Samen verantwoord veilig voorschrijven; de apotheker.
Erna Berkhof, apotheker Boots apotheek Drunen
Inleiding
• Onbekend maakt onbemind; de apotheker – Wie zijn we
– HARM – Wat doen we – Kosten en vergoedingen
– Preferentiebeleid en andere kostenbesparende maatregelen
– Wat moeten we nog meer doen
– En hoe kan de huisarts daar ook beter van worden – Samen Verantwoord en Veilig Voorschrijven
Apotheken en Apotheken
• Openbare apotheken; 1994
• Apothekers; circa 3000 (vs 8700 huisartsen)
• Apotheekhoudend huisartsen; 518
• Poliklinische apotheken; 79
• Dienstapotheken; 41
• Internet apotheken; 2 (de Nationale apotheek, eFarma)
Apotheken en Apotheken
Apotheken en Apotheken
• Eigendomsapotheken;
– BENU (323) – Boots (62)
– Stichting VNA (132) – Medsen (46)
– Verenigde Apotheken Limburg (36)
• Formule-apotheken;
– Service (432) – BENU (177) – Alphega (143)
Apotheken en Apotheken
• Kleine – grote apotheken (3 – 50 werknemers)
• Functies;
– Beherend/ tweede apotheker (Universitair) – Farmaceutisch manager/ consulent (HBO)
– Apothekersassistent (FPZ – Kwaliteit – coördinerend - teamleider)
– Bezorger
– Algemeen ondersteunend medewerker – Drogisterijmedewerker
– Administratief medewerker
Taken en uitdagingen
• HARM-onderzoek (2006) resulterend in HARM-wrestling rapport (2008)
• 2,4% ziekenhuisopnames medicatie gerelateerd (39.000), 5,6% van de spoedopnames
• 19.000 vermijdbare ziekenhuisopnames
• HARM-wrestling
– 6 algemene en 34 geneesmiddelspecifieke aanbevelingen
HARM en vervolg daarop
• Handreiking Verantwoordelijkheidsverdeling bij samenwerking in de zorg (2010)
• IGZ geeft tijd om te implementeren, maar igv calamiteiten wel leidend.
HARM en vervolg daarop
• In 2013 is het aantal medicatiegerelateerde ziekenhuisopnames gestegen naar 49.000 (=
+25%)
• Gemiddelde leeftijd is gestegen van 50 naar 55 jaar.
• Aantal acute ziekenhuisopnames steeg 21%
• Bij 65-plussers 3,5 x zoveel medicatiegerelateerde ziekenhuisopnames dan onder 65 jaar.
• Bij 65-plussers is 50% van de opnames vermijdbaar
Aanbevelingen
• Identificeer risico-geneesmiddelen
• Bepaal wie hoofdbehandelaar is bij patiënten met meer dan 5 geneesmiddelen (interdisciplinair, maar ook binnen 1 HAP)
• Geneesmiddelen voor kortdurend gebruik ook kortdurend voorschrijven; communiceer lengte van beoogde therapie
• Stem af wie verantwoordelijk is voor vervolg therapie incl. controles en medicatiereviews
• Ondersteuning vd aanbevelingen dmv ICT (dossiervorming, communicatie, behandeladvies)
• Communicatie beëindigen medicatie dmv stoprecept, incl vermelding van stopreden.
Rol apotheek
• Medicatiebewaking, -verstrekking en – begeleiding door:
• Receptcontrole
• Medicatiebewakingssignalen
• Voorlichting en instructie
• Bewaken op medisch farmaceutische beslisregels (MFB’s)
• Medicatiereviews
MFB’s
• Zie Workshop
• Signaleringsfunctie van de apotheek – Statines bij diabetes
– Antimycotica bij inhalatie corticosteroïden – Bisfosfonaat bij chronisch corticosteroïden – Laxans bij opioïde pijnmedicatie – Maagprotectie bij bloedverdunners
Medicatiereview
• Zie Workshop
• In het verleden zonder patiënt
• Sinds 2013 KNMP richtlijn
• Verplichte nascholing apotheker
• 100 per apotheek per jaar
Kosten en vergoedingen
• In 2016 werd in Nederland € 96 miljard uitgegeven aan gezondheidszorg en
welzijnszorg, 1,8% meer dan het jaar daarvoor.
Bron:CBS, juli 2017.
• De uitgaven voor extramurale
geneesmiddelen bedraagt €4,8 miljard = 5%
• Kosten farmacie zijn de laatste jaren stabiel.
Uitgaven farmaceutische zorg
Kosten en vergoedingen
• Apotheek declareert – Receptregelvergoeding – Materiaalkosten - clawback
• Inkoop = verkoop
– Prestaties, bv inhalatie-instructie,
medicatiebeoordeling (differentiatie, sinds 2009)
Kosten en vergoedingen
• Verschillende receptregelvergoedingen – Normale verstrekking
– Eerste uitgifte – Bereidingen – Baxterlevering
• Receptregelvergoeding afhankelijk van contract en kwaliteitsniveau
Preferentiebeleid en andere kostenbesparende maatregelen
• Elke verzekeraar kiest een eigen strategie…;
– Preferentie – Laagste Prijs garantie – IDEA (pakjesprijsmodel)
– Vergoeding wondzorg, diabetes testmateriaal, incontinentiemateriaal
Preferentiebeleid
• VGZ belangrijkste aanjager preferentiebeleid
• Preferentiebeleid verschilt per
zorgverzekeraar, maar ook per contract!
• Preferentie is niet per definitie generiek – Onder couvert
• Preferentie schrijft een merk voor, niet een geneesmiddel
• VGZ verrekent niet de materiaalkosten van preferente middelen
Laagste Prijs Garantie
• CZ, VGZ, Menzis,
• De laagste prijs + maximaal 5% wordt vergoed.
• Lever je specialité, dan draai je als apotheek verlies
• Bijbetalen is niet toegestaan.
Andere kostenbesparende maatregelen
• Uit vergoeding gaan van middelen (paracetamol, hoestmiddelen, PPI’s)
• Machtigingen beleid; de apotheker beoordeelt
• Aanbesteden/ beperken leveringen stoma, incontinentie, diabetestestmateriaal, …
• Beperkingen op vergoedingen tot bepaalde indicaties.
Kostenbesparende maatregelen
• B1 Stoornis urinewegen – B1a mild, B1b matig, B1c ernstig
• B2 Ernstige psychiatrie, eerstegraads rouw of terminale patiënten (benzodiazepines)
• B3 Stoornis in het metabolisme
– Ook altijd nog een machtigingaanvraag invullen
• B4 Stoornissen in de huid (complexe wondzorg, verbandmiddelen)
Wat moeten we nog meer doen
• Kwaliteitszorg volgens HKZ (sinds1996)
• Kwaliteitsindicatoren IGZ (sinds 2012)
• Kwaliteitskeurmerk (ACHMEA, CZ, Menzis);
– Openingstijden – Spreekuur – Voorlichtingsavond – IGZ-indicatoren
– MFB’s en medicatiereviews
En hoe kan de huisarts daar beter van worden
• Signaleringsfunctie
• Sturing zorgverzekeraars op doelmatig voorschrijven
• Afspraken over toevoegen preventieve medicatie (PPI’s, laxans, indifferente dermatica, …)
• Vraagbaak en cijferspecialist
• Medicatiereviews voor project ouderenzorg
Samenwerking
• Samen komen we verder
• Ken je ketenpartner (en jezelf)
• Zoek elkaar op en maak terugkerende afspraken
