W
elkom in de oudste stad van Nederland! Nijmegen heeft voor ieder wat wils:van gezelligheid en historie tot rust en moderniteit. Tijdens deze wandelroute zul je alle aspecten van Nijmegen tegenkomen, en ontdekken waarom dit niet alleen de oudste stad van Nederland is, maar ook de meest diverse. Nijmegen is een stad van velen, wat past bij het strijdlied van de Vierdaagse: ‘You’ll Never Walk Alone’.
Sinds 1273 kan men het hoofd in de nek leggen om het topje van de St. Stevenstoren te zien, het startpunt van de wandelroute. De toren van de kerk is 71 meter hoog en biedt een prach- tig uitzicht over de stad en de Waal. Een deel van de kerk snuevelde tijdens de bombar- dementen op 22 februari 1944. Helaas is dit niet het enige wat werd vernietigd. De bom- bardementen op Nijmegen worden gerekend als een van de zwaarste tijdens de Tweede Wereldoorlog. Niet alleen werden veel gebou- wen vernietigd, maar vielen er ook meer dan 800 slachtoffers, waaronder inwoners, Duitsers en onderduikers. Tijdens deze wandeling door het centrum zul je nog littekens tegenkomen; oud wordt met nieuw afgewisseld, en op de grond zie je tegeltjes die herinnerenaan de brandgrens en slachtoffers van het bombardement.
Tekst en illustraties door Anne Rombouts
Aan het einde van de Lange Hezelstraat vind je aan je linkerkant het Kroningbur- gerpark. Op de hoek van dit park staat de Kruittoren of Kronenburgertoren, ge- bouwd in de 15e eeuw. In deze tijd diende de toren als uitkijkpunt van de stadsom-
walling van Nijmegen. Als je op de toren gaat staan zul je niet ver kunnen kijken;
de weg om het park heen is in de 19e eeuw opgehoogd, zodat bewoners over de mu- ren konden kijken. De vijver in het park was de vroegere verdedigingsgracht.
Vanaf de loopbrug over de Waal heb je prachtig zicht op de Waalbrug en de sky- line van Nijmegen. In 1936 werd de pont over de Waal vervangen door een heuse brug. Ook deze brug heeft geleden onder de Tweede Wereldoorlog; nog geen tien jaar na de opening al bijna slachtoffer van een opblaasmissie van de Duitsers. Als
de Nijmeegse bruggen niet ingenomen zouden worden, zou dit de geallieerden in Arnhem zeer in de problemen brengen.
Daarom maakten de geallieerden op 20 september 1944 de gevaarlijke tocht in gammele bootjes naar de andere kant van de Waal, waar ze al vechtend de Waalbrug innamen.
Nijmegen is een stad van contrasten.
Niet alleen in de continue afwisseling tussen oud en nieuw in de architectuur, maar ook in omgeving en sfeer spreekt Nijmegen zichzelf vaak tegen. Juist deze contrasten complementeren elkaar. Zo kun je in de binnenstad in een radius van twintig meter winkelen, terrassen én je uitstrekken in het gras van één van de vele parken. Na doolhoven van smalle stenen straatjes sta je opeens aan de Waalkade, met uitzicht tot waar de Waal de bocht om gaat. Met je benen bungel je tegen eeuwenoude statdsmuren aan, terwijl je kijkt hoe gigantische vrachtschepen op korte afstand van de kade passeren. Van het drukke centrum loop je naar Veur-
Lent, waar je zonder het gonzende stads- geluid kan genieten van het stadsaanzicht van Nijmegen. De oude sfeer van de stad wordt opgefrist door de ontelbare studen- ten die de stad vele jaren geleden hebben overgenomen. Verschillen tussen land, architectuur en sferen maken dat Nijme- gen voor iedereen wat kan bieden. Maar nergens is het verschil groter dan bij de Ooypoort, de brug die de kade verbindt met het natuurgebied de Ooijpolder.
In warme zomers loop je van volle ter- rassen en het cultureel festivaal ‘de Kaaij’
over de Ooypoort (in de volksmond ook wel de ‘wiebelbrug’ genoemd) naar de stadsstranden.
De helft van de route loop je langs de Waalstranden, die in de zomer vol liggen met mensen. Bijna nergens anders in Ne- derland kun je zo dicht bij containersche- pen zwemmen als in de Waal. Gevaarlijk voor degenen die te ver het water ingaan, maar oneindig kijkplezier voor mensen op veilige afstand.
De Ooijpolder behoort maar voor een deel tot de gemeente Nijmegen (het ge- deelte waar je tijdens deze route doorheen loopt). Het polderlandschap van de Ooij- polder is onderdeel van de uiterwaarden van de Waal. De nu geasfalteerde dijken stammen al uit 1200. In deze tijd was het hele landschap nog een moeras. Hoewel
de dijken de enkele inwoners moeten beschermen, hebben verschillende waters- noodrampen hun sporen achtergelaten.
Zo is momenteel het kleinste kerkdorp van Nederland Persingen, louter en alleen omdat het dorp grotendeels was wegge- spoeld door de overstroming in 1809.
Wees niet verbaasd als je onderweg een aantal (deels) wilde koeien of paarden tegenkomt. Maar pas op! Wanneer er jongen in de kudde zijn, zijn ze een stuk allerter op ongewenste pottenkijkers. Voer of aai ze niet, want dit zal ze op lange termijn afhankelijk maken van het mense- lijk soort, wat uiteindelijk zal leiden tot de slacht. En dat zou jammer zijn.
Wanneer je weer op de Waalkade staat torent het Valkhofpark hoog boven je uit. Het is niet verrassend dat de Romeinen deze strategi- sche plek uitkozen om te wonen. Ook Karel de Grote bezocht de Valkhofburcht vaak, en heeft er vermoedelijk zelfs gewoond. Eind 18e eeuw is de burcht helaas gesloopt. De enige overblijfselen die je kunt vinden zijn de Sint Nicolaaskapel en een deel van de Sint-Maar- tenskapel.
Intussen ben je al bijna aan het einde van de wandelroute. Je hebt kunnen proeven van de sfeer van Nijmegen, maar de stad straalt pas echt tijdens de jaarlijkse Vierdaagse. Alles en iedereen wordt één, de stad in al haar contras- ten wordt gevierd, cultuur staat centraal en iedereen geniet. Loop maar eens de St.
Annastraat af, en stel voor dat mensen je luid- keels toezingen met ‘You’ll Never Walk Alone’.
Deze warmte, dát is Nijmegen.
Meer weten? Zie
• intonijmegen.nl
• huisvandenijmeegsegeschiedenis.nl
• nijmeegseglorie.nl
• visitnijmegen.nl
