KULAK. Het oog op de wereld juli-augustus2010 _ ik ga bouwen & renoveren

(1)

NIEUWBOUW OP MAAT

Het oog

op de wereld...

2 3 4

1

(2)

W

e hebben allemaal wel ergens anders ge- woond vooraleer we onze eigen stek bouw(d)en. Die ervaring en wie we zijn als mens, onze hobby’s, onze familiesituatie, maken dat we toch een vrij duidelijk idee hebben van hoe we willen wonen en leven. Hoe geeft u dit idee vorm in uw eigen leefomgeving?

Dit eigenzinnige echtpaar uit Drongen wou een huis als een “goedzittende jas” of nog beter, als een “fijne leef- bare omhulling”. Hun vraag: “Hoe willen wij wonen?”

bleek cruciaal. Annick en Mike snuisterden in boeken,

tijdschriften en zochten op internet. Langzaam werd het hen duidelijk waar ze zich goed bij voelden. Annick: “We wisten niet goed hoe we onze ideeën en dat wat goed aanvoelde rond wonen, vorm wilden geven. Het pro- bleem was dat Mike en ikzelf beiden een ander soort huis voor ogen hadden. Ik houd van de gezellige warm- te van eerlijke materialen: leem, veel hout, geschilderde muren in baksteen, en dan mag er zelfs een ouderwetse kachel bij komen. Zo spreekt Deense design mij enorm aan. Mike houdt meer van modern en minimalistisch. Dit leek moeilijk te combineren.”

D

E ARCHITECT

Hoe vind je een architect die bij je past? Geen makke- lijke vraag en even vaak een onduidelijk antwoord. Voor Annick en Mike werd het een boeiende zoektocht naar de juiste architect. Iemand die hun verhaal en hun wensen verstond en in wiens zienswijze (filosofie) ze zich konden terugvinden. Ze vonden hem op internet. Niet zozeer door de huizen die hij ontworpen had, maar eer- der door zijn manier van kijken op ontwerpen, wonen, vorm en licht. Ze vielen vooral op de teksten waarin hij uitlegt hoe hij bouwen en ontwerpen benadert. Dit trok hen over de streep.

Elke woning zou in feite op maat van de bewoners moeten ontworpen zijn.

Maar hoe vaak is een woning alleen maar een aaneenschakeling van ruimtes waar u zich als bewoner maar moet aan- of inpassen, goedschiks of kwaadschiks?

Voor Annick en Mike was het duidelijk dat niet zij zich zouden aanpassen aan hun huis maar dat het een huis zou worden op hun maat en volgens hun budget.

Tekst: Chantal Verrecas © Foto’s: Luc Roymans

Het is niet zo dat een architect vertrekt van een wit blad en dan de inspiratie maar laat komen. Uit- gangspunt is de plek, de context (een historische gevelrij, een mooi landschap, enz.). En er zijn ui- teraard beperkingen: de vorm van het perceel, de oriëntatie, de stedenbouwkundige voorschriften, enz. Maar juist die beperkingen maken het boeiend en geven ruimte aan het creatieve denken.

Ontwerpen is een lang proces dat in verschillende fases verloopt die aan het einde samenkomen. Er is de uitwendige weg: van buiten naar binnen. Hier vertrek je van de omgeving zoals de proporties van het perceel, de tuin, de oriëntatie, bestaande bo- men, andere vegetatie, de te mijden zichten,...

Maar er is ook de inwendige weg: die van binnen naar buiten. Hier vertrek je van het woonprogram- ma, met de wensen en noodzakelijkheden van de bewoners. Je stopt ze in een organigram waarbij de verschillende functies en hun interacties worden bij- eengebracht tot een werkzaam geheel. En ten slot- te is er de synthese: de uiteindelijke vorm wordt be- komen door de optimale samensmelting van beide voorgaande fases.

Een huis, een gebouw ontstaat zoals een mens: uit spontane, levendige en gegroeide elementen en bedachte, rationele delen. Het is een symbiose van organisch en geometrisch, van emotie en ratio, van licht en donker, van open en gesloten, van verleden en toekomst.

DE FILOSOFIE VAN DE ARCHITECT

▼

woning verraadt dat de bewoners echte buitenmensen zijn.

(3)

Architect Mark Bernaert vertelt enthousiast:

“Ik probeerde op een bijzondere manier in te spelen op de karakteristieken van het bouwperceel en zijn omgeving. Op het eerste zicht lijkt deze woning een monolithi- sche blok. Maar als u verder kijkt, biedt de architectuur een grote lichtheid. De indeling van de woonruimtes, de keuze van de materialen en bepaalde details zorgen voor een strakke en toch geen kille sfeer. Het is er ge- zellig maar zeker niet wollig. Door uiteenlo- pende soorten lichtinval en doorzichten lijkt dit huis de hele dag in beweging en heeft u ook telkens een ander beeld.”

E

EN HUIS OP MAAT

Annick: “We zagen net iets teveel huizen die een opeenstapeling zijn van bakstenen muren met ramen erin.” Hun huis moest geïnte- greerd zijn in de prachtige natuurlijke omgeving aan een overstromingsgebied van de Leie dat ook altijd groengebied zou blij-

ven. Wat ze allebei belangrijk vonden, was veel licht en het gevoel van ruimte, een war- me uitstraling binnen, een directe verbin- ding met de tuin, gemak in onderhoud en vooral geen kasten.

Annick: “Ik ben een zeer praktische vrouw.

Ik wil enkel dat wat ik echt nodig heb en meer hoeft voor mij niet. Ik heb liever een extra zitruimte of een grote woonkamer dan een ruime badkamer of keuken.”

O

PENHEID OP DE BENEDENVERDIEPING Beneden ontdekken we een inkomsas met opbergkasten, een kleine maar praktische keuken, de woonruimte waar de bewoners qua indeling nog alle kanten mee uit kunnen, een ruime berging en de trap. Deze ruimtes zijn open en uitnodigend. Verder werd er beneden een grote tv-hoek en een klein bureautje voorzien. Dit zijn eer- der rustige ruimtes die meer bescherming bieden. Voor Mike stond het buiten kijf dat NIEUWBOUW OP MAAT

s KRACHTLIJNEN

1. Het evenwicht van de verhouding tussen de ge- sloten straatgevel en het open binnengevoel.

2. Het optimaal gebruik van doorzichten: het vier- kante raam aan de straatgevel, de grote tuinra- men, het “oog” in de polyvalente ruimte met zicht op de meersen.

3. De afmetingen en positie van de ramen in func- tie van mooie en gediversifieerde lichtinval.

1 2 3

1. De open keuken is klein maar praktisch. De inkomsas naast de keuken geeft direct uit op de leefruimte.

2. In de leefruimte werd de scheidingswand met de berging en het bureau volledig benut als bibliotheek voor de verzameling boeken van de heer des huizes.

3. In deze woning val je letterlijk met de deur in huis. De inkomsas met vestiaire is bewust zo klein mogelijk gehouden en geeft direct uit op de leefruimte.

(4)

hij zijn honderden boeken heel dicht in de buurt wou houden – daarom werd tegen de grote muur die de berging en het aparte bureautje scheidt van de woonruimte, een grote boekenkast ge- bouwd.

Annick en Mike hadden geen zin om geld te spenderen aan te veel circulatieruimte.

Daarom bleef die beperkt tot een inkomsas die direct in de leefruimte uitgeeft. U valt hier als het ware met de deur in huis.

De trap vertrekt in de leefruimte en ver- dwijnt dan achter de muur van de berging.

Het binnenleven staat hier ook heel dicht bij het buitengebeuren. Annick: “Dat vonden wij heel belangrijk. Ik ben een buiten- mens, onderhoud de tuin, zoek plantjes en struiken, maai het gras. Ik wil ook de kinderen in het oog kunnen houden als zij buiten spelen en ik binnen bezig ben. De kinderen hebben een speeltoren in de tuin, waar ook een ruimte is voor ons boot- je. Want als het mooi weer is, gaan we met de kano op de Leie varen.”

D

E VERRASSING BOVEN

Het meest verrassende in dit huis is het bovenkomen. De aandacht wordt on- middellijk getrokken door het “oog” in de zuidgevel – een schuin uitspringend raam in de polyvalente ruimte die momenteel dienst doet als extra zitruimte/speelruim- te. Tegen de zijwand van deze ‘erker’

kwam een spiegel die de ruimte optisch groter maakt. Het “oog” biedt bovendien een prachtig uitzicht over het natuurge- bied van de Leiemeersen.

De polyvalente ruimte werd mogelijk om- dat Annick en Mike kozen voor kleine slaapkamers waarin enkel meubels staan die noodzakelijk zijn. Ook de badkamer werd relatief klein maar toch praktisch ontworpen. De nachthal daarentegen is breed en verbindt alle ruimtes boven. Te- gen de muren van deze hal kwamen ruime en praktische kasten.

E

EN SPEL VAN LICHT

De inplanting van de woning en de diver- se doorkijken brengen de bewoners telkens op een andere manier in contact met _▼ piano en in het verlengde van het salon, een overdekt terrasgedeelte.

De trap naar de eerste verdieping zit deels verscholen achter de berging.

(5)

de mooie buitenomgeving. En toch hebben ze veel privacy. De positie van de woning – niet dwars op maar parallel met de straat – zorgt ervoor dat er totaal geen in- kijk mogelijk is in de tuin.

De straatgevel is lang, strak en vrijwel gesloten. De ramen in die gevel geven de in- druk dat ze lukraak geplaatst werden, maar niets is minder waar. Ze zorgen voor licht op de juiste plaats en op het juiste moment. Zo zorgt het vierkante raam voor ochtendzon op de ontbijttafel, maar ook voor een doorkijk naar de buitenomgeving vooraan. Doordat het raam hoog in de gevel ligt, geldt die doorkijk slechts in één richting en blijft de privacy verzekerd.

De tuingevel heeft grote glaspartijen ter hoogte van de keuken, de woonruimte en het salon dat uitgeeft op een overdekt terrasgedeelte. Door die vele ramen lijken al die ruimtes over te vloeien in het zonnige

terras (oriëntatie zuidwest, west en de tuin) dat over de hele lengte van de tuingevel loopt. Laag ingeplante bandramen in de slaapkamers weren de warmste zonnestralen, maar geven ook privacy en geborgenheid.

Dit huis lijkt inwendig complex en uitwen- dig eenvoudig. Het is vol schijnbare tegenstellingen maar gaat perfect op in de omgeving.

H

ET DAK

:

EEN VERHAAL APART De voorkeur van Mike en Annick ging uit naar een woning met een plat dak. Maar daar staken de strenge bouwvoorschrif- ten een stokje voor: er moest een zadeldak komen. De architect vond een inte- ressante oplossing die beide wensen ver- vulde. Het werd de combinatie van een

‘plat’ dak dat afloopt van twee verdiepin- gen (zuidgevel) naar één verdieping

2 3 1

1. De vrouw des huizes heeft eigenhandig alle corpussen van de inbouwkasten in de nachthal gemaakt.

Weldra zal ze zich toeleggen op de deurpanelen.

2. Doordat de afmetingen van de badkamer en de slaapkamers op de eerste verdieping zo beperkt mogelijk werden gehouden, kwam er op de eerste verdieping ruimte vrij voor een grote polyvalente ruimte en een brede nachthal met heel wat opbergruimte.

3. Een wand van de erker van het uitspringende raam werd bekleed met een spiegel, wat de ruimte optisch vergroot.

(6)

(noordgevel). In het midden van dit hel- lend dak kwam een klein zadeldak. Af- hankelijk vanuit welke hoek u de woning bekijkt, ziet u het zadeldak de éne keer weer wel, de andere keer weer niet.

Van het zadeldak werd handig gebruik gemaakt om in de twee kinderkamers een stapelbed te plaatsen wat een mezzanine- gevoel creëert. De kinderslaapkamers waren qua afmetingen tot een minimum beperkt – een bewuste keuze van de bewoners – maar door dat stukje ‘extra’ dak zijn het dan toch nog ruime en vooral speelse kamers geworden.

D

E HANDEN UIT DE MOUWEN Binnen hetzelfde volume als de woning werd ook een carport en een werkatelier ingericht. Een garage vonden ze niet nodig, en een atelier werd door Annick met open armen verwelkomd. Ze is een praktische vrouw die graag zelf de handen uit de mouwen steekt, en niet alleen in de tuin. Tijdens de bouw van het huis heeft ze zelf enthousiast meegeholpen met

een aantal vakmensen, onder andere bij de pleister- en elektriciteitswerken. Zo heeft ze ook zelf het corpus van de kasten boven gemaakt, binnenkort be- gint ze trouwens met de deurtjes. Annick:

“Ik werk graag met mijn handen maar het was ook goed voor ons budget. Hierdoor heb ik ook veel respect gekregen voor vakmensen en bouwvakkers. Het is pas als je er echt middenin staat, dat je weet wat het is. Een job in de bouw is zeker niet te onderschatten.”

Annick heeft ook alle onderaannemers zelf gecontacteerd en een deel van de werfopvolging op zich genomen, welis- waar bijgestaan door de architect. An- nick: “Een algemene aannemer die alle onderaannemers contracteert en de wer- ken opvolgt, zou ons meer geld gekost hebben en ik had toch tijd. Om geschikte mensen te vinden, ben ik eerst op hun werven gaan kijken. De juistheid en net- heid van het werk was voor mij een be- langrijke aanwijzing of ik al dan niet met die persoon in zee wou gaan.” _▼

4 5 6

4. De polyvalente ruimte op de eerste verdieping met het “oog”, een schuin uitspringend raam dat uitkijkt op de groene omgeving van de Leiemeersen.

5. De kinderslaapkamers zijn qua afmetingen tot een minimum beperkt, maar dankzij het zadeldak zijn het toch ruime en speelse kamers geworden.

6. De kleine maar praktische badkamer ligt eveneens onder het zadeldak. Een dakvlakvenster zorgt hier voor voldoende daglicht.

(7)

E

N

...

TEVREDEN

?

“We zijn heel tevreden met dit mooie huis en ervaren het als bijna een geschenk van onze architect. We zijn blij met de praktische indeling, de grote ruimtes, de verschillende soorten lichtinval, de mooie materialen en de mooie omgeving. Het is een kwaliteitsvol huis zonder grote luxe, en daar houden we van. Ook de aannemer van de ruwbouw viel enorm mee. Op deze drassige grond was het niet zo ge- makkelijk om te bouwen. We hebben de grond een halve meter moeten ophogen.

De constructie van de betonnen sokkels voor de gevels was niet te onderschatten.”

Zijn er dan echt geen minpuntjes? “We hebben weinig reden tot klagen. Na meer dan een jaar wonen in ons huis, hebben we slechts één kleine bedenking: een zoldertje/extra opbergruimte voor rom- mel ware misschien handig geweest”, besluiten Annick en Mike. _■

0m 5m

N

TECHNISCHE FICHE

Architect: Architectenatelier Mark Bernaert –

☎092324710 – www.architectmarkbernaert.be Bouwjaar:2008

Oppervlakte perceel:1 200 m²

Bewoonbare oppervlakte:180 m²+ carport 32 m²+ werkatelier 20 m²

Materialen:

● gevel: betonnen sokkel (lichtgrijs), gevelsteen Argentis van Vandersanden

● ramen: afzelia grijs gebeitst, 4-seizoensglas aan de tuinzijde, klassiek HR-glas in de andere gevels, aluminium vensterbanken

● isolatie: 24 cm glaswol (dak), 6 cm PUR-panelen (spouwmuren), 8 cm gespoten PUR-schuim (vloeren)

● dakpannen: Koramic actua grijs

● vloeren: grijze keramische tegels 60 op 30 cm (keuken en berging), samengesteld parket eiken lamel op kant (woonruimte beneden), samengesteld parket met 6 mm toplaag eik (1^steverdieping)

● trap: beuk

Verwarming:condensatieketel op gas met vlakke, lage en brede radiatoren

Budget:300 000 euro, incl. btw en ereloon architect

GELIJKVLOERS

VERDIEPING

1 2 3

4

5 6

7

8

9 9

9 10

11

1. Inkom 2. Keuken 3. Eetplaats 4. Salon 5. Bureau 6. Berging 7. Atelier 8. Nachthal 9. Slaapkamer 10. Badkamer 11. Polyvalente ruimte 4