Webinar 26. Tinnitus & Hyperacusis
Wat zit er allemaal in je oor en hoe werkt het?
Oorzaken en behandeling van tinnitus.
Robert Muts, osteopaat D.O., mesoloog D.M., MSC.
Prof. Dr. Bart Vinck, doctor in de Audiologie
54 2
Webinar 26. Tinnitus &n Hyperacusis.
Wat zit er allemaal in je oor en hoe werkt het?
Oorzaken en behandeling van tinnitus
SPREKER: Robert Muts is directeur van het Integraal Medisch Centrum in Amsterdam en directeur van het College voor Osteopathie Sutherland en de Academie voor Mesologie.
Prof. Dr. Bart Vink is Audio-expert, oprichter van het centrum On-Gehoord in B & NL.
MODERATOR: Maxence ‘t Kint audioloog
We schetsen in dit seminar de complementair geneeskundige aspecten.
Alleen algemene uitspraken → ieder individu apart onderzoeken & behandelen
Vragen via de Chat → muis boven / onder → zwarte blak → chat Andere vragen, aanvragen:
tinnitus@imc- amsterdam.nl
Tinnitus & Hyperacusis
• Hoe is je oor opgebouwd?
• Hoe werkt je oor?
• Wat is Tinnitus?
• Wat is Hyperacusis?
• Wat kunnen wij behandelen?
• Wat kun je zelf doen?
54 4
Anatomie van het oor
Uitwendig oor Zichtbaar deel: oorschelp, gehoorgang en trommelvlies.
• oorschelp → geluid omgeving naar begin gehoorgang leiden
• gehoorgang (2,5 cm lang & Ø +/- 7 mm) → oorsmeer afscheiden eerste deel → haartjes → oorsmeer naar buiten (zelfreinigend)
• trommelvlies = doorzichtig, grijs vlies → beweegt mee met geluidstrillingen.
Evolutie primaten
Anatomie van het oor
Middenoor Overdracht van geluid naar zenuw
Geluidstrillingen → trommelvlies
→ hamer in beweging
→ slaat op aambeeld.
Trilling aambeeld → stijgbeugel
→ ovale venster doorgegeven.
hamer, aambeeld en stijgbeugel = gehoorbeentjes
54 6
Anatomie van het oor
Middenoor Overdracht van geluid naar zenuw
Gehoorbeentjes = holte (middenoor) Buis van Eustachius → ontluchting
→ verbinding keelholte.
Ontluchting ↓ → drukverschil ontstaan
→ trommelvlies beweging ↓
→ Gehoor ↓
Bekend: Bergen (stijgen & dalen) Vliegtuig
Duiken
➔ Klaren.
Anatomie van het oor
Binnenoor Slakkenhuis = buis 3,5 cm. 3 kamers & vloeistof
Trillingen opgevangen → zenuwbaan
→ hersenen (orgaan van Corti) Orgaan van Corti → haarcellen
• Buitenste: membraan → toonhoogte
• Binnenste: transport toonhoogte → zenuw
Lawaai, ouderdom, medicijnen →
haarcellen ↓
Orgaan van Corti
54 8
Anatomie van het oor
Centraal auditief Gedeelte hersenen → spraakherkenning
Geluid beide oren → bepaal waar?
‘Stereo’- horen
Selectie → wat wel / niet bij rumoer
Orgaan van Corti
Anatomie van het oor
Binnenoor Slakkenhuis = buis 3,5 cm. 3 kamers & vloeistof
Slakkenhuis = kanaaltjes & orgaan van Corti
Trillingen → beweging vocht → beweging haartjes Evenwichtsorgaan (labyrint)
• Benig labyrint (grijs)
• Vlezig labyrint (bruin)
54 10
Anatomie van het oor Binnenoor
Evenwichtsorgaan (labyrint)
• Benig labyrint (grijs)
• Vlezig labyrint (bruin)
Benig labyrint (grijs) → perilymfe (≈ LCS = Na+ ↑ & K+ ↓)
• In verbinding met hersenvocht
Vlezig labyrint (bruin) → endolymfe (= K+ ↑ & Na+ ↓)
• Zeer langzaam bewegende vloeistof
• Oriëntatie lichaam t.o.v. zwaartekracht
• Oriëntatie hoofd in de ruimte
Anatomie van het oor Binnenoor
Evenwichtsorgaan (labyrint)
• Benig labyrint (grijs)
• Vlezig labyrint (bruin)
Benig labyrint (grijs) → perilymfe (≈ LCS = Na+ ↑ & K+ ↓)
• In verbinding met hersenvocht
Vlezig labyrint (bruin) → endolymfe (= K+ ↑ & Na+ ↓)
• Zeer langzaam bewegende vloeistof
Endolymfe (= K+ ↑ & Na+ ↓)
Perilymfe (= Na+ ↑ & K+ ↓)
Nieren spelen een rol bij de
samenstelling lymfe
54 12
Anatomie van het oor
Gehoorzenuw N. Vestibulochochlearis (N. VIII)
• N. Cochlearis → gehoorinformatie
• N. Vestibularis → evenwichtsinformatie
Informatie oor → beide hersenhelften (gekruist)
Informatie → via de thalamus (schakelcentrum & emoties)
Anatomie van het oor Gehoorzenuw
N. Vestibulochochlearis (N. VIII)
Vanuit oor
→ hersenstam
→ thalamus
→ auditory cortex
54 14
Anatomie van het oor Gehoorzenuw
N. Vestibulochochlearis (N. VIII)
Vanuit oor
→ hersenstam
→ thalamus
→ Emoties
→ Coördinatie
→ Ademhaling
→ Houding
→ Voeding
Anatomie van het oor
Embryologie Uit kieuwbogen en kieuwspleten
3 weken oud 6 weken oud
54 16
Anatomie van het oor
Evolutie Uit de kieuwen van vissen
Uitwendig oor = relatief nieuw in evolutie
→ aquarium → vissen, haaien, amfibie, reptiel → geen buitenoor Zoogdieren → 3 botjes (hamer, aambeeld, stijgbeugel)
Reptielen & amfibieën → slechts 1 Vissen → geen
Botjes in het oor = delen kaak bij reptielen → kleiner geworden
→ hefboomsysteem → geluid hoge frequentie horen
Neil Shubin (paleontoloog)
→ Missing link (Tiktaalik)
Stijgbeugel → uit de bovenkaak van vissen
Hamer & aambeeld → uit de onderkaak van reptielen Reptielen Vissen
↓ ↓
Zoogdier Amfibieën Horen onder water is anders dan horen op land (luchttrilling)
Anatomie van het oor
Embryologie & evolutie Ontwikkeling en betekenis van het oor
• Hamer & aambeeld → eerste kieuwboog = onderkaak reptielen
• Stijgbeugel → tweede kieuwboog = bovenkaak vissen
Belangrijkste zenuw voor beiden → aangezichtszenuw (N. Fascialis)
• Slakkenhuis → ruimte met gel gevuld (perilymfe & endolymfe)
→ Beweging = stroming
→ Via haarcellen (zenuwen) = tast
54 18
Anatomie van het oor
Buiten het oor Verbonden met het oor
Anatomie van het oor
Buiten het oor Verbonden met het oor
1. M. Digastricus ventralis posterior
2. M. Stylohyoideus M. Sterno-Cleido-Mastoideus
54 20
Tinnitus & Hyperacusis
Tinnitus Waarnemen van geluid, zonder directe geluidsprikkel
→ piep, ruis, brom
Oorzaken (klassiek):
• Aandoeningen gehoor
• Irritatie middenoor: akoestisch trauma
bepaalde infectieziekten,
grote emotionele spanningen (stress)
• Medicatie & andere oorzaken
Oorzaken-2:
• Slechte verwerking geluid
• Nierprobleem (Lymfe: Na+ & K+)
• Kaakprobleem (vis, spieren)
• Nekklachten (spier, wervel)
• Schouderklachten NB: Medicatie
• Antibiotica (m.n. aminoglyciden & vancomycine)
• NSAID’s
• Chemotherapie
• Diuretica
Hyperacusis Grieks: ik hoor teveel. (3% NL-bevolking)
Gewone geluiden: hinderlijk, indringend of pijnlijk
Oorzaken (klassiek):
• Gehoorbeschadiging
• Ooroperatie
• Hersenbeschadiging
• Medicatie
Oorzaken-2:
• Hersenschudding of whiplash
• Stress & Depressie
• Magnesiumtekort
• Onvoorzichtig uitspuiten
• Tumor in het hoofd
• Kaakgewricht
• Ziekte van Lyme (tekenbeet)
• Auto-immuunziekten
• CPRS – complex regionaal pijnsyndroom
Tinnitus & Hyperacusis
54 22
Samenvatting: • Uitwendig oor: schelp
• Middenoor: botjes & buis Eustachius
• Binnenoor: slakkenhuis, Corti, zenuwen Tinnitus & Hyperacusis
Oor komt uit de kaken van vissen
→ kaakgewricht, spieren, nek, schouder Geluidverwerking → zenuw (thalamus)
→ emoties, verwerking, houding, etc.
Tinnitus & Hyperacusis
Multidisciplinair aanpakken
• Mesologie → kijken naar fysiologische parameters (infectie, virus, nieren, lymfe, etc.)
• Osteopathie → Kijken naar mechanische parameters (TMJ, Nek, schouder, fasciae)
• Fysiotherapie → kijken naar houding: spanning – ontspanning
• Ademhaling & relaxatie → bewustwording van het lijf, ademhalingstechnieken
• Psychologie & cognitieve gedragstherapie → stress, gedachten, vicieuze cirkel
Andere vragen, aanvragen:
tinnitus@imc-amsterdam.nl
Hoe ontstaat tinnitus in ons brein?
Wat kunnen we eraan doen?
Prof. Dr. Bart Vinck (UGent)
ON-GEHOORD expertisecentrum België www.on-gehoord.com
41 24
30 %
DETECTEERT BESTAAN VAN TINNITUS
1 %
LEEFT
INVALIDEREND (risico suicide)
5 % 20 %
ZOEKT HULP
(NKO, huisarts, specialist, hoorcentra, klinieken,…)
REAGEERT NEUTRAAL
80 %
LEEFT ERNSTIG
‘VERSTOORD’
Tinnitus is geen ziekte,
wel een symptoom
Mechanische tinnitus
• Medische oorzaak lichaam
• 5%
Sensoriële tinnitus
• Hyperactiviteit centraal auditief systeem
• Schade haarcellen
• 95%
10.500 haarcellen
S C H A D E
H A A R C E L L E N
Tinnitus is een ontspoorde kettingreactie binnen ons perifeer en centraal zenuwstelsel
op drie niveau’s
WAT ZIJN
ONDERLIGGENDE
MECHANISMEN BIJ
TINNITUS
‘ N O R M A L E ’ W E R K I N G
BINNENOOR ZENUW HERSENEN
W E R K I N G B I J S C H A D E
BINNENOOR ZENUW HERSENEN
HYPERACTIVITEIT
W E R K I N G B I J S C H A D E
ZENUW
HYPERACTIVITEIT
DYNORPHINES
Belangrijke concepten
Tinnitus wordt NOOIT erger Tinnitus is ALTIJD bilateraal
Ons brein KAN symptomen vergeten
Persoonlijkheids-profiel
• Gevoelig, krachtige voelsprieten
• Perfectionistisch – graag controle
• Moeilijk spanning ventileren
• Veel zorgen voor anderen, zelfzorg?
Levende
fluitketel
Beter Huisarts Hyperacusis
NKO-arts
Internet Media
Hoorcentrum
Expertisecentrum
Gevolgen:
Vermoeid Angstig Boos
Gefrustreerd Slapeloos Depressief Verward
…
+- 1 miljoen mensen heeft last van tinnitus. 95 % heeft Misschien
gaat dit over?
Ik heb handvaten en tools gekregen om minder last te
ondervinden - Ademhalings
relaxatietherapie - Audiologie - NKO
Zoektocht van een tinnitus/hyperacusis patiënt
overzicht behandelingen en effectiviteit (2019)
Tegenadvies Geen advies Advies
Geen enkel wetenschappelijk bewijs noch lange termijn onderzoek dat aantoont dat er geen gevaar zou zijn.
Er bestaat bewijs dat het voldoende veilig is maar onvoldoende bewijs voor
effectiviteit.
Er bestaat bewijs dat het voldoende veilig is en effectiviteit is duidelijk aangetoond.
Transcraniële repetitieve magnetische stimulatie (TMSr)
Tinnitus Retraining Therapy (TRT) Hoortoestelaanpassing
Dieet-therapie en alternatieven: Ginkgo Biloba, melatonine, zinc of andere voedingssuplementen
Acoustische neuromodulatie CR Cognitieve gedragstherapie
Medicatie Transcraniële elektrische stimulatie
Geluidstherapie: Neuronomics, Taylor notched music,…
Acupunctuur
Cochleaire implantatie Nervus Vagus stimulatie
Invasieve neurostimulatie-behandelingen
aangewezen?
• COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE
• STAPSGEWIJZE MULTIDISCIPLINAIRE BENADERING
• BELANG HETEROGENITEIT
Graad? Ernst?
Graad I: LICHT 0-17
Licht, alleen hoorbaar in stille omgeving
Graad II: MILD 18-36
Mild, gemakkelijk te maskeren door omgevingsgeluiden en dus gemakkelijk te vergeten bij sociale activiteiten.
Graad III: MATIG 37-57
Matig, wordt opgemerkt in aanwezigheid van achtergrondlawaai, maar dagelijkse activiteiten worden niet verstoord.
Graad IV: ERNSTIG 58-77
Ernstig, bijna altijd hoorbaar, veroorzaakt verstoord slaappatroon en kan storen bij dagelijkse activiteiten.
Graad V: VERREGAAND 78-100
Zeer ernstig, altijd hoorbaar, verstoord slaappatroon en moeite met alle activiteiten.
ONVOLDOENDE LICHAMELIJKE - MENTALE EN EMOTIONELE CONTROLE
Z orgtraject?
Prof. Dr. B. Vinck
O
Multidisciplinair aanpakken
Osteopathie: Kijken naar mechanische parameters (TMJ, nek, schouder, fascia, enz.)
Fysiotherapie: Kijken naar houding: spanning – ontspanning
Ademhaling & relaxatie: bewustwording van het lichaam, ademhalingstechnieken
Psychologie & cognitieve gedragstherapie: stress, gedachten, vicieuze cirkel doorbreken
Contactgegevens
Maxence ‘t Kint (MSc) Audiologe/audicien Cosmipolis Clinic Sint-Claradreef 77 8000 Brugge
Maxence@on-gehoord.com 00 32 50 44 33 42
Prof. Dr. Bart Vinck Audioloog/Hoogleraar Medisch Centrum Leie Emiel Clauslaan 87A 9800 Astene
Prof.vinck@on-gehoord.com 00 32 50 44 33 42
Andere vragen, aanvragen:
tinnitus@imc-amsterdam.nl
Webinar terug te vinden:
https://integraalmedischcentrum.nl/webinar
54 44
Dank voor jullie aandacht.
Hoop dat informatie heeft geholpen in duidelijkheid.
Zorg voor jezelf en anderen in gezondheid = gezondheidszorg.
Vanaf september: serie psychotherapie: type, persoonlijkheid, karakter Robert Muts D.O. / D.M. / MSC.
