SECTORVISIE IT
Ondernemers in de IT-sector hebben te maken met veel ontwikkelingen, o.a. op het gebied van techniek, consolidatie en internationalisering. De IT-sector is zeer in trek bij zowel strategische kopers als private equity. Hieronder worden trends beschreven die wij zien in vier subsectoren: Digital agencies, SaaS, IT-services en Gaming.
Trends in de IT-markt
Digital agencies zijn steeds meer op zoek naar een bredere klantbediening. Dit wordt gerealiseerd door middel van overnames zodat zij kunnen fungeren als full-service digital agency: een one-stop-shop voor haar klanten. Deze buy-and- build strategie versterkt de consolidatie die voornamelijk wordt gedreven door private equity.
Softwareontwikkelaars stappen steeds vaker over van on-premise licenties naar een SaaS-businessmodel. Het verdienmodel wordt hierdoor aantrekkelijker: van eenmalige licentie-inkomsten naar recurring revenue. De voorspelbaarheid hiervan wekt grote interesse van (internationale) private equity partijen.
De IT-dienstverlening maakt een snelle ontwikkeling door op het gebied van innovatie, datageneratie en dataopslag. IT- dienstverleners consolideren in toenemende mate om meer toegang te krijgen tot de benodigde kennis en specialismen.
In Nederland zijn veel sterke game-opleidingen gevestigd, wat ons land een interessant vestigingsland maakt. Er zijn relatief weinig gamingbedrijven in Nederland, terwijl de gamingmarkt groeiende is.
Rembrandt Fusies & Overnames
Rembrandt F&O is bij veel transacties in deze markt betrokken (geweest) en is voor IT-ondernemers een betrouwbare gesprekspartner op het gebied van overnames in de IT-sector. In deze sectorvisie worden enkele ontwikkelingen onder de aandacht gebracht die invloed hebben gehad en naar verwachting gaan hebben op de Nederlandse fusie- en overnamemarkt.
MAART 2021
Digital agencies
Gaming IT-dienstverlening Software as a Service
Digital agencies
De Nederlandse digital agency-markt is zeer divers. Een deel van de actieve agencies focust zich op strategie en de ontwikkeling van digitale oplossingen zoals websites, applicaties en campagnes. Hierin verschillen de agencies in zowel de programmatuur (zoals PHP, .Net, JavaScript, React en Python) als de bijbehorende CMS (zoals Sitecore, Umbraco, Drupal en
Wordpress) en het type dienstverlening (van back-end tot front-end en fullstack developers).
Naast ontwikkelaars van websites, applicaties en campagnes zijn er ook vele online
marketingpartijen actief die zich specialiseren in onder andere SEA, SEO, CRO en leadgeneratie.
Dit betekent dat de digital agency-markt een zeer brede markt is met veel aanbieders die zich allen op eigen wijze richten op de online en digitale transitie.
Om zich hierin te kunnen bewegen en onderscheiden zijn herkenbaarheid, het uitdragen van een specifieke expertise en het zijn van een one-stop-shop van groot belang.
Enerzijds willen klanten voor de verschillende expertises de Most Valuable Professional (MVP) in de arm nemen, anderzijds willen zij ontzorgd worden door middel van een ‘one- stop-shop’. Het samenbrengen hiervan biedt de markt voordelen. Het gevolg is dat de markt zich consolideert tot breed georiënteerde full-service en multilangual bedrijven. Op basis van meerdere recente overnames zien wij de volgende drie interessante trends:
1
Internationale groepen van bedrijven op het gebied van marketing, communicatie en consultancy versterken hun positie op de Nederlandse markt. Door een pan-Europese of zelfs wereldwijde aanwezigheid kunnen deze groepen hun internationale klanten in zoveel mogelijk landen ondersteunen met kennis van de internationale én lokale markten.2
Private equity bouwt platformbedrijven. Private equity bouwt vaak aan platforms om hiermee het rendement van hun verschillende deelnemingen te verbeteren. Kleinere en
zelfstandige agencies zijn gezien de omvang en organisatiestructuur vaak minder geschikt om te dienen als platform. Echter kunnen deze wel interessant zijn als aanvulling op het platform van de deelneming (add-on), door bijvoorbeeld specifieke kennis, capaciteiten, klantenportefeuille en/of regio.
De groei van terugkerende omzet. Ondernemingen die werken op projectbasis kennen in de regel een hoger risicoprofiel dan bedrijven met een vaste klantenbasis en stabiele omzet- en winstniveaus. Veel digital agencies stappen over en werken niet langer op projectbasis maar met abonnementsmodellen en onderhoudscontracten. Bovendien zorgen de verwevenheid van digitale oplossingen en de specifieke kennis hiervan steeds vaker voor een impliciete lock-in bij het betreffende bureau. Dit heeft gezorgd voor een toenemende belangstelling vanuit private equity voor dit type onderneming.
3
Deze ontwikkelingenen zien we ook terug in de huidige opbouw van de markt. Het aantal bedrijven van middelgrote omvang neemt af door de groei van de grote bureaus. Een voorbeeld hiervan zijn de recente overnames van Isaac (full-service met een focus op commerce en financiële sector) en Burst (full- service met focus op creatie, contentstrategie en technologie) door Intracto/Waterland en de overname van Blauw Gras (social content) door Born05.
Op basis van de huidige marktontwikkelingen is de verwachting dat deze middelgrote en kleinere agencies op een tweesprong staan:
groeien door een overname of aansluiting bij een branchegenoot óf zichzelf onderscheiden door het specialiseren in een specifieke niche.
Door de focus op een bepaalde dienstverlening of regio kan het bureau zich blijven
onderscheiden van de grotere agencies in de markt (met premium tarieven).
Recente transacties in de digital agencies-markt
Rembrandt F&O
Private equity
Strategisch
} }
} } } } }
} } } } } }
Een grotere capaciteit, een bredere klantenportefeuille en een full-service dienstverlening zorgen ervoor dat agencies een sterkere positie ontwikkelen in de markt, zowel naar klanten als professionals. Dit kan leiden tot een beter uitgangspunt voor tenders en een hoger rendement
door effiencyvoordelen op overhead.
“ “
} }
Software as a Service
Van garage start-up tot grensverleggende multinational: het SaaS-model heeft zich gepositioneerd als dé norm voor softwareproposities. De on-premise en eenmalige licentieverkoop maakt steeds vaker plaats voor het SaaS-model waarbij de software en data vanuit de cloud toegankelijk zijn (eventueel via een hybrid cloud). De schaalbaarheid van dit bedrijfsmodel trekt veel internationale interesse met navenante multiples. Voor strategische (internationale) kopers en private equity is het SaaS-model interessant omdat het zich leent voor
schaalvoordelen, terugkerende omzet en een hoge retentie van klanten.
Klantretentie. Zodra klanten overstappen op een nieuwe aanbieder met andere software leidt dit vaak tot een ingewikkelde en tijdrovende datamigratie en aanpassing van processen. Door continue upgrades is er geen logisch moment voor de klant om over te stappen.
Goede informatievoorziening. Door agile ontwikkelingsmethodes en inzichtelijke KPI’s (zoals customer lifetime value, customer acquisition cost en de churn rate per cohort) zijn ontwikkelingen goed meetbaar evenals de toekomstige groei.
Op basis van overnames in de Nederlandse SaaS-markt zien wij de volgende trends:
1
Specialisatie door middel van verticale SaaS. Horizontale SaaS focust niet op één specifieke sector, terwijl verticale SaaS dit wel doet. Door de toenemende concurrentie vanuit groeiende start-ups moeten ondernemingen meer gaan specialiseren om op de vraag van klanten in te kunnen spelen. De specialisatie door middel van verticale SaaS komt uit deze ontwikkeling voort. Start-ups met een bewezen track-record en die verticale SaaS toepassen zijn goede overnamekandidaten voor gevestigde scale-ups.2
Nadruk op API-integraties. Een radicale variant hiervan is ‘platform unbundling’. Dit houdt in dat een SaaS-onderneming de software niet meer aanbiedt in een dashboard of platform, maar alleen via een API. Vanzelfsprekend is dit niet op iedere SaaS-oplossing van toepassing. Deze ondernemingen zijn in het bijzonder interessant voor private equity omdat er sprake is van een impliciete lock-in.
Ontwikkeling van micro-SaaS. Dit betekent dat kleine teams add-ons ontwikkelen en verkopen voor grotere platformen. De Shopify store is hier een voorbeeld van. Hier worden additionele oplossingen door externe ontwikkelaars toegevoegd. De ontwikkelaar stelt deze add-ons vaak beschikbaar bij meerdere concurrenten in hetzelfde segment, dus bijvoorbeeld én bij Shopify én bij Lightspeed.
3
Mobile-first en thought-leadership. Binnen de e-commerce spreken kenners al enkele jaren over ‘mobile-first’. Dit heeft grote raakvlakken met de waardepropositie van SaaS-oplossingen wat betreft toegankelijkheid. Ook beantwoorden bedrijven via bijvoorbeeld blogs en video tutorials de meeste vragen die hun (potentiële) klanten hebben. Via deze media maken zij hun kennis en expertise in de markt bekend. Dit zogeheten thought-leadership is een vorm van content marketing en wordt steeds belangrijker.
4
Recente transacties in de SaaS-markt
Rembrandt F&O
Private equity
Strategisch
} } } } } }
} } } }
De schaalbaarheid van het SaaS-businessmodel maakt het interessant voor zowel strategische kopers als private equity.
“
“
}
} } }
} } }
}
IT-dienstverlening
De overgang naar de cloud is een belangrijke ontwikkeling binnen de IT-dienstverlening. Steeds meer ondernemingen laten hun IT-systemen en werkplekken op afstand beheren. Bovendien wordt ook steeds meer data verzameld en worden tools ontwikkeld om dit inzichtelijk te maken. Zo kan deze data gemakkelijker worden geanalyseerd. Trefwoorden zijn innovaties in de vorm van Internet of Things, Machine Learning en Artificial Intelligence (AI). Binnen deze markt is een groot aantal winstgevende spelers actief. Mede door deze aantrekkelijke rendementen is een consolidatieslag gestart, waarbij een deel van de consoliderende partijen gefinancierd worden door private equity.
Deze consolidatie wordt versterkt door onderstaande ontwikkelingen in de markt.
1
De complexiteit van het werk neemt toe. Dit betekent dat kleinere organisaties moeilijker kunnen voldoen aan de nieuwe vereiste kennis. Grotere, geconsolideerde bedrijven hebben wel de draagkracht om hun klanten dit aan te bieden.2
Schaarste IT-personeel. Er is al jaren sprake van een tekort aan IT-personeel. Grotere organisaties kunnen medewerkers betere voorwaarden bieden op het gebied vandoorgroeimogelijkheden, opleidingen en ruimte om te specialiseren. Door te consolideren krijgen bedrijven meer toegang tot de benodigde kennis en specialismen.
Recente transacties in de IT-dienstverlening
Rembrandt F&O
Private equity
Strategisch
} } } } } } } }
} }
Deze markt wordt gekenmerkt door terugkerende omzet, goede marges, schaalvoordelen en groeiverwachtingen. Dit maakt deze partijen interessant voor private equity. Gezien het grote aantal relatief kleinere
partijen op de markt, is een buy-and-buildstrategie een veel gekozen optie.
“ “
}
} } } }
} }
Gaming
De gamewereld is een snelgroeiende en kapitaalkrachtige industrie. Mobile games (gespeeld op zowel smartphones als tablets) zijn inmiddels goed voor de helft van de wereldwijde omzet, gevolgd door console games en pc-games. Het traditionele verdienmodel van de verkoop van cd-roms heeft plaatsgemaakt voor free-to-play mobile games, die worden aangeboden in Google Play of iOS App Store. Ontwikkelaars realiseren omzet door een game-economie te creëren, gebaseerd op de weergave van ads en het aanbieden van in-app aankopen die het spel amusanter maken of de winkans vergroten.
Door de toenemende internetcapaciteit wordt een groeiend aantal spellen volledig in de cloud aangeboden. Met de introductie van de PlayStation 5 en Xbox Series X in 2020 zetten Sony en Microsoft daarom ook in op het aanbieden van Neflix-achtige game- abonnementen of lagere basisprijzen voor het downloaden van games in combinatie met additionele in-game uitgaven.
Technische ontwikkelingen hebben hard bijgedragen aan het verkorten van de
ontwikkelingscyclus van games en de constante verbetering van graphics en de ervaring om tegen de computer te spelen. Hierbij kan gedacht worden aan back-end of front-end as-a-service providers, virtual reality en Artificial Intelligence (AI). Tot slot is de sector in hoge mate data-driven en worden marketing- en productbeslissingen vrijwel volledig gebaseerd op gedetailleerde gebruikerssegmenten, conversie ratio’s, DAU en ARPDAU en
inschattingen van de customer lifetime value (CLV).
Onder andere de zoektocht naar schaalvoordelen, versnelde groei en de
volwassenheid van de sector zorgen ervoor dat er relatief veel transacties plaatsvinden in de gamesector.
1
Zoektocht naar schaalvoordelen. Grote bedrijven zijn naarstig op zoek naar studio’s om hun gameportfolio uit te breiden, hun userbase te vergroten en hun onderhandelingspositie richting adverteerders te verbeteren voor hogere cost per mille (CPM). Het verhogen van de zichtbaarheid in de app store en cross-selling van meerdere games in dezelfde userbase helpen de cost per install (CPI) te reduceren. Voor kleine en medium-sized studio’s biedt een overname door een grotere marktpartij vaak toegang tot kennis en allerlei technische en marketingmogelijkheden. Ook wordt het publiek voor de doorgaans minder bekende spellen van kleinere studio’s groter.2
De sector is gegroeid naar volwassenheid en wordt steeds beter gereguleerd. Als een van de meest data-driven en innovatieve sectoren is de gamesector zeer aantrekkelijk voor
hoogopgeleid talent. Kleine studio’s en start-ups uit de jaren 2000 zijn uitgegroeid tot professionele spelers, waarvan sommige inmiddels beursgenoteerd zijn. Opkomende partijen groeien zowel organisch als door acquisities en zijn zoekende naar de juiste timing voor een beursgang (IPO).
De groeipotentie van de sector en striktere regelgeving (o.a. op het gebied van loot boxes en gokelementen) trekt veel investeerders aan. Hierdoor zijn veel middelen beschikbaar om overnames te doen. Bovendien staan simpele games lager in de store waardoor een trend is ontstaan naar meer longlasting games en multiplayer games.
De grootste spelers kunnen het snelste groeien door een actieve overnamestrategie. Na de consolidatie in console games kwam met de komst van mobile games weer volop ruimte voor groei. De verzadiging van de mobile space en groei van mobile (cloud) games hebben een nieuwe overnamegolf veroorzaakt. De afgelopen jaren hebben wereldspelers als Activision, Electronic Arts, Microsoft, Take-Two, Tencent en Zynga al veel (middel)grote studio’s ingelijfd. Organische groei is beperkt mogelijk, wat betekent dat overnames van kleinere studio’s of nieuwkomers met potentieel (zoals Epic) van groot belang zijn om mee te kunnen blijven doen in de top.
3
Recente transacties in de gaming-industrie
Rembrandt F&O
Nederland
Internationaal
} } } }
} } } } } }
Over Rembrandt Fusies & Overnames
Neem contact op met een van onze sectorspecialisten!
Rembrandt F&O heeft een uitgebreid netwerk in de IT-sector en uitstekende relaties met zowel consoliderende ondernemingen als met private-
equityfondsen.
Denkt u wel eens na over de verkoop van uw onderneming? Wij kijken graag samen met u naar álle factoren die van belang zijn. Want de overname van een onderneming is een ingrijpend moment. Voor u persoonlijk, maar ook voor uw omgeving - en natuurlijk voor de onderneming zelf. Dat vergt een grondige aanpak waar u op tijd mee moet beginnen.
Dat noemen wij de Kracht van het Plan.
Roderick Kranendonk Sectorspecialist IT
010-453 61 55
roderick.kranendonk@rembrandt-fo.nl
Rembrandt F&O is al jaren marktleider in de Nederlandse fusie- en
overnamemarkt. Zij biedt ondernemers en investeerders een breed spectrum van oplossingen op het gebied van:
Verkoop van ondernemingen Koop van ondernemingen Smart Exit
Exit readiness onderzoek Financieringen
Dennis van de Kamp Sectorspecialist IT
020-574 51 13
dennis.vandekamp@rembrandt-fo.nl
