HOGER ONDERWIJS LERAREN OPLEIDINGEN

HOGER 2022

ONDERWIJS LERAREN­

OPLEIDINGEN

2HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

CATALOGUS 2022

Bij Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum vinden we het belangrijk om jou en jouw studenten te voorzien van actueel studiemateriaal. Voor het studiejaar 2022/2023 informeren we je graag over de volgende nieuwe en herziene uitgaven.

HERZIEN: Meer dan onderwijs

HERZIEN met nieuwe Titel:

Werken met begaafdheid in de klas

NIEUW: Leren in en over de wereld

NIEUW: Werkboek Talentgedreven onderwijs geven

NIEUW: Burgerschap in de klas

HERZIEN: Lezen en schrijven doe je samen

VERNIEUW DE VERSIE BESCHIKBAAR

IN 2022

3HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022 HERZIEN: Het didactische

werkvormenboek

NIEUW: Verhalen voor de klas

VERNIEUWD: Talent

NIEUW: Spullenboek

NIEUW: Wiskundeplezier

VERNIEUWD: MeerTaal

NIEUW: Groei, leren en ontwikkelen

NIEUW: Hoop, humor en herstel

VERNIEUWD: Volgens Bartjens

4HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Beste Docent,

In deze catalogus voor pabo en lerarenopleiding staan ook dit jaar weer mooie uitgaven waarmee wij jou willen ondersteunen bij het werk. Graag blijven wij jou van goed materiaal voorzien dat aansluit bij het onderwijs dat jij wilt geven, we kunnen dat alleen samen met jou realiseren. Dus mis jij bepaald materiaal of heb jij ideeën voor nieuwe uitgaven?

Of wil jij van gedachten wisselen over ontwikkelingen in jouw vakgebied op de pabo of lerarenopleiding?

Neem contact op met uitgever Ellen Gommers:

e.gommers@vangorcum.nl.

Met vriendelijke groet,

Ellen Gommers

Uitgever

Hulp bij de keuze voor van leermiddelen?

Een nieuw leermiddel kiezen is een ingewikkelde klus.

Want ondanks alle informatie, is het niet eenvoudig om te bepalen welk boek het meest passend is bij jouw opleiding.

Ik sta je graag bij tijdens dit keuzetraject. Heb je vragen over onze leermiddelen of ben je nog op zoek naar een geschikt leermiddel voor de opleiding? Neem dan contact met mij op.

Ik kom graag langs op de opleiding voor een gesprek of voor bijvoorbeeld een presentatie

van onze leermiddelen.

Richard Verschuur

Accountmanager HBO onderwijs r.verschuur@vangorcum.nl Tel. 06- 12 67 55 39

5HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum produceert al haar

boeken, van vormgeving tot en met drukken, op een duurzame manier in Nederland.

Docenten, onderwijsontwikkelaars en studiecoördinatoren kunnen bij Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum een docenten­

exemplaar aanvragen van relevante studieboeken. Op deze pagina lees je hoe dat werkt. Onze uitgaven zijn ook op verschillende kanalen digitaal beschikbaar.

Docentenservice

Beoordelingsexemplaar

Van een studieboek dat (nog) niet op de verplichte literatuurlijst staat, kun je een beoordelingsexemplaar aanvragen. Wanneer de uitgave geschikt is voor jouw vakgebied en het niveau van de opleiding waaraan je verbonden bent, stellen wij je deze gratis ter beschikking.

Gebruikersexemplaar

Ga je als docent een studieboek van Uitgeverij Koninklijke van Gorcum gebruiken dat al verplicht is voorgeschreven binnen jouw opleiding? Dan sturen we op verzoek een gratis gebruikersexemplaar toe.

Docentexemplaar aanvragen

Op vangorcum.nl kun je bij de titel van jouw keuze via de knop ‘aanvragen’ een beoordelings-/gebruikersexemplaar aanvragen. Je moet dan wel een gratis account aangemaakt hebben en ingelogd zijn.

Wij behouden ons het recht voor aanvragen niet te honoreren. In die gevallen nemen wij contact met je op om de aanvraag te bespreken. Titels die niet als studieboek worden aangemerkt kun je, als vakliteratuur, op de normale wijze bestellen.

Duurzame

boeken

6HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Inhoud

Pedagogiek en didactiek

• Meer dan onderwijs 8

• Het didactische werkvormenboek 8

• Inleiding in de pedagogiek 10

• Inleiding in de pedagogiek ­ po 11

• De ontwikkeling van het kind 11

• Basisontwikkeling voor peuters en de onderbouw 12

• Spullenboek 13

• Groei, leren en ontwikkelen 14

• Kleuteruniversiteit Magazine 15

• Zone 15

• Werken met begaafdheid in de klas 16

• Ontwikkelingspsychologie voor leerkrachtenbasisonderwijs 16

• Talentgedreven onderwijs geven 18

• Werkboek Talentgedreven onderwijs geven 18

• Talent 20

• Uitdagend onderwijs aan begaafde leerlingen 20

Taal

• Lezen en schrijven doe je samen 21

• Thema’s en Taal 21

• Waarom zou je lezen? 22

• Vreemdetalenonderwijs geven 23

• Meer Taal 24

• Tijdschrift Taal 24

• Verhalen voor de klas 25

Rekenen

• Wiskundeplezier 26

• Volgens­Bartjens 27

• Leren rekenen 27

• Het probleem van de eenvoud 28

Vaardigheden

• Meesters van motivatie 29

• Interculturele communicatie 29

• Communicatietoolkid 30

• Interactiewijzer 31

• Presentatiespel 31

• Hoop, humor en herstel 32

7HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Digitaal lezen

Digitaal lezen biedt veel voordelen. Studenten en docenten hebben overal ter wereld en op ieder moment toegang tot hun studieboeken. En, voor studenten niet onbelangrijk, dat kan nu nog goedkoper, door boeken te huren of een abonnement te nemen.

Gratis materiaal bij onze boeken stellen we beschikbaar via Lerarencampus. Afgelopen jaar heeft het platform een complete make-over gehad, waardoor docenten en studenten op een makkelijke manier aanvullend materiaal bij een uitgave kunnen vinden.

Docenten en studenten kunnen via www.lerarencampus.nl een gratis account aanmaken en toegang krijgen tot deze gratis materialen. In deze catalogus staat bij de uitgave vermeld dat er materiaal beschikbaar is.

BUKU is een online streaming boekendienst waarmee studenten en docenten gemakkelijk online, toegang hebben tot studieboeken.

Alle docenten in het hoger onderwijs kunnen kosteloos en ongelimiteerd gebruik maken van BUKU. Studenten krijgen met een abonnement toegang tot alle aangeboden studieboeken. Wil je meer weten? Neem eens een kijkje op www.buku.io

Onze educatieve uitgaven zijn sinds 2019 ook online beschikbaar via mediatheken en bibliotheken die met EBSCO werken. Een e-bookplatform waarin gemakkelijk met trefwoorden op content gezocht kan worden. De verbeterde functionaliteit van het platform maakt dat onderzoek productiever is en het lezen prettiger.

Oriëntatie op jezelf en de wereld

• Leren in en over de wereld 32

• Basisboek ontwerponderzoek 34

• Burgerschap in de klas 35

• Geschiedenis geven 36

• Historisch bewustzijn op de basisschool 37

• Oriëntatie op geschiedenis 37

• Historisch denken 37

• Geestelijke stromingen geven 38

• Natuur & Techniek geven 38

• Cultuur² 39

• In goede handen 39

• enIQma 40

8HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022 Eddy Alkema Joanneke Kuipers Chris Lindhout Gracia Ori Willem Tjerkstra

9^e herziene druk | 2022 Ca 700 pagina’s | € 53 ISBN 978 90 232 5836 0

Het didactische werkvormenboek

Variatie en differentiatie in de praktijk

Onderwijs wil leerlingen boeien, motiveren, kwalificeren en uitdagen, met andere woorden: een rijke leeromgeving voor allen bieden. Dit betekent ook verschillende activerende werkvormen kunnen toepassen en deze afstemmen op de doelen en onderwijsbehoeften van leerlingen. Het didactische werkvormenboek biedt de (toekomstige) docent een praktisch overzicht van bijna 250 onderbouwde werkvormen en suggesties om die effectief te gebruiken.

Deze druk besteedt meer aandacht aan mogelijkheden om te differentiëren en (interactieve) media als werkvorm of als hulpmiddel bij werkvormen in te zetten. Door deze druk loopt als rode draad het benadrukken van het belang

van effectief en attractief leren door onder andere een juist gebruik van werkvormen. Het theoretische deel 1 is grondig herzien en daardoor nog praktischer in het gebruik. In deel II zijn enkele werkvormen toegevoegd, Jos Winkels,

Piet Hoogeveen

13^e herziene druk | 2022 Ca 384 pagina’s | € 40,00 ISBN 978 90 232 5833 9

Meer dan onderwijs

Theorie en praktijk van het onderwijs in de basisschool

Leraar zijn bestaat niet alleen uit het geven van lessen, hoe belangrijk ook, er is veel meer! Als leraar ben je iemand voor de leerlingen:

iemand om naar op te kijken, iemand die inspireert, iemand die grenzen leert verkennen, iemand die nieuwe werelden opent, iemand die… Wie heeft niet een leraar gehad, aan wie hij of zij later nog wel eens terugdenkt? Een leraar doet ertoe!

Een leraar is ook een opvoeder en daarom heet dit boek Meer dan Onderwijs.

Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl Pedagogiek en didactiek

VERNIEUWDE VERSIE BESCHIKBAAR

IN 2022

9HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

teksten geactualiseerd en de leesbaarheid nog verder verbeterd.

Het didactische werkvormenboek is een ideeënboek waarin (toekomstige) docenten een schat aan mogelijkheden vinden om hun onderwijs af te stemmen op en aantrekkelijk te maken voor hun leerlingen.

Meer dan onderwijs biedt een gedegen voorbereiding op het beroep van leraar basisonderwijs. Het is misschien wel het meest complete handboek over de theorie en praktijk van het basisonderwijs in Nederland. In duidelijke taal besteden de auteurs aandacht aan zowel de instrumentele als de normatieve professionaliteit van leraren. De combinatie van theorie en praktijk, verrijkt met talloze concrete voorbeelden, stimuleert de eigen reflectie en visieontwikkeling van de (aanstaande) leraar. Het boek confronteert de lezer met prikkelende vragen die doordringen tot het wezen van het leraarschap.

Al 38 jaar wordt dit boek intensief gebruikt door vele (aanstaande) leraren in het basisonderwijs. Het is als het ware meegegroeid met de ontwikkelingen in het onderwijs en de samenleving. Steeds weer hebben de auteurs er in de diverse drukken naar gestreefd het boek aan te passen aan de actuele situatie in het basisonderwijs en de lerarenopleiding. De opbouw maakt een optimale verbinding mogelijk tussen theorie, praktijk en reflectie in de opleiding.

Zo kan het boek dienen als vertrekpunt voor het verwerven van competenties voor de stage, maar kan het ook gebruikt worden voor de reflectie op, en verdieping van praktijkervaringen. Er kan zowel vraag- als probleemgestuurd mee gewerkt worden. Per hoofdstuk wordt aangegeven welke competenties een accent krijgen.

In het eerste hoofdstuk wordt de pedagogische opdracht van het onderwijs beschreven waarvan de kernbegrippen en -gedachten door het hele boek herkenbaar zijn terug te vinden. Zo ontstaat een boek dat een samenhangend geheel is, maar waarvan de hoofdstukken ook los van elkaar kunnen worden bestudeerd. Dat verantwoord onderwijs pedagogische kwaliteit moet hebben staat steeds centraal. Meer dan onderwijs biedt als studiepakket en naslagwerk een veelzijdige inspiratiebron voor de ontwikkeling van aanstaande en zittende leraren.

Over de auteurs

Piet Hoogeveen was docent

onderwijskunde aan de lerarenopleiding van HAN te Nijmegen.

Jos Winkels was senior

wetenschappelijk medewerker bij Cito in Arnhem.

HERZIEN

10 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Annemarie Becker

4^e druk | 2021 264 pagina’s | € 31,50 ISBN 978 90 232 5798 1

+ In deze herziene druk ook aandacht voor de gevolgen van corona door meer thuisonderwijs en de risicofactor van geweldstoename.

Casussen zijn waar nodig geactualiseerd.

+ Inleiding in de pedagogiek is geschreven voor hbo­studenten van de studierichtingen social work en pedagogiek, maar is ook interessant voor andere studenten of professionals die met het vak pedagogiek in aanraking komen.

Inleiding in de pedagogiek

Inleiding in de pedagogiek legt kort en kernachtig in begrijpelijke taal de basisprincipes en -begrippen van de pedagogiek uit.

In het eerste deel van het boek komt de praktijk van het opvoeden aan bod, rijkelijk geïllustreerd met casusmateriaal. Hierdoor krijg je als student meteen een beeld bij de aangeboden stof. De voorbeeldsituaties komen uit allerlei culturen in de Nederlandse samenleving.

Het tweede deel gaat dieper in op de theorie: het beschrijft de

ontstaansgeschiedenis van de pedagogiek en de relatie met andere sociale wetenschappen. Deze hoofdstukken behandelen theorieën en inzichten uit de psychologie en sociologie die de pedagogiek hebben beïnvloed. De auteur legt steeds het verband tussen de theorie en de praktijk uit het eerste deel.

Annemarie Becker formuleert leerdoelen bij ieder hoofdstuk en besteedt aandacht aan de laatste ontwikkelingen in het werkveld.

De verwerkingsopdrachten aan het eind van ieder hoofdstuk bieden je de gelegenheid te controleren of je de stof goed hebt begrepen. Ook vormen ze een aanzet tot het onderzoeken van je eigen opvattingen over opvoeding.

Op www.lerarencampus.nl staan extra vragen, opdrachten en discussieteksten voor studenten en docenten.

11 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Inleiding in de Pedagogiek – PO

Inleiding in de pedagogiek – primair onderwijs brengt pabo­studenten kort en kernachtig de beginselen van de pedagogiek bij. Het boek richt zich vooral op het opvoeden van kinderen van 5 t/m 12 jaar in de schoolse situatie en is voorzien van vele herkenbare praktijkvoorbeelden.

Het boek bestaat uit drie delen:

In deel 1 wordt op eenvoudige en duidelijke wijze het begrip opvoeden en het opvoedproces beschreven. Er is aandacht voor de psychologische, cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling en er wordt ingegaan op de taken die de leerkracht heeft om het kind te stimuleren in zijn ontwikkeling. Niet alleen op gedrags- en leerproblemen, maar ook op het fenomeen pesten wordt dieper ingegaan. Ook dyslexie, dyscalculie, dysorthografie, ADHD, ADD en autisme spectrum stoornissen komen aan bod, omdat de leerkracht dit in de praktijk tegen kan komen door de wet op passend onderwijs. Daarnaast

komt de rol van de school en van de leerkracht aan bod. Hoe signaleer je een problematische opvoedingssituatie en welke stappen kun je nemen om het kind en de ouders te ondersteunen?

In deel 2 -de pedagogische benadering- maakt de student kennis met de verschillende wetenschappen die van belang zijn voor het vak pedagogiek.

Deel 3 is digitaal beschikbaar en bestaat uit opdrachten en casussen die de docent tijdens de colleges kan behandelen en waar studenten mee aan de slag kunnen, en een docentenhandleiding met de antwoorden van de

verwerkingsopdrachten.

De ontwikkeling van het kind

De ontwikkeling van het kind beschrijft de normale ontwikkeling en de invloeden op de ontwikkeling van kinderen en adolescenten op een heldere en toegankelijke manier.

In dit standaardwerk worden de levensfasen vanaf de prenatale periode tot en met de adolescentie op een overzichtelijke manier weergegeven. Dit gebeurt aan de hand van vaardigheden die kinderen en adolescenten binnen de belangrijkste domeinen verwerven;

denk aan taal, denken, gedrag, emoties en sociale relaties. Voor de ontwikkeling van de laatstgenoemde

groep – adolescenten – is in deze elfde, herziene editie meer aandacht dan voorheen.

De ontwikkeling van het kind sluit aan bij de praktijk en is naast leerboek ook heel goed te gebruiken als naslagwerk.

Annemarie Becker Harry Mungra

2^e druk | 2021 272 pagina’s | € 31,50 ISBN 978 90 232 5793 6

Frank C. Verhulst

11^e druk | 2021 220 pagina’s | € 31 ISBN 978 90 232 5770 7 Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl

12 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Basisontwikkeling voor peuters en de onderbouw

Met Basisontwikkeling voor peuters en de onderbouw komt de wereld de klas binnen. Een aanbod van betekenisvolle activiteiten en actuele thema’s, daar begint het allemaal mee. Wat daar aan te leren valt en hoe daarin steeds wordt gezocht naar het spel als context voor leren en ontwikkelen wordt in inspirerende praktijkverhalen en vanuit de nieuwste ideeën over spel uitgewerkt.

Dit vraagt leraren en pedagogisch medewerkers met oog voor het spel van jonge kinderen en met vaardigheden om daarin een rol te spelen. De ontwikkelingsgerichte pedagogiek-didactiek geeft deze (aankomende) professionals handvatten om dit te doen. De rol die pedagogisch medewerkers en leraren vervullen begint bij het opbouwen van contact en interactie met alle kinderen, en zoeken naar wat kinderen betekenisvol vinden.

Ook andere vaardigheden zoals bouwen aan een rijke speelleeromgeving en begeleiden van spel, waarbij het spel van de kinderen blijft, komen aan bod.

Reflecteren op het eigen handelen blijkt de motor voor ontwikkeling van zowel professionals als kinderen. Een boek dat je raakt, inspireert en een leidraad vormt om aan het werk te gaan met spel in het hart en in het handelen.

Frea Janssen­Vos Levineke van der Meer

2^e herziene druk | 2017 240 pagina’s | € 37 ISBN 978 90 232 5507 9

13 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

I. Haarsma (red.)

1^e druk | 2021 192 pagina’s | € 25 ISBN 978 90 232 5726 4

Spullenboek

Daar gaan je handen van jeuken

Dit boek gaat over spullen. Materialen die je als (aankomend) onderwijsprofessional kunt gebruiken bij alle activiteiten in jouw groep. Het gaat over andere spullen dan je misschien gewend bent en die je zelf wellicht helemaal nog niet kent. Je koopt ze niet altijd bij de leermiddelenuitgever of de speelgoedfabrikant.

Het zijn materialen die passen bij de cultuur en de interesses van alle kinderen in de groep. Ze

stimuleren tot spel en onderzoek en zetten daarmee kinderen en professionals aan tot handelen.

De kringloopwinkel, kasten en de zolder worden je nieuwe favoriete plekken om in te struinen naar interessante materialen.

En misschien wordt de dag dat het grofvuil aan de straat staat, je lievelingsdag. Het Spullenboek helpt je jouw leeromgeving interessanter, uitdagender en duurzamer te maken.

NIEUW

Over de auteur Inge Haarsma is directeur & nascholer bij De Activiteit, landelijk centrum voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs.

Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl

14 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Theo Lamers

2^e Druk | 2022 Ca 384 pagina’s | €45 ISBN 978 90 232 5842 1 Op www.lerarencampus.nl is aanvullend materiaal te vinden bij dit boek.

Groei, leren en ontwikkelen

Het brein als basis

Hoe verloopt de ontwikkeling van baby tot jong volwassene en welke processen liggen hieraan ten grondslag? Deze vragen worden in Groei, leren en ontwikkelen beantwoord aan de hand van inzichten uit de ontwikkelingspsychologie, de leerpsychologie en de neurowetenschap. Wetenschappers over de hele wereld hebben in de afgelopen eeuwen hierover nagedacht, theorieën ontwikkeld en onderzoek gedaan. Het resultaat is een

indrukwekkende hoeveelheid kennis over het ontwikkelingsproces van de jonge mens. Uit al deze kennis is een selectie gemaakt met de relevantie voor onderwijs en opvoeding als uitgangspunt.

Enerzijds moet deze kennis het mogelijk maken kinderen adequaat te kunnen begeleiden in hun ontwikkeling; anderzijds draagt het verwerven van deze inzichten bij aan de persoonlijke ontwikkeling van pabo- en pedagogiek studenten. De kwaliteit van onderwijs of pedagogisch werk wordt immers niet alleen bepaald door de beheersing van didactische en pedagogische vaardigheden, maar ook door de eigen persoonlijkheid. Dit boek beoogt ook bij te dragen aan de ontwikkeling van een eigentijds mens- en wereldbeeld.

De geselecteerde kennis over het ontwikkelingsproces is verdeeld in vier delen. In het eerste deel lees je over de bouw en het functioneren van de hersenen, omdat inzicht hierin noodzakelijk is om de neurologische basis van de ontwikkelingsaspecten te kunnen begrijpen. Daarnaast krijg je in dit deel een totaaloverzicht van de belangrijkste theorieën met betrekking tot groei, leren en ontwikkelen. In de delen twee tot en met vier wordt de traditionele indeling in ontwikkelingsaspecten gevolgd: de lichamelijke, de emotionele, sociale, morele en cognitieve ontwikkeling. Elk deel beschrijft het betreffende ontwikkelingsaspect en de psychische en neurologische processen die daaraan ten grondslag liggen.

Groei, leren en ontwikkelen biedt een nieuw, breed en actueel theoretisch raamwerk met betrekking tot de ontwikkeling van kinderen en jeugdigen.

NIEUW

15 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022 4 nummers per jaar

ISSN 2666­9021

Kleuteruniversiteit Magazine

Spelen is de manier waarop kleuters leren.

Het magazine vol inspiratie en leuke ideeën speciaal voor (aankomende) leerkrachten in het basisonderwijs in de onderbouw & pedagogisch medewerkers BSO en VSO. Kleuteruniversiteit Magazine is een samenwerkingsproject tussen Kleuteruniversiteit, Meester Sander en Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum.

+ Wilt u meer weten over hoe u Kleuteruniversiteit Magazine in kunt zetten voor al uw studenten?

+ Informatie over collectieve abonnementen via klantenservice@vangorcum.nl.

+ Kijk op www.kleuteruniversiteitmagazine.nl voor het archief en de actuele prijzen.

Het magazine voor inspiratie!

4 nummers per jaar ISSN 1569­6952

Zone

Tijdschrift voor spelend en onderzoekend leren

De inhoud van Zone staat geheel in het teken van spelend en onderzoekend leren. Uiteraard horen hierbij ook de theoretische achtergronden, de meest recente onderzoeken en ervaringen in de praktijk.

Daarnaast besteedt Zone ruim aandacht aan activiteiten die er op gericht zijn om de ideeën en praktijken rond ontwikkelingsgericht onderwijs verder te verbeteren en uit te breiden. Zone is hiermee een bron van informatie voor (aankomende) professionals in onderwijs.

+ Wilt u meer weten over hoe u Zone in kunt zetten voor al uw studenten?

+ Informatie over collectieve abonnementen via klantenservice@vangorcum.nl.

+ Kijk op www.tijdschriftzone.nl voor de actuele prijzen Website en archief voor abonnees:

www.tijdschrift­zone.nl

16 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Werken met begaafdheid in de klas

Pedagogische sensitiviteit als leidraad

Werken met begaafdheid in de klas is de opvolger van Werken met begaafde leerlingen in de klas en is geschreven voor leraren in opleiding en leraren in de praktijk. Het boek bevat verdiepende informatie over begaafdheid gebaseerd op wetenschappelijke inzichten. Deze inzichten zijn vertaald naar praktische handvatten en tips voor het werken met begaafde leerlingen in de klas.

Aan de hand van casussen uit de praktijk worden diverse relevante thema’s behandeld. De rode draad in het boek is de vraag: Wat zou jíj als leerkracht kunnen doen om begaafde leerlingen op een goede manier te ondersteunen?

Passend onderwijs voor alle kinderen zorgt ervoor dat ook de ontwikkeling van de begaafde leerling de laatste jaren steeds meer aandacht krijgt. Het goed in kaart brengen van de onderwijsbehoeften van begaafde leerlingen is complex, terwijl passend onderwijs ook voor deze leerlingen hard nodig is.

Het boek geeft diverse handreikingen om in de klas aan de slag te gaan.

Uitgangspunt hierbij is steeds ‘het goed kijken naar en begrijpen van de begaafde leerling’. De wijze waarop de handreikingen en tips zijn geformuleerd sluit aan bij het kijken naar en werken met begaafde leerlingen vanuit een pedagogisch sensitief perspectief.

Anouke Bakx Esther de Boer Ton van Houtert Maartje van den Brand

2^e Druk | 2022 Ca 192 pagina’s | € 27 ISBN 978 90 232 5837 7

Ontwikkelingspsychologie voor leerkrachten basisonderwijs

Kinderen begeleiden en stimuleren is boeiend, aantrekkelijk en uitdagend.

Er speelt zich in de basisschoolperiode dan ook enorm veel af op het gebied van leren, evenals op sociaal en emotioneel gebied. Kennis van de processen die zich in de basisschoolperiode voltrekken is voor de (aankomende) leerkracht dan ook essentieel.

Ontwikkelingspsychologie voor leerkrachten basisonderwijs biedt deze kennis op een manier die dicht bij de dagelijkse praktijk op de basisschool staat. In de tekst en in het digitale lesmateriaal op www.lerarencampus.nl staan herkenbare voorbeelden en opdrachten over echte kinderen, vanuit de praktijk van het onderwijs en daarvoor ook direct toepasbaar. De tekst is deels gebaseerd op het succesvolle boek De ontwikkeling van het kind van Frank C. Verhulst. Per leeftijdsfase (kleuter, 6-9 jaar en 9-12 jaar) bespreken de auteurs de belangrijkste ontwikkelingen op lichamelijk, sociaal-emotioneel en cognitief gebied. Bij elke leeftijdsfase is in de herziene vierde druk de toenemende invloed van multimedia beschreven.

Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl Ton Hooijmaaijers

Tatjana Stokhof Frank Verhulst

4^e herziene druk | 2019 280 pagina’s | € 41 ISBN 978 90 232 5632 8

17 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl

Over de auteurs

Anouke Bakx is bijzonder hoogleraar Begaafdheid aan de Radboud

Universiteit en lector Goed leraarschap, Goed leiderschap aan de Fontys Hogeschool Kind en Educatie.

Esther de Boer is eigenaar/trainer en verzorgt scholing via Bijzonder Gewoon Begaafd. Daarnaast is zij psycholoog, ECHA- specialist en begeleidt zij kinderen en volwassenen.

Maartje van den Brand is

orthopedagoog en ECHA-specialist en werkzaam bij OnderwijsZorgTeam.

Ton van Houtert is

ontwikkelingspsycholoog en docent aan de Fontys Hogeschool Kind en Educatie.

Actuele onderwerpen als genderontwikkeling, hersenontwikkeling, neurocognitieve ontwikkeling, mindset en een andere kijk op ontwikkelingspsychologen komen aan de orde. In deze vierde druk is de hechtingstheorie van Bowbly opnieuw opgenomen op uitdrukkelijk verzoek van docenten ontwikkelingspsychologie die het boek in hun opleiding gebruiken.

Ten slotte biedt Ontwikkelingspsychologie voor leerkrachten basisonderwijs een aansprekende autobiografische aanpak, die meer inzicht biedt in het eigen functioneren als leerkracht met kinderen. Ook de reflectie- en portfolio- opdrachten bieden hiertoe de middelen. Een uitstekend boek voor pabo-studenten, en ook zeer bruikbaar voor leerkrachten die in het basisonderwijs werken.

HERZIEN

met nieuwe

titel

18 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Talentgedreven onderwijs geven

Praktische handvatten voor leraren basisonderwijs

Talentgedreven onderwijs geven is een boek dat je kunt gebruiken als een speurtocht naar de leerkracht die jij graag wilt zijn. Je krijgt inzicht in wat jouw talenten zijn, hoe jij aan je veerkracht bouwt en zelfvertrouwen ontwikkelt.

Daarbij ontdek je in welke context jij het meest tot je recht komt.

Een krachtige leeromgeving voor je leerlingen creëren, lukt pas wanneer je ook als leerkracht stevig en krachtig voor de klas kan staan. Hoe kun jij er zijn voor je leerlingen, als een echte ‘leer-kracht’? Een leerkracht die ondersteuning biedt, helpt kinderen om ten volle tot leren te komen. Maar ook de manier waarop jij naar je leerlingen kijkt kan voor hen een wereld van verschil zijn.

Els Pronk &

Elke Busschots

1^e druk | 2022 Ca 160 pagina’s | € 20 ISBN 978 90 232 5881 0

Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl

WERKBOEK Talentgedreven onderwijs geven

Praktische handvatten voor leraren basisonderwijs

Het Werkboek Talentgedreven onderwijs geven is een uitbreiding bij het boek Talentgedreven onderwijs geven. In dat basisboek beschrijven Els Pronk en Elke Busschots tien samenhangende thema’s die het landschap vormen voor onderwijs geven vanuit talent. Het vertrekpunt is daarbij steeds opnieuw diegene die dat onderwijs verzorgt: jij, als (toekomstige) leerkracht.

Je eigen talenten vormen het fundament onder de manier waarop jij lesgeeft aan (jonge) kinderen en aan jongeren. En door je eigen talenten bewust in te zetten ben je een voorbeeld voor je leerlingen. Dan ben je talent gedreven onderwijs aan het geven.

Dit werkboek is bedoeld als logboek van je eigen talenten en processtappen. Een aantal opdrachten uit het basisboek komt in dit werkboek terug, verrijkt met extra reflecties en verdiepingsoefeningen. Zo ondersteunt dit werkboek je om een verschil te maken voor kinderen en jongeren, door hen te versterken van binnenuit.

Els Pronk &

Elke Busschots

1^e druk | 2020 224 pagina’s | € 33 | ISBN 978 90 232 5677 9

19 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022 Over de auteurs

Els Pronk ontwikkelde de Blij met mij! training voor ouders en kinderen. Thema’s als talent, positieve taal, zelfvertrouwen en veerkracht hebben steeds in haar werk centraal gestaan. Toen meer en meer professionals gingen vragen om door haar in deze thema’s opgeleid te worden, startte ze, samen met Elke Busschots, de Blij met mij! Academie. Met Luk Dewulf maakte ze de Kindertalentenfluisteraar.

Elke Busschots begeleidt In haar coachingspraktijk Cominz enerzijds kinderen en ouders om hen samen sterker te maken van binnenuit. Daarnaast begeleidt ze volwassenen bij hun vragen over hun levensloopbaan.

Samen met Els Pronk deelt Elke de passie om kinderen, jongeren sterker te maken van binnenuit. Dit ideaal bouwen ze samen uit in de Blij met mij! Academie met een aanbod voor professionals.

NIEUW

We bewandelen steeds twee sporen.

Jouw pad, want als jij sterk wordt van binnenuit, kun jij de beste versie van jezelf laten zien. Als jij ten volle je talent gebruikt, werkt dit inspirerend naar kinderen toe.

En het pad van de kinderen, zodat je inzicht krijgt hoe je achter het gedrag van kinderen kunt kijken, hoe je talenten kunt ontdekken, en daarmee bouwt aan de veerkracht en het zelfvertrouwen van kinderen. Het boek geeft handvatten hoe je dit elke dag in je werk als (toekomstig) leerkracht kunt gebruiken.

20 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Uitdagend onderwijs aan begaafde leerlingen

Verrijkingstrajecten met effect

Uitdagend onderwijs aan begaafde leerlingen helpt schoolleiders, intern begeleiders en leraren in het basis- of middelbaar onderwijs om goed onderbouwde verrijkingsprogramma’s op te zetten, met meetbare effecten. De heldere opbouw geeft eerst inzicht in het leerproces van (hoog)begaafde leerlingen, om vervolgens het signaleren van leerlingen die baat zouden hebben bij verrijking te behandelen. Ook het samenstellen van het daadwerkelijke programma en de vaardigheden die daarbij nodig zijn en het evalueren van het effect komen aan bod.

5 nummers per jaar ISSN 1388­1809

Talent

Tijdschrift over (hoog)begaafdheid

Tijdschrift Talent richt zich op begeleiders (leerkrachten en leerlingbegeleiders) van (hoog) begaafde kinderen. Het magazine biedt verdieping, actuele kennis en achtergrondinformatie waarmee (hoog)begaafde kinderen op een plezierige manier hun schoolcarrière kunnen doorlopen.

+ Wilt u meer weten over hoe u Talent in kunt zetten voor al uw studenten?

+ Informatie over collectieve abonnementen via klantenservice@vangorcum.nl.

+ Kijk op www.tijdschrifttalent.nl voor de actuele prijzen.

VERNIEUWD

Els Schrover

1^e Druk | 2015 200 pagina’s | € 35 ISBN 978 90 232 5129 3 Website en archief voor abonnees:

www.tijdschrifttalent.nl

21 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Lezen en schrijven doe je samen

Een ontwikkelingsgerichte didactiek voor het lezen en schrijven in groep 3 en 4

Lezen en schrijven doe je samen is een handboek voor iedereen die jonge leerlingen wil leren lezen en schrijven op een betekenisvolle manier. In andere aanpakken gaan leerlingen dikwijls in hun eentje door een leesmethode heen.

In dit boek ligt de nadruk op lezen en schrijven met elkaar, in de groep én samen met de leerkracht.

In dit boek lees je hoe je lees- en schrijfactiviteiten kunt verbinden aan thema’s en onderwerpen waar jonge lezers warm voor lopen. Thema’s die relevant, actueel en interessant zijn maken dat kinderen zich betrokken voelen bij de inhoud van wat ze lezen. Daar hoort ook bij dat je kinderen zelf keuzes laat maken voor boeken en teksten. Dit zorgt voor een positieve leesverwachting en -motivatie en uiteindelijk een betere leesvaardigheid.

Lezen met begrip en woordenschatuitbreiding komen ook aan bod in combinatie met een gevarieerde leesomgeving, verschillende leesactiviteiten en het zelf schrijven van teksten. Daarnaast wordt ook veel aandacht besteed aan het eigen schrijverschap van leerlingen bij hun spelverhalen en het thema in de groep.

De voorbeelden in het boek zijn afkomstig uit de groepen 2/3, 3 en 3/4 van verschillende scholen. Deze uitwerkingen geven een helder beeld van de rol die de leerkracht heeft als ontwerper en begeleider.

Thema’s en Taal

Ontwikkelingsgerichte activiteiten in de midden­ en bovenbouw

In deze herziene uitgave staan recente praktijksituaties beschreven waarbij de verbindingen tussen thema’s in de klas, vakinhoud en taalonderwijs goed uit de verf komen. Ook is er meer aandacht voor de verschillende schrijfgenres bij het schrijven om te leren.

In Thema’s en Taal staat het verbinden van wereld oriënterende thema’s en taalonderwijs in de groepen 5 t/m 8 centraal. Thema’s en Taal geeft hiervoor niet alleen de theoretische onderbouwing, maar ook praktische handvatten. Het thematiseren en onderzoekend leren zorgt voor betekenisvolle lees-, schrijf- en gespreksactiviteiten. Uitgangspunt hierbij is leerlingen een stem geven en actief laten meebepalen wat er geleerd wordt. De thema’s en onderwerpen worden als het ware van hen, waardoor de betrokkenheid toeneemt.

Door goed aan te sluiten bij de verhalen van leerlingen en daar een ‘schepje bovenop te doen’ vanuit relevante taaldoelen, brengt de leerkracht plezier, motivatie en resultaat bij elkaar.

Bea Pompert

2^e druk | 2022 Ca 240 pagina’s | € 30 ISBN 978 90 232 5835 3

Bea Pompert Gerri Koster

3^e herziene druk | 2017 168 pagina’s | € 29,50 ISBN 978 90 232 4770 8 Taal

HERZIEN

22 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl Petra Moolenaar en

Tony Meelis­Voorma

1^e druk | 2021 240 pagina’s | € 26,50 ISBN 978 90 232 5811 7

NIEUW

Voor ieder type lezer is de beginsituatie beschreven en het leesproces dat dit lezende kind doormaakt.

In het boek wordt tevens aandacht besteed aan de vaardigheden en kennis die een

‘lees ontwikkelende’

leraar moet hebben of ontwikkelen, wil hij/

zij kinderen naar het jeugdboek brengen. Ook bevat het uitgewerkte voorbeeldlessen met lesdoelen, leerinhouden en duidelijke lesopzetten voor alle type lezers.

Waarom zou je lezen?

Handboek jeugdliteratuur

Dit Handboek jeugdliteratuur is bedoeld voor iedereen die beroepshalve met jeugdliteratuur te maken heeft of te maken krijgt: de (toekomstige) docenten basisonderwijs, hun opleiders, medewerkers van kinderopvangcentra en bibliothecarissen.

In een tijd van ontlezing vraagt iedere leraar zich af hoe je kinderen (weer) aan het lezen kunt krijgen. De vraag is niet alleen hoe je een verandering van de leesattitude van kinderen op gang kunt brengen maar ook hoe je kinderen motiveert om te blijven lezen. Weten waarom je leest, is daarbij een belangrijke ontdekking.

Dit handboek laat zien dat kinderen door literatuurlessen het boek opnieuw kunnen ontdekken en dat zij daarbij indirect of direct ook aan de ontwikkeling van hun literaire competentie werken. De leerlijnen die in dit boek zijn uitgezet, laten het leesproces van kinderen zien van groep 1 tot en met 8. Met de gekozen werkvormen willen de auteurs recht doen aan hun visie op literatuuronderwijs, namelijk: praten over boeken verdiept de leesbeleving en dat motiveert kinderen om meer te lezen. Ze zijn zich daarbij bewust van de verschillen tussen kinderen als het gaat om leeservaring. In het boek is dan ook een onderscheid gemaakt tussen de onervaren lezer, de incidentele lezer en de ervaren lezer.

23 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Linda Boersma Inge Elferink Matthias Mitzschke (red.)

2^e herziene druk | 2020 288 pagina’s | € 35 ISBN 978 90 232 5661 8 Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl

Vreemdetalenonderwijs geven

Werkvormen voor Duits, Engels en Frans

Waar vind je als (aankomende) leraar Duits, Engels of Frans de tijd om rustig nieuwe activerende werkvormen te bedenken en deze voor te bereiden?

In Vreemdetalenonderwijs geven bieden de auteurs uitgewerkte werkvormen in de context van vakdidactisch denken. Aan de hand van 11 hoofdstukken geven ze niet alleen een overzicht van wat de vakdidactiek tot nu toe bracht, maar vertalen ze ook de belangrijkste punten uit verschillende theorieën naar praktische tips. Na deze

‘basics’ volgt een bouwdoos met allerlei werkvormen die direct toegepast kunnen worden.

In de tweede druk van Vreemdetalenonderwijs geven hebben de auteurs de hoofdstukken op verfrissende wijze up-to-date gebracht.

Nieuwe auteurs hebben het oorspronkelijke team auteurs versterkt en hoewel de kern en de doelstellingen van Vreemdetalenonderwijs geven gelijk gebleven zijn, is er veel nieuw materiaal toegevoegd en zijn er een aantal nieuwe werkvormen opgenomen. De ontwikkelingen in de ICT zijn razendsnel gegaan en in plaats van een apart hoofdstuk rond ICT is in deze uitgave gekozen voor het verwerken van ICT in alle hoofdstukken, zowel in de vakdidactische achtergronden als in de tips en de werkvormen.

Deze herziene uitgave geeft de docent in de snel veranderende wereld van het onderwijs nog meer houvast, tips en oriëntatie op de onderwijspraktijk. Met Vreemdetalenonderwijs geven is de docent op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen in de huidige landelijke curriculumdiscussie én van de resultaten van recent wetenschappelijk onderzoek rondom vakdidactische onderwerpen. Op basis van deze informatie kan de docent onderbouwde keuzes maken voor de in deze uitgave gepresenteerde lesideeën.

Werkvormen zijn de bouwstenen van een goede vakdidactiek. Zeker sinds de invoering van het Europees Referentiekader (ERK) is kennis over de taal minder relevant. Het doel is dat de leerling de taal kan gebruiken: hij moet deze zelfstandig kunnen lezen, luisteren, schrijven en spreken. Al doende leert men, en leerlingen onthouden informatie die ze al doende leren, langer en beter.

24 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

3 nummers per jaar ISSN 2214­5931

MeerTaal

Tijdschrift over taal in het basisonderwijs

Taaldidactiek is in het basisonderwijs aan de orde van de dag. Hoe motiveer je kinderen om hun taalvaardigheid te blijven vergroten? MeerTaal is een onafhankelijk tijdschrift over taaldidactiek in de breedste zin van het woord Het biedt verdiepende beschrijvingen van inzichten uit recent onderzoek, opiniërende stukken rondom actuele kwesties in het taalonderwijs, en ook prikkelende praktijkvoorbeelden, concrete lessuggesties en leesbare columns.

Het is een informatiebron voor iedereen die werkt in of voor het basisonderwijs. MeerTaal laat zien hoeveel meer er mogelijk is als je wilt werken aan de taalontwikkeling van kinderen. Het inspireert om taalonderwijs meer te laten zijn dan de taalmethode of het spellingsboekje. Taal is overal, en taalonderwijs dus ook!

2 nummers per jaar ISSN 1879­4548

Tijdschrift Taal

Voor opleiders en onderwijsadviseurs

Het tijdschrift publiceert semi­wetenschappelijke artikelen die de dialoog voeden over doelen, inhouden en organisatie van het leren van taal, met de nadruk op primair onderwijs. In het tijdschrift wordt aandacht besteed aan ‘good practices’, aan recente wetenschappelijke inzichten en aan de legitimering van keuzes rond taal in het primair (en soms voortgezet) onderwijs.

De vakgerelateerde informatie en voorbeelden die het tijdschrift biedt, moeten opleiders en onderwijsadviseurs bewegen om samen te werken aan de verbetering van het taalonderwijs.

Het tijdschrift biedt een duidelijke inhoudelijke meerwaarde ten opzichte van praktisch gerichte, vakdidactische vakbladen. De informatie die wordt geboden inspireert, is geschikt om toe te passen in de praktijk van opleiders en onderwijsadviseurs, en is voldoende wetenschappelijk onderbouwd.

Website en archief voor abonnees:

www.tijdschrift­taal.nl

Website en archief voor abonnees:

www.tijdschriftmeertaal.nl + Website en archief voor abonnees:

www.tijdschriftmeertaal.nl + Wilt u meer weten over hoe u

MeerTaal in kunt zetten voor al uw studenten? Informatie over collectieve abonnementen via klantenservice@vangorcum.nl.

+ Wilt u meer weten over hoe u Tijdschrift Taal in kunt zetten voor al uw studenten? Informatie over collectieve abonnementen via klantenservice@vangorcum.nl.

+ kijk op www.tijdschrift­taal.nl voor de actuele prijzen.

VERNIEUWD

25 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Paul Groos

1^e Druk | 2022

Ca 224 pagina’s | €27,50 ISBN 978 90 232 5876 6

Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl

NIEUW

Verhalen voor de klas

Handboek storytelling voor het middelbaar onderwijs

Ook jij had zo’n docent die haar lessen vulde met anekdotes. Die je met verhalen zijn vak liet beleven.

Die je door te vertellen meevoerde naar ver weg en lang geleden. Weet je nog?

In het moderne onderwijs is die aloude lerarenvaardigheid zeldzaam geworden en dat is jammer. Een verteld verhaal is een krachtige, aantrekkelijke en bovenal menselijke manier om informatie over te dragen. Een verhaal beklijft.

Samen luisteren schept een band. Niet voor niets herinner je je de lessen van de docent die je inspireerde met mooie verhalen nog zo levendig.

Nu sta je zelf voor de klas op een middelbare school als (aankomend) docent. En nu wil jij die docent zijn naar wiens lessen de leerlingen uitkijken. Lessen waarin ze heerlijk kunnen meedrijven op de golven van een goed verteld verhaal en je lesstof op die manier vanzelf opdoen.

Vertellen is zo menselijk dat iedereen het kan. Jij ook.

Maar vertellen voor de klas vraagt meer van je. In dit boek leer ik je hoe verhalen in elkaar zitten. Ik geef je een heleboel tips om ze goed te vertellen. Ik leg uit hoe verhalen in het menselijk brein werken en hoe je ze kunt inzetten in een didactisch proces.

Dat is een heleboel informatie.

Maar het liefst wil ik je laten voelen hoe heerlijk het is als

er dertig paar oren wijd open staan en dertig paar ogen

naar je kijken om samen met jou een verhaal te

beleven. Vertellen is heerlijk. Geniet ervan!

26 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Erik van Haren

1^e Druk | 2021 240 pagina’s |€ 29,50 ISBN 978 90 232 5826 1

Wiskundeplezier

Verander je mindset door te durven, doen én begrijpen

In dit boek neemt Erik van Haren, dé wiskundepsycholoog, je mee in een reis door het brein. De verbindingen die hij legt tussen pedagogiek, psychologie en (vak)didactiek zijn uniek. Het zet je aan het denken en zal je een vernieuwde blik geven op het leerproces.

Een leerproces waarin de docent leidt vanuit verbinding en durft te erkennen dat zijn onderwijs heeft gefaald wanneer hij een leerling met een onvoldoende moet beoordelen. Wiskundeplezier geeft handvatten aan iedereen die zichzelf maar vooral zijn/haar leerlingen wil helpen ontwikkelen.

Erik vat de psychologie die het leren bevordert samen in de drie- eenheid DURVEN-DOEN-BEGRIJPEN, zijn Mathplay-methode die leidt tot wiskundeplezier.

Rekenen

NIEUW

Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl

27 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Cathe Notten

2^e herziene druk | 2019 136 pagina’s | € 28 ISBN 978 90 232 5626 7 Extra digitaal materiaal via www.erwd.nl

Leren rekenen

Werken met de modellen uit het Protocol ERWD

Met behulp van meelezende Pabodocenten uit het rekenwiskunde vakgebied is deze volledige herziene uitgave speciaal geschreven voor de Pabo. Er is extra aandacht voor didactiek.

Met dit boek lezen, zien en ervaren leraren in opleiding hoe zij drie belangrijke modellen uit het protocol ERWD kunnen gebruiken om goede rekenlessen te verzorgen. Met de modellen krijgen ze greep op de opbouw van leerlijnen, de bijpassende rekendidactiek en de wijze waarop ze de rekenvaardigheid van leerlingen in kaart kunnen brengen.

Door af te stemmen op de onderwijsbehoeften van de leerlingen, wordt voorkomen dat leerlingen rekenproblemen ontwikkelen. Het model hoofdfasen in de leerlijn, het handelingsmodel en het drieslagmodel worden in drie aparte hoofdstukken uitgewerkt. Met opdrachten, vragen en casussen wordt steeds de link naar de beroepspraktijk van de leraar gelegd. De herziening bevat een nieuw hoofdstuk over: lesgeven aan zwakke(re) leerlingen, diagnostisch onderwijzen volgens het protocol ERWD en leraar-vaardigheden op 3 sporen. Ook zijn er nieuwe casussen en zijn oude casussen grondig herzien.

5 nummers per jaar ISSN 0922­1794

Volgens Bartjens

Tijdschrift voor reken­wiskundeonderwijs

Tijdschrift Volgens Bartjens behandelt in elke uitgave de ontwikkeling van het reken­

wiskundeonderwijs en geeft ideeën voor de rekenles. Voor studenten zijn de lesvoorbeelden, rekenpuzzels en praktijktips een belangrijke bron van inspiratie.

Het blad biedt een leerzame en bruikbare mix van theorie en praktijk voor iedereen die geïnteresseerd is in de verbetering van het reken- en wiskundeonderwijs op de basisschool.

Website en archief voor abonnees:

www.volgens­bartjens.nl + Wilt u meer weten over hoe u

Volgens Bartjens in kunt zetten voor al uw studenten? Informatie over collectieve abonnementen via klantenservice@vangorcum.nl.

+ Kijk op www.volgens­bartjens.nl voor het archief en de actuele prijzen.

VERNIEUWD

28 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Selma Mulder­Hiemstra

1^e druk | 2021 112 pagina’s | €21 ISBN 978 90 232 5795 0

Het probleem van de eenvoud

Het metriek stelsel in de les

Het probleem van de eenvoud gaat over de problemen met het metriek stelsel in het onderwijs. Het geeft antwoord op de vragen

waarom veel leerlingen het maar niet kunnen bevatten en waarom je als docent, zowel in het basis- als in het voortgezet onderwijs, het telkens weer opnieuw uit moet leggen. Waar ligt het aan, dat het zo verschrikkelijk moeilijk is voor leerlingen om het zich eigen te maken? Wat zien wij in de didactiek van het stelsel over het hoofd?

Om deze vragen te kunnen beantwoorden heeft de auteur het metriek stelsel zelf, de manier van aanbieden in het onderwijs, de wijze waarop de problemen die leerlingen ondervinden naar voren komen en de achterliggende oorzaak hiervan, in kaart gebracht. Dit met als doel het metriek stelsel in het juiste didactisch perspectief te plaatsen, zodat je als lezer echt boven de stof komt te staan. Je kunt hierdoor veel beter beoordelen voor welke hiaten in de voorkennis van leerlingen nog aandacht nodig is en welke lesdoelen je wel en niet kunt behalen met je lessen. Ook wordt duidelijk welk hulpmodel je hierbij kunt inzetten.

In het boek worden naast een analyse van het metriek stelsel in relatie tot het onderwijs, ook tips voor het onderwijs en ideeën voor een andere benadering van praktijkopdrachten gegeven.

Het grotere begrip van het stelsel zal docenten helpen bij het bepalen van de juiste aanpak.

NIEUW

29 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Interculturele communicatie

Van ontkenning tot wederzijdse integratie

Om beter te kunnen communiceren in en bij te dragen aan een vitale en dynamische multiculturele samenleving is het belangrijk dat studenten interculturele vaardigheden en competenties ontwikkelen.

Onderzoek toont aan dat cultureel diverse groepen – zoals klassen en professionele teams – óf erg slecht óf buitengewoon goed presteren. De prestaties zijn laag als de culturele verschillen worden genegeerd of ontkend. Cultureel diverse groepen blinken daarentegen uit wanneer verschillen worden herkend en benoemd als waardevolle bronnen van innovatie en groei.

Meesters van motivatie

In Meesters van motivatie verkennen we de technieken die game designers gebruiken om spelers te motiveren en ze te laten leren. We kijken hoe je deze technieken kan inzetten in je lesontwerp, gesteund door inzichten uit de motivatiepsychologie, onderwijskunde en de praktijk van alledag. Een door en door praktisch boek vol concrete ontwerptips, praktijkvoorbeelden en tabellen met ideeën voor je lessen.

Spellen krijgen namelijk iets buitengewoon moeilijks voor elkaar: ze zorgen voor actie en voor concentratie, soms wel uren achter elkaar. In spellen laten leerlingen een gedrevenheid zien die ze maar zelden in de klas vertonen. Ze gaan niet voor half werk, laten zich niet uit het veld slaan als het even niet lukt en werken samen om nog grotere doelen te bereiken dan ze alleen aan zouden kunnen.

Meesters van motivatie is hét boek voor iedereen die lesgeeft en denkt dat motivatie misschien wel een rol kan spelen in de leeruitkomsten. Het geeft een grondige en praktijkgeoriënteerde introductie op het ontwerpen van motiverende lessen en is geschreven met zo’n aanstekelijk enthousiasme, dat je meteen wilt beginnen!

Bart Giethoorn

1^e druk | 2020 296 pagina’s | € 33 ISBN 978 90 232 5683 0

Carlos Nunez, Raya Nunez Mahdi, Laura Popma

5^e druk | 2021 200 pagina’s | € 20,­

ISBN 978 90 232 5687 8 Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl

In deze vijfde, herziene druk zijn heldere leerdoelen opgenomen aan het begin van ieder hoofdstuk en is de casuïstiek deels vernieuwd, zodat er in ieder hoofdstuk ook een niet-Nederlandse context wordt aangeboden.

Daarnaast is er aandacht voor (implicit) bias, een onderwerp dat steeds meer belangstelling krijgt.

Ook engelse editie beschikbaar

Vaardigheden

30 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Ester van den Hul Linda Goldsteen

1^e druk | 2021 176 pagina’s | € 31,50 ISBN 978 90 232 5741 7

Communicatietoolkid

In gesprek met jongeren over hun (mentale) gezondheid

Een goede gezondheid is niet voor elke jongere vanzelfsprekend. Er zijn veel jongeren die klachten ervaren waarvoor niet altijd een medische oorzaak gevonden wordt. Deze klachten kunnen jongeren belemmeren in de dagelijkse dingen die zij graag doen; dit is niet altijd voor iedereen zichtbaar.

Voor zowel de professionals in het onderwijs als de zorgprofessionals is het belangrijk oog te hebben voor deze jongeren.

Jongeren tussen de 10 en 21 jaar vinden het soms lastig om taal te vinden voor hun lichamelijke en/of mentale klachten. Vanuit onderzoek is gebleken dat goede communicatie essentieel is voor een goede begeleiding of behandeling.

Communicatietoolkid helpt (aankomende)

professionals met jongeren in gesprek te gaan over hun (mentale) gezondheid. Niet alleen volgens een theoretisch kader, maar vooral met een aantal praktische tools die jongeren prikkelen en activeren om zelf aan de slag te gaan. Het boek is geschreven om vanuit de visie op positieve gezondheid anders te kijken naar jongeren en hun klachten.

NIEUW

Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl

31 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Interactiewijzer

Analyse en aanpak van interactieproblemen in professionele opvoedingssituaties

Het werkt verhelderend opvoedingsproblemen te benaderen als

interactieproblematiek. Met deze uitspraak wordt bedoeld dat bij de verklaring en de oplossing van problemen vooral gekeken wordt naar de wisselwerking tussen het kind en de professionele opvoeder én tussen het kind en andere kinderen.

Interactiewijzer geeft hiervoor een tweeledige aanpak:

1. De professionele opvoeder krijgt aanwijzingen om zijn pedagogische stijl voor dat kind kritisch te beoordelen en, indien nodig, bij te stellen.

2. Er worden groepssituaties gecreëerd die bij het kind het vanzelfsprekend gebruik van ontbrekende sociale vaardigheden uitlokken.

Deze 10^e druk is afgestemd op multimediaal gebruik. Het is uitgebreid met ondersteunend online-materiaal zoals vragenlijsten en een videokanaal met extra toelichtingen. De bijbehorende computerprogramma’s via www.interactiewijzer.nl zijn vanaf deze druk gratis te gebruiken

Presentatiespel

Beter leren presenteren? Dat kan met het Presentatiespel! 72 opdrachtkaarten combineren theorie met presentatieoefeningen. Er zijn opdrachten in vier categorieën: presentatietechniek, structuur & verhaallijn, zelfverzekerd spreken en vragenronde.

Docenten en presentatietrainers kunnen met de kaartenset een complete training samenstellen.

Ook kan de set gebruikt worden om leerdoelgericht te trainen. Deelnemers oefenen dan met individuele, korte opdrachten, afgestemd op hun eigen leervragen en niveau. Zo kan de ene spreker focussen op het maken van betere handgebaren, terwijl de andere spreker leert om met meer vertrouwen voor een groep te staan.

Rob Verstegen Henny Lodewijks

10^e herziene druk | 2018 280 pagina’s | € 37,95 ISBN 978 90 232 5562 8

Maarten van der Meulen Jolien Strous

1^e Druk | 2021 74 Kaarten | € 30 ISBN 978 90 232 5730 1

Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl

32 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl Jan Ruigrok

1^e Druk | 2022 Ca 224 pagina’s | € 27,50 ISBN 978 90 232 5877 3

Lorien de koning Bea Pompert Tonny Bruin

1^e Druk | 2022 Ca 192 pagina’s | € 30 ISBN 978 90 232 5843 8

Leren in en over de wereld

Kinderen doen vanaf hun geboorte mee in de wereld; ze gaan mee boodschappen doen, zijn deelnemer in het verkeer of spelen buiten in het park. Door mee te doen leren kinderen over de wereld: ‘Op de weg mag je bijvoorbeeld niet te hard rijden en in de winkel moet je voor je boodschappen betalen’. Ontwikkelingsgericht Onderwijs sluit aan bij dit principe en

leerkrachten die hier mee werken laten kinderen door deelname aan betekenisvolle activiteiten leren in en over de wereld en zichzelf.

Ook leerkrachten in de bovenbouw hebben handvatten nodig om uitdagende en inspirerende praktijken de klas in te halen, te verkennen en op te bouwen met kinderen. Sociaal-culturele praktijken waarbinnen kinderen zich kunnen ontwikkelen, de culturele waarden en instrumenten leren kennen en gebruiken.

Zoals in groep 6 waar de kinderen hun eigen moestuin runnen. De leerlingen leren het verschil tussen onkruid en kruid, snoeien, schoffelen en hoe je met slakken om kan gaan in je tuin. Ook doen zich actuele kwesties voor in de moestuin: ‘Wat voor mest kunnen we gebruiken? Kunnen we gif gebruiken om de mieren te bestrijden?

Wat doet dat met het grondwater? En hoe gezond zijn onze groenten nu ze toch ook last hebben van microplastics?’

NIEUW Hoop, humor en herstel

Maak van je school een veilige basis

Stel je voor: een school waar iedereen die er leert en werkt dagelijks met plezier naar toe gaat. Je voelt je er prettig, leert veel op een manier die bij je past en je werk geeft voldoening. Je ervaart dat het leven zin heeft doordat je uitgedaagd wordt te worden wie je bent. Een school waar gelachen wordt en waar je verdriet en successen kunt delen.

Oriëntatie op jezelf en de wereld

33 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022 Zo’n school, die steunt en uitdaagt is een veilige basis

van waaruit je jezelf en de wereld kunt ontdekken. En een veilige basis is wat zoveel leerlingen en ook hun leraren, zeker in deze tijd, zo hard nodig hebben.

Conflicten worden daar niet vermeden maar ingezet om de gemeenschap die de school is, sterker te maken. In het gezond omgaan met conflicten leren leerlingen lessen waar zij én de maatschappij een leven lang plezier van hebben. Wie in de fout gaat heeft het recht om de schade die hij/zij heeft veroorzaakt in overleg met de mensen die de schade hebben ondervonden te herstellen om zo zijn/haar plek weer in te nemen.

Hoop, humor en herstel zijn bouwstenen die helpen de Veilige Basis vorm te geven. Hoop omdat leerlingen én docenten het vertrouwen moeten hebben dat een waardevol leven in het verschiet kan

liggen, zeker zolang zij met elkaar bereid zijn en de verantwoordelijkheid oppakken hieraan een bijdrage te leveren.

Humor is hierbij de smeerolie die de raderen soepel laat draaien; Herstelrecht de levensvisie die de Veilige Basis nadat die krassen of deuken heeft opgelopen weer laat glimmen.

Hoop, humor en herstel is bestemd voor zowel ervaren als aankomende onderwijsprofessionals. Het kadert op een prettig leesbare wijze theorieën en voedt die met vele praktijkvoorbeelden en verwerkingsopdrachten.

Jan Ruigrok heeft uitgebreide ervaring op het gebied van herstelrecht in het onderwijs en helpt als provocatief begeleider scholen al tientallen jaren een veilige basis te zijn.

In Leren in en over de wereld lees je hoe je als leerkracht doelen en inhouden uit het

bovenbouwcurriculum zinvol kunt verbinden aan betekenisvolle praktijken en kwesties die er toe doen. De leerkracht speelt een belangrijke rol.

Leertrajecten worden samen opgebouwd.

De ideeën en vragen van leerlingen worden serieus genomen, waardoor de

kansen op brede en diepe leerresultaten toenemen. In dit boek vind je theoretische onderbouwingen en praktische

handvatten voor deze aanpak.

Dit boek is een inspiratiebron en handboek voor (aankomende) leerkrachten, interne en externe begeleiders en directies die verbetering van het onderwijs aan oudere leerlingen belangrijk vinden.

NIEUW

34 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Basisboek ontwerponderzoek

Ontwerp je onderwijs in de praktijk

Dit praktisch geschreven Basisboek ontwerponderzoek helpt jou als (aankomende) leraar bij het ontwikkelen van een open en kritisch- onderzoekende houding en onderzoeksvaardigheden. Daarmee ben je in staat je eigen onderwijs voortdurend te verbeteren en bij te dragen aan de ontwikkeling van onderwijs op school. In het boek wordt ook aandacht besteed aan de methodiek van onderzoek doen die passend is voor ontwerponderzoek in het onderwijs. Onderwijsinnovatie staat of valt uiteindelijk met de vaardigheid van leraren om onderwijs te ontwerpen en te herontwerpen.

Als leraar ben je voortdurend bezig met het optimaliseren van je onderwijs. Je probeert verschillende didactieken uit, past je rol als leraar aan of zet nieuwe materialen in. Maar heb je vooraf de tijd genomen om de praktijksituatie die je wilt beïnvloeden, goed te analyseren? Kun je achteraf aan collega’s uitleggen waarom dat wat je hebt uitgeprobeerd in de praktijk (niet) werkte? Of vraag je je af of je wel de juiste keuzes hebt gemaakt?

Onderzoek doen lijkt vaak een ‘ver-van-mijn-bed-show’ als je voor de klas staat.

De volgende les komt er alweer aan, waar haal je de tijd voor onderzoek vandaan?

Maar met een onderzoekende houding zie je in elke les een onderzoekscyclus voorbij komen: van onderwijs maken tot evalueren. Deze cyclus kun je af en toe eens verdiepen, al dan niet samen met collega’s. Onderwijs ontwerpen en onderzoeken wordt daardoor iets vanzelfsprekends, logisch passend bij je functie als (startend) docent in een steeds wisselende context. Dit boek geeft je de handvatten om dit stap voor stap aan te pakken. Het ontwerpproces is opgedeeld in zes stappen, waarin telkens aandacht is voor het waarom en hoe van onderzoek doen.

Anne van der Werff Luuk Kampman Hugo Pont

1^e druk | 2020 168 pagina’s | € 25 ISBN 978 90 232 5684 7

35 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

NIEUW

Anja Sinnige Tamme Spoelstra

1^e druk | 2022 Ca 192 pagina’s | € 30 ISBN 978 90 232 5844 5 Over de auteurs:

Anja Sinnige is adviseur burgerschapseducatie en auteur van het boek Historisch bewustzijn op de basisschool. Ze was docentopleider bij de Hanzehogeschool Groningen.

Tamme Spoelstra is docentopleider wereldoriëntatie en docent-onderzoeker van het Lectoraat Goede Onderwijspraktijken bij Hogeschool Viaa.

Burgerschap in de klas

Dit is niet zomaar het zoveelste boek over burgerschap voor leraren (in opleiding). De auteurs hebben bewust gekozen voor een bepaalde werkwijze. Burgerschap gaat in de kern over ‘burger-zijn’ in de wereld. Daar

is geen handleiding voor. Het gaat erom dat jij als

(aankomende) leraar, zelf een mening vormt over het burger-

zijn. Waar draait het om in goed burgerschapsonderwijs? Wat vind jij daarin belangrijk? Burgerschap in de klas is een geïntegreerd werk- en leerboek. Een wisselwerking tussen theorie en de schoolpraktijk en andersom. In het boek worden kaders gegeven en zaken uitgelegd, maar vooral veel vragen gesteld.

De opdrachten dagen jou, de (aankomende) leraar, uit om een eigen visie te vormen op burgerschap en deze toe te passen in je klas. De ontmoeting tussen jou, het kind en zijn ouders of verzorgers staat centraal. Daarnaast ook de ontmoeting met jezelf, als leraar in een team, met de leerstof en de wereld. Je vindt in dit werk- en leerboek concrete opdrachten om burgerschapsonderwijs handen en voeten te geven in de klas. Als onderdeel van de vakken of als vak apart.

Dit werk- en leerboek kun je zelfstandig en als leergroep gebruiken. Hierbij kun je op eigen initiatief en op het juiste moment een opleidingsdocent, werkbegeleider of expert inschakelen. Om je mening te slijpen en op zoek te gaan naar een persoonlijke werkwijze vanuit de theorie naar de schoolpraktijk en omgekeerd.

De auteurs vinden het belangrijk dat je vanuit de schoolpraktijk nadenkt over achterliggende theoretische keuzes van je eigen onderwijspraktijk die gevoed worden door jouw visie op het burger-zijn in de klas. Dit verlangen wordt vooral gevoed door de gedachte dat ze de (aankomende) leraren willen uitdagen om zich mede verantwoordelijk te voelen voor een levenswaardige samenleving.

Een samenleving waarin het draait om mensen en hoe die met elkaar in de wereld samenleven. Het onderwijs speelt als mini-samenleving in deze ontmoetingen een belangrijk rol en de positie van de leraar is hierin cruciaal.

Gratis extra digitaal materiaal via lerarencampus.nl

36 HOGER ONDERWIJS LERARENOPLEIDINGEN 2022

Geschiedenis geven

Praktische vakdidactiek voor het basisonderwijs

Geschiedenis geven biedt een totaalpakket voor toekomstige leerkrachten in het basisonderwijs. Het boek geeft niet alleen praktische kennis over didactiek voor het vak geschiedenis op de basisschool, maar het biedt ook talloze verrassende ideeën voor geschiedenislessen en suggesties om verbanden te leggen met andere vakgebieden.

Daarnaast brengt en houdt het boek de kennis van studenten op peil om te voldoen aan de landelijke Kennisbasis Geschiedenis (10voordeleraar, 2018) en is het een meer dan goede voorbereiding op de toelatingstoets.

Met behulp van dit enthousiasmerende handboek zijn op de basisscholen in Nederland al vele leuke, goede en verantwoorde geschiedenislessen gegeven.

In deze vijfde, substantieel herziene editie is de nieuwe canon van Nederland (2020) en de meest recente Kennisbasis verwerkt. Uit de nieuwste wetenschappelijke inzichten op vakdidactisch en vakinhoudelijk gebied zijn weloverwogen keuzes gemaakt. De geschiedenis is waar mogelijk meer in internationaal perspectief geplaatst en er is meer aandacht voor vrouwen in de geschiedenis.

Het boek is overzichtelijk opgezet: tien hoofdstukken, één tijdvak per hoofdstuk.

In elk hoofdstuk wordt aandacht besteed aan de geschiedenis van Nederland volgens de landelijke eisen. Ieder hoofdstuk heeft dezelfde indeling: didactiek, achtergrondinformatie en lessuggesties. Er is veel aandacht voor de lespraktijk.

De achtergrondinformatie is helder en duidelijk en legt steeds de link naar de wereld van vandaag.

Meereke Bosua Ron de Bruijn

5^e druk | 2021 368 pagina’s | €45 ISBN 978 90 232 5760 8

Ter ondersteuning van de vakinhoudelijke delen is ook de podcast Geschiedenis geven te beluisteren over elk hoofdstuk, vindbaar op de podcastkanalen en www.lerarencampus.nl.

Hier vind je ook gratis extra digitaal materiaal bij het boek.