e 1,95
67
stejaargang • nummer 49 • woensdag 5 december 2012 Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
Peilingen en het politieke spel
Lees blz. 5
briefje aan
Patrick Develtere 3
roDDels uit De Wetstraat 4
Het station van elio 7
De HalalWoning 6
oP De Praatstoel:
nigel farage 11
Vlaams belang stelt verjonging uit
Het plafond voor de N-VA
Voorzittersverkiezingen: ze zijn en blijven voor partijen een rotzaak. Is iedereen het erover eens wie het moet worden, dan zijn ze niet nodig en dan wekken ze alleen maar de indruk van door- stoken kaarten, opgezet spel en gebrek aan democratie. Bestaat er geen eensge- zindheid, dan volgen uit zo’n verkiezingen steevast verhalen over onenigheid, vleu- gelstrijd en geslagen wonden.
In het verleden lag het Vlaams Blok/
Belang doorgaans in het eerste bedje ziek te wezen. Tegenkandidaten waren in de eerste jaren ongewenst, in de latere periode onge- vaarlijk. Dus zagen tegenstanders daar hét ultieme bewijs in dat die partij niet demo- cratisch was en één of ander vies leiders- principe beleed. Vergelijkingen met andere partijen konden leren dat het verschil niet zo groot was, maar correct zijn is niet de eerste drijfveer van alle commentatoren.
niet alleen inhoud telt
Laten al die critici, rechtlijnig met hun vroegere beweringen, dan nu erkennen dat het Vlaams Belang een gewone, democra- tisch werkende politieke partij is geworden.
Er waren vier kandidaten om voorzitter te worden. Na een onderling gesprek trok één zich terug. De partijtop sprak zich niet uit. De partijraad duidde in twee stemrondes aan wie op het schild werd geheven. We zien het bij Open Vld bijvoorbeeld niet gebeuren.
Eén man won het pleit en dat met 55 pro- cent. Het verschil van 10 procent met de num-
mer twee was groot genoeg om duidelijk te zijn, al mogen we niet vergeten dat de stem- ming gebeurde op een partijraad waar een goede negentig mensen aanwezig waren.
Het verschil bedroeg ongeveer tien stemmen en dat bevestigt natuurlijk dat het Vlaams Belang niet meer die eensgezinde falanx is die het lang leek te zijn.
Zoals elke groep die uit meer dan één persoon bestaat, kent het Vlaams Belang uiteraard stromingen. In een partij die wint en groeit, worden dergelijke verschillen weg- gevaagd door de golfslag van de overwin- ningen. Maar wanneer er fundamentele vragen over de juiste aanpak moeten wor- den gesteld en vooral moeten worden beant- woord, omdat het kiezerskorps niet meer zo mee wil, dan komen die verschillen uiteraard naar de oppervlakte.
Vergeet echter dat alleen de vraag naar de juiste inhoudelijke en tactische keuze heeft meegespeeld. Gerolf Annemans, de winnaar, komt uit Antwerpen, wat voor sommigen blijk- baar een argument (tegen) is. Philip Claeys, de langst aanklampende tegenkandidaat, zit in het Europese Parlement maar hij weet dat er voor die zetel wellicht andere gegadigden zijn. Je moet niet diep doordringen tot het partijhoofdkwartier om dan de naam Filip Dewinter te horen vallen.
Dus moet Claeys zich duidelijker op de kaart zetten om politiek te kunnen overle- ven. Claeys wordt in het kamp-Dewinter gesi- tueerd. Maar Dewinter zegt op deredactie.be dat hij niet gelukkig was met de kandidatuur van zijn vriend. Bart Laeremans, afgevallen
in de eerste stemronde, lijkt naar profiel dan weer zo dicht te staan bij Annemans dat par- tijraadsleden strategisch moesten gaan kie- zen. Het deed Laeremans de das om, terwijl een winnaar met een Vlaams-nationaal en conservatief profiel hem in beginsel zeer zou moeten plezieren. Kortom, ook in het Vlaams Belang spelen er zoveel andere dingen mee dan de vraag naar de juiste en rechte lijn.
Zwaard van 2014
Toch maakt de partij met Annemans een duidelijke keuze. Hoewel het mooi zou zijn als Vlaams Belang – zoals N-VA nu en VB vroeger – weer stemmen uit het B(elgië)-kamp zou wegpikken, lijkt het toch een vaststaand feit dat de grote herleving er maar zal komen als er op de N-VA sleet komt.
Dat zou kunnen als die partij grote fouten gaat maken. Die kans is niet onbestaande, maar toch niet zo groot om er al te zeer op te rekenen. Hoe jong N-VA ook is, de top heeft de troepen voldoende in de hand om zware uitschuivers te vermijden.
Er hangt een groter zwaard van Damocles boven het N-VA-hoofd. Vele kiezers verlieten Vlaams Belang omdat het cordon sanitaire verstikkend was geworden.
Ze stelden zich de vraag of het nog nuttig was voor het VB te kiezen. Concurrent N-VA zit dieper in het politieke veld, daar waar het verschil echt kan worden gemaakt. Uiteraard moet N-VA dan ook ooit leveren. Die kat komt in 2014 op de koord. De houding van N-VA na de verkiezingen van 2010 werd door de kie- zer gesmaakt. Een beetje rechtlijnigheid in
de Belgische politiek, het mag best. Maar in 2014 komt het antwoord op de vraag of N-VA ook werkelijk kan doorwegen. Die partij moet dan mee het beleid gaan bepalen en wel in de goede richting. Toetreden tot een slechte regering, of machteloos aan de kant blijven staan, zijn twee mogelijkheden die door de kiezers zwaar aangerekend zullen worden.
Dat het Vlaams Belang voor de verkiezin- gen van 2014 echt weer een alternatief kan worden voor de weggestapte kiezers, lijkt onwaarschijnlijk. Dat die partij het opnieuw kan worden na 2014, is al een stuk haal- baarder.
Dan is die keuze voor Annemans niet zo slecht. Deze toch nog altijd steengoede spre- ker en listige deelnemer aan debatten, die bovendien zijn dossiers én het politieke spel beheerst, kan de partij wellicht nog het best behoeden voor een verdere leegloop.
Als de verkiezingen in 2014 dan toch niet uitdraaien op een enorm succes – wat te verwachten is –, zou dat de vleugels van een jonge en meer toekomstgerichte voor- zitter meteen afsnijden. Annemans kan na 2014 de weg vrijmaken voor de volgende generatie. Indien de regering-Di Rupo haar agenda helemaal afwerkt, krijgt die volgende generatie tot 2019 de tijd om de partij weer helemaal op de sporen te zetten.
Het is voor die partij een scenario dat niet het zotste is uit het palet aan keuzemogelijk- heden dat op tafel lag.
steven vanackere is niet tevreden met zijn sinterklaasgeschenk
Het Dexia en arco
van De jaren 30 2
Actueel
5 december 2012
2
Uit de smalle beursstraat
Het Dexia en Arco van de jaren 30
In de jaren dertig van de vorige eeuw vond een financiële ramp plaats die vergelijkbaar was met die van Dexia en Arco vandaag. Dezelfde ingrediënten waren aanwezig: hebzucht, onvermogen en de arrogantie van een deel van de katholieke zuil. Die keer bij de Boerenbond.
Het gaat om de ondergang in 1934 van de Middenkredietkas, het financiële vehikel van de toen zo goed als almachtige Boerenbond. De Middenkredietkas werd in 1895 opgericht als coördinerend orgaan voor de Spaar- en Leengilden (de voorloper van de Cera) die, naar het voorbeeld van de Raiffeissen in Duitsland, bij de boeren spaar- centen verzamelden en opnieuw uitleenden. Op zich niet bijzonder, maar de bank begon in het tweede decennium van de 20ste eeuw steeds meer risicovol gedrag te vertonen. Zoals Dexia pakweg tien jaar geleden.
De Middenkredietkas had zwaar geïnvesteerd in allerlei financi- ele en industriële aandelen. De beurscrash van 1929 had tot gevolg dat die aandelen amper nog iets waard waren, maar in de boeken van de Middenkredietkas stonden ze nog ingeschreven aan een hoge waarde. Als de spaarders massaal hun geld zouden opvragen, betekende dat per direct het bankroet van de bank. De katholieke minister van Financiën Gustaaf Sap wist dat. Hij trok aan de alarm- bel. Niet alleen bij premier de Brocqueville maar ook - zoals dat toen de gewoonte was - bij kardinaal Van Roey. Er volgde een onderzoek, zeer tegen de zin van de Boerenbond-top. Die leefde immers al een hele tijd in onmin met Gustaaf Sap. Laatstgenoemde had lange tijd de leiding van de Algemene Bankvereniging en die bank was door de Boerenbond overgenomen. Sap moest opkrassen.
Het onderzoek bij de Middenkredietkas leerde dat die aan de rand van het faillissement stond. Een curatele was onvermijdelijk. Bert Govaerts brengt het verhaal van dat financiële debacle in de magi- strale biografie van Albert de Vleeschauwer (“Ik alleen, een biografie van Albert de Vleeschauwer”, Houtekiet, 2012, 488 blz.), de katho- lieke toppoliticus van Boerenbond-signatuur. De gelijkenissen tus- sen de Boerenbond en Arco, het financiële vehikel van het ACW, val- len op. Ook de schaamteloosheid van de bestuurders, die alle schuld van zich afschoven, was ontluisterend. Op dat vlak lijkt weinig ver- anderd. De top van de Boerenbond toen en het ACW-bestuur van- daag zijn qua arrogantie identiek. Zo stelt Govaerts, in het boek, dat
de Boerenbondleiders zich hevig verzetten tegen een curatele, “alle schuld bleven afwijzen en de omvang van het probleem betwistten”.
De Boerenbond gaf binnen de eigen muren weinig informatie door. De Vleeschauwer was lid van de Hoofdraad en kreeg te horen dat de toestand van de Middenkredietkas “zeer geruststellend” en
“normaal” was. De Boerenbond was eigenlijk vooral bezig met pogin- gen om aartsvijand Gustaaf Sap te neutraliseren. Ondertussen was duidelijk geworden dat de bank enkel kon worden gered door over- heidssteun. De regering stond met 500 miljoen frank klaar. Maar de Boerenbond-top trok zich weinig aan van de dramatische toestand van het financiële vehikel. Het had nog net voor miljoenen geïnves- teerd in een bankbedrijf-in-moeilijkheden, waar die andere katho- lieke coryfee, Frans van Cauwelaert, bij betrokken was. Sap was woe- dend en sprak over “een echte verduistering ten koste van de staat”.
Pas eind 1934 kwam het probleem van de Middenkredietkas in de openbaarheid. In ‘de Boer’, het blad van de Boerenbond, werden de spaarders gerustgesteld, maar dat mocht niet baten. Ze vroegen massaal hun deposito’s op. Een moratorium moest worden ingesteld:
maximum 500 frank per maand afhalen. De bank was de facto fail- liet en trok tal van lokale spaarkassen in zijn val mee. Niet alleen voor de 112.000 spaarders dreigde een persoonlijk bankroet. De Boeren- bondbank werkte net als een coöperatieve vennootschap. Niet met 800.000 coöperanten zoals ex-Dexia-aandeelhouder Arco nu, maar met 97.000 coöperanten die hoofdelijk aansprakelijk waren, waar- door de schulden op hen konden worden verhaald. Tal van spaar- ders verloren inderdaad massa’s geld. Veel mensen herinneren zich die verhalen nog van ouders en grootouders. Spaarders met minder dan 20.000 frank tegoed zagen slechts een deel terug. Het saldo van grote spaarders werd omgezet in langlopend waardepapier maar voor een deel zonder rente. Waardoor de terugbetaalde tegoeden op lange termijn niet veel meer waard waren.
Tot een totale ineenstorting van de bank kwam het niet. De over- heid kwam tussen. In 1935 kreeg de Middenkredietkas een opvol- ger, in de vorm van de Centrale Kas voor Landbouwkrediet, het latere Cera, dat in 1998 onderdeel werd van KBC. De top van de Boeren- bond ging vrijuit. De organisatie is nog altijd sterk verankerd in de Vlaamse financiële wereld.
Angélique VAnderstrAeten
Delta - EM
bvba
Ingenieursbureau
Detailstudies voor de omzetting van industrieel
afval in energie info:
nvandendriessche@delta-em.eu
tel 0477 723 085
Voor wanneer een “Philipsactie”?
Op 14 december gaat de nieuwe BOB-campagne van start. Die loopt tot eind janu- ari. Het Belgische Instituut voor Verkeersveiligheid gaat voor een nieuw record, naar eigen zeggen. De teller staat op 263.085. Met hoeveel nummertjes blazen dat “verbe- terd” zal worden, blijft koffiedik kijken tot eind de campagne. Het nieuwe recordcijfer zal afhangen van het aantal controles, uitgevoerd door federale en lokale politiedien- sten. Maar dat het record er komt, staat vast! Beloofd!
Kan men tegen die campagnes zijn? Geens- zins. De wegen worden door te veel bezopen piraten en/of door drugs benevelde kamika- zes onveilig gemaakt.
Alleen dit: dat de campagne blijkbaar de vorige in de schaduw moet stellen, doet den- ken aan een vorm van competitie die in deze niet op zijn plaats is. Doe gewoon wat gedaan moet worden en daarmee basta. Dat houdt in dat stoere opkloptaal, die er niks toe doet, best achterwege wordt gelaten.
Over doen wat gedaan moet worden in de verkeersveiligheidsstrijd is het trouwens hoog tijd in een andere sector dan die van de “eeu- wige zondaar”, de automobilist, zowel een har- tig woordje te spreken als er de nodige daad- kracht aan te koppelen.
Ik zal, achter het stuur van mijn karretje gezeten, vast niet alleen staan met mijn groei- ende ergernis over de horden fietsers die er
schijnbaar steeds meer van overtuigd raken dat verkeersregels voor iedereen gelden, behalve voor hen.
Wie bij winters ochtendgloren, bij valavond, of in het nachtelijke pikdonker nog niet “live”
een staaltje van “ik sta boven de wet”-fiets- gedrag meemaakte, mag zijn of haar vinger opsteken. Dat weinigen dat kunnen, duidt op een schrikbarende “ik kom er wel mee weg”- mentaliteit op een beschermd fietsersplatform.
Ze gaat eerder crescendo dan in dalende lijn.
Hallucinant
Eindelijk heeft een journalist het licht in de duisternis gezien – een fietslicht kan het niet geweest zijn – en heeft hij in zijn krant een stevige boom opgezet over de horden vooral jonge fietsende dwazen die elke dag opnieuw hun leven en dat van anderen riskeren door in het duister roekeloos en liefst (?) zonder licht
hun weg te zoeken. Ik heb er geen moeite mee met Stefan Vanderstraeten en Het Laat- ste Nieuws journalist en krant te noemen die de kat de bel aanbonden.
“Als het goed is, zeggen we het ook”, is niet voor niks de slagzin van dit krantje. De door meerdere fotografen in de steden Antwerpen, Gent, Kortrijk, Roeselare, Hasselt en Leuven vastgelegde prentjes van in het aardedonker zonder licht rondrijdende fietsers, kunnen sym- bool staan voor eenzelfde topgevaarlijk rijge- drag in de meeste steden en gemeenten in Vlaanderen.
Op de door bewijsmateriaal geschraagde vaststelling past het begrip “hallucinant”. Zeker als men weet, en wat fietsende aspirant-zelf- moordenaars zeker zouden moeten weten, dat het voor fietsers wettelijk verplicht is bij inval- lende duisternis een wit of een geel licht voor- aan en een rood licht achteraan te hebben.
Ook bij mist overdag is dat verplicht. Hoe dat licht oogt, is minder belangrijk dan dat het er is. Quod non in te veel gevallen. Zeker 20 procent van de jongeren fietst, aldus de poli- tiediensten, zonder licht naar en van school, omdat fietsen mét licht “niet cool” is! Over hal- lucinant gesproken…
En dan bedenken dat een automobilist die aan 52 kilometer per uur geflitst wordt op een plaats waar maar 50 mag, een boete van vijf- tig euro aangesmeerd krijgt.
Overigens kunnen fietsende verkeerszon- daars pas vanaf zestien jaar een boete krijgen.
Jonger betrapt, kunnen ze al dan niet ingaan op een “uitnodiging” om op het politiebureau een verkeersles op een vrije woensdagnamid- dag te komen volgen. U volgt toch nog?
“Cool”
De statistieken van het BIVV over fietsdo- den en -zwaargewonden op jaarbasis vermel- den niet specifiek het aantal slachtoffers dat door afwezigheid van licht niet tijdig gezien werd. Het laat zich raden dat het percentage niet gering is.
Zelfs de Fietsersbond, nooit te beroerd om iedereen die zich op een tweewieler beweegt tot in het absurde te verontschuldigen en te verdedigen, luidt de alarmbel.
De bond maant de ouders aan “dringend hun verantwoordelijkheid op te nemen” en niet toe te laten dat hun kinderen de verkeers- regels aan hun zolen lappen. Klinkt mooi, dat zeker. Maar ouders kunnen niet controleren of zoon- of dochterlief onderweg het licht niet dooft dat bij vertrek wel flikkerde of straalde.
Stel dat ze in geval van flikkeren bij aankomst door vrienden en vriendinnen niet voldoende
“cool” zouden bevonden worden, de ramp zou niet te overzien zijn.
Een andere suggestie snijdt meer hout. Koop voor uw schoolgaande kroost een fiets met naafdynamo die in de wielas zit. Die kan niet uitgeschakeld worden, waardoor altijd met licht gereden wordt, “cool” of niet. Ik zei het al. Hoog tijd dat het “iedereen gelijk voor de wet” in gelijke mate toegepast wordt op ieder- een die zich in het verkeer beweegt.
De kloof tussen nadrukkelijk uitgestalde verdraagzaamheid voor en de bescherming van de “zwakke weggebruiker”, op de fiets, en de steeds strakkere en strengere beteugeling, annex grootschalige boetes, voor de automo- bilist, gaapt almaar breder.
Een lezer van Het Laatste Nieuws, Frederik Gustaaf uit Aalst, verwoordde zijn daaromtrent heersende frustratie als volgt: “Rond de feest- dagen worden alle eenheden van politie weer gemobiliseerd voor WODCA-acties.
Voor wanneer staat de eerste “Philipsactie”
gepland?” Afgezien van de voor een lampenle- verancier gemaakte sluikreclame is hier sprake van een heel terechte vraag.
d.Mol
WAlIBI heeft tAAlproBleem
Het pretpark Walibi, in het Waals- Brabantse Waver, krijgt op de internetstek Looopings.nl zware kritiek van Nederlands- talige bezoekers omdat er blijkbaar wei- nig personeelsleden Nederlands spreken.
Marketingdirecteur Oliver Snyers geeft toe dat er “een groot probleem is”. Amper 10 procent van het personeel is tweetalig.
“Het is erg moeilijk Nederlandstalige werk- nemers te vinden, maar Walibi wil die in Vlaams-Brabant rekruteren samen met de VDAB.” Voor het personeel komt er een basiscursus Nederlands en op vrijdag wor- den er Vlaamse schlagers gedraaid in het bedrijfsrestaurant. Hoop doet leven.
VerDAcht DrAnkje
Carrefour verkoopt ook fruitsap.
Uiteraard. Er werden daar etiketten voor ontworpen en op de flessen aangebracht om kooplustigen nog beter te informeren over wat zij kopen. “Boisson aux fruits”
staat op het etiket. Dat zal voor Franstali- gen wel duidelijk zijn, maar in het Neder- lands is dat “drank aan de vruchten”
geworden. Welk brouwsel wij ons daar- bij moeten voorstellen, is een raadsel.
Misschien toch maar eerst eens proeven, voor ge dat drankske in winkelkarretje legt.
fAtWA
De fatwa van de vakbonden tegen Vlaams Belangers die lid zijn van de vak- bond en het toch waagden op 14 oktober op VB-lijsten te staan, blijft onverminderd van kracht. De ABVV- en ACV-ayatollahs kennen geen genade.
Dat ondervonden Natasja Peetermans (8ste kandidaat, 16 jaar betalend ABVV- lid) en Yves “Bowie” Bauwens (13de kan- didaat, 23 jaar betalend ABVV-lid), VB- leden van Blankeberge. Van het Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV)/Algemene Centrale (AC) Brugge-Roeselare-Ieper- Oostende (BRIO) kregen zij het vonnis thuisbezorgd. Blijkt, volgens het vonnis, dat
“de standpunten van het Vlaams Belang niet te verzoenen zijn met de principes en statuten van het ABBV”. Klein vraagje: zijn de standpunten van de communistische PVDA verzoenbaar met de principes en de standpunten van het ABVV?
Actueel 5 december 2012 3
ACW-opperhoofd
Gij, Pontius Pilatus
Zo’n 800.000 gewone mensen zonder al te veel maar zuinig bij elkaar gespaarde duiten, vertrouwden de Arco-groep te goe- der trouw hun schamele spaarcenten toe.
Via de toenmalige Bacob-bank, later Dexia- bank, werden zij gelokt om een appeltje voor de dorst opzij te zetten. Ze moesten daar niks voor doen, alleen een inzet neer- leggen van zo’n 70.000 Belze franken, nu ongeveer 1.750 euro. Het zou vanzelf en in alle stilte uitgroeien tot een goudklompje, in de toekomst.
Het was een droom-spaarformule die in niks deed denken aan wispelturige aande- len of beurzen. Op en top veilig. Geen reden om het af te halen, want elk jaar kwam er een leuk dividend.
Tot Dexia kapseisde en de poen opgesou- peerd was door investeringen en beleggin- gen door de Arco-groep en de christelijke werknemersbeweging zelf. De boel werd geblokkeerd.
De spaarders konden hun centen plots niet meer afhalen. Tussen haakjes: het zou wel eens interessant zijn te weten welke intimi en werknemers van het ACW en Belfius (en hun familieleden) met enige voorkennis op het laatste nippertje hun Arco-centen hebben weggehaald… Ik wed dat die niet op één hand te tellen zijn!
Snel snel liet de laatste regering-Leterme een Koninklijk Besluit goedkeuren om de gelden van de geviseerde spaarders te waarborgen.
En dan kwam er vorige week een advies van de auditeur van de Raad van State, die heel die Leterme-regeling op de helling zette en de Raad zelfs aanspoorde ze te ver- nietigen. Paniek alom. In de eerste plaats en zeer begrijpelijk bij de mensen die hun centen dreigen kwijt te geraken en die zich bedrogen voelen.
Gij waart er als de kippen bij om uw vuile pollen in onschuld te wassen en te komen zeggen dat het geld van het ACW op is en dat de overheid het allemaal maar moet oplossen.
Van enige bezorgdheid voor de getroffe- nen was geen spoor. Enige ethiek was ver
weg. Gij zegt nu dat wat er gebeurd is, de schuld is van de bancaire instellingen en dat jullie niet de verkopers van die spaar- producten waren.
Nochtans weet iedereen met een beetje gezond verstand dat uw organisatie hoe dan ook mee verantwoordelijk is, al was het maar omdat men duizenden via Bacob en Arco-lokmiddelen om de tuin liet leiden, hun centen incasseerde en er gretig en gul mee speelde of liet spelen.
Want dat deze mensen hun centen voor twee derde in Dexia-aandelen werden gestoken, en bijgevolg grote risico’s lie- pen, dat werd hen nooit meegedeeld. Zij lieten zich leiden door het verhaal van de onbreekbare spaarpot, hen telkens weer opnieuw verteld om hen gerust te stellen en verder te laten ‘sparen’.
Wij begrijpen zeer goed dat gij met een dik ei in uw broek zit, als gij zegt dat gij met grote ongerustheid het definitieve oor- deel van de Raad van State afwacht. Al die gedupeerden gaan dan sowieso in uw rich- ting kijken en u de schuld geven.
Meer nog: zij gaan massaal Belfius verlaten. En wie in oktober alsnog op de tsjeven heeft gestemd, houdt dat voortaan wel voor bekeken. Waarmee uw ACW-impe- rium verder afbrokkelt. Waarmee de poten onder uw stoel worden weggezaagd.
Het is duidelijk dat het ACW in deze zaak mee moet geresponsabiliseerd worden. Het zou goed zijn eens uit te pluizen hoe groot het vermogen in binnen- en (vooral) het bui- tenland nog werkelijk is.
Ook dat kan die gewone mensen, die blindelings hun vertrouwen in u en uw zuil gesteld hebben, misschien wat soelaas bieden. Wie zijn billen verbrandt, moet op de blaren zitten.
Als gij wilt genezen, dan zult gij meer dan gij vandaag doet het moeten opnemen voor hen die hun vertrouwen in u en uw beweging hebben gesteld. Dat zou pas solidariteit zijn. Ik wens u niet alleen moed daartoe, maar ook wat dapperheid.
Brief aan Patrick Develtere
Die man heeft – buiten wat gerommel in de marge – zowat niets verwezenlijkt. Zijn pal- mares aan blunders is daarentegen indruk- wekkend. Zo verklaarde hij in 2010 dat gezien de demografische “boom” er scholen in Brussel moesten bijkomen, maar liefst geen Nederlandstalige. Daarenboven was hij voor- stander van meertalig onderwijs. Volgens Smet is Brussel een internationale, meerta- lige metropool geworden en moet het onder- wijs maar volgen.
Verwaande egotripperij
Smet is absoluut niet op de hoogte van de realiteit op de werkvloer. Hij koestert een aan- tal waanideeën en negeert de signalen van onderuit. De hervorming van het secundair onderwijs vormde het klapstuk van zijn ver- waande egotripperij. C- en B-attesten wer- ken demotiverend en moeten worden tegen- gegaan. Smet had een soort van ‘klasseloos onderwijs’ in gedachten. Onderwijs moest genivelleerd worden naar een niveau dat voor iedereen haalbaar is. Binnen de Vlaamse Regering begreep men stilaan dat Smet moest worden gestopt en dat zijn plannen maar best van tafel werden geveegd.
Wie herinnert zich niet de grote onderwijs- hervormingen van de jaren negentig in Neder- land. Structuurhervorming, schaalvergroting en het wegwerken van het ‘klassenonderwijs’
waren toen de slogans. Tien jaar geleden had ik het genoegen enkele van die hervormde scholen in Nederland te bezoeken. Die scholen zijn mastodonten geworden waar de grootste chaos heerst. De kwaliteit is zoek. In Terneuzen bezochten we een school van meer dan 10.000 leerlingen. Criminaliteit was er zo’n probleem geworden dat een firma de veiligheid moest garanderen. Wou je de school bezoeken, dan werd je gefouilleerd en diende je een pasje te hebben. Het onderwijs in Vlaanderen is van een degelijk niveau en verdraagt geen grote structuurhervormingen. Wie waanideeën koes- tert, moet maar even naar Nederland gaan.
Zijn er dan geen problemen in het onder- wijs? Zeer zeker: de te hoge, ongekwalificeerde uitstroom van jongeren waarvan de compe- tenties niet aansluiten op de arbeidsmarkt, het aantal jongeren dat schoolse vertraging
Pascal Smet wordt eindelijk op een zijspoor gezet
oploopt, het aantal sterke leerlingen die onvol- doende uitdaging vinden en de onderwaarde- ring van technische vaardigheden, de enorme taalachterstand van heel wat leerlingen,… De doorstroom en de oriëntering naar het hoger onderwijs moeten eveneens dringend onder de loep worden genomen. Ook moet het beroepsgerichte onderwijs veel beter op de arbeidsmarkt worden afgesteld. De werkloos- heid onder deze schoolverlaters is stuitend.
In Duitsland is het net andersom. Beroeps- gericht onderwijs werkt heel nauw samen met de bedrijfswereld. Jongeren lopen uitgebreid stage en kunnen nadien in die bedrijven aan de slag. De tewerkstelling onder die jongeren is dan ook heel erg hoog. Dat is juist wat we heel erg missen. De plannen van Smet geven geen antwoord op deze problemen, maar besten- digt of verergert ze. Neem het GOK-decreet (Gelijke Onderwijskansen). Dat decreet was een opeenstapeling van maatregelen en sub- sidies om jongeren met een ‘zwakke’ thuissi- tuatie vooruit te helpen. Na jaren ploeteren, is duidelijk merkbaar dat het GOK-decreet weinig zoden aan de dijk heeft gezet. Jongeren wer- den gepamperd, maar hun leerprestaties ble- ven sterk ondermaats. Als ze al hun school- loopbaan met vrucht beëindigen, zoeken ze beschutting bij de sociale zekerheid omdat hun competenties te weinig aangescherpt zijn.
Brussel spant daarbij de kroon met meer dan 30 procent werkloosheid onder de jongeren, maar gaandeweg ‘verbrusselen’ heel was scho- len in de Vlaamse binnensteden.
Geef ons een goede ‘vakschool’
De school is verworden tot een leverancier van algemene vorming en kinder- en puberop- vang, een glazen speelbol waar het leuk toeven is. Eens de jongeren de school verlaten, begint het echte leven, maar dan merken ze plots dat ze aardig tekortschieten om vlot op de arbeids- markt mee te draaien. Scholen moeten oorden zijn waar jongeren worden geprikkeld en uitge- daagd. Geef ons maar een goede ‘vakschool’
en een stevige beroepsschool die jongeren kan opleiden, zodat ze niet enkel voor zichzelf of voor hun familie iets betekenen, maar ook het algemeen belang kunnen versterken. JB
Doe ons eens een plezier
Deze week starten we onze abonnementenhernieuwing. Indien uw abonnement eindigt op 31 december, dan heeft u deze week een brief gekregen met de dwingende vraag om de nodige centen op onze rekening over te schrijven.
Wij hebben alvast goed nieuws voor u: onze verkoopprijs blijft ongewijzigd. En dat terwijl Bieeepooost zijn tarieven volgend jaar wel verhoogt (tja, goede service heeft zijn prijs, hé), de lonen in de drukkerij geïndexeerd werden, en ook onze gas- en elektriciteitsfacturen zul- len stijgen.
Dit gezegd zijnde: we rekenen op uw steun om ’t Pallieterke verder te laten groeien en bloeien. Doe ons eens een plezier: schrijf vandaag nog het juiste aantal penningen over op onze rekening zodat u ook volgend jaar kan genieten van een heel jaar boeiende lectuur. Onze lieftallige secretaressen zitten vol spanning klaar om uw betaling te verwerken. Doe ze werken!
Tot onze spijt moeten we u meedelen dat betalingen met Arco-aandelen niet aanvaard wor- den. Er zijn grenzen aan onze soepelheid.
Karlvan Camp
HoofdredaCteur, tevensdireCteur-strategie
Zondebok
Over maar liefst drie krantenbladzijden mocht biefstuksocialist Tobback afgelopen weekeinde zijn gal spuwen. Het gebrek aan kritische vraagstelling bij de interviewende journalist zorgde er voor dat Tobbacks zelf- genoegzaamheid en schrijnend gebrek aan realiteitszin open en bloot op straat kwamen te liggen.
Het is een feit dat de Vlaamse CD&V van Kris Peeters liever broodjes bakt met de N-VA’ers en dat deze laatsten niet treuren wanneer een sp.a-excellentie zich weer eens belache- lijk maakt. Maar om nu als voorzitter van de partij van Ali en Kevin met de pet alle stalin- orgels op de N-VA te richten, lijkt ons strate- gisch geen goed idee.
Op zijn minst is de identificatie van N-VA als (enige) tegenstander verkeerd. Is Tob- back vergeten dat een halve generatie echte socialisten (denk aan wijlen Staf Neel) bij het Vlaams Belang zit en blijft zitten? Ziet hij dat zelf niet in? In zijn interview heeft Tobback geen woord over voor deze linksen van rechts.
Groen-voorzitter Wouter van Besien krijgt ech- ter wel een stevige sneer om zijn “zwart-wit- denken” (sic.). “Negatieve aandacht is ook aandacht”, horen we Van Besien goedzakkig denken. Tobback zoekt bovenal een zondebok om zijn onmacht en onkunde te verdoezelen.
Hij positioneert zich vooral op basis van de zaken waar hij tegen is. Dat is een teken van de eigen zwakte.
Blinde roerganger
We durven ons aan de voorspelling wagen dat Tobback niet lang meer voorzitter zal zijn.
Hoe kan hij immers aan de overblijvende sp.a- leden verkocht krijgen dat “we allemaal tot de middenklasse behoren”, of dat hij er “niet van wakker ligt” in Antwerpen in de oppositie te geraken en “goede mensen te verliezen”?
Dat Tobback de financiële impact van Di Rupo minimaliseert en dat hij eeuwige solidariteit met Wallonië preekt, zal ook niet door elke kleine man/vrouw goed begrepen worden.
We vragen ons bovendien af of de gemiddelde Belgische “werkmensch” werkelijk gediend is met het voortdurende ondernemer-bashen van Tobback. Getuige zijn uitspraak: “Onderne- men op zich staat niet gelijk met een bijdrage aan de samenleving.” Tobback viseert naast de N-VA ook graag de ondernemers en fiscale profiteurs – één pot nat, trouwens.
De roerganger van de sp.a vaart blind op zijn gammele schuit. Hij neemt dromen voor werkelijkheid. Zelfs in de laatste dagen van het Derde Rijk was er meer realiteitszin in de Führerbunker dan in de voorzittersvertrekken van de sp.a. PVDA en Groen zagen her en der aan de poten van het progressieve sp.a-pro- ject, terwijl het Belang zijn op sp.a verwor- ven kiezers niet meer afstaat. De N-VA’ers, de ondernemers en alle andere Vlamingen van goede wil, hoeven buiten de verbale prikjes van sp.a niets te vrezen. Tobback blaft, de kara-
vaan trekt voorbij. pan
Tobback blaft weer
Alvast op het vlak van straffe en ergerniswekkende uitspraken is Bruno Tobback de zoon van zijn vader. Als voorzitter van de sp.a, een politieke muis met olifantsallures, houdt hij zich nog steeds voor dat hij met de groten meespeelt.
Pascal Smet is binnen de Vlaamse Regering op een zijspoor gezet. Binnen onder- wijsmiddens werd opgelucht adem gehaald. De benoeming van Smet als minister van Onderwijs was de grootste blunder in de naoorlogse geschiedenis van het onderwijs.
Zinloos geweld
Vertraging
De Kamerwerkgroep ‘Taalevenwicht in het leger’ lijdt een droevig bestaan. Twee jaar geleden, net na de verkiezingen, werd die in het leven geroepen nadat een Franstalige officier, in zijn rug gesteund door de MR en toen ook nog het FDF, grove onevenwichten inzake de jobverdeling tussen Franstaligen en Vlamingen in het leger meende te moe- ten vaststellen. Om een en ander in kaart te brengen, werden er flink wat hoorzittingen georganiseerd, met eminente sprekers, tot en met de legerstafchef. Hieruit bleek duidelijk dat de feiten bijzonder sterk overroepen wa- ren en dat mogelijke kleine onevenwichten vaak te maken hadden met het niet kunnen invullen van gespecialiseerde jobs. Boven- dien werd er altijd naar gestreefd oneven- wichten zo spoedig mogelijk weg te werken.
Wat ook bleek, en dat horen de Franstaligen niet graag, was dat bepaalde onevenwich- ten op de hogere niveaus ten nadele van de Franstaligen alles te maken hebben met het niet willen of niet kunnen deelnemen aan examens om een job te bekomen. Er zou een inspanning moeten geleverd worden om meer en beter Nederlands te leren spreken!
Zo zal het probleem zich vanzelf oplossen.
Daar wringt het schoentje… Daarom doen de Franstaligen er alles aan om de goed- keuring van het rapport van die commissie te vertragen en de aanbevelingen zo vaag en nietszeggend mogelijk te houden. Voor- zitter Maertens van N-VA ziet dat met lede ogen aan, want zijn tekst met aanbevelingen wordt wellicht vervangen door een veel vage- re tekst van de meerderheid. Annick Ponthier van het Vlaams Belang wees van in het begin op die houding en die strategie van de Frans- taligen. Zij stelde prompt voor de bestaande maar ondergesneeuwde wetgeving inzake de controle van het taalgebruik in het leger weer op te diepen en de minister te verplich-
Roddels uit de Wetstraat
Dossier
5 december 2012
4
ten - zoals de wet het eist - een jaarrapport in te dienen bij het parlement, bijvoorbeeld gekoppeld aan de jaarlijkse beleidsnota. De minister had er klaarblijkelijk oren naar, want hij liet met terugwerkende kracht de ‘verge- ten’ jaarrapporten al opstellen en bezorgen.
Arco-debacle
Het stond in de sterren geschreven dat de Vlaamse oppositiepartijen ACW-minister Vanackere zouden aanpakken, na de uitspra- ken van de auditeur van de Raad van State over de Arco-spaargelden van zo’n 800.000 burgers die er klaarblijkelijk ingeluisd zijn en hun centen kwijt lijken te zijn. Peter Dedec- ker van N-VA, Hagen Goyvaerts van het VB en Meryem Almaci van Groen trokken hun registers open. Voor de eerste twee sprekers was het duidelijk: eerst moet het ACW op z’n verantwoordelijkheid aangesproken worden, alvorens de belastingbetaler de door Dexia gemaakte put moet helpen dempen. Vanac- kere zat in een vervelend parket, dat was dui- delijk. Hij weet immers dat van die 800.000 gedupeerden er nog flink wat CD&V-kiezers zijn. Die wil men koste wat het kost in 2014 niet uit handen geven.
Nachtrust
Geklak van hoge hakken in de verte en een vreemd gelach, eerder gekir… Dan plots- klaps een verschijning met een wijd om- hangend zwartgrijs doorkijkgewaad. Het was geen spook, geen verlate “Halloween”- verschijning. Het was gewoon Kamerlid Min- neke Deridder van N-VA die haar opwachting maakte, naar gewoonte heel excentriek en opvallend. Als de drumbandster uit Nijlen dat nu ook eens zou doen bij haar zeldzame tussenkomsten… Neen, noch haar verschij- ningsvormen noch haar parlementaire werk zijn van die aard om er je nachtrust voor te laten. Hoewel, als je erg geschrokken bent…
Prioriteiten
Er is weer heel wat te doen over de kolos- sale uittredingsvergoedingen van parlemen- tairen. In het Vlaamse Parlement tracht men die aan banden te leggen. In de federale Kamer staat men nog nergens. Alles blijft bij het oude. Commentaar van Kamervoorzitter Flahaut: “Nog geen tijd gehad, we hadden andere prioriteiten.” Welke, zei hij niet. Nie- mand die weet welke die prioriteiten kunnen zijn. Ach, het is een publiek geheim dat men in de wandelgangen van het Paleis der Natie het liefst heeft dat alles hetzelfde blijft. Eigen zak eerst!
N-VA-commissie
Vorige week leek het wel of de commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen louter een N-VA-commissie was. Op één na wer- den alle vragen gesteld door Ingeborg de Meulemeester. De overige vraag werd ge- steld door haar partijgenote Els Demol.
Paul Magnette van de PS, minister van Ontwikkelingssamenwerking, moest goed uit zijn pijp komen om die kritische vragen te beantwoorden. Hij deed dat overigens in erg keurig Nederlands. Hadden de andere par- tijen over ontwikkelingssamenwerking dan niks te vragen?
De Columbiaanse uitwisseling
Spaghetti bolognaise (liefst met veel gehakt) staat op het menu van alle eetcafés, brasse- ries en snackbars. Tomatensoep is de populairste soep, zeker bij kinderen. Bij tomaten den- ken we aan de serres in het Hageland of in het Mechelse en aan Italië en Spanje. Niemand in Europa en Azië kende de tomaat tot die ingrijpende gebeurtenis in de wereldgeschiede- nis: de reizen van Columbus. Zo begon de Columbiaanse uitwisseling die nog altijd bezig is; al is het begrip zelf vrij recent, in 1972, gemunt door de Britse historicus Alfred Cosby.
De Euraziatische landmassa plus Afrika wisselden duizenden jaren lang goederen en ideeën uit. Zijde kwam uit China en kruiden kwamen uit Zuid-Oost-Azië. De route was lang en gevaarlijk, dus waren al die dingen “peper- duur”. Uitvindingen veranderden het aanschijn van de wereld: de stijgbeugel bijvoorbeeld. In recente speelfilms en televisiereeksen zie je – in tegenstelling tot vroeger – dat de Romei- nen en hun tijdgenoten zich aan een zadel- knop vasthouden en een paard met de manen sturen, want een stijgbeugel kenden ze niet.
Toen die dingen vanaf 300 uit Azië versche- nen, was de in legioenen georganiseerde infan- terie niet langer de koningin van het slagveld.
Een ruiter met stijgbeugels kon minder gemak- kelijk ontzadeld worden en hij had veel meer kracht bij het slaan omdat hij een voetensteun bezat.
Uit China kwam ook het buskruit dat in Europa vlug voor gevaarlijker vuurwerk werd gebruikt. Al bij al ging alles vrij geleidelijk, zon- der de enorme schok die de Columbiaanse uit- wisseling in de hele wereld veroorzaakte en die het dagelijkse leven ingrijpend veranderde omdat twee tot dan toe gescheiden eco-syste- men zich mengden.
Het einde van de hongersnood
Tomaten en aardbeien arriveerden uit Amerika en werden gemeengoed in Europa.
De aardappel verving op tweehonderd jaar tijd het brood als het belangrijkste volksvoed- sel, omdat er vier keer meer voedingswaarde geoogst werd dan op eenzelfde oppervlakte met tarwe.
De aardappel maakte een einde aan de vele hongersnoden zodat de bevolking dras- tisch groeide en er een reserve aan arbeids- krachten vrij kwam, die naar de jonge industrie stroomde. Dat leidde tot een drastische stij- ging van de levensstandaard zodat men tussen 1880 en 1900 voor de eerste keer de welva-
rendste periode uit onze geschiedenis overtrof (het tijdperk van Filips de Goede – 1450). In China kon men voortaan in bergachtige gebie- den die minder geschikt waren voor rijstteelt aardappelen telen, zodat ook daar de bevol- king zeer sterk toenam.
Maar door onvoldoende kennis van de gevol- gen leidde die aardappelteelt tot een enorme erosie, overstromingen en zware politieke onrust. In Vlaanderen zijn we goed geplaatst om te weten wat de keerzijde van de medaille was: de aardappelziekte die in juni 1845 uit Peru kwam, via Antwerpen, en veel Vlamin- gen herleidde tot hongerende angsthazen, dankbaar voor een aalmoes: een nog altijd bestaande mentaliteit.
Met de wind bereikte die schimmelziekte vervolgens grote delen van West-Europa en drie maanden later was ze in Ierland. “The great famine” veroorzaakte de dood van bijna een miljoen Ieren en een massale emigratie, zodat Ierland nog altijd minder inwoners telt dan 150 jaar geleden.
Zwart Afrika schakelde ook over op een ander basisvoedsel, toen de Portugezen de cassaveplant uit Zuid-Amerika importeerden.
De maniokknol is zeer goed bestand tegen droogte en sprinkhanenvraat.
Andere Amerikaanse gewassen waren vlug bekend maar konden in grote delen van Europa niet geteeld worden en bleven duur: cacao voor chocoladebereidingen, ananassen, pin- da’s en pompoenen bijvoorbeeld. De prijzen zakten drastisch toen in de 19de eeuw de grote en vlugge stoomschepen verschenen en de Fransen rond 1800 het conserveerblikje uit- vonden.
Eén Amazoneplant werd mateloos popu- lair: tabaksbladeren werden 350 jaar lang pro- bleemloos verkocht, want “het is geen man die niet roken kan”, tot men al voor de Tweede Wereldoorlog besefte wat de gevolgen waren.
In 1876 bracht een Brit rubberzaden uit de
Amazone naar zijn land en vandaar naar Malei- sië. John Dunlop vond de opblaasbare rubber- band uit en de Maleisische plantages maakten een einde aan de natuurlijke rubberoogsten in Congo. Omgekeerd gingen allerlei Euro- pese teelten naar de Amerika’s, zoals gerst, rogge, haver, suiker, uien en natuurlijk tarwe.
De Vlaamse landbouw kwam in 1870 in een zware crisis terecht door de concurrentie van goedkoop Amerikaans graan.
Van paarden en parasieten
Dezelfde uitwisseling gebeurde met die- ren. Uit Amerika kwamen vooral kalkoenen naar Europa, want lama’s en bizons kon men hier niet gebruiken. De hele Europese dieren- tuin verhuisde naar de overkant van de oce- aan: ezels, geiten, kippen, schapen, varkens en uiteraard paarden en runderen. Op korte tijd vormden ontsnapte paarden wilde kuddes die doorheen Noord-Amerika zwierven. Indi- aanse nomaden domesticeerden de dieren en werden ongeëvenaarde ruiters die met hun pony’s (graseters die geen hooi of stro nodig hebben) lange tijd de opmars van de Europe- anen stopten.
Na de indiaanse ondergang werden de prai- ries het centrum van de runderteelt, waardoor een hard beroep ontstond dat altijd symbool staat voor de VS: de koeienwachter of cow- boy. Niet ieder beestje dat de oceaan over- stak, was een verrijking voor het milieu. In Noord-Amerika hadden de aardwormen de ijstijd niet overleefd, maar ze arriveerden met Europese scheepsballast. Veel inheemse plan- ten verloren hun voedingsbron omdat de wor- men het bladstrooisel veel vlugger verteerden.
Inmiddels rukken de aardwormen nog altijd op. Ze hebben nu het Mid-Westen en delen van Canada bereikt. Men weet nog altijd niet juist wat de gevolgen voor die ecosystemen zullen zijn.
Maar de gevaarlijkste beestjes waren niet zichtbaar. Europese bacteriën stortten zich massaal op indiaanse lichamen die geen immuniteit kenden. Op een paar generaties tijd stierven bijna 90 procent van de inheem- sen aan tuberculose, pokken, mazelen, tyfus, malaria, enzovoort. Omgekeerd kon Zuid- Amerika alleen de ziekte van Chagas expor- teren (een soort slaapziekte) die echter geen vaste voet in Europa kreeg.
Nog een Europees-Aziatisch geschenk was de gele koorts die al met Columbus verscheen.
De parasieten vonden in de Caraïben en langs de zuidelijke kusten van het Amerikaanse con- tinent een bijzonder vruchtbare voedingsbo- dem. Daar waren de beste gronden voor de nieuwe plantages waar men fortuinen kon ver- dienen maar ook enorme gezondheidsrisico’s liep. De indianen waren al verdwenen, dus importeerde men Europese landarbeiders. Die stierven als vliegen.
Een bekend voorbeeld is Schotse invasie van Panama. Rijke Schotten investeerden om met dragers via de 75 kilometer lange engte interes- sante goederen uit Europa naar de Stille Oce- aan, of omgekeerd naar de Atlantische Oceaan, te verschepen. In een paar jaar stierven bijna alle Schotse kolonisten en zat de Schotse elite zonder geld. Engeland deelde sinds 104 jaar het staatshoofd met Schotland maar dat was al.
De Engelsen betaalden de Schotse verliezen en kregen in ruil een unitaire staat. De oplos- sing voor het gelekoortsprobleem lag voor de hand: het importeren van arbeiders die gro- tendeels immuun waren voor de ziekte. Dus werden massaal negers uit West-Afrika weg- gesleept.
Het gevolg was de dramatische achteruit- gang van vooral West-Afrika dat al zo door Ara- bische slavenhandelaars geterroriseerd werd.
Voortaan ijverden Afrikaanse heersers ervoor hun vijanden of tegenstanders naar de kust te deporteren, waar ze hen konden verkopen aan de wachtende Europeanen.
De Columbiaanse uitwisseling gaat met de huidige globalisering nog altijd verder. In Bra- zilië is een deel van de economische groei te danken aan de introductie van de Chinese sojaboon op een gebied van 16 keer Vlaande- ren. Een andere provincie, drie keer Vlaande- ren, is er nu bedekt met de Australische euca- lyptus. Minder prettige verschijnselen stoppen ook nu niet. In de Verenigde Staten zijn eiken- bossen verwoest door de komst van een Chi- nese kever. In eigen land arriveren rare exoten via de haven van Antwerpen. In de jaren 70 voerde men brulkikkers in uit de VS, voor tuin- vijvers. Die beesten konden zich niet voortplan- ten in ons klimaat… dacht men, maar ze kun- nen het wel. In Vlaanderen moet u maar naar de webstek van het agentschap natuur en bos surfen en daar ziet u een lange zwarte lijst van uitheemse dieren en planten die een gevaar voor de natuur vormen, zoals die vreselijke Amerikaanse eekhoorns die onze eigen soort
verdringen. JAN NECKERS
Actueel 5 december 2012 5
Echo’s uit de Koepelzaal
Onderwijs
Dat de Vlaamse regering met spuug en een paar elastiekjes aaneenhangt, is allang bekend.
Dat bleek vorige week nog maar eens tijdens het actualiteitsdebat over de persverklaringen door minister-president Peeters, omtrent de desastreuze hervormingsplannen van (helaas) minister Smet voor het secundair onderwijs.
Er ging een zucht van verlichting door heel Vlaanderen en zeker door de scholen, toen men vernam dat de CD&V zich niet meer geheel en gans kon vinden in dat stinkende stoofpotje dat al geruime tijd dreigend stond te pruttelen. Maar het zou verkeerd zijn nu al
“Mosselen!” te roepen voor ze aan wal zijn.
Men kent het legendarische bochtenwerk der tsjeven, dat doorgaans goed verborgen blijft achter dichte mistgordijnen en wollige kronkelredeneringen met zeven nuancerende wendingen. Ook nu werd allerminst klare taal
De Belgische opiniepeilingen behoren tot “de slechtste van de wereld”, schreef Yves Desmet in mei 2010. Er zijn er vorige week twee verschenen, één in opdracht van VTM, RTL, TVI en Le Soir tussen 16 en 21 november, en een andere door La Libre en RTBf, tussen 22 en 24 november. De verschillen tussen de twee zijn verrassend, de commentaren evenwel niet. Misschien zijn het wel de commentatoren die tot de slechtste van de wereld behoren? De peilingen leren één ding: alleen de electorale kracht van het duo Peeters-De Wever kan de andere traditionele partijen in Vlaan- deren uit de weg blazen.
Het plafond voor de N-VA
Peilingen en het politieke spel
tijen samen dus 59. De drie traditionele par- tijen zouden 55 zetels behalen, aangevuld met Groen geeft dat 64 zetels. Geen enkele kleine partij (LDD, PVDA) zou de kiesdrempel halen.
Extrapolaties kunnen leuk zijn, maar ook die vertrekken vanuit betwistbare peilingen.
De momentopname van een peiling is een riskant beeld, speculeren over de toekomst is nog een veel riskantere oefening.
Wie de Vlaamse krachten liever sterker ziet, houdt best de beide voetjes op de grond. De crisis kan verergeren en dat kan het electoraat in alle richtingen duwen. Het is niet onzinnig goed na te denken over een passende stra- tegie.
Peter de Roover waarschuwde de Vlaams- gezinden terecht voor overmoed. De daling die sommige peilingen in de onwerkelijk hoge scores van hun polls menen te zien, noemt hij
“eigenlijk geen slechte zaak. Het kan helpen om de hoogmoed en zelfgenoegzaamheid aan Vlaamse kant te vermijden” (De Standaard).
Politieke fictie
Welke conclusies zou men op de partij- hoofdkwartieren van de V-partijen uit de peilingen trekken? Op zijn minst dat N-VA er alleen niet komt. Maar evenzeer dat plei- dooien voor samenwerking tussen de V-par- tijen niet veel meer zijn dan wishfull thinking.
Een akte van hoop misschien, maar vooral politieke fictie.
Die samenwerking komt er niet, al was het maar omdat de succesvolle N-VA en het flink gekrompen VB ten dele communicerende vaten zijn en derhalve mekaars concurren- ten. Bovendien is het derde, weliswaar veel kleinere V-vat leeggelopen: LDD is uit beeld verdwenen.
Is het dwaas hieruit af te leiden dat de Vlaamse politieke macht alleen kan groeien uit samenwerking met tenminste één traditi- onele partij, of een vleugel daarvan? Dat ver- standig omgaan met CD&V, of tenminste met de Vlaamsgezinde vleugel daarvan, nodig blijft om het Belgische ijs te breken?
Een al dan niet discreet bondgenootschap met Kris Peeters en medestanders, het is de enige weg naar een (volgende) Vlaamse rege- ring met een Vlaamser profiel dan de hui- dige. Peeters reed tot dusver een vrijwel fout- loos Vlaams parcours, blijft zich baseren op de essentie van de “Vlaamse Resoluties”, verzet zich tegen federale recuperatie van bevoegd-
heden en eisen om nog meer Vlaams geld in het armlastige België te pompen. Hij gaat nog altijd voor de copernicaanse omwenteling.
Deal
Moet er dan gedacht worden aan een Kar- tel, editie twee? Niet meteen realistisch. Daar- voor is het water tussen N-VA en de linkervleu- gel van CD&V veel te diep. Sinds Yves Leterme vorige week liet weten dat hij “het einde van het kartel betreurt”, weten we dat hij aan het stoken is. Leterme wil een “Belg” blijven die verenigt. Het woord “confederalisme” krijgt hij niet over zijn lippen, evenmin als de ACW’ers in de federale regering (Steven Vanackere, Ser- vais Verheirstraeten). Het kartel dat Leterme voor ogen heeft, is niet dat wat Peeters wil, laat staan dat van de N-VA.
Wat is dan een alternatief? Een discreet bondgenootschap, zoals er wellicht nu al één bestaat? Het is Hugo Camps, de gifspuwer van De Morgen, niet ontgaan. In zijn column op de voorpagina had hij het over recente span- ningen tussen Peeters en andere Vlaamse ministers (Lieten, Smet): “Opvallend: N-VA ministers kunnen op zijn erbarmen rekenen.
Zou er dan toch een geheime deal zijn tussen De Wever en Peeters na 2014? Geruchten uit diverse cenakels zwellen aan.”
Electorale kracht
Zonder een nog verder uitgediepte stille samenwerking met Peeters en co - tot op de grens van het haalbare - is een status quo voor Vlaanderen na de verkiezingen van 2014 het maximaal haalbare. Als Peeters krijgt wat hem toekomt, misschien zelfs een ietsje meer, kan het Vlaamse Parlement een vuist maken.
De electorale kracht van het duo Peeters- De Wever kan de andere traditionele partijen in Vlaanderen wegblazen en de “behoudsge- zinde” christendemocraten – die blijven kie- zen voor de B-weg – zodanig overtroeven dat ze in het federale parlement geen kant meer uit kunnen. Di Rupo heeft al laten verstaan het geen probleem te vinden desnoods met nog minder Vlamingen voort te regeren. Maar als CD&V daar niet meer kan volgen, krijgt hij geen ploeg meer op de been.
Vlaams Belang
Leidt dit scenario Vlaams Belang naar de diepste afgrond? In geen geval. De partij kan op haar terrein (immigratie, veiligheid) een perfecte oppositierol blijven spelen en een sterke stofzuiger zijn voor de volkse, rechts- radicale Vlamingen en de ontevreden, tradi- tioneel socialistische kiezers. Zo verkleint VB mee het speelveld van de B-partijen. Ook op die manier kan de partij mee aan de poten van de tegenstanders zagen.
Zoals professor Hendrik Vuye zei in De Standaard: “Durf de vraag te stellen: waar willen we naartoe? Wat is ons, al dan niet gezamenlijk, einddoel? Het kan toch niet de bedoeling zijn om het loodgieterfederalisme te vervangen door loodgieterconfederalisme?
En men zal moeten ‘out of the box’ denken en werken.
Er is toch niemand die gelooft dat België kan hervormd worden binnen het carcan van de exorbitante meerderheden vereist door bij- zondere meerderheidswetten? Probeert men dat toch, dan kent men nu al de afloop.” Om die reden alleen al kunnen de Vlaamsgezin- den zich de komende maanden beter maar niet van tegenstrever vergissen. AnjA Pieters gesproken. De twee grootste Vlaams partijen
van de meerderheid durven de trieste realiteit nog steeds niet onder ogen zien.
Wie wil wat?
In het Uitgebreid Bureau van het Vlaamse Parlement moest er zelfs gestemd worden om een parlementair debat te kunnen houden!
Naar verluidt zou vooral de N-VA de laat- ste weken de voet dwars hebben gezet tegen het socialistische plan, maar het lijkt er sterk op dat ook binnen die partij niet iedereen op dezelfde harde, afwijzende lijn zit als voorzit- ter De Wever. Het minste wat men kan zeggen, is dat die niet door al zijn zogenaamde spe- cialisten even goed gediend wordt en daar- door met (on)regelmaat zelf het vuile werk moet opknappen. Hoe lang gaat hij dat nog volhouden? De CD&V is naar aloude traditie nog dubbelzinniger, maar het smetiaanse plan is dan ook gebaseerd op het rapport-Georges Monard, erkend christendemocratisch onder- nemer van maatschappelijke afbraakwerken…
Die partij verdedigt geen waarden maar enkel nog haar belangen en speelt al meer dan een halve eeuw waterdrager voor de soci- alisten (in alle schakeringen, van lichtroze tot donkergroen). Het woensdag door Kathleen Helsen (CD&V) opgevoerde nummertje was pure show, al leek Kathleen Deckx (sp.a) dat nog niet door te hebben toen zij op aandoen- lijke wijze Smet kwam verdedigen, die er meer dan ooit als een onnozele pias bij zat en niet leek te beseffen dat het over hem ging.
Reële problemen
Wim van Dijck (VB) kwam lekker scherp uit de hoek (net als Joris van Hauthem, die Peeters vergeleek met een pyromaan die even later brandweerman komt spelen), maar de meest gefundeerde tussenkomst was van Boudewijn Bouckaert (LDD) die de situatie goed samenvatte: ‘Vertrek (…) van de status quo, die in het algemeen genomen goed is, en verander wat noodzakelijk is om de pro- blemen, die er wel degelijk zijn, aan te pak-
ken.’ Die problemen zijn dan het tekort aan afstuderende leerlingen in de technologische sector, het watervaleffect en de ongekwalifi- ceerde uitstroom (o.a. door taalachterstand en schoolmoeheid; men weet waar die pro- blemen zich situeren.) Maar om die stuk voor stuk aan te pakken, is geen zoveelste ‘Umwer- tung aller Werten’ nodig! Bouckaert is er even- wel tegen de scholen zelf de problemen te laten aanpakken.
Hij wil – als voorzitter van de commissie Onderwijs – actief optreden en werk maken van een decreet dat in 2014 op tafel moet lig- gen.
lingen constant geven. CD&V scoorde provin- ciaal een stuk beter. Probeer dat maar eens uit te leggen. Zou bij het stemmen voor de provincieraadslijsten (met toch duidelijke partijlijsten) een kwart van de N-VA-kie- zers om één of andere reden toch voor een andere partij hebben gekozen? Dat lijkt wel erg onwaarschijnlijk. De provincieraadsver- kiezingen geven een realistischer beeld van de politieke verhoudingen dan de peilingen.
Kortom, commentatoren vergelijken blijk- baar liever met de natte vinger, en van achter hun politiek gekleurde wil.
“Zou het kunnen dat de wens de vader van de gedachte is? Laten we het maar zeggen zoals het is: als De Morgen de N-VA al een plafond zou willen gunnen, dan hoogstens eentje rond de 4,99 procent, net onder de kiesdrempel. Voor die kwaliteitskrant heeft de nationalistische onzin immers nu al lang genoeg geduurd, en wordt het stilaan tijd dat de Vlaamse, pardon, Noord-Belgische kiezer stilaan terugkeert naar de Belgische systeem- partijen.” Mooi geformuleerd. Heel België blijft zich het hoofd breken over hoe de N-VA- vloedgolf kan worden ingedamd.
Le Soir maakte op basis van haar peiling een simulatie voor de federale Kamer. De N-VA zou daar nu nog eens tien zetels win- nen (37), de drie Vlaamse partijen samen zou- den er zes verliezen (37), Vlaams Belang vijf (7). Groen zou niet bewegen (8).
Van Laenen deed dezelfde oefening voor het Vlaamse Parlement waar je met 63 zetels de meerderheid hebt. Indien die peilingen in 2014 werkelijkheid zouden worden, behaalt de N-VA 50 zetels, Vlaams Belang 9, de V-par- De N-VA lijkt zijn plafond bereikt te hebben.
Volgens de peiling van VTM, RTL TVI en Le Soir (uitgevoerd door Ipsos) zou de partij 36,6 pro- cent van de kiezers aantrekken. Evenveel als in september. De traditionele partijen zouden er voor het eerst sinds lang op vooruit gaan (CD&V van 15,6 naar 16,6, sp.a van 13,2 naar 14,6 en Open Vld van 9,7 naar 11,2), vooral dankzij de verdere afkalving van het Vlaams Belang (van 11,1 naar 8,4). Deze peiling - de eerste sinds de gemeenteraadsverkiezingen - laat geen grote schommelingen zien tegen- over die van september. Maar ze bevestigt dat de N-VA in vergelijking met de verkiezingen van 2010, de enige echte peiling, de N-VA nog 8,2 procent winnen.
En dan volgt de “duiding”. Volgens Het Laatste Nieuws komt er “een (voorlopig?) einde aan de gestage opmars van de partij van Bart de Wever”. Voor De Standaard zit de N-VA “stilaan aan haar plafond”.
Op vrijdag 30 november komen er verse cij- fers op de markt, dit keer een peiling van La Libre en de RTBf, uitgevoerd door Dedicated Research. En wat blijkt? De cijfers wijken sterk af van wat Ipsos had gemeten. N-VA zou niet op “het plafond” blijven hangen, maar meer dan 4 procent verliezen (van 40,1 naar 35,4).
Er zijn nog wel meer tegenstrijdigheden. De liberalen zouden nu plots niet winnen, maar zakken tot onder de tien procent, en Vlaams Belang zou dan weer niet zakken naar 8,4 procent, maar het weer iets beter doen dan in september (10,7 procent of + 0,7 procent).
Andermaal vertikken de kranten het kriti- sche de resultaten te onderzoeken, vergelij- ken ze nauwelijks of niet met de laatste fede- rale verkiezingen, maar wel met de vorige peiling van La Libre, ook al in september.
Pluimen laten
Belangrijker is vermoedelijk te kunnen melden dat de N-VA “voor het eerst pluimen laat” en “voorsprong verliest”, stilaan over haar hoogtepunt heen is en dat de Vlaams- nationalisten “terugvallen” en dat de christen- democraten weer recht krabbelen (De Tijd).
Hoe de N-VA van 21 tot 22 november vier procent kan kwijtspelen, dat is even geen punt van aandacht. De Franstalige media spre- ken van “een eerste waarschuwing” voor De Wever. Dat de N-VA in de onscherpe peilin- gen toch meer dan dubbel zo groot blijft als de eerste volger, CD&V, is van minder belang.
Blogger Filip van Laenen wijst er terecht op dat geen enkele krant de vergelijking maakt van al die herfstpeilingen met de uitslag van de provincieraadsverkiezingen. N-VA zat toen een heel stuk onder de topscores die de pei-
