aan die H.P.K lit 'n ~'ttt!lll>~·i
W!E
SY LA,
VD
BEI"f'SRI{,
HE1'
VOLOP
BROOD;
MAAR llY
W AT
NIE-'I'JCTJEDE
NAJAAG,
fJ
ET
GEBREK
A.AN
VEUSTAND
Vie
VIERDE JAARGANG. WOENSDAG, 24 OKTOBER 19-!5.
EUROPA
lUI1f~GEl,EVo/ER
AA
N
1
o/VRAA
li{
EN
GJEWlElD
Ondcnvyl die
verh
oor
nm die D
uit
sc Ieier
:;
Y
c
r
l
e
dc
week
b
eg
iu
het, hct d
i
e
ccn
l>erig
na
die
ancler uit
EurOi)H
hinucgekom wat
.n
e
t
:
m
ike
-
indicn nic g1
·
otcr
· -
mis-st~ndc opcnhaara
s
wat
di
e
Dnitscrs Yan
h
es
k
u
l
d
ig
w
o
rd.
In Hongarye en Bulgarye word moet stem of nie stem nie. Daar is eersdaags vcrkiesings gehou onder gccn kcusc nic. En dit ten spyte
Russiese toesig. Dit is die demokra van 'n versekering 'n paar weke gc. tiese reg wnt hierdie Iande verkry het !cdc dat dit 'n vrye vcrkicsing sal na hul .,bevryding'' van die Duitse wees.
Nazi's. Maar Engebnd en sy vrieu•
de voel nie te gcrtts oor hierdi:! ,de· mokraticse" verkicsing nie. 'n W oordvocrdcr van die Britse rcgc• ring het vcrldaar cbt die vcrkic!:ings op dicsclfde metode as ia Rus!ancl gchou word, d.w.s. daar ·word 'n enkcle lys van kandidate deur die rcgcring-opgcstcl vir \'Jie die kiescrs
.,Ons vocl besorgd oor die vraag
of 'n verkiesing op di!:'i gronc!slag billik sal wees", hct die woordvocr dcr gese.
In l3ulgaryc het, wat nog as oppo sisic beskryf word, geweier om aan die vcrkiesing dee! te ncem \Omdat danr gcen vryheid bestaan nie.
1Hamt
Kry
V
ry
e
T
eueli§
lin
r
§jeggo~Siow
akye
Die Geallicerdc bcriggewing Jaat geleidclik meer Jig val op die ver. volging van Duitsers deur bevrydc
regerings, wat soos hulle self crken, niks verskil van die metodes wat hulle aan Nazi Duitsland toeskryf
nie.
Die Tsjeggiese r~:esident, dr.
Benesj, het verledc week aangekon dig dat wat daar ook al mag gcsc
word, sy land voortgaan met die
uitsetting van Duitsers soos drie jaar gelede besluit is.
In die Engclse koerant die Man chester Guardian hct onderstaande berig verskyn in verband met 'n ken
nisgewing wat 'n paar maande gclede in die hoofstad van Tsjeggo,Siow::t kye uitgereik is, en waarkragtcns Duitsers en ,.Hongaarse samewer
kers" beveel word om 'n hakekruis
op 'n wit agtergrond saam met hul
gcrcgistreerde nom mer te dra:
,Niemand met die hakckn:is mag die trems gchruik tensy huJlc reguit
werk toe gaan nie. Hu1lc kan slcgs die sleepwacns gebruik. Huilc m<lg
nic o;> die bankc sit nie.
.,Gecn persoon met 'n hakckrni3 mag op die sypaadjie stap nie. I-Iy
mag aileen in di~ straat loo.9." Hicrdie Duitscrs ontvang ook gcen t•antsocnkaartjics nic, en is vcrl:ic:d om parlce, reater~.. kafees en ander opcnbarc _nlekke binne tc gaan en mag nie van wasseryc gebruik mank
nie. Bulle mag gecn radio's besit nic en moct sa<1ns om agt um· tuis wecs. B~sigheidstransakdcs met hullc is vcrbied, en aan hullc is slegs beperkte tyd toegestann om in win• kels te koop.
Franse
/VIisha
ndel
Duitsers
Die Intcmasionale Rooikruis hct ' na 'n besoek nan die Franse krygs
gevange kampc, waar honderddui. sende Dults~rs aangehou word, ver
1daar dat die gcvangencs van hongcr
omkom. Die vcrldnring meld dat die toestande in hierdie kampe erger is as di6 in die Daclwu= en Buchen· wald·konscntrasiekampc in vcrband '''aarmee Duitse amptenare tans ver hoor word.
like stukke wat dem· cie Amcrikann• sc lccrowerhcid uit11crcik is. Vol· \lens hicrdic stukkc-is clie Ouitscrs clcut· Amerikaansc geneesherc gekeur
voord:~t hullc aan die Franse uitge• Jcwer is. Hulle het ook l\mcrikann. sc kos en ruedisvne vir twce wekc ontvang. Die Fram:e kan nie rckcn• skap gee van die groot hoevcclheid kombersc, klere en beddcgoed wat ten tydc van die oordrag :~an die gevangenes gegce is nie.
Verdrywing
Ruk
Ha
nd
e Uit
Die Poolse .. regering" het dit no. dig geag om Rusland uit te nooi om al die belangrike stcde in Pole deur sy troepe te laat beset omdat hy nie meer kans sien om die orde te hand, haaf nie. Agt miljocn Duitsers word op die oomblik uit Pole verjaag son. der hul besittings. met die gcvolg dat die Duitse onclergrondse bewcging,
genoem die \Vecrwo(we, blykbaar as tcenmaatreel bcdrywig is. Volgens die Poolse verklaring moet die Rus.
siese troepe teen die W eerwolwe en Russiese .,Quislings'' optrec. Laas,
genoemde is Russe wat gedurendc
die oorlog na die Duitsers oorgeloop het.
IN OOSTENRYK
Uit Oostenryk hct n noodrocp opgeklink weens die instroming van honderdduisende Duitsers wat uit ander dele van Europa dcur die oor. winnaars verjaag word. Van 300,000 tot 100,000 Duitscrs hoop saam aan die grense tussen Hongarye en Oos,
tenryk, en nog 'n h:!lfmiljoen word uit Tsjcggo Slowakye verwag. Daar
is reeds rueer ns 300.000 Duitse vlug.
telinge in Bencdc Oostenrvk wat 'n normalc bevolking vnn 800,000 het
en tans nog mcer ns 'n halfmiljoen Russiese soldate ook moet onderhou.
'n Epidemic word verwag as toe.
stande nie vcrbctcr kan word nie.
·
n Egtc
S
uid
-
A
f
ri
lwarzse
Produh
0 Kry dit by uH
l'!
n
d
cl
a
a
r
of Apt deer IOP
DIE
P
A
D
VAN GEREG
-TUGIJE
ID OS
LEff!E,
EN
DHE
RHCTING
VAN
D
I
E
PAD !S
ONS'.fERF-LlKHE
ffD
.
No. 18.
Duitse Meisies
Aangerond
Aanklag Teen
S
.A.
Nat
urell
e-So/date
Twce nie·blanke wldate van die Unie is verled~ week ~;oam m'!f lede van 'n krygshof na Duitsland om daar tereg te staan O!J aanklag van vcrkraqting van Duitse vroue.
Tydenc; (\ie ondersoek van. die hof
in die Midd<::•Ooo;te het uit die ge•
tuienis geblyk cb1t hulle krygsge• vangenes was wat deur die Ameci• kaners bevrv is. Met rewolwer5 be•
wapen, is hulle deur die Ame-ikaners aanqesc or.:~ na die sametrekkingsqe• bied te gaan. Onderweg daarhccn het h'tlle by 'n huis in!Jebreek en twee Duitsc meisies aangerand.
Die twee naturclle !'5 nn Suid· AErik::t teru!lC'!Cbring, maar is later na die l.Vlidde·Ooste gestuur vir ver•
hoor. Die hof bet nou na Duit5land vertrek om daar getuicnis aan te
hoor.
Nie-B/ank
es
Vir
P
o/isiemag
Salarisse te Swak
Die werwin!J van blanke rckrutc vir die po!i~iemag vordcr so swak dat c\ic Kommissaris van Poli-ie voornemens is om rueer nie·blankes in die mag op tc neem, het bri!J.R.
J
.
Palmer by ge!eentheid van 'n oocn• maal vcrlc.1~ week in Durban qesf·.Hy het verklaar dat daar 'n t~kort van 1,300 man is, en dat berigte om. trent soldatc uit die Noorde nie be moedigend is nie. Hy probeer om 'n tussentydse verslag gepubliseer te kry deur die kommissie van onder, sock na die staatsdiens met die oog op verhoging van die polisie se sala. risse.
As verdediging vir hierdie tocstand l1et genl. De Gaulle aangevoer dat
100.000 van die 700,000 Duitsers wat
,
deur die Am
erikaners
aan Frankryk
.oorhandig is, ten tyde van die oor. handiging in 'n swak gesondheids. toestand verkeer hct. Hierdie be•\\Verin~ word cgter ontken in ampte•
Die Amerikaanse leerowcrhcid is
tans bcsig om die Duitse gevnngenes uit die Franse kampe te verwyder,
en om kosvoorrade dam·heen te stuur. I )ie Rooikruis het die toestnnde ln
die kampe as ,.onmenslik" beskryf.
Handelsnav.cae: INTERNASIONALE KUt'1~1<::, (EDMS.) BPI<.
;
'fWRJ!}
Sinode
Sit
un
~
'K
aao
p .
,
sraa
~
\Nat genoem word die grootste \
sitting van die Sinode in die geskie.
denis van die N.G. Kerk het ver. lede week in Kac~pstad begin. Meer as 4~0 afgevaardigdes woon die sit.
ting by.
Dr. A.
J.
van der Merwe vanKaapstad is gekies tot Moderator.
Die ander lede van die f\1oderatuur
is ds. \.N. F. van W. de Vos (As,
sesser), ds.
J
.
F. Mentz (Actuarius) en dr.J
.
J.
MUller (Scriba}.
--...-:--Die sitting sal na verwagting vier weke duur en behalwe talle verslae van kommissies sal 373 beskrywings.
punte behandel word.
Soos
V-
Bo
n
1
S
e
Advcr
tc
c
r
der
,Ek dank u vir dk: pladngs van mv adverten~ie, wat viruliger was as
di~ V2-bom, want nog voor ek Die O.B. met die eerste placing daarin
ontvang het, hct ck reed:; aansoeke gehad", ~kryf mnr. L.
J
.
Swanepoclvan W anhoop, Wi!lowmorc, nadat
hy 'n advertensic driemaal in ons blad laat verskyn het.
Die uitgebreidc sirkulasie van Die
O.B. is vcrantwoorde!ik vir die fcit dat hy vandag die beste advertensie•
blad in die land is.
Koop 'n piaas in bicrdic beroemde distrik, waar droogte onbckcnd is.
Ek het 100 van die beste pla~e in die mark, vir vee en gcsaaides. Sien
my vir vecplase in die Lacvcld.
1. 922 Mor~e, ~rens aan ERMELO dorps~ronde, uitstekende skaap-, bec.s
-en saaipl<as. Een van .die bcste in Ermelo-distrik, mooi huis en ander verbete>·in"s, verdeel in kampe, baie water, koolregte aileen is £8 per morg.
Prys £12/10/- per morg.
2. 1 !351) Morp-e, 18 my! van ERMELO. 3 myl van spoorwe-;stasie, uitste
-kende sk~~p-, hec~- en saaiplaas, mooi huis, krale, ens. Baie wate;·, baie kar:.pe. 15') sprin~bokke. ~>-om en vrugtebome. sterk water by huis, voile
Minera'e re">;te in die koolbelt van Ermclo. Vaalrivier loop deur die plaas. Prys £8 per morg.
3. 650 Mor~e. 14 my! van BLOUKOPSTASIE, 14 my! van MORGENZON op d'e Vaalrivier. Prar,tige huis en buitegeboue. Hierdie is 'n kroonplaas
vir vee en saaicry. Prys £8/10/- per morg.
4. ()23 Ntorc;e. nuwe woo:1huis val). 6 vertrekke. melkkamer, pakkarr:er,
• stall•< sl{ure en !Tioto\huis. P"Oed omhein en verdeel m kampe, stand
-howle·•clc 1·•ate•·s. sterk sprl'it loop deur die plaas. Dam P"evocd deur
ste··k fonteine, 30 rnor!Ye onder water. stcrk water by huis. Gn)t>ntetnine:
hj,..-l·l,i11e en· ""HNtehoor.de onder w;,ter. 15 M.vl ""n S1·n<:EPJI!TOOR.
1.000 tree van Goewermentsbus, pragtigc jong vrugtebome, 500 gombome,
90 POr"'e bil.sl)Ol''e in rye rePlant. uitstekende vee- en. saaiplaas, 15 my!
van Am~tc··dam skoolplaas. Prys £5/15/- per morg. o.
5. 58!) Mor,.c, 12 m.yl van ERMELO. uitstekend verbeter, verdeel in
19 ka~pe. Kafferspruit loop deur die plaas. Prys .£9 per morg.
6. 181 Morgc, verdcel in 8 kampc, goeie kliphuis, uitstekendc buite
-geboue. Ingesluit in die koop: 30 beeste, waarvan 12 groot osse, 9 Fries
-koe:e met kalwers, en plaasgeree:lskap. Die plaas le 3 myl van die stasie,
winkcl, poskantoor en skool. Prys £2,180.
DOEN AANSOEK:
1\Tinr.
C.
G.
iV
1I
A\RTEN§\i
Buts
l
00~Ermelo.
'N STERK MAN
of so nic hetaal ck u lesgeld terug.
J
O
HA
N
HlEFER
se duiscnde ~uksesse is
U WAARBORG
Seuns en jong mans verlang MOOT SPIEI~E en
ImUSE KRl\G . . . .
l3ejaarde mans ve~lang
BL YWENDE GESONDHEID
JOHAN HEFER voorsicn in aitvvce.
Ont \'au~ 11 kunmsse df·nr di£• Hf•~ en
oefcn iu u Sl:t;"lpl{l\nlt"r. sonth:r dat eni;:ecn daar\'an wcct. Hii1B;:c l)rsso. ~lnldUic tcrme. Sluyf vnrHin!:' of \"UI •lh• 1\clepon tn en p·OS cHt nan: .fOtiAN lfEF"F.l't
Ht>fl•r-Iustitllnt - Dntt 3-UH. 'f\.an·psta(t.
Stuur my a.sb. gr&ti.s bcsoudcrhcde orutreot u kursusse.
JFoon~
57.
"
Naam ... . ,\dre!l ...•... . . . ...•.... . . ....
DIE O.B., WOENSDAG, 24 OKTOBER 1915.
Lava
l
St~rf
D
apper
f
N
a
Sdfmoordpoging
~
Pierre Laval, voormalige Eerstel\.finister van Frankryk, wat hom vi.r 'n nuwe orde in Europa beywer het,
en horn daardeur die gramskap van
die kommuniste op die hals gehaal
het, het dapper gesterf nadat hy deur
'n wraakhof ter dood veroordeel is.
Hy het in sy sel gi£ gedrink, maar
is weer uit sy bewusteloosheid by. gebring deur geneeshere. Dit was teen die gees van die hele vervolging
dat hy maar net sou sterf --hy moes doodgemaak word.
Laval het versoek om 'n bietjie te rus sodat hy genoeg krag kon he om
waardig te sterwe. Daarna het hy
hom aangetrek en 'n wit das aan= gesit met die Franse Vierkleur om sy nek. Hy het gevra o£ hy die
bevel mag gee vir die vuurpeloton
om te skiet, maar dit is hom geweier.
Hy het hom tot die staatsaanklaer gecig en gese: ,Ek bejammer jou dat jy so"n taak moes uitvoer".
Daarop bet hy hom na die vuur. peloton gerig en gese: .. Ek bejanuner
julie dat julie verplig is om hierdie
misdaad te pleeg."
Hy het geweier om hom te laat
blinddoek, en het die vuurpeloton
vierkant in die oe gekyk met die
woorde: ,Mik op my hart! Lank
lewe Frankryk!"' Die sarsie het
weerklink en nog 'n moore!
'f.
.,
ge. voeg by die duisende in belang van Stalin• se opperheerskappy.Komman
d
o
Verdubbel
Opbrengs
Tot ons bemoediging en miskien
tot die leed van baie van die vyande
van die 0.13. het die Helpmekaar. Kommando, (Reivilo} vanjaar. ge.
toon dat hulle die vertroue van hulle
leiers werd is. Te oordeel na die opbrengs van nagenoeg
£
5
9,
het die krag van die Kommando verdubbel, aangesien dit tweemaal soveel is aswat ons nog ooit opgebring het. Daar was twee funksies in die Kommando, t.w. op die plaas Dee!" fontein van veldkt. S.
J.
Weyers en die plaas W elgeluk van veldkt. B.J.
de Klerk.l:ienl. G. P. de. E£er (Vryburg).
Die dae is gesellig deurgebdng
met jukskei"kompetisies en die ver"
koop van cetware en aile soorte
handgemaakte artikels. Op altwee
die plekke bet genl. G. de Beer be, sielende toesprake gehou.
Hoofkomdt. Haasbroek het ook as
~reker opgetree.-( lngestuur.)
Hfkomdt. W. P. van der Merwe,
stafhoo£ van Gebied B, het op sy
reis na Elliot 'n besoek aan die kom,·
mando van Sterkstroom afgele op
Maandag. 8 Oktober. 'n Lek.
ker ete is genuttig op die plaas van wagkap'~in A.
J
.
Oelofse, en nuwemoed is 3eskep uit die kragtige toe.
spraak van die hoofkomdt. -(Inge.
stuur.)
Moeder
Oorlede
·
van
Gene
f
ouche
Gcstr
y
Vir Haar V
olk
13y aanvang van 'n vergadering
van offisiere, gehou op Koster teen
die end van verlede maand, is innige meegevoel betuig in die verlies wat
genl. C.
J.
Fouche gely het met die afsterwe van sy moeder, die wedu.\vee C. S. Fouche van die plaas Die
Hoek, Kommissiedri£, op 25 Septem.
ber jl. in die ouderdom van 66 jaar
en 8 maande. Melding is gemaak
van die rotsvaste beginsels van die
oorledene en dat met haar afsterwe
nog 'n ware volksmoeder wat onuit.
wisbare spore na!aat, die ewige rus
ingegaan het.
Genl. Fouche vertel van die tyd toe sy moeder in die Tweede Vry.
heidsoorlog die plaas moes verlaat
en voortvlugtende gevangeneming
vrygespring hct. Ook haal hy aan
van die uitbreek op hul plaas van
die 1914.rebellie, van die lewendige
aandeel wat sy ouers geneem bet in die beweging en van die moeilike dae wat sy moeder beleef hct toe
haar eggenoot, wyle kommandant
Danie Fouche, na gevangeneming sewe maande tronkstraf moes uitdien
en · n opgelegde boete van
£
5
0
0
moesbetaal.
Om daadwerklik behulpsaam te
wees in die aktiwiteite van die Os.
sewabrandwag, het wyle mev. Fou.
che dikwels die bestuur van die boer.
derybedrywighede in die afwesig•
heid van haar seun, die gencraal, op
!war geneem. Sy was dan ook vol.
kome bevoegd om die boerdery in
a! sy vertakkinge te behartig. Wan.
neer vereis, het sy selfs nie terug. gedeins om met geweer oor skouer
op jag na wild die Magaliesberge in te gaan nie.
In die aanwesigheid van 'n groot skaar familielede en belangstellendes
is die begrafnis op 26 Sept. jl. deur ds. D. R. Kotze op die plaas van die
oorledene waargeneem.
O.B.-Gedagte Vind
Oral
Byval
Carnarvon het oo 10 Oktober 'n
O.B .• da0funksie qehou, by watter ge. leentheid genl.
J
.
de Vos van dieHoofkwartier teenwoordig was. Ten
spvte van die geweldige droogte en
tekort aan oetrol het die funksie meer as £1.00 opgelewer. In die aand
is 'n openbare ver0adering onder lei.
ding van komdt. Cloete gehou wat
deur genl. De Vos toegespreek is.
Hy het o.a. die volksfrontgedagte van
die O.B. behandel en aan die einde
is geleentheid vir vrae gestel aan be.
soekers. wat tot hul bevrediging be.
antwoord is. Die· nuwe gedagte van
samewerking in teenstelling met die
partygedagte wat die volk dwing om
teen homself te veg, slaan oral in soos
ook by hierdie geleentheid geblyk.
het.
Genl. De Vos het ook ·n besoek
aan Loxton gebring, waar 'n verga.
dering onder voorsitterskap, '1(31.\ komdt. M. Scholtz gehou is.
DIE O.B., WOENSDAG,
24
OKTOBER1945.
NU\\~/E
IN
l\1ISDADIGER§
WORDING?
Russiese
\Word
Imperialisn1e
Getroeteli
weens gebrek aan ruimte tot impe•
rialismc verpiig sou gewees het, tans
die helftc vau sy gt·ondgebicd tc ont•
necm.
bet op a! hul aantekeninas. Hierdie born, so word berig, sal glo sestig
man! stcrker we<?.s as die Amerikaan< sc.
MISDADIGERS
Wilde haat bet in Mei
I
9
45
in diepad gestaan van gesonde verstand. Van Duitse kant is 'n aanbod gedoen aan die Weste om v.cedc te sluit met
uitsluiting van Rusland. Oit sou Duilsland miskien sclfs sonder die hulp van die ander in staat gestel
!ViA
RKA
GENTSKAP
VROIE
~10RE
-
WA
ARK
KAAPSTAD
0
Betaling geskied onmiddcllik
weekliks, maandcliks of soos verlang
Indien Britse staatsmanne die aan. sprake van Hitler op Duitse grond. gebied wat van hom weggenecm was.
maar net met die helfte van die ge,
duld bcjci!n bet waarmee hulle die Russiesc magspolitiek vandag ver.
dra, sou die wereld die groot ver. woesting van die afgelope oorlog
seker nog geruime tyd bespaar ge.
bly het. Oaar is weinige wat vandag sal ontken dat Hitler die produk van die kranksinnige vrede van Versail.
les was. Dwarsdeur sy geskrifte en
toesprake was daar net cen motie£ wat die Duitse Ieier gedryf hct: ver. nietiging van die verneclerende bepa.
lings van Versailles. Hitler het dan
ook gedurende sy bewindvoering
stelselmatig en konsekwent volgens
sy aangckondigde beleid, die een
band na die ander verbreek totdat uiteindelik nog net Danzig en die Duitsc kolonies oorgebly het. Teen hierdie tyd bet Brittanje egter kans
gesien om halt te roep, en die oorlog
het uitgebreek. Daar is gevr~es dat
Duitsland op politieke en ekonomiese gebied te sterk sou word.
lntussen het Stalin egtcr geen ge.
heim gemaak van sy imperialistiesc
oogmcrke nie. Hy het reeds die
Oossee•state ingesluk; l1y het reeds
die helfte van Pole -tcrwille van wie
se onskendbaarheid die oorlog juis
aangeknoop is -ingepalm; hy bet ·n
dee! van die da~pere Finland - vir
wie ons regering indenyd ook nog
'n klompic vlicgtuic geskenk het as
hulp teen die Russiesc aaresso&
-geannekseer. Hy het beslng ge!C op die hclc Balkan wan.- dane kommuo
nis!iese diktaturc aan bewind geplaas
is wat in naam van demokra~i~ op
die altaar van Stalin offer. Die Wes
-terse moonchede is van hierdie ge.
biede totaal uitgesluit sowel wat be.
trd b;:hoorlike verteenwoordiging as
h<:~ndelsverkcer.
NA AFRIKA
Die dele van Duitsland wat deur die Russe beset is, o.a. ook Oosten
Rl
J
SSE
BESI\II\
·
OOR
GE
HEI~1
VAN
·
A1~00MBOM
~ het om die Russiese imperialisme buite Europa en ook buite die be -relk vnn lJuitse oorlogsgcheime tc hou. I-lierdie aanbod is verwerp. Vandag pleit 'n Engelsc professo;
reeds vir die vorming van "n wereld organisasie met uitsluiting van Rus land. Ook sy geroep sal blykbaar
as 'n eksentrieke uiting van die hand
gewys word.
®
Beste heersende pryse
0
i\I
INNAAR & VAN
SCHOOR
Eicnaar: GUSTAV RETIEF Telefoon 2·0212
Die geheim van die atoombo:n sal binnc die volgende ses maande
in die be£it van Rusland en Frankryk wecs, het 'n vooraanstaande Franse wetcnskaplike, Paul Rivet, vedcde week gese.
Hy het meegcdeel dat die Russe 'n groep Duitse wetenska_plikes op 'n Decnse eiland gevange geneem het waar hulle be:ig was met navor• sing in vcrbnnd met die atoombom, en op die punt van sukses gestaau
bet. Die Russe bet bulle· na Rusland geneem en beslag op al hul aano
tekeni nge gel
c
.
Rivet beweer dat die wetenskaplikes gereed is om 'n born tc
vervaardig wat sestig maal sterker as die .l\metikaanse sal \\"ees.
Hitler en Duitsland is vernietig en
'n nuwe Versailles is besig om te verrys, vee! erger as wat sclfs in die
harte van die buitverdelers van 1918
opgekom het. Die verstand het blyk.
baar gevlug, want waar 'n Smuts in
1918 maar slegs kon profeteer van 'n nuwe oorlog wat as gevolg van die onregverdige vredesbepalings sou ontstaan, dreig daar vandag reeds by
die afloop van die oo(log al klaac
nuwe gevaar in 'n vee! skrikwekken•
der vorm as wat Duitsland ooit kon
geword het. Daar is tans geen spra•
ke van 'n oorwonne vyaod wat in
toekomstige jare sal herrys om wraak
te neem nie, maar dit gaan hier om
'n bondgenoot wat klaar en hcldcr
'n imoerialisme ontvou wat nie be·
rus o'i> verongclyking nie, maar op
brute mogsbegeet"te.
STALIN VERDEDIG
ryk. hc\_blykbaar geen hoop meer op 'n eie toekoms nie. En selfs met
hierdie rvke buit is Stalin no~ nie
tevrede ,;ie. Hy soek vciligheid, be.
weer hy. Hy moet homself verdedig teen moontlike blokvorming in die Weste. Oat hierdie wantroue-betoon
nic genoeg is om die .lugkastele van ewigdurcnde wereldvrede tc rulnecr
nie. is ontstellend. Rusland se gry•
pencle vin!Jers strck uit na Afrika
waar hy aanspraak mnak op vroecre
Italiaansc gebied en '!it reik na die l\tlidde-Oostc wnar hy 'n clcur!lang in Pers!i.i cis asook in r.!i~ Middel•
landsc See•strate. Sanm met Bertrand
Russell vra 'n mens: ,.As cit nie · naaktc irnperialisme is nic, wat is
dan?" ·
En intussen word ander mense wat in moeilikc omstandighede hul volke
deur wyse oprrede gered het, as ver raaiers o:u die !ewe gebring.
Daar bcstaan 'n moontlikhcid dat
cUe werddmen:ng sy lys van oorlogs·
misdacligers en verraoiers in die na
bye toekoms in hen.iening kan 11eem.
,Verraad is net 'n kwcsde van da• huns," hct 'n Fransmnn eenmaal gese.
En waar volksleiers vandag doodge. skiet word omdal hulle met Hitler vrede wou hou, kan huidige leiers ten opsigce. van Rusland seker met
mecr reg beskuldig word van ver, road teenoor wat sonllnige noem die
demokrasie en wereldvrede.
DOGTERS
KAMP
UITV
ir DE
FT
!
GE
TARBI"i:P~~TJ
FEE
-
S1'UK
UOl([(E
e
n
SOMERHOED.Z
f(
osn
sd.:c
r
ee
rs
na
!Es.
~t:--
r,f~it£4~
Die D2mes• Winkel PAROW'Blanke S
uid
-
A
frika
Roep U
.
I · '
!
.
Die
Chris~cndo1:1,nic
die
Ko
m
m.u!1ismc nic
,
moet
die
h
e s
i
e]
i
11g
v
a
n ons
W
crkersorg
:
misasics wees
.
SLU!T AAN BY DIE
BLANI(.'S
WEB£{ERS
SE
B~SKER~_,Jfi\GSGOND.
Van Vrydag, 28 September, tot
Maandag, 1 Oktober. hct die Boere.
jeug dogters van Stellenbosch onder
die bekwame Ieiding van vcldkornet te A. Lombard, 'n bcsonder aange. name kamp gehou · op die O.B .• ter. rein te Blauwklip. Hicrdie kamp is dcurgnans gekenmcrk deur 'n prag
-tige gees. v 1\lle blaoke Chri~tcnc, man of
Die Boeredogters het sommer da wou MOC:T aamluit en help. delik fluks aan die wcrk gespring. Vul onderstaande vorm in en stuur Saterdngoggend is Tant Ria de Waal
5/
.
lidmaatskaptooi aan onderstaandebygcstaan met die verrigting van al. adres. - Volle besonderhede van:
icrlei buiswerkies. Die klciner dog, Die Sekretaris, ters hct hulle besig gehou deur gips Blanke W erkers se afdrukke te maak van mooi blare en I3eskermingsbond, blomme. Die middag het ons "n in Posbus 6308, teressantc Eerstehulp lesing gehad. - Johannesburg.
Daarna het ons rangskikkings gemaak Familienaam Mnr./Mcv./Mej.
van veldblomme van die omgewing.
Sondagmiddag het die ouers en belangstellcnde vriende by ons koHie gedrink.
... ~ ... , ... .
Voorname ... _ ... ._ ... ..
Volledige adres .. -···-···-.. ·-····-·--~
/
Toe nugtere mense nog maar slegs
'n paar maande gelcde gewaarsku het dat Josef Stalin imperialistiese
oogmerkc het. het na"iewe verdedi. gers van hul pas ontdekte vriend be.
duie dat ,.sosialisme" en imperialis, me met mekaar onversoenbaar is en dat, a£gesien daarvan, Rusland reeds oor een.sesde van die aardbol be,
skik, en dus geen behocfte aan uit.
breiding het nie. Duitsland is die gevaar, so is gese, want hy het nie
voldoende grond vir a! sy ondcrdane nie. Dat daar in Rusland gcen sosia•
lisme in swung is nie, dog kapitalisme
in sy uiterste gewetenloosheid, wou
hierdie mense nie raaksien nie, net so
min as wat hulle die teenstrydigheid
Gien in bul optrede om 'n land wat
Maar die Westerse dCJ1lokrasiee is bcsig om 'n duur bocte te betaal vir
die mislciding van hul volkc tydens
die onheiliqe verbond. Die demo.
kratiese volke is deur hut pers en hut regerings wysgemnak dat Stalin 'n engel is en dat die bolsjcwisme
demokrasie in sy hoogste ontwikke.
ling is. Uit hierdie volke 9aan daar tans 'n gcroep op om die enigste ding
wat Stalin nog vir tycl en wyl in bedwang kan hou - die ntoombom
- uit t'~ lcwer aao aile state en dus ook ann die Russiesc Emoire. In
Amerika dreig die wetenskaplikes om sel£s die verbod van die regcring op geheimhouding te vecontagsaam en die geheime uit te bloker.
Maand3g moes ons ongelukkig vroecr huis,toe gaan weens slegte
weersomstandighede.
...
_
...
_.
·
-
---·-
·
·--
-
---
·
'
Intussen is die ontstellende nuus
ontvang dat Rusland sc.lf r:eeds oor:
die geheim van die bom beskik. Hy sou 'n groep Duitse wetenskaplikcs
gevange geneern het
c.n
beslag gelei\lmal is dit eens dat ons die kamp baic aangenaam gcvind het. Goeie dissipline het deurgaans geheers en die dogtcrs was besonder ywerig.
Ons sien alma! uit na die volgende kamp.-(lngestuur.)
13eroep --··-·-... _ _ _ ---·-····-···-····--· W erkgewer ... _ .... ._ ... - ... .
Lid van Vakbond, indicn wei watter Datum van aa.nsluiting ... : ... .
Handtekening ... - ...
If
/
VI
ER
DIE O.B., WOENSDAG, 24 OKTOBER 1915.
H
e.
l
e
91t1l
A
dv
ok
aa[
Die wereld het- in die afgelope maande reeds eienaardige hof. sittings aanskou, maar die verhoor van die sogenaamde Duitse oorlogsmisdadigers wat verlede week in Berlyn geopen en v)r dertig dae verdaag is, beloof om nog die grootste bespotting van
rede en reg van alle tye te wees. Daar is nie 'n enkele aanklag teen die beskuldigdes in te bring waaraan die regters nie ewe skuldig is nie, en die feit dat daar twee Russiese regters deelneem, maak die skuldelas van die regbank teenoor die beskuldigdes oneindig
swaarder.
Die aanklag lui o.a. dat daar 'n sameswering bestaan het om
misdade teen die wereldvrede en die mensdom te pleeg en dat vyfde~
ko!onners vir die doe! gebruik is. Maar kan die ,.sameswering"
van die Duitsers enigsins vergelyk word met die Bolsjewistiese same.
swerin:::~ om 'n gewelddadige ':vereldrevolusie in alle Iande deur te voer met opstoking van arbeidsmassas deur Moskou,agente?
Wanneer tot die ,.gepleegde misdade" self gekom word, is dit
moeilik om te sien hoe die regters hulself teenoor die beskuldigdes sal kan handh3af. Dit lui dat .. die reels eri gebruike wat met oorlog. voering geld, in gewetenlose oorloe teen Iande en bevolkings geskend is." Meer spesifiek heet dit:
\
DIE AANK
L
A
G
,Moord,, mishandeling, deportasie van burgerlike bevol·
kings van besette gebiede vir slawe•arbeid en ander doeleindes, vermoording en mishandeling van krygsgevangenes en van
mense ter see, die aanhouding en vermoording van gy£elaars, plundering van openbare en private eiendom, die wellustige
verwoesting van stede en dorpe en verwoesting wat nie om
militcre redes no dig was nie".
'n Lan}l lys. maar dit kan nog vee! Ianger wees -as die regters
hul plek in die beskuldigde,.hok sou inneem. ,.Moord" - waar sou die lyn getrek word. by die Bos van Katyn, wanr 15,000 Poolse
offisiere deur die Russe om die !ewe geb::ing is, of by die duisende
vroue en kinders wat deur Geallieerde bomwerping om die !ewe
gebring is? ·
,Deportasie van burgerlike bevolkings vir slawe,arbeid en ander doeleindes" - sou dit net die Franse en Russiese ,slawe.
arbeiders" in Duitsland geld van wie tienduisende, na berig is, na • ,bevryding" geweler het om na hul vaderland terug te keer, of
sou dit darem ook betrekking .kan
h
e
op die miljoene Pole wat naSiberie ontvoer is en die miljoene Duitsers wat sowel na die Ooste
as die W este gestuur is vir jarelange dwangarbeid aan wat genoem
word herstelwerk van oorlogskade, en van wie duisende op hierclie
oomblik weer uit Frankryk teruggeb.eem ruoet word omdat hulle
besig is om van honger in Franse arbeidskampe om te kom? ,Deportasie van burgerlike bevolkings uit besette gebi~de"
kan daar iets in die geskiedenis opgediep word wat kan opweeg teen die verjaging van tien tot vyftien miljoen Duitsers wat vandag
aan die gang is uit besette Oos,Duitsland en Tsjeggo.Slowakyc?
PLUNDERING
,Plundering van openbare en private eiendom"- Was dit
nie die Geallieerde pers wat berig bet dat die Duitse gedrag in die
besette gebied so .. korrek" was dat hulle baie Franse en Nederlan.
ders se simpatie gewen het . nie? En is dit dieselfde pers wat onlangs no~ beri}f het dat daar omtrent niks rueer in Duitse wonings
oorgebly het om geroof te word nie, dat die buit van GeaHieerue
soldate wissel van porseleinware tot ka:nerstelle? En is dit dan nie amptelike beleid van die Geallieerde Iande om Duitsland van
a! sy n.ywerheidsmasjinerie kaal te plunder nie al sou dit die
hongerdood van milioe.tle Duitsers beteken?
.,Wellustige verwoesting van stede" - was dit nie 'n Arne.
rikaanse waarnemer wat by aanskouing van die uitwerking van die atoombom op Hirosjima uitgeroep het dat dit .,wonderlik mooj" was nie? Die oordeel van Amerikapnse burgers self oor hierdie
onmenslike wapen was dat dit .. koelbloedige massamoord" is. en
die president van 'n Amerikaanse universiteit het dit genoem: ,'n
barbaarse, onmenslike soort oorlogvoering".
W at sou die regters van Neurenberg se mening daaroor wees?
Herman Goring. een van die beskuldigdes se kommentaar oor hierdie wapen was, volgens die Amerikao::nse blad Time: .. Ek wil
daar niks mee te doen he nie. Ek gaan hierdie wereld verlaat.''
Geen wonder dan ook dat berig is dat die Duitse beskuldigdcs nog geen advokate gesoek het nie, hoewel daar advokate na hulle
seek. want indien hierdie hef geregtigheid
w
il
beeefen. is diehuidige oorwinningstoestand van die Geallieerdes een magtige advo.
kaat. Indien die hof egter net 'n formaliteit van wraakneming is,
is advokat~ oorbodig.
DIE O.B., WOENSDAG, 24 OKTOBER 1945.
- - - r i - -- ., - t - · -~ _:;,_ _ _ _
is
o
os
Ons L
e
s
e
r
s
Ere-
S
k
u
ld
1
\lioet
V
e
reff
en W
ord
Mnr. Gordon Tomlinson van Vredefort skryf: Na 13 jaar - en terwyl ons oor, stroom word met berigte uit Enge.land en elders oor konsentrasiekam.
pe - het ons as volk nog nie ten
valle ons ere.skuld aan die slagoffers
van die Engelse konsentrasiekamp.
metoliies betaal nie. Dit is 'n ere,skuld wat eenvoudig vereffen moet word.
Nieteenstaande al die pogings van my bestuur - en ons het vee! uit.
gerig - is daar nog nagenoeg 274
graftes in die Vredefortweq,kamp
wat opgemaak moet word. Daarby beoog ons ook · 'n sentrale monument vir die kamp. Vir al hierdie werk het ons nagenoeg £2100 nodig en bet
ma:.:Jr £100 tot ons beskikking. Selfs
met hulp van die Sentrale Fonds sal ons ver kortskiet. Namens mv be,
stL:ur doen ek weer 'n beroep op
welwillende Afrikaners om bydraes
,
R
usse
H
ou
H
u
I
V
o
l
k Do
elbe
wus
In D
ui
ster
"
n Skerpe veroordeling van !{us< land se beleicl van wantroue is deur · n Geallieerde joernalis wat tydensdie oorlog in Moskou was, gedoen in,
die blad Time and Tide.
Hv verklaar dat die Russiese re,
gering nie vriendskaplike samewer<
king met Engeland begeer nie omdat
hy nie wil he dat sy onderdane iets
van die Britse leefwyse moet leer
nie. ,Vir twintig- jaar lank is die
Russiese vo!k doelbewus mislei ten opdgte van clie toestand•in die buite•
land," skryf hy.
Rusland sien ook 'n bedreiging vir sy veiligheid in die teenwoordigheid van mense uit die buiteland. Hy be•
skou alle vreemdeli..."lge as potensllile
spioene, wat dalk geheime k~m ont< dek tensy hulle van die Russiese volk afgesonder bly.
Sien
aan my te stuur. Aan !wile wat in verwaarloosde graftes lc, is ons die behoud van ons selfrespek te danke.
My bestuur doen ook verder 'n
beroep op alma! wat daartoe in staat
is om name van die wat in die kamp
gester£ het, aan ds. Loubser, Pk. Kopjes, te verska£. Ongelukkig kon
ons tot dusver nie die gegewens vind nie, en as iemand ons miskien op die
spoor van die amptelike lys van name kan bring, sa! dit baie gewaardeer
word.
Intussen sal ons dit ook baie op Pt:YS stel om waardevolle gegewens omtrent gebeurtenisse in die kamp te
ontvang om die bestuur in staat te stel om, terwyl daar nog tyd is -en daardie tyd word afgeknyp - 'n kort geskiedenis van hierdie kamp op te stel. Skryf hieraangaande ook aan
ds. Loubser.
Hierdle oproep vir geld, gegewens en sketse uit die kamp!ewe is gedg
aan diegene wat nog nie moeg ge.
word bet nie.
Partyst
e
lse
!
is Brits
'n Leser skryf as volg:In
Van Alle Kante in Die Burgervan 8 Okt. 1945 staan, soos u reeds aan O.IL!esers meegedeel het, dat
die partystelsel in Engeland ontstaan het en in Suid,Afrika oorgeneem is.
Dit is so. Dit was deur spesiale
wetgewing in Transvaal (Wet 13
van 1893) verbied. Van Aile Kante kan misverstaan word waar hy se:
.,In Transvaal b.v. was die Ieier van die party wat by presidentsverkie,
sings die teenkandidaat van Paul Krugec was, lid van die Uitvoerende Raad". Daar was gcen ,Party"
waarvan die ,leier"
li
d
van die Uit•voerende I~aad was nie . Genl. Jou'
bert was een van die twee voiks,
kandidate (soos daar ook eenmaal drie was vir die Presidentsverkieo sing). Paul Kruger is verkies en Piet Joubert is benoem tot lid van Kruger se Uitvoerende Raad.
Die partystelsel is Brits en sal
in Suid-Afrika altyd Brits bly, want onder 'n partystelsel in Suid.Afrika
sal die volk altyd verdeeld, noodwen.
dig verdeeld bly.
-
.L---~--~---~------V
erjaardag
-Viering!
Di
e verj
a
a
rdag
van ensOCom
dt.
~Generr
a
al
e
rn
A
d
j.~
K
om
d
ta
G
e
nL
(DR.
J.
F. ]. VAN RENSBURG) (GENL. ]. A. SMITH)word gevier lll die
ST ADSAA
L
te
P
A
A
.
RL
opSa
t
e
r
dag 3 No
v
e
mber om
7
0
45
n
.
m
o
1.PR
O
G
RA
M
:
1 A. OPTOG TOT BY STADSAAL6.45 n.m.: Voetgangers en A !mal met Motors kom bymekaar op
KERKPLEix.J van die SUIDER-PAARL KERK (ou strooidak), gelee aan die Hoofweg, Paarl.
LET WEL: Die Vergadenng begin stiptelik om 7.45 n.m. Daar sal vir almal plek wees. Besockers wor.d gevra te wag totdat die deure oopgesluit word.
B. 7.45 n.m.: VLAGHYSING
(a) Verwelkomswoord deur H.Komdt. W. Marsh.
(b) Gclukwense word aan die K.G. en A.K.G. oorgebring deur Gebiedsleier, H.Genl. dr. F. D. du T. van Zyl.
(c) Toespraak deur die Adjunk-Komdt.-Generaal.
(d) Toespraak deur die Komdt.-Gencraal.
DIE PROGRA!VI SAL OPGELUISTER VViORD
MET MUSIEK DEUR DIE O.B.-BLAASORKES:
Kollekte sal by die Deur opgeneem word ten behoewe van die Noodhulp
DIE O.B., WOENSDAG, 24 OKTOBER 1915.
U
i
tb
u
i
ting
Van
VVerker
s
Elders in hierdie uitgawe verskyn
'n advertensie van die Blanke Wer.
kers se Beskermingsbond, wat die
samesnoering van a!le Chdsteli:-:.e
werkers beoog met die doe! om beter
maatskaplike en werktoestande te
verkry, uitbreiding van werkverskaf,
fing, bestaanbare lone en bestryding
van kommunistiese invloede in be. staande werkersorganisasies.
Die Ossewabrandwag verwelkom
enige stap in belang van die werker. Sy beleid is dat hy simpatiek staau teenoor egte werkersorgan!sasies wat eerlik die welvaart van sy lede be.
oog. Daarom steun hy ook vakbonde
wat hulle besig hou met die verbete•
ring van die werkers se lot solank daardie vakbonde hulle nie vir party• politieke oE komrnunistiese doeleindes Jeen nie. Die werkers van ons land moet georganiseer word, sodat bulle self eendag 'n aandeel kan neem, nie
net in die nywerhede waarin hulle
werk nie. maar in die staatsbestuur
self. Ons vind dit verkeerd dat die
werker voortdurend 'n instrument in die hand van uitbuiters moet wees.
Enersyds word hy uitgebuit dcur die
kapitalistiese mag wat met sy krag
hoe winste wil afwerp, en andersyds
word hy uitgebuit deur politicke par• tye, vera! sogenaarnde ,A.rbeiders•
portyc" wat 09 die stem van die
werker na die j)arlement wil ry. Die grootstc en gevaarlikste uitbuiter is cgter die kommunlsticse aroente van Moskou in ons land wat behcer pro•
beer krv oor sovecl vakbonde as moontlil;: en die wcrker wil qebruik
om Stalin se imperialismc oor die hele wereld te vcstig. lJaarom maak die
Ossewabrandwag onderskeid tussen
egte vakbonde en propaganda.unies
wat vera! deur kommuniste beheer
word. Laasgenoemde. moet gesuiwer
en van alle politieke parasiete bevry
word.
P
O
LITIEKE
.
§
l.A
GO
FFE
RS
Y/
AN
~N
PARTYBE,VIND
N.
B. JACOBS.Was in die polisiediens, gestasio• neer op Krugersdorp, en is gcarres•
teer op 30 Januarie 1942 en op 2
Februarie verwyder na Koffiefontein•
kamp. Op 14 September 1943 uit•
gclaat O!) plaasarres en op 1 Julie 1944 weer vrygestel. Hy is intussen ontslaan uit die polisicdiens.
,Ek sal my ruede·Afrikaner nic in die steek laat nie en hom nie nan die vyaod uitlewer n.ie".
•
V
erjaardag Van
K
.G
. Gevier
Op 24 September is die verfaar~
dag van die Kommandant.geneJ aal
weer baie gesellig gevier by wyse
van 'n groot eetmaal in 'n saal in die Pretoriase nuwe stadhuis.
'n Neiging ootwikkel in die politick van Europa tot die beheer oor meerderhede deur georganiseer:de minderhede, hoewel toestande tus• sen die een land en die ander verskil, berig SAPA:Unitcd Press uit New
York.
Die kaartjies vir die eetmaal het vinnig verkoop en die saal was al
vroeg die aand gevul deur sowat
400
opgewekte eetmaalgangers.
Dit is in stryd met die demokra.,
tiese beginsels wat deur sowel Brit.
tanje as die Verenigde State duide. lik uiteengesit en bekragtig is, dog dit is nie seker of bulle in staat sal
-..~ees om die verdere ontwikkeling van die huidige neiging teo te gaan nie.
B~uwe
Boeke
,Op die Voorpunt van die Tye".
~r~ Ecclesia.Drukkery,
I
06
pag., _, / _, posvry.Hierdie publikasie van die Pede,
rasie van Calvinistiese Studente.ver.
enigings kan ten sterkste by aile
Brandwagte aanbeveel. word. nie a!.
leen weens die feit dat die persone wat bydraes gelewer het, goed be.
kend is in ons volkslewe nie, maar
ook weens die besondere waarde van
die bydrae•· self.
Hierd:e bock vind sy ontstaan uit
die 5.0;jarige jubileum van die Calvi.
nistiese Studente Korps ,Veritas
Vincet" aan die P.U.K. vir. C.H.O. 1.-lierdie persone het as oudlede by die geleentheid opgetrce en vera! hul
gedagtes laat gaan oor die vraag.
stuk of die Calvinisme as sodanig
nog vandag enige besonderc roeping
in ons volkslewe het. ,Oo die Voor.
punt van die Tye·· doen ·verslag van hierdie voordragte.
Die verskillende persone wat op.
getree het is prof. dr. J. D. du Toit
(Totius), ds. I. D. Kruger, prof.
L.
J.
clu Plessis, prof.J.
C. van Rooy, pro£. dr. H. G. Schulze, prof. dr.J.
Chris Coetzee en prof. dr. H. G.
Stoker. Die ondenverpe dek: Die
Kerk, V0lkseenheid, Die Staat, Volk.
sor~. Kuns en Literatuur, Ondenvys en Jeug.
Elkeen van die bydraes afsonder~
lik regverdig reeds die uitgee van hierdie boek en dit is uiters verfris.
send om kennis te neem van die ge.
dagtes daarin opgesluit - gedagtes wat tegelyk Calvinisties.Christelik
en Afcikaans.nasionaal is. Dit word
van harte aanbeveel.
,Christelike Sondagsvierin!l" - Ds.
J.
C. Botha. F.C.S.V.~Publikasie:Ossewareeks, 2/4 posvry, 61 pag.,
Pro Ecclesia.
Hierin word behandel die Son,
dagsviering op 'n Christelike man.ier.
Vir die ondersoek het die skrywer
sy werk in dric afdelings verdeel.
nl. !. Die V raag na die Oorsprong
en Instelling van die Sondag.
2. Die Vraag na die Doel en vVy.
se van viering.
3. Besluit en Verdere Voorstel!e.
In
hierdie ernstige tye van Sab.batsuitwissing is hierdie werk sterk
aan te beveel.
SY PLIG
Een voorbeeld is genl. Eisenhower
se be:ig dat die Kommunistiese Party,
hoewel dit die minderheid in Be~:• lyu vorm, die stad se .Politieke !ewe
oorbeers met die opcnlike steun van
die Russicsc militcrc regering. Nog
'n voorbeeld is die Bulgaarse regc•
dng, wat voortgaan met sy plaone
vir verkiesil1gs aanstaande maand,
'n Uitstaande kenmerk van die
byeenkoms was die aanwesigheid van
die plaaslike O.B .• blaasorkes wat die aand deurgaans opgevrolik het met lewendige musiek.
ondanks die besluit van die twee J ~ veroaamste opposisiepartye om hulle
te boikot.
Die verhouding tussen die be.
herende party in Suid.Slawie en die
opposisie is nie duidelik nie, dog die
Tito.regering gaan voort met ::;y planne om onder kommunistiese ba,
nier te regeer. Vroeer in die week
is in Washington verklaar dat die Verenigde State van plan is om 'n
nota aan Tito te rig om hom te waar.
sku dat erkenning vir sy regering
teruggetrek sal word tensy demokra.
tiese verkiesings gehou word.
Die Sowjet.unie is die enigste van
die drie groot moondhede wat die
bewinde in Bulgarye, Griekeland en
Pole steun, dog hoewel by in hierdie
opsig 'n minderheid uitmaakl skyn hy
veilig in beheer te wees.
Die posisie in Griekeland is omge.
keer, waar die kommuniste blykbaar
die meerderheid vorm, dog nie in
belieer is nie.
Dr. Van Rcnsburg
Die K.G .. en sy gade was die ere. gaste by die eetmaal. 'n Heildronk
is op dr. en mev. Van Rensburg
onderskeidelik ingestel deur prof. G.
Cronje en prof C. H. Rautenbach. Vercler i~ 'n baie mooi adres namens
die Pretoria.generaalskap aan die
K.G. oorhandig, waarvoor laasge.
noemde sy dank u)tgespreek het.
Die hele funksie het besonder suk.
sesvol verloop, en te oordeel na die
tevrede gesigte om die tafels bet
daar aan die eetgoed ook maar min
geskort.
Na afloop van die eetn~aal is Die
Stem gesing.
VOORUI/TGAllfVG!
Gedurende 1940 bet daar ongeveer 40 nuwe Afrikaanse Romans verskyn.
Gedurcnde 1944 ± 85.
Gcdurende 1945 verskyn daar gemiddeld 10 romans per maand.
SQ PAS VERSKYN
$ ~ DIE VERSKRIKLIKE DR. PERRON, <leur Walter Spiethoff 'n Humoristiese Verhaal . . .. . . .. .. . .
G <ii:> MARYNA, deur M. Malherbc en A. E. Carinus ..
Gl GESLOTE LEWENS, deur Kootjie van der Reever .. .. .. . .
e
KAAPSE REBEL, deur Adriaan Roodt . . . . . . . . . . . . .' . . .Gl MENS, .deur Andre Groenewald . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
0 DIE JAKARANDAS SAL WEER BLOM, deur Regina Neser
@ KROM PAAIE, deur F. Potgieter .. ..
® EENSAAMHEID, dem· G. Seubring . . . . . . . . . .
e
HAAR GENOOIDES, deur Marius Gie . . . . . . . . . . . .0 OPD.RAANDES, deur H. W. van der Merwe . . . . . .
0 WEEN OOR JULSELF, dcur Norval Gelclenhuys . . . .
0
e
ONS BOU 'N STAD, deur Fritz Stcyn. Nou beskikbaar2/9 2/9 6/10 9/
-
9/-9 /-6/10 4/-9
/
-6/10 6/10 9/-.HIERDIE BOEKE SAL OOK GESKIKTE KERSGESKENKE UITIVIAAK
G HET U REEDS U KERSKAARTJIES MET O.B.-WAPEN BESTEL?
4/3 per dosyn posvry.
IPrt(J)
I
JEcc~l~sia ~ Boekhalirn~e~
.,Die A.frikanervolk moet die vol. gende verkiesing wen of so nie sal
hy ondergacm." het genl.
J.
C. G.Kemp. mede,leier van die H.N.P. in
Transvaal, onlangs op Wolmarans.
stad gese. Met hierdie gevaarlike keuse voor oe, kan verwag word dat
genl. Kemp - indien hy meer as
partypolitikus is - hom sal be.
ywer vir die samewerking van die
hele nasionaalvoelende volk by die
~00
SPHAAKGEBREk
VAN
KONING
VERSUIKER
TROONREDE
n Londense sosialistiese blad be. vat 'n beskrywing van die opening
van die nuwe Britse parlement, toe
die Engelse koning sy troonrede moes
hou in ooreenstemming met die Ar~
beidersparty se beleid. Die berig lui:
,Sosialisme was eindelik aan die bewind. en die Koning. as staatshoo£, moes 'n beleid aankondig wat konin. gin Victoria die sttli!)e sou laat kry
het as dit maar net van Tower Hill
a£· verkondig sou word.
,Nogtans het die Koning nie die
woord ,nasionalisasie'' gebruik nie.
Na 'n lang wilsoefening bet hy al so amper oor sy hakkel gekom dat hy byna sonder onderbreking gepraat
het. 1\!Iaar deur 'n snaakse iconie on•
dervind hy nog moeilikheid om die
woord uit te soreek wat so baie van sy Torie•onde~dane vererg: 'n ander
uitdrukking is in die plek daarvan gebruik.
Onderwyl die Koning besig was
met sy troonrede, het 'n siddering van verontwaardiging deur die ge,
Ieclere van die Tories gegaan. Som. mige het uitgekerm: .. Die Koning
moes geweier het om daardie toe. spraak te lees!" ,Skandelik". ,Hoe
kon die Sosialiste gedurf het om
hom. so iets te la
,
at se!"WYNE EN BRANDEWYN AANDAG!I
SP"Ei'!IALE \'F.R.\IIJ'>lH;nfNG VAN
Pll)'SE fN IlEI,,\l\'G VAN ONS
TAI.Rl'KE lti.Ai" IHSI E (slc~s .t:•ldll:'
vu.nat 1 0_1<tuher tvt 131 Uc6ember
c-er-skomend).
o
-OEN'IET WYN'E. llltANOEW\'NF. F.N'
Lillt:URS \\'AT SF:!.F HUL liO~;~t
lt \'KE PO.PULAitiTEIT \'EH\\'ERF
HET . • • Oi"C£•:w~:NAARD IN
WYNSOOR1'E: ELK!:: Ol'SlG. o -PRYS!~YS: Spesiaal Soet . . . . . . . . 'J /3 . Wit Jcrlplko . . . . 1/6 Roo! Jerlpiko . . . . 1/6 Malmsey . . . . . . . . l/6 Wit Musk&<Jel . . . . " . . . . l/5 Roo! Musl<adel . . . . . . . . 1/5 Soet Port . . . . . . . . . . . . 1/5 Port . . . . . . . . . . • . . . . . 1/4 Pontak . . . . . . . . . . . . 1/~ Worcester Hock . . • . 1/1 Speslalc SJerrle . . . . 1/1 Goue SJerrie . . . . . . . . . . 1/4. Ou Bruin Sjerrlc . . . . 2/3 Hanekraa! . . . . . . . . 4/
-Ver-mouth (Franse en
Italiaaose Tlpes) 2/9
FOJ\"Kl>J.WYN: .,La Vie" . . . : .. 7/G Monls Grand Spuronntc . . . . 10 /-BRAl'iHEWYN: Eurelta . . . . . . . . . . 8/ -A. 1 . . • . . . . . . . . . 7/G Boe~;oe . . . : . . 7/6 LlKEUHS: Kersle . . . . . . . _ . . . . 0/3 Anya . . . . . . . . . . 6/3 Gemmer . . . . . . . . 6/3 Vno der Hum . . . . (. . . . . 6/3 Creme de ~Ienthe (Pepermcnt) 7/ -,TENF:WF.It '·. . . . . . . . . . . 7/6 JENEWER-LIKEDnS: Lemoen . . . . . . . . . . 7/6 Suurlemoen . . . . . . . . . . . . 7/6 o -ENlGSTE VOORWAAROES! 10/6 8/ - S/-8/ -7/6 7/6 7/6 7/ -7/ -7/ -7/ -7/ -10/6
(l) Deposito's, ol. 20/· per vr.atjle en 51
-per kiss!~ met bottela moet al!e
bestel-lings veq:esel.
(I!) Bestellings word •!ega uitgevoer KON
-TANT MET BESTELLIKC or KONTA.N'l'
BY AF!.EWERING plus K.B.A..·l<oste,
VRY OP SPOOR VLA.KTEPLAATS.
(11!) Bestellings per klssie mag bestaan uit
vcrskillende soorte drank, 'rolts dlt 'n k!ss!e van 12 bottel9 Is. -<>-· l..Al!-T U KEHSFt;ES-ItEOSE VAL 01' l>fE (l£URIGE E:XCELSIOi t-DRA.'IJ\E . . . UlTS'l'£1{£ND VlR
ELKt; GEI.EEl'('n~a;ID.
'I'evredcnhetd .... oo,·oot-wnurdollk gown.nr·
borJ; or l:'eld tcrut:.
-o--EXCELSI~-;;1
WYv;tMAKERYVJ..&K'll'El'I.AA'.fS·S'.rA.SIE, K.P.
DIE O.B., WOENSDAG, 24 OKTOBER 1945.
B
RJJEJF
fl11.A
iN
Net
/Viaar
T
rane
Vir
Polisie
NlY
DEE
vi
OKRA
'f
iESE VRIEND
#'Europa a§
Geagte V olksgenoot, -
In
my1vorige brief het ek die hu~dige parle.
mentere stelsel vergelyk met twee of·
meer spanne osse wat voor en agter
die volkswa gehak word en ~an in
teenoorgestelde rigting trek. Op hier
?-die wvse kom· die wa nooit uit die 1
modde~ nie, maar sink steeds dieper.
Die parlementere stelsel eis dat daar
'n regeringsparty en 'n opposisieparty
moet wees wat reg teenoor mekaar
staan. Verder maak dit ook nog voorsiening vir ,dwarsbanke" in die,
parlement, naamlik vir die ander par=
tye wat ook vryelik kan meedoen
aan die bonttrekkery. Dit bly dan ook nooit net by die twee amptelike
partye nie. Elke jaar kom daar steeds
nuwes by en die volk word in steeds
meer onderling:twistende groepe ver.
dee!, totdat hy uiteindelik 'n punt
bereik wanneer geen party sterk ge.
noeg is om 'n meerderheid teenoor
die ander partye te behaal nie. Dit is
dan wnnneer die kommuniste met ge=
weld die staat oorneem, tensy daar 'n
volksbeweging gereed is om hu,lle te belet.
EUROPA AS VOORBEELD Laat ons Europa bietjie neem as
voorbeeld, waar hierdie Britse stelscl ook oorgeneem was. Na die vorige
oorlog is aan Duitsland 'n parlemen=
tere regering gegee - iets wat vir die Duitsers net so vreemd was as vir
ons. Bi.ime tien jaar was daar in
Duitsland '!7 politicke partye wat
mekaar lamgele het. In sy wanhoop het die Duitse volk na die kommu•
nisme begin stroom. Die kommuniste
vorm ook 'n party - so gee hulle voor en so word bulle deur die de.
mokrate aanvaar. - maar hulle vee. · ski! van die ander partye daarin dat hulle nie 'n ,program van beginsels"
het nie, dog 'n program van haat.
I-Iulle verkondig klassehaat en 'n r~
volusie. In sy '~anhoop gryp 'n volk
uiteindelik nn so'n ·program omdat daar darem 'n verandering voorge•
hou word. \
Duitsland is egter net betyds uit
die\hande van die kouununiste gered deurdat l-Iitler met 'n volksbeweging, wat ten doe! gehad het die omver=
werping van die v.reemde stelsel, na vore gekom en die steun van die volk verkry het. Hy het nie 'n stryd aan=
geknoop teen die hestaande partye
nie, maar teen die STELSEL, en daarom kon hy wen by die stembus,
O.B .• KERSKAARTJIES
Die enigste firma of persoon wat
die reg gegee is om O.B .• Kerskaar.
tjies te verkoop, is die Pro Ecclesia:
Boekhandel. Stellenbosch, en nie.
mand anders nie.
PLl
lHMVEE
Die Beate Flrmn om u I'I,UB!YEE, JElERS en nuder 1'1\0DUWI.E '""' te
f'tuur bi: C. M. ELOFF EN KIE. (Edm~.) ~~~·ped; l\IOHE)IA.lUI O'osbn• 7186) N~:w'J'OWS WnJ .
VOIGT
(
EDM:S
.)
BPK
.
Fabrikante vanKe1d
e
r-
en
Besproeiings1na
s
jinerie
Bus 10 HUGENOOT, K.P.A
.
V.B
.
O
.B
Lykbesorgers, Grafsteenmakers,
Uegrafnisversekeraars
BLOEMFONTEIN - PRETORIA
130 Takke
Voorbeeld
want by het 'n volksverkiesing daar=
van gemaak en nie 'n party=verkie•
sing nie. Hy wou nie maar net 'n kabinet saamstel nie, maar die hele parlement afskaf.
MAGTELOOS
In ltalie \.Vas daar in 1922 a! se,
wentien partye wat mekaar doodge.
wurg het. So magteloos het hulle ge~
word dat nie een meer kon regeer
nie, en toe het Mussolini met sy
volksbeweging na die hoofstad ge.
marsjeer en die koning het hom ge= vra om die bewind oor te neem. Mus.
solini het dit gedoen met die histo,
riese woorde: .. Van more a£ het Italie
'n regering, en nie meer 'n kabinet
nie". En ChurchiU self bet erken dat lVIussolini deur hierdie stap sy land
van die bolsjewisme gered het, en so het alma! dit beskou totdat hy die fout gemaalc het om aan die verloor•
kant oorlog te maak. Mussolini het
aanvanklik ook aan die stembus deeL geneem. maar in sy geval het die omstandighede vir hom 'n buitepar.
lementcre geleentheid gebied om aan
bewind te kom.
Portugal was in so'n magtelose
toestand gebring deur die partypoli,
tieke onenigheid dat hy hulpeloos
bankrot geraak het. Geen land wou
eers meer aan hom geld voorskiet
nie. Dit is ook te verstaan as onthou
word dat hierdie land in 'n tydperk van 16 iaar voor 1927 nie minder as
43 rege.ringsverandel'inge ondergaan bet nie! Elke partybewind het slegs
vier maande aan bewind gebly - nie
eens genoeg tyd om sy voorganger
se werk af te breek, laat staan nog van opbou te praat!
PROKLAMASIE
En uiteindelik was die partye self
so magteloos dat hulle alma! ver.
dwyn het bloot voor die proklama,
sie van 'n soldaat.· 'n Generaal het
eenvoudig 'n beroep op alle volks.
genote gedoen om te Ides vir Portu:
gal teen die partypolitici en met die
proklarnasie: ,Hiermee proklameer ek die reg van die volk teenoor die
van die partye en politici," het hy
'n revolusie t'eweeggebring en 'o einde aan Portugal se :rernedering gepaak. Hy het later ·n Professor in eko:
nomie gevra om die bewind te vorm
Dit is opvallend dat dr. Colin
Steyn, Minister van
J
ustisie, en sypolitieke blaadjie die hardste skreeu
oor die skandalige besoldiging van
die polisie. In elke tweede toespraak
beklemtoon dr. Steyn die noodsaak. likheid dat hierdie manne beter sala~
risse moet ontvang. Van al die kro, kodiLtrane kom egter geen silwer in
die beurse van die polisie nie.
Die polisie wil weet of dr. Steyn
dan wcl die mag het om 'n paar hon• derd van bulle onverhoord en son=
der aanklag in tronke en kampe te
smyt, maar darem nie die mag het
om hul salarisse te verhoog nie. Hy
het blykbaar qok wel die mag om
'n verandering teweeg te bring in
die stelsel van promosie deur onop•
geleide soldate bo die hoofde van
verdienstelike lwnstabels te bevorder,
dog waar dit die verhoging van sa· larisse betref, hang die Minister se
arms blykbaar slap.
lntussen word daar geskuil agter
kommissies van ondersoek en die
Staat~dienskommissie.
- die huiclige dr. Salazar- e.n binne vier jaar het Portugal weer solvent
geword en vandag is hy 'n eerbare en welvarende lid van vo!ke=gemcen•
skap. 'n V olksregering onder Ieiding van 'n volksman en nie 'n partypoli·
tikus nie, het hierdie land binne vier jaar uit die modder getrek waarin die partye deur hul toutrekkery hom
laat versink het.
ENIGE METODE
Dit kan ook in Suid.Afrika gebeur
- langs die weg van die stembus, soos in Duitsland of deur blote oor. name waar die partye mekaar magte.
loos wurg. soos in ltalie en Portugal,
of - maar mag ons volk daarvan
bewaar word! - soos in Spanje waar dit 'n bloedige burgeroorlog gekos het om die kommuniste uit te dryf nadat hulle hulself meester gemaak
het van die parlement.
Laat ons as Afrikaners dus nie stry
oor watter metode gevolg moet word
nie - die een metode is goed, die
ander miskien noodsaaklik - maar laat ons slegs ons gewig as volk saam
ingooi op elke front waar die gevaar
dreig, en laat ons met al die voor•
beelde in Europa, bowe·al vooraf besluit dat ons die parlement, wat die
broeiplek is van onmag en die oop poort vil' kommunisme, deur 'n eie Boereste!sel gaan vervang.
'n Gedeclte van die O.B .• \Vag van die Kaapstadse generaalskap wat oor die vakansienaweek uitgekamp het onder Ieiding ..v~n wag=
komdt. Hickman. Hulle bet die Saterdag na die Boerejeugkamp'
naby Durbanville gemarsjeer onder begeleiding van marsmusiek
-'n afstand van meer as sestien my! heen en terug.
Die kamp is ook besoek deur genl.
P.
D. Rousseau en wag• komdt. Swart van Bellville. Hulle is een aand verras met 'n besoekdeur 'n groep V oortrekker=penkoppe en 'n gesellige tyd is gesamcnt•
