Frans Schleiden
bron
Frans Schleiden, Hazegerf. Joh. Roosenboom, Heerlen 1947 (tweede druk)
Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/schl001haze02_01/colofon.php
© 2013 dbnl / erven Frans Schleiden
E wòad väöraaf
Ouwertiedsj wòate hazegerf en brommeleblaar benao i gidder hoeshouwe gebroekt.
Och kattesjtats en vlièrethieë; doezend-gulde-kroed en lingebluj.
Ene minnige, dè zich der maag bedorve houw, dronk zich dao-aa gezond. 't Waor och köslich
1)väör de lèver en de neere en 't reeniget 't blood. 't Waor good väör alles.
Dit book heisjt: Hazegerf en brommeleblaar. 't Zunt vertilsekere, die ich han geploát lants gen haol wèèg, i gen binnede
2), op klève'n èëd
3)en zandgrond, i dodlèger
4)en blòak
5).
Dao trof ich der Sjang en der Klös, der Pitter en der Joep Ze blefte get sjtòa klandere
6)en wat ze vertaote
7)han ich opgesjrève.
Ich been
8)t uch aa en maog t uch good dòa wiè hazegerf en brommeblaar... tège de verdorvenigheed huutsegendaags.
DER SJRIEVER.
Eindnoten:
1) uitstekend.
2) laag gelegen wilanden.
3) klei.
4) nat weiland.
5) moeras.
6) praten 7) vertelden.
8) bied.
't Mot wel ezu get wiej 'n verdorvenigheed zieë
't Trieng sjtong i gen abdieëk en krèësj. 't Houw e retsept i gen heng väör der man.
Dè waor sjwoer krank. De traone leepe-n-em lants t gezich en druppete op t retsept en leepe dao in e pultje, bei-ee.
Der Hèër abdieëker pakket zich t retsept en kèëk t nao. E zoeët zienge brul en zoot 'm op gen naas en kèëk nog ins en sjot mit der kop. Doew krèësj t Trieng lank-e-weg.
Der Hèër abdieëker reep op der jonge Hèër abdieëker en wiej dè komt en t retsept loos, sjot dè och mit der kop en de
vrouw abdieëkesje mòs kòame en diej heel t retsept hieël wied va zich aaf en trok de sjowwere op.
t Trieng krèësj, dat 't nit waor väör aa te zië en 't zaat: ‘Hèër, is t wurkelich ezu sjlim mit 'm?’
‘Ija’, zaat der Hèër abdieëker, ‘wat hat der man?’
‘Ja Hèër’, zaat t Trieng, ‘t mot wel ezu get wiej 'n verdorvenigheid zièë. E is ene
mond of innig gelè nao heem
kòame oet gene beuisj mit natte veut en wie e zoot kaffe te drinke, sjloog 'm der swungel in der kop. Vèr hent 'm doew nao ge bid braat en e is sèr nit mieë opgesjtande.
Van doew aa hent vèr mit sjarmengthieë gewirkt en 'm um gen hat mit kamille gebieënd en 'm aahouwend 'n werm kroek a gen veut gelaat. t Hat nuuks genotst.
Der kouwe brand sjièngt 'm meester te zieë en noe bin ich nao der dokter gewest.’
‘Hm, hm,’ zaat der Hèër abdieëker, ‘en noe zut 'r nao der dokter gewest?’
‘Jao Hèër, 'ns kiekke of dat get hulpt.’
Der Hèër abdieëker kreg zich e glaas, woe ‘aqua pura’ op sjtong, sjot 't in e fleisjke en dong dao e paar druppe-n-i diej 't fleisjke sjwat kleurete.
‘Makt 't mer good sjterk, Hèër, zaat 't Trieng, “vèr hent al van alles geprobieëd”
't Gong nao heem mit 't fleisjke en droog 't väör zich, gans väörzichtig i gen heng.
Diej zow 'm wel helpe. Ze waor jò och sjrikkelich duur. Me kus jò och zelver get mit wirke en sjarmeng of fleere dò bei dòa of doezend-gulde-kroet.
Ene minnige, dè zich dao mit hat gered. En da kumt-e zelève nit mieë in dè natte beuisj.
't Trieng gong al ummer flotter en 't waor 'm gans lieèt i gene kop.
Der baa houw de middetsieng op inge daag lèèg gedronke. “Drink mer”, houw 't Trieng gezaat, “des te ieëder bis te wir bèëter.”
Mer 't houw 'm nuuks genotst.
't Trieng houw doezend-gulde-kroet geholt en kattesjats en wèègberei, och blaar va bròmmelesjtruuk en gedrugde wolbere.... Der urme vadder wòad noe ins werm en da wir ieskaod. 't Wòad ummer sjlimmer mit 'm.
De vrouw Peltjes zaat: “Dat zal wel. E it jao nuks; e mus beëter èëte.”
't Trieng gong a ge bid, kreg der man mit de hand en zaat, als kriesjentère:
“Hoebèët” wat wilste....? Wilste èëpel mit bottersaos? 't Zunt nog get èëpel dao. Of....
has te zin op ene hirring....? En went vèr 'm i Paries motte hòale, zaagt t mer.’
De vrouw Stiefs komt, ocherm, mit ene telder zoermoos en zaat: ‘Ich houw nog get zoermoos en daat: Gang en draag 't der naober.’
Der naober evvel sjnappet nao aom en winket va nee: Laot mich mer sjtil gewèëde, 't wet och wir bèëter.
Doew zaat de vrouw Peltjes, mit dat ze zich de owwe
aafdruuëget: ‘Dè-n-urme-n haos.... waat.... ich han nog get bottermilk heem op e vuur sjtòa, mesjie wilt e dat’ en wiej ze d'r mit komt, zuuëtet der kranke en wool ze nit.
De jonge waore va gen koel kòame. Ze houwe der pungel op 'n vinsterbank geworpe en wiej 't Trieng dao zoot te kriesje, zaat der Sjang: ‘Noe liej doch nit der ganse ivvige daag te janke. Daova wet e nit bèëter.’
Mer 't Trieng zaat: ‘Dèr mansluuj hat gee hats. 't Is uch egaal went der baa sjturft.’
Ene daag of innig
sjpieëder wòad der vadder hieël sjlèët. E wool nog get zage en koët 't nit mieë. 't Zoot get in zieng kèèl es went inge kriesjt.
't Trieng waor opgesjpronge en wosj 'm mit ene natte sjwam durch 't gezich en reep: ‘Joep, gauw nao kaplaon en zag 'm e zow alles mitbringe.’
D'r Joep sjprong op 't rad. E laat zich väöruvver wiej ene renner en voor wie ene wille. Kaplaon komt mit 't Fes
1)De vrouw Peltjes komt i geloope en reep: ‘Juzzes, Marië, Deus, sjtank us bei, hat 'r de litenei van alle hilige?’
Ze worp zich op 'n knee en bènet: ‘Herr, erbarme dich unzer’. Mè kaplaon zaat:
‘'n Owweblik’ en ze sjweg.
Der vadder laog sjtil i ge bid en waor wies wiej 'n kets. 't Waor 'm es went 't hoes
op en aaf gong en alles um 'm heen woad lieët en vaal.
‘Joep!’ reep 't Trieng, ‘gouw nao der dokter, zag e zow sjnak kòame!’
Ze goove der vadder de gezende kets en bènete de litenei. Zienge aom sjtokket e paar maol, gong nog ins hieël deep en blef sjtèëke.
Der baa waor doeëd.
't Trieng vèget zich de traone aaf en bond zienge sjnuutesplak der vadder onder gen kin en aove uvver der kop bei-ee en zaat: ‘Vèr hent alles gedòa en 't hat nuuks genotst. 't Mot wel ezu get wie 'n verdorvenigheed zieë gewest.’
Get sjpieëder loewete i Lutterendal de klokke en de luuj zaate: ‘Dè, dat is väör dè oet 't Haagebuutje. - Zieëker e besjlaag - ja, dat is 't sjlimste.... e besjlaag.’
't Trieng gong bis bei de liek en zaat: ‘Doe urme sjelm, doe has in die lève nit väöl gehad, noe zal dich evvel nuuks mieë fèle, vir laote dich sjun begrave.’
De liek wòad igezerkt en ze laate op de kis drei kruutskere va sjtruuësjpieter, ee aove, ee in 't midde en ee a gen veut en diej ins komte kiekke, worpe allegenaaf
2)lants gen zerk mit e meike paom get wiewater, bende e vadderonzer, zuuëtete ins en zaate: ‘Ja kinger.... dat is 't litste’ en da gonge ze nao heem.
't Trieng houw väöl gekréësje, bezonder bei 't graaf. De jonge waore wies en blas.
Nao de begreffenis gonge ze bei 't Sjtienebepke zich ee krieje mit de nonke, de sjwäöger en de fettere.
Heem leete ze zich der vlaam goot sjmake. Ezugaar 't Trieng laachet wiej der nonk Sjang zieng wietse vertillet en allenei reepe ze: ‘Dè nonk Sjang, dè is evvel good.’
Eindnoten:
1) de H. Communie.
2) van boven naar beneden.
De pyramied à la Carousselle
't Zondes i gen kirk sjteet der Lowie mit de knee baove der wiewatesjbak oet. En op de fesdaag hulp-te der kuster de hukste
1)ketse
2)oetpitsje
3). En went ze 'm nit in der toernverein heie, kuuëte ze de pyramied à la carousselle nit make. Ummesj der Lowie is sjrikkelich sjterk.
Der Joeëzep ‘oet gene pool’ komp ins mit zie aod sjummelke i gen sjmid en wie dat tirreke
4)besjlage waor, gong der Lowie onder 'm zitte en pakket 'm mit de vusjte poeëte vas en ezu droog e 't sjummelke ‘mit de hofiezere en all’ de däör oet. Doew reep der sjmid: ‘jonge, holt de vaan, da gunt vèr ezoeë durch gen durp getrikke.’ Mè der Joeëzep ‘oet gene pool’ ergeret zich, dat e sjwat wòad en t sjummelke houw de traone i gen owwe.
t Zondes nao de bronk waor i Gummelich e internationaal toernfes. Dao komte diej va Aoke en diej van Morreset en och de Oebelsje. Die zunt allemaol
internationaal.
De Lutterendaler, wao der Lowie bei is, naome de harmenei mit en wiej ze optrokke, sjpèëlete ze t Amalgama va Horbach, dat der kuster väör diej gelègenigheed houw gecompenieëd. Mè de keu va gene ‘övvesjten hoof’
5)koeëte de trom nit good verdrage en biezete
6)lants gen haage op, dat de waatsje
7)hun uvver gen ruk vlooge.
I Gummelich leep alles bei-ee. Dat kumt, umdat ze dao zelève nuuks hent gezieë en och gee versjtand hent va richtige moziek. De kinger heele zich bei der Lowie umdat dè ezu lank waor en ze dem good koeëte zieë.
Op de wei makete de vereine ieret-halber
8)ene toer um de kios. Dat huuët zich zoeë. Dat woste diej van Lutterendal och wal.
Daonao heel der direkter va Gummelich ene sjproch
9)en dronk op de gezondheed van alle vereine en och van der kunnik en de kunnikin va Belje, diej, wiej e zaat, alwir in e vleegmasjien gezèëte houwe.
De vereine moste de noemere trikke. De Pruuse trokke noemer ee, Morreset twei,
Lutterendal trok drei. De Aöker moeëte alzoeë beginne konssjtukker te make. Ze
hoove mit erm en bee en t waor sjrikkelich wat ze vèëdig kregte. Diej
va Morreset bowwete 'n pyramied. t Veel evvel sjnak op, dat ze ginge richtige carousselsboom howwe.
Intelich
10)komt Lutterendal mit de pyramied à la caroussel, woeë zich ene minige op gesjpitst houw. De harmenei pakket zich de insjtremente väör 't Amalgama. Der Lowie ging in temids sjtòa, kèëk ins nao gen loët i va wège de hugde en zoot zich mit oetgesjtrekde bee deeg en vas i gen èëd.... Um 'm hee bukkete zich 10-12 man, diej zich an 'm vasheele. Uvver dön klomme andere in de hugde; dao op klom t Jennejüpke mit de Limburgsche vaan: wit en blao. E sjtong dao in de loeët wie der haan op der tòan. De luuj wolle applaudisseere; der direkter van de Lutterendaler evvel goof 'n e teeke: nog get wade. Ummesj t mos nog kòame en... noe komt t. De caroussel gong drieëne. Der Lowie wòad mit gedrieënd en ezu dat t 'm sjlëët wòad väör gen owwe. E broeket al zieng kraf en reep: ‘Mardío jonge, towt
{problem}11)uch get;
donderment, mich gunt de knòake doebbel’. Der Lowie volt, dat 't 'm drieënet i gene k{problem}p. E zaog nuuks miee. 't Flikkeret 'm väör gen owwe, de knee begonn-n-'m te {problem}ève.
De harmonei wol jus t Amalgama i zitte. Doew leet der Lowie zich gòa en de ganse caroussel platsjet inee wie ene ouwe perplüj.
t Jennejüpke sjòat mit de vaan uvver der perplüj aaf en loog in 't graas te kiekke wie ene meikèver. De jonge looge uvveree. Ze sjreiete en vlookete durchee. Me zaog nuuks mieë wie heng en bee.
Lantsem-aa worrete ze zich oetee. Alling der Lowie blef lieje. Ze sjpolte-n-'m der kop en de owwe mit water en heele-n'm get cognac a gen naas en nao e paar minute sjtong e wir rèët, meu en krank en e zaat: Donderment, jonge, dat waor evvel sjwoer.
Dat heel nog gee pèëd oet.
‘Wat jaomer!’ zaat der redacteur van de Oebelsje Siedoenk, 't waor ezu fie an 't goeë en noe vilt der ganse tempel in ene knao.’
Der direkter van de Lutterendaler trok mit de jonge gans sjtil op heem aa en aater 'm komte diej van de harmenei - wie van e begreffenis - mit t Amelgama i gen teisj.
{problem}
12)Eindnoten:
1) hoogste;
2) kaarsen;
3) uitdooven;
4) diertje;
5) bovenste hoeve;
6) liepen;
7) graszoden;
8) uit beleefdheid;
9) rede;
10) eindelijk;
{problem}11) haast u wat;
12) plofte.
De rees nò Visé
‘Pitter’, zaat der Joep, ‘doe bis vunf en drissig; doe mos mer trowe’.
Der Pitter zaat nüks, e bezoog der Joep ins es wente zage wool: ‘Allemòl good en waal, mè mit wè?’
‘Pitter,’ zaat der Joep, ‘doe zes nüks’ ich weet evvel gans genau wats te zage wils;
doe wils zage: ‘Mit wè?’. Maak dich ging zurg, Pitter, ich zal dich e medje bezurge....
ee wat good sjprèëke ka, doe zes jò, och wenste sjprèëke mos, gaar nüks.... ee medje och, wat verstand hat - verstand has doe och, mè nit genog vör 't daagse gebroek.
Alzoeë Pitter vèr gunt e Zondig bei de patesj nò gen kirk en vare dan aaf nò Visé.
Ummesj dò wont é medje vür dich en 't heisjt Philippientje.’
Ezu waod gedòa.
't Waor nog gans vreug, wiej ze dè Zondig nò gen kirk gonge. De Hillige sjtonge nog te sjlaope in der sjèèm va de pilare. De Hillige Sint Anna waor evvel al wakker en griemelet tège der Pitter, es went ze zage wool: ‘Jong, ich bin benujt, wiej dat mit dich zal afdriene wède hüj.’
Landsem-aa blòzet der daag e vaal gries lit durch de vinstere i. Doew wòate de Hillige wakker. 't Wòr es went ze hun mentel glad sjtrèëke en ze vowwete de heng ezu wiej ze der daag uvver motte sjtòa. De Hillige Sint Berb kreg zich heure tòan op 'n erm en de Hillige Sint Kathrieng 't rad i gen heng. Der Hillige Paulus how zienge lange sèbelster
1)'t undesjte òve en drienet 'm gouw um en kèëk nò der Hillige Sint Thommus, dè nog sjleep. Och der Hillige Joesep houw dat gezieë en e laachet en sjteet e paar maol mit de zèèg op 'n èëd, zoedat zienge nòber der Hillige Sint Thommus zich vervieret
2)en wakker wòad.
Dò piepet 'n däör en e gans klee aod wiefke komp i gesjloefe en gong zich an de ummerwèrende Hulfe zitte. Op {problem}emòl wòad de däör opgeworpen en kampe veer, vunf kinger i geklabattere. Alle Hillige kèëke um en wòre vroeë, dat ze wir kinger zòge.
Der Joep en der Pitter houwe sjtil dò gesjtande, de köp vol sjwoer gedanke.
't Komte al mieë en mieë luuj en de mis begon.
Der pater houw de prèdig en sjprook uvver der ieësjtand en e zaat, 't wuur bèëter neet te trowe. Och der Hillige Paulus hei dat gezaat. Der ieësjtand wuur ene wieësjtand. En der Joep daat: dat begint good.... went der Pitter dat mer good versjteet....
En ezu wòr 't: der Pitter zaat, wiej ze i gen Kirksjtraot wòre: ‘Joep, ich waat nog get, ich bin uvverhoop
3)nog te jonk...., ich....’
‘O! wat doe duppe!’
4)Doe versjees dat verkieëd. Vuur dich is 't bèëter te trowe;
doe kans nit op eege bee sjtòa. Went dè pater pastoer wör, sjpreuk e och väöl düdeliger. Wat gift dat mit dich; doe has noe nog ginne orrentlige
5)knoop mieë a gene rok.’ Dat zoog der Pitter dan och i en ze gonge op rees.
An der Tsol i Gummelich
wòate ze aagehowwe. Dat wòr der Joep nog nit gepassieëd. Höm visitierete ze evvel och nit, mè waal der Pitter en wiej ze vèëdig wòre, vraoget der Joep: ‘Hèëre... dat dèr der Pitter ezu nò visitieët.... Dè lit zich leever doeëd sjloa es datte zow sjmoekele!’
En doew zaate de Hèëre: ‘E kamp os verdaat vör, e kiekt graat of wente kaffie sjmoekelet.’
Dat sjloog der Joep in ene laach en e zaat: ‘Hèëre, der hat rèët; der Pitter hat wurkelich huuj e gans aadig gezich op stoa. E is huuj ezu väöl wie op de broedsrees.
Mè vèr motte gòa. 'n Ander kieër drinke vèr os ee te hoop
6)vèr hant noe ginge tied.
Adieë te same.’
Ze kreege zich der tsog i Gummelich nò Visé. Dò zoot in der coupé 'n modder mit
e kink. Dat kink moeët zich mit erlobnis brèëke en dat waor der Pitter zie geluk. 't
Wòad 'm sjlèët um gene maag en hèë brook zich mit erlobnis och. 'Ne dikke Duutsche
Hèër, dè dò zoot, kreeg 't och benauwd en doog mit erlobnis 't zelvige en der Joep
zaat:
‘Kom, Pitter, vèr gunt dò aater in dè coupé’ - En wiej ze dò zoote, zaat der Joep:
‘Pitter, 't hoovet zich al mer inge mieë mit erlobnis te brèëke, da wür 't mich och al mit erlobnis gans sjlèët wòade.’
Entelich wòre ze i Visé. Visé is e sjun sjtedje. Me kan dò van alles haa en dat komt te paas. Der Joep wol 't Philippientje, went 't mit der Pitter verlobt wòr, e gesjenk gève. Ze blefte vör 'ne winkel sjtoa, wò nuuks wiej grülle
7)en baare
8)sjtonge.
‘Pitter,’ zaat der Joep, ‘ich gèèl
9)dich en 't Philippientje huuj op der Verlobungsdaag e gesjenk. Ich gleuf, 'n kompesbaar
10)wür gans schun!’
Ze gonge i en goole 'n groeëte blao
11)kompesbaar. Der Pitter mos ze drage, da veel 't nit ezu op, dat der Joep diej sjenke wool.
Graad wie ze um der kant gonge, der maat op.... dò komt 't Philippientje oet gen kirk. Der Pitter zaat: ‘Joep, 't wèëd mich nit good; kom truk.’ Mè der Joep bleef sjtao en zaat: ‘Pitter, pas op of ich kraak dich ing, das-tet ach daag veuls. Mingste ich wuur gek? Noe hot dich good, hür, wat ich dich zaan.’
Dò komt 't Philippientje op 'n aa. 't Waor gans sjtödig
12)en houw ene hood mit dikke blao-sjwatte bakproeme op. Um get te zage, zaat der Joep: ‘Philippientje, dat is der Pitter.... ene vrund va mich.... E hat zich in der tsog mit erlobnis motte brèëke;
't is evvel noe weer bèëter’ En 't Philippientje zaat: ‘Woveur had 'r die baar bei uuch?’
Dat sjloog der Joep in ene laach en e zaat: ‘Kink, da zal ich t dich mer zage: diej is vuur dich. Vèr wolle huuj verlobungsfes viere.’
Dò laachet 't Philippientje gans verlège en zaat: ‘Ich dank dich, Joep; ich houw 't mich al lang gedaat. Sjun, dats-te der Pitter mit braat has. Da kan der Pitter mit os viere.’
En 't Philippientje pakket der Joep i gen erm, en der Pitter leep der nève mit de baar op 'n sjowwere en e zaat: ‘Ezu is 't 't bitste, Joep; väöl geluks allebei...., ich waat nog e jaor.’
En wiej ze wiejer gonge, zaat der Joep: ‘Wè hei dat gedaat?’ En 't Philippientje vraoget: ‘Wat mingste Joep?’ En der Joep zaat: ‘....Dat dich die baar ezu good gevalle hei, kink!’
En wie ze lants gen kirk op 't hoes van 't Philippientje aa gonge, zaat der Pitter:
‘Doe zes jo ginge get, wa Joep?’
‘Wova?’ zaat 't Philippientje.
‘Van dat brèëke, kink,’ zaat der Joep.
Eindnoten:
1) sabel;
2) schrok;
3) ueberhaupt;
4) domme kerel;
5) fatsoenlijke;
6) samen 7) stenen potten;
8) groote inmaakpot;
9) koop;
10) zuurkoolpot;
11) blauw;
12) deftig.
't Wèhrhafte Drüd
I Aoke a gen Klappergaas sjteet 't sjtandbild va der wèhrhafte sjmid. E hat der hamer vas en deet juus es wente der Hèër va Jüllich nog ing gève weul. E sjteet dò gans alling en dat is verkieëd. Dò mus aater 'm sjtoa zieng vrau: 't wèhrhafte Drüd. Ummesj 't is nit ezu zier
1)der wèhrhafte sjmid, dè Aoke gered hat; dat is veul mieë zieng vrau 't wèhrhafte Drüd.
In 't jaor 1276 rowwenieret der Hèër va Jüllich gans Aoke. De Aöker lèëte honger en sjand en ieëlend. De kingerkere wòate mager en krank. Ouw luuj wòre ging mieë in Aoke; diej houwe dat leed nit mieë konne drage en wòre der inge nò der ander es hupkere
2)ieëlend nò gene Kirket gedrage wòade. De mander
3)dörete nit. Ze wòre bang um opgehange te wèëde, wiej eneminnige boete de stad op 'n binde
4)hong.
't Drüd how 't der Hindrik al e minnig mòl gezaat: ‘Doe bis ginge sjòt polver wèëd.
Zit dèr kèls
5), der mander! Dèr lot uur vroluuj en kinger honger lieje. Hat 't nog nit lang genog gedoëd?’
6)En ezu sjtong 't Drüd och deks i gen sjtraot en da reep en sjreiet 't dat 't sjallet durch de Klappergaas; en da komt 't Beb va gen Tolbet en 't Fing va gen Plet en 't Sjting en 't Trees en 't Poeja va gen Roeës en ze braate hun kinger mit en sjtooke de erm nò gen loeët i en reepe sjand en sjimp aaf op de mander va gans Aoke.
Ins op ene murge wòr der Hindrik i gen sjmid. E uvverdaat nog ins de litaneij, die
't Drüd 'm uvver der Graof va Jüllich houw väörgebend en dò hoeët-e op eemòl e
signaal van 'n trompit klinke va de stadsmoere her. E heel zich 't hats vas. Ummesj
e wos, dat der Graof mit zieng saldòte wir gong trikke durch de sjtraote va de stad
en waor bang,
nit vör der Graof va Jüllich, och nit väör de saldòte, doch väör zieng vrau, en wiej de trompitte nog ins sjallete, doew hoeët-e i gen hoes 'n däör toesjlòa en 't Drüd kamp nò gen sjmid i gesjtoeve en reep: ‘Huusjte
7)dat, Hindrik? Noe zal der Graof wir durch Aoke kòame paradeere mit zieng saldòte. Is dich dat allelee?’ En der Hindrik zaat:
‘Mie leef Drüdje, doe bis ummer e good aos gewest, lòt vèr 't mit geduld drage; 't is noe eemaol nit andesj. 't Is Gods Wil!’
't Drüd kreeg owwe wie poatèëpel wiej 't dat hoeëd; 't sjnappet zich der groeëte amboshamer en reep: ‘'t Is noe genog; do gees noe en sjlees 'm der kop i! En wenste nit wils, da gaon ich mit 't Bep en 't Fing en 't Sting en 't Poeja va gen Roeës - en daonao beginne ver mit uuch mander.’
Dèr kont wal dinke, dat der Hindrik 'ne sjwoere sjtriet i zie hats te sjtrieë houw....
Wat te dòa? Dao klonk 't signaal op e nuujts; 't klonk en sjallet gans vrei en vrech durch de sjtad en me hoeëd 't masjeere
8)al van de saldòte. An 't sjmidvinsterke sjtond der Hindrik te kieke en nève-n-'m 't Drüd. Der Hèër va Jüllich rèët gans sjtols vörop op zinge belsje hings.
‘Hindrik, noe is 't tied! Wente an de sjmid kunt, gees doe in der wèèg sjtòa en sjlees 'm der kop i.’
Der Hindrik vervieret zich haof doeëd en zaat: ‘Wat minste wal? 't Zunt 'r wel vofsig bei em. Dat kan ich nit; ich han och nog ginge kaffie gehad, en ich bin och mer alling.’
‘Ich gòa mit dich,’ zaat 't Drüd, ‘ich help dich.... Vlot.... hei is der hamer.’
Der Hindrik volt, dat 't moeët, e pakket der hamer, kèëk nog ins de vinster oet en gong op de däör aa en.... kamp wir truuk en zaat: ‘Druudje, went vèr ins waadete, bis de ander va Aoke allenei mit gonge?’
‘Nuuks dova, doe gees noe.... en flot.... dò koame ze.’
Der urme Hindrik mos - e leep der wèèg op, der hamer i gen heng. Der Graof grèëp 't pèëd mit der tuuëgel vas en heel sjnak halt; e zoog, wat te dòa wòr.
Aater der Hindrik sjtong 't Drüd, mit ene tweide hamer, vur went 't nüedig waor, en 't reep: ‘Hèër va Jüllich, noe is 't tied; kom naoder, vèr zunt nit bang.’
Der Hèër va Jüllich trok zienge sèbelster en e kamp en sjwinget 'm durch de loeët....
Mè der Hindrik waor ezu loeës en sjprong aater 't Drüd, mè 't Drüd heef 'm um de
oeëre, dat 't sjallet, en de saldòte va Jüllich laachete en der
Graof reep: ‘Drüd, wenste wils, konste offeceer wèëde bei mich.’
Dat leet der Hindrik zich nit gevalle; e sjnappet der hamer en sjloog drop los. Der usjte sjlaag vong der Hèër va Jüllich op mit zinge sèbelster,
9)dè evvel i sjtukke lants gen èëd sjprong. Der tweide kosse nit mieë opvange en dè trof 'm op-ene kop, dat e snee zakde wie 'ne cylinder.
De saldòte va Jüllich zatte-n-et op ene leup op de sjtadsmoere aa. I gen Klappergaas wòate de vinstere opgetrokke Dò aater houwe de Aöker sjtòa kieke en ene minnige houw zich e Vadder Onzer väör der Hindrik gebend. Noe wòr 't andesj en ze reepe:
hoera! en komte op 'n sjtraot.
Ze laate der Graof va Jüllich, dè an 't sjterve waor, i gen sjmid en hòalete der hèër pastoer. Doch wiej dè kamp wòr e al doeëd en de Aöker trokke allenei nò gene maat en der sjnieder oet gen Klappergaas gong op de trappe van 't sjtadhoes sjtao en heel 'n sjpruch
10)en zaat: ‘Luuj van Aoke! Hüet! Der Hèër va Jüllich is ezu juus versjlage wòade durch der Hindrik, dè bei mich de mantoere make lit. E hat melève bei ginge andere sjnieder laote wirke en ich hun 'm altied good bedind. Der Hindrik hat gans Aoke gered. Wat zat dèr luuj va Aoke?’
En 't ganse volk wòr vroeë en reep: ‘Lève der Hindrik!’ En ze pakde-n-m op 'n sjowwer en drooge-n-m der maat rònd.
En opziej an de moer van 't sjtadhoes sjtond 't Drüd bei 't Bep en 't Fing en 't Sjting en 't Poeja en ze sjotte zich van 't laache en 't Drüd zaat: ‘Dèr höt dat gezich motte zieë, wiej ich 'm de sjmid oet dref, dè voelig!.... Dat kunt 'r mich gleuve, ich hei 'm der nak um gedriend, went e nit oet de sjmid wool.’ En 't Poeja zaat: ‘Doe has rèët, Drüd; diej mansluuj zunt nit mieë wiej vreuger; 't is ginge mieë der bei, de get döët.’
11)Dao op eemaol sjloog 't Drüd de heng in-ee en reep: ‘Jummich, kinger, deus, ich mot gòa!.... Dao houw ich nit aa gedaat.... Wat zal dat geve;.... ich han de milk op e vuur sjtòa.... die kòkt mich uvver!’
Eindnoten:
1) zoo zeer;
2) hoopjes;
3) mannen;
4) weilanden;
5) kerels;
6) geduurd;
7) Hoort ge;
8) marcheeren;
9) sabel;
10) rede;
11) durft.
Ozze Haan
Ozze Haan hat t zondes en t werkeldags de gow montoer aa....: e wies kammezaool....
1)ne roeë frak mit ne greune sjtats.... gèèl kamasje en um gen haos ene fienge ringe kraag. Dao bòven oet blinkt e roeëd gezich en ne roeë kamp wie Botsjed aater Aoke.
Dò kamp op eemaol.... ene nujje haan heem nève bei der naober!... ne gans roeë....
inge mit ouwwertiedsje poefmowwe.... en da bloeëtskops en zonder kamp.... en ezu groeët wie e kaof. Dò heel zich alles uvver op.
De ouw kloek en de bonte, de wiesse pul en ouch 't kwiebeske gonge ins drop aa.
Ozze haan kos ze nit alling laote gòa en gong mit. 't Kwiebeske natuurlich leep gans väörop. Ze kròape alle vunf durch gen haag de nobbesj-wei i en donge juus es went ze mer kampe um wurmkere te zeuke. Ozze haan tokkelet es wente zage wool: Kinger, kriet uch mer aaf, 't zunt nog wurm dao.
Dò komp och dè andere haan gans vrundsjaftlich gedrieëne en gebeuge en kèëk
zich de naobere ins alleneu good aa. Hèe begos ezu gaar te dabbe en wurm väör 'n
te zeuke en de hoonder te lokke. Dat geveel ozze haan evvel neet.... e zoot zich in
de hugde.... de bros väöroet.... de vläö-
gele bis op n èëd en macheered op en aaf en tokkelet gans ge-ërgerd en e krieënet oet protes, dat t sjallet durch de wei.
Dè andere haan leet zich dat neet gevalle en begon och i postuur op en aaf te gao....
en krieënet och.... mè ezu erbermlich, dat alles laachet en 't kwiebeske sjprong va sjpas de loeët i, twei.... drei maol aateree.
Me zow zelver haan motte zieë, um te veule, wat dat vör n onieër is vör ne haan, went me ezu oetbelaacht wet. E kneupet zich der rok toe, trok de sjowwere vöroet en kamp gans vrech nòderbei en doew blef e sjtòa en rikket zich in al zieng lengde, dong de owwe toe en krieënet nog ins, nog väöl erbermliger wiej usjter en t kwiebeske reep: ‘Dat is ginge haan!’ Dat waor dem noe te dul,.... e kratset twei drei maol i gen èëd en sjprong op der ozze aa. Ozze haan bukket zich en der andere vloog twei meter wiejer i gen èëd. Evvel e goof t nit op en veel op e nuujts aa. Mè ozze haan sjprong uvver 'm her. Der andere wòr wir gereed en sjloog mit de vläögele rets en links um zich heen. Ze kregte zich te pakke en rèëte zich t kammezaol durchee. Ze sjpronge van ee aaf en hòalete ene aaleup um des te wuster wir aa te valle. 't Blood sjprong 'n oet gen owwe. Ze krieënete en sjreiete va pieng en woole ophuure, doew reep 't kwiebeske: Hins, lot kòad aaf! Zit dich uvver 'm hee. En doew begon t sjrikkelichste hanebiete wat ich melève ha gezieë. De kloek reep hulp en mòad.... de pul wòr al no heem. 't Kwiebeske zoot op 'n haag en heel zich mit der retse poeëd an de linker ziej 't hats vas. 't Blood sjprietset 'n oet de bros en oet der kamp en wiej ze nuuks mieë zooge leete ze zich los. Ze howwe-n-es dik en gonge nò heem. Wiej der ozze 't kwiebeske nève zich zoog in 't nò heem gòa, wosj e zich mit de vläögele 't blood oet gen owwe en zaat: Kwiebes, wenste nog ins sjtäöëkels, krieste knuup, huuësj-te?
Dan gong e ins zoepe, kèëk nog 'ns der hoof
2)op en aaf en sjprong no gen rik op.
Ezu wiej 't mit de hane geet, geet 't och mit de luuj. Me hat luuj, diej minge....
ander luuj weure ging luuj. Ieësj.... went ze zich ins uvver en weer 't kammezaol of de bloes kapot gerèëte hant, wet 't andesj. De sjlimste luuj evvel zunt nit de hane, mè de kwiebeskere, diej dò roope: Lòt koad aaf!
3)Diej kwiebeskere muste noe en dan ins knuup krieje,.... wat zat dèr?
Eindnoten:
1) vest;
2) hof - hoeve;
3) de jongens roepen bij 't oplaten van vliegers: Lòt kòad aaf!
De Munneke I Ville
Der broor Erwinus wòr sjupper op ter Munnikef. E zoot a ge meyestüuntje
1)bei de sjaop op zie sjtulke. De sjaop houwe voor in avandant
2)en me ròak der hunning en de zaft va de klieë. Hei en dao laoge de deere mit troeppe beie-nee en nirgelete
3)'t zaftige graas. Der sjuppesjhonk houw zich lank-e-weg oppen èëd gelaat, - de sjnuuts tussje de vusjte poeëte en dreumed.
Der Erwinus koeët noe ongesjtuuet in der biebel lèze. E houw dè biebel van ene ouwe broor geërfd, die hieël gelieëd gewest wòr en 'm eeges mit de hank geschrève houw. Bezondesj de usjte littere wòre absjeulich fie en ongenieëdig sjun en dò i sjtonge de luuj wò uvver gesjrève wòad es wie Noë mit de ark. Der Erwinus loos va Lot zieng sjuppere, diej ruuze houwe mit diej van Abraham. E houw e minnig mòl mit vruid gelèze, wiej Abraham dat ezu sjun houw in òader braat. Ummesj t is nuuks wèëd, went sjuppere ruuze bent. Huuj zoeët e get andesj. - Dò sjtong de gesjiechte va Jacob bei Laban.... e blaaret wiejer. Dò zaog e juus wiej de vrouw va Lot op dèn urme sjelm gesjolde houw. 't Wòr wonder! e heel zich an 't blaare en vond neet watte juus wool. In der biebel ruukt me och der hunning en de zaft van de klieë. Dò is vör gidderinge in avandant. Me hat evvel daag, dat inge der kop nit der hèr sjteet. 's Sjunste bevilt da nit. Der Erwinus dong der biebel toe, en kèëk nò de zon, diej bòve de Mechelder danne good geël ondergòng. Dat git
4)god weër, daat-e, dat git botter en kieës en voor
5)vör de sjaop. Va gen heuverdenne komt ene fijne witte nivvel neergesjtrèëke mit netsde en vóssjigheed vör de weie en 't veld.
't Loewet ovvesklok en der Erwinus zonk i ge veld oppen knee. E heel der kóp gebòge en de heng gevowwe in der witte baat. Donò dref-e de sjaop bei-ee en gong e nò heem nò ter munnikef. Der broor Johannes houw de koffere
6)lüëte gesjoeët
7)en nuuj ketse dri gedòa. Diej moeëte de munneke gidder ovvend mit nème nò gen kirk.
Ummesj der gank dè va ter munnekef onder gen èëd durch gong, wòr duuster en lank
en och i gen kirk moste ze lit ha vör de vesper te bène en 't komplieët. Der broor
Andreas, dè
cellularius wòr, komt mit de sjwerver, die i ge pannes gèëte houwe. 't Wòre-ter zes dizzen ovvend. Ze heie nog gèèr get blieve klappe
8)an der urme-doeisj. Ze wòre meu van 't sjwerve en i ge pannes zoot 't zich god. Gidderinge van 'n houw get nuujts te vertille Mè went der broor Andreas sjellet
9)wòr 't tied en moste ze mit, vör zich inde sjuur va ter Munnekef e pletsjke te zeuke vör de naat.
De munneke zoeëte zich gidderinge zieng lüet, makde ze aa en gonge hunner twelf
10)nao gene kelder i, wò de däör wòr van der gank. Ze tròkke zich de kaboetse
11)i gene kop! Ummesj 't wòr kaod in dè gank. Ze gonge inge vör inge aateree en heele de lüëte hoeëg vör zich oet. Lantsem klòm 't hoeger en hoeger op. Dò wòre trappe en me moeët verzichtig gòa, umdat de moere bouwvellig wòre en de trappe hei en dao aafbrökkelete. Der broor Andreas houw 't de abtiste va Botsjed al eminnigmòl gezaat.... och van de kirk, diej sjendlich oetzaog,.... wò òve in der plafong groeëte plakate oetgevalle wòre.... en van de daak
12). De abtiste sjtillet ummer oet va jaor tot jaor. Der tiende braat häör nit völ op. Wat wool der Andreas doeë. E moeët mer wade.
De munneke komte aater gen elter oet en zoete zich an de twei zieje oppen knee.
Vör zich zoote ze de lüëte en laate dò nève de beuker. Diej beuker how der broor Cassianus zieliger i Kölle gòa hòale; des seligen Henrici Susonis, dess Heiligen Prediger Ordens S. Dominici Buch von der ewigen Weisheit. Went 't ovves de zieël verdöëd
{problem}13)en oetgedruugd wòr va ummer 't zelvige werk bènete ze dò oet de vesper en 't komplieët. De zurg en de meudigheed gonge da weg en 't veel wiej ne frisje rèèn op hun zieël. Da verwonderete ze zich op 't litste zelf mit wat vör ne iefer dat ze bènete.
Der Andreas vong aa:
Gott merck auff meine hülff....
en de ander veele i:
Herr eyle mir zu helffen.
Ehre sey dem Vatter und dem Sohn und dem heyligen Geist en op e nuujts zoot der Andreas i:
Alle Weisheit....
en de ander zaate-n-t no:
Alle Weisheit....
Ps. Der Herr hat Erlösung gesand seinem Volck und seinen Bund gebotten.
Ewiglich, heylig, und schrecklich ist sein Nahm. Die Forcht des Herrn ist der Weisheit
Anfang. Guten Verstand haben alle, die darnach thun, sein Lob bleibt ewiglich.
Ehre sey dem Vatter und dem Sohn und dem heyligen Geist.
En ezu zonge ze durch, de ing rei vör en de ander nò. Went ee vers oet wòr, veele de andere wir kreftig i. En de gezichter diej nève de lüëte looge, wòre blas va der sjien en glensend va de vruid.
Hun lippe gonge op en aaf en sjtonge nit sjtil:
JESU dir weicht der Sonnenschein, Viel besser richst als Balsam rein Du süsser als der honig bist,
Mein liebster Schatz Herr JESU Christ.
Du bist ein lieber gnaden Brunn,
Mein Hertzens Gast, sein Frewd und Wohn.
Ich aber wil mich im Herrn erfrewen und in Gott meinen Heyland frohlocken.
Mè plutslich wòr de vruid oet!
Op eemòl wòre de munneke opgesjpronge! Ze sjtonge do vaal en wies.... der sjrik op 't gezich. Ze heele de lampe vör zich de högde i... 't Usjte houw de dingklok gesjlage... twei, drei sjoer sjlèèg, ezu hel es went ene ries ze mit ne hamer hei kapot gehowwe en ezu wild es went ze i sjtukker wuur gesjpronge. Doew kraket der tòan es went de belk opgehaove wöëte en oet de moere gebugd. Donò veele aaten i gen kirk der plafong en de pilare uvveree mit e hilsj gekrak.
Wiej luuj, diej loope vör der donder en der blits, ezu vluchtete de munneke oet gen kirk aater gen elter i, de trappen-aaf.
Der Erwinus houw mer twei drei sjrit gedao. Der sjrik houw 'm aagehouwe. E heel zich vas an de moer. Zonder dat e-n-t wos veel 'm de lamp oet gen heng. E zonk op 'n knee. 't Komt get lants zien hats op nò der kop. Dat maket 'm duuzelig. E zoog in zienge droom wiej 'n wook opkomt van aater der boeisj en lantsem neersjtrèëk uvver de sjaop en uvver hem hee. E wòl nog roope op de sjaop, mer 't wòr te sjpieë. Noe mos hèë och mer ruhig lieje en sjlaope gòa en bène: Mein liebster Schatz Herr JESU Christ....
Wiej de munneke op ter munnekef kommte, wòre ze hunner elf. Der Erwinus wòr nit dao!
Ze gonge truk en vonte-n-'m en braate-n-'m nò heem. Ze sjtonge in zieng cel en zòge wiej 'n vaal kleur uvver zie gezich komp, en bènete dò 't litste van 't komplieët:
Erleuchte meine Augen, dass ich nicht im Todt entschlaff.... In der Höhe hab ich
mein Gezelt aufgethan und meinen Stul auff der Wolken säulen. Ich will in Frieden
mit ihm schlaffen und ruhen. Herr erhöre mein Gebeth und mein Geschrey komme zu dir.
Der Erwinus dong de owwe op. Uvver zie gezich komt diezelvige vruid wiej bei 't bène i gen kirk. Doew wòate de owwe
14)hieël groeët, es went e zich verwonderet.
E heel der aom op en sjtaret vör zich oet.
En nò e paar minuute sjot der Andreas mit der kop en zaat: ‘Dat wòr get andesj...
dat wòr der doeëd. Lot ver bène vör zieng zieël.’
Wiej 't s' anderendaags
der broor Ewaldus nò Botsjed rèëd, daat e nò, wat der Andreas 'm how
gekommandieëd. E mos 't usjte vertille va der urme broor Erwinus, dè bei 't ivalle va de kirk va sjrik gesjorve wòr. Dan mos e vertille, dat de ganse daak wuur aafkòame.
De kirk wuur verrowwenieëd. All' leug op ene hoop. De abtiste mus zelf mer ins kòame en zich dat bezieë!
Richardis von Ulpenich, abtiste va de hoeg adelige jongfere va Botsjed en grondvrouw va Ville hoeëd zich alles gans genau aa. Dat der Erwinus doeëd wòr, dong'r leed. Dat wòr ene wirkzame en brave munnek gewest. Ze leet e kruuts besjtille i Botsjed va sjunne blauwe sjtee, en drop sjrieve:
Hier ruht
Br. Erwinus von Eys
den Herren entschlaffen zu Villen den 17 Sept. 1383.
Gott trost de Seel. Amen.
Wiej der Ewaldus va de kirk vertillet sjòt ze mit der kop en zaat: ‘Dat zal vör Ville
'n ganse onkuste wèëde.’ Ze braat der Ewaldus durch 't kloster en leet 'm zieë wat
dò
alleneu nog gemakt moeët wèëde. Der Ewaldus woat och god opgewaad en wiej e an 't èëte wòr, zaat de abtiste, ‘e zow och väöl kompleminte besjtille i Ville - ze müet noe gao, ze hei nog allerhand te dòa.’
Der Ewaldus zat zich op der broeng en rèët op Melòte aa de Trichter sjtraot nò, op Ville aa en minget ummer, e hei nog get vergeëte, mè e wos nit wat.
Der broor Andreas wòr gaar nit te sjprèëke. E zaddelet der daag-tenò zelver 't pèëd en rèët op Botsjed aa, in alle iel
15). E sjtong vör de abtiste en zaat 'r klaor en duutelich wiej de ouw gebroeke weure i Ville: De abtiste müet es grondvrouw va Ville der romp va de kirk onderhouwe. Zoeë wör 't och gewest vör 't jaor 1222 wiej de munneke i Botsjed woeënete en uvver Ville regeerete. Mè mieë wiej 100 jaar hei de abdei nuuks an de kirk i Ville gedòa en dòva komp 't, dat de kirk noe i gevalle wuur. Der tiende van 3 jaor wuur nog nit genog vör dat wir god te make.
De abtiste belòvet de zaak te onderzeuke en noe komte der 7 Jan. 1384 i Ville i ge pannes bei-ee in naam van de hoegadelige jongfere Richardis von Ulpenich der broor Isenbardus oet 't klòster Hummerode va Trier mit der Hèër Sikretarius Bernardus Henricus. Ze houwe va Ville geroope de sjildhèëre: Goswinus va Wingberich, Symon va Ter Moere en Reynardus va Cotesse; och de 7 sjèëpe. Der Tilman va Hales, der Werner va Mameles, der Johannes oet gene wèët, der Johannes va Cottesse, ne man va 80 jaor, der Johannes va Còmerig, der Nicolòs oet gen sjtraot en der Johannes der woof. Dat wòr der ötste va gans Ville. Dè wòr benò 100 jaor.
Dò komte och der Simon Hase, der zoon va der Johannes der woof, der Henricus va Breda en der Nicolòs v{problem} Inder.... diej alleneu tot de pfaar Ville behoeëte.
Der broor Andreas mit der Johannes wòre va ter Munnekef dò.
't Wòad lank en breed uvver de kirk gesjpòake. Der broor Andreas houw 'n lòte zieë wat nog rèët sjtong va de moere. Ze wòre-n-t ins: 't wòr sjrikkelich. Ze koeëte 't evvel nit ins wèëde uvver 't opbouwwe va de kirk Doew sjtong der sjèëpe Nicolòs oet gen sjtraot op en zaat: Dò wuur i jaore nuuks mieë a de kirk gedòa. De abtiste wuur te wied aaf en dèët
16)dò nit aa. 't Wuur toch ouwe broek, dat de abtiste der romp va de kirk mus onderhouwe.
Der broor Isenbardus va Trier sjòt mit der kop en vroog: of der Hèër sjèëpe de
ouw gebroeke och wel good kant. Doew zaat der sjèëpe: ‘Dit wil ich gleuve, Hèër,
ich bin i
Viile jonk wòade en noeëts oet Ville gewest. Ich han hei al 9 pastuuesj gekand en diej hant zelève nit andesj gesjpròake. Dat wòre (ich kan ze uuch neume) ene ziekere Hermannus.... doew Jacobus, donò Martinus va Mastreech. Donò ne Hèër Arnoldus va Aubel, 'ne Goswinus va Ròa, 'ne Hèër Henricus Wynantz; doew der Hubertus en Jacobus van Riemst en donò is ozze Hèër van noe kòame der Hèër Johannes va Ieëlendörp. Diej hant an de kirk nuuks gedòa. Dat mot de abtiste bezurge. Waal an 't koer en dat is ouch nit i gevalle en vilt ouch i jaore nit i. Dèr sjprekt va ouw gebroeke. Vrògt dat ins an der Johannes dò.... dè kan uuch va ouw gebroeke sjprèëke.
Der Johannes zaat: Ezu wuur 't ummer gewest en ezu vuur 't ouch noe nog. Der Hèër notarius Bernardus Henricus sjref dat allemòl op, wiej getuugt woad en der broor Andreas zaat: de abtiste mus ouch dinke an 'n nuj klok, de ouw leug i sjtukker onder der tòan Ouch dat woad opgesjrève.
De abtiste gòf doew der tiende vör de kirk. Ze gong hör famielige nò: der ridder Raso von Ulpenich en zieng vrau Katharina, der Hèër Konrad von Ulpenich en zieng vrau Aleidis, diej sjrikkelich riek wòre. Diej gòve alleneu. Ouch der Hèër Cono von Ulpenich droog dò aa bei - en de nòbere va Ville blefte nit aater en bowwete de kirk op.
Eindnoten:
1) plaatsnaam;
2) in overvloed;
3) herkauwen;
4) geeft;
5) voer;
6) koperen;
7) geschuurd;
8) praten;
9) belde;
10) met hun twaalven;
11) monnikskap;
12) het dak;
{problem}13) verdord;
14) oogen;
15) (alle yl) heel vlug;
16) dacht.
Der nonk Macheel
Der Nonk Macheelwòr riek. E houw e hoes, ne kòllef
1)en 'n wei, i ge veld 3 murge terref en get kòan en op de boerelieënbank 3000 gulde! 3000 gulde! en diej wòate ummer mieë.
Dò waore-t-er, diej sjótte mit der kop en zaate: ‘Dè Macheel dat verke, dè hat wel
'n 20.000 op de lieënbank sjtao en e gift gene get, gee minsj; nuuks gift e! Ezu sjpròòk
ouch de witvrau Klinket “oet gen drek.” Mè went
der Macheel lants komt, da laachet ze vruntelich en zaat: “Dag, Hèër Macheel, dag Hèër Frayking.” Mè der Hèër Macheel trok da de ówwe wied op es wente zich verwonderet en kèëk 'r aa en zaat nuuks en gong durch. Ummesj me ka nit verzichtig genog zieë mit ezun vrauluuj en der Klinket zieliger, dè urme sjelm zienge ieësjtand wòr è richtig vègevuur gewest. En der sjnieder Flòks zaat: e wuuer, wiej e sjtórf pielgraad oet gen drek
2)nò gen himmel i gevlòge, ezu dat der hillige Sint Petrus hei gezaat: mè mienge leeve man, d'r zit nog nit an de rei, d'r zit mieë wiej 20 jaor tevrug.
Doew hei der Klinket de bitste gouw wöäd gegève en gezaat: Lot mich, gevelles hei, 't wòr nit mieë oet te howwe.
Der nonk Macheel zoot Pinksmondig mit zie broor der Sjang in der kaffe van der Droeves Neres en ezu uvver der pot beer hee how der Sjang gezaat: Vruij dich Macheel, doe kums hòs
3)an gen doop.
En va doew aa wòr der Macheel zich loeter an 't vruien, ezugaar 't nats in der droom. Da dromt-e van e kling roeëd en vit Macheelke, ezu kling en ezu vit wie ne möl... Da laachet der Macheel en sjloog e zich in der sjlaop op 'n knee, dat der hond, dè vör zieng däòr laog, opsjprong en wir gen däör aa boenzet, en begon te bletsje.
Da woad der nonk Macheel wakker en reep: Wè is dò, morju, waat ich kom aaf, sapperloot, mit 't gewèer, en went-e nuuks mieë hoeëd laat-e zich wir neer en sjleep de gantze naat nit mieë.
Uvver daag went e lants gen sjtraot gong, gaof e de kinger klumpkere
4)en laachet e tège jidderinge, 't wòr ezu opvallend, dat de luuj de köp bie-ee sjtooke en zaate:
Dè Macheel, dè Macheel, dè sjiengt get in 't sjild te veure, en der sjnieder Floks zaat, e hei e good eugske op 't Fieneke va gene tinnef, dè ouwe gek!’ 't Fieneke wòr wel 20 jaor jonger, mesjie nog mië. 't Sjunste wòr, dat ze 't Fieneke och al versjeie mòl bei der Macheel houwe zieë sjtòa en 't hei noe ins nò gen èëd {problem}gekèëke en dan wir nò de kanadasse op 'n hulvetwei
5), en 't urm dink wuuer gans veralterieëd
6)gewest. 't Sjèèn och, dat ze zich in kòsts
7)weule laote aasjrieve en dat ze zich i gene October al weule laote trowe.
Der Sjang zieng vrau, wòr, wiej ze dat hoeëd va sjrik nò gen wei i kaome geloope;
ze how de heng in ee gesjlage en e zaat: ‘Sjang, wits-t-et van der Macheel?’ ‘Wat?
is e doeëd?’ ‘Nee, e geet trowe.’ ‘O, vrau, dat is nit sjlim, da zulle vèr wel igelade
wèëde.’
'ne Mond dernò wòr der nonk Macheel i ge veld an 't mieëne. E sjloog in der terf, dat 't sjtaol van de zèès joenket. E sjnèët alderhande gezichter. Dao komt lants gene reen
8)zie broor der Sjang aafgetrampele, wiej ne hèër, de heng op gene ruk, ne kraag i gen haos en 'n sigaar onder gen naas en ezu fie geweisje en gesjòre es went 't Zondeg wuuer.
‘Aha,’ zaat der Macheel, ‘doe mos ze ha, 't werkeldaags der kraag aa of... is get bezondesj?’
‘Dat wil ich gleuve’, zaat der Sjang, ‘ne jong, wie ne möl... en murge wet-e gedupt.’
Der nonk Macheel kos gee wòad oetbringe en zaat nuuks en zaat ‘hè’ en laachet en worp de zèès op 'n sjowwer en zaat: ‘da kom, da is vör huuj en murge vierovvend.’
Diej naat sjloog e zich in der sjlòòp drei mòl op 'n knee en wiej 't 'm de vieëde
9)mòl uvverkompt, sjprong e op. E sjnappet 't gewèër en mit der vinger an der haan gong e de trap aaf. E gong um gen hoes en zoeët alles nò. 't Wòr nuuks te zieë. E komt wir op en dong zich de sjwatte mantoer aa en der sjlippe rok en der hoege hood op en vuur de sjpeegel laachete, dat e zich sjot. Ezu kuuet e zich wal lòte zieë. Doew gong e de keu melke. Ezu gaar de sjwat-bonte vong 't vrèèm. Ze kèëk 'm mit heur groete truj owwe aa es went ze zage wol: is 't ezu wied? en hèë sjtrèëk 'r uvver gene ruk en kloppet 't 'r op der kop en zaat: Jowaal, keuke, 't is ezu wied, 't is ene jong, en wiej e an 't melke wòr, kèëk de sjwat-bonte nog 'ns um en sjloog 'm mit der sjtats va vruid der hood van der kop, dat 't nit mieë de meute wèëd wòr 'm op te rape, en der nonk Macheel veel va sjrik op 'n ruk i gen drek. Noe wòr de vruid oet! Gans troerig gong e nò gen hoes i. Do wòr nuuks aa te dòa, e mos zich 'n nuj montoer gòa gèle, en tège de noon komt der nonk Macheel van Aoke, va onder bis òve nuuj
oetgesjtoffieët en der sjnieder Floks zaat: ‘Da how ich nog rèët gehad; dè makt veuraa.
't Zal wel in October zieë dat e trowt.’
Um drei oer zòw 't kink gedupt wèëde. Wiej ze woole voetgòa, zaat der nonk
Macheel: ‘Kinger, noe waat, éé deel mòt ich uuch zaage: a gen doop hot ich de kets
10)òven-aa en 't Bep van onde, van wège 't aade. Ich han ummer huure zage va mie
beistevadder, dat 't kink aadet nò dem, dè de kets òven-aa vasheel.’ Mè 't Bep laachet
en zaat: ‘Vèr zulle dat wal zieë, Macheel, 't wuuer jo och nit sjlim went e nò mich
aadet.’
Der Hèër pastoer zat zich i gen kirk der groeëte brul op, bekèëk der nonk Macheel ins van òve bis onde en begon. 't Gong alles good. - Doe komt de kets. Der Macheel pakket ze aa. 't Bep sjnappet druvver hee. Der Macheel gong hoeger. 't Bep pakket druvver. En der Macheel sjnappet ze gans òve um de vlam en verbrennet zich de vingere, mè dat wòr 'm egaal. E heel ze vas. Der Hèër pastoer wòr erg lantsem, mè der Macheel leet nit los. E sjnèet gezichter, 't wòr nuuks draa te dòa. Vör 2000 gulde hei e nit losgelòte en 't lukket. 't Wòr gedoa. E vref zich de vingere aaf, diej gans sjwat wòre - en ze gonge nò heem. Der Macheel zaat gee wòad, mè an zie broor zaat e: ‘Sjang, ich hei 't gehouwe en went mich de vingere draa gonge. Ich gòan murge nò der notaar.’
Der daag dernò wirket der nonk Macheel nog nit en gong nò der notaar en leet alles wat e how sjrieve op der naam van Macheel Benedict Frayking.
‘Ja hèër notaar, dat bin ich nit, dat is der zoon van mie broor Sjang en dè erft al wat ich han.’
Eindnoten:
De duuvel kriet e ongeluk
‘Vrouw, wò is der Piër?’
‘Ich weet 't nit.’
‘Vrouw, da zal ich 't dich zage. Ich weet woe 'n is! E is mit de bronk. Vèr motte hei blieve en wirke. Ich zal dem get andesj lieëre!’
De vrouw Mertens trók de sjówwere op en laachet en zaat: ‘Jò, jò, doe zuls 'm get lieëre, doe! Doe bis ene loeëze’.
‘Vrouw, doe sjtiefs der jong nog! Wirke is och zieëlig, zieëliger, wiej voelentsere
1). 't Usjte wirke! Went e nit wirkt, mot e mer oet woeëne gòa:’
‘Dò zunt vèr nog nit aa,’ zaat de vrouw Mertens. ‘Has doe zelève oetgewond?
Sjaam dich get! ne boer mit 12 keu en dan der jong oet dòa woeëne gòa.’
De vrouw Mertens gong nò gene sjtal i, kèëk evvel nog 'ns um en reep: ‘Da kums doe evvel onder de keu te zitte, dat zaan ich dich.’
‘Oet woeëne gòa’, daat ze, ‘wè sjprik noe va oet woeëne gòa. Dat wuuer get vör de ver-Bendesj en de ver-Weerens, Wat zowwe diej sjpas haa! Nee! ouwe, dat passieët nit!’
Der Mertens wòr al pruttelentère
2)nò gen wei i gegange: ‘Wirke, wirke! voelige zunt 't! mer oet mit ze! oet woeëne! Dat motte ze! zulle zieë! zulle zieë!’ E komt evvel sjnak wir um en reep: ‘Adelitje, ich mot gòa i vare, kink, dò aater kumt e donderwèèr op!’
De vrouw Mertens, diej al an 't melke wòr, komt in inge iefer der sjtal oet en reep:
‘Doe zuls doch huuj op dè hoeghillige moddergoddesdaag nit gòa i vare, dinck ich!’
‘Wat, wat, vróluui, vróluuj! hoeghillige moddergoddesdaag! Ich mot hui ha, dizze wingter! Ich vaar i’.
De pèëd wòate aagesjpanne. Zienge ötste, der Sjang, zoot op 't usjte pèëd. Der Mertens houw zich aater in der wagel gezat en kèëk nò 't wèèr. Ze gonge i vare!
De ver-Weerens houw aater gen vinster gesjtande en houw alles gehoeëd en gezieë.
Wiej der Mertens en zieng vrouw get woëd houwe, houw ze gegrielaacht va vruid,
en wiej ze de kaar hoeëd voetvare, zaat ze an de maat: ‘Bepke, dò zuuste der duuvel,
dem heisje ze nit vör nuuks der
duuvel.... geet dè op ene moddergoddesdaag i vare! Ich gòan ins gouw bis bei de vrouw Bendesj.... ins kieke wat diej zet.’ De vrouw Bendesj reep juus op hör Fientje:
‘Kink, doe has gee wiewater mie in 't, wiewatesputje, dink draa, das te murge get wiewater oet der wiewatesjbak i gen kirk mit brings. Me kan zich nog nit ins mie zène... doew komt de ver-Weerens i en reep “Vrouw Bendesj, noe komt ins oet en kiekt mich ins dè duuvel, 't is God geklagd, is dè an 't i vare.” Ze gonge alle twei oet en de vrouw Ben. des zaat: “'t is sjentelich; ozze Herr-god mus ezon luuj sjtrang sjtròve! Mieng leef vrouw Weerens, de welt wèt sjlèët.” Went ezuget i Lutterendal passiët wuuer, wiej ich nog bei miene Hèèrbroor woor, vèr heie dem get andesj gezaat.’ De nòbesje, de vrouw Eurkens komt a gen däör kèëre - ze wool och nòder kòame en 't häört mit sjprèke, mè wiej ze de vrouw Weerens zaog, drienet ze de ruk op 'n aa, ummesj de Weerense mingete zich get sèr dat der Eurkens Sjang bei 't Fina van der Weerens oetgesjòate
3)waor.
De vrouw Bendesj zaat: ‘Dat kunt 'r mich gleuve, vrouw Weerens, vèr vertille va ginge get kòts, vèr weete och va ginge get en ich wil och nit haa, dat der Hoebèët of 't Fina get zage... God bewaar os dòvör; dat maog me jò och nit... mè der Mertens dat is ginge chris, dat is ene duuvel, dè besjtilt de luuj en hilt noeteref
4)de Possje...’
Diej twei vróluuj sjtonge nog lang beiee. Der Mertens voor mit zienge wagel ongesjtüet
5)durch en sjwamet gans rujig zie piepke.
In de wei wòad t hui opgelane. 't Wòad tied! Ummesj 't veele al innige druppele, en 't waor der litste wagel nog nit.
‘Sjang,’ zaat der Mertens ‘gang aate, went vèr bergaafvare hils-te der niekeniek
6).
De pèëd trokke aan, 't gong berg-op en òve-n-uvver
7)der kop va de wei. Doew gong
't berg-aaf. Der jong hool der niekeniek en der Mertens houw de pèëd sjtrang in 't
gebit. “Hot vaster”, reep der Mertens, “'t geet te zier. Drien-aa, zaan ich dich!” Der
jong heel wat e houwe koeët. Der Mertens sjloog der broeng mit de voes vör der kop
en reep: “Bis doe neet te bendige!”
8)'t Pèëd sjprong op 'n ziej en rèët der Mertens
mit. 't Begon in galop berg-aaf te gòa. 't Gong in ene wille leup. Der jong hong an
der niekeniek en wòad mit gesjlipt. Der Mertens houw 't pèëd motte looslòte en hong
an der kareboom en wòad nò rets en links gesjlingerd. Op ins doew sjtröppet zich 't
usjte pèëd in de kittes
9)en 't tweide veel uvver 'm hee. Mit e hilsj gekraks veel alles
i gen èëd. Der Mertens wòr gevalle en de kaar wòr uvver
'm her gegange. Der jong reep hulp... De vrouw Bendesj en de vrouw Weerens sjtong nog a gen däör en houwe alles gezieë en reepe wat ze schreie koeëte. Och de vrouw Mertens komt geloope. Ze mingete, dat der Mertens doeëd wòr. 't Houw evvel nog good gegange. E houw mer e bee gebròake. Ze braate-n-'m nò heem en e sjnèët allerhande gezichter va nieng. “Joesep”, zaat de vrouw Mertens, “zowwe vèr der dokter ins hòale?” “Ow-wat! dokter! hat nuuks te beteekene! wèt nit gehold!”
't Bee wòad mit natte deuk gekuld en good gevisjt
10)en ezu loog der Mertens i ge bid en bèët noe en dan op 'n teng va de pieng.
Der rèèn blef oet. De loeët woad klòr en wiej de bronk 't ovves nò heem komp, sjtong de vrouw Bendesj a gen kirk vör mit i te gòa en der zège te kriege, dè i gen kirk gegève woad en ze vertillet van 't groeët ongeluk dat gepassieët wòr, en wiej der zège gegève wòr, sjtong ze nog dò. Och der Piër houw 't nujts gehoeëd en e leep wat-e loope koeët nò heem. Al kriesjentère komp-e bei der baa nò gen kamer i. Der baa raozet
11)evvel nit. E houw te völ pieng vör te raoze. Och va oet gòa woeëne woad nit gesjpròake. Der urme Piër houw der baa e èëde piepke mit braat. E wool 'm dat gève, mè der baa winket va “nee” en zaat: “ich han genog èëde piepkere mit dat bee.”
't Keule holp nit völ. I gen durp vertillete ze, der Mertens leug gans sjtief i ge bid.
't Wör 'm no gene kóp i gesjòate en de hòre sjtunge-n-'m pielrèet op gene kôp. En wurkelich, de dreide naat wòr de pieng nit mieë oet te houwe. Der Piër krèg zich 't rad en rèëd nò der dokter; e zow gevelles koame, der vadder hei pieng vör gek te wèëde.
Der dokter wòr in zienge usjte sjlaop. E kèëk durch gen vinster oet en zaat:
Wo hat-e diej pieng?’
‘Aan 't retse bee, Hèër dokter. 't Wet ummer dikker en 't hat allerhande klüere!’
‘Dat zal wel zieë, jong! Wiej lang hat-e dat?’
‘Twei daag, Hèër dokter en 't is 'm noe no der kop i gesjlage!’
‘Twei daag! en da komt er noe ieësj!’
Der dokter daat: ‘da zal 't wel nit presseere en kunt 't zich op e paar stond nit aa’
en e zaat: ‘Ich kom murge vreug ins kieke.’
Der Piër voor aaf.
Diej naat moeët der Mertens sjrikkeliche pieng oet-
houwe, e reep op zieng vrouw en zaat: ‘Adelit, dat hilt gee pèëd oet! ich zal dèn dokter get andesj zage.’
Der dokter komt 't murges en bekèëk zich 't bee. Dò wòr nuuks aa te dòa. Der Mertens moeët nò 't sjpitaal.
Wiej e dat hoeët, riëtet der Mertens zich e wietsjke
12)op i ge bid en zaat: ‘Adelit, da gef mich der sjtek.’
‘Dèr kunt doch nit te voot gòa, Mertens, dèr mot gevare wèëde,’ zaat der dokter.
En der Mertens zaat: ‘Nee dokter, dat minget ich och nit. Dè sjtek han ich nuuedig vör dich, doe has get verdind, dast-e mich ezu lang in diej pieng has lòte lieje.’
Der dokter houw evvel ginge zin en maket, dat-e oet komt.
De vrouw Mertens leep 'm nò en vròget: ‘Hèër dokter, zouw 't wel nuuedig zieë, dat-e nò 't sjpitaal geet?’ en der dokter zaat: ‘Jowaal vrouw, dat is nuuedig en dè sjtek mot-e mer mit nème, in 't sjpitaal zunt och döktesj, ich gleuf uvverhoop dat-e dè sjtèk zie gans lève broeke ka.’
Wie der dokter voet waor zaat der Mertens: ‘Wits-te nog, vrouw, wiej e jaor of innig dat kaof gevalle wòr en ne poeët gebròake how. Vèr hant dè poeët doew rèët gebugd en good gevisjt. Dat motte ver och noe probeere. Roop der Piër en der Sjang en da mer draa’. En ezu woad gedòa: der Piër pakket 't bee onde vas en der Sjang òve en doew beugete ze twei, dri kir flot aateree. De knòake krakete! Mè der vadder sjnèët alle meugelike gerichter en e schreiet: ‘Huuer op! 't is good!’
't Bee waod vas igedrieëd en ezu blef e lieje... evvel neet lang. 't Bee sjwol sjrikkelich op en e heel de pieng nit mieë oet en e reep, dat me 't in de sjtraot kos huure. E wol nò 't sjpitaal. De jonge hòlete der Herpesj mit der vrach-oto, en laate der baa do op get kusses en dikkes lank-e-weg i.
Der dokter van 't sjpitaal sjot mit der kop: ‘Leeve man, dat is vör 'n wèëk of 10 te dòa.’
‘Zal wel, Hèër dokter, doew mit dat kaof doeret och ongevèr zoelang.
Drei mond ter nò komt ter Mertens nò heem. Dè sjtek how-e ummer nuuedig. Nò e paar wèëke gong e zienge ouwe dokter ins bezeuke. Dè wòr nit dò. Dè wor in 't hotel en houw dò 'n verzamloeng. Der Mertens komt i, gòf der dokter de hand en zaat: ‘Dokter, 't geet wir good, had-er ging èërpel nuuedig, ich han sjun èërpel vör uch, kiek ins hei, ich han 'r e paar mitbraat!’
Der dokter wòl evvel ging èërpel! ‘Dis zunt wel good,
Mertens, mè diej ich vör 'n 14 daag van dich krège ha, wòre haof voel. Ich wil ging mieëë.’
‘Sjtil, sjtil, dokter, dat 't ginge t huuet: Ich zaan jò och nuuks van uch.’
‘Va mich, wova?’
‘Van dat bee, hod dèr jo verkieëd behandeld! Hat mich sjrikkelich geld gekost!
Ich daat, sjik 'm mer get van diej voel èërpel.’
Eindnoten:
1) luieren;
2) brommen;
3) een blauwtje geloopen had;
4) nauweiyks;
5) ongestoord;
6) rem;
7) boven over;
8) temmen;
9) kettingen;
10) met windselen omwonden;
11) schold;
12) beetje.
De Bronk
Vör de bronk wèëde de hoezer gewiest. Uvveral in de sjtraote sjtunt ze te wiesse.
Mit lange leiere
1)en lang kwes rikke ze bis onder gen kandele.... en deep onder lants {problem}et gesjwetst. De hoezer zunt dan frisj wiej geweisje en ze blinke wiej nuj.
Da wèëde och de hage
2)geschòre. Juus wiej de sjaop, ezu krieje ze de wol aaf. 'n Haag mot ‘vör good’ ezu dun zieë, dat me d'r durch ka kieke en ezu geliek òven-uvver wiej der vieësj
3)van e hoes. Me mus zich sjame went de bronk lants kieëm en de hage würe nit in òader.
Der Nades Lardeno, ‘praesident van de ordenongskommissioen vör de bronk,’
sjnèët de haag va de hoeswei deep in de wol en maket ze òven-uvver ezu fie rèët, dat 't 'm zelver good dieën. Dò kòste ze ins no kieke.
‘Mer nit te fie,’ reep der Thommus oet de ander wei, en laachet. ‘Wat han ich gehoeëd, Nades, wèëde ging kamere gesjòate dit jaor? Wat is loos in de
ordenongskommissioen?’
‘O wat! Zieëker wèëde kamere gesjòate! Dat is ummer gewest, ezu lang wiej Lutterendal besjteet en dat wet och noe gedòa, en... went ich 't betaal.’
E houw zich versjpraoke en daat: God gèèf dat 't in òader kumt op de verzamloeng dizzen ovvend en dat ze de hoezer wir nao gunt vör te collecteere vör polver. Alling dovör is 15 gulde nuuedig en dat wuuer doch get völ vor dat zelver te betale.
Der Thommus zaat: ‘Dat lòt ich mich gevalle, Nades! Dat is sjun van dich! Dat zaan ich och, went nit gesjòate wet, is de ganse bronk nuuks. Da huert jò ginge, dat vèr oettrikke! Dat zow dich waal 'n duurt wèëde! Allo, 'n 15 bis 20 gulde deet dich nuuks.’
‘Vèr zulle 'ns aafwade,’ zaat der Nades.
't Ovves komt in der kaffee van der Droeves Neres de ordenongskommissioen bei-ee. Der Nades wòr nit op zie gemaak. Ummesj, ze muste ins nit wille rondgòa vör polver. E sjtong a gen tieëk bei der Neres get wietse
4)te verkoope mè mit e zoer gezich en do sjtonge-t-er an de ander ziej al e paar en sjtooke de köp bei-ee en zaate:
‘Went vèr wir
ezu völ an de harmenei motte betale, bedank ich mich. Ich bin dat Amalgama al lang meug.’
Der Nades how e vörgeveul, dat get ging loosbrèëke op die verzamloeng. Me hat ummer wèësjdriever in ene verein E kreg zie putje beer en gong durch nò 't
verzamloengs-lokaal. De andere kompte nò. 't Wòre ter 'n vunf en twintig. Ze braate zich 't glaas beer mit en gonge an de deuisje zitte. 't Litste komt der Hoebèët Annerts i en reep: ‘Jonge, dèr kunt mich oetsjtrieke. Ich wil nit mieë in 't besjtuur zieë. Vör gidder jaor de hoezer nò te loope han ich ginge zin. Dat diej andere och mer ins get dunt, die aater-ruks lieje te sjòkkeneere.’
5)‘Wat sjòkkeneere?’ reep der Johan van der Alellee. ‘We sjòkkeneert? Doe has ummer get. Wens te nit wils rondgòa moste dich nit lòte sjtimme. 't Bestuur is juus vör rond te gòa.’
Diej van 't besjtuur evvel reepe: ‘Ho, ho. Nuuks te dòa... Da wil ich nit mieë dri zieë’ ‘En ich nit!’ ‘En ich och nit!’ ‘En ich nit mieë!’
Der Nades how gesjwège, e dronk ene sjloek beer en zaat: ‘Went dat ezu mot gòa, da bedank ich mich och.’ En der Johan van der Allelee reep: ‘Da motte v'r mer direct e nuj besjtuur sjtimme!’
Doew wòad t der Simon Thiele meester e ne reep: ‘Dèr sappermentse dulle
6)wò-d'r zit! Dèr wilt de zaak wir onrujig make. Hat 't besjtuur nit good gewirkt? Dat dàt ins inge zet. 't Blieft aa - dat zaan ich - bis de 3 jaor um zunt!’
Ze sjwegte allenei en der Jacques va gene Tinnef zaat: ‘Nades, zow ver ins mit de verzamloeng beginne?’ En der Nades sjtong op en zaat: ‘Da wil ich de verzamlung öpene
7)mit der krisliege gros: ‘Geloofd zij Jezus Christus’. En de andere sjtonge och op en zaate: ‘In aller ewigkeit. Amen.’
Ze dronke allenei wir ins an 't beer en innige besjtillete e nuujt.
Doew vraoget der Thommus: ‘Wiej is 't noe? Lot ver veur-aa make! Vèr zitte hei dizze naat um 12 oere nog te polvere. Der Nades hat mich gezaat: went ginge weul rondgòa, da betalet hèë der polver.’
't Gong ene hoera op en ze reepe: ‘Lève der praesident, lève der Nades!’ Mè der
Nades wòad roeëd bis aater gen oeëre, en wòad gans nerveus, wool get zage, mè
gong in de platsj zitte en kèëk ezu zoer es went 'm e paar van die ka-
mere i gene maag an 't opsjtoeëte weure. E reep: ‘Jonge, mingder ich wuuer gek!
Vèr zulle sjtimme of 't besjtuur rondgeet of nit.’ En alenei, diej nit in 't besjtuur wòre, sjtimmete d'r vör, dat, wiej gewend, 't besjtuur wir zow rondgòa.
't Wòr oetgemaakt en 't wòad gekollekteerd.
Der daag vör de bronk, 't ovves, begonne gans feierlich de drei klokke te loewe.
De jonge houwe hun jes oetgetrokke en 't wòr e geloewts, ezu fie,... dè dò dong me der hood vör aaf.
En doew begoste de kamere te sjieëte. Ezu ongenieëdig sjieëte wòr nog nit dò gewest. Der Hèër pastoer sjikket der kuster: ze muste ophuure, de glazer vleuge-n-em allenei oet de vinstere va de kirk. Mè der Nades zaat: ‘Da zaag mer, dat ich 't betaal.
De kamere zunt ummer gesjòate wòade en vèr sjieëte ze och noe. Allez, jonge, op-e-nuujts!’
De luuj komte oet gen hoezer de sjtraote kèëre en de pöltjere
8)zitte vör de ventjere
9)d'rop te sjtèeke. E paar jong jonge kompte mit brèër
10)vol vlaam oet ge bakkes
11). A gen kirk wòad ene ouwe-n-elter opgezat, vör der zège d'rop te gève. Me hoeëd de harmenei in 't lokaal 't Amalgama übe. De zon gong onder i loeter good. 't Waor ezu sjun en mil
12)boete, dat de mugge dansete en i gen del kwakete de kwakkede en hei en dòa lants gene boeisj brullet 'n koo.
13).
't Murges tège 8 oer sjtillet de bronk zich op. Vörop der usjte broedermeester. E drieënet zich um, sjtook der broedermeestesj-sjtek i gen loeët mit 't nuj blao sjtrikske en reep: ‘Im Nahmen des Vaters und des Sohnes und des heiligen Geistes. Ich glaube an Gott der Vater....’ en 't bène begon, mè de harmenei zoot sjnak 't Amalgama i en 't bène wòr wir gedöa.
De broonk zoot zich i bewègoeng. De groeëte en de kling ventjere sjtooke hoeëg
bòve de luuj oet. 't Wöre alderhande kleure, greun en gèèl en blao en roeëd en wies
en good, en de kling ventjere fladderete in der wink en trokke an de sjtekke es went
ze ummer gouwer en wiejer weule. De groeëte donge dat nit. Diej honge sjoer en
sjtief lants de sjtekke aaf en gonge gesjtoekke, wiej hieël ouw luuj dat dunt. Ze
drieënete zich wel noe en dan ins nò rets en links en leete de hillige, diej drop gemold
14)wòre, ins umkieke nö de luuj en nò de vinstere, die verseert wore, de ing al fienger
es de ander, mit bloome en ketse en hillige. De hillige sjtonge tsemids in de vinstere,
um bèëter de bronk
te kinne zieë. Ze waore op fieng deuk gezat, diej apart doveur gemakt wòre en besjtikt mit alderhande sjpruch.
Op 'n èëd loog 't bont va de bloome, witte en blao en roeë en gèle, löjsje
15)en van
16). Dò uvver tripelete de ingeltjere mit hun bloome-bokitte en gulde lillijes
17)en killige hatser en geloofsankere en ventjere. De sjutse wòre al vör 'n druvver gemasjieët, sjtram wiej saldòte en sjtief wiej baipöl
18)en houwe de figoere op 'n èëd al kapot getrampelt en der löjsj oetee gesjtoeëte. Ezu fosj houwe ze gemasjieët, dat 't geklüed nat zèègmèèl 'n uvver de sjoon wòr gesjprietst.
En i gen sjtraot houwe de nòbere ezu gaar 'ne fienge baog gemakt, wò op sjtond:
‘Onderling en Dellersjtraot Love God zonder ongerlaot.19)
