal 66 75,8 24,2

Tabel 3.11 Beroep op hardheidsclausule op initiatief van rechtshulpverlener of rechtzoekende (administratie & rechters,

n=169; in %)

n Ja, komt voor Nee, komt niet voor Geen mening

Hof 47 59,6 0,0 40,4

Rechtbank-civiel 72 27,8 19,4 52,8

Rechtbank-kanton 50 22,0 20,0 58,0

Totaal 169 34,9 14,2 50,9

Tabel 3.12 Afwijzing eiser/ verzoeker bij niet-betaling griffierechten zoals gepercipieerd door respondenten (administratie &

rechters, n=169; in %)

n Ja, komt voor Nee, komt niet voor Geen mening

(8)

Tabel 3.13 Aantal feitelijke afwijzingen (niet ontvankelijk en ontslag van instantie) door niet-betaling griffierechten per jaar

2011 2012 2013 2014 Hof 78 92 76 83 Rechtbank-civiel 36 41 18 12 Rechtbank-kanton 598 493 224 161 Totaal 712 626 318 256

Bron: Raad voor de rechtspraak en IVO-LDCR

Tabel 3.14 Hoe eenvoudig is het vaststellen van de griffierechttarieven onder de Wgbz in vergelijking met de WTBZ

(administratie, n=85; in %)

n (Heel) eenvoudig Gelijk gebleven Ingewikkeld Geen mening

Hof 23 56,5 26,1 13,0 4,3

Totaal 85 47,1 38,8 8,2 5,9

Tabel 3.15 Vaststellen tarief griffierecht meer of minder werk (administratie, n=85; in %)

n Meer werk

Hoeveelheid werk

blijft gelijk (Veel) minder werk Geen mening

Hof 23 8,7 47,8 34,8 8,7

Totaal 85 4,7 52,9 32,9 9,4

Tabel 3.16 Leveren veranderde tarieven griffierecht voordeel op in het werk (administratie, n=85; in %)

n Ja, voordelen

Noch voordelen

noch nadelen Nee, nadelen Geen mening

(9)

Tabel 3.17 Neveneffecten Wgbz op procesvoering (rechters, n=54; multi-respons, n=140; in %)

n Vaker monde-ling verweer of per brief Vaker samen-gestelde ver-zoekschriften Vaker gemeenschap-pelijke ver-zoekschriften Vaker strate- gisch verstek Vaker uitstel van comparitie Vaker zaken met een onbepaald belang Vaker lager financieel belang dan in werkelijkheid Anders Hof 38 26,3 13,2 0,0 18,4 7,9 15,8 15,8 2,6 Rechtbank-civiel 56 7,1 14,3 5,4 16,1 8,9 25,0 19,6 3,6 Rechtbank-kanton 46 8,7 10,9 2,2 8,7 10,9 19,6 30,4 8,7 Totaal 140 12,9 12,9 2,9 14,3 9,3 20,7 22,1 5,0

Tabel 3.18 Andere verdeling van de proceskostenveroordeling sinds Wgbz (rechters, n=84; in %)

n Nee Ja Geen mening

Hof 24 83,3 12,5 4,2

Rechtbank-civiel 41 78,0 7,3 14,6

Rechtbank-kanton 19 26,3 57,9 15,8

Totaal 84 67,9 20,2 11,9

Tabel 3.19 Welk type zaken en partijen zijn verminderd in aantal sinds de tariefswijzigingen van de Wgbz zoals gepercipieerd

door respondenten (administratie & rechters, n=88; open antwoord multi-respons, n=104; in %)

(10)

Tabel 3.20 Is alles overziend de Wgbz een verbetering ten opzicht van de WTBZ (administratie & rechters, n=169; in %)

n

Ja, de Wgbz is een verbetering

Noch een verbetering noch een verslechtering

Nee, de Wgbz is een

verslechtering Geen mening

Administratie 85 25,9 24,7 23,5 25,9

Rechters 84 7,1 14,3 48,8 29,8

Totaal 169 16,6 19,5 36,1 27,8

Tabel 3.21 Aangegeven verbeteringen Wgbz (administratie & rechters, open antwoord, n=67; in %)

1 Afschaffen Wgbz 4 6,0

2 Afschaffen betalen aan de poort 7 10,4

3 Verlaging/andere tarieven 23 34,3

4 Verruimen hardheidsclausule/28 dagen termijn 10 14,9

5 en 6 Verbeteringen LDCR/landelijke RC/automatisering 13 19,4

7 Richtlijnen Wgbz verduidelijken/richtlijn landelijk invoeren 5 7,5

(11)

Tabellen bij hoofdstuk 4

Tabel 4.1 Gehandhaafde termijn voor de indiening van de Conclusie van Antwoord of het verweerschrift volgens advocaten

(n=439, in %)

6 weken 59,7

10 weken 4,8

Anders 10,5

Weet niet 22,6

Niet van toepassing 2,3

Tabel 4.2 Problemen met de nota’s voor het griffierecht volgens advocaten (n=439, in %)

Type probleem nota’s Ja, regelmatig Ja, incidenteel Nee Weet niet Niet van toepassing

Verkeerd referentienummer op nota 3,2 14,4 63,8 16,2 2,5

Verkeerd bedrag op nota 4,8 34,6 45,8 12,3 2,5

Nota’s te laat ontvangen 7,7 36,9 42,1 10,5 2,7

Nota’s niet ontvangen 5,7 35,5 45,6 10,7 2,5

Dubbele nota’s ontvangen 1,8 20,5 63,8 11,2 2,7

Anders 3,4 6,8 89,8 0,0 0,0

Tabel 4.3 Problemen met de nota’s voor het griffierecht volgens gerechtsdeurwaarders (n=102, in %)

Type probleem nota’s Ja, regelmatig Ja, incidenteel Nee Weet niet Niet van toepassing

Verkeerd referentienummer op nota 7,8 27,5 32,4 23,5 8,8

Verkeerd bedrag op nota 9,8 31,4 27,5 23,5 7,8

Nota’s te laat ontvangen 8,8 32,4 26,5 24,5 7,8

Nota’s niet ontvangen 7,8 35,3 24,5 24,5 7,8

Dubbele nota’s ontvangen 4,9 27,5 32,4 27,5 7,8

(12)

Tabel 4.4 Problemen met de rekening-courant volgens advocaten (n=266, in %)

Probleem Ja, regelmatig Ja, incidenteel Nee Weet niet

Verkeerd afgeboekt bedrag 1,9 23,7 35,7 38,7

Nota ontvangen naast afboeking van rekening-courant 0,4 13,2 48,1 38,3

Nota ontvangen in plaats van afboeking van rekening-courant 3,0 17,3 41,7 38,0

Het minimumbedrag dat op de rekening-courant dient te staan 0,8 5,3 53,8 40,2

Geen of verkeerd referentienummer 3,0 15,2 41,3 40,6

Afboekingen van zaken die niet door het kantoor behandeld worden 1,1 16,2 44,0 38,7 Aanmelding of wijziging voor rekening-courant niet (goed) verwerkt 1,5 5,6 50,4 42,5

Anders 1,9 3,0 95,1 0,0

Tabel 4.5 Problemen met de rekening-courant volgens gerechtsdeurwaarders (n=74, in %)

Probleem Ja, regelmatig Ja, incidenteel Nee Weet niet

Verkeerd afgeboekt bedrag 6,8 35,1 29,7 28,4

Nota ontvangen naast afboeking van rekening-courant 10,8 24,3 35,1 29,7

Nota ontvangen in plaats van afboeking van rekening-courant 14,9 31,1 21,6 32,4

Het minimumbedrag dat op de rekening-courant dient te staan 4,1 10,8 52,7 32,4

Geen of verkeerd referentienummer 8,1 32,4 28,4 31,1

Afboekingen van zaken die niet door het kantoor behandeld worden 8,1 27,0 33,8 31,1 Aanmelding of wijziging voor rekening-courant niet (goed) verwerkt 2,7 16,2 45,9 35,1

Anders 1,0 0,0 99,0 0,0

Tabel 4.6 Hebben advocaten aan de poort betaald in kort geding? (n=439, in %)

Betalen aan de poort in kort gedingen

(13)

Tabel 4.7 Reden van het niet (tijdig) betalen van het griffierecht (in %)

Advocaten (n=100) Gerechtsdeurwaarders (n=35)

Fout of onmacht van cliënt 17,0 14,3

Fout van de griffie of het LDCR 24,0 8,6

Fout van respondent of zijn/haar kantoor 19,0 5,7

Combinatie 15,0 14,3

Anders 13,0 2,9

Weet niet 12,0 54,3

Tabel 4.8 Leidt niet (tijdig) betalen tot processuele consequenties? (in %)

Ja 38,0 11,4

Wisselt 16,0 22,9

Nee 39,0 17,1

Weet niet 7,0 48,6

Tabel 4.9 Stellen advocaten zich wanneer de cliënt het voorschot niet (tijdig) betaald? (n=439, in %)

In dagvaardingsprocedures In verzoekschriftprocedures Altijd 15,3 18,9 Vaak 9,8 10,9 Geregeld 20,3 25,1 Zelden 33,5 26,0 Nooit 11,4 8,9

Niet van toepassing 8,9 9,6

Weet niet 0,9 0,7

Tabel 4.10 Ervaring met de aanzegging van een onjuist bedrag aan griffierechten in de dagvaarding (in %)

(14)

Tabel 4.11 Ervaring met de nietigverklaring met herstelakte (in %)

Advocaten (n=142) Gerechtsdeurwaarders (n=66) Ja, incidenteel 13,4 51,5 Ja, regelmatig 1,4 13,6 Nee 81,7 28,8 Weet niet 3,5 6,1

Tabel 4.12 Ervaring met de nietigverklaring met niet-ontvankelijkheid van de eiser (in %)

Ja, incidenteel 9,9 19,7

Ja, regelmatig 0,0 4,5

Nee 87,3 62,1

Weet niet 2,8 13,6

Tabel 4.13 Duidelijkheid van de griffierechttarieven onder de WTBZ (in %)

Advocaten (n=430) Gerechtsdeurwaarders (n=85) Juridisch Loket (n=29

Altijd duidelijk 16,3 52,9 6,9

Vaak duidelijk 57,4 36,5 41,4

Geregeld duidelijk 19,5 7,1 27,6

Zelden duidelijk 2,6 3,5 10,3

Nooit duidelijk 0,2 0,0 3,4

Niet van toepassing 0,2 0,0 6,9

(15)

Tabel 4.14 Effect van de vermindering van het aantal tariefgroepen op de duidelijkheid van de griffierechttarieven (in %)

Advocaten (n=430) Gerechtsdeurwaarders (n=85) Juridisch Loket (n=29)

Veel duidelijker 12,6 8,2 10,3

Duidelijker 21,6 16,5 37,9

Gelijk 53,3 57,6 37,9

Minder duidelijk 0,7 1,2 3,4

Veel minder duidelijk 2,1 11,8 0,0

Weet niet 8,8 4,7 6,9

Tabel 4.15 Vaste tariefgroepen duidelijker dan percentage van de vordering (in %)

Gelijk 39,1 42,4 13,8

Weet niet 6,5 3,5 3,4

Tabel 4.16 Gevolg afschaffing indebetstelling voor de duidelijkheid van de griffierechttarieven (in %)

Gelijk 50,7 52,9 34,5

(16)

Tabel 4.17 Stelling: de Wgbz heeft het voor mij eenvoudiger gemaakt om uit te leggen wat de hoogte van het griffierecht is

(in %)

Helemaal mee eens 7,4 5,9 6,9

Mee eens 34,0 37,6 65,5

Eens noch oneens 40,7 25,9 24,1

Oneens 9,5 12,9 0,0

Helemaal mee oneens 3,0 16,5 0,0

Weet niet 3,5 1,2 0,0

Tabel 4.18 Stelling: de Wgbz heeft het voor cliënten eenvoudiger gemaakt om te begrijpen wat de hoogte van het griffierecht

is (in %)

Helemaal mee eens 6,0 4,7 10,3

Mee eens 31,6 34,1 44,8

Eens noch oneens 40,9 22,4 27,6

Oneens 10,5 18,8 3,4

Helemaal mee oneens 4,2 20,0 0,0

Weet niet 4,7 0,0 10,3

Tabel 4.19 Het beroep op de rechter sinds 2011 volgens gerechtsdeurwaarders (n=102, in %), onderscheiden naar waarde

van de vordering

Categorie vordering Toegenomen Geen verschil Afgenomen Niet van toepassing Weet niet

(17)

Tabel 4.20 Verandering in het beroep op de rechter sinds 2011 volgens advocaten (in %)

Toegenomen Geen verschil Afgenomen Niet van toepassing Weet niet

Aansprakelijkheidsrecht (n=211) 10,9 49,3 27,0 5,2 7,6 Arbeidsrecht (n=229) 12,2 42,4 39,7 2,6 3,1 Bouwrecht (n=86) 3,5 41,9 43,0 4,7 7,0 Consumentenrecht (n=138) 2,9 44,9 41,3 7,2 3,6 Financieel of bankrecht (n=67) 10,4 49,3 26,9 6,0 7,5 Huurrecht (n=189) 12,7 40,7 36,5 5,3 4,8 Incasso (n=217) 12,0 42,4 37,8 3,2 4,6 Insolventierecht (n=159) 28,9 38,4 22,6 5,7 4,4 Intellectuele eigendomsrecht (n=46) 0,0 52,2 34,8 8,7 4,3 Ondernemingsrecht (n=194) 7,7 50,0 27,8 9,3 5,2 Personen- en familierecht (n=230) 20,0 39,1 37,4 0,4 3,0 Verbintenissenrecht (n=338) 8,0 51,8 31,7 4,1 4,4 Vermogensrecht (n=202) 6,9 51,5 31,2 4,0 6,4 Verzekeringsrecht (n=113) 5,3 54,0 22,1 10,6 8,0 Overig (n=45) 30,6 44,9 24,5 0,0 0,0

Tabel 4.21 Verandering in het beroep op de rechter per type rechtzoekende volgens gerechtsdeurwaarders (n=102, in%)

Type opdrachtgevers Toegenomen Geen verschil Afgenomen Niet van toepassing Weet niet

(18)

Tabel 4.22 Verandering in het beroep op de rechter per type rechtzoekende volgens advocaten (n=323, in %)

Type opdrachtgevers Toegenomen Geen verschil Afgenomen Niet van toepassing Weet niet

Natuurlijke personen 10,2 18,9 63,5 0,9 6,5

ZZP en kleine zelfstandigen 3,7 14,6 60,1 9,0 12,7

MKB 4,6 18,0 50,2 11,5 15,8

Grootbedrijf 5,0 28,8 7,4 30,0 28,8

Anders 0,3 1,5 1,5 96,7 0,0

Tabel 4.23 Oorzaken van het verminderde beroep op de rechter volgens advocaten (n=245, in %)

Zeer hoge mate Hoge mate

Noch hoge noch

lage mate Lage mate Zeer lage mate In het geheel niet Weet niet

Betalen van griffierecht aan de poort 6,9 18,4 25,3 12,2 6,1 16,7 14,3

Competentiegrensverschuiving 5,7 18,4 20 20,8 7,3 14,7 13,1

Economische crisis 12,2 52,7 14,7 11,8 0,8 4,1 3,7

Verandering in de voorwaarden voor gesubsidieerde rechtsbijstand

36,3 29,4 6,1 4,5 1,6 3,7 18,4

Wijzigingen in de griffierechttarieven 25,3 46,9 10,6 4,9 2,4 4,1 5,7

Anders (n=3) 0,4 0,4 0,0 0,0 0,0 99,2 0,0

Tabel 4.24 Oorzaken van het verminderde beroep op de rechter volgens gerechtsdeurwaarders (n=91, in %)

Noch hoge noch

Competentiegrensverschuiving 0,0 2,2 27,5 19,8 7,7 41,8 1,1

(19)

Tabel 4.25 Oorzaken van het verminderde beroep op de rechter volgens medewerkers van het Juridisch Loket (n=12, in %)

Noch hoge noch

lage mate Lage mate Zeer lage mate In het geheel niet Weet niet

Verandering in de voorwaarden voor gesubsidieerde rechtsbijstand

16,7 66,7 16,7 0,0 0,0 0,0 0,0

Tabel 4.26 Rechtzoekenden die volgens advocaten, meer of minder zijn gaan procederen in hoger beroep (n=439, in %)

Weet niet

Niet van

toepassing Afname Geen verschil Toename

Natuurlijke persoon 7,3 6,8 49,4 31,7 4,8

ZZP en kleine zelfstandigen 10,9 21,6 41,5 24,8 1,1

MKB 13,7 24,4 30,1 29,4 2,5

Grootbedrijf 40,8 21,6 7,3 27,1 3,2

Anders 0,0 98,4 0,2 1,1 0,2

Tabel 4.27 Oorzaken van het verminderde beroep op de appelrechter volgens advocaten (n=243, in %)

Noch hoge noch

Anders (n=4) 0,4 0,8 0,0 0,0 0,0 98,8 0,0

Verandering eigen bijdrage gesubsidieerde rechtsbijstand

33,3 26,3 9,1 5,3 2,1 2,9 21,0

Minder procedures eerst aanleg 5,8 31,7 26,7 11,1 4,9 11,5 8,2

Betalen aan de poort 7,8 17,7 24,3 11,1 6,2 16,0 16,9

(20)

Tabel 4.28 Vormen van strategisch procedeergedrag toegepast door advocaten in 2014 (n=439, in %)

Ja, regelmatig Ja, incidenteel Nee Weet niet

Brief verzonden i.p.v. verweerschrift om geen griffierecht verschuldigd te zijn 2,5 12,8 82,0 2,7 Een vordering gesplitst om onder een tariefgrens voor het griffierecht te blijven 1,8 13,0 82,0 3,2 Een vordering verminderd om onder een tariefgrens voor het griffierecht te blijven 5,0 26,9 64,7 3,4 Geen verweer gevoerd in hoger beroep/cassatie om geen griffierecht verschuldigd te zijn 2,7 22,3 71,8 3,2 Met het oog op de griffierechten een vordering van onbepaalde waarde ingediend 11,4 39,6 47,4 1,6 Mondeling i.p.v. schriftelijk verweer gevoerd om geen griffierecht verschuldigd te zijn 4,8 12,8 79,5 3,0 Ontruiming gevraagd en geen huurachterstand gevorderd om de zaak in de onbepaalde

waardecategorie van het griffierecht te laten vallen

1,4 4,3 86,8 7,5

Anders (n=21) 2,3 2,3 95,4 0,0

Tabel 4.29 Vormen van strategisch procedeergedrag toegepast door gerechtsdeurwaarders in 2014 (n=102, in %)

Een vordering gesplitst om onder een tariefgrens voor het griffierecht te blijven 40,2 29,4 25,5 4,9 Een vordering verminderd om onder een tariefgrens voor het griffierecht te blijven 58,8 28,4 10,8 2,0 Met het oog op de griffierechten een vordering van onbepaalde waarde ingediend 4,9 13,7 69,6 11,8 Ontruiming gevraagd en geen huurachterstand gevorderd om de zaak in de onbepaalde waardecategorie van

het griffierecht te laten vallen

2,9 19,6 70,6 6,9

Anders (n=7) 2,0 4,9 93,1 0,0

Tabel 4.30 Vormen van strategisch procedeergedrag geadviseerd door het Juridisch Loket (n=29 in %)

Een vordering splitsen om onder een tariefgrens voor het griffierecht te blijven 0,0 13,8 86,2 0,0 Een vordering verminderen om onder een tariefgrens voor het griffierecht te blijven 0,0 24,1 75,9 0,0 Met het oog op de griffierechten een vordering van onbepaalde waarde in te dienen 3,4 17,2 79,3 0,0

Naar een geschillencommissie gaan in plaats van de rechter 72,4 21,4 3,4 0,0

Naar een mediator gaan in plaats van de rechter 72,4 17,2 10,3 0,0

Niet gaan procederen 51,7 34,5 13,8 0,0

Niet zelf vorderen maar wachten tot de wederpartij vordert 34,5 41,4 24,1 0,0

(21)

Tabel 4.31 Strategisch procedeergedrag vaker toegepast sinds 2011 door (cliënten van) advocaten? (in %)

Ja Nee Weet niet

Brief verzonden i.p.v. verweerschrift om geen griffierecht verschuldigd te zijn (n=66) 66,7 30,3 3,0 Een vordering gesplitst om onder een tariefgrens voor het griffierecht te blijven (n=64) 65,6 29,7 4,7 Een vordering verminderd om onder een tariefgrens voor het griffierecht te blijven (n=138) 71,0 22,5 6,5 Geen verweer gevoerd in hoger beroep/cassatie om geen griffierecht verschuldigd te zijn (n=110) 73,6 24,5 1,8 Met het oog op de griffierechten een vordering van onbepaalde waarde ingediend (n=217) 64,4 29,7 5,9 Mondeling i.p.v. schriftelijk verweer gevoerd om geen griffierecht verschuldigd te zijn (n=76) 80,3 17,1 2,6 Ontruiming gevraagd en geen huurachterstand gevorderd om de zaak in de onbepaalde waardecategorie van het griffierecht te

laten vallen (n=24) 91,7 8,3 0,0

Anders (n=20) 70,0 25,0 5,0

Tabel 4.32 Strategisch procedeergedrag vaker toegepast sinds 2011 door (cliënten van) gerechtsdeurwaarders? (in %)

Een vordering gesplitst om onder een tariefgrens voor het griffierecht te blijven (n=71) 93,0 5,6 1,4 Een vordering verminderd om onder een tariefgrens voor het griffierecht te blijven (n=89) 93,3 6,7 0,0 Met het oog op de griffierechten een vordering van onbepaalde waarde ingediend (n=19) 73,7 21,1 5,3 Ontruiming gevraagd en geen huurachterstand gevorderd om de zaak in de onbepaalde waardecategorie van het griffierecht te

laten vallen (n=23) 82,6 17,4 0,0

Anders (n=7) 85,7 14,3 0,0

Tabel 4.33 Strategisch procedeergedrag vaker geadviseerd door het Juridisch Loket sinds 2011? (in %)

Een vordering splitsen om onder een tariefgrens voor het griffierecht te blijven (n=4) 25,0 25,0 50,0 Een vordering verminderen om onder een tariefgrens voor het griffierecht te blijven (n=7) 42,9 28,6 28,6 Met het oog op de griffierechten een vordering van onbepaalde waarde indienen (n=6) 33,3 50,0 16,7

Naar een geschillencommissie gaan in plaats van de rechter (n=28) 57,1 28,6 14,3

Naar een mediator gaan in plaats van de rechter (n=26) 65,4 23,1 11,5

Niet gaan procederen (n=25) 44,0 36,0 20,0

Niet zelf vorderen maar wachten tot de wederpartij vordert (n=22) 59,1 13,6 27,3

(22)

Tabel 4.34 Extra maatregelen genomen om problemen met het incasseren van rekeningen van cliënten te voorkomen (in %)

Eerder en hoger voorschot van de opdrachtgever vragen 74,7 88,2

Declareerfrequentie verhogen 34,2 20,6

Cliënt het griffierecht zelf laten betalen 10,3 19,6

Meer afschrijven op rekening voor cliënten 17,1 10,8

Rekening courant instellen voor de opdrachtgever 6,6 16,7

Geen nieuwe maatregelen 15,3 3,9

Weet niet 0,7 5,9

Anders 6,4 2,9

Tabel 4.35 Extra overheadkosten als gevolg van de Wgbz volgens advocaten en gerechtsdeurwaarders (in %)

Weet niet 27,6 26,5

Nee, integendeel: minder overheadkosten 0,9 0,0

Nee, geen extra overheadkosten 39,6 16,7

Ja, zowel eenmalig als structureel 13,2 32,4

Ja, structureel 15,5 12,7

Ja, eenmalig 3,2 11,8

Tabel 4.36 Frequentie waarmee de rechter de proceskostenveroordeling aanpast ten gunste van de in het ongelijk gestelde

cliënt (in %)

Meer dan 100 keer 0,0 1,0

(23)

Tabel 4.37 Frequentie waarmee de rechter de proceskostenveroordeling aanpast ten gunste van de in het ongelijk gestelde

wederpartij (in %)

Meer dan 100 keer 8,2 15,7

51-100 keer 72,9 19,6 21-50 keer 7,7 6,9 10-20 keer 10,3 24,5 2-9 keer 0,7 13,7 1 keer 0,2 7,8 Nooit 0,0 6,9 Weet niet 0,0 4,9

Tabel 4.38 Algemeen oordeel over de Wgbz vergeleken met de WTBZ (in%)

(24)

Tabellen bij hoofdstuk 5

(25)

(26)

Tabel 5.1B Tarieven voor eiser/verzoeker bij zaken in eerste aanleg, rechtspersonen: tarieven voor eiser/verzoeker voor

enkele geselecteerde bedragen van financieel belang boven € 11.345 (in euro’s)

(27)

(28)

Tabel 5.2A Tarieven voor eiser/verzoeker bij zaken in eerste aanleg, natuurlijke personen: gemiddelde tarieven voor

eiser/verzoeker naar klasse van financieel belang tot € 11.345 (in euro’s)

(29)

(30)

Tabel 5.2B Tarieven voor eiser/verzoeker bij zaken in eerste aanleg, natuurlijke personen: gemiddelde tarieven voor

eiser/verzoeker voor enkele geselecteerde bedragen van financieel belang boven € 11.345 (in euro’s)

*

Civiel/kanton Civiel/kanton Civiel/kanton Civiel/kanton Civiel Civiel

(31)

Civiel/kanton Civiel/kanton Civiel/kanton Civiel/kanton Civiel Civiel € 5.001 - € 11.345 € 11.922,5 € 13.432 € 19.682,5 € 62.500 € 200.000 2008/2 227 229 229 324 1.029 3.095 2008/3 227 229 229 324 1.029 3.095 2008/4 227 229 229 324 1.029 3.095 2009/1 232 234 234 324 1.029 3.153 2009/2 234 236 236 324 1.029 3.182 2009/3 234 236 236 324 1.029 3.182 2009/4 234 236 236 324 1.029 3.182 2010/1 235 237 237 324 1.029 3.186 2010/2 235 237 237 324 1.029 3.189 2010/3 235 237 237 324 1.029 3.189 2010/4 204 205 343 372 607 1.675 2011/1 191 191 402 402 402 931 2011/2 191 191 402 402 402 931 2011/3 155 155 298 298 538 922 2011/4 155 155 298 298 538 922 2012/1 159 159 306 306 552 945 2012/2 159 159 306 306 552 945 2012/3 159 159 306 306 552 945 2012/4 159 159 306 306 552 945 2013/1 163 163 314 314 566 970 2013/2 163 163 314 314 566 970 2013/3 163 163 314 314 566 970 2013/4 163 163 314 314 566 970

(32)

Tabel 5.3A Tarieven eiser/verzoeker bij zaken in hoger beroep, rechtspersonen: tarieven voor eiser/verzoeker naar klasse

van financieel belang tot € 13.432 (in euro’s)

Onbepaald, hb kanton Onbepaald, hb civiel Tot € 4.538 € 4.538 - € 11.345 € 11.923 € 13.432

(33)

(34)

Tabel 5.3B Tarieven eiser/verzoeker bij zaken in hoger beroep, rechtspersonen: tarieven voor eiser/verzoeker voor enkele

geselecteerde bedragen van financieel belang boven € 13.432 (in euro’s)

(35)

(36)

Tabel 5.4A Tarieven eiser/verzoeker bij zaken in hoger beroep, natuurlijke personen: gemiddelde tarieven voor

eiser/verzoeker naar klasse van financieel belang tot € 13.342 (in euro’s)

Onbepaald, hb kanton Onbepaald, hb civiel Tot € 4.538 € 4.538 - € 11.345 € 11.922,50 € 13.432

(37)

(38)

Figuur 5.4B Tarieven eiser/verzoeker bij zaken in hoger beroep, natuurlijke personen: gemiddelde tarieven voor

eiser/verzoeker voor enkele geselecteerde bedragen van financieel belang boven € 13.432 (in euro’s)*

(39)

€ 19.682 € 62.500 € 200.000 2008/3 442 1.403 3.916 2008/4 442 1.403 3.916 2009/1 442 1.403 3.989 2009/2 442 1.403 4.025 2009/3 442 1.403 4.025 2009/4 442 1.403 4.025 2010/1 442 1.403 4.031 2010/2 442 1.403 4.034 2010/3 442 1.403 4.034 2010/4 487 808 2.033 2011/1 518 518 1.046 2011/2 518 518 1.046 2011/3 518 518 1.046 2011/4 518 518 1.046 2012/1 531 531 1.073 2012/2 531 531 1.073 2012/3 531 531 1.073 2012/4 531 531 1.073 2013/1 545 545 1.102 2013/2 545 545 1.102 2013/3 545 545 1.102 2013/4 545 545 1.102

(40)

**Tabel 5.5 Zaken in eerste aanleg en hoger beroep: gemiddelde tarieven voor eiser/verzoeker* (in euro’s)**

Handel - eerste aanleg Familie - eerste aanleg Handel - hoger beroep Familie - hoger beroep

(41)

Handel - eerste aanleg Familie - eerste aanleg Handel - hoger beroep Familie - hoger beroep 2008/4 208 158 1.095 224 2009/1 211 161 1.110 229 2009/2 213 163 1.118 231 2009/3 213 163 1.118 231 2009/4 213 163 1.118 231 2010/1 213 164 1.119 232 2010/2 213 164 1.120 232 2010/3 213 164 1.120 232 2010/4 241 157 980 264 2011/1 259 156 923 284 2011/2 259 156 923 284 2011/3 313 157 923 284 2011/4 313 157 923 284 2012/1 321 164 946 291 2012/2 321 164 946 291 2012/3 321 164 946 291 2012/4 321 164 946 291 2013/1 329 165 971 299 2013/2 329 165 971 299 2013/3 329 165 971 299 2013/4 329 165 971 299

* De verschillende tarieven zijn gewogen met de aandelen van de betreffende typen zaken en groepen eisers/verzoekers in 2012.

(42)

Tabel 5.6 Economische ontwikkelingen, gemiddeld over de vier kwartalen, 2001-2012*

a

Werkloze beroepsbevolking (x 1.000)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1e kwartaal 274 253 322 428 482 471 393 327 304 408 414 436 2e kwartaal 264 267 348 452 483 452 376 316 320 425 404 459 3e kwartaal 260 283 371 465 485 430 360 306 346 430 407 482 4e kwartaal 252 302 396 476 482 410 344 300 377 426 419 507

* Alle cijfers betreffen gemiddelden over betreffende en drie voorafgaande kwartalen (zie bijlage 7).

b

Werkzame beroepsbevolking (x 1.000)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1e kwartaal 6.870 6.954 7.017 6.955 6.938 7.001 7.143 7.364 7.527 7.422 7.403 7.390 2e kwartaal 6.875 6.972 7.010 6.949 6.944 7.027 7.201 7.415 7.527 7.391 7.404 7.394 3e kwartaal 6.911 6.990 6.991 6.944 6.954 7.059 7.258 7.460 7.507 7.380 7.399 7.396 4e kwartaal 6.935 7.010 6.968 6.941 6.973 7.097 7.310 7.501 7.469 7.391 7.392 7.387 * Alle cijfers betreffen gemiddelden over betreffende en drie voorafgaande kwartalen (zie bijlage 7).

c

Zelfstandigen (x 1.000)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1e kwartaal 841 864 872 884 917 940 973 1.012 1.045 1.036 1.059 1.083 2e kwartaal 852 867 874 893 923 945 986 1.020 1.044 1.037 1.066 1.088 3e kwartaal 862 865 876 903 927 952 997 1.029 1.041 1.042 1.073 1.092 4e kwartaal 865 867 880 910 933 962 1.005 1.038 1.039 1.050 1.077 1.095

d

Bruto binnenlands product (x mln. euro; prijzen 2010)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

1e kwartaal 138.652 140.035 140.394 140.937 143.437 147.740 153.246 159.639 160.076 156.192 159.026 159.902 2e kwartaal 139.392 140.002 140.266 141.529 144.314 149.186 154.605 160.908 158.266 156.749 159.878 159.429 3e kwartaal 139.822 140.174 140.237 142.254 145.288 150.454 156.348 161.730 157.006 157.195 160.479 158.666 4e kwartaal 140.130 140.081 140.455 143.060 146.276 151.867 158.241 161.544 156.208 157.878 160.505 157.959 * Alle cijfers betreffen gemiddelden over betreffende en drie voorafgaande kwartalen (zie bijlage 7).

(43)

e

Consumptieve bestedingen (x mln. euro; prijzen 2010)

f

Bijstandsuitkeringen (aantal)

Tabel 5.7 Demografische ontwikkelingen, gemiddeld over vier kwartalen, 2001-2012*

a

Bevolking van 20 tot 65 jaar

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

1e kwartaal 9.887.872 9.949.824 9.993.166 10.015.063 10.026.181 10.028.125 10.028.346 10.044.364 10.071.596 10.098.668 10.131.083 10.125.156 2e kwartaal 9.903.945 9.962.906 10.000.495 10.018.493 10.027.605 10.027.216 10.030.992 10.050.288 10.078.388 10.105.343 10.137.194 10.115.834 3e kwartaal 9.919.731 9.974.473 10.006.512 10.021.508 10.028.382 10.026.484 10.034.957 10.056.943 10.084.987 10.112.757 10.137.893 10.107.354 4e kwartaal 9.935.228 9.984.526 10.011.219 10.024.110 10.028.512 10.026.923 10.039.346 10.064.277 10.091.820 10.121.689 10.133.559 10.098.924 * Alle cijfers betreffen gemiddelden over betreffende en drie voorafgaande kwartalen (zie bijlage 7).

b

Groene druk

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1e kwartaal 39,43 39,50 39,63 39,75 39,79 39,69 39,51 39,29 39,07 38,92 38,69 38,51 2e kwartaal 39,46 39,52 39,67 39,77 39,77 39,65 39,46 39,22 39,03 38,88 38,62 38,50 3e kwartaal 39,48 39,55 39,70 39,79 39,75 39,61 39,40 39,17 39,00 38,82 38,57 38,48 4e kwartaal 39,50 39,58 39,73 39,79 39,73 39,56 39,35 39,12 38,96 38,76 38,53 38,45 * Alle cijfers betreffen gemiddelden over betreffende en drie voorafgaande kwartalen (zie bijlage 7).

(44)

c

Paren jonger dan 45 jaar met kinderen

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1e kwartaal 1.184.737 1.179.445 1.169.735 1.157.622 1.141.459 1.120.146 1.096.399 1.072.913 1.049.912 1.028.028 1.008.245 988.092 2e kwartaal 1.183.860 1.177.413 1.166.829 1.154.115 1.136.584 1.114.303 1.090.433 1.067.147 1.044.283 1.022.862 1.003.394 982.836 3e kwartaal 1.182.686 1.175.117 1.163.842 1.150.252 1.131.406 1.108.398 1.084.529 1.061.391 1.038.760 1.017.842 998.419 977.550 4e kwartaal 1.181.214 1.172.558 1.160.773 1.146.034 1.125.927 1.102.430 1.078.689 1.055.647 1.033.341 1.012.970 993.318 972.234 * Alle cijfers betreffen gemiddelden over betreffende en drie voorafgaande kwartalen (zie bijlage 7).

d

Personen in institutionele huishouden

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

e

Eerste generatie niet-westerse allochtonen

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

1e kwartaal 918.001 960.593 995.838 1.016.535 1.023.317 1.021.007 1.015.821 1.016.320 1.029.116 1.049.229 1.065.782 1.079.021 2e kwartaal 928.659 970.415 1.002.521 1.019.425 1.023.423 1.019.621 1.015.110 1.018.152 1.033.894 1.053.944 1.069.400 1.081.189 3e kwartaal 939.368 979.595 1.008.182 1.021.490 1.023.046 1.018.279 1.014.907 1.020.892 1.038.940 1.058.305 1.072.881 1.082.799 4e kwartaal 950.129 988.133 1.012.820 1.022.730 1.022.189 1.017.004 1.015.260 1.024.649 1.044.181 1.062.125 1.076.221 1.084.044 * Alle cijfers betreffen gemiddelden over betreffende en drie voorafgaande kwartalen (zie bijlage 7).

f

Tweede generatie niet-westerse allochtonen

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

(45)

g

Overledenen

h

Echtscheidingen

Tabel 5.8 Overige maatschappelijke ontwikkelingen, gemiddeld over vier kwartalen, 2001-2012*

a

Gemiddelde eigen bijdrage voor gefinancierde rechtsbijstand (in euro’s)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

1e kwartaal 136 129 129 140 168 153 132 122 121 125 130 136

2e kwartaal 134 129 129 151 165 147 129 122 122 126 132 136

3e kwartaal 132 129 130 161 162 141 126 121 123 127 134 136

4e kwartaal 130 128 130 172 158 135 123 120 124 127 135 136

b

Prijsindex commerciële rechtskundige diensten (2010=100)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

1e kwartaal 76 79 83 86 87 90 94 97 100 100 100 103

2e kwartaal 77 80 84 86 87 91 95 98 100 100 101 102

3e kwartaal 77 81 85 87 88 92 95 98 100 100 101 102

4e kwartaal 78 82 86 87 88 93 96 99 100 100 102 102

(46)

c

Uitgesproken schuldsaneringen van natuurlijke personen resulterend in faillissement

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1e kwartaal 150 244 290 386 449 587 607 455 196 176 142 133 2e kwartaal 185 243 318 410 489 596 577 372 195 164 140 135 3e kwartaal 216 244 343 416 533 598 565 279 198 156 138 148 4e kwartaal 236 263 374 423 576 609 532 197 195 141 136 155

d

Verkochte woningen

e

Gemiddelde huurindex (januari 2000=100)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

1e kwartaal 116 114 114 115 117 118 120 120 119 121 121 120

2e kwartaal 115 114 114 116 118 118 120 119 119 121 121 120

3e kwartaal 115 114 114 116 118 119 120 119 120 121 121 120

4e kwartaal 114 114 115 117 118 119 120 119 120 121 120 120

(47)

(48)

Handel Familie 2009/3 179.090 33.434 2009/4 187.164 33.876 2010/1 196.087 34.210 2010/2 199.855 34.751 2010/3 191.395 35.149 2010/4 188.139 35.516 2011/1 183.351 35.737 2011/2 176.708 35.966 2011/3 175.733 35.689 2011/4 170.089 35.392 2012/1 164.977 35.261 2012/2 160.067 35.405 2012/3 156.079 35.230 2012/4 151.629 35.761

* Gemiddelde over betreffende en drie voorafgaande kwartalen.

(49)

Tabel 5.11 Instroom van griffierechtgebonden zaken in hoger beroep, gemiddeld over vier kwartalen, 2009-2013*

Handel Familie 2009/4 2.041 1.050 2010/1 2.061 1.045 2010/2 1.937 1.064 2010/3 1.954 1.079 2010/4 1.959 1.084 2011/1 1.935 1.106 2011/2 1.924 1.110 2011/3 1.902 1.108 2011/4 1.882 1.091 2012/1 1.876 1.093 2012/2 1.855 1.070 2012/3 1.834 1.087 2012/4 1.797 1.126 2013/1 1.763 1.114 2013/2 1.742 1.124 2013/3 1.726 1.112 2013/4 1.736 1.083

(50)

Tabel 5.12 Instroom van griffierechtgebonden handelszaken, in eerste aanleg, naar klasse van financieel belang (in euro’s),

**gemiddeld over 4 kwartalen*, 2001-2012**

(51)

Onbepaald € 0 - € 500 € 500 - € 5.000 € 5.000 - € 25.000 > € 25.0000 2009/2 27.697 58.105 70.613 9.059 4.434 2009/3 28.518 64.335 72.011 9.604 4.623 2009/4 28.407 69.782 74.527 9.768 4.681 2010/1 27.700 74.082 79.301 10.255 4.750 2010/2 26.395 75.814 82.543 10.282 4.822 2010/3 25.297 70.776 80.370 10.212 4.741 2010/4 24.421 68.351 80.450 10.190 4.728 2011/1 23.363 66.067 79.507 9.854 4.560 2011/2 22.567 62.073 78.017 9.627 4.425 2011/3 21.633 62.336 77.975 9.435 4.356 2011/4 20.672 59.646 75.700 9.777 4.294 2012/1 20.535 57.854 72.377 9.874 4.338 2012/2 20.426 56.831 68.608 9.902 4.301 2012/3 20.420 54.945 66.806 9.717 4.190 2012/4 20.339 55.129 63.151 8.957 4.053

(52)

**Tabel 5.13 Instroom van griffierechtgebonden handelszaken, in eerste aanleg, naar type zaak, gemiddeld over 4 kwartalen*,**

2001-2012

Bijzondere overeenkomst Arbeid Verbintenissen Verzekering Overig ingedeeld Overig niet-ingedeeld

(53)

Bijzondere overeenkomst Arbeid Verbintenissen Verzekering Overig ingedeeld Overig niet-ingedeeld 2009/2 68.009 6.755 14.503 24.656 13.751 42.233 2009/3 69.105 7.232 15.772 26.056 13.927 46.998 2009/4 69.231 7.499 16.844 28.570 13.454 51.567 2010/1 69.379 7.135 18.039 30.874 13.131 57.531 2010/2 67.946 6.559 20.628 30.227 12.204 62.292 2010/3 63.152 6.018 21.521 27.116 11.842 61.747 2010/4 61.315 5.557 24.625 23.484 11.472 61.686 2011/1 59.561 5.356 27.321 20.386 10.859 59.869 2011/2 59.066 5.153 26.923 18.306 10.588 56.673 2011/3 61.355 4.997 27.523 16.911 10.194 54.754 2011/4 60.916 4.953 26.558 16.697 9.800 51.166 2012/1 60.697 4.919 25.500 16.389 9.617 47.857 2012/2 60.424 5.040 25.346 16.272 9.374 43.612 2012/3 58.986 5.248 24.906 16.591 9.140 41.209 2012/4 57.940 5.339 24.017 15.888 8.902 39.543

Tabel 5.14 Instroom van griffierechtgebonden handelszaken, in eerste aanleg, totaal, werkelijk en volgens model, gemiddeld

**over 4 kwartalen*, 2001-2012**

Werkelijk Model met wijziging griffrecht Model zonder wijziging griffierecht

(54)

Werkelijk Model met wijziging griffrecht Model zonder wijziging griffierecht 2005/4 158.322 158.513 169.466 2006/1 159.604 159.025 169.932 2006/2 158.563 159.783 170.543 2006/3 157.046 160.665 171.358 2006/4 151.575 159.552 169.991 2007/1 146.162 155.785 165.954 2007/2 143.307 151.535 161.595 2007/3 143.835 148.837 158.636 2007/4 145.108 149.398 159.077 2008/1 147.779 150.968 160.573 2008/2 152.151 154.437 163.942 2008/3 155.987 157.125 166.576 2008/4 161.114 159.943 169.221 2009/1 163.386 164.677 173.555 2009/2 169.907 171.311 180.219 2009/3 179.090 179.048 188.133 2009/4 187.164 186.901 196.667 2010/1 196.087 193.671 204.632 2010/2 199.855 195.851 207.255 2010/3 191.395 193.799 205.289 2010/4 188.139 189.021 199.819 2011/1 183.351 182.747 192.757 2011/2 176.708 175.010 188.005 2011/3 175.733 170.337 188.241 2011/4 170.089 167.652 190.277 2012/1 164.977 161.854 193.152 2012/2 160.067 158.282 194.818 2012/3 156.079 154.774 195.025 2012/4 151.629 153.132 197.363

(55)

**Tabel 5.15 Instroom van griffierechtgebonden familiezaken in eerste aanleg, naar typering, gemiddeld over 4 kwartalen*,**

2001-2012

Scheiding Onderbewindstelling Levensonderhoud Gezag en omgang Mentorschap Overig

(56)

Scheiding Onderbewindstelling Levensonderhoud Gezag en omgang Mentorschap Overig 2009/2 14.974 5.420 2.452 2.730 1.355 6.256 2009/3 14.969 5.453 2.508 2.801 1.377 6.327 2009/4 15.092 5.674 2.546 2.874 1.409 6.281 2010/1 15.352 5.805 2.542 2.910 1.468 6.133 2010/2 15.526 5.924 2.579 2.876 1.519 6.328 2010/3 15.629 6.117 2.585 2.830 1.561 6.428 2010/4 15.821 6.163 2.599 2.813 1.585 6.536 2011/1 15.785 6.345 2.586 2.798 1.615 6.608 2011/2 16.001 6.623 2.509 2.802 1.650 6.382 2011/3 15.733 6.858 2.493 2.795 1.697 6.114 2011/4 15.522 7.273 2.461 2.777 1.744 5.614 2012/1 15.620 7.665 2.478 2.727 1.797 4.976 2012/2 15.852 8.057 2.528 2.709 1.813 4.447 2012/3 15.883 8.324 2.547 2.715 1.795 3.967 2012/4 16.333 8.539 2.606 2.706 1.806 3.772

(57)

**Tabel 5.16 Instroom handelszaken in hoger beroep naar klasse van financieel belang, gemiddeld over 4 kwartalen*,**

2009-2013

Onbepaald € 0 - € 5.000 € 5.000 - € 25.0000 > € 25.000 Totaal 2009/4 90 257 399 2.041 2010/1 1.293 94 268 407 2.061 2010/2 1.154 98 271 413 1.937 2010/3 1.150 103 280 421 1.954 2010/4 1.105 121 292 441 1.959 2011/1 1.010 143 309 474 1.935 2011/2 928 168 327 501 1.924 2011/3 835 188 344 535 1.902 2011/4 801 196 343 542 1.882 2012/1 796 195 345 541 1.876 2012/2 784 195 348 529 1.855 2012/3 784 190 348 512 1.834 2012/4 744 182 355 516 1.797 2013/1 731 173 359 500 1.763 2013/2 732 156 356 498 1.742 2013/3 736 146 356 488 1.726 2013/4 748 144 358 487 1.736

(58)

(59)

**Tabel 5.18 Instroom familiezaken in hoger beroep, naar onderscheiden zaaktypen, gemiddeld over 4 kwartalen*, 2009-2013**

Curatele Gezag en omgang Levensonderhoud Scheiding Overig Totaal

2009/4 60 252 401 302 36 1.050 2010/1 45 255 405 303 37 1.045 2010/2 48 278 401 295 42 1.064 2010/3 49 286 396 309 40 1.079 2010/4 51 292 396 301 44 1.084 2011/1 56 302 398 309 41 1.106 2011/2 53 290 401 323 42 1.110 2011/3 53 288 396 328 44 1.108 2011/4 51 273 393 333 42 1.091 2012/1 55 270 386 338 44 1.093 2012/2 69 265 372 324 40 1.070 2012/3 90 259 365 334 40 1.087 2012/4 106 274 364 344 39 1.126 2013/1 105 270 356 345 39 1.114 2013/2 97 280 352 354 41 1.124 2013/3 90 282 354 341 45 1.112 2013/4 88 275 344 330 47 1.083

(60)

**Tabel 5.19 Appelratio’s familiezaken, naar type, gemiddeld over 4 kwartalen*, 2009-2013**

Curatele Gezag en omgang Levensonderhoud Scheiding Overig

2009/4 0,111 0,093 0,177 0,031 0,004 2010/1 0,078 0,092 0,174 0,031 0,004 2010/2 0,081 0,099 0,172 0,029 0,004 2010/3 0,080 0,104 0,168 0,031 0,004 2010/4 0,082 0,104 0,165 0,030 0,004 2011/1 0,087 0,107 0,164 0,031 0,004 2011/2 0,080 0,105 0,165 0,032 0,004 2011/3 0,078 0,104 0,162 0,032 0,004 2011/4 0,074 0,100 0,163 0,033 0,003 2012/1 0,079 0,101 0,163 0,034 0,003 2012/2 0,096 0,100 0,158 0,032 0,003 2012/3 0,125 0,098 0,155 0,032 0,003 2012/4 0,143 0,104 0,157 0,033 0,003 2013/1 0,139 0,103 0,153 0,033 0,003 2013/2 0,130 0,106 0,151 0,034 0,003 2013/3 0,120 0,107 0,150 0,032 0,003 2013/4 0,116 0,104 0,139 0,031 0,003

**Tabel 5.20 Stijging griffierecht en geschatte invloed op instroom / appelratio* (in %)**

Ontwikkeling tarief griffierecht Groei instroom/appelratio

Nominaal** Reëel** Invloed tarief Werkelijke groei

Eerste aanleg – handel 51 43 -20 -26

Eerste aanleg – familie 1 -5 3 7

Hoger beroep – handel -15/8*** -20/31*** 15/13*** 26

Hoger beroep – familie**** 26 19 -12 -6

* Bij eerste aanleg procentuele groei instroom 2009–2012. Bij hoger beroep procentuele groei appelratio 2009–2013. ** Nominaal: in lopende prijzen; reëel: gecorrigeerd voor inflatie.

*** Eerste getal betreft tarief hoger beroep, tweede getal tarief eerste aanleg (1 jaar vertraagd; zie bijlage 5D). **** Betreft alleen tarief hoger beroep, omdat effect tarief eerste aanleg niet significant was.

(61)

Tabellen bij bijlage 2

Tabel B3.1 Respons naar functie, afdeling en rechtsgebied (administratie & rechters, n=169; in %)

Hof Rechtbank civiel Rechtbank-kanton

Handelszaken Familiezaken Handelszaken Familiezaken Kantonzaken

9,4 17,6 25,9 10,6 36,5

20,2 8,3 35,7 13,1 22,6

14,8 13,0 30,8 11,8 29,6

Tabel B3.2 Gemiddeld aantal jaren werkervaring op rechtsgebied (administratie & rechters, n=169)

(62)

Tabel B3.3 Respons bij de rechtbanken (administratie & rechters, n=122; in %)

Rechtbank Amsterdam 7,4

Rechtbank Noord-Holland 6,6

Rechtbank Midden-Nederland 16,4

Rechtbank Noord-Nederland 8,2

Rechtbank Den Haag 8,2

Rechtbank Rotterdam 10,7 Rechtbank Limburg 9,0 Rechtbank Oost-Brabant 7,4 Rechtbank Zeeland-West-Brabant 10,7 Rechtbank Gelderland 9,8 Rechtbank Overijssel 5,7 Totaal 100,0

Tabel B3.4 Respons bij de hoven (administratie & rechters, n=47, in %)

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 36,2

Gerechtshof Den Haag 25,5

Gerechtshof Amsterdam 25,5

Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch 12,8

Totaal 100,0

Tabel B3.5 Doorlooptijden gemiddeld in weken in 2009 en 2012

Groeipercentage t.o.v. 2009 2009 2012

Hof

Handel -23 71,7 55,4

Familie -1 32,9 32,5

Rechtbank-civiel

Handel met verweer 10 60,8 66,8

Handel zonder verweer 53 5,7 8,7

Familie -6 20,1 18,9

Rechtbank-kanton

Handel met verweer 9 17,0 18,6

Handel zonder verweer 36 1,3 1,8

(63)

(64)

Tabellen bij bijlage 3

Tabel B4.1 Typen clienten van de advocaten (n=439, in %) en gerechtsdeurwaarders (n=102, in %)

Advocaten Gerechtsdeurwaarders Natuurlijke personen 86,8 83,3 ZZP en kleine zelfstandigen 53,5 84,3 MKB 59,5 94,1 Grootbedrijf 27,6 72,5 Anders namelijk 4,8 26,5

Tabel B4.2 Werkzaamheden van de gerechtsdeurwaarders (n=102, in %)

Ja, regelmatig Ja, incidenteel Nee

Anders, namelijk (n=16) 14,7 1,0 84,3

Uitbrengen van dagvaardingen 89,2 7,8 2,9

Optreden als gemachtigde in civiele rechtszaken 60,8 24,5 14,7

Ontruimingen 63,7 31,4 4,9

Juridisch advies/ondersteuning 83,3 14,7 2,0

Buitengerechtelijke incassowerkzaamheden 79,4 18,6 2,0

Betekenen van vonnissen 90,2 6,9 2,9

(65)

Tabel B4.3 Civielrechtelijke terreinen waarop de advocaten werken (n=439, in %)

Anders (n=47) 8,7 2,0 89,3 Verzekeringsrecht 7,3 18,5 74,3 Vermogensrecht 21,1 23,9 54,0 Verbintenissenrecht 40,3 36,7 23,0 Personen- en familierecht 46,0 6,4 47,6 Ondernemingsrecht 23,5 20,7 55,8 Intellectuele eigendomsrecht 1,8 8,7 89,5 Insolventierecht 21,4 14,8 63,8 Incassorecht 21,0 28,5 50,6 Huurrecht 19,1 23,9 56,9 Financieel of bankrecht 4,8 10,5 84,7 Consumentenrecht 5,2 26,2 68,6 Bouwrecht 5,5 14,1 80,4 Arbeidsrecht 38,5 13,7 47,8 Aansprakelijkheidsrecht 23,0 25,1 51,9

Tabel B4.4 In welk deel van de zaken in 2004 heeft u bijstand verleend op toevoeging? (advocaten, n=439; in %)

Antwoordcategorie Advocaten

Alle civielrechtelijke zaken 0,5

Meer dan driekwart van de civielrechtelijke zaken 9,8

De helft tot driekwart van de civielrechtelijke zaken 14,8

Een kwart tot de helft van de civielrechtelijke zaken 12,8

Tot een kwart van de civielrechtelijke zaken 25,7

Geen 35,1

Weet niet 0,9

(66)

Tabel B4.5 Aantal civielrechtelijke zaken behandeld in het voorbije jaar (advocaten, n=439; in %)

Antwoordcategorie Advocaten Geen 1,1 1-5 10,7 6-10 17,5 11-20 25,5 21-50 31,4 51-100 9,6 Meer dan 100 1,6 Weet niet 2,3

Tabel B4.6 Werkzaamheden die de gerechtsdeurwaarder uitvoert rond de griffierechtheffing (n=102, in %)

Cliënten voorlichten over de hoogte van het griffierecht 86,3 13,7 0,0

Controleren verwerking griffierechtbetaling 51,0 7,8 41,2

Griffierecht betalen aan de rechtbank 53,9 5,9 40,2

Het verschuldigde griffierecht berekenen 67,6 17,6 14,7

Anders (n=4) 0,0 0,0 100,0

Tabel B4.7 Werkzaamheden die de advocaat uitvoert rond de griffierechtheffing (n=439, in %)

(67)

Tabel B4.8 Werkzaamheden die de medewerker van het Juridisch Loket uitvoert rond de griffierechtheffing (n=29, in %)

Anders (n=0) 0,0 0,0 0,0

Tabel B4.9 Werkzaamheden die de gerechtsdeurwaarder onder de WTBZ uitvoerde rond de griffierechtheffing (n=102, in %)

Anders (n=2) 2,0 0,0 98,0

Tabel B4.10 Werkzaamheden die de advocaat onder de WTBZ uitvoerde rond de griffierechtheffing (n=439, in %)

Anders (n=10) 0,7 1,6 97,7

Tabel B4.11 Werkzaamheden die de medewerker van het Juridisch Loket onder WTBZ uitvoerde rond de griffierechtheffing

(n=29, in %)

(68)

Tabel B4.12 Gebruik van ondersteuning van de KBvG door gerechtsdeurwaarders rond de invoering van de Wgbz (in %)

Gerechtsdeurwaarders

Aangepaste dagvaardingmodellen 15,7

De verstrekte informatie (incl. vraag en antwoord rubriek) 11,8

(69)

Tabellen bij bijlage 4 en 5

Tabel B5A.1 Eerste aanleg: instroom griffierechtplichtige en niet-griffierechtplichtige zaken per jaar (aantal)

Familie Handel

Griffierechtplichtig Niet-griffierechtplichtig Griffierechtplichtig Niet-griffierechtplichtig

2001 106.749 137.859 462.255 27.481 2002 101.909 145.399 464.770 27.070 2003 102.617 152.870 554.867 31.603 2004 108.086 167.183 628.246 34.137 2005 111.904 179.938 633.290 34.735 2006 117.923 202.152 606.303 35.508 2007 124.191 225.580 580.434 35.858 2008 132.994 256.388 644.456 37.089 2009 135.504 285.035 748.660 43.102 2010 142.064 311.188 752.559 36.890 2011 141.567 335.438 680.349 39.787 2012 143.045 338.793 606.515 40.037

Tabel B5A.2 Hoger beroep: instroom griffierechtplichtige en niet-griffierechtplichtige zaken per jaar (aantal)

Familie Handel

Griffierechtplichtig Niet-griffierechtplichtig Ggriffierechtplichtig Niet-griffierechtplichtig

(70)

Tabel B5B.1 Griffierechttarieven onder WTBZ, van 1 januari 2001 tot 31 oktober 2010, voor zaken t/m € 11.345, in eerste

aanleg en hoger beroep (bedragen in euro’s)

Kanton Kanton Kanton Kanton Civiel Civiel Hof Kanton Civiel Hof Kanton Kanton Civiel Hof

Geld- vordering < € 90 Geld- vordering € 90 - € 453 Geld- vordering € 453 - € 1.361 Geld- vordering > € 1.361 Geld- vordering < € 11.345 Geld- vordering < € 4.538 Geld- vordering € 4.538 - € 11.345 Zuivere loon- vordering Zuivere loon- vordering Zuivere loon- vordering Overig, natuurlijk persoon Overig, rechts-persoon Personen- en familierecht Personen- en familierecht en hb kanton 1/1/2001 43 77 109 143 216 216 288 25 77 77 77 204 143 182 12/10/01 46 83 117 153 231 231 308 26 83 83 83 218 153 194 1/1/2002 46 82 116 152 230 230 308 26 82 82 82 218 152 193 1/2/2003 49 87 123 162 245 245 328 28 87 87 87 232 162 205 1/2/2004 57 90 144 190 288 288 385 33 102 102 102 273 190 241 1/2/2005 58 90 146 192 291 291 389 33 103 103 103 276 192 244 1/2/2006 59 90 149 196 296 296 396 34 105 105 105 281 196 248 1/2/2007 60 90 151 199 300 251 402 34 106 106 106 286 199 251 1/2/2008 61 90 153 201 303 254 406 35 107 107 107 288 201 254 1/2/2009 63 90 158 208 313 262 419 36 110 110 110 297 208 262 1/2/2010 63 90 158 208 314 263 420 36 111 111 111 298 208 263

Tabel B5B.2 Griffierechttarieven onder WTBZ voor rechtspersonen, van 1 januari 2001 tot 31 oktober 2010, voor zaken vanaf

€ 11.345, in eerste aanleg en hoger beroep: minima en maxima (bedragen in euro’s)

Minimum Maximum voor eiser *

Civiel Hof Civiel Hof

1/1/2001 216 295 3.397 4.243 12/10/01 216 295 3.632 4.536 1/1/2002 216 295 3.632 4.536 1/2/2003 216 295 3.863 4.824 1/2/2004 294 388 4.440 5.669 1/2/2005 294 392 4.584 5.731 1/2/2006 294 392 4.584 5.834 1/2/2007 294 405 4.584 5.916 1/2/2008 306 409 4.784 5.981 1/2/2009 316 422 4.938 6.174 1/2/2010 317 423 4.951 6.190

* Tevens voor verschenen gedaagde/verweerder, als dit een RP is. Is dit een NP, dan gelden maxima van circa 25% (civiel) en 20% (hof) van genoemde bedragen.