Wat de sterren
vertellen
Tips voor je vertrekt!
Als je in het donker sterren gaat bekijken, lees dan eerst even de volgende tips:
1. Niet veilig? Niet leuk!
Kies altijd een plek die je goed kent. In het donker kun je snel vallen of botsen. Let dus altijd goed op! Vertel ook waar je naartoe gaat, en zorg dat je op tijd terug bent!
2. Kleed je warm!
Zelfs in de zomer kan het best koud worden ’s nachts, zeker als je stilstaat!
Doe een jas aan, muts, en goede schoenen. In de winter is een skipak ideaal!
Geen tv? Naar wat kijk je dan?
3000 jaar geleden was er nog geen tv. Er was geen stroom.
Niemand had een tablet.
Wat deden de mensen dan als het nacht werd en ze niet moe waren? Waar keken de Grieken, Chinezen, Arabieren en Egyptenaren naar?
Ze keken naar boven. En wat zagen ze? Soms alleen wolken, maar soms ook een zwarte hemel vol stralende sterren. En in die sterren zagen ze figuren van dieren en goden. Over die figuren vertelden ze lange verhalen.
Die sterren staan er nog altijd. Wij kunnen dezelfde figuren zien als de mensen van toen. De sterren en planeten bekijken is best spannend. En het is een goede reden om ’s avonds langer op te blijven!
Wil je ook weleens een verhaal zien tussen de sterren?
Of heel ver in de tijd kijken? Wil je ook wel weten welke sterren bij elkaar horen?
Dan helpt dit boekje jou op weg.
is een skipak ideaal!
Wat kun je zien in welke maand?
Met wat geluk kun je overdag de zon zien. Dat is de dichtste ster. Kijk nooit direct naar de zon, en zeker niet met een verrekijker of telescoop. Dan kun je blind worden. Ook de maan kun je vaak zien, en is leuk om te bekijken door een kijker.
In de tabel hieronder kun je zien welke sterrenbeelden je in welke maand goed kunt vinden en op welk uur.
In het begin zoek je gewoon een aantal sterren die fel stralen (heldere sterren). Dan kun je zien wat er rond staat, en zo een figuur zoeken.
Januari – februari (22u) Grote Beer, Orion Maart – april (22u) Grote Beer, Kleine Beer Mei – juni (23u) Hercules, Corona Borealis Juli – augustus (23u) Melkweg, Hercules, Sirius September – oktober (23u) Cassiopeia, Andromeda November – december (22u) Cepheus, Perseus
3. Enkel rood licht
Je ogen hebben zeker een half uur nodig om te wennen aan het donker. Dan worden je pupillen groter, en kun je veel meer sterren zien.
Als je dan wit licht ziet, is het om zeep! Maar een zaklamp is wel handig om dit boekje te lezen en je w te vinden. Plak een rood stukje plastic over de lamp, en eg het probleem is van de baan! Van rood licht worden je pupillen niet groter.
4. Iets om je tanden in te zetten
Van sterrenkijken kun je wel honger krijgen. Neem wat nootjes of een boterham mee. Met een thermosfles1 thee of chocomelk blijf je ook lekker warm.
Grote Beer (Ursa Major)
Hoe vind je hem?
De Grote Beer is een heel bekend sterrenbeeld. Wat je het best kunt zien, zijn de zeven sterren die samen een steelpan vormen.
Die groep noemen ze ook wel de Wagen of Ploeg. De oude Britten zagen er de wagen van koning Arthur in.
Trek tussen de twee sterren vooraan de wagen een lijn, en je komt uit op Polaris. Dat is de Poolster die bijna perfect in het noorden staat. Zo weet je altijd welke kant het noorden is.
In december vind je heel wat extra sterren boven op de kerstbomen! Zou je met die sterren ook een sterrenbeeld kunnen vormen? Zeker het proberen waard!
Ook met de echte sterren kun je je eigen figuren maken.
Zo kun je ze nog beter vinden de volgende keer.
De jagers en de beer – Cherokee-indianen
Het is winter. Diep in het bos zwerven drie jagers. Ze hebben al dagen niet gegeten, en ze hebben honger.
Dan horen ze gekraak. Tussen de bomen zien ze een grote vorm bewegen. Het is een enorme beer!
Met aarde maken ze strepen op hun wangen, en ze rennen naar de beer met hun boog klaar.
Tussen de sterren rennen ze verder. De drie jagers zijn de steel van de pan. De beer is de rest van het sterrenbeeld. Elke nacht zijn ze een klein beetje verder aan de hemel.
Kleine Beer (Ursa Minor)
Hoe vind je hem?
De Kleine Beer kun je vinden als je de Poolster te pakken hebt.
Dat is het staartje van de beer.
Net zoals de Grote Beer lijkt de Kleine Beer op een steelpan.
Het handvat is wel wat omgebogen.
Callisto en Arcas – Oude Grieken
De god Zeus werd verliefd op de mooie Callisto. Maar hij had al een vrouw: Hera.
Hij kreeg toch een zoon met Callisto, die Arcas heette. Hera was zo kwaad dat ze Callisto in een beer veranderde.
16 jaar later ging de jonge Arcas op jacht. Hij zag een prachtige beer, maar wist niet dat het zijn moeder was.
Net toen hij wou schieten, hield Zeus de pijl tegen.
Zeus zette Callisto en Arcas beide als sterrenbeelden aan de hemel. Callisto, de moeder, is Grote Beer, en Arcas is de Kleine
Beer. De maan Callisto
Wist je dat de Romeinen dezelfde verhalen vertelden als de Grieken? Ze hebben de goden gewoon een Romeinse naam gegeven.
Zeus kreeg de naam Jupiter. Dat is ook de naam van een planeet die rond onze zon draait.
Rond Jupiter draaien vier manen, en één daarvan is Callisto.
