- 89 -HOOFSTUK V.
DIE DUITSE STE1SEL IN ?RIVAAT~KOLE. A. 3KOOLKOMITEE ~
v: __
iKI:CSING El'! 1NERKSAAMHEDE.Die doel VQn die Schulvereine is die instandhouding en ontwikkeling van die privaatskole en die betrokke kos-huise en daardeur die bevordering van die Duitse taal en kultuur. (l) Hierdie klousule in die konstitusie is basies en veelomvattend. Dit trek in 'n neutedop die sin van die stryd oor die jare saam en verbind die vereniging in die toekoms tot die nastrewing van die neergelegde ideaal.
Gedurende die meer as vyftig jaar van bestaan kon die Duitse skole slegs die mas opkom deurdat welkome skenkings hulle in staat gestel het om hulle geldelike verpJ.igtings na te kom. Wetlik het die HBhere Privatsc~ule Windhoek voor d~e Tweede W~reldoorlog aan 'n maatskappy behoort, Germania Bpk., wat in 1924 gestig is. Dit het begin met Rl,OOO kapitaal wat by wysc van R2 aandele deur die publiek byeen gebring is. Die grootste gedeelte van hierdie bedrag is deur die Duitsers in Suidwes-Afrika bel~. Die
~oli-tieke bedrywighede van die Duitssprekendes in Suidwes-Afrika en die invloed van Duitsland af, het tot gevolg gehad dat die grootste gcdeel te van die '.andele mettertyd formeel die eiendom van die Duitse Konsul geword het. Met die uitbreek van die Tweede W~reldoorlog is die maatskap)y as 'n onder-neming van die Duitse Ryk beskou en as sodanig onder beheer van die Gevolmagtigde vir Vyandseiendom geplaas. Na afloop
( l) Konsti tusie vo.n die Deutscher Schul verein Windhoek (1949), 9 April 1962, ~rt. 2.
-
90-vEm die oorloc is duar bep lan on clio Gerno.nia Bpk., to onto ion. Toe snke wer k kritiek begin word het, hot
Fr~u in Hernann, die destydso hoof van skoal haar tot die Do ch-Afri chon-Hilfs-l:..usschuss (DAI:il\.) in P oric. 011 hulp en bystand gewcmd, in 'n pos on die onteienings-p lunno te veryde.L 1 n Verteenwoordigor van die DAH.t'.1. het
daarin slaac on 'n onderhoud net die Minister van Finansies, dr. ToE. Don~es, te vorkry. Hy kon eelukkie oortuig word dat e veruoe van die Gcrraania Bpk.' spyte vnn die forne oorc1rnc; ncm die Duitso Konsul werk1ik die eiendon van die Duitso geaeenskap in Suidwes-Afrikn Danrop was die Nasionalo Po.rty bereid oo die Gernania Bpk., te 1ikwideor en die fondse ann Doutscl13 Schulverein ( 1 949)
oor te • Hierdie vereniging hot sedcrt Oktober 1949 bes kerr:lheer van clio
iden1o gebly. (l)
c Privaatskoo1 so
Ten e di6 t;root tnnk to verwesonlik is
en
tro.g on 'n sterk vcroni[Sinc: ui t te bou, a~~nt;es 'n konitee aet 'n paar lc;de omJoont1ik daartoe in stac,t is. Die e1, oreanisasie un werksamahodo van Schulverc is vo
'n dgekeurdc konstitus bepaa1. Lidnaatskap is bepork tot persono vmt 18 jaar en ouer is, 50c per r.mand geld betaal, die konstitis ondorskryf en skrifto on
lid-nao.tskap o.nnsook gedoen het~ gese or deur tweo lede van die verenieing. Onderwysors sowel as lede van die kos-huispersoneel nae ook lidnao.ts verwerf, dog hulle
(1) Die Duutschc H ohere Pri vc;, tschule Windhoek, Heft 7, Septenbor 1965, P.20.
-9.1
nie in d . le es uur b t d. len nle. . (l) Die skoolhoof het egter in adviseronde hoedanigheid sittine op vere;aderings van die bestuur. (2) Maatskappye, firmas on verenigings mag
ook de van die Schulvere word on is gerogtig on jaarliks 'n verteenwoordiger elk na die ledevercnderings af to
vanrdik~)
Die bestuur van die Schulverein keur aansocke o~J lidmaatskap. Goedkeurine tot opnarae vereis 'n twee-derde meerderheid by stermaing~ Ind iemand afgekeur word, gcskied dit sonder verstrekking van redes.( 4 )sewe
Die bestuur bestaan uit hoogstens vyftien en minstens le ( 5 )wio se c.iv;:.:.sty(l oor tnee ja.:::.r
str~~J
Kennis-gewings in sake 'n jaarvergadoring moot die snkelys bevat en <lie nnme vo.n uittrec1ende lode verstrek. Nominasie vir nuwe ledc word ontvang tot vyf dae voor die datura bepaal
. d" d . (7 ) Vlr lO ver~a erlng.
Die plit;to van die bestuur van die Schulverein sluit onder neer die volgonde
in:-(i) Voorstc to OO:r'\Veog vir die ontwi kkc ling van die karaktor en opbou van die skool met dien verstande dat sulke planne nio teen die beleicl van die
Departer:~.ent
van Onderwys indruis nie. ( 8 ) (1) Konstitueie van die Deutsche SchulvereinWindhoek (1949), 9 April 1962, art.3. (2) Ibid., art.25. (3) Ibid. (4) Ibid., art. 5. (5) Ibid., art.20. (6) Ibid., art.21.
(7)
Ibid., art.23. (8) Ibid., art.30(b).-
9.2-(ii) Skoal- en koshuisgelde vas te stel en oor nansoeke
om afslag tu beslis. (l)
(iii) Die goeie betrekking tussen die Vereniging, die
landsregerinc; en die verteenvroordic:er van die Bondsrepubliek te bevorder. (2)
Ten einde die werksnnmhede te vergemaklik en
doel-treffender te reel, is die pligte van die bestuur aan
ver-skillende subkomitees gedelegeer, wat verantwoordelikheid
aanvaar en verslag doen oor byvoorbeeld finansies, koshuise,
bouaangeleenthede, kulturele bedrywighede, personeel,
reklame en feestelikhede.C 3 )
Die nrmstel.ling, werksam:1hede en plic;te van die
Schul-verein verskil wcscntlik vnn di6 van Skoolkonitees in
Staatsko.le. Daar is drie, vyf of sewe lede op 'n
Skoal-komitee in 'n Staatskool, al na die besluit van die
Direk-teur vo..n Onderwys. (4 ) Die diensterr,wn van SkoolkoiJi tee-lcde strek oor drie janr, (5)en hulle word eekies deur
sten-cercgtigde oucrs, dit wil s~ nlle vaders en moeders (of vooc;de) wie se name in die toelatingsrcgister van 'n skoal
verskyn en wat een of meer kinders ten tye van die
ver-kiesing in l •
Ctle skoal hct. (6)
(1) Ibid., art.30(f).
(2) Ibid., art.30(i).
(3) Die Deutsche H~here Privatschulo Windhoek, Heft 5, September, p.7 en 8.
(4) Onderwysordn1~nsie, No.27 van 1962, art.lO(b). (5) Ibid., art.l0(8)(b)
- 9;3
-Skoolkonitecs vs..n stac::tsko se pligte omskrywe(l)
en bohels 'n baie noucr veld as die van die Schulverein.
Rullo is daar om algenene toes oor c1 skoal Uit te oefen,
vertoe van die ouers to behandel, onderworpe nan die
bepal-ings van die Onderwysordonncmsie, on die Dire kteur
danron-trent to adviseer. Voorts noet hulle Dirckteur van
Ondcrwys v.~n racd bedien ocr (lie we lsyn van die skoal en
ann hor:a verslag doen oor e:nigc sn.ak wat hy na hulle mae: verwys.
Hieruit k2..n 11fc;elei v10rc1 dat clio Schulverein nl die
funksius van Skooll{Qniteos in Sta:..;.tskolc vervul en
ver-dur nog clio vor~::mtwoorcte khoid noct nanvaar vvat normaalweg
clour die Stnnt gedra vrord. In die proses blyk dat die
voor-siening en besoldiging v11n porsonccl en die finansiering
van pri vatG inrigtings, vor~1l wat gebouo betref, baie sorgo gebring t. In s.::::.oowerking not nnder Schul vereine van die land en steun van Suidvws-Afrikr:u:·~nse Adninistrasie en
die Bondsrepubliek kon die problenc ogter steeds oorbrug
word soos later sal blyk.
Wanr die Departer.lEmt vo.n Onderwys in Suidwes-Afrikc
verantvwordelilc is vir die annstcllinc on verplasi:ng van (2)
ondcrvvysers Staatskole, clio bestuur vcm clio
Schul-verein kra£,rtens konsti tus ie c;enagtig OL1 diu nodic:;e
diens-kontrakte die skoolhoof, sy onderwysers en lode van die
koshuisporsoneel to sluit.( 3 ) Daar bestaan 'n oorconkoms
(l) Ibid., art.l4(a) - (c).
(2) Onderwysordonm::.nsie Nr.27 van 1962, art.27.
(3) Konstitusic vr1.n die Deutscher Schulvcrein Windhoe:k (1949), 9 April 1962, art.30(c).
94
-Ov,re;rhoic1 vnn o B8ndsrcpub1iek waurvo Duits<.; 1oorkragto oorsee gevvorf kcm word. r\38lings so
'n uit lskena word trof dour 111\:ulturo.bt lune; des !I
Auswtirt ADts in In Suidwos-ifrikn wo die be 1cmgo vo.n die Dui tse 1\.fcklings bche_rtit::; dour 11
Arbeits-chnft clcr Do chen Schulvero 11 Die e Duitse
Schu1vcrcino wat privantskolc en koshuise behcer (Windhoek,
T r • b • b L 0
• ~ • t ) d
~ar1 1 , u~cr1 z on vc or nog
Otjivmrone;o, Onetruru, Oknlwncljn en plakke wnetr Duitse 1 :s in S
Schu1vereine (Otavi, otfontcin) wat op kole ingeskakel is nparto so koshuisc ondcrhou, is op hiordic ver-tocnwo (1)
sc 1cerkro.c;tv knn cewoonlik van dric tot vyf jaar dicns on in Suidwc kn voor hul tcrugkccr no. ts-land., c1icnstydperk lmn cgtcr vcrsock ver
word~
.
2)
In ko 0 word sp0s cpgcleidc pcrsonecl vir toesig-dicns on huishoudoli p1ie;to e:cbruik tconstu net Stetntsko wc..ar die ·:tars em leo svnders ide onderwyscrs is. ( 3) Dit hot die voorclcel dnt onder~Jscrs vorbondc nan urivnutskolc bnie ncar tyd tot hulbes hot.,
Ook buitenuurso drywit:;hedc vvord on1ik deur
persona wo.o.rgoneeu wat noodwendig no.n die oncler\<·,rys ver-bonde is nie. ors we l vir nktiwi ted tc soos sport of nusick ccdurc~de cr:f.1.iddao vorantwoorde li k
( 1) Die Deutsche Hoherc l) vntschul;;; oc k, Heft 81 Mtirz 19667 p.60.
(2) Ibid.,
- 95
-word, word diesullws 2-ndersins tec;er.wet gckon deur in die
oegend cinder klnsperiodcs wnar to neece(l)
Op grond vnn 'n groot behoofte n~n koshuispersoneel, het die privnatskole die insisintief ccneuTI em te Karibib
in Jcmunrie 1964 'n inric;tinG vir die opleiding vcm
belanc-stellcndes in hierdie ricting tot stand gebring.(2) Die
kursus strek oor twec jaar en sluit 'n studio in van onder
andere sielkunde, kindcrversorcing, koshuisbcstuur, noodhulp,
tuisverpleging, kookkuns en wnskunde. Behalwe die
teore-tiese oplciding kry studente die gcleentheid oo hulle
kennis prnkties toe te p:::-:.s in die privantkoshuis ve,n die
Karibibsc
Priva~tskool.(
3)
Die eerste drie knndidate hot hulle kursus op 3 Descmber 1965 voltooi en so is 'n begin geoank oet die voorsiening van opgcleide koshuispersoneclwaarann ook in Duitsland 'n groot tekort bestaan. Sulke
pc;rs one was vroeer vir Suidwes-Afrika E1oeilik bekombaar en
noes teen
ho~
koste gewerf word.( 4 )Die lecrplanne vcm clio privar:ttslwle is in bree trekke
diesclfde as di6 wnt in staatskole cevolc word, orndat die
Adoinistrasie die vereiste stel dnt die peil van die work
met drie van die stnatskolc noet oorcunsteu.( 5 ) Tog is die
(1)
(2)
(3)
( 4)
Ibide
Die Deutsche HBhcrc Privatschulc Windhock,Heft 6, Mffrz 1965, p.l2~
Brief DCVo G. Hagen, Scninclrlcitorin, Knribib,
18 Aueustus 1966o
]ie Deutsche Hohero P:'ivatscl1Ule Windhoek, Heft 8, Mtirz 1966, Pol2o
96
-wyse vruL werksaamhede verskillend. In die private
laer-skole word nooit enige formele eksamens afgeneem nie.
Die kinders vvord bevorder op grand vc:,n diagnostiese toetse
oor die
af~ehru1delde
werl\: gedurende e loop van die ja.c;r. (l) Die promovering ka.."l ep;ter r..ie vlillekeurig geskied e 1 wantook die privaatskole is onderhewig aan die eksterne eksamens
wat St.8 deur die Departement van Onderwys gereel word.
Kandidate wat uiteindelik voor hierdie to s te staan kom,
rnoet dus noodwendig voorber word vir e standaard van
work wa.t er vereis word. Nadat Duits as voertaal in 1946
verban is, kon kan date van privaatskole vir St.8 vir die
eerste keer Dcsember 1961 weer alle vakke van die Junior Sertifikaateksamen in Duits afle, uit sonderd natuurlik
die tvvee amptelike tale. ( 2 )
Die vergunning ten opsigte va11. Dui ts as vo 8al het
TI probleem geskep in saver dit skikte handboeke bet
Ten einde die voorgeskrewe leerplannc te dek, moes die
kaanse en Engelse handbo v aal word vir gebruik deur Duitssprekende skoliere. e v aalwerk is ondernee1r:. deur die 11Arbeitsgemeinschaft der Deutschen Schulvereine
in Suidwes-Afrika" (3) en die koste daaraan verbonde is deur die A~~ini rasie gedra. t was afgesien van die 25%
sub-sidie;wat deur die Staat bewillig is ten einde te verseker
dat die geskikte leerstof saver ~oontlik by die Afrikaanse en/of Engelse tek8 aangepas is. (4 )
.
·--·- -··-·
·-·-·---(l) Dri mnr. H. Nockler, 28 Julie 1966.
(2) Die Deutsche Hohere Privatschule Windhoek, Nr.l5, Jahresbericht, p.2l.
(3) Ibid.
( 4) e Hohere Pri vat schule Windhoek, Spesiale Bylae. Toe-spraak van Sy Edele die Administrateur, mnr. W.C. du Plessis, 24 Maart 1964, p.4.
97
-Tot 1959 is wat St.lO betref, voorberei vir die
eksa-mens wat deur die Matrikulasieraad opgestel is. Daarna is
oorgeskakel na d~e Kaapse Senior Sertifikaateksamens soos tewens ook in die Departementele skole die geval is.(l)
Die skoolkalender word deur die hoof in samewerking
met die Schulverein opgestel en is onderhewig aan die
goed-keuring van die Direkteur van Onderwys.( 2) Dit verskil van
die rooster van staatskole, aangesien die privaatskole te
Wind.hoek~ LUderitz en Karibib veTkies om ook op Saterdae skool te hou. Nadat ouers se mening omtrent die saak getoets
is, is vasgestel dat die meerderheid ten gunste daarvan was.
Daar is aangevoer dat die somerdae in Suidwes-Afrika na l2o30
in die middag besonder drukkend is en dat kinders dan loom
en baie onproduktief reageers In staatskole word die
on-geveer vyfuurlange skooldag gevolg deur studietye met
buitemuurse bearywighede, ingepas waar moontlik. Di t
ver·-oorsaak n baie vol program. Hoewel Saterdag vir die
skolie-re van die Hoheskolie-re Privatsc:"l,_lle dus nie ·n vrye dag is nie,
1@ die voordeel in n korter skooldag oor die hele week en
•n langer vakansie as die wat volgens die Departement van
Onderwys bepaal
word~(J)
(a) KOSHUISE. Een van die knaendste probleme waarmee die
privaatskole nog steeds te kampe het, is die gebrek aan
voldoende fondseo Omdat die Schulverein vir die
instand-(1) Ibid., 15. Jahresbericht. p,20. Dit dien hier ge-meld te word dat van Desember 1968 die Hohere Privat-schule Windhoek weer na die eksamens van die Matriku-lasieraad sal oorskakel.
(2) Ibid., 15. Jahresbericht, p.20s
98
-houding van die skole eL koshuise vernntwoordelik is, noet bulle wee bedink en niddele verkry on di t raoont k te r:ma.k,. Hulle hef dus koshuis- en skoolgclde en het dit oor die jare no dig e;eag om te lkemale 1 n verhogin~: in to.,riewe aan te
kondig ten einde die stygende koste te probeer dele;. Vannf 1 Oktober 1965 sou die gelde vir koshuistoelating byvoor-beeld soos vole wees:-(l)
lste kind R20 per maancl 2de kind Rl8 per nao.nd 3c1e kind Rl6 per I:lannd 4de kind Rl4 per naand 5de kind Rl2 per naand Elke verdere kind : RlO per maand"
i._b)~_S.E_Q_O_~@.;L.PE ~ Sko olc;e lde is van 1 Julie 1965 af soos vo
bepaal~-(
2)
'n Leerling in Sub (i
.u en B R2.75 per maand
'n Leer in St.l en 2 R3.00 per EJ.aand 'n Leer line in St.3 en 4 R3. 50 per r:1t:u:md 'n Leer ling in St.5 en 6 R4.25 per naand 'n Leerlinc; in St.? en 8 R5.75 per naand 'n Leerl in St.9
-
11 R7.00 per na.nnd.Gcen o.fs is ten opsigte vr:-,n 'n tweedEJ dercle kind uit clieselfde sin toe staen nie.
Vo.ltr,ens be leid subsidieer die Stant alle pri vnats kole wGar die c;evraac;de fasi lite e vir ondervvys nie deur die
(1) Die Deutsche Habere Marz 1966, p.4. (2) Ibid.
- 99
owerheid voorsien kan word nio. V!ao.r ondorwysge1eenthec1o
vwl dour die Adni.n:i..Etrc:.s voorsion word, word aan bestnando privo.ntskolo 1n beporkte subsic1io toe stao.n .. Die bedrng was aanvanklik H28 por 1oorlinc per jaar vir 1oer1inge in die 1aersko vo.lcons 'n bGpac~ldo kwoto.. Die subsiclic later vorhoog na R36.40 en uiteindelik tot R39. Ao..ngesien die Staat nie voorsieninc nank vir die ondorric; van Duits-sprt..;lcondcs in hu.l noedertnn.l in Sts.6 tot 8 nie, is (3'0noemde subsidie vir elko leerlinc in die Junior Sokond6re afd ing vcrdubbol on later oak ten opsigte vnn di~ sko1iore tooge-sto.an vmt roods 16 is of di6 ouderdonsgrens oorskrei hot. (1 )
Godurondo die finansicle janr 1962/63 was die staat-subsidie R23,296, (2)in 1963/64 t dit R26,751( 3 )beloop en in 1964/65 hot dit tot R29,055 gestyg.( 4 )
Hi io steun wns o or nio die eni a wat Duitse Privaatskolo van Staatswoc toe v1ooi t nie. In 1948 hot die Ad~inistr~sio R50,000 ann die H~iliora Privatsch~1e gelocn ou 'n Duitso koshuis te voltooi.( 5 ) Daarno.. is die-selfcle voorro/3' ncm die Schulveroin to Otjiwnron(3'o toegestnnn
Ol!l 'n koshuis to rig sodat Duitssprokondo
laerskool1eer-1inc;o apart tcon tuise;ao.n, hoewel hullc in c1j_u sko 'n onder-afdolinc vorr.1 hot van die sto..ntskool net 08rwegend Afriko.cmse
(1) Die Deutscho Hohcre l'rivo.tschule V/inclhoek, Spesio.le Bylae, Toesp:::-netk vo..n sy Eclole die Ldninistro..teur, r.mr.
'!i.e.
c1u Plessis, 25 Mo..o.rt 1964, p.4.(2) Die utsche Privatschulo Windhoek, Heft 3, Soptenber 1963, p.5.
(3) Ibid., Heft 4, M~rz 1964, p.6 (4) Ibid., Heft 8, Mfirz 1966, p.7.
-100-kinders op die register" Hiertccm hot Ilirckteur van Onc1crwys gcvvnc..rsku, en Onuerwyskornuissie Eewys op die
gev~ar dat die privaatskole uiteinde k iliteite net L.dr:1inistras
co
kan sleep wat beter kandie Staat self in sy skole nnnbicd.(l)
woes 2..s €:. wat
As dit sou plaas-vind hut hy besli e bodcnkinge em die estaa.n van sub-si cs, Aa.n c1ic anderkc.:.nt noes erkon vvord c1.o.. t not staut-subs as cUe strcwe no. oenwording bolcJJ.:Jcr word, (2)
Gcda.gtig hicraan is die Staat beroid on onbepao.ld voort te ga.c~n r:1ct clio subs iorinc; vnn privo.ctskolo nic. Tydcns die kongres vnn Nasiona.le Po.rty Windhoek ge-durendc 1966 hot r,mr., A.H, duPlessis, L. U.
K.,
bek1cntoon da.t d party nie private skole uunr.1oedig nie. ouers nic van stuatskoJe gebruik nnak nic, noat hulla ook bora we us on die kosto vir o..nc18r ondcrwysfasili to e self te druc In soonicc valle is di t n0;3 nodic; on van die ccwa.ardcordG hulp vnn die bestaandc private skole gebruik t o :o.aa k, r.o.a.r na rant c o Sta.at so Iluitsnodiuosko1e ver-ooerder, sal die privntc skole so annsprnak op Stnntshulp noodwendic; noct krinp, (3)G VAN
---
BOl,;DSRi:.:PUBLIEK.-
·-. ..,_..., ________________ ..--Bchalwo vir die we1kone steun vc~n c SuidwGs-Afrikaanse 1\.dninistrasic, Wi'.,S die Bondsrepub ek deur jare
ver-c.ntwoo lik vir niddalo wc.t in 'n konstnntc s oEl na d private skolL: Die volccmde bcso:ndc;rhcdc gee
1n c1uidcltko beeld vnn p sisiG in die H6hore Privc.t-schulc
W"j_ndhoek~-(1)
( 2)
( 3)
V crslng van Onc1crwys Kornmissic 1958, art. 566. Ibid., nrto567o
-
101-Inkouste
v~n
1 Jnnuarie tot 31 Descnber 1965:-(1)Skoo1celde Koshuisc;elde S. 'llf.A. Subsidie Bondsropubliek Schulvorcinbydrao nnr en Skenkings .A.1lerlei R31,910 R42,900 R29,055 R61,960 R 3,615 R 7,962 R 82416 R185,818
Hierui t vo1g dnt die bydrno vc.:,n die Bondsrcpubliek byno.. een-clercle van die totn1o inkonste be1oop. I':Iet roc hot die Schulvcrein c1nn ook crkon dat ns dit nie vir hicrc1ie steun en die Stnatsubsidie was nie, die voortbestaan van die Hohere Privatschule bedreig en die ontwikkoling daarvan
ingrypend nan bande 10 snl word, (2)want selfs in 1966 Eloes 'n Io.stige saldo vnn R14, 270 van die voriee boel::jaar oorce-dra vvord. ( 3 )
Behalv:e hiordio bydrae hot die Bondsropubliok ook groat sor.lr.:J.e geld boskikbac..r c;ostel vir clio oprigtinc van skoal-en koshuisgcboue. Gecluronclo die finansiole jaar 1962/63 het die Ho'lwrc; Pri vatschulc 1 n bydrae van R17, 754 ontvane vir die oprictinc van ncge klaskancrs. (4) Tot Mao.rt 1965 erken dioselfdo skoal 'n verdere R26l,7l6.60 as 'n cedeel-tolikc bydrao uit diesc;lfdo oord, met die doel om 'n heel
(1) Die Deutsche Hohcro Privatschulc Windhoek, Eeft 8, Mtirz 1966, p. 7.
(2) Ibid.~ Heft 3, 1963, p.5 .. (3) Ibid., Heft 8, p.7.
102
-nuwo skoolkoLploks op tc rig vmt uitcindolik R740,000 sou kos., (l) As gcvo vcm diG snellG ontvvikko ling van die skoal en die c;obrok o.,an klasknnerruintc moos die skoal tydelik van opslncceboue ~ubruik maak wnnrvoor die Wes-Duitsc reger-ing bcroicl. w0-s ou Rl6,000 tu skc.m\c., (2) Vir die annbou van
'n nuv<'e l.wisioskoshuis hot dio Ausvdirti Aut 'n bedrag van R44,965 b
sou
woos~())
~ wat teen diu hclftc van 1967 beskikbaar
Dit wo.s or n.:;t die privaatskool te Windhoek wat die voordeel van tnsonro belnncstolling. van die Bonds-republiok orvflnr t nio, LUderitz kon op 10 Dcsenber 1965 spoc; net 'n nmve koshuisblok, die sogennnnde 11 Knrl-Friec1rich-SchHtzlein-Hoin", wett 'n seuns- en ueisieskoshuis, eetsanl on kcnbuis en andJr c;cricwe ineesluit hot. Hier-die uitbroidings is moontlik dour 'n bcdretg van R436,000 wat dour d botrokke knnale vnnuit Bonn ann die LUderitze Schulvercin toegesC
..
(4)
Ton spyte vm1 ni:Lclo steun van tlie Sutidvtes-Afriknanse Administrasie on die Bondsrepubliek het die Schulvcrein cedurir_; be korJncrnis oor finansiolo lastec Danrom noes hullc ook self nit cic brom1.e voorsien en hot hulle dankbaar c::Gbruik gcDc:.2k van skcnkings u coodgesinde oorde.
---~---""~---·---· ---~----··---(1) Ib 0 ' Heft 6, p.S., (2) Ibid
e'
Heft 8? P~B~ (3) Ibic. o (4) Ib 0 ~ p.15 ..103
-Die konstitusic van die Schulverein hot voorsiening ge:maak vir lidr:taatskapse;elde wat in 1963 (l )R31403. 85 en 1966(2)R3,615 bedra hot. Gesien die gewelclige uitgawes
(Rl85,818 in 1966) was dit :maar 'n druppel in die enmer. Jaar1iks is daar clus ook 'n besaar organiseer was sons
'n heel feestelike karc.ktcr aangeneen hot on waarby gewoon-lik van R4,000 tot R6,000 in is. ( 3 )
In 1954 hot die Dui tso konsulaa t 'n filra 11Drcizehn StUh1e11 vryeestel waarvan die winste nan die Hohoro Privat-schulo geskenk is. (4 ) Hierdie prysenswaardice voorbee1d word deur die Windhoekse 11KaL1D.crmusikcr11 gevolg as hulle 'n ousikannd reel en die inkoraste ann die Hoherc Privatschule 1aat toekom.C 5 ) Die Bohaio-Bucher-Brlicke skenk in 1959 ses honderd biblioteekboekc. (6 ) Ook dio ou vrionde in Duitsland, clie Deutschen Corpsstudenton, wat in vrooer jare genoee geld beskikbaar gestel hot vir e oprigting vcm 'n 11Werkschule11
,
vms bereid on verder hul onc1erstouninc; to bied dour die ver-slmffing vc.n loorniddols, pronto en under opvoedkundige ui t-rusting.(?) So is die private inrigtings dra dour die Staat in Suidwes-Afrika, clio Bondsre ring in Duitslcmd on
vriondc in Suidwes-Afriko. on oorsce on te voorkon dat wat reeds verkry is ton c;ronde gnan on on nuwe ideo.le to
vorwosonlik.
(1) Ib
.
'
Hoft 3, p.5 • (2) Ibid., Hefts.
p.7.(3) Ibid., Heft 6, p.5. Die basaar R5,590 em die vc::m 1965 R5,088. (4) Ibid., 12~ Jahresbericht, p.ll. ( 5 ) Ibid • , p .15 • (6) Ibid., 15. Jahrcsbericht, p.22. (7) Ibid., Heft 8, p,.7. van 1954 lewer
