d partnerschap Zwolle
Programmabegroting 2015
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave ... 1
Introductie ... 3
Kerngegevens ... 5
Financiële kerngegevens ... 7
Kerngegevens ... 9
Van coalitieakkoord naar PPN ... 11
Beleidsparagrafen ... 21
Beleidsparagraaf 1 Bestuur en dienstverlening ... 23
Beleidsparagraaf 2 Sociaal domein ... 26
Beleidsparagraaf 3 Bezuinigingen... 28
Beleidsparagraaf 4 Investeringen ... 33
Programmabijdragen ... 39
Programma's ... 41
Programma 1 Volkshuisvesting ... 43
Programma 2 Economie ... 51
Programma 3 Bereikbaarheid en mobiliteit ... 57
Programma 4 Groene leefomgeving en milieu ... 62
Programma 5 Ruimte en cultuurhistorie ... 75
Programma 6 Onderwijs ... 81
Programma 7 Veiligheid ... 86
Programma 8 Integraal beheer openbare ruimte ... 91
Programma 9 Cultuur ... 99
Programma 10 Sport ... 104
Sociaal Domein ... 111
Programma 11 Samenleving ... 113
Programma 12 Inwonersondersteuning ... 123
Programma 13 Opvang en bescherming ... 135
Programma 14 Inkomen ... 146
De organisatie ... 153
Programma 15 Raad en raadsgriffie ... 155
Programma 16 Bestuur en dienstverlening ... 159
Programma 17A Exploitatie gronden ... 168
Programma 17B Vastgoedmanagement ... 170
Programma 18 Financiering en algemene dekkingsmiddelen ... 175
Verplichte paragrafen ... 179
Paragraaf 1 Kapitaalgoederen ... 181
Paragraaf 2 Weerstandsvermogen en risico´s ... 188
Paragraaf 3 Verbonden partijen ... 197
Paragraaf 4 Lokale heffingen ... 207
Paragraaf 5 Financiering ... 210
Paragraaf 6 Grondbeleid ... 213
Paragraaf 7 Bedrijfsvoering ... 220
Financiële overzichten ... 225
Baten en lasten ... 227
Totaal baten en lasten programma´s ... 229
Incidentele baten en lasten ... 230
Structurele reservetoevoegingen en onttrekkingen ... 231
Bijlagen ... 233
Bijlage 1 Specificatie uitkomsten meerjarenraming 2015/2018 ... 235
Bijlage 2 Vervangingsinvesteringen 2015 ... 240
Bijlage 3 Overzicht van de reserves en voorzieningen ... 242
Bijlage 4 Uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds ... 245
Bijlage 5 Toelichting incidenteel bestedingsvoorstel ... 248
Bijlage 6 Lijst van afkortingen ... 251
Introductie
Onze stad zit boordevol initiatieven van inwoners en ondernemers die nieuwe dynamiek in krachtig Zwolle zichtbaar maken.
Zwolle toont veerkracht en vitaliteit en ontwikkelt zich op sociaal en economisch terrein sterk. Dit biedt kansen en
mogelijkheden om met de stad de opgaven en de financiële situatie het hoofd te bieden. De kracht van ondernemerschap om banen te creëren, de kracht van de sociale netwerken om participatie en zorg voor elkaar mogelijk te maken en de kracht van innovatieve en creatieve inwoners, jong en oud, die ervoor zorgen dat zaken eens op een andere manier belicht en aangepakt kunnen worden. Allemaal dragen ze bij aan vitaal Zwolle. Dit levert agenda’s op die de stad verder versterken en waarbij anderzijds ook oog is voor de realiteit van verminderde budgetten.
Binnen de systematiek van de beleidscyclus is de begroting de uitwerking van de eerste jaarschijf van de perspectiefnota (PPN). In het verkiezingsjaar 2014 is echter geen PPN opgesteld. De begroting 2015 is dan ook anders van opzet dan gebruikelijk.
Wij hebben het coalitieakkoord als uitgangspunt genomen. Er moeten echter nog veel zaken uitgezocht worden om tot een uitwerking van het coalitieakkoord te komen. Bovendien nemen we de tijd om met partners in de stad in gesprek te gaan over onze ambities. De agenda's en thema's, die wij voornemens zijn te bespreken hebben wij in deze begroting opgenomen. In het kader van de begrotingsbehandeling gaan we graag met u in debat over de inhoud van de thema’s, de zoekgebieden voor de bezuinigingen en de manier waarop we de gesprekken met de stad willen voeren en hoe de betrokkenheid van de raad daarbij vorm kan worden gegeven. Bij de PPN zullen wij de resultaten en onze voorstellen presenteren. In het hoofdstuk van
coalitieakkoord naar PPN zijn we ingegaan op onze plannen. Ook is in dit hoofdstuk een actueel financieel kader opgenomen.
In de afgelopen maanden hebben wij ons geconcentreerd op het samenstellen van een structureel bezuinigingspakket van € 2,9 mln. ingaande per 2015. De voorstellen zijn gebaseerd op de bundel "bouwstenen voor bezuinigingen" (beleidsparagraaf 3)
Tevens is in deze begroting een aantal voorstellen opgenomen aan om onze financiële positie te versterken. De criteria voor het stadsontwikkelfonds zijn conform de lijn van het coalitieakkoord aangepast.
Naast genoemde onderwerpen die in een begroting bijzonder zijn, leggen wij de raad een incidenteel bestedingsvoorstel voor teneinde knelpunten op te lossen.
De begroting bestaat uit de volgende onderdelen:
Kerngegevens
Van coalitieakkoord naar PPN .
Hierin om schrijven wij de agenda's, thema's en zoekgebieden op basis waarvan wij het gesprek met de partners in de stad voeren en die bij de PPN 2016-2019 verder uitgewerkt worden. Tevens is in dit hoofdstuk het financieel kader opgenomen.
Beleidsparagrafen
In beleidsparagrafen wordt een integraal beeld geschetst van hoofdthema's van beleid. De beleidsparagrafen duurzaamheid en participatie komen te vervallen. Niet omdat deze thema's niet meer belangrijk zijn, doch hebben geen extra attentie meer nodig hebben. In de diverse beleidsprogramma's is zijn duurzaamheid en participatie geïntegreerd. Voor het sociaal domein is een nieuwe beleidsparagraaf opgenomen. Bij de PPN bepalen we welke thema's eventueel nog worden toegevoegd.
Programma's
Conform het raadsbesluit van medio 2014 is de programma-indeling van de begroting veranderd. De belangrijkste reden is de inwerkingtreding van de drie decentralisatietaken in 2015. In de vier nieuwe programma's zijn deze geïntegreerd met het gemeentelijk beleid.
In de beleidsprogramma's hebben wij het coalitieakkoord als uitgangspunt genomen. De tijd voor het opstellen van de begroting is echter te kort geweest om alle doelen uit te werken en van relevante indicator en te voorzien.
verplichte paragrafen
Met de nieuwe programma's sociaal domein is een eerste stap gezet om het sturend vermogen van de beleidscyclus te verbeteren. In 2015 zullen wij in samenspraak met de raad nadere verbetervoorstellen doen, waarbij digitalisering van de begroting een kernrol speelt. (zie ook de verplichte paragraaf bedrijfsvoering)
Informatie over projecten en basisgegevens bij de programma's zijn te vinden op de gemeentelijke website.
De positie van de begroting in de totale beleidscyclus is in onderstaan diagram weergegeven.
Kerngegevens
Financiële kerngegevens
Financieel technische uitgangspunten
Toename aantal inwoners 1.000
Toename aantal woonruimten 400
Stijging loonkosten (1,45% -/- verrekening met 2014 van 1,3%) 0,15 %
Stijging prijzen van derden 1,25 %
Inflatiepercentage tarieven 1,6 %
Rente lang geld 3,0 %
Rente kort geld 1,5 %
Begrotingstotalen
Baten en Lasten (bedragen x € 1 mln.)
Uitgaven/lasten programma’s Bedrag Bedrag Inkomsten/baten
Sociaal domein 248 254 Gemeentefonds
Overige beleidsprogramma's 132 70 Belastingen en heffingen
Organisatie / dienstverlening 40 49 Specifieke bijdrage rijk en provincie
Grondexploitatie 54 51 Overig
54 Grondexploitatie
Totaal 474 478 Totaal
Begrotingsoverschot 4
Financiering lasten via algemene middelen (bedragen x € 1 mln.)
Saldo baten/lasten programma’s Bedrag Bedrag Algemene middelen
Sociaal domein 193 254 Gemeentefonds
Overige beleidsprogramma's 88 35 Belastingen (m.n. OZB)
Organisatie 18 10 Renteresultaat
Grondexploitatie -
Totaal 299 299 Totaal
Balansposten per 1-1-2015 (bedragen x € 1 mln.)
Activa Bedrag Bedrag Passiva
Materiële vaste activa 366 109 Reserves
Financiële vaste activa 69 0 Af: reserves extern belegd
Onderhanden werk grondexploitaties 149 5 Voorzieningen
Af: voorziening vastgoed -24 327 Langlopende schulden
40 Kortlopende schulden
50 Netto leverancierskrediet
29 Begrotingstechnisch financieringstekort
Totaal 560 560 Totaal
Weerstandsvermogen
Structurele ruimte in buffer rijksbeleid/sociaal domein (2016) 5 mln.
Weerstandsvermogen (incl. extra buffer 5,5 mln.) 31 mln.
Post onvoorzien 0,5 mln.
Onbenutte belastingcapaciteit
- Binnen de OZB pm
- Binnen de afvalstoffenheffing geen
- Binnen de rioolrechten geen
- Binnen overige heffingen en leges (structureel) 0,7 mln.
Bezuinigingen
Inhoudelijke bezuinigingen 2015 (incl. besluit vorige raad) 5,4 mln
Inhoudelijke bezuinigingen na 2015 0,7 mln.
Bedrijfsvoering 2015 1,8 mln.
Nieuwe bestedingen
Structureel 2015 (besluit vorige raad) 3,0 mln.
Incidenteel 2015 (incl. besluit vorige raad) 4,9 mln
Verwachte investeringsuitgaven 2014 en 2015 (excl. grondexploitaties) 155 mln.
Financiering
Renterisico op vaste schuld 47 mln.
Ruimte renterisico t.o.v. norm op vaste schuld 48 mln.
Omvang kredietrisico´s op uitgeleend geld 64 mln.
Gemiddeld rentepercentage opgenomen geldleningen 3,2 %
Gemiddeld rentepercentage verstrekte geldleningen 3,5 %
Woonlastenontwikkeling
OZB 1,6 %
Afvalstoffenheffing:
* 1-persoonshuishoudens 0 %
* meerpersoonshuishoudens 0 %
Rioolrechten 1,6 %
Kerngegevens
raming Zwolle G-27*)
01-jan-14 01-jan-15 in % in %
Sociale structuur
0 t/m 14 jaar 23.184 23.300 19 16
15 t/m 34 jaar 33.882 33.700 27 28
35 t/m 64 jaar 48.571 50.000 39 40
65 jaar e.o. 17.578 18.200 14 16
totaal 123.215 125.200 100 100
autochtonen 103.656 104.500 84 75
allochtonen 19.559 19.700 16 25
totaal 123.215 124.200 100 100
alleenstaand 17.645 18.500 34 44
1-ouderhuishouden 3.097 3.200 6 7
2 phh. zonder kinderen 15.173 15.300 29 26
overige huishoudens met kinderen 15.135 15.300 29 23
overige huishoudens zonder kinderen 1.400 1.500 3 1
totaal 52.450 53.800 100 100
% huishoudens onder 105% van het sociaal minimum 8,5 11,0
% van de bevolking (15-64) in de WAO (incl. WIA, WAZ en WAJONG) 7,8 8,0
% van de bevolking (15-64) in de bijstand (WWB) 3,3 4,3
% personen met heel jaar inkomen met een midden of hoog inkomen 62 58
Fysieke structuur
oppervlakte (ha) 11.936
woonruimten 54.581
% huurwoningen 47 50
% koopwoningen 53 50
Economische structuur
aantal bedrijfsvestigingen (april 2013) 7.584
aantal banen (april 2013) 89.907
netto arbeidsparticipatie (werkzame beroepsbevolking in % van 15-64 jarigen) 69 65
% niet-werkende werkzoekenden in de potentiële beroepsbevolking 7,7 8,0
netto oppervlakte bedrijventerreinen (ha) 566
v.v.o. kantorenvoorraad in m2 (per 1-1-2013) 780.500 Kwaliteit van bestuur
opkomstpercentage gemeenteraadsverkiezingen 2014 58,2 49,5
*) tot de G-27-gemeenten behoren:
Alkmaar, Almelo, Amersfoort, Arnhem, Breda, Deventer, Dordrecht, Eindhoven, Emmen, Enschede, Groningen, Haarlem,
Heerlen, Helmond, Hengelo, Den Bosch, Leeuwarden, Leiden, Lelystad, Maastricht, Nijmegen, Schiedam, Sittard- Geleen,
Tilburg, Venlo, Zaanstad en Zwolle
Van coalitieakkoord naar PPN
Beleidsdeel
In mei sloten ChristenUnie, PvdA, D66 en VVD een coalitieakkoord. De belangrijke besluiten over de grote transities in het Sociaal Domein sindsdien zijn een eerste uitwerking van het akkoord. In deze begroting is het akkoord verder vertaald in de programmateksten en in de paragraaf Sociaal Domein. Dit hoofdstuk geeft de belangrijkste thema’s en het proces naar de PPN weer: het opstellen en uitvoeren van Agenda’s inclusief de bezuinigingsopgave in samenspraak met stad en raad. We zien daarbij raakvlakken met de raadsmotie “038 kantelt”. Ook de rol van de raad verandert nu er meer gevraagd wordt van en ruimte wordt gegeven aan initiatieven vanuit de samenleving. Inspiratie over de netwerksamenleving en de veranderende rol van de overheid hebben we het afgelopen jaar opgedaan in diverse bijeenkomsten met onder meer Wallage. Dit najaar vervolgen we deze cyclus met een bijeenkomst over de (grenzen van de) participatiesamenleving. We geven in dit hoofdstuk ook aandacht aan het Programma Initiatiefrijk Zwolle Dienstbare Overheid, het verhaal van Zwolle en geven het actuele financiële kader weer.
Initiatiefrijk Zwolle, dienstbare overheid.
Zwolle barst van de initiatieven. Wij willen ruimte geven of aansluiten bij de initiatieven die de stad tot bloei brengen. Dat vraagt van ons dat we kansen zien en obstakels wegnemen om mooie dingen gedaan te krijgen, dienstbaar en faciliterend. Vanuit het programma ‘Initiatiefrijk Zwolle, Dienstbare Overheid' werken we daaraan. Daarbij borduren we verder op de basis die we met
‘Samen maken we de Stad’ hebben gelegd en op onze ervaringen met (burger)participatie. Dat betekent een zichtbare
doorontwikkeling van onze rol buiten en houding en gedrag binnen de organisatie die daarop aansluiten. In de eerste fase, tot 1 januari 2015, bepalen we op basis van een waarderende verkenning van de omgeving en de organisatie de definitieve reikwijdte en opdracht van het programma. Wij informeren uw raad in het eerste kwartaal van 2015 over de aanpak.
Het verhaal van Zwolle
De preambule van het akkoord zegt: “De stad vertelt zijn eigen verhaal. Maar welk verhaal is dat? Naar dat verhaal gaan we op zoek”. We laten ons graag inspireren door de verhalen van Zwollenaren. De uitdagingen waarvoor we als samenleving staan zijn groot. Verhalen onthullen enerzijds de kracht van de stad én maken anderzijds duidelijk wat de stedelijke tekortkomingen zijn. Dit helpt ons bij de positionering van Zwolle als aantrekkelijke stad en geeft voeding voor de nieuwe Structuurvisie. Een voorstel voor de manier waarop we het verhaal van Zwolle gaan ophalen, leggen we separaat aan u voor.
De agenda’s, gesprekken met de stad over ambities en bezuinigingen.
Samen met de stad en de raad stellen we agenda’s op en voeren ze uit. In dit hoofdstuk zoomen we in op voor de stad belangrijke thema’s uit het akkoord. In de programmateksten van de begroting komen de onderwerpen aan bod, hier beperken we ons tot een korte duiding.
Dit college committeert zich aan de bezuinigingsopgave zoals deze in het coalitieakkoord als opdracht is meegegeven. Deze opgave is omvangrijk en vraagt structurele ingrepen die niet zonder gevolgen zullen zijn. Het tekort op de meerjarenraming loopt op van € 3,4 mln in 2016 naar € 7,5 mln in 2017 en € 11,2 mln in 2018. De afgelopen maanden sinds de start van dit college hebben we ingezet op een sluitende begroting 2015. Daarvoor hebben we voor ruim € 2 mln. aan bezuinigingsmogelijkheden geïnventariseerd. In de Bezuinigingsparagraaf gaan we in op deze bezuinigingsmaatregelen voor 2015.
In dit hoofdstuk treft u de zoekrichtingen voor de bezuinigingen vanaf 2016 aan. Gezien de omvang van het tekort van ruim € 11 mln zullen de bezuinigingen binnen de zoekrichtingen omvangrijk zijn. Bij de Perspectiefnota presenteert het college een samenhangend bezuinigingspakket voor 2016 en verder. De “Bouwstenen voor Bezuinigingen” zijn hiervoor de basis . Voor dit bezuinigingspakket gaan we de komende weken in gesprek met partijen in de stad. We nemen de tijd tot aan de PPN om tot weloverwogen keuzes te komen. Het is immers een grote veranderopgave waarvoor we staan. Om uw raad tijdig te informeren over de uitkomsten van de gesprekken ontvangt u in februari een veranderopgave brief waarin we de zoekgebieden voor de bezuinigingen concretiseren aan de hand van de inbreng van partners. Mochten er onderdelen zijn die al eerder aan u voorgelegd kunnen worden dan ontvangt u deze separaat. Als er onderdelen zijn waaruit blijkt dat we de veranderopgave nog niet kunnen kwantificeren dan wordt dat toegelicht in de veranderopgave brief. We stellen ons voor dat over de veranderopgave brief een debat in uw raad kan plaatsvinden. Na dit debat zullen we in de PPN een definitief voorstel doen over de omvang van de bezuinigingen.
We willen de ambities en bezuinigingen binnen de agenda’s met inbreng van de stad vormgeven. Waar mogelijk sluiten we aan bij bestaande overleggen en structuren, In de komende maanden zullen we op veel “bekende” partners een beroep doen. Dat legt druk op hun agenda. We sluiten waar mogelijk aan bij overleggen die zij gepland hebben in plaats van een moment te zoeken dat het ons goed uitkomt.
Tegelijkertijd zoeken we naar vernieuwende inbreng en eigentijdse manieren van communiceren. We nodigen ook anderen dan de bekende partners uit om hun opvatting te geven. Zo willen we ruimte geven aan een ‘volgende’ generatie. Daarnaast onderzoeken we welk thema of probleem we aan een groep studenten van een van onze mbo of hbo-opleidingen voorleggen.
De wijze waarop we de gesprekken voeren is dus maatwerk: we zoeken per thema een vorm die past bij de vraag en de doelgroep die we willen spreken.
Agenda
Toekomstbestendige stad Thema's
ruimte en wonen
We schetsen de ruimtelijke ontwikkeling van Zwolle in een nieuwe Structuurvisie. Spoorzone –het multifunctionele stedelijke gebied dat stad en spoor verbindt –krijgt daarin een prominente plek. Met het waterschap stellen we de Strategische Wateragenda Zwolle op; die verenigt waterveiligheid en water als motor voor recreatie en wonen. In Zwolle kan iedereen wonen in een huis dat bij hem past. Het tekort aan betaalbare huurwoningen vraagt extra aandacht. In 2015 maken we afspraken over 400 extra sociale huurwoningen in de Versnellingsactie sociale huur. Wonen en zorg vragen een sterke verbinding nu beide functies fysiek steeds meer gescheiden worden. Het stadsinitiatief WWZ038 heeft als doel mensen zelfstandig te laten wonen in een prettige leefomgeving met voldoende zorg. Wij sluiten ons graag aan bij dit sterke initiatief.
duurzaam gebruik
Wij zien Duurzaamheid als een brede beweging waarin hernieuwbaarheid centraal staat. In Zwolle zien we mooie initiatieven die deze brede beweging onderstrepen, bijvoorbeeld Blauwvingerenergie en de actie tegen voedselverspilling.
Daar sluiten we graag bij aan, niet alleen in woorden maar ook in daden. In het Beheer Openbare Ruimte zoeken we naar differentiatie in samenspraak met bewoners. We vragen van uw raad de kaders voordat we het gesprek met de stad aangaan.
Leegstaande panden moeten anders gebruikt worden. We focussen ons op 3 a 4 plekken in de stad waar leegstand grote impact op de omgeving heeft, dat geldt zeker voor de Binnenstad. We werken samen met partners aan een Startnotitie voor uw raad.
Zoekgebied bezuinigingen 2016 ev woonlasten
Het college voert een woonlastenonderzoek uit, conform de opdracht in het coalitieakkoord.
We willen ook het besteedbaar inkomen van de laagste inkomensgroepen vergroten. Dat kan door duurzame manieren van energiegebruik te stimuleren. We sluiten daarvoor aan bij verschillende experimenten die momenteel lopen zoals het het woonlastenexperiment Holtenbroek .
maatschappelijk vastgoed
Onder maatschappelijk vastgoed verstaan we gebouwen die gebruikt worden voor maatschappelijk doelen. Het eigendom, gebruik en beheer is in verschillende handen. Gezien de complexiteit, dynamiek en belangtegenstellingen is het creëren van beweging een zaak van de lange adem. We ontwikkelen inzichten in de onderliggende vraagstukken en
oplossingsvarianten en leren van andere gemeentes. Omdat maatschappelijk vastgoed meerdere begrotingsprogramma’s en beleidsontwikkelingen raakt, is er geen zero based voorstel gedaan in de bundel “bouwstenen voor bezuinigingen”.
beheer openbare ruimte
In de “bouwstenen voor bezuinigingen” is de visie op het beheer openbare ruimte gekoppeld aan te bezuinigen bedragen.
Wij denken hiermee een substantiële bezuiniging te realiseren. Wij vragen uw raad een uitspraak te doen over de kaders (zie boven.)
Agenda Sociale stad Thema's sociaal domein
De ontwikkelingen in het sociaal domein vragen scherpe keuzes in korte tijd binnen strakke financiële kaders. Met uw raad hebben we daar voor de zomer belangrijke stappen in gezet. Met de datum van 1 januari 2015 in zicht, zijn er dit jaar nog verdere besluiten te nemen. Met informatiebijeenkomsten, klankbordgroepen en andere manieren om ervaringen uit te wisselen zullen we in 2015 met partners in de stad en uw raad de uitvoering nauwgezet volgen en waar nodig bijsturen.
Kortheidshalve verwijzen we naar de programmateksten Sociaal Domein en de paragraaf sociaal domein voor een uitgebreide weergave van de stand van zaken en vervolgproces.
sport
We zien sportverenigingen als belangrijke pijler voor een vitale samenleving; gezondheid & participatie komen daar samen.
Daarnaast is er ook een vastgoedvraagstuk. In een tijd van afnemende middelen gaan we in gesprek met de verenigingen om te verkennen hoe we ambities en financiën zo goed mogelijk kunnen verenigen en welke inzet dat van alle betrokken partners vraagt.
onderwijs en jeugd
Goed opgeleide jongeren met sterke sociale vaardigheden zijn belangrijk voor de Zwolse samenleving. Onze focus ligt onder meer op versterking van de eerder genoemde aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt maar ook op versteviging van de verbinding tussen school en wijk, we staan open voor vernieuwende ideeën. We willen meer doen met de inzet en inbreng van jongeren. De “jongerenbattle” was een goed voorbeeld hoe we de creativiteit van jongeren meer kunnen benutten bij Zwolse vraagstukken. Voor de jeugd die een steuntje in de rug kan gebruiken blijven we inzetten op goede voorzieningen.
Zoekgebied bezuinigingen 2016 ev
transities sociaal domein maken een efficiëntere inzet van middelen mogelijk
Uitgangspunt bij de visie op de transities in het sociaal domein is dat efficiëntere inzet van middelen en toepassing van innovatieve concepten uiteindelijk tot verschuiving van middelen en besparingen kunnen leiden. Met de sociale wijkteams kunnen we de beschikbare middelen zodanig efficiënt inzetten dat er op meerdere fronten besparingen mogelijk lijken. In de bundel “Bouwstenen” zijn veel bezuinigingsmogelijkheden gekoppeld aan het functioneren van de wijkteams. Een voorbeeld is de integratie van het Centrum voor Jeugd en Gezin in het wijkteam. Een andere insteek voor bezuinigingen is de voorkeur voor preventieve maatregelen boven curatieve ingrepen.
We gaan uit van een basisvoorziening voor iedereen. Of het gaat om onderwijs, zorg, sport of de kans op werk. Een inclusieve samenleving is het eindbeeld waarbij we uitgaan van wat iemand kan; maatwerk is de leidraad voor mensen die extra hulp nodig hebben.
Conform de opdracht in het coalitieakkoord verkennen we de mogelijkheden om een andere manier van werken in het Sociaal Domein te vertalen in een bezuiniging op de organisatie met ingang van 2018. We zien kansen om de effectiviteit van het werken op buurt- en wijkniveau te vergroten door de samenhang tussen het wijkmanagement, het wijkbeheer en de sociale wijkteams te versterken. De veronderstelling is dat door innovatieve werkwijzen -uitgaand van eigen kracht en verantwoordelijkheid- gecombineerd met integratie van nieuwe en bestaande taken er reductie kan worden gerealiseerd.
sport
Met de verenigingen bespreken we hoe het maatschappelijk vastgoed waar zij gebruik van maken (gebouwen en sportvelden) beter benut kan worden. Dat versterkt het verdienvermogen van de verenigingen en biedt de gemeente de mogelijkheid om op onder andere accommodaties te besparen.
Agenda
Ondernemende stad
We blijven een economisch sterke stad, verbonden met de regio en ons internationale netwerk. Innovatie en creativiteit, grote en kleine bedrijven, vitale arbeidsmarkt zijn daarbij sleutelwoorden.
Thema's
Economie, werk en participatie
Met een gezamenlijk baankansenplan kan iedere Zwollenaar meedoen en bijdragen aan de welvaart van Zwolle. Daarvoor sluiten we juist ook aan bij de kracht uit de stad; Sportpark Marslanden is een goed voorbeeld van bedrijven en verenigingen die al actief mensen laten participeren. We hebben specifieke aandacht voor kwetsbare werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt en onderzoeken scenario’s voor de toekomst van de WSW/WEZO.
In regionaal verband versterken we de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Aansluiten bij de behoefte van werkgevers creëert duurzame werkgelegenheid. We zoeken werkgevers en onderwijsinstellingen actief op om gezamenlijk invulling te geven aan de ambitie om 1000 of meer banen te scheppen inclusief plekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zoals in het regionaal akkoord is afgesproken. .
Mobiliteit en bereikbaarheid
Beter benutten is het sleutelwoord om de bereikbaarheid van Zwolle te versterken. Met bedrijven, (onderwijs)instellingen en medeoverheden werken we innovatieve concepten en slimme verbindingen uit voor een duurzame toekomst. We
organiseren het parkeersysteem klantvriendelijker. En blijven de sterke punten van Zwolle (bijvoorbeeld als fietsstad) profileren. Zo bestendigen we de gastvrijheid en bereikbaarheid van Zwolle.
Zoekgebied bezuinigingen 2016 ev re-integratie
We werken aan effectievere re-integratietrajecten. Trajecten in eigen gemeentelijk beheer, betrokkenheid (regionaal) bedrijfsleven en inzet van externe partijen gericht op maatschappelijk resultaat (economische zelfredzaamheid en duurzame participatie) zijn daarbij sleutelwoorden.
parkeerbalans
Met geactualiseerde parkeerbalans brengen we bezuinigingsmogelijkheden in beeld.
beter benutten
Beter benutten is een rijksprogramma gericht op het optimaal benutten van het wegennet door dynamisch
verkeersmanagement en alternatieve vormen van bereikbaarheidsarrangementen. Een onderzoek moet uitwijzen of de aanpak Beter Benutten geld kan opleveren door een andere wijze van organiseren en investeren. Mogelijk dat hiervoor ook gekeken kan worden naar de financiële inzet van belanghebbende partners. De uitkomsten van dit onderzoek worden in 2017 verwacht.
verdienvermogen
In het coalitieakkoord is een brede visie op het verdienvermogen van de stad en de organisatie aangekondigd. Daarvan zijn het verdienvermogen sport (agenda sociale stad) en verdienvermogen culturele evenementen (agenda levendige stad) een onderdeel.
dienstverlening
We onderzoeken op welke manieren kanaalsturing tot een verdere besparing kan leiden met snelle en efficiënte dienstverlening aan inwoners en ondernemers als uitgangspunt.
Agenda Levendige stad
Om Zwolle een nog aantrekkelijker, gastvriendelijker en uitnodigende stad te maken, blijven we inzetten op versterking van gastvrijheid, kwaliteit en verrassend aanbod. Binnenstad en cultuur zijn daarbij 2 belangrijke thema’s
Thema's Binnenstad
We ontwikkelen innovatieve instrumenten met partners om de leegstand te verminderen en vastgoed beter te benutten. We maken functiemenging en flexibiliteit in bestemming mogelijk om ruimte te bieden aan innovatieve en creatieve bedrijven en instellingen die de economische en culturele dynamiek te versterken. We ondersteunen initiatieven zoals bij de Oude Vismarkt/Koningsplein en het Gasthuisplein evenals de plannen voor de Grote Kerk. Voor het beheer van de openbare ruimte kijken we naar mogelijkheden van gezamenlijke aanpak.
Cultuur
We stellen een eigentijdse cultuuragenda op met ruimte voor initiatieven uit de stad, diversiteit, experimenten en verbinding met onze rijke cultuurhistorie. In onderlinge samenwerking kijken we hoe we de cultuurhistorische waarde van Zwolle optimaal zichtbaar kunnen laten zijn. Met cultuurmakers en evenementenorganisatoren spreken we over de versterking van het verdienvermogen van culturele evenementen.
Zoekgebied bezuinigingen 2016 ev cultureel klimaat .
We moeten ook in het culturele veld zoeken naar financiële veranderingen. We kijken hierbij naar verschillende opties, waaronder gerichte en slimme samenwerking tussen de diverse culturele instellingen. Verder willen we een deel van de vaste subsidies omzetten naar flexibele budgetten die gericht zijn op exposities, uitvoeringen en andere activiteiten die zichtbaar zijn voor Zwollenaren en bezoekers. We gaan hierover met het culturele veld in gesprek en zullen grotere veranderingen bespreekbaar maken voor de korte en de langere termijn.
Financieel deel
De begrotingsuitkomsten hebben zich ten opzichte van de stand bij de het coalitieakkoord positief ontwikkeld. Mede door het invullen van een eerste bezuinigingspakket presenteren wij een structurele begroting 2015 met een voordelig resultaat van
€ 4,4 mln. Meerjarig gezien is op basis van huidige inzichten sprake van een tekort van circa € 11 mln. in 2018.
Mede door het voordelig begrotingsresultaat ontstaat er een incidentele bestedingsruimte van ruim € 15 mln. Een deel van deze incidentele middelen zetten wij in als extra weerstandsvermogen om reële risico’s, die wij thans voorzien, maar nog niet kunnen kwantificeren, te kunnen opvangen. Daarnaast is een incidenteel bestedingsvoorstel opgenomen van circa € 4 mln., vullen wij het stadsontwikkelfonds aan tot € 5 mln. en voegen de resterende incidentele middelen toe aan de reserve incidentele bestedingen.
Hieronder gaan wij eerst in op de ontwikkeling van het structureel financieel kader, vervolgens op het incidenteel financieel kader en de knelpunten, de versterking van het weerstandsvermogen en het toezicht door de provincie.
In de beleidsparagraaf bezuinigingen lichten wij het voorgestelde bezuinigingspakket toe en in de beleidsparagraaf investeringen zijn de nieuwe criteria voor het stadsontwikkelfonds opgenomen.
Structureel financieel kader
Het structureel financieel kader zoals dat in het coalitieakkoord is opgenomen is geactualiseerd, daarnaast geven wij invulling aan het coalitieakkoord om bij de begroting 2015 een eerste bezuinigingspakket van minimaal € 2 mln. te presenteren. In tabel 1 zijn de uitkomsten verwerkt en zijn de mutaties ten opzichte van het coalitieakkoord in hoofdlijnen aangegeven. Het resultaat is een voordelig begrotingsresultaat in 2015 van € 4,4 mln. en een resterende oplopende structurele bezuinigingstaakstelling van
€ 11 mln. in 2018.
Tabel 1
Geactualiseerde structurele uitkomsten meerjarenraming 2015-2018 incl. sociaal domein
(bedragen x € 1 mln.) 2015 2016 2017 2018
Coalitieakkoord:
Begroting bestaand beleid
· Reguliere begroting, excl . buffer sociaal domein 4,6 1,4 -1,2 -3,5
· Buffer sociaal domein -2,5 -5,0 -5,0 -5,0
Totaal begroting bestaand beleid 2,1 -3,6 -6,2 -8,5
Sociaal domein (tekort na aftrek besparingen) -4,7 -4,9 -5,7 -5,7
Totaal Coalitieakkoord -2,6 -8,5 -11,9 -14,2
Mutaties begroting bestaand beleid (analyse zie tabel 2) 4,5 2,2 1,5 0,1
Incidentele dekking verhuurde panden vanuit reservering 2014 0,3
Bezuinigingen te besluiten bij begroting 2015 2,2 2,9 2,9 2,9
Totaal structureel uitkomsten begroting 2015 e.v. 4,4 -3,4 -7,5 -11,2
incl. buffer sociaal domein -5,0 -5,0 -5,0
Resterende bezuinigingsopgave bij PPN 2016-2019 :
Zoekgebied sociaal domein (ihkv de decentralisaties en rijkskorting) 2,4 5,0 5,0
Overige begrotingsonderdelen 1,0 2,5 6,2
Voordelig begrotingsresultaat toevoegen aan incidentele bestedingsruimte -4,4 (Zie tabel 4 incidentele kaders)
Naast het voorliggende bezuinigingspakket hebben de uitkomsten van de meicirculaire van het gemeentefonds, de nieuwe cao afspraken en de ontwikkeling van de rente- en afschrijving (in de eerste jaren) een gunstig effect. Daar tegenover staat dat de opbrengst bouwleges verder is afgenomen en rekening is gehouden een met de door het rijk aangekondigde wijzigingen van de explosievenregeling, die voor Zwolle nadelig uitvalt.
De buffer voor het sociaal domein is vanaf 2016 € 5 mln. structureel in het financieel kader opgenomen en in 2015 houden wij rekening met een incidentele risicoreservering van € 3,75 mln.
De exploitatie verhuurde panden staat onder druk, in 2015 is naast de vorig jaar al gereserveerde gelden van € 0,3 mln. een aanvullende incidentele dekking nodig van € 250.000. Door de boekwinsten van de af te stoten panden, maximering van de huuropbrengsten en kostenverlagingen verwachten wij het nadeel op de verhuurde panden in de toekomst te kunnen opvangen.
De uitkomsten van de septembercirculaire van het gemeentefonds zijn vanwege het late presentatiemoment niet in de cijfers verwerkt. De effecten van de circulaire nemen wij mee bij het opstellen van de perspectiefnota en in bijlage 4 geven wij inzicht in de budgettaire gevolgen van de septembercirculaire.
In tabel 2 is een specificatie van de mutaties op het bestaande beleid opgenomen.
Tabel 2
Mutaties t.o.v. het coalitieakkoord op basis van bestaand beleid
(bedragen x € 1 mln.) 2015 2016 2017 2018 Mutaties t.o.v. collegeakkoord:
Meicirculaire op reguliere begroting -0,6 0,3 0,4 0,7
Meicirculaire op sociaal domein 0,5 0,6 0,7 0,7
Structurele buffer sociaal vanaf 2016 2,5
Doorwerking nieuwe cao afspraken 1,1 0,9 0,9 0,9
Renteaanpassingen (incl. afschrijvingen) 2,0 0,8 -0,1 -1,7
Bommenregeling/explosievenregeling -0,4 -0,4 -0,4 -0,4
bouwleges -0,3 -0,3 -0,3 -0,3
Exploitatie verhuurde panden 0,5 0,5 0,5
Overig -0,3 -0,2 -0,2 -0,3
Totaal bedrag aan mutaties (cumulatief) 4,5 2,2 1,5 0,1
Naast bovenstaande mutaties is het aanvullend voordeel op de overheveling van de brandweer naar de Veiligheidsregio en afdeling belastingen naar GBLT van in totaal € 320.000 - in lijn met de eerdere verwerkingswijze – ingezet om de
desintegratiekosten van de organisatie te kunnen opvangen.
In de begrotingsuitkomsten is rekening gehouden met de in tabel 3 opgenomen parameters c.q. financiële uitgangspunten.
Tabel 3
Financieel technische parameters/uitgangspunten 2015-2018
. 2015 2016 2017 2018
Loonkosten (salarissen en werkgeverslasten) * 0,15% 2,25% 2,0% 2,0%
Index prijsstijging (pBBP) ** 1,25% 1,25% 1,25% 1,25%
Index kleine subsidies 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Index subsidiecontracten *** 1,8% 0,6% 1,8% 1,8%
Inflatiecorrectie gemeentelijke tarieven **** 1,6% 0,8% 1,6% 1,6%
Rente lang geld (cfm. rentenotitie) 3,0% 3,5% 3,5% 3,5%
Rente kort geld (idem) 1,5% 2,5% 2,5% 2,5%
Toename woningen (netto: jaar n-1) 400 400 400 400
Toename aantal inwoners (jaar; n-1) 1.000 1.000 1.000 1.000
* gebaseerd op cao-akkoord 1-1-2013 t/m 31-12-2015 en daarna op loonontwikkeling marktsector conform raming CBP, aangevuld met een ingeschatte toename van de werkgeverslasten (premies) In het percentage voor 2015 is rekening gehouden met een nacalculatie over 2014 van -1,3%. De loonstijging voor 2015 sec is 1,45%.
** prijsindex voor Bruto Binnenlands Product op basis van de mei-raming 2014.
*** de index subsidiecontracten wordt bepaald op basis van de verhouding 75% loon en 25% prijs.
**** de inflatiecorrectie gemeentelijke tarieven wordt bepaald obv de verhouding 50% loon en 50% prijs.
De aanpassing ingevolge het recente cao-akkoord is voor de lonen al in de begroting 2015 doorgevoerd, de daarbij corresponderende bijstelling van de subsidie-index en de inflatie van de gemeentelijke tarieven wordt met ingang van 2016 doorgevoerd.
Het voordelig begrotingsresultaat van € 4,4 mln. voegen wij toe aan de incidentele bestedingsruimte.
Voor het tekort op de meerjarenraming oplopend tot ruim € 11 mln. in 2018 gaan wij samen met de stad zoeken naar een pakket bezuinigingsmaatregelen die wij bij de perspectiefnota volgend jaar met u zullen bespreken conform eerder aangegeven.
Eerder hebben wij met u afgesproken dat wij uitgaan van een budgettair neutrale verwerking van de decentralisaties en de rijkskortingen op het sociaal domein. Dit betekent dat nog € 5 mln. aan bezuinigingen op dit terrein moet worden ingevuld, resteert voor de overige begrotingsprogramma’s ca. € 6 mln. aan bezuinigingen.
In bijlage 1 specificatie uitkomsten meerjarenraming 2015-2018 is een gedetailleerd overzicht opgenomen van de meerjarenraming.
Incidenteel financieel kader:
De incidentele bestedingsruimte is door het positieve resultaat van de berap 2014/2, begroting 2015 en de vrijval vanuit reserves/kredieten toegenomen tot ruim € 15 mln.
In het coalitieakkoord hebben wij afgesproken dat financiële meevallers ten eerste worden ingezet voor het versterken van de financiële positie van de gemeenten en vervolgens voor investeringen in de stad.
In tabel 4 is een totaaloverzicht van het incidenteel kader opgenomen, gevolgd door de motivering voor de gemaakte keuzes.
Naast deze incidentele bestedingsruimte is € 4,7 mln. aan nog besteedbare ruimte in het stadsontwikkelfonds aanwezig. In deze begroting stellen wij voor de besteedbare ruimte op te hogen naar € 5 mln. met daaraan gekoppeld de vernieuwde criteria die van toepassing zijn voor een beroep op het stadsontwikkelfonds. (zie beleidsparagraaf 4)
Tabel 4
Incidenteel kader
(bedragen x € 1.000) 2015
Beschikbare middelen:
Vrije ruimte binnen algemene concernreserve: 5.865
Mutaties n.a.v. berap 2014/2 en begroting 2015:
Berapresultaat 2014/2 2.263
Begrotingsresultaat 2015 (incl. bezuinigingsopbrengst) 4.439 Reservedoorlichting:
· Reserve volkshuisvesting 2.100
· Vrijval deel krediet Ceintuurbaan 1.000
Opbrengst verkoop panden Vastgoed 0
Totaal beschikbare incidentele bestedingsruimte 2015 15.667 Inzet beschikbare middelen:
1. Op peil brengen benodigd weerstandsvermogen:
· Aanvulling € 10 mln. voor algemene risico’s 0
· Aanvulling € 10 mln. voor Vastgoed i.r.t. wegvallende
dekking posten onvoorzien binnen projecten -900
· Incidenteel budget 2015 voor opvang risico’s sociaal
domein -3.750
· Extra weerstandsvermogen voor reële risico’s voor verhogen SWAP-voorziening, MPV 2015 en Wezo,
septembercirculaire. -5.500
Beschikbaar na aanvulling weerstandsvermogen 5.517
2. Bestedingsafwegingen:
· Honorering incidentele knelpunten -4.148
· Aanvulling stadsontwikkelfonds tot € 5 mln. -269
· Toevoegen aan reserve incidentele bestedingen -1.100
Resteert aan beschikbare incidentele middelen 0
Van de bij de begroting 2014 gereserveerde middelen (met name uit het begrotingsoverschot) is nog circa € 6 mln. beschikbaar.
Naast het voordelig berap- en begrotingsresultaat vallen er middelen vrij uit de stimuleringsreserve volkshuisvesting en uit het krediet Ceintuurbaan, te weten:
Vrijval uit de reserves volkshuisvesting € 2,1 mln.
In de periode 2007-2012 is een bedrag van € 2,3 mln. gestort in de reserve volkshuisvesting bij SVN (stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten) ten behoeve van een revolving fund voor startersleningen. Inmiddels hebben we in 2013/2014 ervaring opgedaan met de financieringsconstructie ‘doorlenen’. De revolving fund gedachte is losgelaten. Er wordt nu een bedrag geleend om de starterslening te verstrekken en de lening wordt terugbetaald met de rente en aflossing van de gebruikers van de starterslening. Er is alleen een bedrag nodig voor gederfde rente- inkomsten en uitvoeringskosten. Hierdoor kan € 2,1 mln. uit de reserve vrijvallen, het restantbedrag van € 0,2 mln.
houden wij beschikbaar voor de rente- en uitvoeringskosten van de startersleningen.
Vrijval krediet Ceintuurbaan € 1,0 mln.
Op het totaalkrediet voor de aanpassingen aan de Ceintuurbaan valt € 1 mln. vrij ten gunste van de algemene middelen.
De boekwinsten op de verkoop van gemeentelijke panden zetten wij in voor het dekken van de structurele huurderving op de exploitatie verhuurde panden. Een eventueel surplus voegen wij toe aan de incidentele bestedingsruimte.
Voor het versterken van het weerstandsvermogen voegen wij circa € 10 mln. toe aan de weerstandsreserves, waarvan € 6,4 mln. aan de algemene concernreserve en € 3,75 mln. aan de nieuw in te stellen risicoreserve sociaal domein. In de rubriek C wordt ingegaan op de risico’s en het daarvoor noodzakelijk (geachte) weerstandsvermogen.
Voor bestedingen/investeringen resteert ruim € 5,5 mln. waarvan wij een deel reserveren voor toekomstige bestedingen en investeringen via het stadsontwikkelfonds € 269.000) en de reserve incidentele bestedingen (€ 1,1 mln.).
Voor incidentele knelpunten/bestedingen 2015 stellen wij ruim € 4,1 mln. beschikbaar.
Tabel 5
Incidentele knelpunten/bestedingen ( x € 1.000 ) 2015
1. Wegvallen rijksbijdrage ISV 74
2. Vervolg beter benutten / verkeersveiligheid 2.400
3. Water/klimaatactieve stad 100
4. Geluidswerend asfalt (ZSA) Westenholterallee 500
5. DATO 120
6. Aanpak huisvesting bijzondere doelgroepen 35
7. Ideeënmakelaar 85
8. herdenking 70 jaar bevrijding 25
9. Regionalisering 109
10. 200 jaar Koninkrijk 150
11. Advisering vastgoedexpertise 200
12. Verslechtering resultaat verhuurde panden 250
13. Oninbare dubieuze debiteuren 100
Totaal resultaat 2014 4.148
In bijlage 5 is de toelichting op de incidentele bestedingen opgenomen.
Versterken financiële positie c.q. weerstandsvermogen / reserves.
In het voor- en najaar actualiseren wij de risico’s van alle begrotingsposten en beoordelen wij hoe hoog het benodigd
weerstandsvermogen moet zijn. Omtrent de hoogte van het weerstandsvermogen zijn spelregels met de raad afgesproken die zijn vastgelegd in de nota weerstandsvermogen en risicomanagement. De laatste nota dateert van eind 2011/begin 2012.
Op basis van de actuele risicoberekening en voortschrijdend inzicht over de uitvoering van de nota weerstandsvermogen en risicomanagement stellen wij de volgende aanpassingen voor:
Opheffen afzonderlijke weerstandsreserves voor WWB en WMO
Instellen nieuwe risicoreserve sociaal domein
Bij het weerstandsvermogen voor vastgoed de posten onvoorzien niet meer als weerstandsvermogen aanmerken en risico’s op grondexploitaties met een substantieel voordelig resultaat niet in het algemeen weerstandsvermogen mee te nemen, omdat binnen de grondexploitatie voldoende ruimte aanwezig is om de risico’s op te vangen.
Daarnaast stellen wij voor om de helderheid en overzichtelijkheid in de concernreserves te herstellen door de algemene concernreserve volledig de functie van weerstandsvermogen te geven. (De afgelopen jaren werd deze reserve ook gebruikt om vrijvallende middelen te parkeren.) Verder stellen wij voor de huidige reserve MIB (meerjarige Investeringen en bestedingen) om te vormen tot de reserve Incidentele bestedingen en voor het stadsontwikkelfonds een aparte reserve in te stellen. Dit fonds maakt tot nu toe onderdeel uit van de reserve MIB.
De huidige reserve WWB en WMO vormen samen met de algemene concernreserve het algemeen weerstandsvermogen.
Vanwege het zoveel mogelijk centreren van het weerstandsvermogen in de algemene concernreserve, waarbij wij met betrekking tot de risico’s in het sociaal domein voor de eerste drie jaar een aparte risicoreserve aanhouden, stellen wij voor de reserve WWB en WMO op te heffen. De risico’s van de WWB-onderdelen vallen onder de berekening van het algemeen weerstandsvermogen en de risico’s inzake de WMO vallen vanwege de verwevenheid met de nieuwe sociaal domein taken onder de berekening van de risicoreserve sociaal domein.
Actualisering algemeen weerstandsvermogen:
Op basis van de actuele risico-inventarisatie is een algemeen weerstandsvermogen nodig van € 10 mln. Daarnaast stellen wij voor € 5,5 mln. als extra weerstandsvermogen aan te houden, omdat enkele begrotingsposten bij de jaarrekening tot concrete nadelen kunnen leiden. Daarbij denken wij aan het ophogen van de SWAP-voorziening vanwege de lage rentestand, de verwachte nadelige uitkomst op de MPV, de exploitatie van de Wezo en de uitkomsten van de septembercirculaire.
Instellen risicoreserve sociaal domein:
De ontwikkelingen sociaal domein zijn met de komst van de nieuwe taken en middelen omgeven met kansen, maar ook met risico’s. Voor de inventarisatie van de risico’s in het kader van het sociaal domein sluiten wij aan bij de uitgangspunten opgenomen in de nota weerstandsvermogen en risicomanagement.
Op 30 juni jl. heeft de raad de notitie risicomanagement sociaal domein vastgesteld. Op deze risico’s wordt gestuurd. Zeker in deze fase nemen risico’s af, maar er komen ook nieuwe risico’s bij. De manier van sturen verandert er niet door.
Op basis van de risicoberekening is een risicoreserve van minimaal € 3,75 mln. noodzakelijk. In de eerste jaren van de uitvoering van de nieuwe decentralisatietaken stellen wij voor een aparte risicoreserve sociaal domein in te stellen.
Weerstandsvermogen vastgoed:
In de nota weerstandsvermogen en risicomanagement is opgenomen dat het weerstandsvermogen voor vastgoed mede wordt bepaald door de posten onvoorzien uit de diverse grondexploitatieprojecten. Deze methodiek is arbitrair vanwege het niet liquide kunnen maken van deze posten, indien er een beroep op moet worden gedaan of indien zich een niet aan het projectgebonden risico manifesteert. Ook de provincie heeft aangegeven moeite te hebben met deze vorm van weerstandsvermogen.
De afgelopen maanden is onderzoek gedaan naar mogelijke alternatieve oplossingen om de risico’s op te vangen. De enige reële optie is dat de algemene reservering voor risico’s die zich bij een positieve grondexploitaties voordoen niet nodig is, omdat deze positieve grondexploitaties zelf ruimte hebben om nadelen op te kunnen vangen. Wij stellen voor:
De posten onvoorzien in de grondexploitatie projecten niet meer als weerstandsvermogen aan te merken.
Voor economische en projectgebonden risico’s die met een zekere marge opgevangen kunnen worden binnen een positieve grondexploitatie (bijv. Hessenpoort) geen algemeen weerstandsvermogen aan te houden.
Op basis van de nieuwe uitgangspunten is een minimaal weerstandsvermogen nodig van € 10,9 mln., dit houdt in dat de algemene concernreserve voor het onderdeel vastgoed met € 0,9 mln. wordt verhoogd.
Daarnaast is bij de MPV 2014 besloten een voorziening van € 5 mln. in te stellen voor grondprijsontwikkelingen.
Voor een nadere onderbouwing van de risico’s verwijzen wij u naar de verplichte paragraaf weerstandsvermogen en risico’s.
Toetsing begroting door de provincie:
Na vaststelling door de raad, wordt de programmabegroting door de toezichthouder (provincie) beoordeeld. Om voor het regulier toezichtregime (repressief toezicht) in aanmerking te komen, stelt de wetgever dat de begroting (naar het oordeel van Gedeputeerde Staten) materieel in evenwicht moet zijn, dan wel dat bedoeld evenwicht wordt hersteld uiterlijk in 2018 van de bijbehorende meerjarenraming. Van materieel evenwicht is sprake indien, op basis van het bestaande beleid en het aanvaarde nieuwe beleid, de structurele lasten tenminste worden gedekt door structurele baten en de incidentele lasten worden gedekt door incidentele baten. Daarbij dienen de ramingen volledig en reëel te zijn.
Hoewel wij de verwerking van de begroting conform het wettelijk kader administreren en begroten, zijn er enkele
begrotingsonderdelen die de provincie anders beoordeelt dan waar wij ons begrotingsresultaat op baseren. Daarbij valt te denken aan de verantwoording van de NIEGG-exploitatie en de gefaseerde raming van de rente-en afschrijvingslasten.
Vanwege het positieve begrotingsresultaat 2015 en de vervolgafspraak om het structurele tekort op de meerjarenraming mede via de ‘bundel op de bezuinigingen’ in te gaan vullen, verwachten wij een positief oordeel van de provincie.
Beleidsparagrafen
Beleidsparagraaf 1 Bestuur en dienstverlening
Zwolle is volop in ontwikkeling. Inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties, geloofsgemeenschappen en verenigingen zijn bezig om Zwolle verder tot bloei te brengen. Bezoekers worden verrast door de historie, de cultuur, de bedrijvigheid, de bereikbaarheid en economische dynamiek. Het maakt Zwolle tot een aantrekkelijke stad om in te wonen en te leven. Deze positie als stad willen wij de komende periode versterken. Op zoek naar het verhaal van de stad, waarin de kracht van Zwolle wordt verteld.
De kracht van Zwolle is ook te vinden in de vele particuliere initiatieven van zowel inwoners als ondernemers in de stad. Met programma's als 'Samen maken we de stad' en 'Iedereen doet mee' hebben wij deze initiatieven gesteund. Dit willen we verder uitbouwen door initiatieven nog meer te stimuleren en ruimte te geven. Hiervoor is een overheid nodig die zo dicht mogelijk bij de mensen staat, met vertrouwen in inwoners en ondernemers. Als een dienstbare en faciliterende overheid. We moedigen Zwollenaren aan om er voor elkaar te zijn en sluiten aan bij initiatieven die Zwollenaren zelf nemen. Tegelijkertijd blijven wij onze eigen taken en verantwoordelijkheden uitvoeren. Hiervoor wordt het programma 'Initiatiefrijk Zwolle en dienstbare overheid' opgezet. Bij de perspectiefnota zal hieraan verder uitwerking worden gegeven. (zie ook de verplichte paragraaf Bedrijfsvoering)
In de Regio Zwolle heeft Zwolle een natuurlijke centrumpositie. Dat brengt de verantwoordelijkheid met zich mee om Regio Zwolle (vier provincies en 18 gemeenten) een sterke positie te laten innemen in het land. We willen het onderlinge cement binnen de Regio Zwolle zodanig verstevigen dat we onze economische toppositie behouden en uitdagingen waarvoor we als overheden staan, samen aankunnen. Zwolle Kampen Netwerkstad vormt daarbij een belangrijk samenwerkingsverband voor Zwolle als motor van de regio. Op nationaal niveau maakt Zwolle deel uit van de netwerken G32 en de VNG.
Regionale samenwerking
Samenwerkingsverbanden met andere (overheids-) organisaties worden steeds belangrijker bij het realiseren van specifieke opgaven. We laten ons daarbij leiden door de inhoudelijke verbindingen in plaats van geografische grenzen. Onze
samenwerkingsverbanden zijn daardoor van wisselende samenstelling. Regio Zwolle en Zwolle Kampen Netwerkstad (ZKN) vormen de kern van onze samenwerkingsverbanden. Naast deze twee bestuurlijke samenwerkingsverbanden werken we op vele terreinen samen met andere gemeenten (Jeugdzorg, RUD, arbeidsmarkt, Veiligheidsregio). In sommige gevallen vervult Zwolle daarbij een centrumrol (bijvoorbeeld bij de maatschappelijke opvang). Samenwerken mag geen doel op zich zijn; er moet een duidelijke meerwaarde zijn (versterking, effectiviteit, efficiency e.d.).
Regio Zwolle
Zwolle en inmiddels 18 omliggende gemeenten werken sinds enkele jaren nauw samen, Zwolle vervult in de regio (en de samenwerking) de ‘centrumrol’, wat ook tot uitdrukking wordt gebracht in het motto dat wordt gehanteerd: ‘de Zwolse Kracht’.
De regio heeft de afgelopen jaren succesvol geopereerd op het terrein van landelijke positionering, economie / economische innovatie, kennis delen, plannen afstemmen.
Uit een gezamenlijke evaluatie in 2014 is gebleken dat verder gekeken mag worden. Belangrijk is om samen een stevige ambitie te formuleren naar de toekomst samen met onze regionale partners (vier O’s).
Hiervoor loopt momenteel de “Toekomstverkenning Regio Zwolle’. Met de uitkomst van dit gezamenlijke proces zal de regio het gebied presenteren met een visie op de externe ontwikkelingen, de belangrijkste thema’s die hieruit voortvloeien en de kansen en uitdagingen die deze de regio bieden. Eind 2014 zal de regio haar strategische doelen hebben geformuleerd met een medio 2015 vastgestelde Regionale Samenwerkingsagenda 2015 -2018.
De kosten die worden gemaakt om deze ambities te realiseren worden door alle deelnemende gemeenten gedragen. Zwolle neemt daarbij het grootste deel voor haar rekening (zie programma 16).
Regio Zwolle, met ruim 600.000 inwoners, overschrijdt vier provinciegrenzen.Daarbij is bewust gekozen voor een organisatiestructuur die ‘licht’ en ‘flexibel’ is. De provincie Overijssel doet op onderdelen mee in de regionale
samenwerking. Binnen (en overstijgend) het samenwerkingsverband zien we nog weer allerlei andere verbanden, zoals havensamenwerking Meppel, Zwolle, Kampen en ambtelijke fusies van bijvoorbeeld Ommen/Hardenberg of Meppel/Westerveld.
Dit alles past in de filosofie ‘licht en flexibel’.
Zwolle Kampen Netwerkstad (ZKN)
ZKN is een bestuurlijk strategisch overleg ter versterking van de regio Zwolle-Kampen.
De netwerkstad is de afgelopen jaren succesvol geweest in het realiseren van een aantal projecten. De realisatie van de Spoorzone en de voorgenomen elektrificatie en uitbreiding van de Kamperlijn zijn de meest recente voorbeelden daarvan. De lichte bestuursvorm met een minimum aan gezamenlijk organisatiekosten bevorderd de gebiedsgerichte samenwerking tussen Kampen, Zwolle en de provincie Overijssel. De komende jaren zullen we in ZKN verband onze samenwerking richten op vier strategische lijnen:
Profiteren van de strategische ligging van ZKN
Verbeteren van de bereikbaarheid van de Netwerkstad
Blauwe en groene opgaven als kans benutten
Profileren van ZKN als innovatieve vestigingsplaats
Jaarlijks stelt de stuurgroep ZKN een strategische bestuursagenda vast op basis van de hierboven genoemde lijnen.
Zwolle Kampen Netwerkstad heeft zich de laatste jaren ontwikkeld tot een motorblok voor de regionale samenwerking in Regio Zwolle verband. Iedere partner draagt in gelijke mate bij in de kosten voor ZKN (zie programma 16).
De financiering van de regionalisering wordt met deze begroting voor 2015 incidenteel vastgesteld in verband met de op te stellen 'Toekomstverkenning Regio Zwolle' .
Communicatie
De samenleving verandert snel en daarmee ook onze rol en relatie met de stad. We kunnen en willen als gemeente niet langer dé vanzelfsprekende oplosser zijn van alle maatschappelijke problemen. Van bewoners en organisaties wordt een actieve rol en initiatief verwacht. We nodigen hen uit en brengen ze in positie om meer zelfredzaam te worden. Daartoe geven we maximale openheid van zaken. We stimuleren Zwollenaren om die informatie te gebruiken. Essentieel is dat onze informatie begrijpelijk en makkelijk vindbaar is.
Via social media verspreidt informatie zich razendsnel. Inwoners, bezoekers en ondernemers verwachten ook van ons als gemeente snel informatie en een passende reactie op vragen of nieuwe ontwikkelingen. We communiceren zoveel mogelijk digitaal. De website werkt als toptakensite en biedt steeds de informatie waar op dat moment de meeste vraag naar is.
Onze communicatie is maatwerk en – binnen de grenzen van zorgvuldigheid - snel, passend en op de doelgroep en situatie toegespitst. Met een gedifferentieerde en cross-mediale aanpak zoeken we maximale aansluiting bij doelgroepen: online via website en social media, maar waar nodig ook via meer traditionele media en persoonlijke communicatie. Luisteren is daarbij minstens zo belangrijk als zenden. We breiden onze webcare verder uit in de organisatie om te kunnen volgen wat er op diverse platforms over ontwikkelingen in Zwolle en over de gemeente wordt gedeeld en daarop zo nodig snel te kunnen reageren.
Digitalisering publieksinformatie en bekendmakingen
In 2014 hebben wij na onderzoek besloten om de gemeentelijke bekendmakingen en de publieksinformatie per 1 januari 2015 zoveel als mogelijk digitaal aan te bieden. We publiceren alle officiële bekendmakingen en wettelijk verplichte publicaties vanaf 2015 alleen nog digitaal via de landelijke site www.overheid.nl. De artikelen in de Wijzerpagina over wat er op dit moment speelt in de gemeente verdwijnen en worden voortaan in compacte vorm via de @Zwolle-pagina in de Swollenaer opgenomen met een verwijzing naar de website voor wie er meer over wil lezen. Deze berichten worden wekelijks gebundeld in een pdf op onze website gepubliceerd en in printvorm beschikbaar gesteld via de publieksinformatiebalie. We onderzoeken op het moment van schrijven nog hoe we de digitale berichten breder en gemakkelijker onder de aandacht kunnen brengen van geïnteresseerde inwoners.
Daarnaast blijven we actief gebruik maken van social media Facebook en Twitter, niet alleen om te informeren, maar ook voor interactie met inwoners.
Marketingcommunicatie
De vraag naar nieuwe en creatieve vormen van communicatie en marketing groeit.
Het belang van het imago van Zwolle als aantrekkelijke stad om te wonen, werken en verblijven neemt toe, of het nu gaat om het trekken van bezoekers naar de binnenstad, het werven van studenten voor een van de vele onderwijsinstellingen, kopers van kavels en huizen in Stadshagen en andere wijken, nieuwe huurders van kantorenpanden of de vestiging van ondernemers op bedrijventerreinen.
We zullen onze communicatie de komende jaren daarom steeds meer toespitsen op het bereiken van specifieke doelgroepen, met name bij grote beeldbepalende projecten, zoals de Spoorzone.
200 jaar Koninkrijk
Zwolle is, na Scheveningen, Den Haag en Maastricht, 18 april 2015 het toneel van de viering van 200 jaar Koninkrijk. Na Zwolle volgt nog een afsluitende viering in Amsterdam. Het Nationaal Comité 200 jaar Koninkrijk (NC) heeft samen met de provincie Overijssel en de gemeente Zwolle inmiddels een werkgroep gevormd. Hierbij voeren het NC en de provincie inhoudelijke regie over de activiteiten die onder haar verantwoordelijkheid gebeuren. De gemeente Zwolle heeft de mogelijkheid – samen met de stad - zelf passende activiteiten te organiseren of een flankerend programma op te zetten. Hiermee kunnen bezoekers naar de stad getrokken worden, aan de stad verbonden worden en de kracht van de stad zichtbaar gemaakt worden. Het is gebruikelijk dat de NPO deze dag vanuit Zwolle live-uitzendingen via de TV verzorgd. In de organisatorische regie wordt van de gemeente Zwolle verwacht dat zij haar rol pakt. Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan het afstemmen van inhoudelijke
programmaonderdelen en regievoering op het organisatorische effect van koninklijk bezoek. Samen met het NC wordt de communicatie omtrent het evenement verzorgt, waarbij de gemeente Zwolle de kans heeft maximaal exposure te genereren.
Het NC en de provincie betalen de kosten van hun inhoudelijke programma’s. Naast de gemeentelijke kosten, wordt voor de invulling van programmaonderdelen door het NC gezocht naar sponsors uit het nationaal bedrijfsleven (zie programma 16).
Herdenking 70 jaar bevrijding
In 2015 is het 70 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog in Europa. Na de herdenking van 1990 werd in Zwolle het platform Herdenkingen en Vieringen opgericht. Dit platform verenigt maatschappelijke - en
veteranenorganisaties die zich bezig houden met de jaarlijkse organisatie van herdenkingen en vieringen in de stad. De gemeente coördineert samen met het platform de initiatieven uit de samenleving. Wij besloten in 2006 om in lustrumjaren in afstemming met dit platform extra aandacht te besteden aan de bevrijdingsdag van Zwolle (14 april), 4 - 5 mei en 15 augustus.
(zie ook programma 16)
Dienstverlening en ‘passende regels’
In onze rol als gemeentelijke dienstverlener is het van belang dat inwoners en ondernemers ons gemakkelijk vinden en snel worden geholpen, in toenemende mate digitaal. En dat zij, gesteund door vertrouwen van bestuur en organisatie, de ruimte krijgen voor actief burger- en ondernemerschap; eenvoudiger, oplossingsgericht en met minder regels.
Medio 2011 heeft u de geactualiseerde visie op dienstverlening vastgesteld. Kernbegrippen daarin zijn “mensgericht en efficiënt”. In onze dienstverlening zoeken we steeds naar een optimale balans tussen efficiency en klanttevredenheid. Onze informatie, producten en diensten bieden we bij voorkeur digitaal aan. Begin 2012 bent u geïnformeerd over de kaders die wij hanteren voor het sturen op dan wel verleiden van burgers en ondernemers naar het digitale kanaal. Om de digitale
dienstverlening goed in te richten blijven de komende jaren nog de nodige inspanningen nodig. We doen dat zoveel mogelijk in samenwerking met andere partijen, met name via Dimpact.
Onze visie op dienstverlening passen we in 2015 aan. (zie ook programma 16).
De uitgangspunten voor onze dienstverlening gelden voor een breed terrein waar inwoners en ondernemers zaken met ons doen in onze rol als dienstverlener. In deze begroting worden die uitgangspunten in verschillende programma’s vertaald in concrete doelen en prestaties:
programma 2 Economie: intensivering van de werkgeversbenadering met actief accountmanagement (o.a. Werkgeverstour door wethouders Economie en Sociale Zaken en versterkte aandacht voor MKB), het verhogen van de gastvrijheid van de binnenstad en het stimuleren van het gebruik van digitale producten van gemeente / overheid.
programma 12 Inwonersondersteuning: verbeteren van de digitale vaardigheden van burgers, zodat deze zich beter kunnen redden met de informatie en de producten die ook de overheid steeds meer digitaal aanbiedt. Daarnaast speelt verstrekking van informatie, advies en cliëntondersteuning WMO en tijdig afhandelen van aanvragen van maatwerkvoorzieningen
programma 14 Inkomensondersteuning: op peil houden van tijdigheid en accuratesse in dienstverlening bij het verstrekken van (bijzondere) bijstand en schulddienstverlening.
programma 16 Bestuur en dienstverlening: doorontwikkeling digitale dienstverlening en klantcontactcentrum, verminderen van regeldruk en administratieve lasten en behandeling van bezwaarschriften en klachten.
Beleidsparagraaf 2 Sociaal domein
In juni 2014 heeft de Raad de uitvoeringsprogramma's sociaal domein vastgesteld. “Iedereen telt mee” is daarbij het uitgangspunt. Daarom willen we dat iedereen kan meedoen in de Zwolse samenleving. Als gemeente zorgen we voor goede basisvoorzieningen, zodat iedereen kans heeft op goede scholing, werk en mogelijkheden om op andere manieren mee te doen. Mensen die hulp nodig hebben kunnen op ons rekenen. Daarbij gaan we altijd eerst uit van wat mensen (en soms ook familie, vrienden of buren) zelf kunnen. Zo sluiten we aan bij de eigen kracht van Zwollenaren.
Met het sociaal domein wordt uitvoering gegeven aan de nieuwe Jeugdwet, Participatiewet en Wet maatschappelijke ondersteuning 2015, wordt integratie gezocht met reeds bestaande (beleids)verantwoordelijkheden.
Het sociaal domein is in de begroting ingedeeld op basis van 4 nieuwe programma’s, te weten (1) Samenleving, (2) Inwonersondersteuning (3) Inkomensondersteuning (4) Opvang en Bescherming. De visie achter de indeling van deze begrotingsprogramma’s is in hoofdlijnen als volgt:
1. Samenleving versterken als geheel (Samenleving).
De grootste groep Zwollenaren draagt volop bij aan de samenleving en is in staat op eigen kracht of met hulp van eigen sociale netwerken en verbanden mee te doen in de samenleving. De gemeente beperkt zich daarbij in hoofdzaak tot het invullen van een aantal voorwaarden zodat organisaties en particulieren initiatieven kunnen nemen. Te denken valt aan onderwijs, cultuur, sport, en welzijn. Het nieuwe programma Samenleving bestaat in hoofdzaak uit de producten die in 2014 in het
begrotingsprogramma Leefbaarheid en Welzijn zijn ondergebracht. Die producten zijn aangevuld met voorzieningen waar een brede groep Zwollenaren gebruik van maakt (bijv. de jeugdgezondheidszorg en opvoedingsondersteuning) dan wel een sterk preventief karakter hebben (gezondheidsbeleid). Cultuur, Onderwijs en Sport blijven aparte begrotingsprogramma’s.
2. en 3. Ondersteunen van inwoners daar waar nodig (Inwonersondersteuning’ en ‘Inkomensondersteuning).
De gemeente heeft naast een voorwaardenscheppende rol in het sociale domein ook een compenserende/ondersteunende rol.
De gemeente compenseert, via algemene of maatwerkvoorzieningen, datgene wat inwoners niet zelf op eigen kracht of met hulp van het eigen sociale netwerk kunnen realiseren. Denk aan maatschappelijk werk, de voorzieningen Wmo 2015
(waaronder dagbesteding en diensten aan huis), de (ambulante) jeugdzorg, een beschutte werkplek, een traject naar werk , het regelen van schulden of het verlenen van een bijstandsuitkering, zodat iedereen kan meedoen in de samenleving.
Allemaal voorzieningen die door of via de sociale wijkteams aan inwoners wordt verstrekt.
4. Bieden van opvang en bescherming aan de meest kwetsbaren (Opvang en bescherming).
Als mensen niet voldoende voor zichzelf kunnen zorgen, dakloos worden of er ontstaat onveiligheid biedt de gemeente opvang en bescherming aan de meest kwetsbaren. Te denken valt aan maatschappelijke opvang, beschermd wonen ggz en
vrouwenopvang/aanpak huiselijk geweld (vanuit de Wmo) alsmede jeugdbescherming en beschermd wonen voor jeugdigen (vanuit de Jeugdwet). Deze voorzieningen worden veelal regionaal beschikbaar gemaakt en op veel onderdelen heeft de gemeente Zwolle ook een centrumgemeentelijke rol.
In 2015 beginnen we aan de eerste cyclus van een veel omvattende en nieuwe verantwoordelijkheid. Inhoudelijk is daarom gekozen voor een “zachte landing”. Deels opgelegd door (overgangs)regels, deels vanwege eigen keuzes. Doel is om per 1 januari 2015 de sociale wijkteams ingericht te hebben, dit in nauwe samenwerking met de betrokken partijen. Doel is ook dat de diensten Individuele Begeleiding & Huishoudelijke Hulp, Dagbesteding, Beschermd Wonen en Jeugdzorg zijn
gecontracteerd, zodat per januari 2015 sprake is van continuïteit van zorgaanbod voor de inwoners. Met deze basis kan in de komende jaren worden gewerkt aan verdere ontwikkeling van het sociaal domein in een continue proces van innovatie en samenwerking met partijen en inwoners. Het is zo dat inzichten van nu in de toekomst in de context zullen veranderen. Het is een logisch element bij deze grote koerswijzigingen en opgaven. We willen daarom met de inwoners en de partijen in de stad afspreken dat we naar elkaar blijven luisteren en open staan voor nieuwe inzichten en veranderingen, die ten goede komen aan de geformuleerde doelen. Dit alles met realisme want er zullen zich in de uitvoering onvermijdelijk onvoorziene ontwikkelingen voordoen. Hierop transparant en oplossingsgericht reageren is van groot belang, daarvoor is ruimte nodig.
Organisatorisch lokaal
Vanaf 2015 kunnen de inwoners van Zwolle met al hun ondersteuningsvragen terecht bij sociale wijkteams. Een netwerk van professionals en informele zorg draagt bij aan het snel en efficiënt kunnen inspelen op ondersteuningsvragen. Zorg en ondersteuningsvragen organiseren we dicht bij de mensen op wijk en/of buurtniveau. De aanpak gaat uit van één regisseur en één plan voor een huishouden. En omdat de inwoner zelf stuurt op de oplossing, is er vrijheid van keuze, ook als er sprake is van meer gespecialiseerde zorg. Dat kan in Zorg in Natura of in een Persoonsgebonden Budget. We zoeken hierbij nauwe afstemming met wijkverpleegkundigen die namens de zorgverzekeraars in de wijken werken om daadwerkelijk tot ontdubbeling te komen. Het sociale wijkteam wordt een handzaam team van professionals dat het persoonlijk netwerk van de inwoners kan inschakelen, vragen van mens kan doorgeleiden en zo mogelijk lichte ondersteuning geven. Het sociale wijkteam staat in nauwe en directe verbinding met aanbieders van bijvoorbeeld individuele begeleiding en huishoudelijke hulp. Als het ware een eerste schil om het sociale wijkteam heen. Deze schil bestaat uit een divers aanbod van partijen waarmee keuzevrijheid ten aanzien van intensievere persoonlijke begeleiding wordt gewaarborgd.
