M AUD K OSTER , AUGUSTUS - SEPTEMBER 2015
Voorwoord
Dit verslag is een schriftelijke vastlegging van mijn stage bij Global textware te Groningen.
Hier heb ik van begin augustus 2015 zeven werkweken stage gelopen. Een stage die ik heb ervaren als zeer productief en leerzaam, maar tegelijk plezierig en haalbaar.
Vanaf de lagere school merkte ik dat ik het prettig vind om met taal bezig te zijn, en ik wist al vanaf jonge leeftijd dat ik later vertaler wilde worden. Een talenstudie na het VWO was een logische keuze, dit werd Noors. Na mijn bachelor Scandinavische talen en Culturen koos ik voor de master Toegepaste Taalwetenschap, waarin een brede toepassing van talenkennis en taalwetenschap centraal staat. De wens om als vertaler aan de slag te gaan bleef, en dankzij de kans die Global textware mij gegeven heeft om professionele ervaring op te doen in het vertaalwezen heb ik nu bevestiging vanuit de praktijk dat het werk mij ligt, en dat ik deze koers nog steeds wil varen in mijn toekomstige loopbaan.
Via deze weg wil ik graag het team bij Global textware bedanken en in het bijzonder
mijn stagebegeleider Johanna Hoogstra-Jongeling. Zij heeft me vanaf het begin wegwijs
gemaakt in mijn taken, stond altijd open voor vragen en liet me tegelijk vrij om zelf invulling
te geven aan mijn weekopdrachten en (proef)vertalingen. Haar feedback was helder en altijd
met een komische noot en een positieve draai. Ze gaf me het vertrouwen dat mij het
serieuze vertaalwerk toevertrouwd was, doordat ik al heel snel mocht meewerken aan echte
opdrachten. De stagemap met opdrachten, informatie over het bedrijf en het vertaalproces,
en handleidingen voor de vertaaltools heeft zij samengesteld met Marjolijn Hafkenscheid,
was duidelijk geschreven en volledig.
Tenslotte wil ik de andere medewerkers van Global textware ook bedanken, in het bijzonder Jeroen en Mathilde die mij voortdurend verder hebben geholpen wanneer dat nodig was en altijd antwoord hadden op mijn vragen. Hierdoor voelde ik mij goed op mijn gemak in het werk en was ik in staat om mij in slechts een paar weken tijd enorm te ontwikkelen. Een tijd die voorbij was voordat ik het wist.
Maud Koster
25 september 2015
Inhoudsopgave
Voorwoord 2
Inhoudsopgave 4 1. Inleiding 5
2. Over de stagegevende organisatie: Global textware6 3. Werkzaamheden van de stagiaire 7
4. Meerwaarde voor stagegever 8
5. Nieuwe kennis, opgedane vaardigheden en behaalde leerdoelen 9 6. De stagebegeleiding 11
7. Carrièreperspectieven 12 8. Conclusie 13
9. Evaluatieverslag van de stage door de stagebegeleider 14 10. Evaluatieformulier voor stagegevers 17
11. Logboek 22
Stageopdrachten: zie aparte bijlage
1. Inleiding
Al tijdens de lagere school genoot ik ervan om met taal bezig te zijn, zowel Nederlands als
andere talen, en droomde ik van een carrière als meertalige vertaler. Vertalen was voor mij
niets anders dan puzzelen met woorden. Het stond mij dan ook altijd helder voor ogen dat ik
eerst een talenstudie zou voltooien om daarna als vertaler te gaan werken. Een stage bij een
vertaalbureau was een logische keuze. Nadat ik Global textware had benaderd, werd ik
algauw uitgenodigd voor een gesprek met office manager Elly van Nieff en mijn toekomstige
stagebegeleider Johanna Hoogstra-Jongeling. Intussen had ik van kennissen gehoord dat zij
goede ervaringen hadden met het werken bij dit bedrijf. Na het gesprek en het groene licht
duurde het nog een aantal maanden voor er weer een stageplek vrijkwam. Begin augustus
was het eindelijk zover en mocht ik beginnen. Ik heb uitgebreid kennis mogen maken met de
bedrijfsprocessen, de praktische kanten van het vertalen, de moderne vertaaltools, en
antwoorden gekregen op mijn talloze vragen over vertaalwerk. Binnen een paar weken tijd
kon ik mijn draai al grotendeels zelf vinden en kon ik al bezig met het echte werk. Vervolgens
was de stageperiode alweer voorbij voordat ik het wist. Ik heb de stage als zeer nuttig en
leerzaam ervaren. Naast dat ik mijn taalvaardigheid in het Nederlands en Engels kon
vergroten en mijn kennis van spelling en grammatica kon bijwerken, hebben mijn
computervaardigheden ook een boost gekregen. Bovendien pik je door de verscheidenheid
aan te vertalen teksten overal wat van mee; je algemene kennis gaat er al snel op vooruit
met vertaalwerk. Vooral mijn technische, computergerelateerde kennis is sterk gegroeid.
2. Over de stagegevende organisatie: Global textware
Global textware BV is een vertaalbureau gevestigd in Groningen dat vertalingen levert in vakgebieden als techniek en IT, life sciences en B2B (Business-to-Business). De teksten die worden vertaald zijn bijvoorbeeld handleidingen, gebruiksinterfaces, medische teksten, economische en juridische teksten. Er werken ongeveer 20 mensen, allemaal met een HBO- of universitaire opleiding. Naast vertalers zijn zij werkzaam als projectbeheerder, IT-manager, systeembeheerder, en marketing- en salesmanager.
De meeste teksten worden vertaald vanuit het Engels naar het Nederlands, vervolgens in
mindere mate vanuit het Duits en het Frans. Door middel van de inzet van externe
medewerkers kan het bureau ook vertalingen leveren in andere taalcombinaties.
3. Werkzaamheden van de stagiaire
De werkzaamheden tijdens de stage waren naast vertalen en proeflezen het maken van weekopdrachten uit een stagemap, die zijn ontworpen om de organisatie te leren kennen, inzicht te verkrijgen in het vertaalproces, te leren werken met vertaalsoftware, en uiteindelijk volwaardig mee te kunnen draaien in de organisatie.
In de eerste week heb ik mij volledig gericht op het leren kennen van de organisatie met de verschillende rollen en taken van de collega’s, de werkprocessen, het verdiepen in de richtlijnen qua spelling, grammatica en stijl die bij Global textware worden toegepast (dit aan de hand van de Microsoft-stijlgids), het werken met de vertaaltools en de eerste oefenvertalingen.
In de tweede week ben ik al gestart met het helpen bij de echte
vertaalwerkzaamheden, naast de weekopdrachten. Tot aan het einde van de stage
bestonden mijn werkzaamheden uit deze twee zaken.
4. Meerwaarde voor stagegever
De stagebegeleider heeft de eerste week veel aandacht geschonken aan mij op weg helpen in de opdrachten en de vertaaltools. Gelukkig was zij van mening dat ik zelfstandig en zorgvuldig te werk ging.
Al snel, in week 2, werd ik ingezet bij de echte vertaalklussen. De eerste opdracht bestond uit het nakijken van vertaalde termen bij een gebruikersinterface van een mobiele applicatie.
Elke vertaling moest worden opgezocht in een Microsoft-terminologiebank, waarbij ik checkte of de vertaling overeenkwam met andere vertalingen voor hetzelfde product, en de vertaling verving waar nodig. De tweede opdracht was een echte vertaalklus waarbij ik termen in een Alcatel-app heb vertaald. Dit waren vooral landen en plaatsnamen en namen voor emoticons. Ik was erg blij met het vertrouwen dat ik kreeg van mijn begeleider om dit te doen, en ik merkte dat mijn hulp gewaardeerd werd.
In het tweede feedbackgesprek werd mijn mening gevraagd over de stage en de
begeleiding. Ik gaf aan dat ik het programma en de begeleiding prima vond zoals het was. Ik
was tevreden over de inhoud van de opdrachten, ervoer geen tijdsdruk tijdens de
opdrachten, zowel stagebegeleider als collega’s stonden open voor mijn vragen, en ik kon
mijn werk zelf indelen. Hopelijk is mijn meerwaarde voor het bedrijf dan ook, naast het
ondersteuning bieden bij de echte opdrachten, een bevestiging dat zij een goed stagetraject
hebben ontwikkeld dat ik als nuttig, inspirerend en leerzaam ervoer.
5. Nieuwe kennis, opgedane vaardigheden en behaalde leerdoelen
Nieuwe kennis
Taalvaardigheid in het Engels en Nederlands: tijdens de stage heb ik zeer veel nieuwe woorden en uitdrukkingen geleerd. Omdat ik veel computergerelateerde teksten heb vertaald, is mijn kennis van computerterminologie in het Engels en Nederlands sterk toegenomen. Om maar een paar voorbeelden te noemen: ik weet nu dat 'color gamut' kleurenbereik betekent, 'color space' kleurruimte en 'VAC' wisselstroom. Vanzelfsprekend kwamen ook veel vertaalconventies met betrekking tot softwarelokalisatie aan bod. Meestal wordt er gewerkt met de stijlgids van Microsoft als uitgangspunt. Zo weet ik nu dat een aantal met decimalen in het Nederlands in de regel met een komma wordt geschreven (in het Engels met een punt), met de maateenheid (bijv. inch) er achter met een spatie ertussen, en bij een inch-aantal een koppelteken komt als het bijvoeglijk is (17-inch monitor), maar weer niet als het op zichzelf staat (17 inch). Zinnen met als…dan-constructies moeten worden vermeden, evenals passieve zinnen en zinnen die beginnen met om.
Vertaaljargon: tijdens het werk heb ik natuurlijk veel vakjargon geleerd. Zo weet ik nu dat een fuzzy een gedeeltelijke match is uit het TM (translation memory), 'doorvoeren' betekent dat een tekst wordt aangepast na het ontvangen van feedback van de klant en dat een PO een purchase order (aankoopbon) is.
Behaalde leerdoelen
De leerdoelen (learning outcomes) met te verwerven competenties zijn als volgt van tevoren door beide partijen geformuleerd:
het ontwikkelen van vertaalvaardigheden
de taalvaardigheid in het Nederlands – verder – ontwikkelen
teksten leren herkennen op basis van taalgebruik
teksten leren vertalen met juiste inachtneming van doelgroep, tekstsoort en register
het leren werken met vertaaltools
werkervaring opdoen
Tijdens de stage zijn al deze aspecten aan bod gekomen en heb ik in al deze competenties verder ontwikkeld.
Ook heb ik me geoefend in vaardigheden als zelfstandig werken, het functioneren in een team, en plannen van taken.
6. De stagebegeleiding
De begeleiding vanuit Global textware bestond uit een gestructureerd stagetraject met een stagemap, met daarin achtergrondinformatie over de vertaalwereld, de werkprocessen bij Global textware en een aantal wekelijkse opdrachten. Handleidingen voor het werken met elke vertaaltool werden digitaal opgegeven.
Daarnaast was er een stagebegeleider bij Global textware die uitleg gaf de opdrachten, feedback gaf op de vertaalopdrachten en de wekelijkse opdrachten, en wekelijkse voortgangsgesprekken hield.
De meeste begeleiding was echter persoonlijk en één op één op de werkplek. Hoewel ik
me grotendeels zelf kon redden, heb ik veel vragen gesteld aan de collega's om mij heen,
zowel over de inhoud van de opdrachten en taalgerelateerde vragen, als praktische zaken
zoals het wegwijs worden in de vertaalprogramma's. Dit vond ik heel prettig en effectief,
omdat ik zo nooit vast hoefde te lopen en altijd weer verder kon. Het gaf me veel energie om
veel werk in korte tijd gedaan te krijgen.
7. Carrièreperspectieven
Mijn stage heeft mij een goed inzicht gegeven in vertaalwerk. Ten eerste weet ik nu hoe er
wordt gewerkt bij een professioneel vertaalbureau en aan welke zaken er allemaal aandacht
besteed moet worden bij het vertalen. Ten tweede heb ik veel praktische kennis opgedaan,
bijvoorbeeld wat je moet regelen en aanschaffen om als freelancer te gaan werken. Dit
laatste zie ik erg zitten in de nabije toekomst en ik ga hiervoor, althans tot het moment dat ik
afgestudeerd ben en/of een voltijdsbaan vind. Dankzij de stage heb ik de kennis en tools die
ik daarvoor nodig heb. Als ik het allemaal in mijn eentje had moeten doen weet ik niet of dat
gelukt was. In ieder geval had ik dan veel meer moeten worstelen om mijn weg te vinden, en
had het veel meer tijd gekost om te leren wat ik nu in een paar weken heb geleerd. Verder
kreeg ik veel vrijheid om zelf te bepalen wat ik wanneer deed. Het zelfstandig werken, wat ik
altijd al als prettig heb ervaren, maar wel in de nabijheid van collega's is mij zeer goed
bevallen.
8. Conclusie
Na deze stageperiode kan ik zeggen dat ik ontzettend veel heb geleerd in korte tijd en dat ik erdoor ben gegroeid. Ik weet nu dat het vertalen mij ligt en dat het haalbaar is voor mij om het te doen. Bovendien vond ik het een leuke, interessante stage.
Aanvankelijk was ik een beetje nerveus of het wel goed zou uitpakken in een echte werksituatie, en of ik moeite zou hebben om de deadlines te halen. Het was niet nodig om me zorgen te maken. Ik voelde mij goed op mijn plek bij Global textware en het is bovendien nog niet gebeurd dat ik een deadline voor een vertaalopdracht niet had gehaald. Ik merkte dat ik voldoende de tijd had voor mijn taken en dat ik grip op mijn werk had. Toch heb ik wel doorgewerkt, er was genoeg uitdaging en er waren veel zaken waarin ik de ruimte kreeg om me erin te verdiepen.
Mijn ervaring is dat een stage een hoop toevoegt aan een studie, en ik ben blij dat ik het heb
gedaan. Mijn ervaring is dit me na een korte overgangsperiode van wennen aan de werkplek,
de werktijden en het verwerken van alle nieuwe informatie, zelfverzekerder en productiever
heeft gemaakt.
9. Evaluatieverslag van de stage door de stagegever
Maud Koster heeft van 3 augustus tot en met 29 september 2015 stage gelopen bij Global textware in Groningen. Ze wilde graag kennismaken met het vak vertaler in een praktijkomgeving om zo een basis te leggen voor een mogelijke start als freelancevertaler.
Het stagetraject bestaat uit wekelijkse stageopdrachten in combinatie met proefvertalingen. De stagiaire leert eerst de programma's kennen en maakt vervolgens kennis met de verschillende projecten die door Global textware worden vertaald. In de stageopdrachten komen onderwerpen aan bod die belangrijk zijn tijdens het vertalen, variërend van grammaticaproblemen tot werken binnen de gestelde tijd. Na een aantal weken gaat de stagiaire ook samenwerken met het productieteam. De taken bestaan dan voornamelijk uit zelf vertalen en het proeflezen/controleren van vertaalde projecten.
Maud heeft in de eerste paar weken door middel van opdrachten en proefvertalingen de verschillende vertaalprogramma's leren kennen die bij Global textware worden gebruikt.
Daarnaast heeft ze zo kennis gemaakt met de verschillende onderwerpen die hier worden vertaald. Deze eerste proefvertalingen geven de stagebegeleider een beeld van de basisvaardigheden en kennis van de stagiaire aan het begin van de stage. Zo kan worden vastgesteld waaraan moet worden gewerkt en welke projecten het meest in aanmerking komen voor uiteindelijk productie werk. Ook geeft dit een indicatie van hoe lang een stagiaire moet blijven oefenen. De vertalingen van Maud waren van een goed niveau en hoefden niet zeer uitgebreid te worden aangepast. Maud is daarom redelijk snel begonnen met kleine vertaalwerkzaamheden voor het productieteam. Ook is ze ingezet voor controletaken en het doorvoeren van wijzigingen.
Maud kan goed zelfstandig werken. Ze heeft niet veel problemen ondervonden bij het leren kennen van de verschillende vertaalprogramma's. Haar communicatieve vaardigheden zijn prima. Ze stelde vragen wanneer dat nodig was, maar probeerde eerst zelf het probleem op te lossen.
Maud heeft aan verschillende projecten als vaste vertaler gewerkt en zo meer
ervaring opgedaan met het toepassen van klantspecifieke wensen. Ze deed goed haar best
om de verschillende voorkeuren van klanten bij te houden en steeds weer toe te passen.
Haar werktempo is prima, wat erg voordelig was, omdat ze zo goed kon worden ingezet op allerlei projecten, ook wanneer de deadline wat minder ruim was.
Maud heeft tijdens haar stage heel veel geleerd over de programma's die worden gebruikt, over de specifieke eigenaardigheden van bepaalde klanten en ook veel algemene kennis van de projecten die bij Global textware worden vertaald. Er valt op dit gebied natuurlijk nog veel meer te leren, maar dat moet in de praktijk gebeuren. Er is een duidelijk verschil in de vertalingen die Maud in de eerste weken afleverde en de vertalingen aan het einde van haar stage.
Maud wilde met haar stage een basis leggen om mogelijk zelf als freelancevertaler aan de slag te gaan. Ze heeft nu een beter beeld gekregen van wat je kunt verwachten als vertaler en aan wat voor vereisten je moet voldoen om een goede vertaler te worden. Maud is zeker geschikt als vertaler, maar er is natuurlijk nog heel veel dat ze verder moet leren. Dit komt vooral neer op meer praktijkervaring opdoen. Ze kan nu in elk geval betere beslissingen maken voor haar verdere plannen en zich mogelijk specialiseren.
De stagebegeleiding is prima verlopen. Maud heeft veel zelfstandig gewerkt, maar
ook zelf om feedback gevraagd als dit nodig was. Zoals gewoonlijk is het op drukke
momenten voor de stagebegeleiders soms moeilijk om de stagebegeleiding te combineren
met het productiewerk. Maud heeft waar mogelijk geholpen om de druk te verminderen en
andere collega's om hulp gevraagd. Ook heeft ze zeer zelfstandig de weekopdrachten
doorgenomen en uitgevoerd.
Maud is zeer gedreven en heeft duidelijk een doel voor ogen. Ze heeft zich ingezet voor het team bij Global textware, maar er ook voor gezorgd dat ze zo veel mogelijk informatie heeft verzameld om aan haar toekomstplannen te kunnen werken. Ze moet voor het vertaalvak natuurlijk nog meer ervaring opdoen, maar haar basisvaardigheden zijn al op niveau. Als ze op dezelfde proactieve en gedreven manier doorgaat zal ze snel groeien in het vak.
Johanna Hoogstra-Jongeling (stagebegeleider bij Global textware)
Groningen, 25 september 2015
10. Evaluatieformulier voor stagegevers
NAAM STAGEGEVER: …GLOBAL
TEXTWARE……….
Naam afdeling: ………
Productie………
Vestigingsplaats: ………
Groningen……….
Naam stagiair: ………Maud
Koster……….
Stageperiode: ……3 augustus 2015 - 25 september 2015………
OMSCHRIJVINGVANDEWERKZAAMHEDEN
1. Welke werkzaamheden zijn door de stagiair vervuld? (Het gaat hier om hoofdtaken uit het stagecontract en eventuele overige werkzaamheden)
Alle werkzaamheden met betrekking tot de functie van vertaler (vertalen/proeflezen)
2. In hoeverre heeft uw organisatie baat gehad bij de activiteiten van de stagiair en kunt u gebruik maken van de resultaten?
O geenszins O enigszins X voldoende O ruim voldoende
BEOORDELINGWERKZAAMHEDEN
3. Wat is uw oordeel over de inhoudelijke kwaliteit van de tijdens de stage gemaakte verslagen, notities, adviezen, vertalingen, rapporten etc.?
O onvoldoende O voldoende X goed O zeer goed
4. Wat is uw oordeel over de schrijfvaardigheid van de stagiair?
O onvoldoende O voldoende X goed O zeer goed
5. Wat is uw oordeel over de mondelinge uitdrukkingsvaardigheid?
O onvoldoende O voldoende X goed O zeer goed
6. Wat is uw mening over de nauwkeurigheid en gedegenheid van het werk?
O onvoldoende O voldoende X goed O zeer goed
7. Hoe beoordeelt u het tempo waarin het werk werd uitgevoerd?
O onvoldoende O voldoende X goed
O zeer goed
8. Hoe beoordeelt u de organisatorische vaardigheden van de stagiair?
O onvoldoende O voldoende X goed O zeer goed
9. Bent u in het algemeen tevreden over de kwaliteit van het geleverde werk?
O onvoldoende O voldoende X goed O zeer goed
Beoordeling functioneren van de stagiair
10. In hoeverre gaf de stagiair er blijk van zelfstandig te kunnen werken?
O onvoldoende O voldoende X goed O zeer goed
11. Hoe was de belangstelling van de stagiair m.b.t. de eigen werkzaamheden?
O onvoldoende O voldoende X goed O zeer goed
12. Hoe was de belangstelling van de stagiair voor andere bedrijfsactiviteiten?
O onvoldoende O voldoende X goed
O zeer goed
13. Hoe verliep de interactie begeleider-stagiair?
O slecht O matig X plezierig O uitstekend
14. Hoe verliep de samenwerking met andere medewerkers van de afdeling?
O slecht O matig X plezierig O uitstekend
15. Hoe beoordeelt u het kennisniveau van de stagiair?
O onvoldoende O voldoende X goed O zeer goed
16. Hoe paste de attitude van de stagiair binnen de werksfeer van uw organisatie?
O onvoldoende O voldoende X goed O zeer goed
OVERIGEVRAGEN
17. Zijn er problemen geweest met de begeleiding van de stagiair?
O ja, op het gebied van
……….
X nee
18. Zou u in de toekomst weer een stageplaats aanbieden aan een student van de Faculteit Letteren?
X ja, want
……….
O nee, want
……….
19. Wilt u in verband met deze of een toekomstige stage een nader gesprek met de stagedocent of de stagecoördinator?
O ja X nee
20. Heeft u nog overige vragen/opmerkingen?
………
……….
