Samen verder in 2021-2024
Meerjarenbeleidsplan
denieuwebibliotheek
Inhoud
3 Inleiding en samenvatting 4 Achtergrond
• Geschiedenis
• Trends
6 Visie, missie en kernwaarden 7 Betekenis en belang voor de stad
• Huidige meerwaarde
• Huidig bibliotheeknetwerk
• Plannen om het bibliotheeknetwerk uit te breiden 13 Activiteiten
• 1. Geletterde samenleving
• 2. Informatiesamenleving
• 3. Culturele beleving en persoonlijke ontwikkeling voor volwassenen
• 4. Extra aandacht voor de jeugd via cultuureducatie activiteiten en (voor)school- se activiteiten
21 Publiek
21 Samenwerking
22 Organisatorische kwaliteit 23 Duurzaamheid
23 Conclusie: Samen verder
Bijlagen
24 Bijlage 1: Overzicht van scholen 26 Bijlage 2: Overzicht van partners 27 Bijlage 3: Prestatieafspraken
Inleiding en samenvatting
De bibliotheek heeft zich ontwikkeld tot veel meer dan alleen een culturele instelling waar leesfanaten graag komen om boeken te lenen. Almeerders spreken af in de bibliotheek om elkaar te ontmoeten, te studeren, te werken aan hun onderneming, hun geest te prikkelen tijdens een lezing, debat of een ander soort activiteit, te lachen tijdens een gezins- voorstelling in het theater, een mooie, ontroerende film te zien, een kunstexpositie te bewonderen of gewoon voor een lekkere kop koffie in een prettige en inspirerende omgeving.
Almeerders zijn trots op hun bibliotheek en zij maken er graag gebruik van. De Nieuwe Bibliotheek is niet voor niets de meest bezochte openbare, culturele, maatschappelijke en educatieve instelling in de stad. Het beeld dat Almeerders van de bibliotheek hebben, blijft echter veelal beperkt tot boeken en het prachtige, moderne gebouw in het centrum. Biblio- theek Stad is een waar visitekaartje voor Almere, met een zeer uitnodigende, open en eigentijdse uitstraling. Maar De Nieuwe Bibliotheek is zo veel meer dan dat. Het feit dat we drie vestigingen in de stadsdelen hebben, 50 bibliotheken op school en dat de virtuele vestiging 24/7 online faciliteiten heeft, zijn nog relatief onbekend. De gemiddelde Almeerder is verbaasd als je vertelt dat De Nieuwe Bibliotheek 54 bibliotheken omvat aan het begin van deze meerjarenbeleidsperiode.
Daar blijft het echter niet bij. De stad groeit. Er komen nieuwe woonwijken en scholen bij. Bestaande stadsdelen ver- nieuwen en groeien ook in inwonersaantallen. De Nieuwe Bibliotheek (DNB) wil graag de groei van Almere faciliteren en verlevendigen. Als brede instelling kan DNB het platform zijn voor nieuwe, gecombineerde culturele, maatschappelijke en educatieve voorzieningen en initiatieven in sterk groeiende stadsdelen. DNB kan partners uit verschillende sectoren en bewoners met elkaar verbinden en faciliteren, offline en online. Deze ambitie past goed bij de visie van DNB.
Visie
De Nieuwe Bibliotheek ontwikkelt zich steeds meer van boekenuitleenfabriek tot huiskamer van de stad, gericht op ontmoeting en ontwikkeling, voor, door en met Almeerders.
Landelijk en in Almere werken bibliotheken aan persoonlijke ontwikkeling van burgers op drie terreinen:
1. Geletterde samenleving: wij dragen bij aan het voorkomen van taal- en leesachterstanden en bestrijden laaggelet- terdheid.
2. Informatiesamenleving: wij zorgen dat mensen digitaal mee kunnen blijven doen.
3. Leven lang ontwikkelen: wij bieden mensen de kans om zich permanent te blijven ontwikkelen door workshops, cursussen, lezingen en meer.
Deze drie maatschappelijke opgaven zijn omschreven in het convenant tussen de bibliotheeksector en de nationale, provinciale en gemeentelijke overheden en in de landelijke netwerkagenda 2021-2023 voor de openbare bibliotheek voorzieningen.
Aangezien Almere een jonge stad is met een nog beperkte culturele infrastructuur, richt DNB zich ook op drie stedelijke prioriteiten:
1. Het versterken van de culturele beleving onder volwassenen.
2. Extra aandacht voor de jeugd via cultuureducatie en (voor)schoolse activiteiten.
3. Het versterken van samenwerkingsrelaties met andere domeinen (welzijn, onderwijs, zorg) en met culturele partners in de stad.
Het achterliggende streven is om kansenongelijkheid op het gebied van taal, digitaal en beeldtaal te verminderen. De Nieu- we Bibliotheek wil Almeerders ook stimuleren om actief en bewust bij te dragen aan de samenleving van de jonge stad.
Die bijdrage is begonnen met de 75 medewerkers die hebben gebrainstormd, overlegd en samen geschreven hebben aan de korte, middellange en lange termijn plannen voor 2021-2024. Daarnaast hebben nog veel meer externe stakeholders, bestaande partners en potentiële nieuwe partners meegedacht. Alleen kunnen wij deze visie niet realiseren. Samen komen wij verder!
Annerie Brenninkmeijer
Directeur-bestuurder
Geschiedenis
De Nieuwe Bibliotheek is de gemeentelijke, openbare bibliotheek van de stad Almere, de jongste stad van Nederland. Pas in 1976 betrokken de eerste bewoners hun huizen in Almere Haven. In hetzelfde jaar werd de eerste kleine bibliotheek in de nieuwe stad, op het nieuwe land, geopend, in een houten keet in Almere Haven. Zo begon De Nieuwe Bibliotheek: klein, pril en meteen ondernemend. De eerste bibliotheekvoorziening in Almere Stad werd in 1980 ondergebracht in een eengezinswoning. In 1987 verhuisde de bibliotheek in het centrum naar het Voetnoot-gebouw. In 2010 ging de prachtige, grote centrale bibliotheek aan het Stadhuisplein open. Direct in het eerste jaar na de opening werd de bibliotheek uitgeroepen tot de beste bibliotheek van Nederland. In 2022 vieren wij het 12,5 jarig bestaan van het gebouw van bibliotheek Stad (mits de corona maatre- gelen dat toestaan) en kijken wij samen met de bewoners van Almere achteruit én vooruit naar de komende 12,5 jaar.
Almere is een stad die graag groeit en pioniert. Er is let- terlijk en figuurlijk ruimte om te innoveren voor de over- wegend jonge bevolking en instellingen zoals De Nieuwe Bibliotheek. Inwoners uit 187 verschillende culturen geven de stad kleur en betekenis. Naast de prachtige woonwij- ken, grote stadsparken en brede fietspaden, zijn er ook de nodige uitdagingen. Het percentage laaggeletterden is ho- ger dan gemiddeld (15% in Almere vs.12% landelijk). Er zijn te veel jonge schoolverlaters, echtscheidingen en kleine kinderen die opgroeien in armoede. Bewoners gaan nog steeds naar steden zoals Amsterdam, Utrecht en Hilver- sum voor culturele beleving en vertier. De uitdaging is om de nieuwe generatie die opgroeit in Almere te verbinden aan de stad. Zij zijn de toekomst van een stad met 216.000 inwoners (in juli 2021) die wil uitbreiden en doorgroeien tot 5e stad van Nederland.
Trends
De belangrijkste trends die de toekomstvisie van De Nieuwe Bibliotheek in Almere beïnvloeden zijn:
1. Ontlezing
: Het is een hard feit. Wij lezen steeds minder, vooral uitgebreide teksten. Het vermogen om lange teksten te lezen en het plezier in lezen zijn essentieel voor het concentratievermogen, inlevingsvermogen en wereldbeeld. De snelle toename in e-books, luisterboeken en podcasts compenseert helaas niet de daling in de uitleningen van fysieke boeken. De ontlezing in Nederland gaat harder dan in Europa. In Almere lopen de onderwijsresultaten op het gebied van taalontwikkeling achter op het landelijke gemiddelde.2. Digitalisering
: De samenleving speelt zich steeds meer online af. Corona heeft deze trend verder versneld. Inter- net, kunstmatige intelligentie, robotisering en spraakgestuurde technologie zullen onze toekomst sterk beïnvloeden.Informatie en verhalen worden meer en meer door beelden en spraak gedeeld. Het geschreven en gedrukte woord neemt af in belang.
3. Kansenongelijkheid
: De scheiding tussen arm en rijk, digitaal vaardig en niet-digitaal vaardig, geletterd en ongeletterd en aangehaakt en eenzaam worden steeds groter. Uit recent onderzoek blijkt dat kansenongelijkheid al begint tijdens de eerste levensjaren, als de woordenschat, het zelfvertrouwen en het karakter van baby’s wordt gevormd.4. Leven lang ontwikkelen:
De veranderingen in de samenleving gaan steeds sneller. Om bij te blijven op het werk en in het sociaal leven, is permanente, persoonlijke ontwikkeling steeds belangrijker. De vergrijzing versterkt deze behoefte.5. Beleving, gemak en sociale ontmoeting:
De allesbepalende online samenleving zorgt ervoor dat con- sumenten enerzijds meer gemak, spanning & sensatie verwachten en anderzijds meer hunkeren naar echt, persoonlijk contact en offline ontmoetingen. Hoe kleiner de internetbubbel wordt, des te belangrijker de blootstelling aan, en (leuke) confrontaties met, andersdenkenden is.6. Duurzaamheid:
Gelukkig is er steeds meer aandacht voor het milieu, sociale ontwikkeling en verantwoord ondernemen. Het gaat hier om ‘planet, people en profit’. De bibliotheek kan een belangrijk rol spelen op het gebied van duurzaamheid. De klassieke uitleenbibliotheek is tenslotte een van de oudsteen meest succesvolle vorm van de deeleconomie. De moderne bibliotheek werkt als motor voor de geïnspireerde, geïnformeerde, betrokken en vaardige samenleving. Lees: dé plek voor duurzaam samenleven en gelijke kansen.
Achtergrond
Visie
De Nieuwe Bibliotheek ontwikkelt zich steeds meer van boekenuitleenfabriek tot huiskamer van de stad, gericht op ontmoeting en ontwikkeling voor, door en met Almeerders.
Door steeds meer uitnodigende faciliteiten, zoals lees-, studie- en werkplekken en ontmoetingsruimtes per doel- groep te bieden, in combinatie met prikkelende activiteiten en een actuele collectie, wordt de rol van de bibliotheek als huiskamer van de stad versterkt. Beleving en persoonlijke ontwikkeling van kennis en vaardigheden staan centraal.
De eigentijdse huiskamer is fysiek én digitaal. Het fysieke netwerk wordt uitgebreid naarmate de stad groeit. Biblio- theekmedewerkers en vrijwilligers gaan ook naar mensen toe, thuis en op locatie, bijvoorbeeld in buurtcentra, scho- len, evenementen, enz. De digitale bibliotheek, oftewel onze virtuele vestiging, met online producten en diensten wordt de komende jaren versterkt, verbreed en verdiept.
Missie
De Nieuwe Bibliotheek is er voor alle Almeerders. Wij zijn een openbaar, laagdrempelig en inclusieve instelling. Wij bieden inwoners op een aantrekkelijke manier toegang tot informatie, kennis, verhalen en cultuur, zowel offline als online. Onze bezoekers verkrijgen kennis, ontwikkelen vaardigheden, gaan met elkaar in gesprek, raken geïnspi- reerd en beleven plezier. Hierdoor stimuleert De Nieuwe Bibliotheek Almeerders actief en bewust bij te dragen aan de samenleving van de jonge stad.
Onze partners in de stad zijn meer dan welkom om ge- bruik te maken van de faciliteiten van de bibliotheek en op andere manieren met DNB samen te werken. Door meer samen te werken, bereiken wij meer Almeerders met een relevant en samenhangend aanbod.
Kernwaarden
Samenwerking
: Wij bereiken onze missie door mensen en organisaties te verbinden. Alleen sámen komen wij echt verder.Innovatie:
Wij werken met lef en durf aan de toekomst.Innovatie is de sleutel om De Nieuwe Bibliotheek te blijven.
Beleving
: Als het niet uitnodigend en plezierig is om naar de bibliotheek te komen, komt niemand meer. Met een tikkeltje humor, de nodige interactie, een vleugje magie en veel (werk)plezier verleiden wij onze bezoekers.De 3V’s
Kort samengevat, de toekomstvisie van de bibliotheek omhelst verbreding, verbinding en vernieuwing.
Verbreding:
De bibliotheek ontwikkelt zich steeds meer tot een veelzijdig platform voor ontmoeting en ontwikke- ling. Naast collectie komt er meer ruimte voor connectie, co-creatie en het cultiveren van talenten.Verbinding
: Nog meer interne samenwerking tussen afdelingen en externe samenwerking met een breder palet aan vrijwilligers, partners en inwoners is essentieel om de huiskamer- en platformfunctie goed in te vullen.Vernieuwing
: De bibliotheek moet blijvend vernieuwen en moderniseren in tijden van ontlezing, digitalisering en nieuwe didactische en culturele werkvormen.Visie, missie en kernwaarden Betekenis en belang voor de stad
Huidige meerwaarde
De Nieuwe Bibliotheek draagt bij aan de stad Almere op vier gebieden:
1. Culturele meerwaarde:
Met haar uitgebreide collectie en activiteiten zorgt de bibliotheek voor verhalen die ontroeren, die aanzetten tot denken, en inwoners stimuleren tot participatie in de samenleving. Het aantal activitei- ten in 2021-2024 zal toenemen door meer samen te werken met partners.2. Maatschappelijke meerwaarde:
De bibliotheek fungeert als huiskamer van de stad in vier stadskernen aan het eind van de meerjarenbeleidsperiode (Buiten, Haven, Poort en Hout) en als ‘city lounge’ in het stadscentrum.Door verruiming van de openingstijden in 2022-2024 (m.b.v. selfservice, low-service en inzet van vrijwilligers en part- ners) kunnen nog meer mensen elkaar ontmoeten in de bibliotheek, van gedachten wisselen en van cultuur genieten.
3. Educatieve meerwaarde:
DNB zorgt voor 48 bibliotheken op school, plus bijbehorende activiteiten gericht op leesplezier en 21e-eeuwse vaardigheden (zoals ‘computational thinking’, samenwerken, en probleemoplossend denken). Het speciale programma voor de Bibliotheek Op School (dBos) bestaat daarnaast uit scholing voor leer- krachten, leesbevordering adviezen en monitoring van het leesplezier onder leerlingen. DNB voorziet nog eens 11 scholen van boeken op andere wijze (bijvoorbeeld met wisselcollecties of een uitleenpunt). De collectie voor de Hogeschool Windesheim wordt ingekocht, beheerd en toegankelijk gesteld door DNB. Studenten volgen colleges in bibliotheek Stad en maken regelmatig gebruik van de bibliotheek voor studie- en projectwerk. Leerlingen en studen- ten worden ook aangemoedigd om gebruik te maken van de collectie in de vestigingen door gratis abonnementen via de scholen te verzorgen. In de komende jaren breiden we de samenwerking met de voorschoolse instellingen, het primair en voortgezet onderwijs, het MBO en HBO onderwijs verder uit. In de vestigingen biedt DNB steeds meer‘edutainment’ activiteiten rondom taal, digitaal, beeldtaal en laagdrempelige cultuur voor jongeren.
4. Economische meerwaarde:
De bibliotheek draagt bij aan de werkgelegenheid in de stad door basisvaar- digheden (zoals spreken, lezen en schrijven) te ontwikkelen, door zelfvertrouwen van kwetsbare groepen te vergro- ten (o.a. door meer digitale vaardigheden en hulp aan te bieden), door netwerken van mensen die banen zoeken te ondersteunen (bijvoorbeeld met Walk&Talk bijeenkomsten), en door gratis studie- en werkplekken aan te bieden.Veel ZZP’ers, (beginnende) ondernemers, coaches en andere vrijwilligers maken gebruik van de bibliotheek als werk- plaats.
Betekenis en belang voor de stad - vervolg
Huidig bibliotheeknetwerk
Het bibliotheeknetwerk in Almere bestaat eind 2020 uit vier fysieke vestigingen, 48 bibliotheken op school en de virtuele vestiging.
Met vier bibliotheken loopt Almere ver achter op het landelijke gemiddelde (1 bibliotheek per 15.000 inwoners) en de norm voor grote steden (1 bibliotheek per 30.000). In Almere is er slechts één bibliotheek per 54.000 inwoners. De gemiddelde afstand tussen de bibliotheken is ook groot. Een belangrijke verklaring ligt in de Almeerse indeling in grote stadsdelen. Het gebrek aan een biblio- theek in Almere Hout draagt ook bij aan de huidige achterstand.
Een andere opvallende factor is dat alle wijkvestigingen in Almere autonoom opereren. Er zijn geen inwonende partners. Landelijk wonen en werken steeds meer bibliotheken samen met diverse partners. Bijvoorbeeld: buurtcentra, scholen, consultatiebureaus, kinderopvang, VVV, schouwburgen, wijktheaters, archieven, musea, erfgoedhuizen, wijkteams, volksuniversiteiten, en zelfs bedrijven zoals cafés, supermarkten, bioscopen en boekwinkels. De voorbeel- den zijn legio.
Het aantal bibliotheken op school in Almere ligt daarentegen boven het landelijke gemiddelde. In Nederland wordt 45% van de basis- scholen bereikt door de Bibliotheek op School (dBos), in Almere is dat 58%. Het aanbod, bestaande uit collectie, (digitale) activiteiten en leesadvies, is ook uitgebreider dan het gemiddelde. Meer dan 40% van de scholen in Almere beschikt echter nog niet over een echte dBos voorziening. Veel basisscholen staan op de wachtlijst.
Een goede dBos draagt bij aan het inhalen van de taal- en leesach- terstand in Almere t.o.v. het landelijke gemiddelde.
We voorzien vier scholen in het voortgezet onderwijs structureel van boeken en leesadvies. Met Hogeschool Windesheim werken we intensief samen. Met het ROC Flevoland gaan we nauwer samen- werken binnen de setting van het Cultuurhuis Almere Buiten.
De virtuele vestiging bestaat uit de website van DNB, social media kanalen, verschillende apps (Wise) en de online bibliotheek met e-books en luisterboeken. De online bibliotheek wordt landelijk beheerd door de Koninklijke Bibliotheek (KB). De online collectie is helaas nog relatief beperkt t.o.v. andere aanbieders zoals Amazon, bol.com en Storytel. De website is een gratis platform van de KB en zeer beperkt qua functionaliteiten.
De plannen voor 2020-2024 zijn:
•
De modernisering van bibliotheek Stad:
De centrale bibliotheek is een icoon en visitekaartje voor de stad.De inrichting wordt echter nog gedomineerd door boeken en zit ingewikkeld en onoverzichtelijk in elkaar. Het streven is om bibliotheek Stad elk jaar voor een deel te herinrichten, zodat deze bibliotheek zijn leidende en inspirerende rol behoudt in Almere en nationaal.
•
2020: Grote herinrichting om de basis op orde te krijgen: Verplaatsing van het nieuwscafé naar de foyer, realisatie van een kleine 2e filmzaal (het nieuwe podium), uitbreiding van het aantal studie- en werkplekken, opening van een businesslounge en herinrichting van de jeugdafdeling (met het nieuwe l@b, het magische boek, een interac- tieve vloer en jeugdtoilet)•
2021: Uitbreiding van de jeugdafdeling: om meer gelegenheid te scheppen voor activiteiten en voor spelenderwijs leren, lezen en ontdekken.•
2021: Het nieuwe uitzicht: Op de 4e verdieping wordt een nieuwe, aantrekkelijke ontmoetingsruimte gecreëerd voor spreekuren, partners, e.d. genaamd ‘het nieuwe uitzicht’.•
2022: Talentenhoek voor de jongeren: In het stadscentrum is er geen fysieke plek voor jongeren en jongeren- werkers van De Schoor om bij elkaar te komen, in gesprek te raken en talenten te ontwikkelen. In 2022 komt die nieuwe plek voor jongeren in de bieb.•
2023: Ontwikkelplein voor volwassenen: In het kader van een leven lang leren, realiseren we een ontwikkelplein voor volwassenen met veel openbare ruimte om te werken aan (digi)tale vaardigheden en andere talenten. Het ontwikkelplein stimuleert het leren alleen, met elkaar en onder begeleiding van partners. Daarnaast creëren we meer afgesloten werkruimtes om te voldoen aan de groeiende vraag naar zalen voor activiteiten, studie, werk en verhuur.•
2022-2023: Nieuwe indeling en bewegwijzering van de hele collectie: De huidige collectie-indeling in categorie- en zoals ‘de living’, ‘de achterbank’ en ‘de doorkijk’ is niet intuïtief voor nieuwe leden. Daarnaast is het tijdrovend om een afwijkende collectie-indeling te hanteren in de catalogus. In 2022 -2023 wordt de hele indeling vereen- voudigd en de bewegwijzering aangepast om de vindbaarheid en verleiding te verbeteren. Idealiter wordt ook een innovatief nieuw navigatiesysteem ontwikkeld om bezoekers binnen de bibliotheek op hun smartphone te leiden naar de juiste boekenkast, zaal, activiteit of partner.
• Een cultuurhuis in Almere Buiten.
De huidige bibliotheek in Almere Buiten is verstopt, onbekend en daardoor onderbenut. Eind 2022 wordt een levendig cultuurhuis op het Baltimoreplein gerealiseerd als onderdeel van de stedelijke vernieuwing van Almere Buiten. De bibliotheek gaat intensief samenwerken met partners zoals een theater, kunst- en muziekschool, erfgoedhuis, bioscoop, cultuurcafé, welzijnswerkers, lokale kunstenaars en het ROC Flevoland. Het nieuwe cultuurhuis wordt een plek voor ontmoeting en culturele beleving. In 2021 start de tijdelijke programmering al.Plannen om het bibliotheeknetwerk uit te breiden
De bibliotheek wil graag de huiskamerfunctie versterken met meer faciliteiten (en minder collectie), op steeds meer plekken in de stad, voor steeds meer inwoners en partners. De ambitie is om mee te groeien met de stad en een leidende rol te spelen als netwerkregisseur en fysiek- en digitaal platform. De bibliotheek kan dit als geen ander vanwege het brede maatschappelijke, culturele en educatieve profiel. Dit zorgt voor natuurlijke verbinding met veel verschillende soorten partners. De bibliotheek heeft bovendien een neutraal en positief imago. Zowel zelfredzame als niet-zelfredzame burgers voelen zich welkom en thuis in de bibliotheek. Van jong tot oud en van hoogopgeleid tot laagopgeleid, ze treffen elkaar in de bieb. Een bezoek aan de bibliotheek laat zich makkelijk combineren met een gesprek met het wijkteam, het buurtcentrum, en andere partners zoals lokale verenigingen en kunstenaars.
• Meer samenwerking en gezelligheid in Almere Haven:
De bibliotheek in Haven ligt op een goede locatie, maar de beoogde synergie met Corrosia komt niet van de grond. Elke partner opereert zelfstandig in zijn eigen afgescheiden deel. In 2022 worden figuurlijk en idealiter ook letterlijk de muren doorbroken. De bibliotheek wordt gelijktijdig heringericht om een meer uitnodigende huis- en studeerkamer te worden voor verschillende leeftijdsgroepen, niet alleen voor de grote groep ouderen in Haven.• Realisatie van een school/wijkbibliotheek in Almere Nobelhorst:
in de Montessori Campus in eind 2023-2024. Deze unieke combi-bibliotheek biedt ook de kans om voorzieningen (zoals een ontmoetingsplaats, workshopruimte, kamers voor spreekuren e.d.) te delen met meerdere wijkpartners. Zo biedt de bibliotheek een betaalbare oplossing voor uitbreiding van culturele en maatschappelijke basisvoorzieningen in Almere Hout.• Ontwikkeling van een groene participatiebibliotheek in Almere Oosterwold in 2027:
, als er voldoende financiële middelen zijn. Deze bibliotheek ontstaat in combinatie met een nieuwe basisschool en bevat hopelijk ook een lunchroom én een biologische pluktuin. De fysieke voordelen van de Nobelhorst-werkwijze worden hier gecombineerd met een meer groene, duurzame en participatieve aanpak samen met de bewoners en partners in Oosterwold.• Uitbreiding en verhuizing van de vestiging Almere Poort:
In Poort groeit het kleine servicepunt uit zijn voegen. Door de beperkte metrage kan de bibliotheek de hedendaagse functies niet bieden en de bevolkings- aanwas niet accommoderen. In 2021 wordt het servicepunt op een kostenefficiënte manier heringericht om optimaal gebruik te maken van de bestaande oppervlakte en iets meer collectie en huiskamerfaciliteiten toe te voegen. In 2028 is het streven om een nieuw cultuurhuis in Olympia Oostkwartier te openen met partners. Dit initiatief bouwt voort op de leerervaringen van het cultuurhuis in Buiten, maar streeft naar een meer compacte en kostenefficiënte inrichting door nog meer multifunctionele voorzieningen.• Uitbreiding van de bibliotheken op basisscholen:
In 2021-2022 wil DNB 10-15 nieuwe basisscholen aansluiten op het dBos programma. Dit is een zeer forse toename in korte tijd, dankzij de NPO gelden. De deelname aan dBos stijgt hierdoor tot ± 75% van de basisscholen.• Uitbreiding van de samenwerking met het voortgezet-, middelbare beroeps- en hogere onderwijs:
DNB wil gratis abonnementen verstrekken aan alle leerlingen van de negentien Voortgezet Onderwijs (VO) scholen in Almere. Het aantal VO-scholen dat boeken op locatie ontvangt, breiden we uit. Een leesoffensief met prikkelende activiteiten ontwikkelen we speciaal voor het VO-onderwijs, met de focus op de VMBO-scholen. Wij onderzoeken mogelijke samenwerking met het praktijkonderwijs. Met ROC Flevoland zetten we projecten, stages en leerwerktrajecten voor het MBO op. Met Windesheim gaan wij hopelijk intensiever samenwerken om laagtaalvaar- dige gezinnen te bereiken en om meer lezingen en debatten te organiseren.• Ontwikkeling van de virtuele vestiging:
Om als bibliotheek 24/7 bereikbaar te zijn voor meerdere doel- groepen is versteviging van de virtuele vestiging cruciaal.•
In 2020 is het online aanbod uitgebreid met meer e-books en luisterboeken en online workshops en cursussen van GoodHabitz en Soofos, naast de bestaande digitale kranten, tijdschriften en databanken. Het filmhuis gaat online via Picl.•
In 2021 vernieuwen we de website van DNB geheel, dankzij het provinciale innovatieprogramma. De nieuwe website is essentieel als platform voor de toekomstige ontwikkelingen. De huidige, gratis website van de KB kent te weinig mogelijkheden.•
In 2021-2022 voegen we de eerste, nieuwe faciliteiten toe aan de website zoals meer online activiteiten, betere klantenservice (bijv. een chatfunctie), online adviesgesprekken met bibliotheekmedewerkers en boekenrecen- sies.•
In 2022-2023 verrijken we de online mogelijkheden verder met educatieve activiteiten, blogs, boeking van zalen, studieruimtes, spreekuren en meer aanbod per doelgroep.•
In 2024 is het streven om meer gepersonaliseerde adviezen en tips te geven op de website.Hoe meer partners uit de bibliotheeksector zich aansluiten bij de nieuwe virtuele vestiging hoe interessanter het aanbod wordt en hoe sneller de ontwikkelingen kunnen gaan.
• Naar de mensen toe:
De Nieuwe Bibliotheek wil, naast de ontmoetingen in de vestigingen, op school en online, ook náár de inwoners van Almere toe gaan. De toekomstplannen zijn:•
Uitbreiding van de VoorleesExpress: Vrijwilligers van de VoorleesExpress lezen twintig weken lang bij laagtaal- vaardige gezinnen aan huis, om het voorlezen als nieuw familieritueel te introduceren. Het plan is om in 2022- 2023 het aantal gezinnen met jonge kinderen (tussen 2-4 jaar) uit te breiden, om zo kinderen zonder taalachter- stand naar de bassischool te sturen.•
Opzet van een Bibliotheek aan Huis dienst in 2021-2022: Niet mobiele Almeerders worden aan huis bezocht door vrijwilligers. Zij brengen boeken die passen bij de wensen van de klant en zorgen voor extra sociaal contact.•
Activiteiten op locatie: In 2022-2023 gaat DNB voorlezen en workshops verzorgen op andere locaties, zoals buurtcentra. Als extra subsidie beschikbaar is (bijvoorbeeld vanuit het onderwijsachterstandenbeleid) worden BoekStartcoaches ingezet om het voorlezen op nog meer locaties te stimuleren en te faciliteren, zoals peuter- speelzalen, kinderdagverblijven en consultatiebureaus.•
Aanwezigheid bij events: Met een speciale bakfiets wil De Nieuwe Bibliotheek zich profileren en promoten op events, de grote markten, e.d.De betekenis van de bibliotheek voor de stad wordt steeds belangrijker en veelomvattender naarmate de bibliotheek op steeds meer plekken in de stad, samen met meer Almeerders en partners, opereert. De betekenis en het belang van de bibliotheek nemen ook toe door verbreding van de activiteiten, zoals toegelicht in het volgende hoofdstuk.
Activiteiten
1. Geletterde samenleving
Taal en lezen zijn grondstoffen voor verbinding en ontwikkeling. Meer geletterde inwoners met een betere leesvaardig- heid hebben een grotere kans op een succesvolle (school) carrière. Samen met het onderwijs, ouders en overige partners werken wij aan de taal- en leesvaardigheden van Almeerders van 0 tot 100 jaar.
1a. Voor de jeugd
De maatschappelijke opgave is om het (voor)leesplezier, de leescultuur en daarmee de leesvaardigheid van kinderen tot 18 jaar de komende jaren te laten stijgen. Hierbij is speciale aandacht vereist voor de taalzwakke gezinnen. DNB zet groots in op leesbevordering door kinderen vanaf hun eerste levensjaar de liefde voor lezen bij te brengen. Het bibliotheeklidmaat- schap is gratis voor kinderen van 0 t/m 17 jaar. Boetes voor het te laat inleveren van jeugdboeken zijn afgeschaft in 2019, zodat de jeugd naar hartenlust kan lezen. Het programma de Bibliotheek op School bereikt 13.500 leerlingen in Almere met aansprekende boeken, leesbevorderingsactiviteiten, leesadviezen en een leesmonitor. Met een aantrekkelijke en actuele collectie op school én in de vestigingen plus een rijk aanbod aan (voor)leesactiviteiten worden kinderen verleid om zo veel mogelijk boeken te lezen.
Plannen in 2021-2024:
Voorlezen:
•
Om de allerkleinsten meer en eerder in aanraking te laten komen met taal, breiden we de BoekStartcollectie uit en promoten we het BoekStartkoffertje actiever in 2021-2022. Dit gratis koffertje bevat leuke babyboekjes en informa- tieve flyers, o.a. over het belang van voorlezen op vroege leeftijd. Het streven is om het bereik van de BoekStartkoffer- tjes te verhogen van 25% naar 30% van de (ouders van) pasgeborenen.•
De VoorleesExpress wordt in 2022-2023 opgeschaald onder gezinnen met jonge kinderen van 2-4 jaar oud.•
Mogelijkheden om meer laagtaalvaardige gezinnen te bereiken onderzoeken we in 2023-2024. Hetzelfde geldt voor inzet van een zogenaamde BoekStartcoach op locatie.•
In de bibliotheek worden ‘themakoffertjes’ opgemaakt en uitgeleend aan peuters en kleuters, over bijvoorbeeld loge- ren bij opa en oma, verdriet, vriendjes en meer.•
(ouders van) Peuters verleiden we nog meer om boeken te lenen met een stempelkaart.•
We lezen vaker voor in het Nederlands en in een aantal andere talen (Engels, Spaans en wellicht meer). De maande- lijkse voorleesfeestjes (voorlezen inclusief aansluitend een leuke kinderactiviteit) zetten we vanaf 2022 door naar de vestigingen en af en toe op locatie.De wettelijke kerntaak van de bibliotheek is het ‘bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling en verbetering van de maatschappelijke kansen van het algemene publiek ’. In de klassieke basisbibliotheek wordt deze taak hoofdzakelijk ingevuld door het uitlenen van boeken en het aanbieden van lees-, studie- en werkplekken. De Nieuwe Bibliotheek streeft naar verbreding van de bestaande activiteiten door de drie maatschappelijke opgaven uit de landelijke netwerkagenda te combineren met drie lokale prioriteiten. Door de landelijke en lokale ambities te combineren ontstaat een lijst van vijf doelen:
1.
Geletterde samenleving: het bevorderen van gelet- terdheid onder de jeugd, het vergroten van leesplezier onder jongeren door een leesoffensief en de bestrijding van laaggeletterdheid onder volwassenen;2.
Informatiesamenleving: het bevorderen van partici- patie aan de informatiesamenleving door middel van activiteiten gericht op digitale inclusie en digitaal burgerschap;3.
Culturele beleving en persoonlijke ontwikkeling voor volwassenen: door culturele programmering en het stimuleren van een leven lang leren;4.
Extra aandacht voor de jeugd: via cultuureducatie en (voor)schoolse activiteiten;5.
Het versterken van de samenwerkingsrelaties: met andere domeinen (welzijn, onderwijs, zorg) en met culturele partners in de stad.De eerste vier prioriteiten lichten we hieronder nader toe.
Het vijfde punt is strikt genomen geen doel op zich, maar een middel dat de eerste vier ambities ondersteunt. De plannen voor samenwerking behandelen we separaat in het hoofdstuk Samenwerking.
Lezen:
•
In bibliotheek Stad wordt de jeugdafdeling groter, spannender en leuker in 2020 en in 2021.•
In 2021 beginnen we met Scoor een boek, een project in samenwerking met FC Almere City dat sport en lezen met elkaar verbindt en sportieve jongens en meiden aanzet tot lezen.•
We breiden het programma de Bibliotheek op School (dBos) fors uit in 2021-2022 met meer schoolbibliotheken.•
We ondersteunen, in 2021 en verder, meer kinderen met leesproblemen tijdens het Kanje(r) lezen; samen lezen in kleine groepjes in de bibliotheek.•
We starten een samenwerking met BonteHond, KIDD en de Kunstlinie om een jaarlijks Kinderboekenbal te introduce- ren in Almere vanaf 2021. In het eerste jaar worden educatieve workshops op school hieraan verbonden, met steun vanuit de provincie.•
In 2022 trekken we één of meerdere kinderboekenambassadeurs aan.•
Vanaf 2022 zetten wij een landelijk innovatieprogramma op om dBos online te versterken. Dit gebeurt in de vorm van een landelijk fieldlab. Hiervoor werken we samen met ProBiblio, de KB en andere vooruitstrevende bibliotheken.•
In 2023-2024 wordt een jeugdraad ingesteld en onderzoeken wij of De Nieuwe Bibliotheek kan bijdragen aan een invulling van de 5e schooldag.1b. Voor jongeren
Veel kinderen op de basisschool vinden het leuk om te lezen, maar Nederlandse jongeren op het voorgezet onderwijs lezen steeds minder vaak en met steeds minder plezier. Ze lezen weliswaar volop korte tekstjes – berichten op hun smartphone of samenvattende stukjes in schoolboeken - maar besteden minder tijd aan ‘diep lezen’: het geconcentreerd lezen van langere teksten of boeken. Mede hierdoor gaat hun leesvaardigheid achteruit. Inmiddels heeft 25% van de vijftienjarigen in Nederland moeite met lezen.
Het stimuleren van leesplezier onder jongeren vergt een andere aanpak dan de jeugd. Voor jongeren wordt meer ingezet op beleving (bijvoorbeeld door contact met schrijvers), actuele onderwerpen, nieuwe media en film.
Plannen in 2021-2024:
•
Eind 2021 beginnen wij met het leesoffensief om de schrikbarende daling van de leesvaardigheden onder jongeren aan te pakken. We organiseren live-ontmoetingen met schrijvers en speciale projecten gericht op leesbevordering op vier Vmbo-scholen, dankzij een eenmalige subsidie van de KB en de provincie.•
Wij gaan in gesprek met de VO-scholen om een leesconsulent aan te kunnen stellen vanaf 2022. Het gaat om twee uur per week per school, om leesbevorderingsadviezen en activiteiten aan te reiken. Hiervoor is structurele financiering vanuit de scholen noodzakelijk.•
Wij onderzoeken mogelijkheden om meer VO-scholen aan te sluiten op de speciale collectie voor jongeren. Waar mogelijk richten wij kleine uitleenpunten op in de VO-scholen om gereserveerde boeken rechtstreeks aan te leveren.•
Vanaf 2023-2024 gaan wij nauw samenwerken met de Montessori Campus in Nobelhorst, voor kinderen van 0-18 jaar, in de vorm van een school/wijkbibliotheek.•
Wij onderzoeken mogelijkheden om samen te werken met het praktijkonderwijs waar de leesachterstanden het grootst zijn. Dit gebeurt met steun van de provincie in 2023-2024. Hierbij maken wij gebruik van ‘best practices’ uit het land om lezen te stimuleren onder jongeren.•
Natuurlijk zijn wij er ook voor jongeren die wel van lezen houden. Het grote jaarlijkse Young Adult event, de online1c. Voor volwassenen
Voor de veellezende volwassenen biedt DNB een rijk scala aan boeken, kranten, tijdschriften, e-books, luisterboeken, lezingen, e.d. In het kader van doelen, gesteld voor de geletterde samenleving, besteedt DNB de komende jaren meer aandacht aan de vijftien procent van de volwassen inwoners van Almere die moeite heeft met Nederlands spreken, lezen en/of schrijven. Voor laaggeletterden biedt de bibliotheek al jaren het volgende aan: vijf taalspreekuren per week, negen leesclubs, een collectie boeken en tijdschriften in eenvoudige taal en taaloefenprogramma’s op de pc. We breiden het aanbod uit en verstevigen de samenwerking met taalpartners in de stad om de komende jaren meer laaggeletterden te bereiken.
Plannen 2021-2024
•
Eind 2020 hebben De Schoor en De Nieuwe Bibliotheek het initiatief genomen om een ‘Taalakkoord’ met an- dere taalpartners in de stad te sluiten. Het Taalakkoord is ambitieuzer is dan de ‘Alliantie van meedoen’, die in 2012 is gesloten tussen bibliotheek, welzijn, zorg en woningcorporaties.•
In 2021 onderzoeken wij mogelijkheden om de samenwerking tussen de Taalakkoordpartners te intensiveren.Het eerste, goede, voornemen is om gezamenlijk taalvrijwilligers te werven in de stad. Alleen dan kan de beste match gemaakt worden tussen de belangstelling van de taalvrijwilliger en het programma van de taalpartner.
•
Een tweede, groter, samenwerkingsplan is om een gezamenlijke hybride intake te organiseren. Wij starten met een pilot in 2022. Bibliotheek Stad wordt het centrale intakepunt voor inwoners met een taalhulp-vraag.Decentraal werken we samen met intakepunten bij diverse welzijn- en onderwijsorganisaties, verspreid in de stad.
•
In 2021 starten we met rondleidingen in de bibliotheek speciaal voor laaggeletterden die deelnemen aan taal- programma’s van partners zoals de Participatiefabriek, Humanitas, VMCA en De Schoor.•
De eerste Taalcafés starten in 2021. Tijdens het Taalcafé oefenen deelnemers in groepsverband met Neder- lands spreken, onder leiding van een vrijwilliger, n.a.v. actuele onderwerpen. Zo leren zij elkaar, de Nederland- se cultuur en de taal beter kennen. We bieden de Taalcafés in eerste instantie aan, aan de honderden mensen die op de wachtlijst staan voor individuele taalondersteuning in Almere.•
In 2022 organiseren we de eerste ‘oefenbijeenkomsten’. Dit zijn inloopbijeenkomsten voor inwoners die gebruik willen maken van de gratis online tools van Oefenen.nl voor taal, rekenen, internetvaardigheden, om- gaan met geld, gezondheid, en nog veel meer. De inloopbijeenkomsten zijn op vaste dagen en tijdstippen. Een vrijwilliger is aanwezig om, wanneer iemand daar behoefte aan heeft, ondersteuning te bieden.•
In 2021-2022 leggen wij contact met een aantal nieuwe partners, zoals Vluchte- lingenwerk, het AZC en Stichting Vrolijkheid, om meer NT2ers te bereiken.NT2ers leren Nederlands als tweede taal. Wij starten met speciale rondleidingen in de bibliotheek voor nieuwkomers. Wij richten een community voor inburgeraars op. Daarnaast nodigen wij ze uit om vrijwilliger te worden bij de bibliotheek. Wij doen mee aan een aanbesteding voor inburgering van gezinsmigran- ten door het ‘participatieverklaringstraject’ om het aantal activiteiten voor NT2ers fors uit te kunnen breiden.
•
Vanaf 2023 zoeken we meer samenwerking met vind- plaatsen voor NT1 laaggeletterden (zoals de zorg, werkgevers, werk & inkomen, armoede, e/o UWV) en andere toeleiders. Voor NT1ers is Nederlands de moe- dertaal, maar zij hebben moeite met lezen en schrijven.Deze doelgroep is bijzonder lastig te bereiken vanwege het sociale taboe. Het aanbod voor deze doelgroep is zoveel mogelijk toegepast op de dagelijkse praktijk waar zij moeite mee hebben. Bijvoorbeeld het invullen van formu- lieren, schrijven van sollicitatiebrieven, het voorlezen aan peuters en het helpen van kinderen met huiswerk.
2. Informatiesamenleving
We leven in een wereld waarin technologische ontwikkelingen steeds sneller gaan en een dagelijks leven zich steeds vaker online afspeelt. Steeds meer zaken worden online geregeld: van belastingaangifte en DigiD, tot een treinkaartje kopen en de bankrekening nakijken. Door corona is de digitaliseringstrend alleen maar versneld. De digitale kloof is groter geworden en ongelijkheid tussen burgers is toegenomen. In Almere zijn er ongeveer 30.000 digitaal kwetsbaren.
De Nieuwe Bibliotheek heeft de ambitie om participatie in de digitale informatiesamenleving te bevorderen, door digitale kennis en vaardigheden aan te reiken voor de jeugd, jongeren en volwassenen.
2a. Voor de jeugd
De bibliotheek biedt digitale workshops aan voor kinderen op school en in de vestigingen. DNB wil hiermee de 21e-eeuwse vaardigheden van de jeugd versterken, zoals ‘computational thinking’ en omgaan met internet, sociale media en games.
Plannen in 2021-2024:
•
Wij richten het nieuwe l@b in Bibliotheek Stad in met allerlei leuke en leerzame workshops over programmeren en robotiseren, met nadruk op creatief en probleemoplossend denken.•
Wij breiden het aanbod van het nieuwe l@b uit naar de vestigingen en scholen met mobiele leskisten in 2022-2023.•
Samen met Collage, het onderwijs en de provincie tuigen we het dBos 3.0 programma op met diverse workshops, die passen bij het curriculum Wetenschap en Techniek.2b. Voor jongeren
Meer dan de helft van de Nederlandse jongeren overschat hun kennis en vaardigheden op digitaal gebied. Het zoeken op het internet (de zogenaamde informatievaardigheden) en het gebruikmaken van de mogelijkheden van de digitale overheid liggen ver onder het niveau vergeleken bij hun kennis van sociale media. De Nieuwe Bibliotheek wil gebruikmaken van de wensen van jongeren om zelfstandig te worden, onder andere door hun digitale kennis bij te spijkeren.
Plannen in 2021-2024
•
Opzet van een Informatiepunt Digitale Overheid voor jongeren. De focus ligt op de mogelijkheden van de landelijke, provinciale en gemeentelijke online overheid om zelfstandig te worden. Denk bijvoorbeeld aan de aanvraag van een paspoort of ID-kaart, bijbaan (inkomstenbelasting terugvragen), studeren op mbo (studiefinanciering en studen- tenreisproduct aanvragen), enzovoort. De Nieuwe Bibliotheek gaat in 2022 deelnemen aan een kopgroep van vijf bibliotheken voor deze pilot, met steun van de KB, SPN, Stichting Digisterker en de provincie. Daarnaast zoeken we aansluiting bij de website van de gemeente: 18inalmere.nl•
Mogelijke uitbreiding van dBos 3.0 voor VO-scholen met het lesprogramma Doejedigiding.•
In 2023-2024 schalen we het jongerenprogramma in de bibliotheken en scholen verder op met digitale burgerschap- projecten, bijvoorbeeld om leerlingen en studenten te helpen meer bewust en verantwoord met social media om te gaan. Hierbij zoeken we samenwerking met de burgerschapsdocenten van ROC Flevoland.2c. Voor volwassenen
Helaas weten we dat 15 tot 20 procent van de volwassenen in Almere moeite heeft met digitalisering. Dit leidt tot proble- men in hun persoonlijke, professionele en sociale leven. De bibliotheek doet al veel op dit gebied en wil de activiteiten intensiveren. De bibliotheek biedt ‘Klik & Tik’ cursussen aan om te leren omgaan met de computer en ‘Digisterker’ trainin- gen over omgaan met de digitale overheid. Sinds 2020 is er een Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) in bibliotheek Stad, Haven en Buiten om volwassen inwoners één-op-één te helpen met hun vragen over 18 verschillende instanties zoals het UWV, het SVB, het CAK en de Belastingdienst. In het belastingseizoen bieden we informatiesessies en persoonlijke hulp aan voor de online belastingaangiften. Dit gebeurt in samenwerking met Het Gilde (VMCA). De plannen zijn om de activiteiten op het gebied van digitale inclusie en digitale burgerschap verder uit te breiden.
Plannen in 2021-2024:
•
Als aanvulling op de IDO spreekuren komt er een pilot voor een IDO voor jongeren. We intensiveren de samenwerking met een netwerk van partners vanaf 2022. DNB gaat kennis- en inspiratiesessies voor het netwerk in de bieb organiseren.•
Wij verruimen vanaf 2023 het aanbod met meer workshops, spreekuren (bijv. met sociale raadsleden) en in-house direct hulp, samen met partners en vrijwilligers.•
We introduceren succesvolle pilots op het gebied van digitale burgerschap uit het land in 2023-2024 in Almere.3. Culturele beleving en persoonlijke ontwikkeling voor volwassenen
Om de woonstad Almere levendiger en aantrekkelijker te maken, zet De Nieuwe Bibliotheek al jaren in op culturele beleving, o.a. met Het Nieuwe Filmhuis. Meer focus op persoonlijke ontwikkeling en leven lang leren voor volwassenen is nieuw.
3a. Culturele beleving voor volwassenen
De ruime collectie van boeken, e-books, luisterboeken en films vormt de basis voor het delen van verhalen en nieuwe kennis. DNB voegt daar culturele evenementen, kunstexposities en film voor- en nabesprekingen aan toe. We vernieuwen en waar mogelijk verrijken de collectie en de culturele activiteiten de komende jaren.
Plannen in 2021-2024:
•
De ontmoetingen met schrijvers zijn vanaf 2021 uitgebreid door Boekensalons, gericht op populaire non-fictie naast het huidige programma Schrijvers on Stage dat zich richt op fictie.•
Door een nieuwe indeling in 2022 vernieuwen we de vindbaarheid en verleiding van de collectie.•
Op de nieuwe website kunnen volwassenen vanaf 2022 boekenrecensies achterlaten en vanaf 2023 lid worden van een online boekenclub.•
Het filmaanbod is online verruimd (via PICL, tijdens corona) en offline door toevoeging van de tweede filmzaal (eind 2021) in bibliotheek Stad. Als het kan, willen we vanaf eind 2022 ook films programmeren in het nieuwe Cultuurhuis Almere Buiten samen met partners en provinciale steun.•
We vernieuwen de culturele activiteiten in bibliotheek Stad door meer thematisch te programmeren, door vaker in te haken op actualiteiten, meer hybride activiteiten (live & online) aan te bieden en door meer samen te werken met com- munities en partners uit de stad. Het streven is om de diversiteit van het aanbod en het publiek te verhogen.•
In de overige stadsdelen willen wij meer culturele beleving bieden door samen te werken met lokale partners. De belangrijkste ‘cultuur dicht bij’ initiatieven zijn:• De uitbreiding van de programmering in het Cultuurhuis Almere Buiten, dankzij de aanjaaggelden en het nieuwe collectief van partners vanaf najaar 2021.
• De programmering door cultuurpartners (zoals lokale verenigingen en clubs) in de Nieuwe school/wijkbibliotheek in Nobelhorst vanaf najaar 2023.
•
Als het kan, willen wij onderzoeken of een Cultuur Almerepas opgezet kan worden om de bekendheid en participatie aan culturele activiteiten van de sector te verhogen, in samenwerking met de gemeente en DOCA (2023 of 2024).3b. Leven lang leren
De samenleving verandert in snel tempo. Om mee te kunnen doen is het belangrijk bij te blijven, een leven lang. Het (pro) actief ontplooien van talenten en vaardigheden draagt bij aan een sterke samenleving, eigen gezondheid en geluk. De Nieuwe Bibliotheek ontwikkelt zich tot interactief leer- en ontwikkelplatform voor non- en informeel leren. Het online en offline platform verbindt partners in de stad, hun aanbod en publiek.
Plannen 2021-2024:
•
Het concept voor een leven lang leren en het netwerk van partners wordt gevormd in 2022. Het nieuw te ontwikkelen programma bestaat mogelijk uit:• Lezingen, debatten en informatie sessies in samenwerking met partners zoals de Hogeschool Windesheim, Almere deze Week en actieve inwoners. Een van de speciale aandachtspunten is duurzaamheidseducatie en inspiratie.
• Off- en online workshops en cursussen in samenwerking met (mogelijke) partners zoals GoodHabitz, Soofos, ROC Flevoland en de Volksuniversiteit.
• Populairwetenschappelijke lezingen in de Kunstlinie en de bibliotheek.
• Persoonlijke adviesgesprekken en ontwikkelassessments e.d. door partners zoals het Leer-en Werkloket Flevoland.
•
Het fysieke ontwikkelplein realiseren we in 2023 in bibliotheek Stad. Bezoekers kunnen hier werken aan hun (digi)tale vaardigheden op de pc, een workshop volgen of hulp vragen van een partner. Zij worden ook verrast en geprikkeld door eenmalige promotieactiviteiten van lokale verenigingen en clubs. Hierdoor verleiden we Almeerders zich in te schrijven en mee te doen. De achterliggende gedachte is: Zien leren, doet leren.•
Het online ontwikkelplein bouwen we in 2024 verder uit.4. Extra aandacht voor de jeugd via cultuureducatie activiteiten en (voor)schoolse activiteiten
Het huidige culturele aanbod voor de jeugd is al zeer rijk. Zo organiseren we diverse activiteiten zoals drukbezochte gezinsvoorstellingen, jeugdfilms, muziek op schoot, knutselactiviteiten en de Peuterbieb. Dit laatste is een maandelijkse ochtend in bibliotheek Stad waarin activiteiten voor jonge kinderen (1½ tot 4 jaar) gebundeld worden: voorlezen, film, creatieve verwerkingsactiviteiten en/of informatieve workshops voor ouders (zoals logopedie en EHBO-workshops).
4a. Voor de jeugd
In de bibliotheek:
•
De Peuterbieb wordt opgeschaald naar alle vestigingen in 2021-2022. Voorleesochtenden worden hierdoor verrijkt met creatieve verwerkingselementen zoals rijmpjes, liedjes en knutselopdrachten, veelal aan de hand van de thema’s in het boek.•
Het aantal culturele partners en het naschoolse programma wordt uitgebreid in de vestigingen, o.a. in samenwerking met Kleur in Cultuur.•
De zomerprogrammering voor de jeugd verlengen we van drie naar zes weken en maken we ook betaalbaarder.•
We onderzoeken in 2022 of we, met steun van het Jeugdfonds Sport en Cultuur, gratis culturele en digitale activiteiten aan kunnen bieden aan de 7.000 kinderen die in Almere opgroeien in kansarme gezinnen.Op school:
Het gemeentelijke beleid vraagt terecht veel aandacht voor cultuureducatie. De bibliotheek wil graag het bestaande dBos onderwijsprogramma verder verrijken met meer aandacht voor kunst & cultuur in 2021-2024. Dit in samenwerking met Collage, BonteHond, KIDD en de scholen. Denk bijvoorbeeld aan art lab workshops en tentoonstellingen op de nieuwe jeugdafdeling van bibliotheek Stad samen met het onderwijs, performance kunstprojecten aan de hand van actuele thema’s die leerlingen zelf kiezen en nieuwe soorten jeugdvoorstellingen in de theaterzaal voor en met het onderwijs.
Daarnaast willen wij het filmhuis en de nieuwe, kleine zaal Het Nieuwe Podium een grotere rol geven in het onderwijsaan- bod. Zo kunnen literaire films en verfilmde boeken ingezet worden in het leesoffensief en dBos.
Fempreneur in the City Schrijvers on Stage met
Adriaan van Dis
In november leest heel Nederland, in het kader van de campagne Nederland Leest, één boek:
De wandelaar van Adriaan van Dis.
Oscar Kocken ontvangt de schrijver en gaat met hem in gesprek over dit boek.
Woensdag 3 november
Stad denieuwezaal 19.45 uur
Niet-lid € 12,50 Leden: 10 - 50 % korting, afhankelijk van het abonnement
Garrelt Verhoeven praat, samen met de Almeerse kookboekenschrijver, kok en televisiemaker Nadia Zeroulia met de voedselontdekker Judith Cyrus over haar kookboek Paramaribo en met Carl Haarnack over de bijzondere historische Surinaamse keuken uit zijn eigen
bibliotheek.
Donderdag 11 november
De surinaamse keuken
Boekensalon Almere:
Promotie Boekensalon Almere
4b. Voor jongeren
•
Wij zijn voornemens een culturele programmering voor jongeren op te zetten, door jongeren zelf in te schakelen, in samenwerking met gespecialiseerde partners, zoals de jongerenwerkers van De Schoor.•
De talentenhoek voor jongeren in bibliotheek Stad biedt vanaf 2022 een fysiek platform voor laagdrempelige culturele bijeenkomsten voor jongeren. Denk bijvoorbeeld aan rap, spoken word, poetry slam enz.•
De website en redactie van JonginAlmere worden steviger neergezet vanaf eind 2021.•
Samenwerking wordt gezocht met het ROC in de vorm van leerwerktrajecten, stagiaires en projecten Burgerschap in 2022-2024.•
De bestaande samenwerking met Hogeschool Windesheim wordt geïntensiveerd in 2023-2024.Publiek
De bibliotheek is een laagdrempelige en volledig openbare instelling. Iedereen is welkom. Het huidige publiek is breed en divers, vooral in bibliotheek Stad. Het plan is om steeds meer Almeerders aan te trekken en te binden aan de bibliotheek, ondanks de jaarlijkse daling in het aantal uitleningen. Dit volgens het principe: Volgers worden fans, fans worden bezoe- kers en bezoekers worden leden. Door onze bezoekers en klanten continu content aan te bieden waardoor ze het gevoel krijgen dat De Nieuwe Bibliotheek hun ‘club’ is, zal de stap naar lidmaatschap of een bezoek kleiner worden.
Om dit doel te behalen, werkt de bibliotheek vanaf eind 2021 in de vorm van zes multidisciplinaire deelmissieteams op basis van levensloop. Te weten:
1. Voorschools (0-4 jaar) 2. Jeugd (5-12 jaar)
3. Tieners (13-17 jaar) en Studenten (18-24 jaar) 4. 18+ Liefhebbers van Cultuur en Almere 5. 18+ Laaggeletterden en Inburgeraars en
6. 18+ Inwoners van Almere met een (digitale) hulpvraag.
De zes deelmissies teams spannen zich in voor de prioriteiten: taal, digitaal en beeldtaal/cultuur en persoonlijke ontwikkeling.
Uitbreiding van het fysieke netwerk, de openingstijden, de faciliteiten, het partnernetwerk en de nieuwe programmering moeten de aantrekkingskracht en het bereik van de bibliotheek verder versterken. Een gedreven team van marketeers, communicatiespecialisten en innovatiemanagers zet zich hiervoor in. Nieuwe instrumenten in de marketingmix zijn bijvoorbeeld Microsoft Dynamics voor CRM, community management, retailmarketing en ambassadeurs per doelgroep.
Samenwerking
De bibliotheek werkt samen met bijna 100 partners. De ambitie is om deze samenwerkingen verder uit te breiden en te intensiveren binnen de culturele sector en met andere domeinen zoals onderwijs, welzijn, maatschappelijke dienstverle- ning en zorg. Het thema van het meerjarenbeleidsplan is niet voor niets ‘Samen verder’.
Belangrijke partners voor de komende jaren zijn:
•
Geletterde samenleving: Stichting Lezen en Schrijven, De Schoor, Humanitas, VMCA, IVIO, ROC Flevoland, BNF en de gemeente: in de vorm van een Taalakkoord. Plus het AZC en Vluchtelingenwerk.•
Participatie aan de informatiesamenleving: SPN, Stichting Digisterker, Senior Live, Humanitas VMCA (Het Gilde), Wijkteams, Computer Helpdesk Almere: o.a. via Digiwijzer in Almere.•
Culturele beleving en persoonlijke ontwikkeling voor volwassenen: Garrelt Verhoeven (Boekensalon), Mo Hersi (Open Comedy Night), Walk & Talk, Stichting Stadmakerij (Meet Ups), Avanti, Almere deze Week, Omroep Flevoland, Quizbroers (Pubquiz), Kunstlinie (matching platform), Stadsarchief en PrO Almere (exposities), het Leerwerkloket Flevoland (studie- en loopbaanontwikkeling), Miranda Melger en alle andere partners van het Cultuurhuis Almere Buiten zoals ROC Flevoland, het Erfgoedhuis en het Cultuurfonds. En natuurlijk het DOCA en Almere City Marketing (ACM).•
Cultuureducatie en (voor)schoolse activiteiten voor de jeugd: 2Turven Hoog, Collage, Kleur in Cultuur, BonteHond en KIDD (Kinderboekenweekbal), Als ik Later Groot Ben, JonginAlmere, JINC, Jeugdfonds, ASG, Prisma, Windesheim.Plannen 2021-2024:
Naast de al omschreven plannen in het hoofdstuk ‘Activiteiten’, breiden we de samenwerking uit op het gebied van:
Het bibliotheeknetwerk:
•
Provinciaal: In 2021-2024 is de ambitie om de provinciale samenwerking met FlevoMeer Bibliotheek, het provinciale innovatiefonds en Stichting Bibliotheek Netwerk Flevoland verder uit te diepen op strategisch, tactisch en operati- oneel niveau. Samenwerkingsterreinen zijn transport, ICT, collectie, netwerktaken, kennisuitwisseling, innovatie en subsidieaanvragen.•
Landelijk: we zoeken meer samenwerking met andere innovatieve bibliotheken, Koninklijke Bibliotheek, Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB), en Stichting Samenwerkende Provinciale Ondersteuningsinstellingen Nederland (SPN). DNB maakt onderdeel uit van het algemeen bestuur van SPN en sinds 2021 ook van de VOB. Voorbeelden van nieuwe landelijke initiatieven in 2021-2024 zijn de landelijke fieldlabs voor dBos online, de landelijke pilot IDO voor jongeren en de ontwikkeling van de virtuele vestiging met vooruitstrevende bibliotheken.•
Internationaal: DNB draagt bij aan Metlib (Metropolitan Libraries groep) en de International Federation of Library Associations (IFLA). De jaarlijkse Metlib conferenties bieden vooral inspiratie voor de aanpak van grootstedelijke problematieken en voor de inrichting van nieuwe bibliotheekfaciliteiten met de nodige allure en uitstraling die passen bij een grote, vooruitstrevende stad.Gemeente en overige instellingen:
Diverse partners houden spreekuren in de bibliotheek, zoals het Leerwerkloket, Energieloket en Fonds bijzondere Noden.
De samenwerking met diverse gemeentelijke diensten en overige instellingen wordt idealiter uitgebreid zoals het juridisch loket, sociale zaken enz. als onderdeel van de platformstrategie.
Organisatorische kwaliteit
Naast aandacht voor externe samenwerking is er de komende jaren veel aandacht voor interne samenwerking. Goede afdelingsplannen en multidisciplinaire samenwerking in structurele deelmissieteams, maar ook in incidentele project- teams, moeten de interne samenwerking verbeteren. Tijdens trainingssessies gericht op resultaatgericht samenwerken gaan wij met elkaar in overleg. Waar lopen wij tegen aan? Wat gaat goed en wat kan beter? Wij volgen de ontwikkelingen ook via het groot medewerkersonderzoek in 2021 en één à twee kleinere pulsonderzoeken elk jaar. Waar nodig sturen wij bij.
Andere belangrijke organisatorische thema’s voor 2021-2024 zijn talentontwikkeling en zelforganisatie, versterking van het lerend vermogen van de organisatie en meer flexibiliteit, wendbaarheid en innovatiekracht. Hiervoor gaan wij het werving- en selectiebeleid anders aanpakken met meer interne vacatures, versterken we het ontwikkel- en leerhuis, voeren we een nieuw roosterbeleid in (2021), maakt team Bibliotheek een doorontwikkeling naar een 1e, 2e en 3-lijns organisatie (2022), voegen we team media & collectie samen (2022) en nemen we het team logistiek onder de loep (2023).
Het lerend vermogen vergroten we door meer evaluaties van activiteiten, projecten en jaarplannen vanaf 2021-2022.
De nieuwe gesprekscyclus zorgt ervoor dat wij regelmatig zakelijke en persoonlijke ontwikkeldoelen en voortgangen bespreken. Zonder een goed voorbeeld van het managementteam kunnen wij echter geen veranderingen verwachten.
We starten in 2021 een leiderschapsprogramma op.
Op financieel gebied is de bibliotheek stabiel en economisch gezond. Door cultureel ondernemerschap en ‘Good Busi- ness Practices’ blijft de bibliotheek toekomstbestendig. Cultureel ondernemerschap richt zich op:
•
Meer samenwerking met partners, vrijwilligers en studenten.•
Aanvraag van aanvullende subsidies (bijv. inburgering aanbesteding en de NPO gelden voor uitbreiding van dBos).•
Efficiëntere bedrijfsvoering zoals de invoering van low-service en selfservice openingsuren en een online reservering, planning en factureringsysteem voor activiteiten op scholen en voor de verhuur van zalen.In het kader van ‘Good Business Practices’ past DNB de drie codes toe: Governance Code Cultuur, Fair Practice Code en Code Culturele Diversiteit. Op de website staat uitgelegd hoe de bibliotheek dit doet. In 2021-2022 zitten de verbeterpun- ten vooral in een meer open bedrijfscultuur met meer ruimte voor de medewerkers om de strategie en plannen mede vorm te geven, meer ruimte voor (constructieve) kritiek en tegengeluiden en een meer toegankelijke directeur en dito manage- mentteam. In 2023-2024 wordt de focus meer extern verlegd, met meer aandacht voor diversiteit in de programmering en samenstelling van het flexibele netwerk van vrijwilligers en studenten.
Duurzaamheid
Een bijzonder aandachtspunt in het meerjarencultuurbeleid van de gemeente Almere is duurzaamheid. Duurzaamheid zit in het DNA van de bibliotheek. De klassieke basisbibliotheek is een van de oudste en meeste succesvolle voorbeelden van de deeleconomie. Dagelijks lenen we honderden materialen uit aan Almeerders; materialen die zij dus niet daadwerkelijk aanschaffen. De moderne bibliotheek is gericht op het bevorderen van een meer duurzame en krachtige samenleving, met meer zelfredzame burgers. Burgers met meer kennis en vaardigheden op het gebied van taal, digitaal en beeldtaal kunnen bewuster en actiever deelnemen aan de maatschappij. In Almere gaan wij zelfs een aantal stappen verder op het gebied van duurzaamheid met:
Extern gerichte duurzaamheid:
In de programmering en collectie zorgen wij voor extra aandacht voor duurzaamheidseducatie en -inspiratie. In 2021, bijvoorbeeld, organiseren wij een duurzaamheid informatiemarkt met diverse lokale spelers en introduceren wij planten in de bieb. In 2022, het jaar van de Floriade, richten wij ons op de groene en gezonde stad met debatten, events en kunstex- posities. In 2023 en 2024 kiezen wij nieuwe duurzaamheidthema’s gebaseerd op actualiteiten.
Intern gerichte duurzaamheid:
Wij streven naar een meer milieubewuste bedrijfsvoering. In 2021 schakelen wij over naar LED lampen in bibliotheek Stad en een meer duurzaam inkoopbeleid. Wij schaffen een elektrische fiets aan om medewerkers te stimuleren vaker de fiets te pakken als zij scholen en vestigingen bezoeken. In 2022 melden wij ons aan voor een proefaccount Duurzaam Gastvrij.
Duurzaam Gastvrij is een duurzaamheidskeurmerk voor de vrijetijdssector in Nederland. Dit keurmerk geeft richting aan verduurzaming van de bedrijfsvoering. Denk aan zuinig omgaan met energie en water, milieuvriendelijk schoonmaken en recyclen. Met de richtlijnen van Duurzaam Gastvrij gaat de afdeling facilitair het gesprek aan met de vastgoedeigenaren van de vestigingen, waaronder de gemeente. Het streven is o.a. om de vestiging in Buiten meer duurzaam te herinrichten.
In 2022 roepen wij onze medewerkers op meer paperless te werken. In 2023 en 2024 definiëren wij weer nieuwe duur- zaamheidsdoelen voor de bedrijfsvoering.
Conclusie: Samen verder
In 2021-2024 wil De Nieuwe Bibliotheek haar naam eer aan blijven doen door te vernieuwen en te verbinden. De focus ligt op ontmoeting en persoonlijke ontwikkeling op het gebied van taal, digitaal, beeldtaal en overige vormen van cultuur.
‘De huiskamer van de stad’ komt tot leven dankzij interne samenwerking en een steeds groter netwerk van partners en bibliotheken. Zo werkt DNB aan de strategische ambitie van de gemeente Almere: ‘Cultuur is voor alle Almeerders dichtbij’. De toekomstplannen van de bibliotheek passen bij de daarbij behorende subdoelen:
•
Cultuureducatie voor ieder kind.•
Cultuur in elk stadsdeel.•
Elke Almeerder kan meedoen.Bijlagen
1. Overzicht van scholen.
2. Overzicht van partners.
3. Prestatieafspraken.
Bijlage 1: Overzicht van scholen
Bijlage 2: Overzicht van partners Bijlage 3: Prestatieafspraken
De nieuwe prestatieafspraken zijn geformuleerd in een periode dat de (middel)lange termijn effecten van de coronavirus op de bibliotheek onzeker zijn. Daarnaast zijn er onzekerheden m.b.t. de sluiting van de vestigingen in Buiten en Haven in 2022 tijdens de grote verbouwingen en de opening van de nieuwe school/wijkbibliotheek in Nobelhorst.
