Het VVD-Tweedekamerlid drs. Th. H. Joekes ziet in dit artikel terug op de financiële aspecten van de onlangs gehouden algemene politieke beschouwingen

Het hete ^ang•Jzer ••

Het VVD-Tweedekamerlid drs. Th. H. Joekes ziet in dit artikel terug op de financiële aspecten van de onlangs gehouden algemene politieke beschouwingen

Culturele dag gaat niet door

De Culturele Dag, die de VVD

O}l 8 november zou houden in de Stadsgehoorzaal te Leiden is we- gens onvoorziene omstandigheden tot een later tijdstip uitgesteld.

\V ie de f 2,50 entreekosten in- middels reeds had betaald; lm-n een dezer dagen restitutie daar- van tegetnoet zien.

Vandaag wordt tijdens een pers·

conferentie in Den Haag het VVD-gemeen'teprogram-1970 gepubliceerd. Zie pagina 5.

Radio-uitzending van de VVD:

vrijdag 31 oktober, van 18.20- 18.30 u1,.1r, over de zender Hil- versum I (402 m.).

De ee1·ste ronde van de behandeling van de begroting-Hl70 is niet onbevredi- gend verlopen. Alle aanvallen op het kabinet-De Jong, die in een reeks van zeven r11oties waren vervat, werden zon- der moeite afgeslagen.

In de veelheid en versr;heidenheid van onderwerpen, die ieder jaar bij de alge- mene beschouwing-en terecht in discus- sie worden gebracht, speelde ditmaal de belastino·politiek weer een belangrijl'e rol. De "'strijd hierover werd toegespitst op de correctie van de loon- en in- komstenbelasting en met name op de vraag, wen, deel daarvan in 1970 dient te worden ingevoerd. ·

Dat hete hangijzer kon -...veliswaar nog niet gesmeed worden, omdat de anti-re- volutionairen ·meer bedenlztijd nodig ble- ken te hebben, maar minister Witteveen hànteerde de ham.er van zijn argmnen- tatie vóór de invoering van 2/3 van die

·correctie, dus f 600 miljoen belasting- vermindering in 1970 en de rest (d.w.z.

de gehele. f 900". miljoen per jaar) in 1971, zo kundig en vaardig; dat over de uiteindelijke beslissing, die op 19 no- vember. na de behandeling van de be- lasting-Wetten zal i•allen, niet veel twij- fel meer behoeft te bestaan.

Het debat over de Miljoenennota vormde weer een goede demonstratie van de twee verschillende benaderingen van ·de begrotings- -.en belastingpolitiek die in ons parlement te viltden zijn. Bij monde van de heer Den Uyl bepleitte de PvdA in één. adem mee~· geld uit de schatkist voor de gemeenten, 1néér wo- ningen, soldijverhoging, méér geld voor de vorming van de werkende jeugd en méér hulp voor de gebieden buiten de randstad. Daar moet men dan natuur- lijk alle enorme plannen bij optellen, die de socialisten alleen al in het afgelo- pen jaar hebben bepleit: jaarlijks ?irca J 400 miljoen meer voor de ont~vl~ke­

lingshulp; grootscheepse krotoprumung;

invoering van het landbouw- plan-Mansholt; beveiliging van de voet- gangers tegen het rijverkeer. Maat~·~ge­

len die stuk voor stuk honderden mllJoe- nen per jaar zouden kosten.

. De Kamer was dan ook ni.et diep on- der de· indruk· van de mededeling van de heer Den Uyl dat de PvdA een ver- ho!ring voorstaat van de vermogensbe- lasting (die nu in haar geheel f300 mil- joen opbrengt), en zal kom~n met een initiatiefontwerp tot verhogmg van de belasting op erfenissen (die nu in· haar geheel f 240 miljoen opbrengt).

Van een correctie van de loon- en inkomstenbelasting kan volgens de PvdA helemaal geen sprake zijn. Met de·

beloften van een kabinet, dat 1nen niet stetmt, is het inderdaad gemaldwlijlt omspringen. Het is al moeilijk genoeg om eigen beloften te houden. Maar wel-

ke indruk de Partij van de Arbe1d met haar afwijzing van de belastingr:orrectie zal maken op de arbeiders, die de· ver- betering van hun reële koopkracht vol-

gend jaar met tenminste 1 pct. zoud~n zien slinken als de belastmgeorrectle uitbleef, is niet moeilijk te raden.

Geluldd o· voor alle loon- en inkomsten- belastingbetalers dat de regeringsp?-rtij- en er geen · enkele twijfel aan heten ]Jestaan dat de correctie er on verkort komen zal. De VVD is er trots op daar- bij nog steeds als gangnl.aker te fu~lge­

ren. Van het gesmaal . over ,.he1llge

!weien'' en "dogmatiek" worden wij warn1 noeh lwud.

Wij van onze kant verklaarden ons eens met de algemene begroting'iaan- pak van dit kabinet, die wezenl~jk verschilt van de geschetste socia- listische benadering. Wat wij willen, en wat het lmbinet doet, is eei'St na zorg- vuldige afweging nagaan hoeveel de uit- gaven jaarlijks kunnen stijgen e_n dan de belastingmaatregelen dam·biJ aan- passen.

uitgave van de volkspartij voor vrijheid en democratie

MINISTER WITTEVEEN Wij constateerden dat de beg-ro~

ting-1970 ook in dat opzicht'volq.oet aan de spelregels van de regeringsverkla- ring, maar wezen. er wel op dat nergens -in de regeringsverklaring staat dat de uitgaven ook ieder jaar m o e t en stij-

gen met de afgespi'oken 6 pct. ·Met het oog op de ontegenzeggelijk moeilijke si-

tuatie, die ons land in 1970 wacht, he·

pleitten zowel fractievoorzitter ·Geert~~­

ma als i!' in eerste en tweede termiJn een beperking vari de voorgestelde uit- o-avenstijging (rond f 1650 miljoen)- met

~irca f 109· miljoen oftewel gemiddeld .f 8 miljoen per departement; anders ~e­

zegd: 1/2.60 van de totale relevante mt- gaven. Daarnaast gaven wij bijzonder.e aandacht aan het streven van het kabi- net om door beleidsombuiging en· effi- ciencyverbetering tot grotere zuinigheid bij het uitgavenbeleid te komen.

Voor een beperking van de. uitga- venstijging bleek nog een extra dringen- de reden te zijn, toen het kabinet zich bereid toonde gehoor te geven aan de algemene aandrang uit de Kamer om, ter verdere beperking van prijsverho- gende invloeden in 1970, af te zien van zijn voornemen de omzetbelasting per 1 juli 1970 te verhogen en deze . verhoging uit te stellen tot 1 januari 1971. Van de

·regeringspartijen en het kabinet was dat een politiek moedige daad. De op- positie verheugt zich nu al op· een ver·

kiezingsvoordeeltje wanneer aan het be- gin van de campagne voor de Kamer- verkiezingen van 1971 de b.t.w. omhoog gaat. Maar wij weten, dat de kiezers verder kijken dan hun neus lang is en wij zijn ervan overtuigd dat zij in gt·oten getale bereid zullen zijn die politieke moed, in combinatie met het inlossen van de belofte dat de loon- en in- komstenbelasting in ieder geval gecorri-

geerd zou worden, te honoreren.

Het uitstel van de OB-verhoging brengt echter de noodzaak mee, andere (zij het tijdelijke 1 middelen te zoeken om bij het wegvallen van f 105 miljoen belastingopbrengst in de . tweede helft van 1970 de uitgaven en inkomsten van het rijk weer met elkaar in evenwicht te brengen. Ook daarvoor achten wij de lleperking va.n de uitgavenstijging met een overeenkomstig bedrag het meest aangewezen middel. Minister Witteveen sneed die weg wel niet finaal af. mam·

noemde hem ·toch .,moeilijk begaan- baar". Het kabinet geeft. ter dekking van de genoemde / 105 miljoen de voor- kem· aan een verder uitstel van de te- ruggave van de OB die nog ·op oude voorraden drukte toen de b.t.w. werd in·

gevoerd. Wij voelen daar weinig voor omdat wij vinden dat het bedrijfsleven door deze gehele begroting toch al extra zwaar belast wordt, al gaat het i.v.m.

1eze maatregel dan ook maar om een reële lastem·erzwaring (nl. een rente-

verlies 1 van nmd ,1' 7 miljoen.

Vervolg op pag. 9

Het dageli,il>s bestuur van de Voll>spartij voor V1•ijheid en De·

tnoeratie en het hoof<lbestunr van :te Joug·eren Org·anisatie Vri,ihei!l en Democratie hebbeu in _principe

!>eslotcn tot nauwere smnenwer·

ldng·.

!let initia-tief hiertoe is' uitg·eg;aan

\'an het boofdbesttnll' van de JOVD, na machtiging door de al·

gemene ledcnvm•gadering.

Het hoofdhestuur van de JOVD is tot de overtuiging· gekomen, dat de huidige positie van <le JOVD niet meer ::·eheel voldoet.

Jongeren hebben in bet alg·emecn wel belangstelling voor de poli·

tiek, maar tegenwoordig wensen zij dat die belangstelling ook kan worden omgezet in een zekere in- vloed. Hiervoor is nódig dat er relaties bestaan met een politieke partij.. Gezien . de. samenstelling van het ledenbestand · van de .JOVD,· is <le VVD dè aimgewezeu·

partij. Het is geitoegz~mn bekend

!lat de JOVD nogal eens van me·

ning· vei·schilt met de VVD. Deze meningsversehilleu ecl1ter· · hebhen niet ais oorzaak een yerschillend

·samenwerki;ng 'VVD-JOVD

principieel uitg·augSlJUlli, maar een vcrschillende uitwerking · daarvan op son1mig·c punten. · · · Het onderl'!cheid tl1ssen liet libera·

!isme en de andere politieke ric.h·

tingen in Nederlamt is tóch nog wel zo groot, dat bij de JOVD de behoefte bestaat tegenove1· deze riehtingen een goed liberaal alter·

natief te stellen. Door de nauwere samenwerldng hoopt de JOVD hij 'te dragen tot een dergelijk alter-

natief. Het is !lcrlmlvc duidclijl•

[lat de JOVD zijn ){ritisehe functie ten opzichte nm de VVD zal bli,i·

,·en uitoefenen.

Van de zijde van de JO\'n zal de wens tot samenwerking tot ui·

ting worden gebracht door regie.·

mentair voor te schrijven dat de

\·oorzitier en de sceretaris \":Hl de ,JOVD, alsmede de twee hoofd·

hcstmll'sleden die deze funetiona · l'Ïssen vervangen, lid moeten zijn ,·an de VVD. Het !lag·cJijks hestuur van de VVD heeft toeg·e·

zeg·d eoncretiscl'ing· van deze sa·

mcn\H'-l'king te willen lwvorderen

!lom·· voori!)itter en secretaris van 1le ,JOYD te laten deelnemen aan Ie ym·gadPring·en yan de Partij·

raad mi dom· nwer ;JOVD-leden tt- henol'-men in dinws!' parl-ijemn·

missies.

\'oot·t.s zal PI' ref!:elnlati~· oYerM lpg· plaatsyinden tussen dP hes1u·

ren ,·an hf"i<le org·:lnlsatiPs.

nummer 1006 vrijdag 31 oktober 1969

•

2 - vrijdag 31 oktober 1969

Kamerleden spreken

In deze rubriek "'orden openbare of tenminste voor alle VVD-lede~ toeg~nke­

lijJ{e bijeenkomsten aa.ngekondtg·d, tiJdens welke het \voord ~evoerd zal worden dC?or kamerleden van de VVD. Allee.n volledt~e au..nkondigingen \Vorden gepubliceerd (mi- nimaal moeten ·worden opgegeven de ge- meente waar de bijeenkomst plaats heeft e-n het gebouw, de naam van de spreker en het tijdstip van aa~vang).

Kepij voor deze rubrtek dient__ gezon.den te worden aan het algemeen secretariaat van de VVD, Koninginnegracht 61 te Den Ha.ag. De rubriek wordt afgesloten op maandagochtend 12.0& uur voora:~ga_ande aan de verschijningsdatum van VriJheid en Demoera tie.

Buitenland

• Mr. dr. C. Berkhouwer houdt op 8 november voor de Tiroler liberale academie een voordracht over hei: on- derwerp "Das politische Gesicht des. ver- einten Europas, Möglichkeiten und Schwierigkeiten der Einigung". De bij- eenkomst vindt Rlaats des morgens om 9.30 uur ir1 hotel Maria Theresia, Maria Theresie·n St rasse 29-31, I nnsbruck.

e Op 22 november houdt de heer Berk- houwer in Londen de zogenaamde Threl- ford Memorial Lecture voor The lnsti- tute of Linguists. De titel. van· zijn voor- dracht luidt: Toleranee in our time. De lezing wordt gehouden in de Vork Hall of the Caxton Hall des middags om

15.00 uur. ·

• Het. lid, van de Eerste K.amer ir. J.

Ba a;;, spreekt op 22. november in Wenen op het congres van de liberale partijen van Oostenrijk.

In deze rubrielt 'vorden li:orte nledede- lingen opgenotnen, zoals n1utaties in be- sturen, van afdelingen, staten- en kan1er~

centrales, de instelling· van con1missies en andere daarvoor in aantnerldn::- li:omende wetenswaardigheden. Voor uitvoerige ver~

sla,:;-en van gehouden afdelingsvergaderin~

gen is 2'een ruimte beschikbaar.

Wetenswaardigheden betreffende de af·

delingen Amsterdam, Rotterdam Den Haa::;- en die in de agglt;nneratie Éindho- ven. ·worden vermeld bU de aparte aan deze steden ge\vijde rubrieken.

Kopij voor deze rubriek dient de redactie te bereiken uiterJUk op de zaterdag voor~

afgaande aan de verschijnin~"'datum van VrHheid en Democratie. Telefonisch wordt geen kopij voor deze rubriek geaccepteerd,

Zie voor aankondigingen pag. 15

Datum Gemeente \ Plaats en tijdstip Sprekers

3 nov. Waalwijk hotel Verwiel; 20.00 uur ars. Th. H. Joekes

3 nov. Rotterdam hotel Regina; 20.00 uur mr. A. Geurtsen e.a.

4 nov. _~ Haren hotel De Horst; 20.00 uur R. Zegering Hadders 6 nov. Delft café De Koophandel; mr. H. van Riel

20.00 uur

7 nov. Aalst, Waalre - - - mr. W. J. Geertsemà

7 nov. Texel hotel Texel; 20.00 uur mr. H.E. Koning

7 nov. Renswoude - - - H. J. L. Vonhoff

7 nov. Sleen - - - H. Wiegel

10 nov. Bunnik Churchill-laan; 20.00 uur drs .. Th. H. Joekes 10 nov. Zwijndrecht Swindregt; 20.00 uur mr. H. van Riel

10 nov. Bodegraven - - - H. J. L. Vonhoff

10 nov. Assen Oversingel; 19.30 uur dr. K. van Dijk

10 nov. Leeuwarden hotel De Klandei'ij; 20.00 uur H. Wiegel

10 nov. Voorhout De Bonte Koe; 20.00 uur mr. H. E. Koning

- - - - -

14 nov. Vreeswijk School voor schipperskindereiJ mr. H. E. Koning Pr. Hendriklaan Sa

14 nov. Gorredijk De Skäns; 20.00 uur ïr. J. Baas

17 nov. Assen drs. Th. H. Joekes

17 nov. Ruinerwold - - - ir. D. S. Tuijnman

17 nov. Heinkenszand Hotel-café De Taverne mevr. mr. E. Veder- Dorpsstr. 82; 20.00 uur Smit en

mr. dr. C. Berkhouwer 17 nov. Deventer hotel Keyzer; 20.00 uur H. Wiegel

17 nov. Oegstgeest Gem.centrum Lijtweg; H. J. L. Vonhoff 20.00 uur

18 nov. .· Rotterdam 20.00 uur mr. A. Geurtsen

mr. H.E. Koning 20 nov. H. I. Ambacht Dorpshuis "de Schoof"; mr. H. van Riel

20.00 uur

21 nov. Den Oever hotel Wiron; 20.00 uur ir. D. S. Tuijnman

21 nov. Zeist - - - H. Wiegel

21 nov. Ierseke hotel Oesterbeurs; 20.00 uur mr. J. F. G. Schlinge- mann

24 nov. Rijswijk - - - drs. Th. H. Joekes

24 nov. Oostburg - - - H. J. L. Vonhoff

24 nov. Goes Prins van Oranje; 20.00 uur H. Wiegel 25 nov. Kapelle/ De Caisson; 19.30 uur ir. D. S. Tuijnman

Wemelftlinge

28 nov. Bilthoven - - -

28 nov. Noordwijkerhout - - -

28 nov. Moordrecht - - -

28 nov. Strijen

• Het bestuur van de VVD-afdeling in de nieuwe gemeente Stadskanaal is, sinds de laatst aldaar gehouden leden- vergadering, als volgt samengesteld:

mevr. J. Hut-de Jonge (voorz.), T. J.

Slim (1e secr.), J. Wolthuis (2e secr.), H.

R. Osinga (le penningm.), W. Klooster·

huis (2e penningm.), G. Meinders en A.

J. Kuipers (leden). Adres van het secre- tariaat: Scheepswerfstraat 38, Stadska- naal.

• In verband met de gemeentelijke her- indeling van Zuid-Beveland is een VVD-afdeling opgericht, die de grenzen heeft van de nieuw te vormen gemeente Borsele, die uit 15 dorpen· bestaat. Aan de gemeenteraadsverkiezingen, die hier op 27 november gehouden zullen wor- den, wordt deelgenomen met een vrije lijst. Het bestuur van de afdelïng Borse- le bestaat uit W. J. de Vlieger (voorz.), A. de Jager (secr.-penningm.), P. Dek- ker en S. A. Appel (leden). Een vijfde bestuurslid zal bipnenkort nog worden benoemd.

e De afdeling Harderwijk koos een nieuw bestuur, bestaande uit drs. J. P.

v. d. Meer (voorz.), G. H. Christan (secr.), mevr. A. P. Holm-van Zanten (penningm.), J. Aarten, H. Bruggeman, B. Daansen en G. J. J. van Gaaien (leden). Adres van het secretariaat: De Wittenhagen 65 te Hárderwijk.

• De afdeling Kat'wijk is toegetreden tot de onlangs opgerichte regio Leiden en omstreken.

• De kamercentrale Zwolle heeft op 16 oktober een nieuw bestuur gekozen, bestaande uit : P. Muntendam te Deven- ter (voorz.), Th. H. de Meester te JVfar- kelo (vice-voorz.), jhr. mr. C. L. van Beijma Thoe Kingma te Zwolle (secr.), mevr. N. H. v. d. Broek-Laman Trip te Holten (2e secr.) en J. · J. Smit te Enschede (penningm.). Het bestuur heeft inmiddels een dringend beroep gè- daan op de afdelingen om de contacten zo efficiënt mogelijk te doen zijn, opdat

mr. H. van Riel mr. J. F. G. Schlinge- mann

H. J. L. Vonhoff mr. A. Geurtsen

een zo groot mogelijk gedeelte van de door ieder bestede tijd aan de wezen- lijke taak besteed kan worden, terwijl een dergelijke werkwijze tevens zal bij- dragen tot een sanering van de slechte financiële toestand.

• Mede wegens de snelle groei van het . ledental, besloot de afdeling Texel tot splitsing van de functie van secreta- ris-penningmeester, sinds jaren vervuld door de heer Joh. Bakker te Den Burg., Secretaris werd de heer A. Wuis te De Koog; penningmeester blijft de heer Bakker. Als nieuw lid trad de heer J.

Zuidewind tot het bestu·.1r toe.

e Een ernstig verlies leed de afdeling Enkhuizen omdat de secretaris, de heer T. Le Coultre zich niet herkiesbaar stelde. In zijn plaats werd benoemd de heer J. Sluis. Mevr. J. S. Waardenburg werd opvolgster van de heer P. Lange- dijk die eveneens niet herkiesbaar was.

e In de gemeenteraadsvergadering van Uitgeest heeft VVD-raadslid Chr. P.

Duijn bezwaren ingebracht tegen het voorstel van b. en w., dat een afwijkend systeem beoogde bij· de invoering van plastic vuilniszakken. Is overal in de omtrek de vuilnisafvc-~r gebonden aan de kàdastrale huurwaarde, in Uitgeest daarentegen wil men volstaan met de heffing van 40 cent per zak, te betalen bij de aarikoop van het plastic geval.

Bij de voorgestelde wijziging van de legesverordening vond het andere VVD-raadslid, drs. K. Clay, het voorstel op twee punten onverklaarbaar.

• Bij de discussie in de gemeenteraad van Velsen over het bestemmingsplan Sluiswijk (het tegenwoordige oud-IJmui~

den) heeft de voorzitter van de VVD-fractie, de heer A. Schotman, ge- pleit voor de bouw van een stadsWIJk van grootse allure die het visitekaartje van IJmuiden zou moeten vormen.

Tenslotte hebben wij er nu de ruimte voor, aldus de heer Schotman.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

_!Bijzonderheden

!onderwerp: de rijksbegroting spreekuur

- - -

. onderwerp: naar een open toekomst

- - -

onderwerp: tussen wind en storm oprichtingsvergadering

onderwerp: woningbouw forum politieke partijen onderwerp: China

- - -

Ver. van Staten- en Raadsleden;

alg. onderwijsvraagstukken debat met J .. Velinga over woningbouw vraagstukken onderwerp: problematiek rond streekgewest

onderwerp: problematiek rond samenvoeging van gemeenten (georganiseerd door afd. Jutphaas) georganiseerd door staten-centrale

Heerenveen.

- - -

liberale kring Meppel

georganiseerd door West-Zuid- Beveland; onderwerp: liberale lijnen

onderwerp: een liberale kijk op de toekomst

onderwerp: storm op komst?

hearing Alexanderpolder

onderwerp: de situatie in het Midqen-Oosten

georganiseerd door afdeling Wieringen

debat met J. Witting (D' 66)

aJgemene politiek - - -

verkiezingsa vond - - -

- - -

- - -

- - -

De redactie van het partijblad Vrijheid en Democratie is geves- tigd te Amsterdam, Nieuwe He- rengracht 89-B. 'Hoofdredacteur en· voorzitter van de redactie- commissie is de heer Ph. C. Ia Chapelle jr.

De administratie (zowel voor abonnementen als voor adverten- ties) van het partijblad Vrijheid en Democratie is gevestigd te Rotterdam, Witte de Withstraat 73 (postbus 824). Telefoon (010)- 111000, abonnementen toestel 219, advertenties toestel 224. Postre- Imning: 245103 ten name van ad- ministratie Vrijheid en Democra- tie te Rotterdam.

Het, algemeen secretariaat van ({e VVD . is gevestigd te Den Haag; Koninginnegracht 61, tele- foon (07())-604803. Postrekening:

67880 ten·· name van de algemeen secretaris van de VVD te Den Haag.

Het secretariaat van de VVD-

fractie in de Tweede Kamer is

gevestigd in het gebouw van de

Tweede Kamer, Binnenhof lA te

Den Haag. Telefoon: (070)-614911.

VRIJHEto EN DEMOCRATIE vrijdag 31 oktober 1969 - 3

De les van Dronten

"Het gevai-Dronten kan worden toege- voegd aan de vele kostelijke verkie- zingsverhalen, die vooral uit vroeger tijd nog voortleven. Het is om te giilen van de lach", constateert A. W. Abspoel in dit artikel, waaruit overigens blijkt dat "de les van Dronten" niet alleen vermakelijk, maar ook nuttig is.

Dwaas

Ondanks alle geavanceerde ideeën die het rijk koestert, blijkt dat de medewerkers bij de rijkswaterstaat niet in de gele- genheid worden gesteld gezamen- lijk mee te werken aan het nutti- gen van het twaalfuurtje.

Dit constateert, volgens een ANP-bericht het officiële orgaan van de bond van register-inge- nieurs en andere hogere technici in ovet·heidsdienst in een beschou- wing over het nieuwe gebouw Voor rijkswaterstaat aan de Ko- ningskade in Den Haag.

Zonder hiervoor een verklaring te vinden, aldus het bondsorgaan, Vindt men in dat gebouw in de eerste plaats een kantine met d.a.arbi.ï behorende inriehting voor de Zeer Hoog Geleerde Heren.

Dan is er een kantine met daarbij passende inrichting van de Hoog Geleerde Heren en ten slotte is er dan nog een kantine met enz.

voor alles wat ondermaats is.

Wij willen op deze plaats niet verder ingaan op de begrijpelijke sarcastische opmerkingen die in dit verband in genoemd orgaan worden gedebiteerd. Wel vinden Wi.ï de indeling in het nieuwe ge- bouw een aanfluiting, waarbij de llitdrukking "discriminatie" wel- licht (overigens niet door. het l>ontlsorgaan- gebruikt) wat zwaar is geladen, ma.ar tach wijst op een volimmen ondemocratische handelwiJze die zeker niet in onze hloctei·ne ti.Jd past.

Moedert,ie Overheid is hier ken- nelijk weer eens ingedut, want het weer is te 1nooi haar te ver- Wijten dat ^71Ï.Ï een scheve schaa;ts lieert gereden. Niettemin: een be-

laehe1Üke, en naar onze smaak oom;; een ergerlijke zaak.

In Oost-Flevoland, dat nog geen echte gemeenteraden kent, zijn verkiezingen gehouden voor de adviescolleges voor Dronten en omgevmg en voor Lelystad.

Geen gebeurtenis van nationale beteke- nis eigenlijk, maar men had het er nu eenmaal van gemaakt. Reeds dagen te- voren hadden de dagbladen in uitvoeri- ge beschouwingen de lezers ingelicht over de ondanks het plaatselijke karak- ter toch wel landelijke betekenis van deze verkiezingen.

Dat vele nationaal-politieke leiders (toen nog) precies zo over dachten, toonde de komst van de heren Schmel- zer, Biesheuvel, Mellema, Vondeling, Den Uyl en Van der Louw naar Dron- ten. Zelfs bij de algemene politieke beschouwingen in de Tweede Kamer speelde Dronten een rol, want in een interruptiedebat daagden Biesheuvel en Schmelzer de heren Vondeling en Den Uyl uit naar de vergadering van de CCP (Combinatie Christelijke Partijen) te komen aan de vooravond van de ·ver- kiezingen. Hetgeen de socialistische voormannen, met een PAK-rozet versierd, ook prompt hebben gedaan.

Afgezien van het feit dat elke plaatse- lijke "tussentijdse" verkiezing toch al- tijd landelijk wel met enige belangstelling wordt tegemoet gezien, speelde het stembus-akkoord hier een rol. Wat bij de ., , ,.progressieven" landelijk maar niet tot stand kan komen: het Progressief Ak- koord van PvdA, D'66, PSP, PPR en een aantal "partijloze· progressieven", zou daar voor de eerste maal zijn·

krachten meten met het stembusak- koord van de CCP, gevormd door KVP, ARP en CHU.

Bovendien was het in Dronten niet de eerste maal dat een dergelijke verkie- zing werd gehouden. In 1967 geschiedde

dat voor de Tweede Kamer, maar toen trokken de partijen nog gescheiden op.

Er was hier, anders dan in Lelystad, waar het nog maar om een handvol kiezers ging en voor de eerste maal een dergelijke verkiezing werd gehouden.

dus een vergelijkingsbasis.

Dat er nog een andere partij W:l.S, de VVD, die (evenals de Gereformeerde Concentratie en het GPV trouwens) aan deze verkiezingen deelnam, werd in me- nig geval slechts terloops vermeld.

De Nederlandse Omroep Stichting (NOS) trok deze lijn nog in versterkte mate door. De week tevoren had de NOS interviews gemaakt met de lijst- trekkers van de verkiezingen. Bij die gelegenheid was ook de VVD-lijsttrek- ker geïnterviewd, maar dit vraag- gesprek werd niet op het scherm ge- bracht. Die van de overigen wel. Voor een televisieforum op de verkie- zing-savond waren de kopstukken (o.a.

de heer Vondeling, de voorzitter van D'66 en lijsttrekkers) uitgenodigd om hun mening over de uitslag te geven, maar ... de VVD wederom niet. Het dage- lijks bestuur van de VVD heeft daarover inmiddels een protest bij het bestuur van de NOS ingediend.

Maar wat bleek nu 0p de avond van de uitslag? Het geval kan worden toege- voegd aan de vele kostelijke verkie- zingsverhalen, die vooral uit vroeger tijd nog voortleven. Het is om te gillen van de lach. De uitslag was, dat zowel het pAK als de CCP, gemeten naar de percentages die de afzonderlijke partij- en in 1967 behaalden, in Dronten pro- centueel waren achteruitgegaan en dat de winnaar was ... de VVD!

De arme forumleden zaten met lange gezichten thans de televisiekijker te ver- tellen, dat aan deze uitslag natuurlijk geen enkele conclusie in het landelijke vlak kon worden verbonden. Maar ten slotte werd men het over één ding wel eens en dat was, dat een aantal voor- malige D'66 aanhangers, die zich in dat samengaan met de PvdA en wat daar verder op volgt in het PAK niet happy voelden, op de VVD had gestemd.

De cijfers kent men: de ARP, CHU en KVP, die in dit gebied waar in verhou- ding zoveel gereformeerden naar toe zijn getrokken, in 1967 samengeteld daar 52,3 pct. behaalden, waren als CCP teruggevallen tot 48,2 pct. (de winst ging in deze kring waarschijnlijk grotendeels naar de Gereformeerde Concentratie). En wat de PvdA betreft:

deze en D'66 behaalden samengeteld in 1967 33,3 pct. Thans, in het PAK, en nog versterkt nu met -de PPR en de PSP kwamen zij op... 31,3 pct. Wat de be- haalde zetels aangaat kwamen beide groepen niet verder dan het totaal van de gezamenlijke zeteltallen van 1967, nl.

respectievelijk zeven en vijf.

De VVD behaalde in 1967 in Dronten 10,3 pct. en thans, wederom geheel

zelfstandig, 13,6 pct. Ons zeteltal kwam daardoor van één op twee.

In Lelystad, waar nog slechts ruim 1300 stemmen werden uitgebracht, kwam het PAK op vier en de CCP (hier alleen gevormd door de ARP .en de CHU) op twee zetels. De KVP kreeg één zetel. De VVD behaalde met 8,9 pet.

nog juist geen zetel. · Wij zijn ervan overtuigd, dat een groeiend Lelystad met het succes van Dronten voor ogen, ons bij de volgende verkiezingen niet zal teleurstellen.

Ondertussen: wij van onze kant wensen de betekenis van dergel,Jke plaatselijke verkiezingen voor de natio- nale politiek bij alle vreugde over de uitslag in Dronten, niet te overschatten.

Wij kunnen slechts met enige voldoe- ning vaststellen, dat de uitslag aldaar de tendens van de landelijke opiniepei- lingen aardig bevestigt, namelijk dat

tegenover een voortgezette daling bij de confessionelen en ten dele ook bij de PvdA, een zekere vooruitgang voor de VVD valt te constateren.

Uiteraard staat D'66 landelijk nog op behoorlijke winst. Onze verwachting lijkt echter bevestigd, dat wanneer D'66 een keuze doet (en doet het dat niet dan stelt het weer hen teleur, die vóó;

alles duidelijkheid wensen), het automa- tisch een deel van zijn aanhangers naar de andere zijde ziet afzwenken. ·

Wij menen dan ook, dat wanneer wij in de VVD het hoofd weten koel te houden en onze op een geleidelijke ont- wikkeling der staatkundige en maatschappelijke verhoudingen ge- baseerde politiek voortzetten zonder ons door onrijpe gedachten en. modieuze be- vliegingen van anderen op sleeptouw te laten nemen, wij de toekomst niet be- hoeven te vrezen.

waar de gastk~ning is

._ Cocagne,· levend mldd~ipunt van een levende stad:

perfekte outillage voor vergaderingen, congressen shows, feesJelijke bijeenkomsten; royate hotelacco~

modatie, restaurant, café, petit-restaurant bar en bowling. Speciale arrangementen bij feestet'ijke gele·

genheden; Kerst~ is· Nieuwjaar- Pasen- Pinksteren.

<{EG{EACRlif!t: ^>

RESTAURANT DES SPÉCIALITÉS, CAVE . RENOMMËE, EINDHOVEN, VESTDIJK 47; TELEFOON 040- 69288

B.B.

ofwel Beernink-Benelux

,,Ik denk niet aan aftreden. Er zijn ten slotte grenzen."

Aldus, terecht, minister Beernink.

Terecht zeker wat betreft de "gren- zen". Dat waren dan de grenzen die te stellen zijn aan het misbaar rond 's ministers gang over de landsgren- zen tussen België en Nederland op 24 augustus jl. Bij die gelegenheid had hij 300 sigaretten te veel in zijn auto.

De poging om van dit onbetekenende voorval een "affaire" te maken die een einde moest maken aan het mi- nisteriële leven van de heee Beer- nink is in de kiem gesmoord.

Het voorval breng-t mij weer eens op mijn traditionele chapiter: het nog steeds voortdurende, overleefde en onwerkelijk aandoende douaneg·e--

wriemel aan de landsgrenzen en· de onwerkelijkheia van de Benelux voor de gewone man. Deze ziet niets van Benelux.

Benelux begon 25 jaar geleden tus- sen de uitgeweken regeringen in Londen. Boven de deur van de ka- mer waarin de ministers vergader- den stond ,.Patience". Het zij zo! En wij ervaren dat het zo is.

Dezer dagen zijn allerwegen verhe- ven toasts uitgebracht op het 25-jarig jubileum van Benelux. Hoe triest is de werkelijkheid. Men denke aan de verbindingen. De weg Breda - Ant- werpen is voor het snelverkeer een verouderde landweg. In de treinen tussen Rotterdam en Brussel vice versa lopen nog dagelijks de douane- beambten rond om te kijken of men meer dan weet ik hoeveel sigaretten bij zich heeft (het toegelaten aantal schijnt af te hangen van de vraag of men al dan niet ,.grensganger"

is!). Zo nodig resideren de heren in gereserveerde coupés. De lange files van vrachtauto's aan weers- zijden van de grenzen zijn de droeve miskenning van het licht in de duis- ternis dat Benelux moest brengen.

De tocht van Beernink heeft nu de staatskas een boete van f 30 opgele- verd. Aan de kosten van "perceptie",

zoals dat heet, mag ik niet denken.

Ik zou wel eens willen weten wat al- le "manuren" die ambtenaren aan dit onbenullige zaakje hebben besteed, hebben gekost: de aanhouding, het onderzoek, het verbaal, de afdoening daarvan, vervolgens de parlementai- re beantwoording door twee depar- tementen enz., enz. Aan het einde van de rit bleek slechts : Beernink werd normaal als burger behandeld.

Bedoeld zal zijn : werd bèhandeld als normaal burger, dacht ik althans, maar het verschil is niet wezenlijk.

Ik hoop dat het nog veel ministers zal overkomen om aan de Benelux- grenzen ter zake van een paar hon- derd sigaretten te worden behandeld

"als normaal burger". Misschien zal dan tegen het volgende Benelux-jubi- 'leum de hele Benelux-burgerij bevrijd

zijn van dit ovet'leefde gl'ensgedoe.

C. BERKHOUWER

---~---~

l

l,i'

,J

•

4 - vrijdag 31 oktober 1969

Waken op. de Dam

AMSTERDAM H ET is verboden door burgemeester en wethouders aangewezen openba-

• Bijzonder belangrijk is de grote open- re wegen met de daaraan gelegen por~

bare bijeenkomst die zaterdag 1 novem- tieken, galerijen, arcaden of nissen in ber in het Vondelparkpaviljoen wordt de nabijheid van gedenktekens als gehouden. De afdeling Amsterdam van

de VVD zal daar het verkiezingspro· slaapplaats te gebruiken. Dat is een van gram voor de komende gemeenteraads· de toevoegingen aan de Algemene poli-

tieverordening die b. en w. vorige weel~:

zitting van vier jaren bespreken aan

de hand van het rapport Amsterdam- hebben voorgesteld /en die woensdag in Eurocity; Preadviezen van G. w. Keja de raadsvergadering moet zijn bespro·

en drs. A. Pais zullen de discussies in- ken. Aangezien deze kroniek voor leiden; de bijeenkomst is vrij en voor woensdag ter zetterij moest zijn moet iedet·een toegankelijk. Een aantal uit- hier worden volstaan met de opmerking gangspunten die voor de stad Amster- dat de algemene verwachting is dat de dam van groot belang zijn, zullen er wijzigingen in de APV wel zullen zijn aan kritische beschouwingen kunnen goedgekeurd.

worden onderworpen. De bijeenkomst Betekent dàt nu dat iemand die in de begint om tien uur 's morgens, zij zal buurt van het Nationaal Monument tot omstreeks half vijf in de middag toevallig in slaap valt in overtreding is?

duren. Wie niet zolang kan blijven doet Dat betekent het niet. In de toelichting er goed aan althans een deel bij te op het raadsvoorstel wordt duidelijk ge-

wonen. zegd dat "als slaapplaats gebruiken"

e Volgens Time van 17 oktober zullen bedoelt dat iemand "met daarvoor piloten van de Phillippine Airlines hun geëigende middelen als luchtbedden, opleiding op Schiphol ontvangen. Voor , slaapzakken of dekens" zich gaat in- de heer Pais is dat aanleiding geweest richten; het doet er dan zelfs niet toe of in schriftelijke vragen aan b. en w. te _'hij ·daadwerkelijk slaart.

herinneren aan de wenselijkheid van be- Waar het "slapen" op deze wijze nu perking van lesvluchten boven bebouwde precies verboden zal zijn is nog niet

kommen. bekend, dat zal nader worden bepaald

• Het nieuwe Verveerscentrum In het door openbare kennisgeving, maar aan·

westelijk havengebled zal begin volgend genomen mag worden dat zulke openba- jaar in gebruik worden genomen, de re kennisgevingen zel{er betrekking zul-

len hebben op de onmiddellijke omge- ving van het 1nonument.

De wijziging van de APV bestaat uit twee gedeelten. Het ene houdt in dat het voortaan vei·boden zal zijn "zich te be·

vinden op of tegen een gedenktel,en aan de openbare weg" en "een voorwerp te zetten op of tegen een gedenkteken aan de openbare weg." Een uitzondering hierop geldt voo1· het leggen van ln·ansen, bloemen en dergelijke ter hul- digirig of herdenking.

Met deze bepalingen wordt beoogd het monument zelf vrij te maken. Het "zich bevinden" is niet verboden op de treden rondom het monument (al zal daar wel- het slaapverbod verwacht moeten wor- den) zodat de vrije toegankelijkheid van het monument zoveel mogelijk is be- houden. Dat is ool' de bedoeling geweest van b. en w. In de toelichting wordt gezegd dat het monument te nüdden van het volk moet staan en op geen enkele \vijze daadwerkelijk afgesloten zal zijn.

De wijze waarop het monument de laatste tijd· als trefcentrum en pleister- plaats heeft gediend, vertoont volgens b, en w. facetten die vragen om het treffen van m àatregelen. Al wordt dat in het voorstel van b. en w. niet gezegd, op de beslissing om. maatregelen voor te stellen zullen zeker ook de moties en

@H

VRIJHEID EN DEMOCRA 1'1E

brieven van buiten invloed hebhen ge.

had. Vandaar dat woensdag ook tegelijk met het raadsvoorstel ter sprake zijn gekomen de moties van de gemeenten Putten, Het Bildt, Zutphen en Win- terswijk, evenals de brieven van de Bond van Nederlandse militaire oor- logsslachtoffers, Yan de sociëteit De Grote Club, en van b. en w. van Dreu- mel en Elburg. ·AI deze stemmen hebben ertoe bijgedragen dat b. en w. in hun toelichting stelden: Rond het monument heeft zich een groot aantal personen verzameld en er zich zo langdurig opge.

houden dat daardoor in feite aan de Vl'lJe toegankelijkheid van het monu- ment voor anderen werd te kort ge.

daan. Zo is het tenminste door velen ervaren.

Het probleem blijft natuurlijk dat de individuele vrijheid niet of zo min mo- gelijk mag worden aangetast. B. en w.

heb ben in feite voor de moeilijke taak gestaan om een mogelijkheid te vinden die de bewegingsvrijhaid van de burger onaangetast laat en tegelijkertijd toch beperkingen op te leggen aan diezelfde bewegingsvrijheid. Het is duidelijk dat dit een onoplosbaar vraagstuk is. Het is dus ook duidelijk dat er een compromis moet worden gevonden. Dat compromis is dat "de verticale opstallen van het monument" ongerept moeten blijven.

Met andere woorden het , zitten op of leunen tegen pyloon, leeuwen en urnen- muur is verboden. Het staan of zitten op de treden, zelfs het indutten, is vrij, maar niet het nadrukkelijk gaan liggen op luchtbedden of ander slaapmateriaal, althans indien openbaar is bekendge- maakt dat ook op de treden het slaap- verbod geldt.

Het heeft weinig zin voorspellingen te gaan doen over het onthaal dat het voorstel zal krijgen, immers ten tijde van de verschijning van dit nummer is de raadsvergadering al geweest.

wegvervoerbedrijven die daarheen zullen trekken Is aangezegd dat hUn huurover~

eenkomst per 1 januari van kracht zal worden. In verband met een aantal vraagstukken die het nieuwe vervoers~

centrum nog omringen hebben H. H.

Jacobse . en drs. A. Pais schriftelijke vragen gesteld aan b. en w. Inzake _de positie van de wegvervoerders en de maatregelen om tot een rendabele exploi- tatie te komen.

• Het adres van het secretariaat van de VVD,· afdeling Amsterdam, is Vondel.

straat 60, telefoon 128914.

Friesch Groningsche Hypotheekbank N.V.

ROTTERDAM

• Doot·dat de werkgevers op het aller- laatste ogenblik vergaand tegemoet zijn gekomen aan de eisen van de werkne- mers is in het Rotterdamse taxibedrijf een staking voorkomen kunnen worden.

Deze conflictsituatie heeft ook aan het lokaal-politieke front grote. bedrijvig- heid. veroorzaakt. Zo heeft het liberale raadslid Van Leeuwen schriftelijke vra- gen aan burgemeester en weth_ouders gesteld en zo heeft de liberale wethou- der Polak er i.n belangrijke mate toe bijgedragen dat een- commissie van goe- de diensten aan het we.rk is gegaan ·om te trachten een oplossing te vinden voor het overgebleven geschilpunt van één centrale telefoon.

• De districtscentrale Rijnmond heeft tegen 13 november 's avonds 8 uur haar jaarlijkse ledenvergadering uitgeschre- ven in café-restaurant Engels. De ver- kiezingen voor de Rijnmondraad zullen het belangrijkste punt van bespreking uitmaken.

• Het afdelingsbureau van de VVD is gevestigd Avenue Concordia 83. Tele- foon 133995.

pandbrieven .

een veilige belegging met zeer hoog rendement

Schooladviesdienst

R OT'l'ERDAM heeft een schoolad- viesdienst gekregen. Een schoolad- viesdienst nog wel voor het open- baar en het bijzonder onderwijs. Wij constateren dat met enige nadruk om- dat er moeizaam en langdurig overleg voor nodig is geweest om het bijzonder onderwijs tot deelneming aan de oprich- ting en vervolgens aan de werkzaaiphe- clen van de nieuwe instelling te bewe- gen. Dit samengaan, gebaseerd op ra- tioneel denken zowel als wederzijds be- gTip en goede wil, achten wij een ver- heugend teken.

Er bestonden in Rotterdam al een we- tenschappelijk bureau en een pedolo- gisch instituut. Daarnaast werd in on- delwijs!n·ingen behoefte gevoeld aan een schoolpedagogische dienst. Het is nu de bedoeling dat het wetenschappe- lijk bureau samen met de beoogde schoolpedagogische dienst worden on- dergebracht in de schooladviesdienst.

Sommigen - onder wie het liberale ge- meenteraadslid mevrouw Enclert-Baylé - zouden gaarne hebben gezien dat dit ook gebeurde met het - pedologische instituut, maar daar bestaan kennelijk onoverkomelijke bezw<1l'en tegen. Dit instituut blijft dus een zelf;;tandige sta- tus bezitten.

Voor goed begrip vaîi zaken tel{enen wij hierbij aan dat het wetenschappelijk bur-.eau tot taak heeft de bloei van het onderwijs in Rotterdam te bevorderen op basis van wetenschappelijk verant- woorde inzichten. De schoolpeclae-o·

gische dienst stelt zïch ten doel de scho- len op hun verzoek en met goedvinden van de ouders behulpzaam te zijn bij het vinden van wegen om het onder- wijsproces bij de individuele leerling zo

goed mogelijl' te laten verlopen.

In het beginsel strekt het werlüerrein van de schoolpedagogische dienst zich uit over het gehele onderwijs, dus van het kleuteronderwijs tot en met het voortge- zet wetenschappelijk onderwijs. De fi·

nanciële positie van de gemeente noopt echter tot beperlöng in die zin dat de werkzaamheden van de dienst zich voorlopig zullen uitstrekken tot twee van de zeven staclsrayons. Het ene rayon is te vinden in het westen van de stad.

Hier !'rijgt de dienst te mal,en met vier- enveertig scholen.

Voor de schooladviesdienst is als bestum·svorn1 gekozen een zogenaamde commissie-nieuwe-stijl, een functionele commissie die omscl11'even is in art. 61 van de Gen1eentewet Deze commissie, waaraan het dagelijl's bestuur van de gemeente belangrijl'e bevoegdheden heeft overgedragen, is voor Rotterelam een novum. Trouwens, ook elders heeft de functionele comn1issie nog maar wei- nig ingang gevonden. Blijkbaar is de animo om vl'ijwillig bevoegdheden over te dragen in de gemeentebesturen niet zo heel erg groot.

In het bestuur van de commissie lu·ij- gen zitting de wethouder van onderwijs - als voorzitter,. het hoofd van de secreta-

rie-afdeling onderwijs als secretaris, alsmede telkens twee vertegenwom·digers van het openbaar, het pro·

testants-christelijk, het rooms-katholiek en het neutraal bijzonder onderwijs.

Over het algemeen zijn de gemeente·

raadsleden de oprichting van de school·

peda~ogische dienst en de onderbrenging daarvan - samen met het wetenschap·

pelijk bureau in de schoolad·

viesdienst met veel sympathie tegemoet getreden. Het is hier de plaats om te getuigen dat in de discussie over dit onderwerp mev1'ouw Endert haar toe·

hoorders verraste met een rede waaruit diepg_aande - stuclie en veel deskundig·

heid spraken.

Samenvoeging van het wetenschappe·

lijk bureau en de schoolpedagogische dienst in de schooladviesdienst achtte zij een nuttige zaak. De werl,zaamhe·

den van beide instituten zullen immei;~

voortdurend in elkaar gTijpen. Schei·

ding van beide secties zou clan ook be·

paaldelijk ongewenst zijn. De gekozen constructie is de beste waarborg voor een optimale taakvcrvulling van de schooladviesdienst. Een taakvervulling die naar de stellige overtuiging van me·

vrouw Endert zal leiden naar een bete- re begeleiding van het schoolkind.

Een deel van de raad zat overigens

"nogal aan te kijken tegen het plan om de (ambtelijke) secretaris . van de bestuurscommissie stenirecht te geven.

Van die kant werd gesuggereerd de deskundige ambtenaar te vervangen door een raadslid. Dat werd de aanlei·

ding voor een nogal opgewonden discus·

sie over de vraag of i:1 enig bestuursor·

gaan een an1btenaar een conclude1·ende stem kan hebben. Een Vl'rta g die op dat ogenblik niemand met zekerheid lwn be- antwoorden.

Daarom werd besloten de verorde·

ning op de schooladviesdienst zodanig te formuleren dat de amhte"Iijke secreta·

ris het stemrecht voorlopig wordt ont·

houden. De wethouder heeft toegezegd

over dit aspect een afzonderlijke nota te

ztillen schrijven, waarna de raad zicll

aan de hand van dit stuk over de

kwestie van het stem1·echt nader z;ll

kunnen uitsprel,en.

. VRIJHEID EN DEMOCRATIE vrijdag 31 oktober 1969 - 5

VVD-gemeenteprogram-1970

De voorzitter van de Vereniging van Staten- en Raadsleden van de VVD, de heer D. W. Dettmeijer, wijdt in dit artikel aandacht aan ons gemeenteprogram-1970, dat vandaag wordt gepubliceerd.

IN MEMORIAM J. VAN DIJKE

Op 12 oktober is, 48 jaar oud, plotseling overleden de heer J. van Dijke, ge- meenteontvanger van Dirksland, voor- dien secretaris en ontvanger van de thans opgeheven gemeente Melissant.

Hij was de eerste gemeentesecretaris die toetmd tot de vereniging van staten- en raadsleden van de VVD en 'is steeds aangesloten gebleven. De heer Van Dijke was een bekwaam vakman, die .zich volkomen op de hoogte hield van de vele activiteiten op het gemeentelijk e1>f. Ons bureau voor gemeentepolitiek mocht vaak een beroep op zijn vak-

kennis doen. ·

Hij was een oprecht liberaal en heeft -·-- zonder dat daarvan naar buiten bleek- veel gedaan om de band tussen vrijzinnigen op Goeree en Overflakkee te verstevigen.

Hij ruste in vrede.

Partijde-

mocratie (11)

door mr. F. Korthals Altes, algem. secretaris van de VVD

Op zaterdag 25 oktober is in de jaar·

vergadering van de Vereniging van Sta- ten- en Raadsleden van de VVD het nieuwe gemeenteprogram-1970 vast- gesteld. De vraag lmn rijzen hoe - dit gemeenteprogram tot stand is gekomen en vooral, waar het dit keer een uitge- breide inleiding heeft, waarom men daartoe is gekomen.

Wat betreft de totstandkoming het volgende. Het bestuur van de Vereni- ging van Staten- en Raadsleden heeft een aparte commissie benoemd voor het maken van een concept-gemeente- program. Deze commissie was als volgt samengesteld: prof. mr. D. Simons te 's-Gravenhage (voorzitter); mr. J. Drij- ber, burgemeester van Middelburg; mr.

J. de Wilde, oud-voorzitter van de VVD-raadsfractie in Amsterdam, lid van de Eerste Kamerfractie der VVD; mr.

S. Willinge Gratama, oud-statenlid van Gelderland; dr. A. P. J: van der Burg, arts, wethouder van Rijswijk (ZH) ; mej. mr. J. J. Th. ten Broecke Hoel,stra, voorzitter van de VVD-raads- fractie in 's-Gravenhage; dr. A. J. Vis, gemeenteraadslid te Bussum; dr. J. Alers gecommitteerde van de raad van Rijn- mond; mr. G. C. van der Willigen, bur- gemeester te Leiden;· jhr. mr. A. Feith, burgemeester te Voorburg; mr. A. A. J.

Goldberg, burgemeester te Wisch; drs.

P. A. Wolters, burgenieester te Coevor- den; mr. dr. W. K. J. J. :van Ommen Kloeke, gemeenteraadslid te 's-Graven- hage; D. W. Dettmeijer, gemeente- raadslid te 's-Gravenhage en voorzitter van de Vereniging van Staten- en Raadsleden; K. H. Brandt, te 's-Gra- venhage, oud-burgemeester van Moor- drecht en directeur·-\,an het bureau voor gemeentepolitiek van de VVD. Het se- cretariaat werd vervuld door mej. drs.

I. Günther, secretaresse van de Vereni- ging van Staten- en Raadsleden, en de heer F. N. Bouchard te Krimpen a.d.

IJssel.

De commissie heeft verscheidene ke- . ren vergaderd terwijl enl,ele leden van

·de commissie over een bepaald gedeelte van het program in aparte vergadering bijeen zijn geweest. Er is een openbare hearing gehouden voor alle leden van de partij, in Amersfoort, welke druk be- zocht was, terwijl ook verscheidene schriftelijk suggesties binnen zijn geko- men. Het dagelijks bestuur van de par- tij heeft van het conceptprogram kennis genomen en het bestuur van de Vereni-

ging van Staten- en Raadsleden heeft er

Naar aanleiding van het verzoek van de heer J. J. Mulder (Vrijh. enDem.van 17 oktober) aan het hoofdbestuur na te gaan of inspraakmogelijkheden gescha- pen kmmen worden voor partijleden bij

de verkiezing van Gedeputeerden en Eerste Kamerleden door de Provinciale Staten gaarne een persoonlijke medita- tie. Het onderwerp ·is in een. reglemen- tencommissie bestudeer;d voor zover het de kandidaatstelling van Eerste Kamer- leden betrof. Die bestudering leidde toen tot de door de heer Mulder gesig- naleerde beperkte inspraak-mogelijk- heid voor het hoofdbestuur, en wel om- dat iedere verdergaande inmenging van enig partij-orgaan zonder feitelijke bete- kenis zou zijn. De door de ·heer Mulder gesignaleerde problemen bleken toen niet op te lossen door . verandering van de partijreglementen, omdat deze pro- blemen het gevolg zijn van de staatsin- richting, die men met partijreglemen- ten niet vermag te doorkruisen. Dat leert ons de PSP~geschiedenis met de

heren Lankhorst eli Noordewier.

De PSP kent een kandidaatsstel- lingsprocedure waarbij. door partijorga- nen de kandidatenlijst voor de Eerste Kamer-verkiezingen wordt opgesteld.

De lijsten moeten echter worden inge- diend door de statenleden zelf. Anders dan in het geval van de indiening van de kandidatenlijsten voor de Tweede Ka- mer-verkiezingen is geen medewerking van het hoofdbestuur vereist. Bij het indienen van lmndidatenlijsten voor de Tweede Kamer is een machtiging van het hoofdbestuur nodig om de naam van de partij boven de lijst te verl,rijgen.

Voor de Eerste Kamer-verkiezing geldt dat niet. Bovendien mag, althans in on- ze partij, van de besturen der kamer- centrales verwacht ·worden, dat zij de kandidatenlijsten voor de Tweede Ka- mer indienen conform de besluiten van de algemene vergadering en dat zij daarin niet !moeien. De leden van de Provinciale Staten hebben echter een wettelijl' recht zelf de lmnclidatenlijsten op te stellen. Zou men in onze partij

een afzonderlijke vergadering aan ge- te houden. Zeker, de raadsleden zijn wijd en enige amendementen op het met algemeen kiesrecht gekozen door concept voorgesteld. Tenslotte is het de burgerij; zij vertegenwoordigen deze concept, gelijk vermeld, in algemene met recht, maar toch kan zelfs het bespreking gekomen in de jaarvergade- _ .. plaatselijk bestuur niet altijd ontkomen ring van de Vereniging. Er is dus op aan de klacht dat er nogal eens ruime schaal gelegenheid geweest tot bestuurd wordt "bij u, over u en zonder wat men met het moderne woord u". De afstand tussen bestuurders en

"inspraak" betitelt, burgerij is groter geworden en de kie- Omdat allerwegen in de commissie de zers staan kritischer tegenover de door behoefte werd gevoeld aan niet alleen hen gekozenen. De problemen zijn ener- het vermelden van algemene punten, zijels gecompliceerder geworden en

· maar bovendien aan èen beschouwing daardoor niet zonder meer te begrijpen, over de gemeentepolitiek, gaa:t dit terwijl anderzijds juist het gemeente- keer een inleiding · aan de punten bestuur in zijn werk de burgerij ontmoet vooraf. Daarin wordt o.m. gezegd: op al zijn levensterreinen."

"Het gemeenteprogram-1970 verschijnt Vervolgens gaat men over tot de in een tijd, waarin onze beproefde de- openheid en het betrekken van de bur- mocratische bestuursvormen kritischer gers in het bestuur, waarover het pro- worden tegemoet getreden dan be- gram zegt:

trekkeiijk kort geleden nog voor waar- "Voor een modern bestuur geldt daar- schijnlijk werd gehouden. Nieuwe op- om de eis: openheid tegenover de kie- vattingen breken zich baan. De VVD zer, de burger. Dat betekent openbaar- staat hiervoor open, zoals het in 1968 heid waar mogelijk en tijdige voorlich- verschenen rapport "Kiezer en Gekoze- ting over het hoe en waarom. Daarom ne" duidelijk bewijst. Met deze her- doet het gemeentebestuur goed om in waardering van onze democratische hiervoor in aanmerking komende geval- instellingen en aanpassing aan zich wij- leü door middel van hearings de mening.

zigende inzichten heeft ook het plaatse- ·van belanghebbende burgers te peilen lijk bestuur - het dichtst bij de kiezer alvorens een definitieve beslissing te ne- staand en democratisch beslisse!id· over men."

vraagstuklwn die over het algemeen de

burgers direct aansprelwn - rekening Vervolg op pag. 8

Voorzitter D. W. Dettmeijer (op de rug gezien) overhandigde de scheidende mevrouw Holzmüller-Teengs een plant, als . dank voor· haar zeven jaar bestuurswerk in de Vereniging van Staten- en Raadsleden van de VVD.

Tijdens de zeer druk bezochte jaarvergadering werden als nieuwe bestuurs- leden gekozen mevrouw A. A. Kingma-Van Voorthuijzen en de heer Heeder.

wensen dat wettelijk recht aan de Sta- tenleden te ontnemen door de bevoegd- heid tot het opstellen van de kandida- tenlijsten op te dragen aan partij-orga- nen, dan zullen deze Statenleden daar- mede· eerst moeten instemmen. ,Mise schien zou de afdeling Rotterdam dat eens willen proberen bij de komende kandidaatstelling voor de Staten. Het hoofdbestuur verneerilt de resultaten dan wel.

Bovendien - dat leert nu -juist de PSP-geschiedenis - is men er nog niet mee, wanneer de Statenleden een kandi- datenlijst opgedrongen krijgen waarvan hen de volgorde niet bevalt. Niemand kan hen dwingen op nr. 1 van de lijst te stemmen. Ook de bestuursleden van ka- mercentrales, die de ·kandidatenlijsten voor de Tweede Kamer hebben inge- diend conform de besluiten van de alge- · mene vergadering, behouden de be- voegdheid Voorkeursstemmen uit te brengen. Het zou theoretisch mogelijk geweest kunnen zijn dat bij de laatste · TweedecKamer-verkiezingen in de ka- mercentrale X tevergeefs was aange- drongen op het kandideren van een an- dere lijstaanvoerder, dat in de Rijksldeskring X keurig volgens de re- glementen toch de door de algemene vergadering gekozen lijstaanvoerder op de kandidatenlijst had geprijkt, maar dat alle kiezers in de Rijkskieskring X toch, overeenkomstig de door de VVD-leden in die kieskring geuite in- zichten, niet op de lijstaanvoerder, maar op de kandidaat van hun voorkeur zouden hebben gestemd. Bij Tweede Kamer-verkiezingen is dat niet waarschijnlijk, bij Eerste Kamer-ver- kiezingen wel. Men kan bij de stem- ming geen gewetensdwang uitoefenen.

Zelfs niet bij pacifisten, laat staan bij liberalen.

Bij de lieuze van gedeputeerden ligt de zaak weer iets anders. Ool' hier kan men de eigen Statenleden niet dwingen, ten hoogste hun kandidaatstelling afhan- kelijk stellen van hun bereidheid de door de partij gewenste gedeputeerde

naar voren te schuiv.en en · met hun stem te steunen. Wettelijk zijü 'echter gedeputeerden de door alle Statenleden gekozen leden van het dagelijks bestuur van de provincie. Wanneer andere par- tijen, om welke reden dan ook, niet de door de liberalen naar voren geschoven kandidaat-gedeputeerde kiezen, maar een andere liberaal, dan is het de uit- eindelijke beslissing van de aldus geko- zene of deze de benoeming al dan niet aanvaardt. Daarbij kmmen persoonlijke belangen een rol· spelen, maar ook zeer wel de door de eigen fractie gedeelde mening dat het provinciaal belang meér gediend is met een minder goede libera- . Ie gedeputeerde dan met helemaal geen

liberale gedeputeerde.

Te allen tijde bestaat de mogelijkheid voor de besturen van de kamer- en sta- tencentrales en voor .·de centraleverga- deringen van deze organen de statenfrac- tie te verzoeken van gedachten te wisse- len en inlichtingen te geven. Hetzelfde gèldt voor gemeenteraadsfracties. Vroe- ger stuitte dat veelal op bezwaren van de gemeenteraadsleden (ook in Rotter- dam), tegenwoordig in veel mindere mate. (niet meer in Rotterdam). De vraag of een dergelijke gedachtenwisse- ling al dan niet plaats vindt, hangt in laatste. instantie af van de Statenleden, die men na hun verkiezing niet meer kan dwingen, ook niet door wijziging van de reg·lementen. Men kan wel de ingenomen houding bij de volgende kan- didaatstelling honoreren in positieve of negatieve zin. Het zelfde geldt voor Tweede Kamerleden, wier beleid overi- gens wel door de algemene vergadering wordt besproken. Anders dan raads- en statenleden zijn de Tweede Kamerleden niet belast met bestuur.

Tenslotte dient men zich af te vragen

of het voorafgaand verlangen van aller-

lei toezeggingen inzake Gedeputeerde-

en Eerste Kamer-keuze nog wel valt te

rijmen met de gedachte die in artikel 6

van onze beginselprogram ten aanzien

van Tweede Kamerleden (geen man-

daatsverhouding) is neergelegd.