Bijlagen bij “De Invloed van Gezondheidsbehoeften op Gezondheidsgedrag van Gezonde Consumenten”.

(1)

Bijlagen bij “De Invloed van Gezondheidsbehoeften op Gezondheidsgedrag van Gezonde

Consumenten”.

(2)

Bijlagen bij “De invloed van gezondheidsbehoeften op gezondheidsgedrag 2006”

I

Bijlage 1. Concurrentiematrix

Activiteiten Zorgverzekeraar

Polis Overig gezondheids

behoefte

Aegon - Sportpolis Aegon Gezond Werkplan

- probeert o.a. ziekteverzuim te voorkomen (wet WIA)

- gezond leven Achmea - Groene Land - Zilveren Kruis - PWZ - Unie KBO (seniorenorganisatie) - Sportpolis via NOCNSF - Studentenpolis via (LSVb)

Subsites per label over gezondheid Health magazine

Health centers Health check

Achmea Health website - Medicijnwijzer - Leefstijltest - Test jezelf - Gezonde voeding - Bewegen Health shop Nationale sportpas - gezond leven - zekerheid - zelfstandigheid Agis _- Gehandicaptenorganisatie - Astma Fonds - Dwarslaesie Organisatie - ME/CVS-stichting

- Ned. Vereniging voor Autisme - Osteoporosebond

- Reumapatiëntenbond

Subsite over gezondheid - diagis, diabetes-programma

van Agis

- stoppen met roken - gezondheidscursus - sporten en bewegen Met Agis in beweging

- hulp bij ziekte - gezond blijven - bewegen

De Amersfoortse - Antroposana Managed Care

- wachtlijstbemiddeling - Preventie advies - Hulpmiddelen advies - gezond leven CZ _- Diabetespolis - Studentenpolis - 50 + polis - jongerenpolis www.czmedicinfo.nl

Zeer uitgebreide site met veel interactieve mogelijkheden. - spreekuur

- medisch ABC

- gezond leven (reizen, voeding, alcohol, roken, stress, werk) - gezond leven test, stress test - diverse subsites voor baby’s,

ouderen etc. Gezondheidslijn - gezond leven - zelfstandigheid FBTO - Tandpolis - Calamiteiten - Alternatieve geneeswijzen Zorgwinkel - zelfstandigheid Fortis/ASR _- Astmapolis - Epilepsiepolis - Schildklieraandoeningen-polis

Tips op website over gezond eten en bewegen. Verwijzen naar voedingscentrum.

- gezond leven

De Friesland - Studentenpolis Subsite gezondheid

- Fietsen voor gezondheid - Dokterdokter.nl

- Hangmat

- gezond leven - zorgeloos leven

Menzis - Tandpolis www.dokterdokter.nl

- info en advies mbt gezondheid - bevordert zelfzorg

- digitaal consult - info over medicijnen

(3)

II

NN - Sportpolis Verzuimmanagement - gezond leven

OHRA - Diabetespolis www.ohra.lijfwijzer.nl - alles over ziek zijn, gezond

worden en gezond blijven - persoonlijk gezondheidsplan - medische encyclopedie - gezond leven ONVZ - Sportpolis - Benfit - Optifit - Topfit - Tandfit Zorgconsulent

- Gratis medische check-up/sportkeuring

- Contact met een diëtiste of (sport)arts voor

leefstijladviezen

- Informatiepakketten over gezond leven, bewegen en voeding - Leefstijlevenementen (beweegdag) - gezond leven - zekerheid - fit zijn

Trias _- PCOB (seniorenpolis) - Nederlandse Coeliakie

Vereniging (coeliakie = intolerantie voor gluten) - ANBO (belangenorganisatie 50+) Subsite gezondheid - gezond blijven - gezondheidslijn - vakantiedokter - vitaliteittesten - zekerheid VGZ www.gezondvgz.nl - cholesterol verlagen - stoppen met roken - vrij van alcohol - fiets je fit - valpreventie

Verder van alles mbt bewegen, voeding, werk (stress), psyche, reizen en gewoonten (roken, drinken)

Gezondheidslijn Rollatortraining

Sponsor van je echte leeftijd

- gezond leven - zekerheid - fit voelen Zorg en Zekerheid www.gezzond.nl - gezond check - gezondshop - gezond eten/bewegen/leven BMI meter voor kinderen

(4)

III

Bijlage 2. Vragenlijst onderzoek gezondheidsbehoeften

Goede …… u spreekt met …….. U bent bij ons verzekerd, en voor een kort onderzoek zijn wij benieuwd naar uw mening. Het duurt gemiddeld 5 minuten.

(Doel onderzoek: behoeften naar gezonde producten en gezond leven in kaart brengen om de basisverzekering te verbeteren.)

(Uw gegevens worden in geen geval aan derden verstrekt.)

De vragenlijst start met vier stellingen. Kunt u bij de stellingen aangeven in hoeverre u het daarmee eens bent? Hiervoor zijn 5 antwoordmogelijkheden, waarbij 1 staat voor “Helemaal niet mee eens” en 5 staat voor “Helemaal mee eens”.

1. Ik wil zelf mijn zorgverzekeraar kunnen kiezen.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens 2. Ik wil zelf mijn zorgverlener kunnen kiezen.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens 3. Ik wil zelf mijn gezondheid kunnen testen.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens 4. Ik wil zelf mijn behandeling kunnen kiezen.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens

De volgende stellingen gaan over uw mening over verschillende situaties met betrekking tot gezonde voeding. Hierbij heeft u dezelfde 5 antwoordmogelijkheden: 1 staat voor “Helemaal niet mee eens” en 5 staat voor “Helemaal mee eens”.

5. Ik vind het belangrijk dat mijn zorgverzekeraar korting geeft op gezonde voeding. Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens 6. Ik vind het belangrijk dat mijn zorgverzekeraar advies geeft over gezonde voeding. Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens

7. Ik vind het belangrijk dat mijn zorgverzekeraar via Internet informatie aanbiedt over gezonde voeding.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens 8. Ik eet elke dag gezond.

(5)

IV

Dan volgen nu enkele stellingen over bewegen. Ook hierbij heeft u dezelfde 5 antwoordmogelijkheden: 1 staat voor “Helemaal niet mee eens” en 5 staat voor “Helemaal mee eens”.

11. Ik vind het belangrijk dat mijn zorgverzekeraar advies geeft over bewegen. Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens

12. Ik vind het belangrijk dat mijn zorgverzekeraar korting geeft op bewegingsprogramma’s (fitness etc.) aan haar verzekerden. (Deze bewegingsprogramma’s helpen gezond te blijven of weer gezond te worden.)

13. Ik vind het belangrijk dat mijn zorgverzekeraar bewegingsprogramma’s aanbiedt, zoals een fitnesscursus.

14. Ik vind het belangrijk dat mijn zorgverzekeraar via Internet informatie aanbiedt over bewegen. Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens

15. Ik beweeg elke dag een half uur of meer.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens 16. Ik beweeg om af te vallen.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens 17. Ik beweeg om fit te blijven.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens 18. Ik beweeg om sociale contacten te onderhouden.

U wordt nu gevraagd in hoeverre de volgende typeringen op u van toepassing zijn. Ook hierbij heeft u dezelfde 5 antwoordmogelijkheden: 1 staat voor “Helemaal niet mee eens” en 5 staat voor “Helemaal mee eens”.

19. Ik kom niet graag voor verrassingen te staan.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens 20. Ik hecht sterk aan routine en regelmaat.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens 21. Ik vind het belangrijk dat ik mijn zorgverzekeraar goed ken.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens 22. Ik weet precies waarvoor ik ben verzekerd.

(6)

V

De volgende vraag gaat over zelftesten. Onder zelftesten wordt verstaan: Bijvoorbeeld

Bloeddrukmeters/Hartslagmeters of Cholesteroltesten/Zwangerschaptesten.

23. Hoe vaak heeft u het afgelopen jaar gebruik gemaakt van zelftesten? Kruis het antwoord aan dat het meest dicht in de buurt komt. Neem bij het beantwoorden van deze vraag de laatst gebruikte zelftest in gedachten.

1) Nooit

2) Eenmaal per jaar 3) Meerdere keren per jaar 4) Eenmaal per maand 5) Meerdere keren per maand 6) Eenmaal per week

7) Meerdere keren per week 8) Dagelijks

9) Wil niet antwoorden

De volgende vraag gaat over websites met informatie over gezond leven. Onder gezond leven wordt in dit geval verstaan: gezonde voeding en bewegen.

24. Hoe vaak bezoekt u websites met informatie over gezond leven? 1) Nooit (ga naar vraag 28)

9) Wil niet antwoorden

Er zijn vele aanbieders van informatie over gezond leven, van drogisterijen tot zorgverzekeraars. De volgende stellingen gaan over het aanbieden van informatie over gezond leven op Internet. Ook hierbij geldt: 1 staat voor “Helemaal niet mee eens” en 5 staat voor “Helemaal mee eens”.

25. Het maakt mij niet uit wie op Internet informatie aanbiedt over gezond leven. Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens

26. Wanneer ik informatie over gezond leven op Internet zoek, kijk ik goed wie deze informatie aanbiedt.

27. Ik vertrouw informatie op Internet over gezond leven als de aanbieder van deze informatie bij mij bekend is.

De volgende vragen gaan over het gebruik van functionele voedingsmiddelen. Functionele voedingsmiddelen zijn voedingsmiddelen waaraan gezondheidsbevorderende stoffen zijn toegevoegd of waaruit bepaalde bestanddelen zijn verwijderd. Voorbeelden zijn margarine, yoghurt en melkproducten met toegevoegde plantaardige stoffen om het cholesterolgehalte te verlagen, brood met toegevoegde voedingsvezel of

(7)

VI

Geef van de volgende producten aan hoe vaak u die momenteel gebruikt.

28. Functioneel brood

Functioneel brood bevat voedingsmiddelen waaraan gezondheidsbevorderende stoffen zijn toegevoegd of waaruit bepaalde bestanddelen zijn verwijderd.

Voorbeelden zijn: omegabrood en vitaalbrood. 1) Nooit

29. Functionele boter

Functionele boter bevat voedingsmiddelen waaraan gezondheidsbevorderende stoffen zijn toegevoegd of waaruit bepaalde bestanddelen zijn verwijderd.

Voorbeelden zijn: Becel pro. active en Benecol 1) Nooit

30. Functionele yoghurt

Functionele yoghurt bevat voedingsmiddelen waaraan gezondheidsbevorderende stoffen zijn toegevoegd of waaruit bepaalde bestanddelen zijn verwijderd.

Voorbeeld is: Danone Activa 1) Nooit

31. Overige functionele voedingsproducten, bijvoorbeeld sappen als Yakult. Beantwoord deze vraag voor het product dat u het laatst hebt gebruikt.

1) Nooit

(8)

VII

32. De volgende vraag probeert inzicht te geven in de belemmeringen om vaker functionele

voedingsproducten te gebruiken. Wat zijn voor u mogelijke redenen om niet vaker functionele voedingsproducten te kopen?

A. Omdat ik functionele voedingsproducten te duur vind.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens B. Omdat ik het niet nodig vind functionele voedingsproducten te gebruiken.

Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens C. Omdat ik niet op de hoogte ben van het bestaan van functionele voedingsproducten. Helemaal niet mee eens 1 2 3 4 5 Helemaal mee eens D. Omdat mijn zorgverzekeraar functionele voedingsproducten niet vergoedt.

33. Kunt u door middel van een rapportcijfer van 1 tot 10 aangeven in hoeverre u tevreden bent over uw huidige gezondheid?

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

34. Wat is uw hoogst genoten of huidige opleiding? 1. Basisonderwijs (basisschool, Lavo etc.) 2. Lager beroepsonderwijs (LBO, LTS etc.) 3. Mavo, Mulo, Ivo

4. Middelbaar beroepsonderwijs (MBO, MTS etc.) 5. Havo, VWO, HBS, MMS, Gymnasium, Atheneum

6. Hoger beroepsonderwijs (HBO, HTS, Sociaal Pedagogische Academie etc.) 7. Wetenschappelijk onderwijs of hoger

Einde onderzoekonderdeel

De enquête wordt afgesloten met een korte check om te kijken of de gegevens over u zoals die bij ons bekend zijn kloppen

- Geslacht van respondent

1) Man 2) Vrouw - U bent individueel verzekerd?

1) Ja

2) Anders, namelijk: ____________________________________________ - Uw leeftijd is………...?

(9)

VIII

Bijlage 3. Resultaten factoranalyse

Vragen, factorladingen, verklaarde variantie per gevonden component en de daaraan

gerelateerde gezondheidsbehoeften.

Behoefte Vragen Factorlading

(na varimax rotatie)

Verklaarde variantie Ik wil zelf mijn

zorgverzekeraar kunnen kiezen

.805 9.6%

Component 1

Ik wil zelf mijn zorgverlener

kunnen kiezen .815

Ik wil zelf mijn gezondheid

kunnen testen .781 7.3%

Zelfstandigheid

Component 2

Ik wil zelf mijn behandeling

kunnen kiezen .727

Ik vind het belangrijk dat mijn zorgverzekeraar korting geeft op gezonde voeding

.564 29.2%

Ik vind het belangrijk dat mijn zorgverzekeraar advies geeft over gezonde voeding.

.725 Ik vind het belangrijk dat

mijn zorgverzekeraar via Internet informatie aanbiedt over gezonde voeding.

mijn zorgverzekeraar advies geeft over bewegen

mijn zorgverzekeraar korting geeft op

bewegingsprogramma’s aan haar verzekerden

.711

Ik vind het belangrijk dat mijn zorgverzekeraar bewegingsprogramma’s aanbiedt, zoals een fitnesscursus

.726 Gezond leven Component 1

Ik vind het belangrijk dat mijn zorgverzekeraar via Internet informatie aanbiedt over bewegen

.819 Ik kom niet graag voor

verrassingen te staan .743 12.5%

Ik hecht sterk aan routine en

regelmaat .820

Ik vind het belangrijk dat ik mijn zorgverzekeraar goed ken

.630 Zekerheid Component 1

Ik weet precies waarvoor ik

verzekerd ben .441

Totaal

(10)

IX

Bijlage 4. Verschillen in gezondheidsbehoeften bij leeftijdscategorieën

Per behoefte zijn de verschillen bij de leeftijdscategorieën < 35, 35-54 en 55+ weergegeven.

Ook zijn de standaardfout en het significantieniveau weergegeven.

De verschillen zijn gemeten door middel van One Way Anova. Om te bepalen welke

leeftijdscategorieën significant van elkaar verschillen is een Post Hoc test (Bonferroni)

uitgevoerd.

Verschillen tussen

leeftijdscategorieën Verschil Standaardfout Significantieniveau Zelfstandigheid < 35 t.o.v. 35-54 -,09041(*) ,03662 ,041 < 35 t.o.v. 55+ -,11201(*) ,04326 ,029 35-54 t.o.v. 55+ -,02160 ,04077 1,000 Zekerheid < 35 t.o.v. 35-54 -,11534 ,06332 ,206 < 35 t.o.v. 55+ -,45595(**) ,07480 ,000 35-54 t.o.v. 55+ -,34061(**) ,07051 ,000

Gezond leven < 35 t.o.v. 35-54 -,05692 ,06939 1,000

< 35 t.o.v. 55+ ,14951 ,08218 ,207

(11)

X

Bijlage 5. Interactie effecten en multi-collineariteit

De gezondheidsbehoeften zijn getest op multi-collineariteit om zo te kijken of de

onafhankelijke variabelen voldoende onderscheidend zijn ten opzichte van elkaar. Wanneer er

een sterke onderlinge samenhang tussen de onafhankelijke variabelen bestaat, in dit geval de

gezondheidsbehoeften, is er sprake van multi-collineariteit. Bij alle regressieanalyses tussen

gezondheidsbehoeften en gezondheidsgedrag is de multi-collineariteit opgevraagd. Als

maatstaaf voor de multi-collineariteit wordt van elke gezondheidsbehoefte de Variance

Inflation Factor (VIF) bepaald. De VIF’s zijn weergegeven in tabel 1. Aangezien alle

waarden zeer laag zijn is er geen sprake van multi-collineariteit.

Tabel 1. De VIF’s per relatie tussen gezondheidsbehoeften en gezondheidsgedrag Gebruik functionele voeding Gebruik zelftesten Bezoek gezondheidsites Afname aanvul. verzek. Gezond leven 1.130 1.129 1.130 1.147 Zekerheid 1.289 1.289 1.288 1.301 Zelfstandigheid 1.060 1.059 1.060 1.065

In tabel 2 zijn de gestandaardiseerde Bèta’s voor de in de hoofdtekst besproken interactie

effecten weergegeven.

Tabel 2. Gestandaardiseerde Bèta’s interactie effecten Gebruik functionele voeding Gebruik zelftesten Bezoek gezondheidsites Afname aanvul. verzek. Gezond leven .974** .035 .137 -.047 Zekerheid .017 .174 .299 .033 Zelfstandigheid .299** .087 .010 -.157 Gemiddeld opgeleid .027 .060 .071 .043 Hoog opgeleid .061 .047 .133** -.042 Alleenstaand .003 -.086* -.070 -.106** Kinderen .029 -.047 .001 .059 Geslacht .036 -.031 .128** .036 Leeftijd .013 .066* -.138** -130**

Gezond leven * zekerheid .095 .288 -.178 -.273

Gezond leven * zelfstandigheid -.943** -.106 .186 .319

Zekerheid * zelfstandigheid -.024 -.263 -.261 .232