Candida. Coöperatie SORAG-Akademie U.A. 2022

(1)

• Deze minicursus is gebaseerd op de SORAG cursus Orthomoleculaire Voedingsleer

• Deze cursus laat je kennismaken met een thema uit een van de SORAG-cursussen en mag uitsluitend worden gebruikt voor persoonlijke doeleinden.

• De auteursrechterlijke eigendommen liggen bij de Coöperatie SORAG-Akademie U.A., zodat deze cursus niet mag worden gekopieerd of gebruikt voor commerciële doeleinden.

Candida

(2)

SORAG-Akademie Beukstraat 55, 6181KV Elsloo Tel. 085-7430261 www.sorag.nl

CANDIDA ALBICANS

In 1978 ontdekte de Amerikaan dr. Orion Truss een gistschimmel in de darmen. Hij omschreef deze Candida albicans als een boosdoener die verantwoordelijk zou zijn voor een enorme hoeveelheid lichamelijke klachten.

Hoewel men eerst dacht dat de Candida alleen voorkwam in de vagina of in de mond (spruw), bewees dr.

Truss dat de gistschimmel zeer vaak voorkwam in de darmen.

Onder normale omstandigheden leeft de Candida als een gist in kleine hoeveelheden op de huid, in de mond, de vagina en de darm. In de darm is de Candida een onderdeel van de darmfl ora en heeft deze de zoge- naamde Y-vorm (yeast).

Veranderen de omstandigheden, bijvoorbeeld als gevolg van regelmatig antibioticagebruik of consumptie van veel geraffi neerde suikers, dan kan de gistvorm overgaan in een pathogene (ziekmakende) schimmelvorm. Hierbij transformeert de Y-vorm in de M-vorm (mycelium), waarbij lange draden gevormd worden, die het darmslijmvlies kunnen aantasten. Hierdoor wordt de doorlaatbaarheid van de darm vergroot en kunnen de draden door de darmwand heen dringen en in de bloedbaan terechtkomen. Er wordt dan gesproken over een ‘systemische candidiasis’ oftewel de Candida is verspreid door het hele lichaam. Het gevolg is dat de gifstoffen, die door deze agressieve vorm worden geproduceerd, heel veel klachten kunnen veroorzaken.

Doordat de darm als het ware ‘lek’ is (lekkende darm- syndroom of leaking gut syndrom) kunnen ook andere (giftige) stoffen in de lichaamscirculatie terechtkomen.

Het immuunsysteem kan hierdoor verzwakt raken en grote eiwitmoleculen uit de voeding kunnen de circulatie bereiken, waarna ze allergische reacties kunnen veroorzaken.

(3)

SYMPTOMEN VAN CANDIDIASIS

Behalve uitputting en de begrijpelijke maag-darmklach- ten zijn vaak diverse psychische symptomen te zien.

Deze worden veroorzaakt doordat de ‘gifstoffen’ die door de darmwand heen lekken, geheugen- en concen- tratiestoornissen en depressiviteit kunnen veroorzaken.

Hormonaal zijn vaak menstruatiestoornissen te zien en hypoglycemie (een verlaagde bloedsuikerspiegel). De gevolgen voor het immuunsysteem kunnen ernstig zijn;

herhaaldelijk terugkerende infecties, allergieën en mogelijk auto-immuunziekten.

Voor de diagnose van Candida is het allereerst heel belangrijk om te weten of de ontwikkeling van een systemische candidiasis waarschijnlijk is. Dr. Crook geeft in zijn boek ‘The yeast connection’ hiervoor de volgende punten aan. Een systemische candidiasis is waarschijnlijk als:

• je herhaaldelijk of langdurig breed-spectrum antibiotica of immuunsuppressiva (immuunonderdruk- kers) gebruikt

• de symptomen op veel gebieden van het lichaam betrekking hebben, met als meest voorkomende klacht extreme moeheid en uitputting

• uitgebreid klinisch onderzoek en therapie niets hebben opgeleverd

• er een verhoogde gevoeligheid bestaat voor uit- laatgassen, sigarettenrook, parfums, enzovoort

• de symptomen bij vochtig weer of op schimmelige plaatsen toenemen.

LEVEND BLOED ANALYSE

Naast deze genoemde punten zijn er bloedonderzoeken die de aanwezigheid van Candida albicans kunnen aan- tonen. In deze onderzoeken kunnen bepaalde antistoffen

(4)

tegen Candida vastgesteld worden. Ook het aminozuur- profi el kan voor Candida bepaalde afwijkingen laten zien.

Een van deze onderzoeken is het Live-Cell-Blood-Analy- sis, waarbij met een donkerveld-/fasecontrastmicroscoop, onder een vergroting van zevenduizend maal, een verse druppel bloed wordt bekeken. Hierbij kan zowel de Y- vorm als de M-vorm van Candida te zien zijn.

In Nederland wordt dit onderzoek de LBA-test genoemd, de Levend Bloed Analyse. De meningen over de betrouw- baarheid van dit onderzoek verschillen nogal. Zo zou de LBA niets zeggen over de kwaliteit van de darmfl ora en de pH-waarde van de darm. En verder zou de LBA alleen een positieve uitslag geven als de Candida albicans in het bloed te zien is, in plaats van ook in de weefsels. Veel artsen betwijfelen of dit mogelijk is bij patiënten die niet terminaal ziek zijn of waarbij de werking van het immuunsysteem normaal is.

De voorstanders van de LBA beweren dat het mogelijk is de kwantiteit en hoedanigheid van Candida- gisten schimmelcellen in het bloed te beoordelen. Zij vinden dat dit, tot op zekere hoogte, bewijst dat de gisten schimmelcellen zich ook in de weefsels bevinden.

Zelf zou ik aanraden om in eerste instantie de hierna volgende scorelijst in te vullen. Als bij de uitkomst hiervan een sterk vermoeden bestaat dat er Candida aanwezig is, kan er een aanvullend ontlastingsonderzoek en/of een LBA gedaan worden. In de meeste gevallen heb je te maken met een ‘lekkende darm’, wat veroorzaakt wordt doordat het darmslijmvlies is aangetast. Dit geeft in de regel dezelfde klachten als een systemische candidiasis.

SCORELIJST CANDIDA ALBICANS

De vragenlijst bestaat uit drie delen: deel A, de voorgeschiedenis, deel B, de hoofdsymptomen, en deel C, de kleine symptomen. Door de punten van de drie delen bij elkaar op te tellen, kun je een redelijk betrouwbaar beeld krijgen van de aanwezigheid van Candida albicans.

(5)

Deel A: De voorgeschiedenis

• Heb je één maand of langer tetracyclines (bijvoorbeeld vibramycine) of andere antibiotica gebruikt?

(35 punten).

• Heb je ooit langer dan twee maanden en/of meer dan drie keer in één jaar, andere breed-spectrum antibiotica gebruikt tegen bijvoorbeeld infecties van de lucht- of urinewegen? (35 punten).

• Zo niet, heb je dan wel eens een eenmalige kuur met een breed-spectrum antibioticum gevolgd?

(6 punten).

• Heb je ooit in je leven last gehad van regelmatig terugkerende prostatitis (prostaatontsteking), vagi- nitis (vaginale ontsteking) of andere problemen met de geslachtsorganen? (25 punten).

• Hoe reageer je op parfums, insecticiden, synthetische geuren en andere synthetische stoffen?

Matig tot ernstig (20 punten) of weinig (5 punten).

• Indien je aan schimmelinfecties leed van huid en nagels, waren deze dan ernstig of hardnekkig (20 punten), dan wel mild of matig? (10 punten).

• Verergeren je symptomen op vochtige, drukkende dagen? (20 punten).

• Heb je de anticonceptiepil gebruikt? Meer dan twee jaar (15 punten) of tussen zes maanden en twee jaar (8 punten).

• Heb je ooit prednison, decadron of andere cortisonen gebruikt? Meer dan twee weken (15 punten) of minder dan twee weken (6 punten).

• Heb je vaak sterke trek in zoetigheid? (10 punten).

• Heb je vaak sterke trek in brood? (10 punten).

(6)

• Heb je vaak trek in alcoholische versnaperingen?

(10 punten).

• Heb je in het algemeen veel last van tabaksrook?

(10 punten).

• Ben je zwanger geweest? (4 punten).

Deel B: De hoofdsymptomen

Symptomen mild of soms aanwezig: 3 punten.

Symptomen vaak aanwezig en/of matig ernstig: 6 punten.

Symptomen ernstig en/of invaliderend: 9 punten

• Ernstige vermoeidheid (je zou wel altijd kunnen slapen).

• Gevoel van uitputting.

• Geheugenzwakte.

• Onwerkelijk gevoel (gevoel dat er watten in je hoofd zitten).

• Besluiteloosheid.

• Gevoelloosheid, branderige huid.

• Slapeloosheid (heel moe zijn, maar niet kunnen slapen).

• Spierpijn.

• Spierzwakte.

• Gewrichtspijn en/of gewrichtszwelling.

• Buikpijn.

• Constipatie.

• Diarree.

(7)

• Opgezette buik, fl atulentie.

• Vaginale jeuk.

• Prostatitis.

• Impotentie.

• Libidoverlies.

• Onvruchtbaarheid, endometriose (dit uit zich in een zware, pijnlijke menstruatie).

• Krampen en/of andere menstruatieproblemen.

• Premenstruele spanning.

• Huilbuien of angstaanvallen.

• Koude handen of voeten en een kil gevoel.

• Beverigheid indien men honger heeft.

Deel C: De kleine symptomen

Symptomen mild of soms aanwezig: 1 punt.

Symptomen vaak aanwezig en/of matig ernstig:

2 punten.

Symptomen ernstig: 3 punten.

• Slaperigheid.

• Irritatie of nervositeit.

• Moeilijkheden met coördinatie.

• Gebrek aan concentratievermogen.

• Wisselende gemoedsstemmingen.

• Hoofdpijn.

(8)

• Duizeligheid, evenwichtsverlies.

• Druk boven de oren, gevoel alsof het hoofd is opgezet.

• Snel oplopen van blauwe plekken.

• Chronische huiduitslag of jeuk.

• Gevoelloosheid, tintelingen.

• Indigestie of maagzuurproblemen.

• Gevoeligheid of intolerantie voor voedingsmiddelen.

• Slijmerige ontlasting.

• Rectale jeuk.

• Droge mond of keel.

• Uitslag of blaren in de mond.

• Slechte adem.

• Onaangename geur van voeten, haren of lichaam (wassen helpt niet).

• Chronische neusverstopping of loopneus.

• Jeukende neus.

• Pijnlijke keel.

• Strottenhoofdonsteking, stemverlies.

• Pijn of gespannenheid in de borst.

• Piepende ademhaling of benauwdheid.

• Vaak aandrang tot urineren.

(9)

• Branderig gevoel bij urineren.

• Vlekken voor de ogen of onregelmatig zicht.

• Regelmatige verkoudheden of chronische bronchitis.

• Branderige of tranende ogen.

• Recidiverende oorinfecties.

• Oorpijn of doofheid.

Tel nu de score van de onderdelen A, B en C bij elkaar op.

Score deel A:

Score deel B:

Score deel C:_____________

Totaalscore :

VERKLARING BETEKENIS TOTAALSCORE Vrouwen:

Score = 180 of hoger: klachten vrijwel zeker veroorzaakt door Candida.

Score 120-180: klachten waarschijnlijk veroorzaakt door Candida.

Score 60-120: klachten mogelijk veroorzaakt door Can- dida.

Score minder dan 60: klachten waarschijnlijk niet veroorzaakt door Candida.

Mannen:

Score = 140 of hoger: klachten vrijwel zeker veroorzaakt door Candida.

Score 90-140: klachten waarschijnlijk veroorzaakt door Candida.

(10)

Score 40-90: klachten mogelijk veroorzaakt door Can- dida.

Score minder dan 40: klachten waarschijnlijk niet veroorzaakt door Candida.

CANDIDA-PERSOONLIJKHEID

‘Candida-personen’ zijn vaak piekeraars en perfectionis- ten en hebben de neiging hun gevoelens niet te tonen.

Een andere emotie die bij Candida-personen hoort, is het zich constant zorgen maken. Lichamelijk uit zich dat in een bijna voortdurende spanning in nek en schouders.

Het bedrieglijke is dat iemand met Candida, zeker in het begin, er meestal gezond uitziet, terwijl hij zich heel beroerd voelt. Candida wordt vaak in vele hoeken van het lichaam ‘weggestopt’ en vervolgens afgedekt met emoties.Tijdens de therapie kan het dus voorkomen dat na enige tijd de emoties herkend worden en dat men zijn eigen gevoelens ontdekt, en het dek, de bescherming, eraf haalt. Hierdoor krijgt de weggestopte Candida de kans behandeld te worden.

Herkenningsvraag:

Welk(e) constitutietype(n) zouden gevoeliger kunnen zijn voor Candida? Herken je jezelf hierin?

DE ANTI-CANDIDA-THERAPIE

Zoals ik zojuist al aangaf, ligt bij veel mensen met de typerende chronische klachten, het probleem vaak in de slechte conditie van het darmslijmvlies, waardoor het immuunsysteem overbelast raakt en allerlei slijmvlies- problemen kunnen optreden. Door aanpassing van de voeding, in combinatie met specifi eke supplementen, kun je al een duidelijke vermindering van de klachten bewerkstelligen.

Heb je echt te maken met een systemische Candida, dan is het raadzaam om de cliënt het Candida-voedingsad- vies te geven. Dit is erop gericht de groei en vermenig- vuldiging van de Candida albicans zo veel mogelijk te

(11)

verminderen. Het advies dient wel aan de persoonlijke omstandigheden en de constitutie van de cliënt aange- past te worden.

De mate van ‘strengheid’ van het advies hangt af van de conditie, het gewicht, de mate van verstoring van de darmfl ora en mogelijke intoleranties en overgevoeligheid voor voedingsstoffen. Er kan bijvoorbeeld een overgevoeligheid voor gist bestaan, waarbij het gebruik van gist zo veel mogelijk vermeden moet worden.

Candida gebruikt als voeding suiker, en bij aanwezigheid van voldoende suiker kan de Candida zich beter aan de darmwand hechten. Als men van de Candida af wil, mag men absoluut geen suiker gebruiken; ook geen voedingsmiddelen waarin suiker verwerkt zit. Het is belangrijk om geen koolhydraten te eten, want die worden in de darmen omgezet in suiker.

Een geheel koolhydraatvrij dieet is echter niet mogelijk, maar tijdens de behandeling moeten ze zo veel mogelijk vermeden worden. Ook fruit moet, zeker in het begin van het dieet, vermeden worden, want ook daar zit suiker in.

Vermijd vooral zoet fruit, zoals druiven, bananen, mango en gedroogd fruit. Ook alcohol, melk en melkproducten worden in de darmen omgezet in suiker en mogen dus niet gebruikt worden. Het aanpakken en behandelen van Candida kan zeker een jaar duren.

De Candida geeft zich nooit zomaar gewonnen, en heeft een paar tactieken om het je tijdens de behandeling moeilijk te maken. Candida kan zich dieper in de darmwand nestelen om door middel van de haarvaten voeding uit het bloed te halen als er tijdens het dieet niets meer te eten is. Maar Candida kan de behoefte aan zoet sturen, zodat je zin en trek krijgt in zoetigheid. Candida kan een signaalstof maken die heel sterk overeenkomt met insuline. Wordt deze stof afgegeven, dan daalt het bloedsuikerniveau, waardoor je trek in zoetigheid krijgt.

(12)

ONTZIEN VAN HET IMMUUNSYSTEEM

Een suikervrij dieet is geen lolletje. Veel mensen krijgen het er heel moeilijk mee en ontwikkelen regelrechte ont- wenningsverschijnselen. Maar er zijn er ook die bijna nergens last van hebben. Het is belangrijk om tijdens de behandeling het immuunsysteem te ontzien. Daarom dient men het volgende te vermijden:

Voeding die een allergische reactie kan geven. Een dergelijke reactie is een belasting voor het immuunsysteem. Vermijd daarom voeding waar je allergisch voor bent.

Toxische stoffen in de voeding, dus de smaak-, geuren kleurstoffen. Maar ook vlees en pesticiden.

Eet daarom liever geen vlees of eventueel vlees van een

‘groene slager’. Beter is het om vis en meer vegetarisch te gaan eten. Eet biologisch geteelde groente.

Eet geen geraffi neerde producten zoals witmeel en spaghetti. Geraffi neerde producten bevatten geen vita- mines en mineralen die nodig zijn voor de vertering van deze voedingsstoffen, maar onttrekken die juist aan het lichaam.

Al deze producten onttrekken veel energie aan het lichaam en dus ook aan het immuunsysteem.

De voedingsmaatregelen komen er samengevat als volgt op neer:

• Gebruik een volwaardige, evenwichtige voeding met niet te veel ongeraffi neerde (volkoren) producten;

deze vormen te veel suikers.

• In verband met de afvoer van gifstoffen is het belangrijk een vezelrijke voeding te gebruiken, bijvoorbeeld in de vorm van lijnzaad of vlozaadvezels (psyllium husk).

• Verspreid de (kleine) maaltijden over de dag.

(13)

• Gebruik zo veel mogelijk verse voedingsmiddelen (bij voorkeur biologisch).

• Pas op voor overgevoeligheid voor voedingsmiddelen.

• Eet geen zoetigheid, zoetmiddelen en grote porties fruit.

• Gebruik bij voorkeur zure zuivelproducten.

• Gebruik niet te veel koffi e, zwarte thee, cacao, cola, alcohol en tabak.

• Eet rustig en kauw goed.

Je kunt de volgende voedingsmiddelen adviseren voor het ontbijt, de lunch, het diner en voor tussendoor. Houd hierbij rekening met de constitutie van de cliënt.

Ontbijt/lunch, de broodmaaltijden

• ‘Gewoon’/gist- of zuurdesembrood, volkoren knäc- kebröd, roggebrood en rijstwafels.

• Biologische roomboter.

• Beleg: biologische vleeswaren (bijvoorbeeld kip- fi let of rosbief), ei, tofu, noten- of zaden

pasta (bijvoorbeeld zonnebloempasta, sesampasta/

tahin, cashew notenpasta), Hüttenkäse, kwark,tomaat, komkommer, kiemen (met mate).

• Zuivel: ongezoete (zure, gefermenteerde) zuivelproducten, zoals kwark, biogarde yoghurt met bijvoorbeeld ongezoete muesli of haver- of boek- weitvlokken, vers fruit (maar geen druiven, bananen of mango) en lijnzaadolie.

• Salade, die kan bestaan uit gemengde groenten, biologische vleeswaren, vis, ei, noten, zaden, Hüt- tenkäse en oliedressing.

(14)

Warme maaltijd

• Een kleine portie volle granen, zoals zilvervliesrijst, gerst, gierst, boekweit, haver, quinoa of volkoren deegwaren, aardappelen of peulvruchten.

• Verse en diepvriesgroenten zonder toevoegingen;

geen champignons.

• Biologisch vlees, ei, vis, weekschaal- en schelp- dieren, tahoe of tempeh, noten en zaden. Voor de bereiding en/of als basis voor een dressing:

biologische roomboter, ghee, koudgeperste oliën (olijfolie om te verhitten en lijnzaadolie voor koud gebruik), biogarde yoghurt, zure room, sojaroom en kwark.

• Smaakmakers: shoyu, tamari, miso, tomatenpuree, citroensap, kruiden, knofl ook.

Dranken

• ‘Gewone’ koffi e en thee, met mate.

• Ongezoete gefermenteerde zuiveldranken, brood- drank, melkwei, mineraalwater zonder koolzuur, tomatensap, melkzuurgefermenteerde groente- sappen, kruidenbouillon.

Tussendoortjes

• Noten, zaden, taco-chips, tortilla’s, olijven, tapenade.

Later in het dieet: rijstwafel, volkoren crackertjes met bijvoorbeeld zalm of tonijn.

DE VOEDINGSSUPPLEMENTEN

Het gebruik van supplementen dient erop gericht te zijn om tekorten op te heffen, door een goed multivitaminen- /mineralenpreparaat te nemen en de slijmvliezen te herstellen. Hiervoor zijn, behalve de hiervoor beschre- ven dieetmaatregelen, vooral GLA (gamma-linoleen-

(15)

zuur), een multispecies probiotica en antioxidanten van belang.

Als uit onderzoek blijkt dat er sprake is van te veel Can- dida-cellen in de darm, kan caprylzuur worden gebruikt, liefst in combinatie met vlozaadvezels. Caprylzuur is een lichaamseigen vetzuur, dat gewonnen wordt uit kokosolie. Behalve in kokosolie komt caprylzuur ook voor in melk en boter. Het heeft een schimmeldodende werking.

Vermoedelijk werkt het caprylzuur in op de celmembraan van de schimmels. Daardoor verhindert het een onge- controleerde groei van gisten en schimmels in het maag- darmkanaal en heeft het een normaliserende invloed op de darmfl ora.

De vlozaadvezels kunnen de uit de afstervende schimmels afkomstige gifstoffen (endotoxinen) absorberen, waardoor de cliënt zich minder ziek voelt. Vlozaadvezels kunnen tot twintigmaal hun eigen gewicht aan vocht opnemen. Dit zorgt ervoor dat vlozaad bij een dunne ontlasting het overtollige vocht kan binden en bij verstop- ping vocht vast kan houden, wat de darminhoud zachter en volumineuzer maakt, waardoor de darmpassage ver- betert.

Ook kan het kruid Pau d’Arco (Tebebuia impetiginosa, Lapacho) het immuunsysteem ondersteunen bij het onschadelijk maken van de schimmels. Pau d’Arco bezit schimmeldodende eigenschappen, zowel bij inwendig als bij uitwendig gebruik. Het is een in Zuid-Amerika voorkomende boom, waarvan de bast de werkzame bestanddelen bevat.

De eencellige alg chlorella kan ook goed worden ingezet bij Candida. Chlorella is bijzonder rijk aan chlorofyl (blad- groen). Chlorofyl heeft het vermogen tal van gifstoffen te binden, die bij het afstervingsproces van de schimmel vrijkomen, Ook kan chlorofyl een onaangename (mond)geur binden. Chlorella is rijk aan vitaminen, mineralen, spoorelementen en hoogwaardig eiwit, waardoor de alg algemeen versterkend is.

(16)

Tot slot grapefruitzaadextract. Dit heeft een effectieve, brede antibacteriële en antischimmelwerking in het maag-darmkanaal. Door deze antiseptische werking onderdrukt grapefruitzaadextract de Candida-schimmel en ondersteunt het het immuunsysteem. De aanbevolen dosering is 150-300 mg per dag.

Er zijn ook specifi eke complexpreparaten tegen Candida in de handel. Een goed en natuurlijk Candida-middel kan bestaan uit de volgende grondstoffen: caprylzuur, vitamine C, vitamine E, calcium, zink, magnesium, biotine, potassium.

Een sterker product bestaat uit de volgende grondstoffen: biotine, caprylzuur, Pau d’Arco, papaine, knofl ookex- tract, grapefruitextract en Artemisia absinthium (absint, alsem), om de eventueel aanwezige parasieten aan te kunnen pakken.

(17)

Deze minicursus is een module uit de SORAG cursus Orthomoleculaire Voeding.

Wil je meer weten over deze cursus, surf dan naar www.sorag.nl en lees hier de uitgebreide informatie. Ook kun je hier een proefl es van deze cursus downloaden.