Het mentale welbevinden:
Wat kan jij doen?
Activeren èn Accepteren
Activeren èn Accepteren
• Activeren: het oog op de toekomst en wat er te winnen valt
– Dit zit goed bij jullie!
• Accepteren: dat wat er verloren is gegaan
– Proces van verlies, rouw en acceptatie
• Je hoeft geen rouwbegeleider te worden!
• Bewust zijn van dat dit speelt èn er aandacht aan besteden als dat nodig is
Daarom gaan we het volgende behandelen:
• Een kleine geschiedenis van zingeving
• Wat een patiënt doormaakt: Angst en stress
• Het doormaken van een ziekteproces: Ziekte als verlieservaring
• Het doormaken van rouw
• Het andere eind van de tunnel (heroriëntatie)
• Jij in jouw rol: balanceren tussen activeren en accepteren
• Praktische handvatten
Goed beginnen: 3 minuten adem oefening
• Dit is een mindfulness-oefening die je met je patiënt kunt doen
• Kost je letterlijk 3 minuten
– Inchecken in je lijf
– Inchecken in je emoties – Inchecken in je gedachten
• Laten we dat meteen maar even doen dan!
Inleiding zingeving & lichaam
• Zingeving: actueel in zorg en geneeskunde
• Zingeving verandert
– Secularisatie en levensbeschouwelijke diversiteit – Voorbij dualisme geest-lichaam
• Nieuwe manieren van omgaan met zin
15 maart 2021 5
Diagnose: angst en stress
• Vertrouwen in het lichaam kwijt
• De vloer die onder je vandaan valt
– Wat betekent dit voor mij en mijn toekomst?
• Normale angst en stress na een ingrijpende gebeurtenis
• Het gevaar van chronische stress
Ziekte als verlieservaring
• Er is onherroepelijk iets veranderd | iets verloren gegaan
• Het opnieuw leren kennen van- en afstemmen op het lichaam
• Stapelen van verlies
Het doormaken van rouw
• Rouw is normaal en gezond
• Iedereen maakt stadia van rouw door
– Geen netjes proces!
• Verliescirkel (en gestagneerde rouw)
• Duale procesmodel: opbouwen van het nieuwe bestaan én aan de moeten nemen van de rouw om wat niet meer is
15 maart 2021 9
15 maart 2021 10
Het andere eind van de tunnel
• Heroriëntatie op dat wat belangrijk is in het leven
• Hier kan iemand mee verder leven
• Het is niet weg, maar wel te dragen
Jouw rol: tussen activeren en accepteren
Pollvraag:
Ik ben meer een:
A: Achteroverleuner B: Doener
Jouw rol: tussen activeren en accepteren
Pollvraag
Ik herken rouw & verlies in mijn werk
A: Nee, ik herken niets van wat jullie hier vertellen in mijn werk.
B: Nu je het zegt, herken ik het wel. Maar ik heb daar nog nooit iets mee gedaan.
C: Ja, dat herken ik. Maar eigenlijk doe ik daar niet echt iets mee.
D: Ja, dat herken ik. En ik heb dat ook al in mijn werk geïntegreerd.
Jouw rol: tussen activeren en accepteren
Pollvraag
De emotionele begeleiding van een cliënt hoort bij mijn werk
A: Absoluut. Ik vraag er (altijd) naar en maak er ook expliciet ruimte voor.
B: Ik zou wel willen, maar ik heb niet het gevoel dat ik daartoe voldoende ben toegerust.
C: Goh, ’t is dat je het zegt. Heb ik nog nooit zo over nagedacht.
D: Nee. Dat is niet mijn werk en ik blijf daar ook van weg.
Jouw rol: tussen activeren en accepteren
Pollvraag
Wat zijn dingen die ik al inzet?
A: Niks
B: Mindfulness
C: Gespreksvaardigheden D: Anders…
Jouw rol: tussen activeren en accepteren
Pollvraag
Wat heb ik nodig om hier een volgende stap in te zetten?
A: Niks. Ik ben voldoende toegerust.
B: Ik heb behoefte aan meer kennis – deze presentatie is een goed begin.
C: Een training met meer praktijkoefeningen.
D: Ik heb iets anders nodig…
Jouw rol: tussen activeren en accepteren
Pollvraag
Ik zie dat er iets met mijn cliënt aan de hand is (verdriet, frustratie). Wat doe ik?
A: Ik zeg: “Kop op, zo moet je niet denken. Er komen nog mooie dingen voor je aan”.
B: We gaan gewoon oefenen. Het normale ritme aanhouden geeft ons allebei houvast.
C: We gaan gewoon oefenen, maar ik geef wat vaker complimentjes en leg de lat wat minder hoog.
D: Ik wil wel ruimte maken om er bij stil te staan, maar die ruimte heb ik niet. Dan houdt het op.
E: Ik ga op mijn handen zitten, haal een kop koffie en geeft de patient de kans om wat te vertellen die dat wil.
Jouw rol: tussen activeren en accepteren
Open vraag:
Hoe maak ik ruimte voor “dat wat er op komt”?
Jouw rol: tussen activeren en accepteren
Open vraag:
Wat zijn belangrijke kwaliteiten of technieken in mij, die dat ondersteunen?
Wat kan jij doen?
• Zijn
– Luisteren & aanwezig zijn – Ruimte geven
– Erkennen
• Doen
– Meditatie – Oriëntatie
