Vergadering 15 december 2016 Agendapunt 7 Onderwerp Evaluatie en doorontwikkeling Wmo-toezicht

(1)

Algemeen bestuur

Vergadering 15 december 2016

Agendapunt 7

Onderwerp Evaluatie en doorontwikkeling Wmo-toezicht Korte samenvatting onderwerp:

De gemeenten in Gelderland-Zuid en Mook en Middelaar hebben de GGD als toezichthouder Wmo aangesteld. Eind 2015 gaf het AB de opdracht om toezicht op maatwerkvoorzieningen uit te voeren bij:

- meldingen van calamiteiten en geweldsincidenten;

- signalen;

- nieuwe aanbieders;

- aanbieders die onder (verscherpt) toezicht stonden van landelijke inspecties

voordat de decentralisatie zijn beslag kreeg dan wel – inmiddels – onder (verscherpt) toezicht van de Wmo-toezichthouder staan.

Daarnaast kreeg Wmo-toezicht opdracht om:

- toezicht op algemene voorzieningen te ontwikkelen;

- toetsingskader door te ontwikkelen;

- samenwerking te creëren met andere Wmo-toezichthouders en met de Rijksinspecties;

- deskundigheidsbevordering van toezichthouders op te zetten en intervisie te organiseren;

- af te stemmen met gemeenten inzake handhaving.

In bijgaande notitie is de evaluatie van de uitvoering van het toezicht op de maatwerk-

voorzieningen beschreven en zijn de nog openstaande opdrachten en nieuwe vraagstukken nader uitgewerkt. De notitie is opgesteld in afstemming met de ambtelijke werkgroep Toezicht Wmo, waarin zowel Rijk van Nijmegen als Rivierenland zijn vertegenwoordigd.

Uitkomsten evaluatie maatwerkvoorzieningen:

Het Wmo-toezicht heeft in de eerste negen maanden van 2016 vijf meldingen van calamiteiten onderzocht, drie signaalgestuurde onderzoeken uitgevoerd en daar waar mogelijk de follow up van de verbeterplannen gemonitord. Ook zijn naar aanleiding van signalen vijf onderzoeksverkenningen uitgevoerd die uiteindelijk niet tot een signaalgestuurd onderzoek hebben geleid omdat de signalen niet voldoende zwaarwegend waren. Verder zijn zes nieuwe aanbieders onderzocht, waarvan drie volledig en drie beperkt tot een vooronderzoek. Tot slot zijn nog twee aanbieders met een toezichtverleden onderzocht waarover in de loop van 2016 ook signalen zijn ontvangen. Bovenop deze werkzaamheden heeft het Wmo-toezicht naar aanleiding van vragen van gemeenten ook diverse adviezen geformuleerd over toezicht op PGB-houders.

Eén van de belangrijkste ervaringen tot nu toe is dat signaalgestuurde onderzoeken veel meer tijd vragen dan oorspronkelijk begroot. Die tijd is nodig om gemeenten een goed inzicht te kunnen geven in de situatie bij een aanbieder en om gemeenten met de bevindingen en adviezen daad- werkelijk een grondslag te kunnen bieden voor kwaliteitsverbetering, al dan niet in de vorm van handhaving. Daarnaast is in de praktijk gebleken dat andere vormen van toezicht passend zijn voor de overige categorieën om de kwaliteit te monitoren. Het Wmo-toezicht Gelderland-Zuid heeft haar werkwijze bij de diverse onderzoeken daarom verder gedifferentieerd.

Deel 1

Op basis van de evaluatie van het toezicht op maatwerkvoorzieningen zijn in deel 1 drie scenario’s beschreven voor de wijze waarop dit toezicht kan worden gecontinueerd en waar het bestuur een keuze uit kan maken:

• Scenario 1: alle uitkomsten uit de evaluatie worden verwerkt (grootste uitbreiding middelen);

• Scenario 2: idem aan scenario 1, maar geen onderzoek meer van nieuwe aanbieders en van aanbieders die eerder onder toezicht stonden (beperkte uitbreiding middelen en inperking van de oorspronkelijke opdracht);

• Scenario 3: idem aan scenario 2, maar met een maximum aan het aantal

onderzoeksverkenningen van signalen en het aantal signaalgestuurde onderzoeken (geen uitbreiding van middelen, verdere inperking oorspronkelijke opdracht).

(2)

Deel 2

Daarnaast hebben zich in het afgelopen jaar ook nieuwe vraagstukken aangediend die eind 2015 nog niet waren voorzien. Deze vraagstukken zijn beschreven in deel 2. Voorgesteld wordt om:

• in 2017 een plan van aanpak op te stellen voor toezicht bij pgb-houders;

• kennis te nemen van de pilot in Rijk van Nijmegen ‘samenwerking tussen Wmo-toezicht en rechtmatigheidscontrole’ waarbij rapporten Wmo-toezicht geraadpleegd worden voor de materiële controle.

Deel 3

Tot slot is in deel 3 een onderbouwing gegeven van de noodzaak om toezicht te houden op de algemene voorzieningen, conform het bestuurlijke verzoek hiertoe in 2015.

Voor het uitvoeren van het toezicht op algemene voorzieningen zijn op basis van risico-inschatting vier verschillende scenario’s ontwikkeld:

• scenario A: toezicht op dag- en nachtopvang, crisisopvang en vrouwenopvang;

• scenario B: idem scenario A plus toezicht op onafhankelijke cliëntondersteuning;

• scenario C: idem scenario A plus toezicht op 2 algemene voorzieningen per jaar;

• scenario D: idem scenario A + scenario B en C (toezicht op dag- en nachtopvang, crisisopvang, vrouwenopvang, onafhankelijke cliëntondersteuning plus toezicht op 2 algemene voorzieningen per jaar).

Per scenario zijn de kosten in kaart gebracht.

Financiële consequenties voor 2017 e.v. jaren¹

De keuze voor een scenario bij deel 1 en deel 3 heeft financiële implicaties. Dat geldt eveneens voor de mogelijke opdracht van deel 2. Hierbij wordt er van uitgegaan dat de keuze voor een bepaald scenario c.q. opdracht voor geheel Gelderland-Zuid en Mook en Middelaar geldt.

Deel 1: naar aanleiding van de evaluatie van het uitgevoerde toezicht

2017 Verdeling gemeenten

Scenario 1 € 250.025 M&M € 3.521

GZ € 246.504

Scenario 2 € 206.736 M&M € 2.912

GZ € 203.824

Scenario 3 Conform vastgestelde begroting (€ 156.453)

M&M € 2.204

GZ € 154.250

Voorgesteld wordt om het Wmo-toezicht voor de maatwerkvoorzieningen vanaf 2017 in te richten volgens scenario 1. Hierdoor is het Wmo-toezicht in staat om:

• een compleet inzicht te bieden in de kwaliteit van de Wmo-maatwerkvoorzieningen;

• inzicht te verkrijgen of aanbieders voldoende werken volgens de gedachte van de Wmo 2015, te weten; kantelingsgericht (bevorderen van zelfredzaamheid en participatie);

• kan adequaat worden ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen en risico’s;

• inzicht te verkrijgen in de resultaten van de door de overheid gewenste integrale aanpak (wonen, werk en gezondheid).

Deel 2: Nieuwe vraagstukken

2017 Verdeling gemeenten

Pgb-opdracht € 16.400 M&M € 231

GZ € 16.169

Voorgesteld wordt om het Wmo-toezicht deze opdracht te verstrekken. Hierdoor is het Wmo- toezicht in staat om in te spelen op de pgb-problematiek.

(3)

2017 Verdeling gemeenten*

Scenario A € 107.720 M&M € 1.517

GZ € 106.203

Scenario B € 116.666 M&M € 1.643

GZ € 115.023

Scenario C €136.035 M&M € 1.916

GZ € 134.119

Scenario D € 144.981 M&M € 2.042

GZ € 142.939

Voorgesteld wordt om het Wmo-toezicht voor de algemene voorzieningen in te richten conform scenario D. Hierdoor is het Wmo-toezicht in staat om:

• een compleet inzicht te bieden in de kwaliteit van de algemene voorzieningen en de kwaliteit met aanbieders naar een hoger niveau te tillen;

• adequaat in te spelen op nieuwe ontwikkelingen en risico’s;

• inzicht te verkrijgen in de resultaten van de door de overheid gewenste inzet van lichtere hulp en ondersteuning.

Voorstel te beslissen:

Deel 1:

1. In te stemmen met aanpassing van het Wmo-toezicht op maatwerkvoorzieningen in Gelderland-Zuid en Mook en Middelaar en daarbij een keuze te maken tussen scenario 1, 2 of 3, inclusief bijbehorende financiering voor 2017 e.v. jaren.

2. Kennis te nemen van het risico dat een Wmo-toezicht onderzoek naar een ‘grote calamiteit’ niet is opgenomen in de begroting van Wmo-toezicht en dat ad hoc aanvullende financieringsafspraken moeten worden gemaakt indien een dergelijk toezichtonderzoek nodig is.

3. Opdracht te geven voor het opstellen van de Beleidsregel Actieve openbaarmaking rapporten Wmo-toezicht in het eerste kwartaal 2017.

4. Kennis te nemen van het risico van mogelijke juridische procedures als gevolg van openbaarmaking van de eindrapporten Wmo-toezicht. In dat geval zullen

bijbehorende kosten worden doorberekend.

Deel 2:

5. Opdracht te geven om in de eerste helft van 2017 een plan van aanpak op te stellen voor toezicht bij pgb-houders.

6. Kennis te nemen van de pilot in Rijk van Nijmegen ‘samenwerking tussen Wmo- toezicht en rechtmatigheidscontrole’ waarbij rapporten van het Wmo-toezicht geraadpleegd worden voor de materiële controle.

Deel 3:

7. In te stemmen met het Wmo-toezicht op algemene voorzieningen in Gelderland- Zuid en Mook en Middelaar en daarbij een keuze te maken tussen scenario A, B, C of D, inclusief bijbehorende financiering voor 2017 e.v. jaren.

(4)

Deel 1

Bijdrage Toezicht WMO per gemeente 2017 begroting versus scenario 1

2017

Totale bijdrage

Mook en Middelaar

Gelderland- Zuid Begroting 2017 156.453 2.204 154.250

Scenario 1 250.025 3.521 246.504

Verschil 93.572 1.318 92.254

Gemeente Gelderland-Zuid

Inwoners aantal 1/1/2016

Begroting

2017 Scenario 1 Verschil Beuningen 25.282 7.180 11.474 4.294 Druten 18.294 5.195 8.303 3.107 Berg en Dal 34.450 9.784 15.635 5.851 Heumen 16.434 4.667 7.459 2.791 Nijmegen 171.281 48.644 77.736 29.093 West Maas en Waal 18.425 5.233 8.362 3.130 Wijchen 40.786 11.583 18.511 6.928 Buren 26.150 7.427 11.868 4.442 Culemborg 26.617 7.559 12.080 4.521 Geldermalsen 26.307 7.471 11.940 4.468 Lingewaal 11.100 3.152 5.038 1.885 Maasdriel 24.180 6.867 10.974 4.107 Neder-Betuwe 22.559 6.407 10.238 3.832 Neerijnen 12.100 3.436 5.492 2.055 Tiel 41.600 11.814 18.880 7.066 Zaltbommel 27.570 7.830 12.513 4.683 543.135 154.250 246.504 92.254

(5)

2017

Totale bijdrage

Mook en Middelaar

Gelderland- Zuid Begroting 2017 156.453 2.204 154.250

Scenario 2 206.736 2.912 203.824

Verschil 50.283 708 49.575

Begroting

2017 Scenario 2 Verschil Beuningen 25.282 7.180 9.488 2.308 Druten 18.294 5.195 6.865 1.670 Berg en Dal 34.450 9.784 12.928 3.144 Heumen 16.434 4.667 6.167 1.500 Nijmegen 171.281 48.644 64.277 15.634 West Maas en Waal 18.425 5.233 6.914 1.682 Wijchen 40.786 11.583 15.306 3.723 Buren 26.150 7.427 9.813 2.387 Culemborg 26.617 7.559 9.989 2.429 Geldermalsen 26.307 7.471 9.872 2.401 Lingewaal 11.100 3.152 4.166 1.013 Maasdriel 24.180 6.867 9.074 2.207 Neder-Betuwe 22.559 6.407 8.466 2.059 Neerijnen 12.100 3.436 4.541 1.104 Tiel 41.600 11.814 15.611 3.797 Zaltbommel 27.570 7.830 10.346 2.516 543.135 154.250 203.824 49.575

Mook en Middelaar 7.759 2.204 2.912 708

(6)

Deel 2 Kwaliteitstoezicht PGB

2017

Totale bijdrage

Mook en Middelaar

Gelderland- Zuid

Kwaliteitstoezicht PGB 16.400 231 16.169

Bijdrage Gemeenten

Beuningen 25.282 753

Druten 18.294 545

Berg en Dal 34.450 1.026 Heumen 16.434 489

Nijmegen 171.281 5.099 West Maas en Waal 18.425 549

Wijchen 40.786 1.214 Buren 26.150 778

Culemborg 26.617 792

Geldermalsen 26.307 783

Lingewaal 11.100 330

Maasdriel 24.180 720

Neder-Betuwe 22.559 672

Neerijnen 12.100 360

Tiel 41.600 1.238 Zaltbommel 27.570 821

543.135 16.169 Mook en Middelaar 7.759 231

(7)

Wmo-toezicht algemene voorzieningen

2017

Totale bijdrage

Mook en Middelaar

Gelderland- Zuid

Bijdrage scenario A 107.720 1.517 106.203

Gemeente Gelderland Zuid

Inwoners aantal

1/1/2016 Scenario A Beuningen 25.282 4.944

Druten 18.294 3.577

Berg en Dal 34.450 6.736

Heumen 16.434 3.213

Nijmegen 171.281 33.492

West Maas en Waal 18.425 3.603

Wijchen 40.786 7.975

Buren 26.150 5.113

Culemborg 26.617 5.205 Geldermalsen 26.307 5.144 Lingewaal 11.100 2.170 Maasdriel 24.180 4.728 Neder-Betuwe 22.559 4.411 Neerijnen 12.100 2.366

Tiel 41.600 8.134

Zaltbommel 27.570 5.391 543.135 106.203

Mook en Middelaar 7.759 1.517

(8)

2017

Totale bijdrage

Mook en Middelaar

Gelderland- Zuid Bijdrage scenario B 116.666 1.643 115.023

Inwoners aantal

1/1/2016 Scenario B

Beuningen 25.282

5.354

Druten 18.294 3.874

Berg en Dal 34.450 7.296

Heumen 16.434 3.480

Nijmegen 171.281 36.273

Wijchen 40.786 8.637

Buren 26.150 5.538

Tiel 41.600 8.810

Zaltbommel 27.570 5.839 543.135 115.023

(9)

2017

Totale bijdrage

Mook en Middelaar

gemeenten Gelderland

Zuid Bijdrage scenario C 136.035 1.916 134.119

Inwoners aantal

1/1/2016 Scenario C Beuningen 25.282 6.243

Druten 18.294 4.517

Berg en Dal 34.450 8.507

Heumen 16.434 4.058

Nijmegen 171.281 42.295

Wijchen 40.786 10.071

Buren 26.150 6.457

Tiel 41.600 10.272

Zaltbommel 27.570 6.808 543.135 134.119

(10)

2017

Totale bijdrage

Mook en Middelaar

Gelderland Zuid Bijdrage scenario D 144.981 2.042 142.939

Inwoners aantal

1/1/2016 Scenario D Beuningen 25.282 6.654

Druten 18.294 4.815

Berg en Dal 34.450 9.066

Heumen 16.434 4.325

Nijmegen 171.281 45.077

Wijchen 40.786 10.734

Buren 26.150 6.882

Tiel 41.600 10.948

Zaltbommel 27.570 7.256 543.135 142.939