Tilburg University
Meer emotie in parlement mag best
Drosterij, G.
Published in: Brabants Dagblad Publication date: 2011 Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of record Link to publication in Tilburg University Research Portal
Citation for published version (APA):
Drosterij, G. (2011). Meer emotie in parlement mag best. Brabants Dagblad.
General rights
Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain
• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal Take down policy
If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim.
Meer emotie in parlement mag best
Auteur: door Gerard Drosterij | donderdag 29 september 2011 | 10:50 | Laatst bijgewerkt op: donderdag 29 september 2011 | 16:16
De aanvaring tussen Rutte en Wilders tijdens de Algemene Beschouwingen was voor veel mensen een illustratie van voortgaand verval van onze politiek.
Wanneer de meester in manipulatie de premier als een schooljongen terechtwijst over een verdraaide uitspraak, iets waar Wilders zelf erg goed in is, dan is er toch iets goed mis. Bovendien, als normale omgangsvormen niet meer gelden in het parlement, welk goed gedrag kun je dan nog verlangen van burgers? Maar hoe bedenkelijk het niveau van de Algemene Beschouwingen soms ook was, het loont om juist situaties waar zoveel over te doen is, even te laten bezinken alvorens er een oordeel over te vellen. De licht-ontvlambare combinatie van publieke verontwaardiging en mediaverslaggeving is eerder een obstakel dan stimulans voor een weloverwogen oordeel.
Nu iedereen verbolgen is over Wilders' grofheid, is het goed te wijzen op de toestand van het debat in de politiek 10 jaar geleden. Algemene beschouwingen werden toen gekenmerkt door gedetailleerd jargon en een bijkans obligaat heen-en-weer debatteren. Alleen SP-leider Marijnissen zorgde voor vuurwerk door de overtreffende trap niet te schuwen ("Effe dimmen"). In die tijd hanteerden politici een vocabulaire dat de gemiddelde student bestuurskunde te boven ging, laat staan de Nederlander. In de huidige tijd volstaat dat niet meer. Als er één prettige bijkomstigheid is van de Fortuynrevolte, dan wel dat politici minder vrijblijvend hun gang kunnen gaan. Zij moeten zich blijven legitimeren tegenover de kritische burger. Als mensen zouden moeten kiezen welk nadeel groter is dan liever af en toe een plat debat, dan alleen maar quasi-objectieve beleidsproza, denk ik. De verwetenschappelijking van de politiek is een groter probleem dan haar popularisering. Maar het aanmoedigen van een levendiger en somtijds ongepolijste debat betekent niet dat er geen balans kan zijn, en dat we zouden moeten juichen bij het aanhoren van persoonlijke scheldpartijen en domme retoriek in de Kamer. Wat meer emotie in het parlement mag best mits evenredig vergezeld van meer verstand en discipline. Ontbreekt het daaraan, dan resteren retorische armoede en schaamteloze manipulatie.
Willen parlementariërs per se ruwere taal gebruiken, dan zijn ze verplicht ook te werken aan inhoudelijke oprechtheid en persoonlijke zelfbeheersing. Andersom geldt hetzelfde: met een doortimmerd verhaal alleen kom je er niet. Als je je boodschap niet kunt laten vergezellen door beheerste bezetenheid, dan luistert niemand.
Hier biedt het klassieke Griekse denken een wijze les. Het maakt scherp onderscheid tussen begeerten en driften. De eerste zijn irrationele gevoelens, zoals angst, honger, dorst, de tweede onze intuïties die wél verbonden zijn met onze ratio. Intuïties zijn spirituele raadgevers en geven richting aan het omgaan met onze gevoelens. Aristoteles schrijft: 'Drift gaat gepaard met een zeker bewustzijn van de juiste verhoudingen tussen mensen, begeerte heeft uitsluitend van doen met de bevrediging van de eigen behoeften'. Daarom worden we driftig als ons onrecht wordt aangedaan. Onze intuïtie geeft dan een noodsignaal af. Uiteindelijk is het menselijke verstand de dirigent die gevoelens en intuïties met elkaar in balans, en de praktische consequenties en mogelijkheden in kaart, brengt. Zo ontstaan zelfbeheersing, inzicht en
incasseringsvermogen.
Deze ethiek was de basis voor goede politiek in het klassieke Athene. Hevige discussies waren aan de orde van de dag, maar werden als volkomen normaal gezien zolang er maar een redelijk evenwicht bleef tussen inhoud en vorm. De democratie werd direct beleefd in die tijd, de stadstaat gevormd door vrije mannelijke burgers. Zij waren vrij in het parlement te spreken, maar werden wel geacht dat eerlijk en oprecht te doen. Het parlement was uiteindelijk scherprechter. Dus sprak je, dan moest je goed beslagen ten ijs komen, want maakte je je schuldig aan retoriek en lege praat, dan viel hoon je ten deel en werd je door een joelende menigte van het spreekgestoelte weggestuurd. Wij hebben de neiging dit als primitief te zien. Maar er is een cruciale les te leren. De enorme afstand die er in moderne samenlevingen bestaat tussen kiezers en gekozenen maakt goede politiek tot een enorme uitdaging. Politici zijn partijpolitici: zij vertegenwoordigen hun achterban en stellen hun doelen daarop af. Burgers zijn de toeschouwers en bekijken hoe politici hun belangen behartigen. Probleem is dat voor geen van beiden politiek in principe persoonlijk is, in zoverre zij zelf de verantwoordelijkheid dragen voor het algemene belang. In een uitleg of commentaar op hun
Page 1 of 2
Meer emotie in parlement mag best - Mening - Brabants Dagblad
met de politieke gemeenschap. Niet voor niets werd dit dichterlijke devies van Hesiodus zo vaak aangehaald:
Veruit de beste is hij die alles inziet,
goed is ook hij die wil horen naar goede raad
maar hij die niet zelf inziet en ook niet andermans woord ter harte neemt, dat is een waardeloos man. Gerard Drosterij is politiek filosoof (Tilburgse School voor Politiek en Bestuur)
© Brabants Dagblad 2011, op dit artikel rust copyright.
