Dagbesteding en werken bij Het Oude Tolhuis, Peize

(1)

Doelgroepen Werkwijze

Meer over Stichting Talent en Sociale Ontwikkeling

Kwaliteit van zorg Begeleiders

Activiteiten

2 3 5 5 6 6

Dagbesteding en

werken bij Het Oude

Tolhuis, Peize

(2)

Iedereen kan waarde toevoegen en iedereen kan leren

Dat is altijd ons uitgangspunt. In het verlengde hiervan betekent het dat we door middel van arbeid doelgericht talent kunnen ontwikkelen, waarbij het ontwikkelen van dit talent het doel op zich is. De dagbesteding is een plek waar iedereen zich in eerste instantie veilig en thuis moet voelen, zodat er ruimte ontstaat om talenten te ontplooien en een gevoel van zingeving en levensvreugde te ontwikkelen. Daarna kijken we, samen met de deelnemer, of en hoe dit talent zou kunnen bijdragen in een andere vorm dan dagbesteding.

Onze impactmethode gaat uit van de kracht van mensen, in plaats van te focussen op beperkingen.

Of het doel nu een regulier arbeidscontract bij een externe partij is of een plek om te kunnen leren:

nuttige arbeid verrichten geeft onze werknemers een gevoel van eigenwaarde en van ‘grip’ op het leven.

Deze methode werkt en daarom hebben we ons aanbod uitgebreid met dagbesteding en arbeidsmatige activiteiten, gericht op mensen met een (licht) verstandelijke beperking.

De arbeidsmatige of belevingsgerichte activiteiten zijn gericht op het ondersteunen of organiseren van de horeca-activiteiten. Mensen met een (licht) verstandelijke beperking kunnen zich op hun eigen niveau ontwikkelen, oefenen met sociale contacten en maken zo deel uit van de maatschappij. Doordat de cliënten ook samenwerken met mensen zonder beperking, kunnen beide partijen veel van elkaar leren, wat bijdraagt aan een inclusieve samenleving.

Bart Lesschen, Erik Lesschen en Julio Royal

OPRICHTERS SOCIAAL OPBOUW

Dagbesteding en werken bij Het Oude Tolhuis, Peize

(3)

Doelgroepen

Mensen met een (licht) verstandelijke beperking kunnen terecht bij Het Oude Tolhuis voor dagbesteding.

Binnen die groep onderscheiden we twee subgroepen:

• Mensen met een (licht) verstandelijke beperking, die zorg en directe begeleiding ontvangen. Deze mensen zijn op zoek naar belevingsgerichte arbeidsmatige activiteiten.

• Mensen met een (licht) verstandelijke beperking, die geen zorg nodig hebben, maar wel afstand tot de arbeidsmarkt ervaren. Ze zijn gemotiveerd om het horecavak te leren en hebben professionele ondersteuning nodig om hun doel te bereiken.

Het aanbod verschilt gedurende de dag per doelgroep en is daarnaast afhankelijk van de individuele afspraken met - en mogelijkheden van - mensen.

Overdag zijn de activiteiten gericht op ondersteunende activiteiten ten behoeve van de horeca. Je kunt dan denken aan schoonmaak-, was-, boodschap- en tuinactiviteiten, of aan voorbereidingen voor lunch en diner. ’s Avonds zijn vrijwel alle activiteiten gericht op het ontvangen van gasten, het bereiden van voedsel en de bediening van gasten.

Over wie hebben we het?

• Een sociale dame, die een verstandelijke en lichamelijke beperking heeft. Haar grootste kwaliteiten zijn haar creativiteit en vriendelijkheid.

Ze krijgt energie van contact met mensen. Ze wordt betrokken bij het bedenken van feestjes en haar dienblad om te kunnen bedienen is op maat gemaakt vanwege haar rolstoel.

• Een schuchtere jongen die we voornamelijk buiten aantreffen, tijdens het verwijderen van onkruid. Naast dat hij het uitspreekt als zijn passie en ook erg gedreven is, zijn we met hem gaan kijken naar meer mogelijkheden. Bij het zien van verschillende bedrijfsprocessen, groeide ook zijn interesse om meer te leren. Stofzuigen, pannen- koekenbeslag maken, pannenkoeken flippen, het maken van taarten en bedienen vallen nu onder zijn ervaringen. Af en toe verwijdert hij nog steeds onkruid, maar hij ontwikkelt zich met diezelfde passie op meerdere vlakken.

• Een voorzichtige en onzekere jonge man, die het liefst achter de bar staat en alles overziet. Naast barwerkzaamheden helpt hij graag mee met het maken van een taart, de schoonmaak of andere klussen in het restaurant. Toch leert hij het liefst fifo-bijvullen en spiegelen, de juiste glazen bij de juiste dranken zoeken en ondertussen het zelf tap- pen van bier. Een leerproces is dat hij op tijd naar huis gaat als hij vrij is en niet blijft hangen omdat hij het te leuk vindt.

• De meest schuchtere van de groep, onzeker en bang voor onbekenden. De vraag is of ze in het restaurant op haar plek is, vanwege het ontvangen van gasten. In eerste instantie hebben we een ruimte ingericht, waar zij zelfstandig kan werken en waar ze naartoe kan vluchten als het haar te veel wordt. Door haar te benaderen als gelijke en te betrekken bij bedrijfsprocessen, is ze gegroeid en spreekt ze ondertussen gasten aan bij binnen- komst.

• Een bezige bij, wil vooral bezig zijn en alles leren wat er te leren valt. Heeft geen specifieke doelstel- lingen binnen de horeca, maar wil het allround leren kennen. Hetgeen wat hij doet, moet wel nuttig zijn. We geven de ruimte om fouten te maken, waardoor zijn verantwoordelijkheidsgevoel toeneemt. Hij ziet soms werk liggen, neemt het voortouw en springt bij wanneer andere deelne- mers ergens tegenaan lopen.

• Een enthousiaste jonge man, die zich op zijn gemak voelt in de keuken. Kijkt op tegen de kok en wil alles leren wat hij ook kan. Waar hij begon met schoonmaaktaken en voorbereidende werk- zaamheden, helpt hij nu als assistent ook vaker de kok mee en ontwikkelt hij zich op sociaal vlak.

Wie wel en wie niet?

Het Oude Tolhuis staat natuurlijk ook open voor mensen die nog niet precies weten wat ze willen of die ondersteunende arbeidsmatige activiteiten voor Het Oude Tolhuis willen verrichten.

Vanwege de vorm van dagbesteding (horeca) vinden we het belangrijk om expliciet te benoemen welke mensen we wel en niet kunnen ondersteunen. Van- wege de aard van de dagbesteding en onze activiteiten, die gericht zijn op de ontwikkeling van mensen, is onze focus gericht op de veiligheid van onze gasten, werknemers en medewerkers.

Dat betekent dat we op deze locatie niet in staat zijn om mensen te ondersteunen als er sprake is van (ern- stig) probleemgedrag, (ernstige) agressieproblematiek of (ernstige) psychiatrische problematiek. Tijdens de intake vragen we hier gericht naar en maken we individuele afspraken.

Huisregels

Afspraken over de manier waarop we met elkaar, onze gasten en de materialen en middelen omgaan, zijn vastgesteld door de werknemersraad in de huisregels. We informeren elke nieuwe werknemer over deze huisregels en vragen om instemming.

(4)

Werkwijze

De term ‘afstand tot de arbeidsmarkt’ is relatief. Onze overtuiging is dat iedereen waarde kan toevoegen, maar er is maatwerk nodig om dat te bereiken. Om te bepalen wat per individu mogelijk is, stellen we altijd een persoonlijk ontwikkelplan op met de werknemer.

We maken hierbij in de dagelijkse praktijk geen onder- scheid tussen mensen met en mensen zonder (licht) verstandelijke beperking.

We gaan te werk volgens de WerkSter-methode en de Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB).

Ons uitgangspunt is dat elk mens waarde toevoegt en kan leren. Om die reden noemen wij mensen met een verstandelijke beperking, die bij Het Oude Tolhuis leren en werken, werknemers in plaats van cliënten.

Daarnaast zijn er professionele begeleiders, die in dienst zijn van Dagbesteding Het Oude Tolhuis, die wij medewerkers noemen.

WerkSter

Deze methode biedt een holistische kijk op de voortgang van de deelnemer/werknemer en beslaat alle kerngebieden die een rol spelen bij succesvol zijn in werk en leren.

In een eerste gesprek brengen de begeleider en werknemer de coachbehoefte in kaart: wat veroor- zaakt de afstand en wat gaat er al goed? Waar wil de werknemer naartoe werken en welke acties en hulp zijn daarvoor nodig?

Als blijkt dat een werknemer door kan groeien, bieden we in samenwerking met het UWV jobcoaching aan. Als blijkt dat een werknemer met een (licht) verstandelijke beperking door kan groeien, bieden we via een alternatieve weg jobcoaching aan, bijvoorbeeld via de begeleiding van Het Oude Tolhuis.

De manier van monitoren met de WerkSter zorgt voor nauwkeurige gegevens. Gezamenlijk vullen werknemer en begeleider met nader te bepalen frequentie de WerkSter in. Hierbij voeren we open discussies, maken we sterkte- en zwakteanalyses en stellen we actieplannen op. De resultaten zijn vervolgens makkelijk deelbaar en altijd bespreekbaar. Voor het goed werken van de WerkSter is een veilige en plezierige werkomgeving essentieel. Daarom monitoren we ook de werkcultuur en sfeer in het team.

Kerngebieden dagbesteding

De WerkSter-methode wordt per individuele werknemer uitgewerkt. We werken met zeven kerngebieden, die gericht zijn op arbeid en ontwikkeling. De werknemer kan zich ontplooien binnen een omgeving die vertrouwen geeft en uitnodigt tot openheid.

1. Uitdagingen van de werknemer 2. Werkspecifieke vaardigheden 3. Streefdoel en motivatie

4. Sociale vaardigheden voor werk 5. Basisvaardigheden

6. Stabiliteit

7. Werkvaardigheden Thema’s per kerngebied

In samenwerking met Buro Waai, dat organisaties en individuen begeleidt naar zinvol werken, monitoren we daarnaast de voortgang van elk kerngebied aan de hand van twaalf zingevingsthema’s.

Geborgenheid

• Kernvraag: hoe veilig, zeker en geborgen voel jij je in je werk?

• Waar het om draait: je thuis en welkom voelen.

• Tegenhanger: onveilig Doelen

• Kernvraag: aan welk inspirerend doel werk jij?

• Waar het om draait: weten wat je wilt.

• Tegenhanger: doelloos Plezier

• Kernvraag: waar geniet je van?

• Waar het om draait: genieten van het lekkere, leuke en mooie.

• Tegenhanger: verveeld Verbondenheid

• Kernvraag: waar hoor je bij?

• Waar het om draait: gelijkgestemden en steun.

• Tegenhanger: alleen Voldoening

• Kernvraag: wanneer kijk je voldaan terug?

• Waar het om draait: zelfrespect en trots.

• Tegenhanger: onvoldaan Waardering

• Kernvraag: hoe laten jij en jouw collega’s waardering blijken?

• Waar het om draait: merken dat je ertoe doet.

• Tegenhanger: niet gerespecteerd Vertrouwen

• Kernvraag: in hoeverre ervaar je vertrouwen en geef je vertrouwen?

• Waar het om draait: weten dat het goed komt.

• Tegenhanger: gecontroleerd

“Onze overtuiging is dat iedereen waarde kan toevoegen, maar er is maatwerk nodig om dat te bereiken.“

(5)

Autonomie

• Kernvraag: hoeveel ruimte ervaar je om jouw taken zelf te regelen?

• Waar het om draait: individu zijn.

• Tegenhanger: ingeperkt Ethiek

• Kernvraag: in hoeverre sta je achter de doelen en werkwijze van jouw organisatie?

• Waar het om draait: je handelen kunnen verant- woorden.

• Tegenhanger: morele stress Verduren

• Kernvraag: wat moet je uithouden?

• Waar het om draait: omgaan met ambivalentie.

• Tegenhanger: moe Waarden

• Kernvraag: wat is belangrijk?

• Waar het om draait: richting geven aan je werk en je leven.

• Tegenhanger: richtingloos Betekenis

• Kernvraag: waar wil je graag een bijdrage aan leveren?

• Waar het om draait: iets doen dat ertoe doet.

• Tegenhanger: nutteloos

Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB) Deze methode heeft als doel om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt op maat te ondersteunen. De benadering is, net als de WerkSter, gericht op het da- gelijks functioneren van de werknemer op het gebied van werken én alle andere levensgebieden.

erknemers hebben nabijheid en laagdrempeligheid nodig. Een werkplek waar ze zich veilig voelen.

Vanuit daar krijgen ze ondersteuning om hun bele- vingswereld te vergroten, te werken aan hun sociaal- emotionele ontwikkeling en andere werknemersvaar- digheden aan te leren.

Maatstaven rehabilitatie

Het aandeel van de werknemer is groot bij deze benadering. De werknemer krijgt te maken met autonomie, betrokkenheid en zelfsturing als het gaat om zijn eigen proces. Er zijn twee maatstaven:

1. Mate van succes (positieve resultaten volgens de omgeving)

2. Mate van tevredenheid (positieve resultaten volgens het individu)

Kenmerken IRB

• Essentiële aspecten van deze benadering zijn:

• Aanbod met een toekomstvisie, zodat de werknemer ergens naartoe werkt;

• Praktische ervaring opdoen, om die vervolgens in de praktijk te brengen;

• Begeleiders die motiveren, mede door interesse te tonen en rekening te houden met de (on)mogelijkheden van de werknemer;

• Het werk zelf is van minder belang dan het sociale aspect en het krijgen van de juiste begeleiding.

(6)

Meer over Stichting Talent en Sociale Ontwikkeling

Onze doelen:

1. Het stimuleren en bevorderen van de ontwikkeling van mensen met een beperking op sociaal, arbeidsmatig en persoonlijk niveau.

2. Het stimuleren en bevorderen van de samenwerking met zorgaanbieders, die de ontwikkelingen van de werknemers thuis en op de dagbesteding ten goede komt.

3. Het creëren van kansen en het vertegenwoordigen van samenwerkingsverbanden in relatie tot de gemeente, zorginstellingen, het UWV en overige instellingen die opereren op het brede sociaal- maatschappelijke terrein.

4. Talenten ontdekken en deze doelgericht ontwikkelen voor specifieke doelgroepen als mensen met een (licht) verstandelijke beperking en mensen uit de VG-doelgroep.

5. Zorgvuldig overwegingen maken, die veiligheid en gegarandeerde zorg garanderen op de dagbeste- dingslocaties.

Hoe bereiken we die?

• Het inzetten van professionals om medewerkers te ontwikkelen binnen hun vak. We combineren zorg met werk. Van professionele vakmensen tot professionele zorgbegeleiders.

• Het actief uitdragen van en inzetten van professionals voor activiteiten en evenementen voor onze doelgroepen, naast de werkervaring en ontwikkeling.

• Het werven van fondsen, subsidies en overige middelen om mogelijkheden te realiseren die een positieve invloed hebben op het leven van onze doelgroep.

• Het actief participeren in netwerken die de ontwikkelingen van onze doelgroep kunnen bevorderen. De dagbesteding is een middel om te groeien en niet het doel.

Kwaliteit van zorg

Kwaliteit van onze dienstverlening

De werknemer staat centraal in ons uitgangspunt en in ons aanbod. Wij kijken naar de mens en focussen ons op hun ontwikkeling. De mening van onze werknemers, die zorggebruiker en ervaringsdeskundige zijn, zijn wat ons betreft het belangrijkste uitgangspunt om de kwaliteit van onze dienstverlening te toetsen en te verbeteren. Deze kwaliteit toetsen we door het organiseren van een werknemersraad binnen Het Oude Tolhuis en door jaarlijks de ervaringen van onze werknemers te meten aan de hand van een door een externe partij afgenomen enquête. Zo krijgen we eerlijke feedback op onze gegeven diensten, die we vervolgens kunnen gebruiken voor het verbeteren van onze organisatie. We maken gebruik van instrumenten die in het kwaliteitskader gehandicaptenzorg worden

Kwaliteit van begeleiding

Het begeleiden van onze doelgroep vereist, naast de nodige bevoegdheid, een aantal kwaliteiten. Wij kijken bij het aanstellen van begeleiders dan ook naar de mens achter de begeleider, de mogelijkheden tot leren en (zelf)reflectie, energie en motivatie. Begeleiders die niet kijken naar de beperkingen en problematieken van een mens, maar juist kijken naar de talenten en mogelijkheden.

Tevens verwachten wij van onze begeleiders dat ze een actieve rol aannemen en mensen stimuleren om zich te ontwikkelen. We bieden zowel onze begeleiders als horecaprofessionals cursussen en opleidingen aan om zichzelf te ontwikkelen. Iedereen in Het Oude Tolhuis leert: individueel, als team en van elkaar. Daarnaast is er opleidingsbudget om de deskundigheid te bevorderen.

Zowel de managers als begeleiders hebben een maan- delijkse intervisie om een constante verbetering van kwaliteit te kunnen waarborgen. Tevens is deze intervisie bedoeld om in een veilige omgeving van elkaar te kunnen leren en ervaringen te delen. Van elke begeleider wordt voor indiensttreding een verklaring omtrent gedrag gevraagd (vog).

Kwaliteitsrapport

Jaarlijks levert de stichting een kwaliteitsrapport waarin we vertellen over de ervaren kwaliteit van onze dienstverlening.

Klachtenregeling

Overal waar mensen met elkaar omgaan, gaat weleens iets mis. Hoe vervelend wij het ook vinden, er kan zich een probleem voordoen waar men onderling niet uitkomt. Wij vinden het belangrijk om deze gevoelens van onvrede, klachten en opmerkingen te horen. Zo kunnen wij leren van andermans ervaringen en onze zorg en dienstverlening verbeteren. Hiervoor stellen we een extern klachtenfunctionaris aan en is er een klachtenregeling, zodat onze werknemers de mogelijkheid hebben tot het indienen van een klacht.

(7)

Begeleiders

We begeleiden volgens de WerkSter-methode en de IRB-methode. Het begeleiden van onze doelgroep vereist, naast de nodige bevoegdheid, een aantal kwaliteiten. Wij kijken bij het aanstellen van begeleiders dan ook naar de mens achter de begeleider, de mogelijkheden tot leren en (zelf)reflectie, energie en motivatie.

Begeleiders die niet kijken naar de beperkingen en problematieken van een mens, maar juist kijken naar de talenten en mogelijkheden.

De begeleiders die we inzetten zijn gepassioneerd in hun vak. Onze begeleiders (en toekomstige begeleiders) zijn voldoende geschoold en hebben daarnaast extra (met name sociale) vaardigheden die aansluiten bij onze manier van werken.

De horecaprofessionals die naast onze begeleiders staan, zijn meer dan alleen een goede kok, serveerster of manager. Ook zij zetten zich voor de volle 100% in om werknemers te stimuleren bij hun ontwikkeling.

Daarbij kijken ze niet naar het werktempo, maar juist naar de kleine stappen die onze werknemers maken.

Activiteiten

Naast arbeidsmatige dagbesteding biedt Het Oude Tolhuis de perfecte locatie voor belevingsgerichte en ontwikkelingsgerichte dagbesteding. Omdat de horeca- tak niet open is op maandag en dinsdag, is er ruimte om andere activiteiten met werknemers te ontplooien.

De invulling van de activiteiten wordt continu in overleg tussen de begeleiders en werknemers bepaald.

Voorbeelden van activiteiten zijn: moestuinieren in onze eigen tuin en wandelen, fietsen en andere na- tuuractiviteiten in De Onlanden nabij.

Werknemers met potentie voor arbeidsmatige activiteiten kunnen doorgroeien naar horecawerkzaamheden in de avond. Hier is de mate van contact met echte gasten aanzienlijk groter. Voor deze werknemers is zelfs ruimte om ze in loondienst te nemen. Voor andere werknemers die zich goed ontwikkelen is doorgroei naar een andere horecagelegenheid een optie. Waar nodig ondersteunen we werknemers hierbij door middel van jobcoaching.

Naast de dagelijkse activiteiten is er ruimte om evenementen te organiseren met de doelgroep. Dit kan aansluiten op nationale feestdagen of een op zichzelf staand feest zijn, waarvoor we de werknemers stimuleren met ideeën te komen.

(8)

Voorbeeld Weekschema Activiteiten

Dag Activiteit Vorm

Maandag Binnenactiviteiten:

Nieuws bespreken Knutselen

Hulp in het huishouden (tips en trucs)

• Belevingsgericht

• Ontwikkelingsgericht

Dinsdag Buitenactiviteiten:

Fotografie Wandelen Fietsen Sport & Spel Rondleidingen bij diverse boerderijen

• Belevingsgericht

Woensdag Help een ander:

Taalondersteuning voor mensen met taalproblemen Samen tegen eenzaamheid Ouderen helpen in de digitale wereld

• Arbeidsgericht

Donderdag Werken bij het Tolhuis:

Bestek poleren

Restaurant en buitenterrein netjes maken

Producten snijden en schillen in de keuken

Pannenkoeken flip cursus Helpen in de bediening

• Arbeidsgericht

Vrijdag Werken bij het Tolhuis:

Bestek poleren

• Arbeidsgericht

Zaterdag Werken bij het Tolhuis:

Bestek poleren

• Arbeidsgericht