Pakistan
beschreven en vergeleken met
het Nederlandse systeem
Dit document geeft informatie over het onderwijssysteem van Pakistan. We leggen uit wat het Nederlandse equivalent is van de meest voorkomende diploma’s uit Pakistan met als doel: toelating tot het Nederlands hoger onderwijs.
Disclaimer
We doen ons best om de informatie zo up-to-date mogelijk te houden. We aanvaarden echter geen aansprakelijkheid voor schade die is ontstaan als gevolg van fouten of onvolledige informatie in dit document.
Op deze publicatie, met uitzondering van het beeldmateriaal, is de Creative Commons Naamsvermelding NietCommercieel 3.0 Unported-licentie van
toepassing. Ga naar www.nuffic.nl/ccl voor meer informatie over het hergebruik van deze publicatie.
Stroomschema: onderwijssysteem Pakistan
L2 3 junior secondary education
L2 2 Diploma
(technical training colleges)
L5
2 Bachelor (pass) (university)
L6
2 Bachelor of Technology
(honours)
L8 2-3 PhD
L2 2 Secondary School Certificate (secondary school)
L5 2 Bachelor of Technology
(pass)
L1 5 primary education
pos tgr adua te unde rgr adua te
L6
4-5 Bachelor (Professional) (universities)
L7 2 Mphil
(university) L6
1-2 Master
(university)
L2 2 Diploma
(vocational institutes) L3
3 Diploma
(polytechnics)
Higher Secondary School L3 Certificate/Intermediate School Certificate
(higher secondary school)
2
L2
2 Diploma in Commerce
(commercial institutes) L6
3 Bachelor (Honours) (university)
0 Duur van de opleiding
Waarderingstabel
In dit overzicht staan links de buitenlandse diploma’s die het meest voorkomen.
De andere kolommen tonen de Nederlandse waardering met de vergelijkbare niveaus in het Nederlandse en Europese kwalificatieraamwerk.
Buitenlands diploma Nederlandse waardering en NLQF-
niveau
EQF- niveau Diploma (Vocational Institute/Technical
Training College)
vmbo-diploma 2 2
Diploma in Commerce mbo-diploma
(kwalificatieniveau 2)
2 2
Diploma (Polytechnic)
mbo-diploma
(kwalificatieniveau 2 of 3)
2/3 2/3
Higher Secondary School Certificate/
Intermediate School Certificate met een eindresultaat van grade D of lager
vmbo-t-diploma 2 2
Higher Secondary School Certificate/
Intermediate School Certificate met een eindresultaat van ten minste grade C
havodiploma 4 4
Bachelor (Pass) vwo-diploma of 2 jaar hbo 4+/5 4/5
Bachelor of Technology (Pass) 2 jaar hbo 5 5
Bachelor of Technology (Honours) bachelorgraad in het hbo 6 6
Bachelor (Honours) 3 jaar hbo of 1 jaar wo 6 6
Professional Bachelor (4 jaar) bachelorgraad in het hbo of 2 jaar wo
6 6
Professional Bachelor (5 jaar) bachelorgraad in het wo 6 6 Postgraduate Bachelor (Law) bachelorgraad in het wo 6 6 Master (1 of 2 jaar na een nominaal
3- of 2-jarige Bachelor)
bachelorgraad in het hbo of 2 jaar wo
6 6
Master (2 jaar na een nominaal 4-jarige Bachelor)
mastergraad in het wo (1-jarige opleiding)
7 7
Master of Philosophy mastergraad in het wo (1-jarige opleiding)
7 7
NB
• Dit is een globaal advies waaraan je geen rechten kunt ontlenen.
• NLQF = Nederlands kwalificatieraamwerk; EQF = Europees kwalificatieraamwerk.
• Het EQF/NLQF-niveau zegt niet zozeer iets over de studie-inspanning of -inhoud, maar wel over wat iemand kan en weet als een bepaald leerproces is afgerond.
• Informatie over de Nederlandse waarderingen staat op onze website:
onderwijs en diploma’s Nederland.
• SBB, Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven, waardeert buitenlandse diploma’s en opleidingen op vmbo- en mbo-niveau. De
waardering kan afwijken wanneer SBB het diploma waardeert voor toelating tot het mbo of de arbeidsmarkt.
Introductie
Pakistan werd een onafhankelijke staat na de scheiding met India in 1947.
Het is een islamitische republiek.
Het land bestaat uit 4 provincies: Punjab, Sindh, Baluchistan en North-West Frontier Province (NWFP). Islamabad is een afzonderlijk federaal district. Het land telt 140 miljoen inwoners, waarvan de meerderheid moslim is.
Het onderwijssysteem lijkt voor een groot deel op het Britse systeem. Het wordt centraal georganiseerd door het ministerie van Onderwijs. De examens in het algemeen vormend voortgezet onderwijs worden vastgesteld door de 26 provinciale boards. Veel privé-instellingen in het hoger onderwijs zijn inmiddels erkend door de Higher Education Council.
Er wordt een groot onderscheid in aanzien gemaakt tussen de exacte
studierichtingen en de letterenrichtingen, waarbij de laatste aanzienlijk minder prestige genieten.
Onderwijs begint vanaf de leeftijd van 5 jaar en is verplicht tot de leeftijd van 16 jaar tot en met klas 10, de laatste klas van de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het schoolsysteem is georganiseerd in een 5-3-2-2 structuur. Het voortijdig verlaten van school gebeurt echter veel: slechts 40% van de kinderen begint aan de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. De officiële taal is Urdu en verder worden regionale talen als Pashto, Punjabi en Sindi gebruikt. De
voertaal in het onderwijs is het Urdu.
Het academisch jaar loopt van september tot juni.
Basis- en voortgezet onderwijs
Basisonderwijs
Het basisonderwijs aan de primary school heeft een duur van 5 jaar en is voor leerlingen vanaf 5 jaar. Vooral op het platteland zijn de onderwijsmogelijkheden beperkt en veel onderwijzers zijn niet voldoende opgeleid in het lesgeven.
De middle school, de fase tussen het basis- en het voorgezet onderwijs, beslaat de klassen 6 tot en met 8. In deze fase worden Engels en Arabisch als verplichte vakken geïntroduceerd. Na afronding van deze fase gaan leerlingen verder naar het algemeen vormend voortgezet onderwijs of naar technische scholen voor beroepsonderwijs.
Voortgezet onderwijs
Het algemeen vormend voortgezet onderwijs is verdeeld in een 2-jarige onderbouw aan de Secondary School en een 2-jarige bovenbouw aan de Higher Secondary School of Intermediate School.
De onderbouw is verdeeld in 3 verschillende richtingen: science group, humanities group, technical group. Het vakkenpakket voor alle richtingen bestaat uit 5 vakken. Aan het eind van de opleiding wordt het getuigschrift Secondary School Certificate uitgereikt. Het niveau van het Secondary School Certificate is vergelijkbaar met dat van 4 jaar havo of vmbo-t diploma.
In de bovenbouw kiest de leerling een van de volgende richtingen: science, humanities, general, pre-medical, pre-engineering, medical technology en home economics (alleen voor meisjes). In alle richtingen volgt de leerling 4 verplichte vakken, te weten Engels, Urdu, islamic studies/ civics (voor niet-moslims) en Pakistan studies. Daarnaast volgt de leerling 3 vakken behorend bij de studierichting.
De opleiding wordt afgesloten met het Higher Secondary School Certificate of Intermediate School Certificate.
Secundair beroepsonderwijs
Secundair beroepsonderwijs kan worden gevolgd na klas 8 of na klas 10 (na het Secondary School Certificate). Dit onderwijs wordt verzorgd door Vocational Institutes of Technical Training Colleges (voor opleidingen na klas 8) en Polytechnics of Commercial Institutes (voor opleidingen na klas 10).
De duur van de opleidingen aan een Vocational Institute varieert van 3 maanden tot 2 jaar. Opleidingen voor jongens en meisjes zijn gescheiden.
De opleidingen aan een Technical Training College duren 2 jaar. Deze
instellingen verzorgen beroepsonderwijs voor leerlingen die niet de capaciteit hebben om verder te studeren in het algemeen vormend voortgezet onderwijs.
De opleidingen omvatten 20% theorie en 80% praktijkonderwijs. Het zijn eindopleidingen, met als doel het betreden van de arbeidsmarkt.
Het Higher Secondary School Certificate of Intermediate School Certificate met een eindresultaat van ten minste grade C is qua niveau vergelijkbaar met een havodiploma.
Het Higher Secondary School Certificate of Intermediate School Certificate met een eindresultaat van grade D of lager is qua niveau vergelijkbaar met een vmbo-t-diploma.
Secundair beroepsonderwijs kan ook worden gevolgd aan Polytechnics, met als toelatingseis het Secondary School Certificate (klas 10). Opleidingen duren 3 jaar en worden afgerond met een Diploma. Dit is het beroepsequivalent van het Higher Secondary Certificate en geeft in Pakistan toelating tot het hoger onderwijs in technische richtingen.
Opleidingen in commerciële richtingen worden verzorgd door Commercial Institutes en hebben een duur van 2 jaar. De opleiding wordt afgesloten met het Diploma in Commerce, dat ook gelijkgesteld wordt aan het Higher Secondary Certificate. Afgestudeerden kunnen toelating zoeken tot een opleiding in het hoger onderwijs.
Religieus onderwijs
Religieus onderwijs wordt gegeven aan een madrassah. Dit type onderwijs is onafhankelijk van het landelijk systeem. Het beslaat zowel het primair en
secundair als het universitair onderwijs. Het voortgezet onderwijs wordt afgesloten met een diploma dat gelijk staat aan het Higher Secondary School Certificate.
Het universitair onderwijs wordt afgesloten met een Fazlia (scholar certificate), dat erkend wordt als Master met een onderwijsbevoegdheid en dat toegang geeft tot de promotie.
Toelating tot hoger onderwijs
Voor toelating tot het Pakistaanse hoger onderwijs is doorgaans het Intermediate School Certificate of Higher Secondary School Certificate vereist.
Faculteiten kunnen per opleiding aanvullende eisen stellen met betrekking tot de gemiddelde waardering of de gekozen richting in het algemeen vormend voortgezet onderwijs.
Het Diploma behaald aan een Vocational Institute of Technical Training College is qua niveau vergelijkbaar met een vmbo-diploma.
Het Diploma behaald aan een Polytechnic is qua niveau vergelijkbaar met een mbo-diploma op kwalificatieniveau 2 of 3, afhankelijk van de richting.
Het Diploma in Commerce is qua niveau vergelijkbaar met een mbo-diploma op kwalificatieniveau 2.
Hoger onderwijs
Het hoger onderwijs in Pakistan wordt verzorgd door universiteiten, instituten gelieerd aan universiteiten en Colleges of Technology. Er zijn in Pakistan 78 publieke hogeronderwijsinstellingen en 59 erkende privé-instellingen.
Bachelor
Pakistan kent 4 verschillende bacheloropleidingen: de Bachelor (Pass), Bachelor (Honours), Professional Bachelor en Postgraduate Bachelor.
De Bachelor (Pass)-opleiding is een inleidende universitaire opleiding met een nominale duur van 2 jaar. De opleiding wordt aangeboden in de richtingen arts, science, of commerce. Naast de verplichte vakken (English, islamic studies en Pakistan studies) volgt de student doorgaans nog 2 à 3 gekozen vakken. Alle vakken worden in gelijke mate behandeld en uitgediept.
De Bachelor (Honours) opleiding heeft een nominale duur van 3 jaar. Deze opleiding wordt eveneens aangeboden in de richtingen arts, science en commerce. Het studieprogramma bestaat doorgaans alleen uit vakken gericht op het gekozen vakgebied. De Bachelor (Honours)-opleiding zorgt daarom in vergelijking met de Bachelor (Pass)-opleiding voor meer diepgang in de gekozen studierichting.
De Professional Bachelor-opleiding heeft een nominale duur van 4 of 5 jaar, afhankelijk van de studierichting. De richtingen agriculture, dentistry, engineering, pharmacy en veterinary medicine duren doorgaans 4 jaar. Architecture en
De Bachelor (Pass) in de richtingen arts of science is naar niveau (niet naar inhoud en doelstelling) vergelijkbaar een vwo-diploma.
De Bachelor (Pass) in de richting commerce is qua niveau vergelijkbaar met een vwo-diploma of met 2 jaar hoger economisch onderwijs, afhankelijk van de gevolgde vakken.
De Bachelor (Honours) is qua niveau vergelijkbaar met 3 jaar hoger
beroepsonderwijs of met 1 jaar wetenschappelijk onderwijs, afhankelijk van het gevolgde studieprogramma.
De Postgraduate Bachelor-opleiding wordt slechts in een enkele richting aangeboden. De meest gangbare richtingen zijn law en education.
De toelatingseis voor de Postgraduate Bachelor-opleiding in de richting Law is een Bachelor (Pass) in de richting arts, science of commerce. De nominale duur van de opleiding is 3 jaar.
De toelatingseis voor de Postgraduate Bachelor-opleiding in de richting education is een Bachelor (Pass) in de richting arts, science of commerce. De nominale duur van de opleiding is 1 jaar. Deze graad geeft een
onderwijsbevoegdheid voor de secondary school.
Voor een onderwijsbevoegdheid voor de higher secondary school moet een Bachelor (Pass) en masteropleiding, gevolgd door de Postgraduate Bachelor- opleiding in de richting education zijn afgerond. De nominale duur van de Postgraduate Bachelor- opleiding in de richting education blijft 1 jaar.
Een vergelijking van een Postgraduate Bachelor in de richting education met het Nederlandse hoger onderwijs kan alleen worden gemaakt na bestudering van de studieprogramma’s van de gevolgde (voor)opleidingen.
Master
Masteropleidingen worden aangeboden in de richtingen arts, science en commerce. De werkvorm van het studieprogramma omvat het volgen van colleges. Het schrijven van een scriptie maakt niet altijd deel uit van de opleiding.
De Professional Bachelor na een nominaal 4-jarige opleiding is qua niveau vergelijkbaar met een bachelorgraad in het hoger beroepsonderwijs of met 2 jaar wetenschappelijk onderwijs, afhankelijk van het gevolgde
studieprogramma.
De Professional Bachelor na een nominaal 5-jarige opleiding is qua niveau vergelijkbaar met een bachelorgraad in het wetenschappelijk onderwijs.
De Postgraduate Bachelor in de richting Law is qua niveau vergelijkbaar met een bachelorgraad in het wetenschappelijk onderwijs.
De nominale duur van een masteropleiding is 2 jaar na een 2-jarige Bachelor (Pass)-opleiding of 1 jaar na een 3-jarige Bachelor (Honours)-opleiding.
Naast de reguliere masteropleidingen bestaan er masteropleidingen die gevolgd worden na een nominaal 4-jarige bacheloropleiding. Het schrijven van een scriptie maakt hier doorgaans wél deel uit van het studieprogramma. Deze opleiding is veel voorkomend in de richting agriculture. De opleiding kent dan een nominale duur van 2 jaar, volgend op de nominaal 4-jarige Professional Bachelor-opleiding in de richting agriculture.
De Master of Philosophy heeft een onderzoeksgericht studieprogramma en een nominale duur van 2 jaar.
PhD
Het promotietraject (PhD) duurt doorgaans 3 jaar na de reguliere masteropleiding of 2 jaar na een Master of Philosophy.
Hoger beroepsonderwijs
Hoger beroepsgericht onderwijs wordt gevolgd aan de Colleges of Technology.
De opleidingen hebben een nominale duur van 2 jaar en worden afgerond met een Bachelor of Technology (Pass). Deze opleiding bestaat uit 1 jaar industrial training en 1 jaar institution-based training. Daarna kan men verder studeren in de eveneens 2-jarige opleiding leidend tot de Bachelor of Technology (Honours).
Deze graad wordt gelijk geacht aan de graad Bachelor of Science in
De Master (1 of 2 jaar na een 3- of 2-jarige bacheloropleiding) is qua niveau vergelijkbaar met een bachelorgraad in het hoger beroepsonderwijs of met 2 jaar wetenschappelijk onderwijs, afhankelijk van het gevolgde
studieprogramma.
De Master (2 jaar na een nominaal 4-jarige bachelor) is qua niveau vergelijkbaar met een mastergraad in het wetenschappelijk onderwijs (1-jarige opleiding).
De Master of Philosophy is qua niveau vergelijkbaar met een mastergraad in het wetenschappelijk onderwijs (1-jarige opleiding).
Engineering. De opleiding heeft dezelfde structuur als de Bachelor of Technology (Pass)- opleiding.
De Bachelor of Technology (Pass) is qua niveau vergelijkbaar met 2 jaar hoger beroepsonderwijs.
De Bachelor of Technology (Honours) is qua niveau vergelijkbaar met een bachelorgraad in het hoger beroepsonderwijs in een technische richting.
Beoordelingssystemen
Voortgezet onderwijs
In het voortgezet onderwijs worden resultaten aangeduid met een letter:
Letters Percentages Omschrijving
A-1 80+ Outstanding
A 70-79 Excellent
B 60-69 Very Good
C 50-59 Good
D 40-49 Satisfactory
E 33-39 Pass
Hoger onderwijs
In het hoger onderwijs kunnen de beoordelingssystemen per universiteit verschillen. Het volgende systeem wordt het meest gehanteerd:
Percentages Kwalificatie
60% en hoger Division I
45-59% Division II
33-44% Division III
minder dan 33% Fail
Kwalificatieraamwerken
De Higher Education Commission (HEC) heeft het Pakistan Qualification
Framework (PQF) opgesteld. In het raamwerk zijn de kwalificaties ingedeeld op 8 niveaus.
Meer informatie over het PQF staat op de HEC-website.
Accreditatie en kwaliteitszorg
De Higher Education Commission (HEC) is verantwoordelijk voor de accreditatie en kwaliteitszorg in Pakistan.
Om te controleren of een instelling erkend is, kun je het overzicht van erkende hogeronderwijsinstellingen raadplegen op de website van de HEC.
Documenten controleren
Getuigschriften van het voortgezet onderwijs worden in het Engels afgegeven.
In het dossier behoort het officiële Secondary School Certificate of Higher Secondary School Certificate te zijn overgelegd. Dit getuigschrift wordt
afgegeven door de Board of Intermediate and Secondary Education, gevolgd door de naam van de provincie waar het onderwijs gevolgd is.
De tijdelijke Result Card volstaat niet. Indien de betrokkene recentelijk is geslaagd, is het mogelijk dat het afsluitend getuigschrift nog niet is uitgereikt.
Online verificatie van recente examenuitslagen is in sommige gevallen mogelijk op de website van de uitreikende Board.
In het hoger onderwijs worden diploma’s afgegeven die zowel in het Engels als in het Urdu opgesteld zijn, of alleen in het Engels. De cijferlijst (Result Intimation Card, annual examination) wordt doorgaans in het Engels opgesteld. Het dossier
behoort zowel het diploma als de cijferlijst te bevatten.
Authenticiteit
Nauwkeurige bestudering van de authenticiteit van de getuigschriften is nodig gebleken bij Pakistan. Getuigschriften dienen daarom gewaarmerkt te zijn door het ministerie van Onderwijs, het ministerie van Buitenlandse Zaken en door de Higher Education Commission (bij getuigschriften van het hoger onderwijs). Een poging tot verificatie van getuigschriften kan gedaan worden bij de Higher Education Commission. Dit lukt echter niet altijd zonder meer. De Higher Education Commission geeft op haar website een overzicht van alle erkende hogeronderwijsinstellingen.
Overzicht hogeronderwijsinstellingen
De Higher Education Commission (HEC) biedt een overzicht van alle erkende hogeronderwijsinstellingen in Pakistan.
Handige websites
• De Higher Education Commission (HEC).
• De Federal Board of Intermediate & Secondary Education (FBISE).
• De Pakistaanse overheidswebsite geeft een overzicht van alle ministeries, waaronder het Ministry of Professional and Technical Training en het Ministry of Science and Technology (MoST).
